2 jaar geleden Dolle Dinsdag
Katholieke arbeiders bijeen
ELLIOTT ROOSEVELT
DOET ONTHULLINGEN
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
3
„Tanks naderen Amsterdam
7 Decern be r-divisie
vertrekt
Amer. schoenen zonder
bon
Oostenrijksche Joden
naar Italië
Russische activiteit in
Oostzeehavens
De spanning tusschen loonen prijzen
Opvoering der productie
en iooncorrecties
noodzakelijk
Hef" ongeluk ie Muiden
Verwarring en verontwaardiging
in Amerika
H1
Hef vertrek van Britsche
troepen uit Indië
HET RAPPORT OVER
DE NED, ÏJNIE
Eindhoven's burgemees
ter ge-irasfaüeerd
Drie ton groenten en
fruit door de lucht
Econ. Recherche wil
de sigaretten vrij
N.S.B.-STESf OPNIEUW
IN BEWARING
Politieke delinquent
verborgen
Duitschers willen
emigreeren
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1946
DE betaamde Dolle Dinsdag
is heden twee jaar gele
den. Het was een dag,'zoo vol
van de vreemdste geruchten,
dat slechts weinigen hem ooit
zullen kunnen vergeten. En
hoewel ons volk langzamer
hand wel geleerd had sceptisch
te staan tegenover geruchten
en zelfs wel tegenover offici-
eele berichten, was er dien
dag geen mensch, die ieder
nieuwtje van wie het ook
kwam of hoe vreemd het ook
klonk niet voor waarheid
aannam en het met de heilig
ste overtuiging van juistheid
verder vertelde.
He, zijn juist de geruchten ge
weest, die dezen eersten Dinsdag
in September 1944 ,zoo dol ge
maakt hebben. En een belangrijk
bericht yan de BBC deed al hee-
lemaal ae deur. dicht. Maandag
avond zeer laat had de Neder-
landsche uitzending immers het
innemen van Breda door gealli
eerde eenheden bekend gemaakt.
Vriend èn vijand lieten zldi
in de luren leggen. De Duitschers
zelf begonnen een overhaasten af_
tocht, daarmede demonstreerend dat
hun vertrouwen in tiet DNB, dat toch
al aan het wankelen moest zijn ge
bracht. definitief in elkaar gestort
was. Zij raapten alles wat rijden kon
bij elkaar, sleepten hun gestolen
spulletjes erop, staken den brand In.
de .gasgeneratoren en plunderden
toornen en struiken, in de meening,
dat E'ngelsChe en Amerikaansche
Jaibo-vlieg'ers hun wandelende braam
bossohen zouden aanzien voor een
vreedzaam folkloristisch i^rschljnsel.
In èen zoo snel mogelijk tempo
haastte zioh de krakende en prutte
lende stoet over Noordholland's
hoofdwegen naar het Zuiden daar
bij de gevaarlijke open Afsluitdijk
vermijdend.
Bloed en Bodem uit de
gratie.
Den NSB-ars was de kolder in
den kop geslagen. Alle schoone
theorieën gingen subiet overboord
en een wilde run naar het Oosten
begon. De leiders, trouw aan hun
leidersbeginsel voorop.
Mussert, die in zonnige tijden
beweerd had als gewoon sol
daat in fle Wehrmacht dienst
te nemen, zoodra de Ameri
kaan voet over de grens had
gezet, pakte Dinsdagmiddag
zijn keffers en verplaatste bü
de naderende donderbui zijn
hoofdkwartier naar Almelo.
Max Blokzijl, de gevaarlijkste
man van dë heele bende, dook met
de Ranitz plotseling te Groningen
op. En Westerbork moes: inder
haast door de Joden worden ont
ruimd om plaats te schaffen aan
de geringere goden, die op dat
moment in de meest triestige
stemming de perrons-in het' Wes
ten bevolkten.
Natuurlijk konden allen zich
beroepen op Duitsche bevelen of
„onmisbaarheid voor de Partij",
doch de fanatieke kaste van Feld-
meijer nam deze argumenten niet
en een onherstelbare breuk tus-
schen NSB-ers en zelfs SS-ers
moesten in Duitsche gevangenis
sen hun distancieering betreu
ren
Het misverstand.
Hoe kwam het dat de bevolking
geneigd werd alle berichten over
het optrekken der Geallieerden
voetstoots aan te nemen? Hoe kon
b.v. in Noordholland, terwijl den
geheelen dag niemand aan wer
ken toe kon komen; de vaste
overtuiging bestaan, dat Botter
dam zou zijn gevallen en <fat;
naarmate de middag' verstreek;
Canadeezen zouden zijn opgerukt
naar Den Haag en via Haarlem
met hun tank_"spearheads" af
zwenkten naar Amsterdam? De
oorzaak van al de nervositeit was
het beruchte radiobericht geweest
van de inname van Breda, een en
ander natuurlijk aangemoedigd
door de op_uitbarsten_staande
jubelstemming na den bliksem
snellen opmarsch door Frankrijk
en België.
Eerst veel later is gebleken dat een
slechts lichte gemotoriseerde ver-
kenningseenheid Breda genaderd was.
Op het Stafkwartier .werd men mee
gesleurd door het Enthousiasme en
sprak reeds van de Hoofdmacht. De
censor, die het rberlcht van den Re_
geeringsvoorlichtingsdienst kreeg
voorgelegd, liet het passeeren; in de
meening dat de RVD het uit eigen
informatiebronnen had en denkend:
"Als zij het niet weten, weet nie
mand het!" De R.V.D. had er echter
op Vertrouwd dat de censor het even
tueel wej zou tegenhouden op grond
van .zijn eigen informaties. Zoo werd
Maandagavond Breda "bevrijd": de
B.B.C. verspreidde het bericht in
twee dozijn talen en de Dolle Dinsdag
brak uit.
Gistermiddag vertrok vanuit
Amsterdam met de „Klipfontein"
het eerste detachement yan de 7-
Decemberdivisie naar Indonesië.
Dit 1400 man sterke detachement
zal de outillage voor het overige
deel van de divisie inrichten.
Om half vijf verliet het schip de
kade, terwijl het muziekcorps van
het 6e bataljon Territoriale Troe
pen het Wilhelmus speelde. De
stemming onder de diens.plichti-
gen was zeer goed, al viel hen het
afscheid voor zoo langen tijd van
zelfsprekend niet lich'-. Minister
Het restant van de uil Ameri
ka geïmporeerde schoenen mag
met ingang van 5 Sept. 1946 zon
der bon worden verkoeld.
Italië aal 10.000 joden uit Unrra_
kampen in Oostenrijk binnen zijn
grenzen laten.
Volgens een bericht uit Oslo
is de Sovjet-Russische vloot op
het oogenblik bezig het 41.700
ton metende slagschip Gneise
nau te Gdynia waar het door de
Duitschers lot zinken was ge
bracht, te bergen. Ook andere
'gezonken Duitsche schepen wor
den door de Russen gelicht en
opgekalefaterd om lusschen de
Sovjetrussische en de Poolsche
vloot te worden verdeeld. t
De Roode vloot in het Baltisch
gebied is in twee deelen verdeeld
met Kronstadt als meer naar
binnen gelegen basis aan de
Finsche golf en Reval, de hoofd
stad van Estland, en Kaliningrad
als vooruitgeschoven bases. Zwa
re en lichte strijdkrachten zijn
ook te Libau in Letland en te"
Warnemuende gelegerd. Laatst
genoemde plaats wordt in strijd
met de overeenkomst van Pots
dam door de Russen tot een
zwaar versterkte vloolbasis ge
maakt. Maar het tooneel van de
grootste bedrijvigheid heerscht,
thans te Gdynia (Poolsche haven
aan de Oostzee), waar ook groote
Duitsche transportschepen wor-
Fievez en luitenant generaal Kruis c'en gelicht Duitsche vlootdes
maakten de reis tot IJmuiden mee
en bewogen zich ongedwongen
tusschen de solda'ien.
kundigen worden waar maar mo
gelijk is gebruikt om hun vroe
gere vijanden Ie helpen.
In het Jaarbeursrestaurant
te Utrecht kwam gisteren de
Katholieke Arbeidersbeweging
in tusschentijösehe verbonds-
vergadering bijeen onder lei
ding van den heer A. C. de
Bruin, die in zijn openingsrede
er op wees dat het ledental nog
steeds stijgende is.
Ook na de verbondsvergadering
van April j.l., toen de 200.000 leden
bereikt waren, is deze groei blij
ven aanhouden, zoodat thans het
gezamenlijke ledental van de
vakbonden gestegein is tot 123 c/o
van het aantal leden van voor de
opheffing per 1 April 1941. Spre
ker- noemde dezen opvallenden
groei het meest duidelijke an-
woord van het katholieke dei. van
Nederland op de z.g. doorbraak
pogingen.
Overigens staat de Katholieke
Arbeidersbeweging" voor de op
lossing van tal van na-oorlogsche
vraagstukken. Hef regeeringspro-
gramma geef, een goede basis voor
een samenwerking met het thans
aan het bewind zijnde kabinet. Het
schijn, aannemelijk, dat eveneens
samenwerking mogelijk is met de
Stichting van den Arbeid.
Over het loon- en prijspro-
bleem zei de heer de Bruyn,
dat het er om gaat dis juiste
De eerste „Viking", het nieuwe toestel van de British European
Airways, waarmede tweemaal per dag, behalve Zondags, een
luchtdienst AmsterdamLonden v.v. zal worden onderhouden,
arriveerde op het vliegveld Schiphol. (A.N.P. P.)
middelen te vinden om eener-
zjjds onze momentecle armoe
de rechtvaardig ever alle Ne
derlanders te verdeelen en an
derzijds om zoo spoedig mo
gelijk wederom tot redelijke
welvaart, te komen. De arbei
ders hebben niet de geringste
behoefte aan de staking om
de staking.
De uiteindelijke 1-oonvaststellers
dienen niet tot verzet te prikkelen
door he voeren van een te enge
loonpolitiek.
Prof. dr. J. R. M. van de Brink;
economisch adtviseur van het Ver
bond; hield een inleiding over het
probleem van de verhoudng tusschen
loonen en prijzen; naar aanleiding
waarvan een resolutie werd voorge
steld. D'eze resolutie werd niet zon
der meer aanvaard, doch het Ver-
'bondsbestuur verkreeg machtiging
de redactie nader vast te stellen. De
resolutie hield in dat:
tl. alg'eheele wegneming van de
spanning' tusschen loonen en prijzen
slechts mogelijk is door gezamenlijke
inspanning van alle in het bedrijf
werkzame personen, bevrucht door
doelmatige maatregelen van de over
heid.
2. Teneinde de'productie te be
vorderen moeten maatregelen wor
den genomen:
a. waardoor het aantal voor het
bedrijfsleven beschikbare personen
wederom meer in overeenstemming
wordt gebracht met de voor den
oorlog' bestaande verhoudingen;'
tb. waardoor het aantal zichtbare
fè'n onzichtbare) werkloozen wordt
verminderd;
c. waardoor de arbeidsproducten
op een hooger niveau worden ge
bracht.
3. Verzachting van de spanning
tusschen loonen en prijzen 'kan in het
bijzonder worden bereikt door maat
regelen van prijs.politieken aard.
Hierbij zjj in het bijzonder ffedaeht
aan de invoering in -daarvoor ge-
eigende takken van productie van het
in Engeland met succes toegepaste
utility system.
4. Looncorrecties zijn noodzakelijk
m de takken van bedrijf waar het
loon bij de algeheele loonontwikke
ling is ten achter gebleven.
5. Het gewenscht is reeds thans in
den toestand der in de in nood ver_
'keerende middelgroote en groote ge
zinnen verbetering te brengen door
herziening' van de kinderbijslagwet
op zoodanige wijze dat de kinderbij
slag wordt gebracht van f2.40 op
f3.60 per kind per week, terwijl het
tweede kind een tijdeijke directe
toeslag wordt gegeven van f 3.60 per
week.
In aansluiting op het bericht
over (ie autobotsing op den
Hijksstraatweg onder Muiden,
word! gemeld, d'at het aantal
slachtoffers thans gestegen is tol
vijf. De schuldvraag is nog niet
geheel opgelost, maar men neemt
aan dat het ongeluk te wijten is
ain onvoorzichtigheid van den
chauffeur van den militairen wa
gen.
I ET Amerikaansche tijd
schrift „Look" publiceert
de tweede aflevering van uit
treksels uit het boek van El
liott Roosevelt, getiteld „As
he saw it". Hierin wordt ge
zegd, dat er geen Amerikanen
in den Stillen Oceaan zouden
zijn gesneuveld, wanneer de
Franschen, Engelschen en Ne
derlanders niet zoo kortzichtig
en hebzuchtig waren geweest.
Dit zou president Roosevelt aan
zijn zoon hebben verklaard in "een
gesprek onder vier oogen op de
conferentie te Casablanca.
Na met Churchill te hebben ge
sproken, aldus Elliott, heeft mijn
vader mij gezegd, dat een derde
wereldoorlog zou plaats hebben,
als het imperialistische koloniale
systeem niet zou worden afge
schaft e'n als men zou toestaan dat
millioenen menschen tot een staat
van halve slavernij terugkeeren.
Volgens Elliott Roosevelt heeft
Churchill steeds gewild, dat de
Britsche invloedsfeer in Europa
zoo Oostelijk mogelijk zou liggen
na he, einde van den oorlog.
Tijdens gesprekken met Chur
chill, lord Mountbatten en andere
Engelsche leiders, heeft president
Roosevelt volgens zijn tzpon ge
zegd: „Waarom willen dé Engel
schen Burma terug hebben voor
hun koloniale rijk?"
Presiden, Roosevelt zou verder
gezegd hebben, dat hij zich geen
man kon voorstellen die hij meer
zou wantrouwen dan de Gaulle.
Giraud noemde hij een prul.
Volgens den correspondent
van de Daily Mail te New-
York heeff de jongste aanval
van El liet; Rcosevelt op Chur
chill en het Britsche impe
rium verwarring en bij velen
verontwaardiging gewekt.
Ook op het Witte Huis en op het
departement van buitenlandsche
In verband met de bekendmaking
te Londen, dat de laatste Britsche
troepen Nederl. Indië voor 30 No
vember verlaten zullen hebben,
verneemt Aneta uit bevoegde
Bron, dal de ncodige regelingen
voor hun vervoer getroffen zijn,
zooda, een gestadig terugtrekken
van de Britsche troepen oo 'tijd
uitgevoerd zal zijn. Ook wordt
vernomen, dat het zenden van
Nederlandsche troepen naar Java
volgens plan zal voortgaan.
Naar wij vernemen is de op ver
zoek van het driemanschap door
prof. ir. W. Schermerhom be
noemde commissie gereed geko
men met haar rappor, overJ da
Nederlandsche Unie en haar drie
manschap, de heeren mr. L. Eint-
hoven, mr. J Linthorst Homan en
prof dr. J E de Quay. Het rapport
is ter perse.
In Eindhoven is Dinsdag de oud-
Minister van Justitie Mr. H. A. M,
T, Kolfscho en als Burgemeester
geïnstalleerd. De fabrieken en
woonhuizen van de Philipsstad
vlagden om den opvolger van
Burgemeester Verdijk te begroe
ten. De nieuwe burgemeester en
zijn gezin werden door den Nood-
raad ontvangen, waarbij o.m. aan
wezig waren Prof. Schermerhom,
leden van Provinciale en Gede
puteerde Staten, Deken Heeze-
mans en andere autoriteiten op
geestelijk en wereldlijk terrein
De KLM-persdienst meldt, dat
de KLM onlangs 3 ton Nederland
sche groenten en fruit, die be
stemd waren voor de inzending
der Nederlandsche "tuinders op de
jaarbeurs te Stockholm, heeft ver
voerd. Volgens den heer J. Ba-
rendse, voorzitter van den bond
„Westland" zou deze inzending
een enorm succes geworden zijn.
Donderdagavond zal de heer Ba-
rendse in een radio-vraaggesprek
over een en ander nadere mede-
deelingen doen.
zaken zou men onaangenaam ge
troffen zijn door zulk een.Vertoon
van slechte manieren. Over het
algemeen neemt men aan, dat
sommige van Elliott's „onthullin
gen" eenvoudig onwaar zijn. Men
goeden „staat van dienst" wat
spreekt daarbij van een minder
betreft Elliott's persoonlijke aan
gelegenheden. Er wordt op ge
zinspeeld, dat Elliott geld noodig
had om zijn schuldeischers te vol
doen.
Slijkhuis werd tijdens de inter
nationale atletiekwedstrijden
te Stockholm eerste op de 1500
meter, waarbij hij tevens een
nieuw Nederlandsch record
vestigde. Slijkhuis geeft een
Zweedsch soldaat zijn auto
gram. (B. v. L.)
OP een Dinsdagmiddag ge
houden persconferentie
heef;, de chef van de Econo
mische Recherche een lans
gebroken voor den vrijen ver
koop van importcigaretten. Er
worden maandelijks millioe
nen cigaretten ingevoerd,
clandestien en legaal, waar
van het grootste deel in den
zwarten handel terecht komt.
Vijfenzeventig procent van den
zwarten handel leeft van de tabak
en men,zou deze gifslan, van de
samenleving de tanden kunnen
uitrukken, als de cigareftein vrij
en tegen een acceptabelen prijs in
den handel konden worden ge
bracht De economische recherche
staa., in deze dan ook lijnrecht te
genover het Rijksbureau voor Ta
bak, dat van meening is, dal aan
een vrijen, verkoop van import
cigaretten niet kan worden ge
dacht.
Op 1 Februari 1946 werd in
vrijheid en voorwaardelijk buiten
vervolging gesteld Johanna Apol-
lonia van der Schuyt, gehuwd met
P. C. van der Giessen, oorspron
kelijk wonende te Krimpen aan
den IJssel. Omstreeks eind Juni
heeft zij in haar woonschuit, ge
legen 'te Warmond, een uit een
bewaringskamp ontvluchten poli-
tieken delinquent -gedurende eeni-
ge dagen verborgen gehouden.
Derhalve heeft zij zich niet als
een goed Nederlander gedragen,
hetgeen tengevolge heef; gehad,
dat voornoemde procureur-fiscaal
haar Maandag j.l. opnieuw heeft
doen arresteereri. Haar buitenver-
volgingsteliing is ingetrokken en
zij is overgebracht naar de cellen
barakken te Scheveningen,
Vele Duitschers doen alle mo
gelijke moeite om uit hun land
weg te komen. Onder hen be
vindt zich een'groot aantal ge
leerden, die geen kans zien hun
onderzoekingen in Duitschland
voort te zetten. Volgens den
assistent-chef van den staf van
den Amerikaanschen geheimen
dienst zou Duitschland een dun
bevolkt landbouwgebied -worden,
indien men alle verzoeken tot
emigratie zou toestaan
