't Engelsche en Amerikaansche
boek 1939-1946
Montgomery brengt verslag uit
Aan het graf van vier duizend
Nederlanders
4
Nieuw Noordhollondsch DogbloH
Belangrijke tentoonstelling te
's-Gravenhage geopend
EEN KOSTBAAR
GESCHENK
De veldtocht in het Westen
Onvergetelijke plechtigheid in Siam
NOTRE DAME DE SION
Beroemde bedevaart
traditie wordt hervat
MEER BRANDSPIRITUS
Prijzen luxe-fruit vrij
Reünie Vught
Weer 1.000 ton tomaten
extra naar Engeland
Amerikaansche scheep
vaart op Rotterdam
er eind# rustof
Onze renners Kudden peck by
dewetgldkampioenscKaepeR11
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1946
Werven, schepen en droogdokken hebben steeds een bijzon
dere plaats in het Nederlandsche bedrijfsleven ingenomen.
Het stemt dan ook tot tevredenheid, dat nu reeds te Tandjong
Priok het eerste droogdok weer bedrijfsklaar is en in dienst
werd gesteld, 'n Nederlandsch patrouillevaartuig in reparatie.
Het was met een zeker gevoel
van nieuwsgierigheid, dat wij
ons Vrijdagmiddag langs de
imposante, statige regeerings-
gebouwen van het Binnenhof
naar de „Grafelijke zalen" be
gaven, teneinde daar de ten
toonstelling „He# Amerikaan
sche en Engelsche boek 1939
1946" te gaan bezichtigen, die
doo den Regeeringsvoorlich-
tingsdienst is georganiseerd.
Kon men tijdens den oorlog
practisch geen kennis nemen van
wat in het buitenland verscheen,
ook na de bevrijding was het, on
danks het feit dat met groote
moeite wel eens een werk kon
worden aangeschaft, toch ondoen
lijk een beeld te krijgen van het
geen er in de gepasseerde jaren
op literair gebied in den vreemde
gepresteerd is.
Waar vooral de belangstelling
voor 't Anglo-Amerikaansche boek
in de laatste jaren geweldig ge
stegen is, heeft de Regeerings-
voorlichtingsdienst uitstekend
werk geleverd door deze tentoon
stelling te organiseeren.
De officieele opening.
Onder de vele genoodigden. die
zich te 2' u. 30 in de „Rolzaal"
verzameld hadden, bevonden zich
vele autoriteiten, o.a. zagen wij
dr. C Beekenkamp, regeeringsge-
machtigde voor de pers, alsmede
talrijke vooraanstaande figuren uit
den boekhandel.
De directeur van den R.V.D, de
heer \V. Landre, heet'-e alle aan
wezigen welkom, in het bijzonder
de buitenlandsche gasten en re
kende het zich tot een eer hen
te midden van zooveel belangstel
lenden te kunnen ontvangen. Hij
dankjte allen die de organisatie
der tentoonstelling gesteund had
den en gaf daarna hef woord aan
Z. Exc. dr. Gielen, minister van
Onderwijs, Kuns-en en Weten
schappen.
Rede minister Gielen
Dr. Gielen herinnerde eraan,
dat een dergelijke tentoonstelling
reeds was gehoaden iin Frankrijk,
Italië, België en Zweden. Het doe;
dezer tentoonstelling is het pu
bliek voorlichting 'te geven en het
in kennis te brengen met de gees
telijke productie der Amerikanen
en Engelschen. De expositie der
boeken, die in de laatste jaren
verschenen zijn, is van informs*
tief karakter en dus is meer op
de kwaliteit dan op de kwantiteit
gelet. De minister herinnerde
dankbaar aan de hulp van Engel
sche en Amerikaansche zijde on
dervonden en wees erop dat deze
verzameling van 3500 werken een
kerncollectie was.
Vele wetenschappelijke werken
waren reeds gezonden naar de
universiteiten, andere naar de
bibliotheken van Venlo, Tie!', Gou
da en Apeldoorn, die geruïneerd
waren door oorlogsgeweld of door
den bezetter waren beroofd.
Minister Gielen besloot met de
verklaring, dat wij Nederlanders
nooit de groote hulp van Enge
land en Amerika zouden vergetten
waarna hij de tentoonstelling voor
geopend verklaarde.
De Amerikaansche
ambassad
Dr. Hornbeck verklaarde, na dr.
Gielen voor zijn vriendelijke
woorden gedankt te hebben, dat
de boeken gegeven waren om het
Nederlandsche volk te helpen en
het beter Vet Amerika bekend te
maken. Uitvoerig weidde spr. uit-
over de pers in zijn land. Met een
woord van hulde aan het initia
tief van den R.V.D. en de ver
klaring, dat Amerika blij was, di't
geschenk te hebben kunnen ge
ven, besloot de ambassadeur zijn
toespraak.
Boeken spreken voor zich zelf
Namens Sir Neville Bland, den
Engelschen ambassadeur, die \er-
hinderd was. sprak de heer Paul
Gray, secretaris der Engelsche
ambassade. Dit is een tentoon
stelling van boeken en boeken
spreken wel voor zichzelf. Daar
om wilde spr. over de tentoon
stelling weinig zeggen. Hij wees
op ne moeilijkheden, die Enge
land had gekend en die niet zon
der invloed waren gebleven op de
boekenproductie De heer Gray
hoopte, dat mzh een goed beeld
zou krijgen van hetgeen er !n de
oorlogsjaren is verschenen in En
geland en was er verheugd over,
Veldmaarschalk Lord Montgo
mery, commandant van de gealli
eerde strijdkrachten te land tij
dens de mvasie in Normandië,
heeft een officieel verslag het lichit
doen zien van alle operaties, die
onder zijn commando zijn uitge
voerd vanaf D-day rtot aan de
Duitsche overgave op den vijfden
Mei 8 uur in den ochtend.
Zooals wel verwacht kon wor
den is dift verslag behalve een ge
schiedkundig document van de
eerste orde ook een interessant
en zeer lezenswaardig geschrift
voor den outsider. Het blijkt, dat
de invasie en de daaropvolgende
gevechten veel gunstiger voor de
geallieerden verliepen dan ooit
gedacht had kunnen worden.
Hoofdzakelijk was deze meevaller
te danken aan de oneenigheid ,J,u£c-
schen Rommel en von Rundtstedt.
De Duitsche pantserdivisies vie
len te vroeg aan en konden zich
later niet meer concenjtreeren.
Twintig dagen na D-day stonden
23 geallieerde divisies in Frank
rijk gereed om den Duitscher uit
West-Europa te s'-odten. Op 6
Augustus werd het bevel tot den
opmarschnaar het hart van
Frankrijk gegeven en begonnen
Engelschen, Amerikanen en Ca-
nadeezen de Westelijke strook
van het Continent schoon 'te vegen.
Onder de onafgebroken slagen der
gecombineerde luchtmachten en
de onweerstaanbare stuwing der
gepantserde sformformaties werd
de tegenstand van de roemruchte
Duitsche armeeën verpulverd.
De Vicorie tegemoet
Arnhem beteekende even een
stilstand. Het moet voor den ge
neraal een harde beslissing zijn
geweest, die hij op 25 September
f1944 gaf: het dapper verdedigde
bruggehoofd bij Arnhem op te
geven. Het Duitsche offensief in
de Ardennen dreigde een tweede
tegenslag te worden; met een
uiterste krachtsinspanning werd
de Duitsche opmarsch gesmoord.
In het Oosten marcheerde het
Roode Leger 'it zieltoogende Reich
binnen. Kort daarna begon in het
Westen de tangbeweging tusschen
Rijn en Moezel. De Duitsche troe
pen verweerden zich fanatiek en
kregen de kans <iet meer over de
Rijn terug te trekken. Verder naar
het Zuiden race-de Patton meit
dat het geschenk met zooveel
waardeerirng ontvangen was.
De aanwezigen maakten vervol
gens een rondgang langs het ge-
expeseerde. Een volledig overzicht
te geven van 3500 boekwerken is
ons op deze plaats niet, mogelijk,
In een volgend nummer komen
wij op deze interessante tentoonstel,
ling, die tot 22 September geopend
blijft, nader terug.
L. S.
Vrijdag 23 Aug. heeft op het
geallieerde kerkhof te Kan-
chanaburi (Siam) een plech
tige kranslegging plaats gehad
als laatste groet van de Ne
derlandsche gemeenschap in
Siam aan de aldaar ongeveer
4000 in krijgsgevangenschap
overleden Nederlanders.
Vanuit Bangkok waren daartoe
een vijftigtal landgenooten naar
dit op 135 km van de hoofdstad
gelegen plaatsje gekomen.
De plechtigheid werd geopend
door het hoofd der Nederlandsche
missie, majoor B. A. Piets, die
namens de regeering een krans bij
het kruis legde.
Vervolgens werd een krans ge
legd door den troepencomman
dant, luit. kol. P. G Mantel, die
in zijn rede de gebeurtenissen me
moreerde: de capitulatie, daarna
de afvoer naar vreemde gewesten,
de slavenarbeid aan de spoorlijn,
te weinig voedsel, gebrek aan me
dicijnen, het verbreken van alle
contact met de familieleden Als
gevolg hiervan nam hei aantal
dooden in steeds sneller tempo
toe. „Hun allen brengen Wij he
den een laatste groet", zoo zeide
spreker. „Hun leven werd geno
men,^ het onze bleef gespaard. Dat
geeft ons verplichtingen, ook te
genover hen, die wij moesten toe
vertrouwen aan vreemden bodem"
Hierna werd een krans gelegd
door dn heer Ph. v. d Veen na
mens de NIBEG (Nederlandsch-
Indische Bond van ex-krijgsge
vangenen en geïnterneerden).
Nadat nog een katholiek en'een
protestantsch geestelijke 't woord
hadden gevoerd, werd met het in
acht nemen van een minuut stilte
en qjet het brengen van het mili
taire saluut deze onvergetelijke
plechtigheid gesloten.
De nieuwe burgemeester 'van
Amsterdam, de heer mr. A. J.
d'Ailly, directeur van de Ne
derlandsche Bank, wiens be
noeming tot den 'hoogsjen post
in de hoofdstad binnenkort
kan worden verwacht.
zijn pantserleger dwars door de
Paltz en stak met. zijn duck's èn
Buffalo's ongestoord de Rijn over.
Mongomery zelf had op 28 Maart
in een unieke gecombineerde ope
ratie zijn bruggehoofd gevormd en
de marsch naar de Elbe begon. De
Victorie lag voor het grijpen.
Op 4 Mei was zij een feit. Von
Friedeburg bekrachtigde om half
zeven in den avond van dien on-
vergetelijken Vrijdag de capitu
latie van zijn troepen in Montgo
mery's Stafkwartier op de Lüne-
burger Heide. Zaterdagmoren om
9 uur nam de veldtocht in het
Westen een einde met het bevel:
„Staakt het vuren".
Na den Fransch-Duitschen oor
log van 18701871 en na een
wereldoorlog van 19141918 be
gaven zich tal van bedevaartgan
gers naar den Elzas alwaar na
bij Notre Dame de Sion de „Col-
line Inspiree" ligt. Deze traditie
zql dit jaar met grooten luister
worden voortgezet Men ver
wacht heden en morgen een toe
loop van meer dan 40.000 pel
grims. De bedevaart heeft tot in
tentie vrede en eenheid, waar
mede men de hereeniging van
Elzas en Lotharingen met Frank
rijk zal herdenken. De plechtige
heden zullen onder leiding
staan van mgr. Maurice Du-
bourg, aartsbisschop en melropo-
'liet van Besancon. Voorts zullen
daaraan deelnemen de befaamde
generaal J de Lattre de Tas-
signy, die deze week in Neder
land vertoefde dë zegelbewaar
der Teitgen en de voorzitter van
de MRP, Maurice Schumann,
alsmede tal van parlementsleden
uit Elzas-Lotharingen.
Met ingang van begin October
zullen dë handelaren met een
grootere hoeveelheid brandspiri
tus worden bevoorraad. Zij ont
vingen den laatsten tijd een hoe
veelheid, die gelijk was aan 40
procent van hun voor-oorlogschen
omzet. Dit percentage wordt
verhoogd tot 60 procent.
Allebonnen voor brandspiri
tus, die in den loop van den
tijd zijn uitgegeven, verliezen
met ingang van 1 October a.s.
hun geldigheid.
De prijzen van vruchten op
sap snelgevroren vruchten, ker
sen- en boschbëssensap fruit
producten die een min of meer
luxe karakter dfagen zijn
door de overheid vrijgelaten.
De reden hiervan is, dat de
fruiiverwerkende industrie een
gedeelte van hgt versche fruit
slechts tegen buitengewoon hoo-
ge prijzen heeft kunnen inkoopen
en dat het om artikelen gaai, die
wegens de hooge bewerkingskos-
ten ook voor den oorlog slechts
een beperkten kring van afne
mers bereikten.
De „oud-politieke" gevangenen
die op Zondag 8 September a.s.
aan de reünie'te Vught deel wil
len nemen mogen, mits zij een be
wijs van lidmaatschap der Landel.
Vereen. Ex-politieke Gevangenen
bezitten of een ui'tnoodiging heb
ben ontvangen, van een auto ge
bruik maken.
Boven de hoeveelheid van'1.000
ton tomaten tot 7 September a.s.
is thans tol 16 September a.s.,
nogmaals een extra contingent
van 1.000 ton tomaten voor ver
scheping naar Engeland toege
staan.
De condities blijven dezelfde
als die van Augustus 1946.
Op 14 October a.s. zal de scheep
vaartcommissie der Vereenigde
Staten o.m. de vraag behandelen,
of Amerikaansche overzeesche
diensten op Hamburg en Bremen
beter kunnen worden onderhou
den in verbinding met Rotterdam
dan in verbinding met de Engel
sche en Fransche havens, die thans
worden aangedaan. Ook zal men
nagaan, of het gewenscht is, Ant
werpen en Rotterdam in te scha
kelen bij de vaart op Engeland, Le
Havre en Hamburg.
ctöC.tteg/q' Vvonrocijj
'OOX--^
doen ze maar m dutjeV?
De GriehScke kaxtënS Kr'ijqjgn
önqtc-dmmkwh bezoeK///
v r
Vanaf begin. Sepbember Krg'qenwe
mggrKoeK voor op de kilmm1
Cs
op deStodtórimSck laarbeiaS
