Waterkracht wordt Kilowatt Offensief tegen de ratten 4 Nieuw Noordhollondsch' Dagblad Een uitvinding om de stroomkracht van afvloeiend water te benutten voor het opwekken van electrische energie. Yoego-Slovische pers tegen kathol, studenten De Taalkwestie in Brussel Nieuwe zendmethode Schade van 20 millioen KATHOLIEKE DAG VOOR POLEN Joodsche dank aan Poolsch Bisschop De zaak Goudriaan Italianen nieFgewenscht Koppige Arabieren De vader der Christen- Democraten in Italië terug De Preanger vraagt1 portretten van de Koningin DINSDAG 10 SEPTEMBER 1946 HOE KUNNEN WIJ, in ons land, dat rijk is aan water, en arm aan watervallen, stroomkracht van afvloeiend water benutten voor het opwekken van electrische energie? De heer R. Kolkman, thans te Amsterdam,, directeur van het Hydro- technisch-Adviesbureau Arkos, heeft berekend, dat van het door ons land afvloeiende water een volume van minstens 2 millioen M3. een afvloeisnelheid van circa 3 meter per seconde kan verkrijgen door speciale leidkanalen, welke buiten de beddingen aangelegd, ons de beschikking zullen geven over minstens 250.000 K.W. electrische energie. De door het Nederlandsche ge- tied stroomende wateren kunnen <ons, naast een besparing van ruim één millioen ton kolen per jaar, een energie-hoeveelheid. va?i ruim twee milliard KW.U. per jaar leveren. De verkoopwaarde daarvan zal ongeveer 150 millioen gulden per jaar bedragen. Dit lijkt allemaal niet onbe langrijk. Is het een utopie van iemand, die reeds vijftien jaar een onderzoek instelt naar .den omvang der hoeveelheid vrijko mende „kinetische energie" bij het vergrooten der afvloeisnel heid van water. (In 1930 zijn voor rekening der V.S. aan het. stroom bed der Mississippi normalisatie- werken uitgevoerd, die ons den invloed daarvan op de stroom versnelling doen kennen). Het onderzoek was in 1939 zoo ver geyorderd, dat de resultaten Iter kennis gebracht konden wor den van H. M. de Koningin en den Minister van Waterstaat. Rusteloos zijn de onderzoekingen \oortgezet. Het resultaat kon nu meer tastbaar worden yoor een groote kring van ingewijden. In een uithoek van de uitgestrekte terrein_complexen der Nederlandsche dokmaatsdhappij in den Noorder IJ- polder; waar omet verbeten energie gewerkt wordt aan herstel en op kalefatering van een veertiental scihe.. pen van verschillend formaat zoo juist- heeft een onzer zeereuzen, de "Johan van Oldenlbarneveldt" gedokt staat een geheel nieuw type "wa. terkTachtwerktuig'' opgesteld. Het is een eenige meters lange, nog' geen meter breede "goot", een houten g'e_ raamte met een zinken bak, met een vlakken bodem. Op deze "goot", die eenigszins schuin afloopt; is een buis_ leiding aangesloten, waardoor water uit het IJ wordt opgepompt. Als dat water in de goot stroomt; brengt het een werktuig in beweging; dat aan een band zonder eind (die dus als een rupsband werkt) op gelijken af stand een aantal "schoepen" (als van een waterrad") bevat. Deze door de versnelde waterkracht veroorzaakte beweging' wordt per drijfriem over. gebracht op een generator ende electrische stroom is beschikbaar. Het doet nu op het oogenblik niet zoozeer ter zake, dat de eigenlijke demonstratie Maandagmiddag; de be te eken is van het werktuig niet vol komen tot haar recht deed komen; doordat vooralsnog zeer primitief materiaal beschikbaar was. Dit zal trouwens over enkele weken beter worden; als er wèl beter materiaal ter beschikking' komt, mede dankzij de medewerking van de aanwezige departementsambtenaren. Wij noteer den o.a. ir. van Lakerveld; hoofd der afdeeling Industrieele Ontwerpen van het departement van Economische Zaken; ir. Appafk; toegevoegd aan de afdeeling Toegepast Natuurweten schappelijk Onderzoek van het depar tement vah Onderwijs, Kunsten Wettenschappen en de directie van (het Nederlandsch Scheepsbouwkundig Proefstation t!e Wageningen. Deze belangstelling bewees, dat er in offi- cieele kringen belangstelling voor de vinding van den heer Kolkman be staat. Reeds eerder is in deskundige kringen een voorloopig' gunstig oor deel gegeven en de indruk van de aanwezige technici was, in afwach ting van de nadere proeven, bemoe digend. Wai gebeurt er nu? Het is de bedoeling, dat goot-vormige ge- leidkanslen, (gelijk er een op kleine schaal gedemonstreerd wérd) worden aangelegd in de nabijheid van rivieren en beken. (Men denkt in de eerste plaats aan de Limburgsche Maas.) Uit de rivieren e.d. wordt water ver zameld in een „puit1", daarop sluit het gootvormige leidkanaal aan. De voortstuwing van het water van schoep tot schoep veroorzaakt dat het water onafgebroken valt en weer omhóóg gaat. Dat hierdoor energie wordt vrijgemaakt is van beslissende Deteekenis voor de practische waarde van het ontworpen werktuig. In de praktijk op groote schaal toegepast, zal het, naar de vaste overtuiging van den uitvinder (en zijn overtuiging winltr steeds meer veld in bevoegde kringen) van onschatbare beteekenis zijn voor de economie van ons land. Ter illustratie het volgende: In Nederland bestond voor het vrij maken van energie uilti water kracht langen tijd weinig of geen belangstelling. Toch is de totale „neerslag-energie" op de vas e aardkorst ruim 3000 millioen K.W. En de wereldbehoefte aan electrische energie is 500 mil lioen K.W. Dit alles laat de mensch zoo, om vele meters diep in den grond te gaan. daar kolen te delven en die te ver) randen om energie op te wekken. Vanzelfsprekend hebben de Mijnen belangstelling voor de uitvinding'; die een groote kolen/besparing zal betee_ kenen. Maar ook in de toekomst zul_ len onze kolen hun waarde houden; ook voor export en dus als deviezen, produet! Wij zouden over de mogelijkheden van deze vinding meer kunnen ver tellen. Wellicht gebeurt dit in de naaste toekomst, wanneer zal blijken dat de resultaten van verdere proef, nemingen inderdaad aan de verwach tingen beantwoorden. De mogelijk, beid daartoe is zeer groot en in de kringen der betrokkenen ziet men; vooral in verband met de thans vlot. betoonde officieele belangstelling; de komende weken met spanning tege moet. De heer Kolkman wenscht Wet oc_ trooi.geheim in handen van de Ne derlandsche Regeering1 te stellen, opdat dit een nationaal bezit blijve. Voor industrie en huishoudelijk stroomgebruik zijn de perspectieven ook daarom belangwekkend,' omdat volgens de berekeningen de prijs per KWH belangrijk lager zal kunnen zijn dan van stroom.enevgfe uit door steenkool gestookte productie H. N. S. Het katholieke studenten-een- frum te Zagreb staat aan hevige aanvallen van de Yoego-Slavische kranten boot. Dit siudentencen- trum, dat onder leiding en be scherming van den hulpbisschop van Zagreb slaat, is het eenige dat tot nu toe gespaard1 is ge bleven De pers van Tito noemt het, zooals trouwens alle organi saties die niet communistisch zijn, een „fascistisch" centrum. Een delegatie van vier leiden de Vlaamsche vereenigingen te Brussel werden door den minister van openbaar ondejwiis ontvan gen De afgevaardigden hebben de aandacht gevestigd op den toestand van het onderwijs in de Nederlandsche laai, zoowel in de gemeentescholen als bij het bij zonder onderwijs in Brussel. De Vlamingen verwachten van de regeering, dat zij de naleving der wet van 14 Juli 1932 zal ver zekeren, dat zij willekeur en wetsverkrachting zal bestrijden. De minister heeft zijn voorne men te kennen gegeven over de naleving der wet te zullen wa ken. De New-Yorksche pers heeft kennis kunnen maken met een nieuw systeem van radio uitzending, dat vergeleken kan worden met het Radar-systeem. Volgens dit nieuwe systeem maakt men namelijk gebruik van series hoogfrequente electrische „stooten" inplaats van continue golven. Het voordeel van dit nieuwe systeem is dat men op die wijze meer dan een program ma tezelfdertijd over denzelfden zender kan uitzenden. De aan gewende frequentie is zeer hoog, 930 megacycles. Ratten en muizen zijn nadeelig voor alle soorten van bedrijven. Zij vernie len veldgewassen, plunde ren voorraden, rooven kui kens en konijnen, knagen zakken en kasten kapot, ondergraven straten en dijken en belagen zelfs de gezondheid van den mensch door het over brengen van bacteriën, zooals bij de ziekte van Weil. Als men bedenkt dat ons land minstens zoo veel ratten als inwoners telt, dan wordt het duide lijk, dat de schade ook in Nederland enorm groot is; zij wordt wel geraamd op twintig millioen gulden per jaar. De bestrijding van ratten is geen gemakkelijke taak, om dat zij, wat men noemt „slim me" dieren zijn; een uniforme methode bestaat dan ook niet. Het is gewenscht de bestrij ding aan te passen aan alle voorkomende omstandigheden, zoowel in huizen en pakhui zen als in eigen huis en be drijf. Men kent de indirecte bestrijding, waardoor men het de dieren onmogelijk maakt gebouwen binnen te dringen en ze van eetbare waar af houdt, en de directe bestrij ding, waarbij men beoogt de schadelijke dieren te dooden. Bij de eerste methode ligt het voor de hand alle etenswaren zoodanig weg te bergen, dat geen rat er bij kan komen Een zak met meel of havermout kan men aan een touw hangen, doch het blijkt al spoedig dat deze maat regel niet voldoende is; het touw moet worden afgeschermd met een blikken kraag, daar ratten voldoende goede klimmers zijn om zich bij een touw neer te laten zakken. Etensafval berge men in een goed afsluitbaar vat. Natuurlijk is het een eerste ver- eischte orde en netheid te bewa ren, zoodat de dieren geen kans krijgen in onoverzichtelijke hoe ken en gaten te nestelen. Bij directe bestrijding geeft vergiftigd lekaas de beste resul taten. Door omstandigheden heerscht er thans aan deze prae- paraten- gebrek; soms zijn ze bij een drogist of importeur nog te krijgen De lokaaskwestie is een ingewikkeld geval, omdat de beestjes gauw achterdochtig worden; verandering van spijs doet dus ook hier eten! Voor bruine ratten kan men gif het beste mengen door gestampte gekookte aard;«ipelen of brood, voor zwarte ratten door haver meel en voor woelratten, die men bijna nooit in huizen aantreft, door gemalen wortelen Kleine hoeveelheden van het mengsel worden in krantenpapier gewik keld en op plaatsen gelegd, waar ratten regelmatig komen. Voor zichtigheid ten opzichte van hon den. katten en jonge kinderen blijft echter bij gif altijd gebo den! Ook honden en katten kunnen meehelpen om de slag tegen het thans wel abnormaal nooge aan tal ratten te winnen. Kleine hon den, vooral gladharige foxter- riers, vangen meestal beter dan grootere; katers hebben meer vat op ratten terwijl katten de aan gewezen „verdelgingsinstallatie" zijn voor muizen Tenslotte blij ken vallen ook zelfgemaakte dikwijls zeer goed te voldoen. De looppaden der veldmuizen, die eenige holen met elkaar ver binden kan men tot prachtige vallen maken door er met een Als de korenoogst wordt binnengehaald. De werkzaamheden op het land zijn in vollen gang. {De Haas P.) Zondag 8 Sept. is voor de Brit- sche katholieken den dag der voorspraak voor Polen geweest. Kardinaal Griffin, de aartsbis schop van Westminster, heeft o. m. verklaard, dat „men de mach tige tusschenkomst van Maria en haar Goddelijken Zoon zou af smeken. opdat het katholieke le ven in Polen versterkt zou wor den en het land de vrijheid zou herkrijgen, waarvoor het gestre den heeft. De kardinaal zei, dat er fond sen moesten komen om de Polen in ballingschap te helpen, spe ciaal de soldaten van generaal Anders kwam hulp toe. De Opper-Rabbijn van Palesti na. Dr Herzog, die momenteel in Polen vertoeft, heeft een dank- telegram gezonden aan. den bisschop van Czestochowa waar in hij zijn erkentelijkheid betuigt voor de verklaring die de bis schop heeft afgelegd na d'e Jo- denrelletjes te Kielce. Men zal zich herinneren, dat bij de ge beurtenissen in Polen, waarbij vele Joden om hel leven'gebracht werden, de bisschoppen deze ter reurdaden zeer scherp hebben veroordeeld Het getuigenverhoor in de zaak dr. ir Goudriaan, oud-pre sident van d'e Nederlandsche Spoorwegen, tegen ir.Driessen, hoofd-ingenieur. chef van den dienst Weg en Werken van de Ned. Spoorwegen-, dat hedenmor gen voor de civiele rechtbank te Utrecht gehouden zou worden, is voor onbepaalden lijd uitgesteld1 grondboor of Iets dergelijks een gat in te steken met loodrechte wanden, dat tot in het grondwa ter reikt. Een toepassing van de ge noemde middelen zal echter slechts tot resultaat voeren, in dien de bestrijding regelmatig wordt voortgezet Indien de mo gelijkheid tot bestrijding ont breekt. is er altijd wel een goede nestrijdingsfirma, die het geval wil opknappen. En dat de bestrij ding noodig is wordt wel bewe zen door de schadepost van twin tig millioen. die deze dieren jaarlijks op onze nota zetten. Ingezonden Ex-politieke gevangenen uit België en Nederland hebben te Vught hun kameraden, die in 1943 werden geëxecuteerd, plechtig herdacht. Aanwezig waren o.m. de Belgische minis ters Merlot en Ternee. Een overzicht tijdens de plechtigheid. Uit universitaire kringen te Triëst verluidt, dat men de Ita- liaansche delegatie bij het we reldcongres van universiteiten heeft gedwongen zich va.i het congres terug ie trekken, daar men duidelijk had laten merken, dat hun aanwezigheid de andere delegaties hinderde Reeds bij het begin werd het 'aantal deelne mers aan het congres tot de helft verminderd. De Joegoslavische delegatie heeft de Italigansche beschuldigd tan let zingen van liederen, waarin maarschalk Ti to werd beleedigd. Te Jeruzalem wordt officieel medegedeeld, dat vijf leiders der •Palestijnsohe Arabieren o.a. de burgemeester van Jaffa en vijf van de negen uitgenoodigde vooraanstaande Joden buiten het Joodsch bureau, o.a. de op- perrabijn van Palestina. Ben Sion Uziel, en d'e burgemeester van Tel Aviv, geweigerd heb ben aan die conferentie inzake Palestina, welke vandaag te Londen wordt geopend1, deel te nemen. Don Luigo Sturzo, de stichter der oude vokspartij. de voorloo- per van de Paliaansche Christen Democratische Partij is uit de Vereenigdie Staten teruggekeerd naar zijn vaderland'. De Italiaansche volksparlij die in 1919 werd opgericht was d'e eerste partij waardoor de katho lieken zich weer met de politiek gingen bezighouden, sinds de op slorping der Pauselijke slaten in. 1870. De opkomst van het fascis me maakte een einde aan de goe de vooruitzichten van d'e partij en in 1924 verliet Don Slurzo zijn land om zich naar Frankrijk te begeven. Daarna woonde hij in Engeland en sinds 15)40 in de Vereenigde Staten. Don Sturzo, die vele functies in het openbare leven in Italië heeft bekleed zal zich niet meer met de politiek bezighouden, hij zal slechts blij ven schrijven en desnoods men- schen ontvangen, die zijn raad inroepen. De C. Coamacab van Java, mr. Ch. W. A. Abbenhuis, heeft na een driedaagsch bezoek aan de Preanger zijn bewondering uitge sproken voor het schitterende pacificatiewerk der Nederland sche militairen alsmede voor de prestaties van de werkers in de buitenressorten, waar ondanks groote moeilijkheden en wemig hulpmiddelen succesvol wordt opgebouwd Bij een bezoek aan de hospitalen te Tjirandjong en Tjiandoer heeft hij kunnen con- stateeren hoe groot de medische nood is en tevens hoe er wordt gewenkt dezen nood te lenigen. De bevolking is voor een gedeel te teruggekeerd en is wederom aan het werk, terwijl het andere gedeelte weder begint terug te keeren. In een dessa heeft men een verrassende ontvangst mehari Enkele honderden schoolkinde ren zongen het gezelschap toe, terwijl er dringend' gevraagd werd naar portretten van H.M de Koningin.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1946 | | pagina 4