Een vergeten detachement
keert terug
Botwinnik's laatste partij
1
i
f?
IP
s
de
Nieuw Noor^hollandsch Dagblad
Opnieuw ingezet tegen rompokkers
S.S.-ER KRIJGT EEN
KANS
Plannen van het
Concertgebouw-orkest
Buitenlandsch
nieuws
S.D. HANDLANGERS
VOOR 'T GERECHT
Doen beroep op
vaderlandsiefde
Cultureele en sociale
aspecten in Engeland
EEN El IS GEEN El
Ons pluimvee
Noodlottig spel
Dammen
m
PM
m
M
1
Het
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1946
TEN GROOTE GROEP in-
heemsche militairen van
het Koninklijk Nederlandsch-
Indische leger heeft 20 Aug.
voor het eerst najange jaren
van krijgsgevangenschap te
Medan weer voet op Indischen
bodem gezet. Zij kwamen van
het Ross Eiland (Nicobaren)
alwaar zij zich op het oogen-
blik van de Japansche capitu
latie in gevangenschap bevon
den.
De Britten heboen hen daar
bevrijd. Met toenemende span
ning en verlangen zagen zij ver-
Volgens uit naar net momen dat
zij weer naar Ned.-Indié zouden
worden teruggevoerd Als gevoig
van de chaos, welke in deze ge
westen door het uitbreken der
revolutie oni stond, 'werd hun
thuiskomst echter aanzienlijk ver
traagd. Er zijn slechts weinig ver
bindingen met het. Ross Eiland.
Zoo langzamerhand schenen zij
een „verge-en deiacnement" te
worden. Tenslotte werd door eeni-
ge brieven, die de milila're auto
riteiten op Sumatra van deze
mannen op he. Ross-Eiland ont
vingen, de aandacht op hun ver
blijf aldaar gevestigd. Aanstonds
zijn daarop maatregelen getroiien
om deze soldaten van Menado-
neeschen, Timoreeschen en Am-
bonneeschen landaard naar Indië
terug te brengen, met name naar
Sumatra, waarvan zij oorspronke
lijk afkomstig zijn. In Medan had
gistermorgen hun verwelkoming
plaats.
Dit was een treffend en ont
roerend moment. Daar stonden
zij aangetreden, velen nog in oud
vooroorlogstfie uniformstukken,
die zij t.rouw hadden bewaard en
onderhouden, stram in de houding.
Jarenlang hebben zij slavenar
beid moeten verrichten op de een
zame stille eilandjes van de An-
dananen. Zij zijn een jaar lang.
geïsoleerd geweest in een hun
vreemd gebied en hebben aan het
strand uitgezien naar de boot die
maar niet kwam, en de vlag die
zij liefhebben.
En nu is het zoover.
De territoriaal commandant te
vens troepencommandant van Su
matra, kolonel P. Scholten, sprak
hen toe. „Mannen,-die van het
eiland Ross komt", aldus sprak
ongeveer de kolonel, „thans ben
ik verheugd u hier weer terug te
zien. Gij zult worden ingedeeld
bij het zesde bataljon, het Medan-
bataljon. Helaas is het nog geen
vrede; gij 'zult weder te maken
krijgen met een vijand.
Wanneer ik „vijand" zeg
dan bedoel ik daarmede even
wel niet de menschen, die
zich „nationalist" noemen en
die vcor den opbouw van een
nieuw Indië met ons samen
willen werken. Neen, dat zijn
onze vijanden niet. Onze vij
anden zijn de rampokkers, de
roovers, dieven en moorde
naars die deze landen op het
oogenblik onveilig maken.
Het Bijzonder Gerechtshof te Am.
sterdam heeft een vonnis uitgespro.
ken over een jeugdig SS.er, dat vol.
komen afwijkt van de tot dusiverre
over Nedertandsche frontsoldaten uit
gesproken straffen. Het betrof den
19-jarig'en G. Hoogland uit Amster
dam, die op 16-jarigen leeftijd
dienst nam bij de Duitsohe Waffen
SS en aan het Oostfront heeft ge
vochten. Reeds eerder stond Hoog
land hiervoor terecht en 'verdedigde
zich door er op te wijzen dat hij als
kind niet® dan nationaal_sociaiisti_
söhe ideeën had gehoord. Hij vestigde
op het Hof den indruk alsof hij thans
volkomen was bekeerd en smeekte
om een kans zich een goed vaderlan
der te toonen.
Hoogland tverd 3 maanden in een
inrichting van bijzondere jeug'dzorg
geplaatst en geobserveerd en in Aug.
kwam hij opnieuw voor. Een gunstig
rapport over zijn houding, opgesteld
door bijzondere jeugdzorg, werd
voorgelezen. Gister werd Hoogland
dientengevolge als eerste der jeugdige
SS.ers een voorwaardelijke gevange
nisstraf van 7 maanden opgelegd met
3 jaar proeftijd en onder toezicht
Stelling van bijzondere jeugdzorg.
Bii het bepalen van den strafmaat
was rekening gehouden met het na_
tiionaal.socialistisdhe' milieu, waarin
Hoogland tvas opgegroeid. De Presi
dent wilde met dit uiterst milde von
nis den verdachte een Scans geven zich
een gfoed Nederlander te toonen.
Tegen hen moe, gij u richten,
tegen de brandstichters en ram
passers, door wie veiligheid en
recht in deze landen worden be
dreigd. Vergeet dat niet. Laa» de
ze „djahats zien dat gij nog
steeds goede soldaten zijt, be
schermers van land en volk"
De kolonel bracht de mannen
dank voor hun '.rouw en aanhan
kelijkheid, in hun houding en
uitingen getoond en sprak de
verwachting uit, dat zij krachtig
zullen medewerken aan het her-
s el van deze landen uit de greep
van terreur.
De me, yuur uitgesproken woor
den van den kolonel, het bijzon
dere van dit oogenblik greep de
ze trouwe soldaten zoozeer aan,
da; verscheidene hunner de tra
nen in de oogen sprongen
In September geeft fret Concert-
gebouw „orkest te Arrfsterdam een
drietal concerten onder leiding van
Eduard van Beinum en Hein Jordans;
waaraan als solisten medewerken
Robert de Roos met, een pianoconcert
van eigen hand, Jan Bresser met een
vicplconcert van Mozart en Willem
Anariessen met een pianoconcert van
Saint_Saens Onder leiding van
Eduard van Beinum zal een groot
aantal g'ramofoonopnamen worden
gemaakt door de Engelsche Decca.
Woensdag 9 en Donderdag 10 Oct.
opent de reeks abonnementsconcerten
met het Te Beum van Alfons Diepen»
broek.
Naast Eduard van B'eihum zullen a!s
dirigent optreden: Sir Thomas Bee_
cham, Sir Adrian B'oult, Hein Jor_
dans, Charles Mündh, Willem van
Otterloo en Bruno Walter.
Het repertoire zal zoo veelzijdig
mogelijk worden gehouden. Bijzon»
de re aandacht zal in dit jaar worden
besteed aan fret oeuvre van Alfons
Diepenbrock, Anton Bruekner en
Maurice Ravel.
Er is wederom een belangrijke
reeks volksconcerten ontworpen. Als
bijzondere uitvoeringen kunnen wor»
den. vermeld die van Bach's Mat-
thaüs_Passion op Palmzondag onder
leiding van Eduard van Beinum, een
optreden van Jefrudi Menuhin op 10*
April 1947 en van Igor Strawinsky op
24 April 1947
In de omgeving van Soerabaja
is een massagraf met zestien lij
ken aangetroffen, meest van in-
landsche soldaten van het Ned-
Indische leger. Grieksche
vliegtuigen Zouden wederom de
grens van Albanië geschonden
hebben. In Amerika gaan
stemmen op, leveranties aan
Jaego-Slavië en ieder land dat
den vrede saboteert, stop te zet
ten. Een geheim wapendepot
werd in de kelders van de Fiat-
fabrieken te Turijn ontdek
Joodsche terroristen hebben te
Tel Aviv wederom aanslagen ge
pleegd. Een Britsche majoor en
zijn vrouw werden gedood' een
officier van politie gewond.
Een drietal boeveti van de erg
ste soort, die tijdens de bezetting
voor inbraken gevangen zaeg of
werden gezocht door de Amster-
damsche politie, die ten eigen
bate joodsche inboedels „weg-
puisien" en 'tenslotte diverse
joodsche onderduikers aan SD-
agenten hebben verraden, wer
den gisteren aan een scherp
kruisverhoor door den president
van het bijzonder gerechtshof .e
Amsterdam onderworpen. Aan
duidelijkheid en betrouwbaarheid
lieten hun .allooze tegenstrijdige
vei staringen en s.ompzinnige
ontkenningen te wenschen over.
Geen van hen zag er een been in,
den ander te bezwaren.
Des morgens was tegen verd.
H. Labeling 10 jaar geëischt, om
dat hij joodsche onderduikers had
verraden Hij beweerde hiertoe
door den SD gedwongen te zijn.
Fakkeldij, die Ebbeling bij het
opsporen van joodsche onderdui
kers behulpzaam was geweest,
beweerde zich later van Ebbe
ling te hebben verwijderd omdat
hij meende, dat hei verraden van
meer joden niet noodzakelijk was.
Fakkeldij ontkende een briefje
aan den S.D. te hebben verstrekt
waarin gevraagd werd een jood
sche vrouw uit Hilversum te ar
resteeren Wel erkende hij, dit
briefje van Zinger in ontvangst
te hebben genomen. De vrouw
van Zinger, die een bontjas van
een joodsche vrouw onder haar
berusting had, vond 't prettig,
wanneer ze de jas kon houden.
Dit zou natuurlijk pas het geval
zijn, wanneer de joodsche eige
naresse was „geliquideerd". Fak
keldij was ook nog drie maanden
bij de NSKK geweest. Het laat
ste woord, dat hem wettelijk ver
strekt werd, was; Eigenlijk zijn
er weinig Nederlanders, die zoo
goed hun vaderlandschen plicht
hebben gedaan als ik.
De advocaat-fiscaal, mr. Ge-
linck, wees er op, dat Fakkeldij
van verraad aan elkaar hangt.
Hij heeft tijdens de bezetting
zelfs zijn medeverdachte Ebbe
ling voor het verstoppen van een
radio aangegeven. Eisch 12 jaar
gevangenisstraf.
De laatste verdach.e was Dirk
Zinger, die zich nog op vrije voe
ten bevond. Zinger gaf toe te
hebben medegewerkt aan het
verraad van Ebbeling en het
briefje waarin de Joodsche vrouw
uit Hilversum werd verraden te
hebben geschreven opdat zijn
vrouw met de bontjas van het
slachtoffer kon pronken. Eisch. 8
jaar gevangenisstraf met bevel
tof' onmiddellijke gevangenne
ming. Het Hof willigde dit in,
zoodat Zinger meteen de boeien
om zijn polsen voelde.
In alle zaken zal op 23 Sep
tember a s ui"spraak worden ge
daan
De KLiM.persdienst deelt mede
dat in de zes weken tusschen 25 Juli
en 1 September 1.1. meer dan 113.000
personen een bezoek brachten aan
Selriphoi. Ruim 56000. van deze bezoe_
kers namen tevens deel aan de rond.
leidingen over het vliegveld die door
de KLM worden georganiseerd. Wel
een bewijs dat er voor het opbou
wend werk van de KLM veel belang
stelling is.
De laatste partij: die Botwinnik
uiteindelijk van Najdorf heeft ver»
loren; is in enkele opzichten merk
waardig; daar Najdorf eigenlijk al
van den tienden zet af zijn grooten
tegenstander onder zijn macht had.
Hans Kmoch; de wedstrijdleider in
fret Groningsche tournooi; teekende
het verloop op: hetwelk wij hieronder
laten volgen
M. N^fdorf M. Botwinnik
vVit Zwart
Nimzo-Indisdh.
1. d2d4 e7e6
2. c2c4 PgSf6
3. Pblc3 Lf8h4
4. Drilc2 d7d5
5. c4xd5 e6xd5
6. a2a3
Een klein nieuwtje. De gewone zet
is 6. Lg5.
6Db4xc3f
7. b2c3 cl—co
8. Pgl—t3 Dd8a5
9. Pf3d2 Lc8<37
10. Fd2h3
Na dezen zet zoo zegt Hans
Kmoch kwam Najdorf zeer opge
wonden bij mij en verklaarde dat
Botwinnik op verlies stond. Najdorf
is zeer impulsief. Dergelijke verkla
ringen heeft hij tijdens den wedstrijd
vaak afgelegd en het is meestal uit
gekomen wat hij zei.
10. Da5a4
11. Dc2b2 Pb8a6
12. e2e3 c5c4
13. Pb3d2 0—0
14. Lfle2 b7b5
15. Le2—dl Da4a5
16. Ldlc2 Tf8e8
17. 0—0 Ta8t»8
18. Pd2—f3 Da5c7
19. Pf3e5 Ld7e6
10. £2—f3!
Wit freeft een overwegende stelling
bereikt. Deze soort stellingen; met
de doorbraak e3e4 als strategisch
doel; speelt Botwinnik gaarne met
wit. Nu moet hij als het ware tegen
zichzelf vechten.
20Pa6c5
21. Lel—d2 Pc5a4
22. Db24>1 Tb8b6
23. DblelP£6d7
24. Del—h4! Pd7—f8
25. ele4!
Het strategisch doel is bereikt
25f7—f6
26. Pe5—&4 Pf8g6
27. D'h4h5 Dc7—f7
28. Tal—ei Tb6—b8
29 .Pg4e3 Pgbe7
30. DhSh4 f6—f5
31. g2g4
Najdorf heeft meesterlijk gema
noeuvreerd en beslissend voordeel
verkregen. Met d'en tekstzet forceert
hij de winst. Het is duidelijk dat
zwart f5xe4 noch f5xg4 mag spelen,
omdat dan Df7 in de open lijn van
Tfl komt te staan.
3 1f5—f4
Kost een stuk maar er was toch geen
voldoende verdddig'ing meer.
32. e4xd5
dreigt mat
3 2Pe7g6
33. d5xe6 Te8xe6
34. Lc2xg6 h7xg6
35. Pe3g2 Tb8e8
36. Telxe6 Te8xe6
37. Pg2xf4 Te6—f6
38. Dh4—g5 Pa4xc3
39. Ld2xc3 Tf6xf4
40. Kglg2
Zwart geeft het op.
Slotstelling
Wit: Kg2, Bg5, Tfl, Lc3, pionnen
a3, d4, f3, g4, h2 (9 stukken).
Zwart: Kg8, Df7, Tf4, pionnen a7,
b5, c4, g7, g6 (8 stukken).
Na de behandeling van enkele
interne zaken op den tweeden
en laatsten dag van de bonds
vergadering van de Nederland-
sohe Katholieke Arbeidersbewe
ging, werd accoord gegaan met
het concept reglemem van sa
menwerking tusschen de Katho
lieke Arbeidersbeweging en de
Kalh. Standsorganisatie voor de
werknemendë middenstand, met
eerbiediging van eikaars zelf
standigheid om de alg. godsdien
stige, zedelijke, cullureele, so
ciaal economische en sociaal hy
giënische belangen van de werk
nemers en hun gezinnen te be
hartigen. Tegen hei rapport in
zake ondernemingsraden samen
gesteld uit een commissie uit dë
Stichting van den Arbeid werd
nogal bezwaar gemaakt ook van
bestuurszijde. De directe invloed
op den gang van zaken in het
bedrijf door de arbeiders Kcmt
in het rapport niet voldoende tot
uitdrukking. Gevraagd zal wor
den het rapport terug te nemen
of een aanvullende nota samen te
stellen Mei het rapport: bedriifs-
taksgewijze organisatie dar werk-
nemersva'kbeweging wordt in
principe accoord gegaan. Tot slot
van de vergadering sprak de heer
Stanley Wrighl. perschef van dë
Engelsche legatie over het on
derwerp: „Engeland, zijn cubu-
reele en sociale aspecten". De
heer Stanley Wright, die lid is
van dë Labour Partjj kenmerkte
het eerste optreden van Labour
als regeeringspart'j als een stille
revolutie, die bij een falen het
socialisme in Engeland onmoge
lijk zou maken Hij gaf de ver
schillen aan lusschen de Engel
sche en de Nederlandsche demo
cratie. Het Britsche socialisme
wordt niet alleen door de arbei
ders gedragen maar ook door veie
intellectuelen en door velen van
de bezittende klasse en kenmerk
te zich door de algeheele verant
woordelijkheid' van het heele
volk voor de wijze waarop het
wordt geregeerd
Er zit veel waars in het
rijmpje, dat één ei geen ei
is en dat «twee eieren nog
maar 'n half ei zijn. Dat mer
ken wij het beste in distri-
butietijd, waarin het distri
butiepakket maar heel spo
radisch een eitje bevat. Zoo
sporadisch, dat de meeste
menschen zich maar nauwe
lijks realiseeren, (Jat eieren
ook distributie-artikelen zijn
Maar er zit schot in met het ei.
Wel was de oorlogsschade aan de
pluimveeteelt zeer groot en geeft
de invoer van granen en kracht
voer nog maar weinig perspec
tief; toch zijn er belangrijke
stappen gezet op den weg naar
herstel. Er zijn dit jaar 22 mil-
lioen eieren uitgebroed, zoodat
er in dit najaar weer plm. 6
millioen jonge kippen zijn en in
1947 de pluimveestapel weer uit
9 millioen kappen zal bestaan.
De voederpositie is iets gunstiger
geworden, al zal <ïe (pluimvee-
stapel steeds zeer afhankelijk
blijven van den invoer van
granen.
Ook gewone pluimveehouders
zullen weer voer toegewezen
krijgen en niet alleen zij, die dit
voorjaar 200 kuikens kregen,
maar ook zij, die minder ontvin
gen, mits zij aan hun inleverings
plicht hebben voldaan en minder
dan 4 ha bouwland bezitten. Het
komende jaar zal er wel geen
tekort aan broedeieren meer zijn,
daar de bestaande vermeerde-
ringsbedrijven weer op peil zijn
gebracht en vele .nieuwe bedrij
ven zullen worden erkend. Een
zekere mate van kuikendistribu
tie zal wel blijven bestaan, daar
getracht moet worden groote
overproductie te voorkomen
te meer nu het er met (Jen export
van eieren nog ongunstig voor
staat, Aan de vele binnengeko
men klachten van dit voorjaar
zal volle aandacht worden be
steed.
Van belang is het dat de eie-
reahandel weer vrijkomt, opdat
weer als vroeger voor de beste
kwaliteit eieren de hoogste prijs
gegeven wprdt. De kwaliteit zal
daardoor stijgen, al zal gewaakt
dienen te worden tegen de be
kende problemen, die de voor-
oorlogsche vrije handel met zich
bracht Zou de tijd dus werkelijk
niet ver meer af zijn, dat ieder
weer zijn eitje op tafel kan
krijgen?
Zondagmiddag heeft de 16-ja-
rige M. Z. te Amsterdam met een
lucifer een lichtkogel ontstoken.
Door dë ontpoffing die volgde,
werd hij ernstig aan het linker
oog gekwetst. De onvoorzichtige
werd naar het Wil'helminagast-
huis overgebracht.
e
S
K-
fé, H
p' m
ss„
S P
4
'Mm
m
0
-a
-
H
lÉ
'wwy>
e
p
H!
SSf
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1946
Correspondentie en oplossingen
onder motto "Damrubriek" in te
zenden aan lie1 bureau van dit blad.
Probleem 110. 62
van Maurice Cherron te Le Havre.
Zwart 14 schijven op 8 9 11 13 14
17 18 19 2] 24 27 30 3l £n 45
Wit 11 schijven op 22 36 38 39 42
43 4£ 47 tot 50.
Wit speelt en wint.
(Uit "Le Havre Eclair'
.Rectificatie. In probleem no. 61
van G. W. Spittuler te Amsterdam
komt de witte schijf 13 op 18 te staan.
Bij probleem no. 62.
In dit nogal groot formaat probleem
waarm op zeer fraaie wijze drievou
dig slagspei voortkomt, wordt met 'n
negental zettten de winsit bereikt.
PROBLEEM OPLOSSINGEN
Derde wedstrijdserie nos. 2427)
Probleem no. 24
van A. Roos te Alkmaar
Stand: Zwart i3 schijven op 8 tot 12
14 17 18 21 25 26 27 en 36
Wit 12 schijven op 28 29 30 32 34 37
38 40 tot 43 en 45.
Oplossing: wit 3024! 2923; 3731!
40—35; 35:2; 2:47 gewonnen.
Een probleem dai meer mooi 'dan
moeilijk was. De tekstzet was ver
borgen en met den zet 3731 werd!
een vlotte afwikkeling' bereikt. Ook
fret rondslagspel door 2:47L was niet
onaardig.
Probleem no. 25
van S. Goetzen
Stand: Zwart 9 schijven op ll tot 14
17 19 23 24 en 35
Wit 9 schijven op 26 27 28 32 33 36
37 en 49
Oplossing: Wit 26—31 37—31! 32:41
33—29 49—43 43—38 41—37 36:29
Een probleemstukje met een op
stelling als uit een afgebroken partij.
Enkele aardige momen ten^waren de
zetten 37—31 en 49—43.
Probleem no. 26
van Marcel Vasseur (Frankrijk)
Stand: Zwart ll .schijyen op 4 7 9 14
18 19 22 23 24 28 en 29
Wit 11 schijven op 16 21 25 30 31 32
36 37 38 40 en 50
Oplossing: Wit 31—27! 36—31! 16—11
11:24!! 50:10 25:3 gewonnen.
Een praehtprobleem met een reeks
van uitermate verrassende zelden en
slagwending'en. Opvallend was voor
al 'nog wel het frappante meerslag»
spel ,met de inleidingszetten; terwijl
de slag van 11 naar 24 als een extra
glinsterende steen in dit probleem-
juweeltje kon worden beschouwd.
Probleem no. 27
van G. Wagter te Groningen
Stand: Zwart 8 schijven op 9 12 13
16 19 23 29 en 35
Wit 8 schijven op 21 27 28 32 34 38
43 en 44
Oplossing: Wit 44—40 43—39!! 32—28
34:3 3:8 gewonnen.
Een sierlijk en rank opgebouwd
probleemstukje. Ook frier frappant
meerslagspel met den zet 4339! Het
schijnbaar onmogelijke werd hier
ook mogelijk gemaakt n.l. het bin
nen enkele zetten wegwerken van
de zwarte schijf op 28; waardoor de
zgn. magnetische witte sohijf op 34
die steeds weggeslagen dreigde te
worden; een damslag kon maken
naar 3; waarna vervolgens nog rond
slagspel kon volgen.
Partijstand no. 3
van W. P. Lentiz te Roozendaal
(Voorgekomen in "wedstrijdpartij)
Stand: Zwart 10 schijven op 12 tot 15
18 20 22 27 3i en 37
Wit 10 schijven op 26 29 34 35 38 39
42 44 47 en 48.
Wit speelt en wint.
r^T*Tcr>n Q
wijc
wing a
over de
zingen,
nummer
beweerc
den
schrokkc
door in
ten, wcj
over de
schikt,
iels op
V.V. ve.
tiek zuil
dat nat
niet. W
tiek wel
de hook
juist en
critiek
op de
Het is
zoo verscij
maar voor
toch de
rechtgezet,
schrijven g
gemakkelijk
verkiezingel
maatstaf k 1
ten zeerste]
s-andigheda
afhankelijk.!
ook reedf
Maar
dan nu eeij
Ien, of het
bestuur va^
Arbeid aanl
lingen een I
den, waaril
we.houdgïsr
men? Wij
men inden]
ren moest 1
weihoudersl
onderkenne|
lijn in de
van den A
verband bd
lijnen van
kan men 1
de Partij
trokken is. j
Het V. VI
diverse Pvl
schuldiger
lijxheid is.]
lende geme
waar een
man is, wad
temin in dl
waar toch
de PvdA. I
er verschil]]
weliswaar
tot de Pil
daad, die
waar overij
Raad ook
en waar el
ders tot d«
is een gev|
situatie in i
da, of zg.
communist
de PvdA. u
meegewerk]
als wethóuq
minderhede
overigens i
„verschillen
verschillend
een ka. hol]
zijn met ed
daar zouden
len, de 1
waar deze L
bestaat, eel
Wij hebben]
te nemen
weerden,
zeggen, dal
gaderingenl
na he. verl
kei gehoudl
schrokkerig
Gijs geblek
En nu k|
beweren, d
seerd mag
nen ook wq
bijzonderer
zijn, maar l
veel gevalll
liek met na'
gelijke mot]
vraag is, a
stelregel n
gegeven. IJ
de katholiq
varen, in
bekwaam,
kundig op
het vierde,
in het vijfd
maar de
haar veml
over de erl
deskundige^
menschen
Wij weia