EEN BRIEF UIT BATH
VOOR HET TRIBUNAAL
DE POLDERFEESTEN VAN
ANNA-PAULOWNA
Dijkgraaf Mijnlivertelt
de Geschiedenis
2
Nieuw Noordhollondsch Dogbloqj
Onafhankelijk en
vooruitstrevend
Receptie Burgemeesters
installatie
Koperen priesterjubileum
Installatie burgemeester
DE 8-OCTOBER-
OPTOCHT
Van concentratiekamp
naar bewaringskamp
WEERBERICHT
Drcevig ongeval
MARKTBERICHTEN
CV .1
DONDERDAG 12 SEPTEMEER 1946
(Van onzen Redacteur)
Bath, 10 Sept. '46
IJ ET was mijn plan eiken
dag vanuit Bath een reis
brief te schrijven, maar de
dagen zijn hier zoo gevuld,
dat er tot dusver nog nlfet veel
van gekomen is. Daar komt
bij, dat de indrukken van dit
interessante uitstapje naar
hef1 Zuid-Westen van Enge
land zoo menigvuldig zijn,
dat ik niet' weet waarmee te
beginnen.
Ons heele gezelschap maakt het
uitstekend en amuseert zich nog
beter. \Vat ons allen het meest
treft, dat is de niet onder woor
den te brengen gastvrijheid en
hartelijkheid van onze gastheeren
en gastvrouwen; zij laten niets
ongedaan, em het ons zoo aange-
naarrr mogelijk te maken
De voedselpositie in Engeland
is nog niet van dien aard, dat
men er ongelimiteerd alles kan
kooDen. De voornaamste artikelen,
vleesch, boter, eieren. kaaS* enz.
zijn nog op de bon; niettegen
staande dat, ontbreekt het ons aan
niets. Maar ook de andere men-
scben in 'Bath- zijn tegemoetko
mend voor den Alkmaarders. Be
woorden „Dutch" en „Alkmaar"
zijn tooverwoorden hier in Bath.
Na de bewoners is het de stad
zeli, die de meeste indruk op ons
maakt. Men kan echter Bath niet
lós denken van zijn inwoners; die
zijn verliefd op hun stad' en niet
ten onrechte, \vant Bath is 'n be
auty onder al haar zusters in het
Z.W. van Engeland.
Bath is een sta# van kleuren,
van grijze tinten als de naist van
tonden over de vallei trekt, maar
van goud en geel, van brons en
bruin als de zon de vallei vol
giet met zijn vreugdegevend licht.
Ik zei, de Bathenaar houdt van
zijn stad. Mijn gastheer woont op
een der heuvels rond de stad en
een wandeling van een kwartier
brengt hem van zijn hufs naar zijn
zaak in de city.
Maar wat voor 'n wandeling, 'n
afdaling van een der hoogste
heuveltoppen, vanwaar een in
drukwekkend panorama U ge
boeid houdt; en telkens weer
nieuwe, verrassende vergezichten
op de stad, die zoo mooi is èn door
de open bebouwing èn door de
wondere kleuren.
Mijn gastheer maakt de wande
ling dagelijks en hij' zegt ons als
we op 'n hoog punt genieten van
een vergezicht:
„Ik zie mijn stad in de zonne
schijn en in den mist, in de
sneeuw en de rijp èn den re
gen; ik zie mijn stad in de
lente in het jonge groen, in de
herfst bij 'n feest van kleuren;
ik zie mijn stad in den mor
gen en in den avond, als de
zon hoog aan den hemel staat
en in den nacht, onder het licht
van dè stenen en de maan die
verstoppertje speelt achter de
wolken."
Zoo spreekt 'n man die verliefd
ls ep zijn schoone bruid; zoo
spreekt de Bathenaar die houdt
van zijn stad.
De gastheer van mijn collega is
ook bib met zijn stad. maar hij is
er eerder trotsch op dan verliefd.
Hij reed ons in zijn auto in den
donkeren avond over de heuvels
rond de vallei, waarin de. duizen
den lichtjes lagen te flonkeren als
diamant. Stel U voor 'n stad ge
bouwd" tegen de glooiende heu
vels hoog en laag, verstrooide
huizen tegen de belling en in al
die huizen het licht ontstoken, zoo
als in de lanen en op de. pleinen.
Het was 'n feest van illuminatie,
waarbij vergeleken de verlich
tingsavonden in Bergen van voor
den oorlog slechts zwakke pogin
gen zijn.
Bath bij avond, met de sterren
aan den hemel en de maan tus-
schen de wolken, en de honderd
duizenden verspreide lichtjes in
het dal en tegen de helling, 't is
'n droom, 'n sprookje, 'n toover-
land.
(Tver Bath zou ik zoo nog eenige
kolïmmen door kunnen gaan;
maar de bsief zou te lang worden.
(Wordt vervolgd.)
Uit betrouwbare bron vernemen
wij, dat de heer Hommerson als
wnd. Hoofdredacteur van „De
vrije Alkmaarder" geen ontslag
gekregen heeft, maar genomen en
wel mef ingang van 30 Sept. a.s
Het wil ons voorkomen, dat aan
deze kwestie het feit, dat de „Vrije
Alkmaarder" nog vóór genoem
den datum over wordt gedaan aan
het „Vrije Volk'' niet vreemd is
Het initiatief tot deze stap zou ge
nomen zijn door eenige kopstuk
ken van de P.v.d.A, De nieuwbe
noemde wethouder van den P v.
d# A. de heer R. Bakker is. nl,
voorzitter van het Stichtingsbe
stuur van de Vrije Aikmaarder.
Reeds zeer binnenkort zai het zich
tot dusverre „onafhankelijk voor-
Sjtstrevende" noemende blad ge
rukt worden bij de sociaal demo
cratische arbeiderspers te Amster
dam. Of een en ander gepaard
zal gaan met een wijziging in de
naam en samenstelling van de
redactie is ons nog niet bekend.
A.s. Maandag te 4.30 "uur zal
de nieuwe burgemeester Prof.
Mr A. Koelma voor het nubliek
een receptie in de burgemees
terskamer houden (ingang Stad
huis beneden).
De wnd. burgemeester ver
zoekt <fe ingezetenen op dezen
dag zooveel mogelijk de vlag uit
te steken om de stad een feèste-
lijk aanzien te geven.
CAND OEFENMEESTER
K.N VB.
Voor bovenstaand examen
slaagde onze stadgenooten de
heeren H. G. Untied en A. Ren
tenaar
Gis,eren vierde onze stadge
noot Pater Wulstan Groothuizen
OFM zijn 12 H-jarig priester
feest. temidden van zijn ouders
en familieleden. Toen hij 12 jaar
was begon hij; op het gymnasium
te Venraay, de lange studie, dm
hem^zou voeren naar zijn ideaal!
Zes jaar later verliet hij het gym
om in te treden in het' noviciaat
van de Paters Franciscanen te
Hoogcrutz Na zijn ohilosophische
en theologische studie voltooid te
hebben werd hij priester gewijd
op 11 Maart 1934 in het Mooster
te Weert. In 1936 kreeg Hij zijn
aanstelling tot. kapelaan te Bofe-
ward, waar hij tQi 1941 bleef.
Hierna werd hij benoemd tot
Vicarius te Drachten, welke
functie hij toit het vorig jaar be
kleedde. Nu is hij werkzaam op
de apologetische post „Uthof" in
St, Jacobiparochie te Ooserwol-
de Zün ongetwijfeld' zwaren ar
beid beslaat hier in. het confact
leggen tusschen Protes anten en
Katholieken met de verwachting
eens een parochie ie kunnen
stichten.
Op den morgen van dit schoo
ne priesterfeest droeg- de Fran
ciscaan het Heilig Offer op in
zijn Parochiekerk op de Verdron-
kenoord. daarbij geassisteerd
door twee van zijn confraters de
eerw. Pater Adrianus Loof en
zijn stadgenoot de Eerw Pater
Ewald Kuiper. Na de H. Mis
werd dezelfde cantate gezongen,
die op den dag van zijn eerste
H. Mis gezongen, werd: Priester
glorie van Dobbelsteen
De Pater zal nog eenige dagen
doorbrengen temidden van de
goede zorgen van zijn gelukkige
ouders en dan weer terugkeeren
naar zijn post in Oosterwolde,
om daar zijn jonge kracht te
wijden aan de eer van God.
OUDORP
De raad der gemeente Oudorp
is op Maandag 16 September a.s.
te half drie bijeengeroepen voor
de installatie van den nieuwbe.
noemden burgemeester, A G.
Bakker
Zaterdag 14 September zal de
wnd. burgemeester, de heer R.
Schoenqjaker in openbare zit
ting als zoodanig afscheid ne
men
- DE RI.TP
HET RIJPER KLEIN TOONEEL
Op Maandag 9 Sept. speelde
het Rijper Klein Tooneel een
kermisuitvoering in Hotel „De
Eendraefit". Opgevoerd werd
„Het Chineesche Landhuis", een
Engelsch spel in drie bedrijven
door M Osman en James Corbet.
Het stuk heeft geboeid van bei
gin tot eind. De costumes, het
decor, de grimage, alles ver
plaatste ons naar 't mysterieuze
Oosten.
Hef spel was af. Yuan Sing
speelde iets te veel op den souf
fleur. Richard was iets te non
chalant, doèS in 't tweede en
derde bedrijf was de Oostersche
De 8 October-optocht is gereed!
De optocht zal de namen van
Alkmaarsehe straten, grachten,
pleinèn op kleurige en fleurige
wijze in beeld brengen en er zal
een wedstrijd aan verbonden zijn
in het raden van de juiste namen.
Er is en wordt aan de voorbe
reiding al>e zorg besteed. Alles is
in teekening gebracht, geordend
en beschreven De verzorging
van costuums en grime is in
handen van eerste Klas firma's
gelegd.
De optocht is gereed! Op pa
pier!
Nu worden nog de medewerk
(st)ers gezocht.
De optocht-commissie verkreeg
reeds toezeggingen van enkele
scholen en vereenigingen, die
bereid zijn groepen (er zijn rui
ter-, loop- en wagengroepen) te
vormen en te verzorgen Er is
echter nog veel meer hulp noo-
dig om het zeer origineele en
aantrekkelijke optochtplan vol
ledig te verwerkelijken. Scholen
en vereenigingen en ook parti
culieren, die aan den optocht
willen meedoen en die zich nog
niet hebben gemeld, gelieven
zich uiterlijk 18 September op
te geven aan het secretariaat,
£er adres; Gemeentearchief,
angestraat 85boven (tel. 4242)
Het is zeer moeilijk juist te be
palen in hoeverre iemand hulp en
steun verleend heeft aan den vijand
en in hoeverre hij dus strafbaar is.
De meeningen hieromtrent kunnen
verschillen en vanmorgen verzette
mr. H1. Schuurman zich tegen de be
schuldiging die ingebracht was tegen
J. Homan te Alkmaar van hulpver
leening' aan den vijand.
Besch. had in 1940 een auto van de
V.B„ die door den bezetter gevorderd
was. naar Duitschland gevoerd, ech
ter in opdracht van zijn patroon.
Kan dit feit beschouwd worden als
hulpverleening aan den vijand? Mr.
Schuurman ontkende dit. Bovendien
werd besdh ten laste gelegd dat hij
een half jaar als chauffeur in
Duitschland werkzaam was geweest.
Besch. legde op rustige wijze uit
hoe hij daartoe gekomen was. In '41
werd hem de Nederlandsche grond,
te warm onder de voeten daar hij
verschillende, malen clandestien ge
slacht had: zoozeer zelfs dat hij voor
de keus stond: Vuglrt of Duitschland.
Hij koos Duitschland. Daar trad hij
in dienst van een warenhuis, als
chauffeur. Mr. Schuurman betwij
felde het of hij toen werkte voor den
vijand. Spoedig echter vroeg hij ont
slag en keerde naar Alkmaar terug.
Toen trij daarop bij een razzia werd
opgepikt en men hem naar Moffen-
land wilde transporteeren, gaf hij op
duidelijke wijze zijn weigering' (ie
kennen en werd- eingesperrt.
Eerst ruim twee maanden in
Amersfoort, daarna 8 maanden in 'n
strafkamp in Duitschland. Door de
Geallieerden werd hij bevrijd en gel
repatrieerd doch binnen afziepBaren
tiid kwam hij weer terecht m een
kamp; nu een bewaringskamp. Dit
alles wekte den indruk dat hier
iemand terecht stond die zoo hij al
eenige söraf verdiende, toch reeds
lang zijn straf heeft uitgeboet.
Mn Schuurman vroeg dan ook on
middellijke invrijheidstelling: liefst
vandaag nog.
Mr. Schenkeveld gaf bij hooge uit
zondering hieraan gehoor èn bepaal
de de uitspraak op den middag'.
De uitspraak van den middag luidde
heden vrij.
Voor de keus- gesteld
A. F. Coers te Alkmaar; die
vanaf '41 tot '44 als kellner werk
zaam was geweest in het Wehr-
maebtsheim en daarna in dienst
was gegaan bij de Wach und
Schutszdienst te Zeist en Zaan
dam, verklaarde zijn handelwijze
uit het feit dat hij in Alkmaar,
waar hij zijn vrouw gevonden
ha-cf geen werk kon vinden en bij
de beurs voor de keus gesteld
werd: naar D of als kellner in
het Wehrmachtsheim gaan wer
ken. Terecht koos hij het laatste.
Na verloop van tijd ontstond er
wrijving tusschen hem en ver
schillende Duitsehers, en hij
moest vertrekken, Opnieuw werd
hij' voor de keus gesteld, nu;
Duitschland of Wach und Schutsz
dienst. Velen beschouwden de
Wach und Schutszdienst meer
als een instelling voor Ned. be
lang en ook hij koos daarom de
minste van twee kwaden en trok
het groene uniform aan Besch
toonde veel berouw en schaamde
zich nu voor zijn eigen daden
Mr. Schuurman legde ook hief
de nadruk op de moeilijke keuze
waarvoor besch. was gesteld.
Ook hier weigerde Mr. Schuur
man te spreken van uitgespro
ken hulpverleening aan den vij
and wat betreft zijn kellner-
dienst en vroeg onmiddellijke in
vrijheidstelling- Doch Mr Schen
keveld bepaalde de uitspraak
over veertien dagen.
sf r dusdanig, dat er 'n haast
ch- gsnde, betooverende spam-
ning waarde rond tooneelspelers
en publiek Het stormachtige
applaus, herhaald op verzoek van
burg Dalenberg, die de moed
van Het Rijper Kleintooneel
prees, zulk een stuk voor Be
roepsspelers aan te durven, was
ten volle op zijn plaats.
N.B. Volledigheidshalve deelen
we méde, dat dit stuk in deze
uitvoering buiten de tooneelwed-
strijd van Bened. XV valt.
DRUKTE IN DE RIJP EN
GRAFT
Drukte en deviezen is de leus
der tuinders, die in eindelooze
rijen wagens en schepen poot.
aardapperen, aanvoeren, bestemd
voor de export naar Frankrijk en
België De heer G. Visser uit
Graft, bestuurslid- van de Pur-
merender Veiling met wien we
een Sprt onderhoud hadden,
noem® de drukte gezond, de
aanvoer goed en de prijzen best.
Beknopter oordeel is o.i. niet mo
gelijk.
DE TOONEEL WEDSTRIJD VAN
BENEDICTUS XV
Op Zondag 1 Sept. j.l. speelde
de R K. Tooneelver. „Cantecleer"
uit Alkmaar als eerste in deze
'wedstrijd. Vertoond werd; „De
Ebbenhouten Olifant", een span.
nend spel door Gnr v. Bommel-
Kouw en Henk Bakker. We heb
ben, om op 't oordeel van de jury
niet vooruit te loopen, even ge
wacht met 't verslag en moeten
ons hier ook zekere beperkingen
opleggen. De heer Dr Wegdam
was aJs jurylid verhinderd en in
zijn plaats troffen we den heer
Koopman, directeur van hef
Koopmanmstituut uit Purmerend
De regisseur. Jos Groenland,
verdiende alle'lof, decor goed,
grimeering kon beter. Het- spel
was technisch goed De twee
Chineezen spraken aardig „ge
broken" brabbel-hollandscn doch
o.i. lag 't gemaakte er te dik
boven op. Iets meer vlotheid
Ware hier beter geweest. Het
stuk boeide tot het eind en het
stormachtige applaus was de
beste belooning De inzet van den
wedstrijd was goed. Op de tech-
Weersverwachting medegedeeld deor
het KNMI te De Bilt; gclófg tot
Vrijdagavond:
VERANDERLIJK!
Aanvankelijk zwaar Bewolkt^ of
geheel bedekt met tijdelijk
eenige regen. Later op den dag
opklarend doch met kans op nog
een paar verspreide buitjes- in
den namiddag. Iets. koeler dan
vandaag. Meest matige wind
tusschen Znid en West.
ZON opk. 6.1Ö; ond. 19.20
MAAN opk. 20.14; ond. 8.21
nische aangelegenheden kernen
we terug, aansluitend 5ij 't alg.
overzicht der jury over alle wed.
strijden. J. v G.
EGMOND A ZBE
LIJK AANGESPOELD
Woensdagmorgen is alhier een
lijk aangésjpoeld van een pl.m.
19. jarig en man. Bij nader onder
zoek bleek, dat het 't stoffelijk
overschot van een S.S er was,
die Vrijdag j 1. bij het baden te
Wijk aan Ze# was verdronken.
EGMOND A. D HOEF
Gisterenmorgen omstreeks 9
uur is het tweejarig zoontje van
de fam. C. G in een putje ach
ter het huis gevallen en gestikt.
De ouders, die het kind misten,
zochten het geruimen tijd en
zagen, toen de beentjes uit de
put steken. Het kindje bleek in
de modder te zijn gestikt
ZIJPE
MOTORRIJDERS-
VEREENIGING
Door een aantal motorrijders
werd het initiatief genomen tot
het oprichten van een motor,
rljdersvereeniging, welke zich
zal bezig houden met het orga.
niseeren van motorbehendig-
heidswedstrijden, kaartleestoch-
ten e.d'.
De belangstelling hiervoor is
reeds bevredigend Na de samen
stelling van het bestuur uit de
heeren K. Homan, H Hoogland
en J. Broersen werd nog beslo
ten aansluiting bij de Kon Ned.
Mo" orclub aan te vragen
Het centrum der vereenigmg
is St Maartensbrug.
(vervolg)
M AAST DE reeds eerder ge-
noemde offic. personen
welke zich onder de aanwe
zigen bevonden noemen we
voorts Burgemeesters en
Dijkgraven van omliggende
Pclders en Gemeenten, de
Dijkgraaf van hel Hoog
Heemraadschap N.H Noor
derkwartier Mr. Kamp, de
Zeereerw. Geestelijkheid van
Anna Paulowna en Breezand,
de beide Domine's, de waarn.
Directeur van het F.E.N., de
Hccfdingen, van de Rijkswa
terstaat en leden van Ged.
Staten.
Rede Mr. Mijnlieff.
Het verheugde spr., hier als tolk
van de 100 jarige Anna-Paulowna
op te mogen treden en dit gezel
schap te verwelkomen. In het bij
zonder richtte hij zich tot de Ver
tegenwoordiger van den Comm.
der Koningin, welke zelf wegens
verblijf in- het buitenland r>iet
aanwezig had kunnen zijn, om dit
feest van de 5000 H.A. groote pol
der luister bij te zetterf Met hem
verwelkomde hij het Provinciaal
bestuur. Vervolgens herdacht spr.
uitvoerig den afgelegden weg, met
zijn moeiten, zorgen en vreugden.
Waar het bekend is dat zoo weini
gen werkelijk iets af weten van
hun eigen grond, achtte hij het
goed dit eens te releveeren
De geschiedenis
Tot ongeveer het jaar 1200 werd
deze bodem reeds eerder bewoond,
doch door het voortdurend en ver
hevigd opdringen der waters van
de Zuiderzee, werden deze
vruchtbare gronden allengs een
prooi der golven waaraan zij pas
100 jaar geleden dank zij het par
ticulier initiatief van de Fa. Geer-
lings en Oudhot konden worden
ontrukt. Het waren particulieren
die het moeizame werk der inpol
dering ter hand namen, en even
eens particulieren die de gewon
nen grond in cultuur brachten.
Wat dit zeggen wil-' wélen we
thans maar al te goed uit het tot
stand komen van de Wieringer-
meer en Noord Oostpolder, waar
bij evenwel omdat dit staatswerk
werd, niet op een miljoen of wat
gekeken behoefde te worden.
De fa. bovengenoemd vond ech
ter de heer J. C, de Leeuw bereid
doeltreffende plannen te ontwer
pen en het werk onder zijn leiding
en dat van zijn medewerkers C.
J. Portman en J D. Zocher te
laten uitvoeren.
De uitvoering
In 1844 verleende Koningin An
na-Paulowna toes1 emming om de
polder in wording haar naam te
geven. De geheele polder is aldus
een geesteskind van den heer Dê
Leeuw, welke na drooglegging de
eerste Dijkgraaf en jaren later oij
de invoering van een eigen bur
gerlijk bestuur ook de eerste Bur
gemeester werd De ramp van
1916 was daarom echter niet te
wijten aan een fout in het project
„de Leeuw" doch vond zijn oor
zaak in he: voortdurend lager
worden der dijken een euvel waar
alle polders tot den huidigen dag
mee te kampen hebben.
Na deze onder ademlooze stilte
aanhoorde rede, zongen 4 gemengde
koren, tezamen meer dan 150 perso
nen, onder leiding van mr. De Wilde
het Wilhelmus.
Inmiddels was de feestzaal door t
binnendragen van talrijke enorme
bloemstukken (wat kan men sehoo_
ners verwachten dan deze producten
van het bloetmenland brij uitstek) als
in een wondere lusthof herschapen,
terwijl het orkes^ "De Dolonans" het
geheel een vroolfjk cachet bezorgde.
Na den heer Mijnlieff voerde nog
een keur van sprekers het woord.
WARMENHUIZEN; i2 Sept. 1946.
6400 kg gele kool 5-.407.10; 8000 kg
roode kool 5.207.40; 1100 kg groene
kool 12.10; 97 000 lug witte kool 5.10
5.30; 5300 kg slaboonen 25.1046!30;
1000* kg uien 7.50; grove 7.20; jdrielin.
gen 1-90.
LANGEDIJKER GROENTECEN.
TRALE ]2 Sept. 11.600 kg' roode
kool 4.207.10; 2200 kg gele kool
6.3011.20; 103.400 kg witte kool
45.60; 22900 kg groene kool 10.50
15.80; 2100 kg slaboonen 28.80—50.10;
4300 kg bieten I 4.1^5.10; H 2.80—
290; Hl 2 40; 3900 Kguien II 6.70—
7.90; 650 stuks komkommer 7.60—16;
1900 stuks bloemkool Ia 59.I 41.61;
II 12—16; 750 kg tomaten 32.20—34.90;
140 kg druiven alic. 134.