ERGERNIS IN CEkLULOID
Doodstraf geëischt tegen
Marchant et d'Ansembourgh
Niet alleen het
'4
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
DE 7 DECEMBER
DIVISIE
De Fransche bibliotheken
Telepaath spoort kinderlijkje op
Parapsychologie
OOMPJES DROOM
Charlotte Kohier op
haar best
De kip niet
heelemaal geplukt
Distributie gebruikte
botervaten
Minder klassenstrijd
De rijksbegrooting voor
1947 komt op tijd!
Uitloting 3,5 pCt.
Staatsleening 1941
SLEEPDIENST TERUG
Een beul van Ommen
Episcopaat op een dwaalspoor
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1946
i.
ALS het voor ieder die één
„van deze kleinen", d.w.z.
die één eenvoudige, een
„kind in de boosheid" ergernis
geeft, „beter ware, met
een molensteen om den hals
in het diepste der zee ver
drenken te worden-", dan
moet ons ontzetting aangrij
pen bij de gedachte aan die
moderne legende-figuren die
men filmmagnaten en film
sterren noemt!
Het is haast naief om zich nog
blind te staren op de zonden van
ergenis die in kleinen kring, van
mensch tot mensch worden be
dreven. In onzen tijd dragen alle
gebeurtenissen en verschijnselen
een massaal karakter en ook d"e
ergenis is massaal en van ont
zaggelijke draagwijdte geworden.
't Ergernisgevende woord word;
in honderdduizendvoudige oplage
gedrukt en voor een naar centen
aan huis bezorgd. Hef ergernis
gevende beeld van een goddeloos
leven wordt verfilmd, duizend
voudig gecopieerd en dringt zich,
van het witte doek af, aan mil-
lioenen en millioenen oogen en
harten op. Om een boek te lezen,
moet men de taal kennen waarin
het geschreven is, vaak heeft men
een zekere ontwikkeling noodig
om het te begrijpen en om het te
kunnen* waardeeren, tenslotte
eischt ieder lezen eenigQ. mate van
actieve inspanning. Door deze
omstandigheden wordt de werking
van een slecht boek min of meer
beperkt, (ook die van een goed
boek!). De beeldtaal der film is
echter internationaal; men heeft
slechts oogen noodig die zien en
zenuwen en instincten die het ge
ziene verwerken, kunnen; actieve
inspanning word't niet geëischt,
een passief ondergaan en op zich
laten inwerken is voldoende.
Het overgroote deel van de
moderne filmproductie is niet
anders dan een wereld.vervullen-
de en de geheele menschheid aan.
tastende zonde van ergernis; een
ergernis die zich niet tot he.
paalde maatschappelijke kringen
beperkt, doch in de rijen der
"kleinen", der jeugdigen en een.
voudigen van hart, ontzaggelijke
verwoestingen aanricht.
"Niet meer zoo erg?"
Laten wij onszelf en elkaar toch
niet wijs maken dat het niet erg',
althans niet zoo erg of niet meer zoo
erg is! Dat is noodlottige struisvogel,
politiek o-P een zwak en oppervlakkig
oordeel gebaseerd! Het is wel erg!
Het is héél erg! Ja, misschien is het
nog erger dantoen het "nog
erger" was!
De eerste tientallen jaren van de
film bestond er noch in de filmpara.
dij zen zelf noch in de landen waar
de films werden vertoond, iets dat
op een serieus toezicht, een moreele
contróle of censuur geleek. Wat
in die jaren op het witte doek
aan de schunnigst^ zwijnerij en aan
het onbeschaamdste nudisme werd
vertoond, tart iedere beschrijving.
Daar kwam niet, alleen het christelijk
moreel besef doch ook de laatste rest
van het burgerfatsoen tegen in op
stand. Er kwamen landelijke en
plaatselijke filmkeuringen, een
katholieke keuring en speciale keu.
ivnigten door de redacteuren van
katholieke kranten; en in Hollywood
zelf. trad de Ier «loe Breen, gerugge.
steund door de "Legion of Decency"
(het "behoorlijkheidslegioen") der
Amer.kaansche katholieken; als' fel
en scherp filmcensor op. En ja; zoo
is er wel een en£ ander ten goede
veranderd! De rondweg smerige si
tuaties en de onverbloemde naakt-
vertooningen kregen steeds minder
kans om den weg van studio naar
bioscoopzaal af te leggen.
En hoezeer we dat ook moeten
toejuichen, toch aarzel ik niet om
de vraag te stellen of de verdreven
duivel niet reeds1 lang met zeven
handlangers is telruggekeefrdmeer
verhuld dan voorhen, "fesoenlijker",
"salonfahig'er", maar toch zoo, dat
'het tweede kwaad wellicht erger1 is
dan het eerste"?
De verdrevene teruggekeerd
Alles wat censureerde en keur
de heeft ijverig den centimeter
gehanteerd om de rokjes en hals
uitsnijdingen te meten. Hier en
daar werkte men met preeiese
maatstaven, volgens welke een
bepaalde ontblooting de toelaat
baarheid der film tot volwassenen
beperkte, doch nog verder gaande
vrijmoedigheden het oordeel „af
gekeurd" tengevolge hadden. En
begrijp me goed: wij moeten
dankbaar erkennen, dat deze ma
nieren om de zedelijkheid te be
schermen zeker veel onheil heb
ben voorkomen en ook de film
producenten en filmimporteurs in
de richting van meer „fatsoen"
hebben beïnvloed. Maar het is
fatale bekrompenheid en gevaar
lijke kortzichtigheid, wanneer wij
in de brutale uitstalling van
naaktheid, in de onomwonden
film-pornographie, het eenige of
het allervoornaamste gevaar van
de film zien. Die bekrompenheid
verleidt sommigen onzer tot de
waan, dat de films tegenwoordig
toch veel „netter" zijn dan vroe
ger.
De werkelijkheid is echter deze;
de oude film-duivel toonde zijn
liorens en bokspootenhij was
voor iedereen als viezerik ken
baar. Die is door de schaar van
den censor en de ellemaat van,
den keurder op de vlucht gedre
ven. Hij, is echter; met verster
king; teruggekeerd, doch als
"dame en- heer" vermomd, po.
seerend als beschaafd; gevoelig,
goedhartig mensch, die op echte
liefde en een beetje eenvoudig
levensgeluk uit is. Dat' is zijn
nieuwe, handiger taktiek!
Wordt vervolgd. MARCUS
Aan militairen behoorende tot
de 7 December Divisie v/ordt me
degedeeld, daj. zij die insche-
Cingsverlof hadden tot en met- 15
September, laatste gelegenheid,
terug kunnen komen op 16 Sep
tember laatste reisgelegenheid.
Het verlof is dus met 24 uur ver
lengd.
De Fransche bibliotheken ver
loren tijdens den oorlog ruim
2 millioen exemplaren, waarvan
velen niet. meer zijn te vervan
gen. Vele duizenden handschrif
ten, waarvan het oudste uit de
zevende eeuw, zijn eveneens ver
loren gegaan.
Bijna duizend Londensche „squatters" hebben beslag gelegd
op luxueuze flatgebouwen en verschillende huizen in West
Londen. Verscheidene honderden personen wonen thans in
de flats, welke gewoonlijk ruim 10 pond sterling en hooger
iper week aan huur doen en toebehooren aan de hertogin van
Bedford. Een der bewoonsters bezig met het voeden van haar
kinderen, in afwachting van de komst van het huisraad. Een
koffer dient de baby tof voorloopige wieg. (Planet News P.)
IN DEN AVOND van den
27sten Augustus werd aan
het Bureau van Politie in de
Warmoesstraat te Amsterdam
aangifte gedaan van vermis
sing van den 8-jarige» Jaap-
je Visser. Hoewel de politie
een week' lang aan het dreg
gen bleef in de grachten nabij
de straat, waarin het jongetje
gewoond had, kon men het
lijkje niet vinden.
Op Koninginnedag, zoo meldt
het Parool, begaf de moeder zich
naar de Oranjebijeenkomst in de
Apollohal om den daar optreden
den telepaath Jonglistho te raad
plegen. Zij toonde hem een foto
van het kind en nadat de tele
paath zijn gedachten eenigen tijd
op de beeltenis had geconcen
treerd, zei hij: „Het kind is Dins
dagmiddag om twaalf minuten
over vijf verdronken in de Bur
gemeester de Vlugthaven. Twee
meter onder water zitten zijn
kleeren vastgehaakt aan een_spij
ker in een steigerpaal."
De beschrijving, die hij van de
plaats des onheils gaf, was zoo
nauwkeurig, dat de vader besloot
Zondagmiddag met den telepaath
naar de aangegeven plek te gaan.
Daar gekomen verklaarde Jong
listho zonder aarzelen: „Onder
dezen paal zit hij vast". Een der
omstanders was bereid te duiken
en haalde inderdaad het lijk aan
de oppervlakte. De bevoegde in
stanties. toonden minder verwon
dering dan men verwacht had; zij
verklaarden, dat meer van deze
gevallen bekend waren en dat zij
al eerder uitstekende hulp onder
vonden hadden van dergelijk be
gaafde lieden.
Een stampvolle schouwburg in
Amsterdam was getuige van de
première van „Oompjes Droom",
een humoristische novelle van
Dostojewski, die door Charlotte
Kohier werd voorgedragen.
De kunstenares, die de decla
matie door haar groot talent tot
een zeer aparten vorm van kunst
weet te maken, werd voor haar
prestaties met een langdurig ap
plaus beloond.
In een memorandum aan de
Vredesconferentie wordt de door
Italië aan Frankrijk berokkende
oorlogsschade begroot op 2 mil
liard 350 millioen dollar. Van
Fransche zijde is echter reeds
verklaard, dat men slechts over
dracht van Italiaansch eigendom
op Fransch gebied zal eischen.
Irak Begroot zijn oorlogsschade
eveneens in een memorandum
aan de conferentie op 1.602.436.190
dinar.
Het Rijksbureau voor hout heeft
de distributie in gebruikte boter
vaten kunnen opheffen.' De han
del in dit artikel is dus vrij.
De republikeinsche zender van
Djokjakarra heeffc bekend ge
maakt, dat bij de Indonesische
Spoorwegen de 4e klasse in de
treinen wordt afgescfiaft. Deze
maatregel is niet alleen gebaseerd
op economische overwegingen,
zoo zegt genoemde zender, maar
heeft tevens ten doel de over
blijfselen van de Nederlandsche
koloniale politiek te doen verdwij-
De Tweede Kamer houdt Dins
dag 17 September des namiddags
te half twee een vergadering,
waarin aan de orde komt: aan-
bieding van de' Rijksbegrooting
yoor 1947 en opmaken der nomi
natie voor het voorzitterschap
De bekende parapsycholoog, Dr.
Tenhaeff, verklaarde naar aan
leiding van dit gebeuren, dat er
werkelijk menschen zijn. die din
gen te weten kunnen komen bui
ten eenige zintuigelijke waarne
ming om. Verschillende geleerden
die zich met deze nog jonge we
tenschap bezig houden, zijn van
meening dat het bewustzijn van
eiken mensch en elk levend we
zen een onderdeel is van het Z-S-
„wereldbewustzijn". Het bewust
zijn van een mensch zou dus geen
afgesloten wereld en geen geheim
zijn. Er zou een voortdurend con
tact bestaan, dat echter slechts
weinigen bewust wordt.
De minister van financiën heeft
het bedrag- van de schuldbeken
tenissen der 3%V« staatsleening
1941, welke op 15 November 1946
aflosbaar zullen zijn. vastgesteld
op vijf en twintig millioen gulden.
De uitloting dezer schuldbekente
nissen zal in. het openbaar plaats
hebben op Maandag 23 Septem
ber 1946, des voormiddags om 10
uur in het gebouw van het minis
terie van Financiën te 's-Graven-
hage.
De Belgische regeering heeft
besloten den kosteioozen sleep,
dienst te hervatten tusschen Ant
werpen en Dordrecht voor goe
deren, vervoerd langs den Rijn
met bestemming naar of komende
van Straatsburg, overeenkomstig
de bepalingen van het accoord van
3 April 1939 tusschen België, Ne
derland en Frankrijk.
De Bijz. Raad van Cassatie
heeft uitspraak gedaan in de zaak
tegen Maarten Scheffer uit Koog
aan de Zaan, die een der beulen
van Ommen is geweest, en in
deze functie tallooze gevangenen
mishandeld heeft.
Scheffer was door het Bijz. Ge
rechtshof te Amsterdam ter dood
veroordeeld; de Procureur-Fis
caal had 15 jaar geëischt, doch de
Bijz. Raad veroordeelde Scheffer
tot 20 jaar gevangenisstraf.
DE BIJZONDERE RAAD van Cassatie behandelde gisteren
het beroep van den voormaligen Commissaris crer Pro
vincie Zuid-Limburg, E. V. H. J. M. M. Graaf de Marchant et
d'Ansembourgh, die door het Bijz. Gerechtshof te Maastricht
tot 15 jaar gevangenisstraf veroordeeld was. Aan dezen vroe-
geren officier in het Duitsche keizerlijke leger en eigenaar
van verscheidene bedrijven in het Nazi-Duitschland, was mis
bruik van zijn positie als commissaris, het houden van rede
voeringen in nationaal-socialistischen zin en het aangeven
van Nederlanders bij Duitsche instanties ten laste gelegd, ter
wijl hij voorts in ernstige mate afbreuk had gedaan aan het
verzet van de geestelijkheid.
Nogmaals passeerden de beschul.
digingen de revue; de verdachte (had
een ambtenaar oneervol ontslag ver.
Teend omdat deze geweigerd had
enkele NSB_dames in zijn tennis,
cluib op te nemen; voorts was hem
ten laste gelegd dat hij in een twee.
tal brieven personen bij de Duit.
schers had aangegeven. In hoofdzaak
ging het echter niet om deze inci.
denteele misdragingen.
Het Nederlandsche en meer in het
bijzonder het Limburgscihe volk
klaagt dezen man aan omdat hij door
zijn medewerking aan de Duitschers;
aan het verzet afbreuk deed en om
dat hij door zijn reputatie van goed
katholiek en als iemand uit de hoog
st e standen zijn plichten; voort
vloeiende uit een zeer hooge verant_
woordelijkheid; op ernstige wijze
heeft verwaarloosd, door den slech
ten invloed dien hij op het minder
ontwikkelde deel van de bevolking
uitoefende.
Zijn eenigszins overhaast vertlrek
uit Limburg m September 1944 mo
tiveerde de verdachte door te zeg
gen dat Limburg toen ingelijfd was
bij dè Gau Düsseldorf' van het Duit
sche Rijk; zoodat hij ge^'n commis
saris meer was. Hierbij ontspon zich
de volgende dialoog:
Pres.: Waarom ging u op 10 Sept.
1944 naar Duitschland?
Verdachte: Omdat ik voorzag....
Presdat het, hier misliep.
Verdachte: O nee; omdat ik voor
zag dat de uitingen van het publiek
zeer onaangenaam zouden kunnen
worden.
"Hij was geen scherp
slijper.
Mr. R van Oppen; de raadsman
van den verdachte; analyseerde den
gedachtengang van den graaf en be
toogde dat men hem het aanvaarden
van het Commissariaat van Limburg
niet kwalijk kon nemen; daar im
mers dr. Colyn in ztfn brochure "Op
de grens van twee werelden" ern
stig rekening had! ge-houden met de
mogelijkheid van een Duitsche over
winning. De verdachte wilde slechts
een vrijen Itfederlandscthen staat
binnen het kader van een Germaan-
schen Statenbond.
Uitvoerig ging de verdediger in op
verdachtes houding tegenover het
Nederlandsche Episcopaat. De Mar.
chant meende; aldus Mr. van Oppen;
dat de Nederlandsche Bisschoppen
zich op een dwaalspoor bevonden;
daa* de Duitsche bisschoppen zicli
niet zo fel /tegen het nationaal_socia.
lisme kantten. De verdachte zou
seeds getracht) hebben tot een com.
promis te komen tusschen de Kerk
en het Nationaal Socialisme; zooals
hij voor zijn gewetèri ook een com.
promis gesloten had. Daar hem in
Nederland de Sacramenten gewei,
gerd werden; ontving hij deze in
Duitschland.
De verdediger achtte de doodstraf;
die hij bovendien reeds op princi.
pieele gronden meende te moeten
verwerpen; in dit geval onevenredig
zwaar; ook de in Maastricht opge^'
legde vijftien jaar gevangenisstraf
vond hij1 te hoog. Hoewel politieke
hartstochten den verdachte wel eens
parten hadden gespeeld; was hij; al
dus pl.; geen scherpslijper.
De Procureur-fiscaal Prof. Lange_
meijer achtte de zeer bezwarende
ten laste gelegde feiten terdege be
wezen. Wellicht is verdachtes schuld
niet zoo zwaar als die van Mussert;
persoonlijke tekortkomingen hebben
dit verschil echter ruimschoots op
gevuld. Mr. Langemeijer zeide ten
slotte tot geen andere conelusie te
kunnen komen dan de doodstraf.
Noch de verdachte noch zijn ver
dediger maakten gebruik van de ge
legenheid het laatste woord te voe
ren. De uitspraak werd bepaald op
9 October a.s.
Vroegere nazileiders wachten op hun vonnis. Boven v.l.n.r.:
dr. Schacht verorbert zijn rantsoen; Hermann Goering, ont
daan van zijn decoraties, maakt zijn maaltijd klaar; Julius
Streicher. Onder v.l.n.r.: Kaltenbrunner, ex-Gestapoleider;
maarschalk Keitel. (Ass. Press P.)
