Nieuw
TEN
lelijk
ligt
atiëni
ETC
meer gas en electriciteit
DE BESPREKINGEN OM EEN
WAPENSTILSTAND
igen
JUETE
fOUDlE
IJVING
half 3
i. n.m.
nskerk
Voor Alkmaar en omgeving nergens v(f^del]
Bureaux:
HET DUITSCHE
PROBLEEM
Met ingang van October
Huisbrandranïsoen blijft
gehandhaafd
KONING GEORGE
KEERT TERUG
Communisten verlaten
Griekenland
NOG GEEN
HUURVERHOOGING
Aardschok in
Denemarken
(2aatsle nieuws
Truman dwmgt Wallace tot aftreden
Minister Lieftinck naar
New York
Fransche
ambtenaren staken
Oorlogsmisdadigers naar
Nederland
Achttien overlevenden
van den skymaster
Indonesiërs naar
Djogjakarta voor
ruggespraak
Binnenlandseh
nieuws
iER 1946
1DAG 23
nicum in
der 20sle
homelrist
virtuoos
spaar.
meridan
cces.
y, Jopie
|ie CaSca-
21 Sept
uur aan
atsbespre-
L,p. st.
I.K Clubs)
7ERIJ
lijnen)
LG A.S.
envervoer
utogarage
'WELS
Alkmaar
ZONDAG-
en ZON-
—11.30 u.
n toegang
rbehouden
HoofdredacteurH. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten: binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand; Inclusief incasso.
Advertentie-prijs: per
editie 13 et. p. m.m.;
minimum 2.50; ln alle
edities 20 et. p. m-m.;
minimum 1 4.
Fam. ber. 20 et p. m-m.;
ln alle edities 30 ct.
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God is 'f
ZATERDAG'21 SEPTEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11034
ALrKM AARLangestraat
42A tel. 2046 (adm.):
2047 {redactie) K 2200
HOORN; Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen
DEN HELDER: West
straat 30; tel. K2230
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
VAN DE VERSCHILLENDE
kanten van het Duitsche pro
bleem heelt Minister Mansholt er
in zijn belangrijke rede op de
Landbouwtentoonstelling té Scha-
gen één genoemd die het welzijn
van ons land bijzonder ter harte
gaat.
De Minister vertelde geen
nieuws, toen hij zei, dat Duitsch-
land vroeger een onzer grootste
afnemers (van land- en tuin
bouwproducten) thans als afzet
gebied voor ons verloren is.
Toch leven er nog 60 millioen.
menschen in dit „gebiedsdeel" van
Europa, en deze menschen moeten
eten, als ze willen leven. Maar dat
eten moeten ze kunnen koopen
(en betalen) en daartoe moeten
ze sociaal en economisch weer in
staat zijn.
Duitschland is dat op het oogen-
blik niet. De zestig millioen zijn
door het nazi-regiem en zijn oor
log achtergelaten „zonder toe-
komst en zonder een plan voor
economischen opbouw".
Het zal, meende nu minister
Mansholt, „wellicht nog tientallen
jaren duren, voor Duitschland in
staat is, de hoeveelheden produc
ten op te nemen, die wij er vóór
den oorlog exporteerden", en iiij
vervolgde:
„Van den opbouw van het
„economisch leven van Duitsch-
„land is ons land afhankelijk.
„Nederland zal, terwille van
„zichzelf, de Duitsche economie
„weer op gang moeten heipen
„brengen. Nog te veel zijn wij
„belast- met haat- en'wraakge
voelens die uit den bezettings
tijd zijn overgebleven."
Dit zijn stuk voor stuk belang
rijke punten, die bijzonder scherp
klinken In den mond van den man,
die zelf in den bezettingstijd zijn
verzets-rol wel heeft gespeeld, en
die om zoo te zeggen, alle aanlei
dingen tot haat en wraak kent.
Wij weten, dat er, ook in de-Re
geering, andere overwegingen, n.l.
dievan barmhartigheid, leven om
het standpunt te rechtvaardigen
dat ten opzichte van Duitschland
moet worden ingenomen. Wanneer
wij zegged, dat de motieven van
Minister Mansholt meer van zake-
lijken-economischén dard zijn, la
ten wij de genoemde ethische
overwegingen niettemin geheel' in
hun waarde.
Men moet niet vergeten, zoo
heeft de Minister gezegd, dat er
bleem van handelsbetrekkingen
niet alleen een economisch pro-
tus?chen Nederland en Duitsch
land bestaat, maar dat er is het
probleem van het zijn of niet zijn
van ons volk. Als Duitschland
niet spoedig op de been geholpen
wordt, is het voor ons absoluut-
onmogelijk een zekeren welstand
in den landbouw te bereiken".
Het probleem-Duitschland is
niet alleen voor ons land van be
lang. Ook dit heeft Minister
Mansholt laten uitkomen, toen
hij weej, op de groote politieke
consequenties, welke de ontwik
keling van Midden-Europa mee
brengt, gelet ook op de chaos, die
thans nog in Duitschland
heerscht.
Uit redevoeringen van den
laatsten tijd Byrnes, Churchill
e.'a. is ook wel gebleken, dat
men in de leidende centra der
wereldpolitiek de beteekenis van
het probleem-Duitschland wel
ziet.
Helaas echter moet er mee ge
rekend worden, dat de groote
mogendheden he+ specifieke eco
nomische belang van Nederland
bij de oplossing van dit vraagstuk
wel meer op den achtergrond zul
len houden.
Zoo dreigen allerlei -tegenge
stelde belangen de oplossing voor
ons niet gemakkelijker te maken.
Minister Lieftinck gaf al eerder
te kennen, dat wij qns van de
Duitsche herstelbetalingen maar
niet te veel moeten voorstellen.
En eigenlijk ligt in de rede van
Minister Mansholt de tendenz,
om maar niet te veel op herstel
betalingen en het voldoen van
andere herstelverplichtingen door
Duitschland aan te dringen, om
dat dit het economisch herstel
van Duitschland zou remmen.
IN een gisteren te Den Haag gehouden persconferentie heeft
de heer H. H. Wemmers, directeur van het Rijkskolenbureau
medegedeeld, dat op grond van de verbéterde koleripositie
het Rijkskolénbureau in staat is tot een verdubbelling van het
huidige electriciteitsrantsoen over te gaan. Deze verhooging
zal op 1 October a.s. ingaan. Met nadruk wees in dit verband
de heer Wèmmers er op, dat aan de electriciteitsbedrijven
opdracht is gegeven om de verbruikers, die na 1 Octobei dit
verhoogde rantsoen nog overschrijden onherroepelijk van den
toevoer af te snijden. Vermeden moet worden dat electriciteit^
voor verwarmingsdoeleinüen wordt gebruikt.
De Necterlandscfre kolenposiWe is
op het oogenblik van dien aard, dat
volledig' in de behoefte overeen,
komende met de huidige capaciteit
der industrieën kan worden voor
zien. Het is zelfs mogelijk tot ge.
tinge bedirijfsvoorraadVorming over
te gaan. Niet alleen aan de bedrijven
maar ook aan gasfabrieken, electri
citeitsbedrijven, spoor en tramwe
gen en voedselgroepen kunnen op
ruimere schaal de benoodigde brand
stoffen worden toegewezen.
Voortaan zullen de indusirieën niet
langer meer aan èen electriciteite.
aanvraag gebonden zijn wanneer bun
verbruik beneden de 100.000 kilowatt,
uur per maand bedraagt De electrl_
citeitspositie laat venwel nog niet
toe dat stroom voor etalage- en
reclamevoorziening kan worden g'e.
bruikt. Controleurs van 'het Rijks
kolenbureau zullen nauwlettend toe
zien dit verbod wordt nageleefd.
Volledige vrijheid in electrici+eit_
en gasverbruik kan aan de bevolking
nog niet worden verleend op grond
van de kolenrantsoêneering voor ver.
warmlngsdoel einden.
Het gevaar immers is aanwezig dat
bij volledige vrijlating gas en elec
triciteit voor verwarming zouden
worden gebruikt.
,.v
Wat betreft de verwarming
deelde de heer Wemmers nog
mede; dat kamerbewoners dezen
winter zes eenheden zullen krij.
gen terwijl aan personen boven
de 65 jaar negen eenheden zullen
Worden verstrekt.
Het huisbrandrantsoen moet op
twaalf eenheden gehandhaafd
blijven; daar de meer ter be_
Volgens miet officieele* bron zou
de Grieksche Minister-Presiden'
medegedeeld hebben dat Koning
George a.s. Woensdag of Donder
dag in Athene terug zal keeren.
Hij zou door oorlogsschepen van
Malta worden afgehaald.
Volgens de Atheenscne pers
zouden verscheidene leiders der
E.A.M. paspoorten hebben aan-
gvraagd en men verwacht dat
deze naar het buitenland zullen
vertrekken.
Maar twee dingen moeten toch
wel vast staan, als wij uit za-
kelijk^ overwegingen, om ons
eigen economisch belang te die
nen nog meer van onze
eischen ten opzichte van Duitsch
land zouden laten vervallen: ten
eerste, dat niet' anderen ongelimi
teerd voort gaan met de Duitsche
kip kaal te plukken: ten tweede,
da* het economisch herstel inder
daad zoodanig wordt geregeld,
dat het mogelijkheden voor het
welzijn van ons land inhoudt.
Wii zullen daarbij hebben te
beseffén, da* wij, al met al, bii
onze groote Broers niet zoo heel
veel hebben in te brengen, al ho
nen wij nog, dat ons aandeel in
de overwinnina op nazi-Duitsch-
Iand niet te licht zal worden ge
teld.
Nu de Regeer in a doende is. in
°en nota ons standpunt ten op
zichte van het Duitsche probleem
vas» te stellen, vertrouwen wij
hulde brengend aan Minister
Mansholt voor den moed, waar
mee hij van zijn kant de zaak aan
de orde heeft gesteld dat in die
nota aan de agrarische belangen
het gewicht zal worden toege
kend, dat zij -verdienen!
schikking gekomen, of komende
kolen niet uit huisbrandsoorten
bestaan.
De geheele huisbrandVoorziening is
thans gebaseerd op een maandelijk.
sdhe behoefte van ca. 250.000 ton vaste
brandstoffen. Wat betreft de samen
stelling wees de ïreeT Wemmers er
nog op dat men vooral niet afwijzend
dient te staan ten opzichte van de
bruinkoolbriketten. Wanneer deze
oordeelkundig worden gebruikt dan
geven deze briketten voor weinig geld
eengoede, gelijkmatige warmte.
Naar wij vernemen zijn de
berichten over een huurver-
liooging voorbarig te noemen.
Het vraagstuk van huren is
wel m studie, dóch hierom
trent is nog geen enkele be
slissing genomen.
Op het Deensche eiland Seeland
is gisterenmorgen aan de noord
kust een hevige aardschok waar
genomen. In Kopenhagen is de
aardbeving die 30 seconden,
duurde, duidelijk voelbaar ge
weest
De 57-jarige Jezuietenpater
B. Janssens uit België, die ge
kozen werd tot Generaal der
Jezuieten. Pater Janssens is de
vierde Belg, die tot Generaal-
Overste gekozen werd.
De Belgische socialistische ver-
zetsunie heeft verzocht de ziens
wijze van haar ■leden aan Koning
Leopold bekend te mogen maken.
Prof. J. de Quay zal benoemd
worden tof Commissaris-'der Ko
ningin in Noord-Brabant
Qp verzoek van President
Truman is Wallace afgetre
den als minister van Handel.
In een brief aan den Presi
dent zegt Wallace: „Op Uw
verzoek neem ik onislag. Ik
zal voor den vrede blijven
vechten. Ik ben er zeker van
dat U dit goedkeurt en mij in
die groote onderneming zult
steunen."
Met Wallace verdwijnt de laat
ste man van Roosevelt's „New
Deal"-groep uit de rigeermg.
Zijn ontslag volgt een week na
zijn felle rede over net ..Britsche
imperialisme" en zijn kreet om
een „vriendelijker" politiek te
genover de Sovjet-Unie.
Tijdens een persconferentie
heeft Truman verklaard, dat de
buitenlandsche politiek van Ame
rika de belangrijkste zaak is
waarmee wij te doen hebben. On
ze verantwoordelijkheid, aldus
Truman, voor het verkrijgen van
een rechtvaardigen en blijvenden
vrede strekt zich niet alleen uit
over het volk van deze natie
maar over alle volken der we
reld. De regeering der Vereenig-
de Staten moet als een eenheid
tegenover de rest van de wereld
staan. Voortaan, zoo ging Tru
man verder, zullen er geen ver
klaringen over' buitenlandsche
politiek meer worden afgelegd,
die niet de goedkeuring van het
Departement van Buitenland
sche zaken hebben. Bij verschil
van inzicht hierover tusschen de
regeeringsinstanties zal Truman
beslissen.
Harold Young zal optreden
als Minister van Handel ad
interim der Vereenigde Sta
ten, _i
Wallace heeft gisteren in een
radiorede verklaard, dal hü
vast besloten is den strijd
voor den vrede voort te zet
ten. Het winnen van den vre
de is belangrijker dan het be-
kleeden van een hooge func
tie, belangrijker dan iedere
partijpolitiek. Ik ben van
meening, dat onze huidige po
litiek de fundamenteele reali
teiten, die tot de twee wereld
oorlogen aanleiding gaven en
nu tot een derden, dit keer
den atomischen oorlog, aanlei
ding dreigt te geven, niet er
kent."
Gisteren is Prof. Mr. P. Lief
tinck, Minister van Financiën,
per KLM-lijnvliegtuig naar New-
York vertrokken.
De meerderheid der honderd-
uirizena i-ransehe betasting
en douane-ambtenaren als
mede de staatsdistributeurs
van tabak hebben het werk
neergelegd.
Oorzaak is het feit, dat de regee
ring geweigerd heeft te voldoen
aan den eisch tot tijdelijke loons-
verhóoging (toeslag van 1500 tot
5000 francs per maand) -zoo lang
de nieuwe salarisregeling voor
Overheidspersoneel, die in 1947
zou worden ingevoerd, nog niet
van kracht is.
In de afgeloopen weken is een
aantal Duitsche oorlogsmisdadi
gers door de Netherlands War
Crimes Commission naar Nédcr-
land overgebracht om te wovden
berecht in de streken waar zij
hun misdaden hebben gepleegd.
Onder hen bevinden zich tal
rijke functionarissen van de Si-
cherheitspolizei uit Den Haag,
's Hertogenbosch, het kamp Haa-
ren. Groningen, Amsterdam Zee
land en Amersfoiri, die verschil
lende moorden gepleegd heiben
en betrokken zijn geweest, bij
mishandelingen en executies in de
kampen.
Naar een woordvoerder van de
Amerikaansche kustwacht, mede
deelde zijn acht vrouwen en tien
mannen bij het ongeluk met den
Belgischen skymaster aan den
dood ontsnapt. Veertien van hen
hebben echter ernstige brandwon.
den opgeloopen of een of meer le
dematen gebroken. Alle overige
inzittenden, in totaal acht en
twintig personen, zijn om het le
ven gekomen. Vrijdagmorgen be
reikte een Amerikaansche red
dingsbrigade de plaats des onheils.
De dokter achtte het vervoer vari
acht gewonden onmogelijk en ad
viseerde hen met een heliocopter
op te laten halen. Direct werd in
New York zulk 'n toestel gereed
gemaakt dat aan^e reddingswerk
zaamheden deel zal nemen.
Onder de verongelukte perso
nen bevindt zich de Belgische
oud-minister Henri Pauwels, voor
zitter van het Algemeen Christe
lijk. Vakverbond, een jsekende fi
guur in de internationale arbei
derswereld. Hij was met Jef de
Schuyffeleer op weg naar het con
gres van den arbeid in Montreal.
Jef dé Schuyffeleer behoort tot de
geredden.
Bij de besprekingen omtrent
den wapenstilstand, welke
gisteren gehouden zijn, kwa
men verschillende punten
naar voren, waarover de In
donesische delegatie ver
klaarde met Djogjakarta voor
verduidelijking en instruc
ties ruggespraak te willen
houden.
De Indonesiërs brachten drie
punten naar voren:
a. de kwestie belreffende het
zenden van meer Nederlandsche
roepen naar Indonesië;
b. het ophouden van Indone
sische schepen door de Neder
landsche Marine:
c. of de Wapensiilstand alleen
betrekking zou hebben op Java
en Sumatra of op geheel Ilndo-
nesië
De besprekingen duurde tftee
en een half uur. De republi-
keinsche afgevaardigde Soetia-
darma zal vandaag naar Djogja
karta vertrekken. Mohammed
Hat la, de vicé-president heeft
.Sjahrir nanr Djogjakarta ont
boden lot het houden van een
belangrijke conferentie
Gezaghebbende Nederland
sche kringen hebben ver
klaard, dat het bericht van
Antara, volgens hetwelk de
Commissie-Generaal op 22
September naar Djogjakarta
zal vertrekken, van eiken
grond onifeloot is.
AAN DE NEDERLANDSCHE
delegatie ter vredesconferentie is
toegevoegd Prof. Mr. J. van Ha
mel.
IN DELFT werd de spiegelruit
van een juwelierszaak met een
steen verbrijzeld. De daders sta
len 60 gouden ringen, waarvan er
enkelen zijn gevonden.