«I RADIO
Opvoering der productie en
stabilisatie van levenskosten
WERELDGEWETEN HEEFT
GESPROKEN
VAN DEN HELD JAN TROMPETTER
J
Nieuw Noprdhoflandsch Dagblad
3
Een Nederlandsch zes-jarenplan
„Kobus Kuch" van
Burgerbrug
Nieuwe Kamerleden
De „glassale actie" van
H@nri de Greeve
Motiveering der
vrijspraken
BONNEN VOOR
PETROLEUM
H. M. DE KONINGIN
NAAR BELGIë
Off. van Gezondheid
weigerde naar Indië
te gaan
1500 soldaten vertrokken
naar Indië
MARKTBERICHTEN
WOENSDAG 2 OCTOBER 1346
Zooals wij reeds gisteren meldden, is de eerste nota over
het Centraal Economisch Plan 1946-1952 verschenen van
het Centraal Planbureau. Het plan stelt de hoogste eischen
aan productie, uitvoer en soberheid, welke naar de mee
ning van het Centraal Planbureau nog vervuld kunnen
worden. Uit de cijfers blijkt namelijk, dat de wederop
bouw van het land en het toekomstig welvaartspeil der
bevolking bedreigd worden. Slechts door uiterste krachts
inspanning van volk en regeering zullen deze gevaren
kunnen worden afgewend.
De nota wijst op het huiclige
sombere beeld van de arbeidspro
ductiviteit. Wanneer men de ar
beidsproductiviteit in de Industrie
voor 1938 stelt op 100 en/èen ver
gelijking maakt met de productivi
teit in dit jaar dan komk men tot
het cijfer 69 voor de maand April.
Het Centraal Planbureau meent
dan ook, dat het noodig is alle
maatregelen te nemen, welke ver
betering in de productie kunnen
brengen. k
In het raamplan is een structu-
reele wijziging voorzien in de rich
ting van verder gaande industriali
satie. Het moet vrijwel ondoenlijk
worden geacht he' zonder buiten-
landsche hulpbronnen te stellen.
Consumptie en investeering zouden
dan een onverdedigbaar laag peil
bereiken en voor de toekomst zou
groote schade aan onze productie
kracht worden toegebracht.
Het peil der consumptie per
hoofd zal in 1953 nog slechts
96 pet. van dat van 1938 kun
nen bedragen.
Voor 1947 zal de consumptie van
voedings- en genotmiddelen, ver
geleken met het bedrag, dat in
1946 daarvoor beschikbaar was,
per hoofd van de bevolking kun
nen stijgen met slechts 3 pet. Toch
zal het mogelijk zijn de rantsoenen
der volwassenen op te voeren tot
een levensmiddelenpakket met
een calorische waarde van 2200
calorieën per dag, mits de uitbrei
ding zoodanig is, dat de gemiddel
de kosten per calorie van het be
staande pakket niet zullen stijgen
of zoo mogelijk nog zullen dalen.
Voor duurzame consumptiegoede
ren is in het consumptieplan voor
1947 een lager bedrag opgenomen
dan in 1946. De nota zegt, dat de
energie-schaarschte haar grootste
scherpte heeft verloren. Dit resul
taat is in hoofdzaak te danken aan
de gestadige stijging der steenko
len-productie in de Limburgsche
mijnen. Voor 1947 verwacht men
een uitvoer ter waarde van 776
miliioen gulden.
Het groote belang van het be
teugelen van den zwarten handel
rechtvaardigt het brengen, in be
perkte mate, van reëele offers, b.v.
door verruiming van de legale
productie em consumptie van be
paalde goederen, waarop de zwarte
productie en de zwarte handel zich
in de eerste plaats concentreeren,
zooals tabaksartikelen.
Aan het gevaar van inflatie
dient ten spoedigste een einde te
worden gemaakt. Als eerste eisch
dient daarom te worden gesteld:
stabilisatie van de kosten van le
vensonderhoud.
Kuurverhooging is naar de
visie van het Centraal Plan
bureau slechts in overeen
stemming met het streven
naar stabiele kosten van le
vensonderhoud, wanneer an
dere posten dalende zijn. ïn
1947 zal waarschijnlijk niét wt
huur- en pachtverhc ng
kunnen worden overgegaan
De nota rekent voor 1948 met
een tekort op de Rijksbegrooting
van een half tot 1 milliard. Doch
PROGRAMMA-
DONDERDAG 3 OCTOBER
HILVERSUM I (301.5 M.): AVRO
7.00 en 8.00 Nieuws: 8.30 Gram.rnuz.
9.30 Arbeidsvitaminen; 11.45 Fami
lieberichten uit Indië; 12.35 The
Skymasters; 13.00 Nieuws; 13.15
Renova.septet; 14.20 Solis'enconeert;
17.30 Les Gars de Paris; 18.00 Niem a;
18.30 Ned. Strijdkr.; 19.20 Pianospel;
algewisseld door Bine Crosby; 20.15
RadiophiHrannoniseh orkest; 21.15
Hoorspel; 21.55 Metropole.orkest;
23.00 Nieuws.
HILVERSUM II (415 M.): 7.00 en
8.00 Nieuws: 8.15 Pluk den dag; 11.00
Zonnebloem; 12.30 Lunchconcert;
13.00 Nieuws; 13.15 Vaudeville_ork.;
18.00 Organ-Time; 19.00 Nieuws;
20.05 Limburgsuh programma22.00
Nieuws; 23.00 Beethovencyclus.
het is in hooge mate wenschelijk,
dat in 1949 een sluitende begroe
ting wordt verkregen. Afrooming
van zwevende koopkracht d i.
koopkracht die overblijft na aftrek
van de kosten van het distributie
pakket en die dus alleen bij hooge
inkomens kan voorkomen, is vol
gens het plan mogelijk door uit
gifte van een leening pp speciale
attractieve voorwaarden en door
het bonloos beschikbaar stellen
van sommige goederen tegen hoo-
gere prijzen naast de gewone
rantsoenen.
Vrije verkoop van cigaret-
ten tegen 3.— tot 3.50 per
pakje naast het huiclige
rantsoen zou bovendien een
eenvoudige bestrijding van den
zwarten handel beteekenen
De tegenwoordige winsten van
den zwarten handel zouden Jaar
door grootendeels aan de sehatkist
Tusschen de soldaten die
zich Dinsdagmiddag in
scheepten op de „Sloterriijk"
om in Indië dienst te gaan
doen, stond een jonge man,
wiens kleeding in zooverre
afweek van die van zijn wa
penbroeders, dat hij in
plaats van de gebruikelijke
„kistjes" een paar onver-
valschte klompen aanhad
Het was de dienstplichtige
A. P. Kooyman uit Burger-
brug bij Alkmaar, die
naar hij verklaarde zich
op dit schoeisel het beste
thuisvoelde. Hij behoorde tot
een van de laatste groepen,
die aan boord gingen en
werd dan ook, toen hij op de
kade verscheen, door zijn
collega's met een stormachtig
gejuich en daverend gelach
begroet.
„Ik he' gee' geweer neu-
dig" zei hij. „A's ze mij wa'
wil doen'; da' pa'k de klomp,
dan gaon ze vezelf wel leu-
pen."
V..
toevloeien. Verder zou daaraan 't
groote voordeel verbonden zijn,
dat ook de illegale uitvoer van
deviezen zou worden beperk'. o.m.
doordat de cigaretten zoaden kun
nen worden vervaardigd van ge-
importeerde ruwe tabak.
De nota zegt ten sloite dat reali
satie van het plan sïecits zal kun
nen worden bereikt indien alle ge
ledingen van de bevolking hun
médewerking verieenen
HET GERECHTSHOF der vrije wereld heeft geoordeeld.
Tien maanden gingen voorbij tien maanden, waarin
de beschuldigden tot hun ontzetting den omvang der aan
klacht zagen uitgroeien tot een verpletterende ten laste leg
ging, die met onverbiddelijke nauwkeurigheid- ieders schuld
aan de misdaden tegen den vrede en de vrijheid der volke
ren detailleerde, samentelde en definieerde. Tien maanden,
waarin de balans van 12 jaar nazi-regiem werd opgemaakt.
Gisteren werd deze balans afgesloten en toen in de doodstille,
hoewel met een hoogspanning aan nervositeit geladen rechts
zaal de laatste woorden van den Chief Lord Justice Lawrence
waren verklonken, was een streep gezet onder een rekening
van ontelbare misdaden. En de schuld, waarmede deze reke
ning, dit regiem wordt afgesloten is zoo groot, dat zij met het
leven van velen moet worden betaald.
Binnen een uur tijds waren
gistermiddag tusschen twee en
drie uur de vonnissen uitgespro
ken. Het, was een uur van bij
uitstek historische beteekenis.
Nog nooit is het immers in dé
wereldgeschiedenis voorgekomen
dat straffen konden worden op
gelegd aan hen, die een oorlog
verwekten en die door den oor
log een immense ellende over de
wereld brachten. Verantwoorde
lijke staatslieden stonden hier
als misdadigers terecht.
Aan iedere uitspraak ging de
volgende formule vooraf: „Op
grond van de beschuldigingen,
waaraan gij schuldig zijt bevon
den, veroordeelt het Tribunaal
u, tot de straf van
waarna de strafmaat
volgde Vóór de uitspraak deel
de rechter Lawrence mede, dat
de veroordeelden "binnen vier
dagen bij den Geallieerden Be
stuursraad te Berlijn in beroep
kunnen gaan. Slechts de Sovjet-
afgevaardigde in het Tribunaal
bezat een afwijkend oordeel
over de vrijlatingen en ook acht
te hij voor Hess de doodstraf
noodzakelijk. Indien de gratie
verzoeken geen succes hebben,
zullen de doodstraffen waar
schijnlijk op Woensdag 16 Oct.
worden voltrokken.
Toen de laatste woorden van
het oordeel over Goering werden
uitgesproken, zat deze in elkaar
gedoken in een hoekje met het
hoofd in zijn kwabbige handen.
Men kon, toen het oordeel over
zijn medegevangenen werd uit
gesproken, duidelijk waarnemen,
dat dezen op hun plaatsen ver
stijfden.
De voorzitter van het Centraal
Stembureau heeft benoemd ver
klaard als lid' der Tweede Ka
mer in de vacature W. Sebermer-
horn den heer F. J. Goedhart
(PvdA) te Amsterdam en in de
vacature M. J. M. van Poll den
heer M. Sdhuurmans (KVP) te
Órthen.
De radio-toespraak, die de Wel-
eerw. Heer Henri de Greeve Za
terdagavond heeft gehouden om
'zijn luisteraars op te wekken tot de
inzameling van glas voor de ge
teisterde gebieden, heeft in Zaan
dam weerklank gevonden. Alle
kerkelijke richtingen hebben zich
in een comité vereenigd. Voor de
organisatie zal men de medewer
king inroepen van d'e blokhoofden
van de luchtbescherming, terwijl
de jeugdorganisaties voor het op
halen zullen zorgdragen.
Het Tribunaal meende wel is
waar, dat Schacht een levendig
aanhanger was geweest van de
Nazi-partij en een belangrijke rol
had gespeeld! in het herbewape
ningsprogramma, doch nam
tevens in aanmerking, dat sinds
April 1936 de invloed van
Schacht ging tanen. Hitier
ach'te Schacht's financieele po
litiek te conservatief
Over Fritzsche verklaarde het
Tribunaal, dat zijn func ie niet
belangrijk genoeg was om hem
tot geestelijk vader van propa
gandacampagnes te maken. Wan
neer hij sprak gaf hij slechts 'te
lefonisch "ontvangen instructies
door.
Franz von Papen trad actief op
in de jaren 1932 en 1933 door
hulp i'e bieden aan Hitier ter
vorming van een coalitieregee-
ring. Na het aan d'e macht ko
men' van Hitler te Hebben be
vorderd, trok hij zich erug, tot
dat hij de functie van ambassa.,
deur in Turkije aanvaardde.
Ongetwijfeld was hij daar een
belangrijke schakel in dte Duit-
sche interna ionale intrigues,
doch volgens het handvest is op
een dergelijke werkzaamheid
geen straf gesteld.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt ons mede, dat op d'e
bonnen 609 en 109 gedurende het
tijdvak van 6 October tot en met
2 November- twee liter petroleum
verkrijgbaar is.
Het Centraal distributiekantoor
deelt mede, dat op de onder
staande bonnen der petroleum-
kaarten voor kookdoeleinden ge-
,durende de maand October 1946
vier liter petroleum per bon be
schikbaar zal zijn.
Kaarten UA 510: bon 53 t/m 56
Kaarten UB 510: bon' 53 en 55
Kaarten UC 510: bon 74.
Voor verlichting zal men pe
troleum kunnen koopen op de
nieuw uit te reiken kaart UD 611
Tengevolge van technische moei-
lijhedén zal uitreiking van deze
kaart eerst in den loop van de
maand' October kunnen plaats
hebben. Op bon D 01 van deze
kaart is voor de maand October
zes liter petroleum verkrijgbaar.
Deze bon blijft geldig t/m 15 No
vember a.s.
Officieel wordt medegedeeld,
dat H.M. de Koningin van 24 tot
26 October een nief-officieel be
zoek zal brengen aan Belgis, ten
einde den dank van het Neder-
landsche volk over te brengen
voor de betoonde hulp, gedu
rende de bezetting en de periode
van d'e bevrijding van Neder
land. Het voornemen bestaat, dat
op 25 October voor de Koningin
een ontvangst wordt georgani
seerd door de Belgische Konink
lijke Academie van Wetenschap
pen, letteren en schoone kunsten.
H. B., reserve officier van ge
zondheid, stond Dim/lag voor den
Krijgsraad je velde te 's Graven-
hage, terecht voor het niet voldoen
aan een oproeping tot werkelijken
dienst, het nie, opvolgen van or
ders van een zijner superieuren
en ongeoorloofde afwezigheid, met
de bedoeling, dat de boot waar
mede hij' naar Indië zou gaan,
reeds vertrokken zou zijn.
De auditeur-militair zeide, dat
beklaagde wel heel sterk had ge
toond den rang van officier niet
waardig te zijn. Hij verzocht dan
ook verdachte niet als officier,
maar als soldaat naar Indië te zen
den. Voorts vroeg spreker be
klaagde te veroordeelen tot een
gevangenisstraf van 6 maanden,
waarvan 4 maanden voorwaarde
lijk met een proeftijd van 3 jaar.
In deze z.i. milde eisch hield hij
er rekening mede, dat dit het eer
ste geval van desertie is, dat door
den krijgsraad in verband met
uitzending naar Indië wordt be
handeld. De uitspraak luidde 6
maanden gevangenisstraf. Voorts
werd verdachte ontslagen uit den
dienst zonder dat dit hem echter
vrijstelt van eventueele uitzen
ding naa-r Indië na afloop van zijn
straftijd.
Dinsdagmiddag omstreeks half
zes is de „Sloterdijk" met 1500
man troepen aan boord naar In
dië vertrokken. Het betrof hier
twee bewakingsbataljons, die als
onderdeel van de „Zeven De
cember Divisie" in onze Over-
zeesche gebied'sdeelen dienst zul
len doen.
P URMERENT) 1 Oct. Veemarkt.
Aangevoerd: 729 runderen w.o. 345
vette koeien; 22 stieren; 109 nuchtere
kalveren vor de levering; voorts 800
schapen en lammeren voor de leve.
ring; 85 melk. en kalfkoeien 450
700; 237 gelde koeien 300460 40
pinken 160270; 1217 schapen en.
lammeren: schapen 55100; lamme_-
ren 2855; 120 bokken en geiten 10
70; 363 biggen 628, mafóg, beter
dan vorige week; 118 paarden en
veulens: paarden 4001400; veulens
190400 stug; kippen 2.50—3.25 per
kg.; blauwe 44.50 per kg.; Nrd._
Hollandsche blauwe 3.504 per kg.;
eenden 26 per stuk; konijnen 112
AVENHORN i Oct. Bevelanders
7.10; Koopmans blauwe 7.60; grove
Scho'tsche 6.606.80; eigenheimers
7.209.bloemkool I 0.140.15;
witte kool 2.805.20; roode kool 610
7.50; gele kool 4.70—8.10; gewone
maat 46.80; drielingen 2.703.70;
nep 6.607.20; groote bieten 420
4.40; kleine bieten 6.106.40; augur_
kent: grof 1120; basterd 2223; stek
13; dubb. slaboonen z. dr. 1.209.30
GROOTEBROEK 1 Oct. Aange_
voerd: 16600 kg. gele kool 5.507;
6875 kg. roode kool 6—12; 430 kg',
peren 32.5035.50; 200 kg. peen 5.60
6.10; 5000 kg. groene kool 8.9011.20;
95000 st. bloemkool I en 316; 2000
idem af. 3; 2500 kg. uien 5.208.20;
500 kg. drielingen 3.404.80 500 kg.
nep 8.208.60; 3500 kg. afw. 1.40—
3.60; 11.150 kg. bieten I en II 45.70
823 balen aardappelen 2.053.85; 15
balen kriel 2 10.
LANGENDIJK 2 Oct. 21600 kg.
roode kool 613.10; 39100 kg. gele
kool 5.50—8.40; 11400 kg. witte kool
45.90; 11800 kg. groene kool 6—9 50
5100 kg. bieten I 5—8.30; II 4; 16400
kg. andijvie' 3.503.60; 200 kg. sla_
boonen 52—53; 3500 stuks bloemkool
I 4.5012.60; 840 stuks komkommers
3.9012; 500 kg. druiven: Alicante
128135; Frankenthalers 130;; 24700
kg. aardappelen: Alfa 6.60; Bevelan_
ders 5.607.90.
58. Het was nog vroeg in
den morgen, dus waren er
weinig gastetn. Aan een
tafeltje zaten 'n oude heer
en dame. Ze lazen 't avond
blad van den vorigen dag,
omdat ze daar 's avonds
geen tijd voor hadden. Het
was namelijk hun gewoon
te om vroeg naar bed te
gaan en nu ze op vacantie
waren wilden ze in geen
geval met die goede ge
woonte breken.
Verder liepen er twaalf
kellners stof af te nemen.
„Daar hebben we niks an"
meende Jan Trompetter. Hij
riep luidkeels „Aannemen".
De twaalf kellners schoten
toe en vroegen in 't Fransch
wat de dames en heeren
wilden gebruiken. Maar
Marjolein wist drommels
goed, dat ze in Brussel ook
nog Holladsch spreken en
commandeerde: Acht ont
bijten en een schoteltje
melk voor den hond en
voor de poes."
De Belgische broodjes zijn
ontzettend hard en het
duurde wel een uur voor
dat het ontbijt naar binnen
was gewerkt. Vooral Isabel
zat stevig te mopperen op
de harde kost die ze voor
gezet kreeg. Eindelijk wa
ren ze allemaal klaar en
begonnen ze te beraadsla
gen, wat ze nu het eerst
zouden gaan doen: hun op
wachting maken bij den
burgemeester of de stad
gaan bekijken.
