De lijdensweg van het Zeeuwsche volk
Levendige smokkelhandel
aan de Belgische grens
4
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
Een geschiedenis van bloed en tranen
Worsteling tegen vernieling,
puin en
ambtenarij
Schrikbarende omvang
van den frauduleuzen
vee-uitvoer
op de Leur jubileert
Telefoonverbinding met
Zuid-Amerika
Deviezensmokkelaars
van groot formaat
Verbetering toegangsweg
Afsluitdijk:
Het tekort aan
arbeidende meisjes
DONDERDAG 24 OCTOBER 1946
(Vervolg.)
Boomen als dor hout en
oesterschelpen langs de
wegen.
Precies twee jaren na de dijk
doorbraak en één jaar na het dich
ten van de gaten staan wij op deze
gedenkwaardige plaats *'de Nolle" te
Vlissingen na een tocht door de
woesternij van Zeeland. Ontsteld
door het vreeselijke wat daar over
een volk is gegaan in al de ellende
en tret verdriet van menschen, zoo_
als wij. En we hebben gesproken
met vele Zeeuwen, die alles wat
hierboven staat, sober vertelden als
een verhaal van bittere werkelijk
heid. De eens prachtige boulevard
van onze Zuidelijke havenstad ligt
vernield, gToote gaten in de strand-
weringen, villa's, hotels en huizen
kapotgeschoten en stil wandel je^
langs al die ellende van steen en
puin en je denkt aan de jongens, die
hier op dezelfde weg hebben ge?
vochten en zijn gesneuveld nu 'n
paar jaren terug, 't Is oiLde zee nog'
hun namen roept uit de* golven die
tegen den nieuwen dijk- slaan' en
weer terugrollen* naar de plaatsen
waar vele Britten en Canadeezen
rusten. Heele wijken zijn verdwenen
én op de omgewoelde kerkhoven,
waar kruisen en gedenksteenen in
gruis ligg'en, spelen de kinderen en
laten er hun vlieger op. De huizen
(de meesten hebben schietgaten of
kapotte muren) zijn dichtgemaakt
met 'n soort mica,, om ten minste
niet al te veel last van regen en wind
te hebben. Eindelooze rijzen noodwo_
ninkjes en langs alle, wegen boomen
als dor hout en oesterschelpen in het
gras; ope vele landerijen', en langs de
halfverwoeste woningpuien in Vlis
singen,' Rammekens; Souburg; noem
maar op welke plaatsen- De prachti
ge weilanden en bouwgronden on
herkenbaar door het* bezinksel en
zoo ver men kijken kan alles dor en
doodseh. De kilheid van de herfst
en van deze vreeselijke verlatenheid
6laat als een angst op je.
Veeree het schilderachtige dorpje;
is er wonderlijk goed afgokomen
maar de .bosschen Dij Domburg en
Oostkapelle* zijn levenloos en bij
iedere flinke rukwind knappen de
dorre boomen af.
Walcheren heeft 1 v« millioen boo_
nien verloren en. groote stukken
graslandfzijn voorloopig misschien
wel voor jaren onbruikbaar. Zij
die de verwoestingen in Frankrijk
en België hebben gezien komen nog'
onder den indruk' van wat Zeeland
heeft moeten meemaken.
De lijdensweg in zjjn
vollen omvang.
In Westkapelle schijnt juist de
najaarszon over a? de ellende van
dit eens rustieke dorpje, nu één
groote ruïne. Tanks liggen nog half-
weggezonken aan het strand; huizen
zijn ingezakt, bunkers^ doox^. Tay-
phoon_raketten gekraakt# zakken
scheef in het duinzand, maar het
ergste, hoe ?s het mogelijk,- maar
we zien het met eigen oogen* erA
komen, 'n paar menschen uit een
bunker kruipen en knipperen tegen
de zon. Hun woningk Zoo. zijn erfc
meer en voor de rest houten keetjes
en noodhruisjes, waar lederen dag
wat aan mankeert.
Verderop fluitende zandtreintjes;
hijschkranen; werklfeden, auto's en
wagens. Er wordt ontzaggelijk hard
gewerkt aan den Westkapelschen
kant.
In Zeeuwsch. Vlaanderen is het
nog erger; daar zijn de dorpen
in puin, ruïne op ruïne en de
memchen wonen in kelders en
in Bunkers met alle triestheid
en geestelijke ellende, die er aan
verbonderiris,
Zoo leefden de menschen twee
jareif" lang en" eindelijk is het
doorgedrongen, dat deze toe.
stand onhoudbaar is. Nu heeft de
regeering bepaald, dat vooiv de
z.g. „krepeer"-gevallen direct
maatregelen' getroffen moeten
worden.
Was het noodig, dat daarvoor
twee jaren voorbij gingen voor
'deze maatregel kwam? En onze
gedachten gaan naar 't Noorden,
waar op het oogenblik heel kalm
een of ander huis of winkel ver
bouwd wordt, omdat er iets in
a esthetisch opzicht aan man
keert; misschien gaaf dat van al
het z'wart-verdiende geld. Mijn
God, hoe is het mogelijk, als je
hier de woestenij, de ellende en
de menschonteerende 'toestanden
ziet en meemaakt.
De laatste dagen is er plotse
ling de grootste zorg gekomen,
want de aanvoer van materialen
voor den wederopbouw gaat
stagneeren, vooral hout en an
dere ingrediënten. Het gevolg
hiervan is, da; de aannemers het
personeel, dat van buiten de
provincie komt, zullen moeten
gaan ontslaan, omdat het werk
niet minder wordt, maar omdat
de materialen wegblijven. Als de
werklieden in de normale levens
wijze terugkomen, zullen ze er
weinig voor voelen weer naar dit
oord van triestheid en ellende
terug te gaan. Daarom ook" wordt
ier door de stichtingen en dooi
de provinciale bes uren steeds
te laten stagneeren
Het is meer dan erg te moeten
constateeren, dat de schaderege
ling 1940 nog niet tot stand is
gekomen De onzekerheid, over
dit alles werkt sterk remmend
op den wederopbouw-gees1 drift.
Zeeland zou daarom dankbaar
zijn wanneet, aan deze onzeker
heid een einde werd gemaakt.
De toekomst in.
De duizenden woningen die voor
loopig!. zijn opgeknapt, zullen nu
definitief-worden hersteld.r Dat
vraagt tijd en daarom kunnen e^wel
jaren overheen g'aan V005, deze. spo
ren van, oorlog, overstrooming en
afbraak» zijn;, verdwenen*
Ook het land" moet worden ontzild
de herbeplanting van lVs, millioen
boomen wachg. en tenslotte zal de
geregelde arlbeid mjet vastomlijnde
"plannen, zijn weg kunnen vindert-
De ondersctreideri1"" gemeentebestu
ren zijn dezer, dagen overeen geko
men dat dit najaar, nog met'i de^her.
beplanting een begin zalfeworden ge-
maakt. Eesst Middelburg en Veere;
dan worden de dorpskommen ont
zild en men hoopt, als dit alles goed
gaat, in het^komende voorjaar 300
boerderijen van de 1500 van hun
erfbeplanting; te hebben voorzien;
terwijl dan ook de vernielde boom-
gaarde* eenigszins' zullen zijn her
steld.
En- dan komen de groote plannen..
Het ls opvallend hoe iedere Seeuw
spreekt over dat wat in de komende
jaren gebeuren moet? een gesprek
dat veel» verder gaat dan de weder
opbouw rvan het oogenblik. Men- wil
fopnieuw gaan1, inpolderen en gnat na
oh de mechanisatie van den. fruitteelt!
mogelijk is. De' omgeving van Goes
is Immers de Zeeuwsche Betuwe met
prachtige fraitresultaten.
Of er bewaarfruit voor export-
mogelijkheden- kan- worden verza.
«meld of, er, een fruit_conservenfa_
"brlek kan worden opgericht.
fh Zeeuwsch-Tlaanderen wil men
groote vlasspmnerijen' vestig-en en
met het oog^op de tolunle met Bel.
jgië; waaraan men veel verwachtln.
'gen heeft, zoekt men haar vlssehe.
rtf.uitbrelding, met* afvoer naar Ant.
'werpen en Belgisch; Vlaanderen. En
zouden erook geen mogelijkheden
zfjn voor oester-export naar Ame
rika?
Allemaal plannen waar Zeeland
zich nu al mee bezig' houdt'. Maar
-mm
V-
Verwoest Westkapelle: een vuurtoren, een molen, ruïnes
van huizen
als eerste probleem de voorziening
in de ontstellende woningnood, want
tot zoolang kan er geen enkele
werkkracht worden ontvangen voor
den landbouw, de fruitteelt; de In
dustrieën enz. enz.
In Üeeland liggen vele devie
zen-garanties, als het oog maar
gericht wordt op dit vernielde en
toch ondanks alles harcf
werkende land, met een bevol
king, die met moedig op'imisme
iedteren dag weer de tanden op
elkaar zet, om te overwinnen.
Men heeft mij niet gevraagd
Teclame te maken» voor deze
mooie provincie, ook niet om te
schrijven, da., de menschen daar
zoo Hard werken, men vroeg mij
alleen te vertellen, hoe eenzaam
de bewoners van Zeeuwsch.
Vlaanderen zich voelen in hun
verschrikkelijke bunkers en hoe
verdrietig de kinderen daar moe
ten leven en de oude menschjes
van alle kleine levensbehoeften
zijn verstoken. Men heeft mij
gevraagd aan iedereen in het
Noorden te ver'ellen, dat Zee
land niet om deze verschrikkin
gen heeft gevraagd, maar ze
heeft genomen, omdat over de
verwoeste eilanden de rest van
Nederland moest worden be
vrijd.
Zi^ zijn groot in hun beproe
ving; mogen wij het zijn in onze
naastenliefde
Zeeland, Oct. '46. T. v. d. H.
Het werk is volbracht. Weer, beschermt een sterke dijk
den WqleTterschen bodem.
Aan de Belgische grens onder
Baarle-Nassau hebben de
kommiezen de laatste" dagen
weer tal van gevallen van
smokkelhandel achterhaald.
Van een drietal Poolsche mi
litairen werd; een vrachtwa
gen met: 700 kg. koffie in be
slag genomen.
Op den weg naar Castelre lie
pen twee jongelui' met zés kalve
ren?" welke zij op verzoek van on-
jbekende smokkelaars over de
grens wilden brengen. Ze hadden
dhasvooB hef werkt op den akker
in den steek gelaten. De jongelui
.werden aangenouden en moesten
hun kalveren achter laten. Een
woonwagen, getrokken door een
luxe-auto, vervoerde tusschen
dubbele wanden 34 lappen pri
ma heerenstoffen( 3 lappen da-
'mesmantelstof en 10.000- meter
elastiek (de damesstof zat. in een
hed verstopt!. Voorts ontdekten
de commiezen in 'n Eoode Kruis-
auto in een geheime bei^ruimte:
cognac, ffatóen en tabak' en, in een
oud, Fordje een partif katoenstof,
verborgen in eert geheimen laad
bak. Ook de groofe aanhangwagen
dejj,firma W uit Breda werd in
heslag genomen. Daarin lagen on
der zakken smokkelwaar verbor-
ons 1
minste» scrupuffe aan hun laars
gelapt naduen en, een smok-
lo
Wc
bensdagavond is de bekende
musicus en componist Joop de
Êëur, die 35 jaar afs musicus 00-
treedtf m Krasnapolsky te Am
sterdam gehuldigd. Een groot
aantal' collega's uitde, muziek
wereld heef ff een programma sa
mengesteld; waaarin den jubila-
•fis werd geëerd. De jubilaris ont-
rving eeii aantal geschenken van
vrienden en vereerders,, terwijl
vele kunstenaars het woord tot
hem rfchften. Zichtbaar ontroerd
nam Joop de Leur de talrijke
blijken van belangstelling in
ontvangst
Met ingang van 1 Nov. a.s.
zal het mogelijk zijn via de
rechtstreeksche radiotelefoon-
verbinding met Buenos Aires
gesprekken te voeren met Pa
raguay. Peru Chili en Uru
guay.
gen. Aanhoudingen werden voorts
verricht onder de gem. Baarie-
Nassau en Alphen c.a.
De veesmokkel heeft in deze
streek schrikbarende vormen aan
genomen. Eiken Woensdag b.v. na
afloop van da* Bossche m'arkt ko
men prompt de veeauto's hun ia-
dingen bij weilanden» nabij de
grens lossen. Veehouders staan
versteld; over de pjike». kwaliteit
.rundvee dat voor den frauduleu-
'zen uitvoer gereserveerd wordt.
Voor tten Economischen Eoli-
tierechréii te Amsterdam ston
den gisteren esnige lieden te
recht? die alle jammerklach
ten van de Regeering over de
schier hopelooze deviezen-
positie, vad ong land zonder de
scrupu
fiadaei
keisysteem van formaaf had
den opgezet, dat» aan de Staat
groote schade heeft toege-
btach.
J. G. A Hebïiig, commissionair
in effecten, reisde naar Züricn en
kocht daar met geld van een
Zwitsersche bankrelatie goud. dat
over de grens gesmokkeld werd en
ten deele in Frankrijk, ten deele
;oe deren
en nog
iiperschilletide andere bekende
Beurs-figujea betrokken, die. in
ditjj misdadigSjjgevaL meeknoeideir;
Bij een jwhsieraamsche Bank wer
den dan de benoodigfte gelden
voor den Zwifscner gestort.
Bij iedere, uitspraak legde de
Economische Polïfrere shteifW den
nadruk op, dat def deviezenbeper-
Kingen voor ons land, van vitaal
belang zijn om de gul'den-koer» op
peil te houden en daarmede dgn
opbouw van ons-land nigt te saöb-
teeren. De opgelegde straffen va-
vieerden van twee jaar tot 2
maanden gevangenisstraf bene
vens geldboeten van 1000 tot
f 10.000. De betrokkenen bij
'elkaar 11 Personen zullen
waarschijnlijk van de Beurs wor
den verwijderd.
Naar de KNAC meldt, zal,
zoodra ae materiaalpositie het
toelaat, met de herstelwerk
zaamheden wonden fregonnen
van den „gentenden" weg de
Kooivan EwjjcRsluis.
De Minister van Sociale Za
ken heeft een toelichting
gegeven bij het rapport, dat
de resultaten weergeeft van
een onderzoek naar de oor
zaken van het» huidige tekort
aan vrouwelijke arbeids
krachten.
He» tekort, aldus de minister,
heeft zoowel betrekking op de
bedrijven ais op de gezinnen. In
het algemeen kan men als oor
zaken aannemen, dat een groot
■aantal buitenlandsche meisjes
verdwenen is terwijl door ver
lenging van den leerplicht tien
duizenden meisjes eerst een jaar
later beschikbaar komen Voorts
heeft men met het verlies van
een zeer groot aantal Joodsche
meisjes in de confectie-industrie
te rekenen en heeft de politieke
detineering nog vele vrouwe
lijke krachten tijdelijk uitge
schakeld.
Intusschen zijn de terreinen,
waarop meisjes werkzaam kun.
nen zijn, belangrijk uitgebreid!
Men vraagt zich daarom wel
eens af of een verplichte arbeids
dienst hier niet een oplossing
zou kunnen brengen. Van onwil
blijkt echter minder dan ver
wacht werd. En vermoedelijk zal
een dienstplicht zooveel weer
stand wekken, dat het te werk
stellen op die manier tot groote
moeilijkheden in bedrijf en ge
zin aanleiding geeft.
Men zal moeten trachten de
meisjes er van te overtuigen, dat
het landsbelang een bijzondere
inspanning eischt Een eerste
vereisehtë is, dat geen meisjes
en trouwens ook geen man-
men werkzaam blijven, waar
ze maar eenigszins kunnen wor.
den gemist. Anderzijds, zoo zegt
de minister, dient ook de over
heid na te gaan, waar inkrim
ping in haar vrouwelijk perso
neel mogelijk is
QiWUfatiienUuuM
voor de eerste helft van de
52de periode 194(f (27 October
t.e.m. 9 November). Elk der
volgende bonnen geeft recht
od het koopen van:
KC 612
Bonkaarten KA, KB,
(strook no. 1
45-1
45-2
45-1
45-2
brood
brood
boter
boter
45-3 boter
800 gr.
400 gr.
125 gr
125 gr.
of 100
250 gr.
of 200
4 liter
100 gr.
400 gr.
200 gr.
100 gr.
45-1 melk
45-1 vleesch
45-2 vleesch
45-1 algem.
45-2 algem.
4EP-4B reserve 1600 gr,
45-4C reserve 800 gr.
'4Ï-5B reserve 3 liter
45-5C reserve 3 liter
45-6B, reserve 100 gr.
Bonkaarten KD. KE 612
(strook no. 1
46-1 brood 800 gr. brood
brood
brood
boter
marg.
gr. vet
marg.
gr. vet
melk
vleesch
vleesch
kaas
bloem
brood
brood
melk
jnelk
kaas
46-1
46-2
boter
boter
46-1
40-1
46-2
46-1
melk
vleeseh
vleesch
algem.
46-1D reserve
46-1E reserve
>■46-20 reserve
46-2E reserve
250 gr. boter
125" gr. marg.
of 100 gr. -«et
12 liter mellï
100 gr. vfeesch
100 gr.
100 gr.
yleeseh
taas
800 gr. brood
gr. rust
bloem
bloem
gr.
300 gr.
.Tabakskaarten enz.
3555 2- rants, tabaksart.
v 56 200 gr. chocolade en/of
suikerwerken
X 55 2 rants, tabaksart.
X 56 100 gr. chocolade en/of
suikerwerken
Voor. de week van 3 t.e.m. 9
November zullen nog bónnen
worden aangewezen voor ta
bak, suiker, wasehpoeder en
zoo mogelijk eacao.
Deze week is wederom 100
aram vleesch extra besg
baar, zoodat men in to mal
500 gr. per veertien dagen
fORtvangt.
Bovengenoemde bonnen kun
nen reeds op Vrijdag 25 €rot.
a.s. worden gebruikt, met uit
zondering van de bonnèa
voor vleesch en melk, vjaarop
eerst met ingang van Maan
dag 28" Óet. a.s. mag wórden
gekocht.
