Appel en Matfhijsen
het Tribunaal
voor
Koos Stikvoort schildert nog
Vermeulen, Gode en Ran voor
het Bijzonder Gerechtshof
2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Appel's rol maar heel
bescheiden?
Amateursorkest
„Symphonia"
Winkels op Maartdag-
morgen geopend?
Consumentencrediet
Een burgemeester op
komst?
Week van
Veilig Verkeer
0PL05SING
Onder het lamplicht
Hij werkt voor 'n expositie
250 gulden voor 'n cadeau voor Mussert
Het was in het belang
van de arbeiders
Rauter overgebracht
naar Rotterdam
Gunstig geluid uit
De Streek!
Woensdagyiiddaq voor de le
Kamer van het Tribunaal,
onder voorzitterschap van
mr. A. Schenkeveld, stonden
terecht Willem J. Appel en
Willebrordus Matthvjssen,
makelaars en taxateurs te
Alkmaar, beschuldiod van 't
verleenen van hulp en steun
aan den vijand, door als ma
kelaars en taxateurs op te
treden bij den verkoop van
Joodsche bezittingen van een
svnaaoae en het Joodsche
kerkhof.
Besch. Appel had connecties
met den NSB'er makelaar te
Amsterdam. Everhout. In Juni
1942 droes deze aan Appel op
de taxatie van Joodsche wo
ningen. Appel weigerde. Doch
toen hii kort daarop in een
ziekenhuis te Utrecht werd op
genomen. werden de taxaties
door Everhout naar ziin kan
toor gestuurd. Matthijssen
heeft toen de taxaties verricht.
Hii beweerde dit gedaan te
hebben uit angst. Ong. 110 wo
ningen werden in de iaren '42
en '43 dor bemiddeling van de
firma Appel en Matthiissen
verkocht. Appel, die uit het
ziekenhuis terugkeerde, nam de
helft van de winst op van de
reeds getransporteerde hezit-
tingenOp de vraag van
den Dresideni. waarom hii. die
toch aanvankelijk weigerde
mee te werken aan dergelijke
transporten, nu dat Judasloon
aannam, antwoordde hii. dat
hii veel geld had moeten mis
sen voor de verzorging in het
ziekenhuis.
Volledige bekentenis.
Beide besch. bekenden ten
volle, wat hun ten laste werd
gelegd.
Enkele verklaringen van juffr.
Groen, die in die jaren werk
zaam was op het kantoor ,van
besch., brachten Matthiissen ten
einde raad.Zij had eens Matthijs-
sen er op gewezen, dat hij ver
keerd handelde doch hierop had
hij geantwoord: ,.Als ik het niet
doe, dan doet v. d. Borden het."
De Pres. begreep niet. hoe
besoh zonder gewetensbezwaar
een Joodsche kerk, met kerkhof
kon taxeeren. M. echter deed het
voorkomen als zou hij zoo'n on
gehoord hooge taxatie hebben
opgegeven, dat wel geen kooper
zou te vinden zijn
De/entie be,'eekent: dood,
aldus mr. Berkhouwer, die zijn
cliënt een geestelijk debiel man
noemde, die onherroepelijk ster
ven zou, wanneer hij zout wor
den gedetineerd. Hij legde er
den nadruk op dat besch, bereid
ALKMAAR
In een op 4 November alhier
gehouden vergadering van mu
ziekliefhebbers, werd1 besloten
tot' de oprichting van een plaat
selijk amateurs orkest, dat voor-
loopig den naam draagt van Mu-
ziekvereeniging „Symphonia"
Het doel van de vereeniging is
het beoefenen en uitvoeren van
goede, doch eenvoudige muziek,
om daardoor hettmuziekleven in
Alkmaar te helpen bevorderen.
Het orkest heeft op het ©ogen
blik ongeveer 40 leden, met zeer
volledige bezetting.
Het geheel staal onder leiding
van den heer J. van der Peet,
Cabeljauwstraat 7, Alkmaar,
waar nieuwe leden zich kunnen
opgeven
Dit orkest zal zeer zeker in een
dringende behoefte voor den ge-
heelen kop van Noord-Holland1
voorzien.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Theodoor J. z. v. Wil
lem Verhage en E. Roschinek.
GetrouwdPaulus P. M. Blomert en
Antoinetta O. M. Tra; Cornells J.
vah den Burg en Anna C. Bakker;
Pieter Boll en Maartje Mulder;
Augustus P. M. A. Meijer en Anna
H. Klomp; Gerard Mizee en Dieu-
wertje J. de Waard; Jacob Burgert
en Alida van der Meulen.
is |Ot restitutie (M. betuigt druk
gesticuleerend zijn vaste voorne-
men tot restitutie.) Pl. vroeg
uiterste clementie, daar zijn cli
ent al zeer zwaar gestrafd is ge
worden.
De rol van Appel moet zeer
bescheiden genoemd worden, al
dus mr A. J. M, Leesberg in
zijn pleidooi voor besch. Appel.
Pl, vroeg zich af of niet veel
eer deze faxafie's een voordeel
beteekenden voor den rechtma
tige eigenaren bij hun terug
keer
Het secretariaa! der contact
commissie voor den middenstand
bericht ons, dat in de vergadering
dezer commissie, die op 12 No
vember a.s. wordt gehouden,
o.m ter sprake zal komen de
wijziging der winkelsluiting op
Maandagmorgen, zulks in ver
band mei de belangen van hei
marktwezen te Alkmaar, aange
zien op dien dag hier ter stede
de vaste wekelijksche veemarkt
wordt gehouden.
FAILLISSEMENTEN
Uilgesproken werd het faillis
sement van J. Kooij, koopman le
Alkmaar, Koningsweg 35.
Rechtercommissaris Mr. J.
Krabbe, Curator Mr. H. Les ter
huis van Everdingenslraat 4,
Alkmaar.
3e ABONNEMENTSVOORSTEL
LING GULDEN VLIES
Maandag 11 Nov. 8 uur wordt
in 't Gulden Vlies als derde
abonnementsvoorstelling hei be
kende blijspel van Alfred Ge'nri
„Zesde Etage" door de Stichting
Amsterdamsch-Rotterd. Tooneel
(artistieke leiders A. van Dal-
sum en A. Defresne) opgevoerd.
In dit stuk treden niet minder
dan 17 personen op met Ko Ar-
noldi in de hoofdrol, die levens
de regie hiervan verzorgd heeft.
OUDORP.
De Dislrictsraad der gem.
Oudorp maakt bekend:
Aanvraagformulieren ten be
hoeve van hel consumentencre
diet kunnen dagelijks ingeleverd
worden op het gem.secr. des
morgens van 9112,30 Gelieve in
verband met de goede invulling
der formulieren stamkaarten en
spaarboekjes mede le nemen.
Met de invulling der formu
lieren zal worden geholpen.
HEILOO
Officieel wordt medegedeeld,
dat met ingang van 16 Novem
ber de wnd. burgemeester, de
heer Vennik, zijn ambtsbezig
heden zal beëindigen. Het ver-
moeóen bestaat dat nog deze
week de benoeming van den
nieuwen burgemeester zal afko
men..
4 9 NOVEMBER
Het parool voor vandaag
morgen, overmorgen en
altijd:
RIIDT EN LOOPT
MET VERSTAND,
DE DOOD LOERT
AAN DEN KANT!
V--
Oplossing: 1. iconen. 2. mer
gel, 3. numeri. 4. Olland. 5.
espada. 6. hennep.
De zegswijze luidt: Iemand
over het. paard tillen.
Alkmaar heeft in lan
gen tijd niet de gele_ j
genireid gehad het werk
te zier. van Koos Stik_
voort, den man; die
het edele ambacht van
kuiper combineerde
met het in zijn vrije
uurtjes beoefenen van
de schiderkunst, waar
hij zich thans geheel
aan heeft gewijd.
Op zijn rustig atelier
op den Achterom zoch
ten wij hem dezer da
gen eens op, toen hij
juist terug van een
drieweeksche studiereis
naar Wijk bij Duurstede
bezig was de rijke
oogst te sorteeren van
schetsen- en studies,
daar gemaakt; die hij
ons enthousiast liet zien
Dit voorjaar was trij
ondanks deviezenmoei.
lijkheden in de gelegen
heid een reisje naar
Antwerpen en Brussel
te maken, om daar;
waar hij zijn schilders
loopbaan begon hij is
oud-leerling van Opso_
mer van de Antwerpen-
sche academie de
kennismaking met zijn
Belgische kunstbroeders
te hernieuwen en
nieuwe inspiratie op te
doen. Dergelijke reisjes
zijn nl. voor schilders
onontbeerlijk en zij be_
teekenen meestal keer_
punten in een schilders
leven.
Op zoo'n keerpunt
schijnt Stikvoort thans
ook gekomen. In bezet
tingstijd schilderde hij
enkele zomers in de
Brabantsche Kempen' en
daar; in het vredige en
schilderachtige land
schap van rond Berg-
eyck vond hij dankbaar
studiemateriaal in de
oude Brabantsche boe
renwoningen; die op
zichzelf al zoo'n dank_
baar object zijn voor
den landschap- en in
terieurschilder. De doe_
ken die Stikvoort daar
maakte wij waren in
September in de gele
genheid er in Bergeyek
enkele van te zien
vallen op door het lichte
palef dat de schilder in
die Lomersche dagen
hanteerde, zooals wij
dat niet van hem ge
wend waren; veel l!ch_
ter althans dan zijn
werk over het algemeen
van toon was.
Nadien heeft hij tot
dit voorjaar zich terug
getrokken in de sche
merige stilte van zijn
atelier en zich geworpen
op het stilleven in ve
lerlei vorm, dat het
voornaamste onderwerp
werd van zijn werk in
deze na_oorlogsche pe
riode. Zoo licht en»
vroolijk als zijn Bra
bantsche doeken en
paneelen waren, zoo
donker en somber van
toon zijn de meeste van
deze stillevens. Zij vra
gen een g'oede belich
ting en boeien dan door
den warmen toon en de
gedegenheid van vorm
en inhoud. Het zijn
veelal goed_doorge_
werkte doeken, die den
schilder van nature ver
raden. Een enkele maal
gaf hij zich aan de fi_
g'uurstudie zooals bleek
uit een rijp doekje dat
een lezenden Domini
caan voorstelt in zijn
roomkleurig habijt, een
van SWkvoorts meest-
geliefde onderwerpen.
Na zijn herfstreisjes
naar Antwerpen en
Wijk bij Duurstede is
Stikvoort weer als her
boren. Zijn donkere
stillevensperiode lijkt
afgesloten en hij weTkt
thans hard en enthou
siast aan de rivierge
zichten en landschap
pen uit de Betuwe en
aan figuur- en inte
rieur-studies uit Ant
werpen. Merkwaardig
verheugend zouden wjj
willen zeggen is dat
zijn palet ook nu weer
lichter en1 blij der van
toon is geworden, al is
het nog niet in die mate
als wij in zijn Brabant
sche werk van eenige
jaren geleden mochten
waarnemen.
Stikvoort is nog lang
niet aan den top van
zijn picturaal kunnen
gekomen, hij heeft nog
heel wat op zijn pro
gram en werkt gestaag
en ongestoord verder,
omdat hiji zonder schil
deren niet leven kan.
Hij blijft zichzelf en al
vertoont zijn werk ver
wantschap met dat van
Breitner en een Coba
Ritsema; hij heeft een
eigen stijl en een eigen-
palet.
Ai heeft hij in jaren
niet geëxposeerd, zijn
vrienden, kunstbroeders
en bewonderaars en
dat zijn er niet weini
gen heb oen hem in
dien tfj'd niet vergeten;
zij bezochten hem op
zijn sfeervol atelier
waar hij welwillend
ieder ontvangt en te
woord staat die iii zijn
werk belangstelt. Toen
wij zijn atelier verlieten
liepen wij een zijner
kunstbroeders en be
wonderaars tegen het
lijf, 'n priester_schilder
die ook weer eens kwam
kijken naar Koos Stik
voort en zijn nieuwste
werk.
Wij vroegen Stikvoort
naar zijn plannen voor
een tentoonstelling; deze
hebben nog geen defini
tieven vorm aangeno
men. Hij werkt er ech
ter hard voor en hoopt
voorjaar '47 te exposee-
ren in Den Bosch;
Eindhoven; Utrecht en
Amsterdam. Daarna
hoopt hij in Alkmaar
gelegenheid te vinden1
een tentoonstelling te
kunnen houden. Wij ho
pen mèt hem dat er dan
©en geschikte ruimte
voor beschikbaar zal
zijn.
Koos Stikvoort is een
schilder, waar Alkmaar
terecht trotsch op mag
zijn; Alkmaar kan er
mee voor den dag ko
men en daarom lijkt
ons het idee nog niet
zoo gek; om de moge
lijkheid eens onder
oogen te zien van een
Sfikvoorttentoonstelling'
in Bath, waarmee Alk
maar door adoptie_ban_
den verbonden is en dat
de kennismaking met
dezen» Alkmaar schen
schilder zeker zal we
ten te waardeeren.
Fr. O.
Drie Heldersclie aannemers,
de 35-jarige P. A. Vermeulen,
de 51-jarige J. P. Gode en de
58-jarige W. A. Ran, had
den zich gisteren voor het
bijzonder gerechtshof te Am-
stuuum te verantwoorden
voor het uitvoeren van wer
ken voor de Duitsche weer
macht.
Stuk voor stuk komen nu de
groote aannemersfirma's voor
het Bijzonder Gerecht, om ver
antwoording af te leggen voor
de collaboratie, die ze hebben
bedreven ten voordeele van de
Duit sellers en hun oorlogvoering.
Vooral in het kustgebied heb
ben deze bouwlieden zioh be
hoorlijk geweerd en practisch
geen duinstrook is normaal ge
bleven. In Noord-Holland waren,
naast andere firma's, Gode-Ver-
meulen-Ran in de weer met het
bouwen van bunkers, groote en
kleine, het in orde maken van
vliegvelden, o.a. de Kooy, het
maken van schuilkelders, mi-
trailleumesten, camouflages, ra-
diomasten, loopgraven, versper
ringen en nog veel meer van dat
fraais.
De dagvaarding was een lange
lijst van al deze werkzaamheden
en stuk voor stuk moesten de
verdachten, J. P Gode, P. A.
(Vermeulen en W. A. Ran, allen
te Den Helder, voor het BÜZ-
Gerecht te Amsterdam bun han
delwijzen verklaren en omschrij
ven, die ze hadden bedreven van
Sept. '40—Mei '45
Dat dit soort zaken voor ernst
genomen wordt, blijkt wel uit
het feit, dat deze zaak een dag
zitting in beslag nam met het
verhoor der verdachten, het
hooren der getuigen en het over
zien van de groote financieele
voordeelen.
Deze firma heeft langs de ge-
heele kust van Hollands Noor
derkwartier gewerkt met onge
veer duizend werklieden voor
een omzet van ruim i 6.000.000
en met een winst voor ieder van
hen van ongeveer 3 of 400.000
gulden
Bij het uitbreken van den oor
log stonden ze er alle drie vrij
slecht voor, zoodat het aanbod
van einde 1940 om voor de
Duitschers te werken blijkbaar
erg welkom werd aangenomen
en de zaken gingen goed, want
toen W. A. Ran in 1943 uit de
firma ging, stond een som van
ongeveer f 300,000 op zijn winst
rekening.
Dit geld zal echter wel door
den fiscus worden achterhaald,
zoodat deze bouwers er weer zoo
voor zullen staan als in 1940.
De drie verdachten gaven het
ten laste gelegde in algemeenen
zin toe, al ontkenden zij te heb
ben geweten, dat de bouwwer
ken voor gevechtsbunkers e.d.
dienden. Zij verklaarden verder
vele arbeiders te hebben gehol
pen met valsehe Ausweisen- e.d.
Maar het feit van de bunkers,
radiomasfen, versperringen e.d.
bleef bestaan en ook de groote
winst u;»t deze collaboratie was
in nuchtere cijfers uitgedrukt en
daar viel heel weinig aan te
veranderen, ook al was er soms
wel van goede bedoelingen
sprake
Verdachte Gode ging tenslotte
zoover te verklaren, dat de firma
alleen maar was blijven werken
om de menschen uit Duitsch-
land te houden. Waarop de pre
sident, mr. J. Ruys, antwoordde,
nog niet zoo naïef te zijn dit aan
te nemen.
Een viertal getuigen, voorma
lige werklieden en administra
tieve krachten, die al die jaren
bij de firma hadden gewerkt,
gaven uitvoerige relazen over de
werkzaamheden van de drie
vennooten.
Ook eenige getuigen a de
charge werden gehoord en be
schreven ook nog den goeden
kant van dé verdachten
Het meest °P den voorgrond
tredend was hier wel. dat zjj met
behulp van Ausweisen arbeiders
uit Duitsohland hielden. Deze
Ausweisen zijn later verbrand,
omdét ze aan de Ortskomman-
dantur moesten worden overge
dragen
Maar' wat te zeggen van de
feestjes(l), die regelmatig wer
den gehouden en waarvan een
nota van f 1800 bij de stukken
aanwezig was. Dit voor één
avondje.
In een eveneens aanwezig dag
boek is practisch van dag tot
dag bijgehouden, wat de heeren
deden en welke werkzaamheden
zij aannamen.
In het financieel overzicht
kwamen diverse stortingen voor
op Winterhulp Nederland en
Duitsohland, het Strijdfonds,
Vreugde en Arbeid en tot Sl°t
nog een feestgeschenk van 250
gulden aan den leider Mussert,
De behandeling was zeer lang
durig en mr. Kokosky vroeg
zelfs aanhouding van de zaak,
waarbij zijn collega, mr. Ruise-
naers, hem steunde.
In de middagzitting hield de
proc.-fiscaal, mr. Gerimck, zijn
requisitoir, waarin hij de daden
van de drie firmanten scherp
hekelde en de strafmaat voor
Gode en Vermeulen gelijk hield,
ai was Gode dan in zijn optreden
de hoofdfirmant Deze laatste
scheen trouwens niet veel meer
te weten van alles wat hij had
gedaan.
Hij eischte tot slot voor Gode
en Vermeulen 6 jaar met aftrek
en ontzetting uit de kiesrechten,
de laatste 4 jaar door te brengen
in, een rijkswerkinrichting. Voor
Ran eischte hij drie jaar 'even
eens met aftrek en ontzetting
uit-de kiesrechten.
Hierna kwamen de verdedigers
aan het woord die ieder voor
zidh de omstandigheden van hun
cliënt schetsten, toen zij de eer
ste stap zettën op het pad van
de geestelijke en materieele col
laboratie. Hoe zij zich verder
hebben gedragen tegenover hun
arbeiders en tegenover den be
zetter.
Tevens werd de geheele toe
stand van Den Helder geschetst,
zooals die tijdens de oorlogsjaren
was en de noodzaak van velen,
om zioh met werk voor en door
de Duitschers bezig te houden.
Mr. Ruisenaers vroeg voor zijn
cliënt Ran uiterste clementie in
verband met zijn gezondheids
toestand en zijn algeheele licha
melijke en geestelijke constitutie
Naar wii van bevoegde zijde
vernemen, is Rauter eenige da
gen geleden overgebracht naar
het huis van bewaring te Rot
terdam. Dit beteekent evenwel
niet, dat ziin zaak ook te Rot
terdam zal worden berecht. De
overbrenging is slechts een
voorzorgsmaatregel, in verband
met de zelfmoordneigingen die
vele leiders uit den tijd van
het nazi-regiem aan den dag
leggen. Men acht het gemak
kelijker in het huis van be
waring te Rotterdam controle
uit te oefenen dan in de cel
lenbarakken, waar hij tot nu
toe was opgeborgen.
De afgeloopen weekperiode
had een alleszins gunstig ver
loop. Over het algemeen een
zachte temperatuur, goed bloem-
koolweer, waardoor dagelijks een
behoorlijke aanvoer van dit pro
duct werd verkregen; als regel
beduidend1 boven 100.000 stuks
daags.
Zeer veel kooplust met als ge
volg dat de buitengewoon hooge
prijzen van de vorige week weer
beduidend omhoog gingen.
Maandag jl gaf een zeer wil
lige markt te zien toen enkele
partijen de f 80.passeerden.
Dinsdag was het in doorsnee ta
melijk lager, niettemin was een
prijs van f 70 geen uitzondering
tot f 77.50 toe. Ook de mindere
kwaliteiten zijn zeer duur: afw.
I f 20- a f 35; afw. II f 8 a f 14;
zelfs stek geldt f 6 a f 9 per 100
stuks. Ook alle andere producten
brengen flinke prijzen op; ze la
gen over het algemeen iets hoo-
ger dan weeks tevoren.
Bij dezen gang van zaken be
hoeft het geen verwondering te
wekken daf een zeer gunstig
omzetcijfer wordt verkregen;
heden (Woensdag) wordt het 4e
millioen guldens ruini gepas.
teerd.
