De handel is teruggekeerd
in de Wieringermeer
ST. WILLIBRORD
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Graanbeurs op grootsche wijze heropend
Nederlandsch Tooneel in
Schotland
Zevers jeor extra geëischt
tegen verrader
Nationale Hulpzegel
Tweede varkensjacht te Lunteren
had meer succes
CONCERTGEBOUW
ORKEST NAAR PAKIJS
Kleine brand op de
„Karei Doorman"
Kostbaar reliquie
in Turijn terug
TWAALF EN EEN HALF
]AAR PRIESTER
BasikbiSjettenciixulafie
steeg met 52 millioen
KRONIEK
Amerika zwaait
naar „rechts
DE APOSTEL VAN NEDERLAND
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1946
(Van onzen eigen redacteur)
Met overstelpende belangstelling is gisteren in Midden-
meer op dezelfde plaats waar een jaar geleden nog het
lJsselmeerwater spoelde om de gehavende gebouwen de
graanbeurs heropend. Dat is een zeer belangrijke stap in het
wederopbouwproces van de Wieringermeer. Immers onmid
dellijk na de drooglegging werd weer zaad uitgestrooid en
pootgoed uitgezet, waarmee de landbouw zich opnieuw wierp
op dit vruchtbaar stukje Holland. Met de heropening van de
graanbeurs is nu ook weer de handel teruggekeerd.
Den wnd, voorzitter van de
Vereeniging voor den Graanhan
del, den 'heer H. D. Tel, viel de
eer te beurt het openingswoord
uit te spreken en hij benutte
d'eze gelegenheid de twee over
leden bestuursleden, van wie de
heer A. C de Graaf gevallen is
als slachtoffer toen hij zich wilde
verzetten tegen de inundatie van
den pol'der en de heer J. Kool-,
haas, die in de Meidagen van '40
als kapitein van de landmacht bij
Dordrecht is gesneuveld, met
weemoed te herdenken.
Minister S. L. Mansholt, die
oorspronkelijk de opening zou
verrichten, was verhinderd aan
wezig te zijn (Booze tongen be
weerden, dat hij geschrokken
was van de vrajenstellerij van
eenige Kamerleden over zijn
veelvuldige afwezigheid fen de-
partemente.)
Thans mocht burgemeester
Loggers het oranje lintje door
knippen, waaraan hij meteen
waardeerende woorden vast
knoopte voor de beursvereeni-
ging, die hij als kerngezonde
organisatie karakteristiek /noem
de voor de .geheele energieke
bevolking van' den polder. Daar
op zocht spr, het in de mytholo
gie. Op 6 December moest Nep.
tuiius liet veld ruimen voor Ce
res. den god van *den landbouw,
terwijl thans, een jaar later,
Mercuriius, de beschermer van
den handel, zijn intrede d'oet.
Burgemeester Loggers memo
reerde de moedige houding van
de beursteden, die op den eersten
verjaardag van de capitulatie
van Nederland niet ter beurze
verschenen Spr. wees ook op de
ongebroken geestkracht van de
beunsleden en verzócht eenige
minuten stilte in acht te nemen
voor de nagedachtenis van de
gevallen leden, waarop het doch
tertje van den lafhartig ver
moorden voorzitter, Corry de
Graaf, den gedenksteen in de
hall onthulde.
Ir. Krijn uitte daarop, ais voor
zitter van de Commissie Weder
opbouw Wieringermeer, de beste
wenschen voor het herleven van
den handel in den polder.
Ir. A. Ovinge, rentmeester van
de Wieringermeer en dijkgraaf
van het waterschap, noemde de
zen dag een mijlpaal in de ont
wikkeling van aen polder en
bracht jjulde aan de bevolking,
die ondanks moeilijkheden en
ontberingen naar dit gebied! is
teruggekeerd
Ook de voorzitter van den
Bond van Graanhandelaren in
Noord-Holland, de heer Engel,
wilde niet achterblijven met een'
compliment voor de beursmen-
schen.
Daarop nam de beurs een aan
vang en omdat vrouwentoch
geen verstand van handel heb
bent!) maakten infusschen een
tachtigtal dames van de genoo.
digden een rondrit door den
herrezen polder. Ook wij hebben
in stilte dien tocht meege
maakt, want waar zooveel da
mes zijn, komt een enkele man
toch niet aan het woord.. O.m.
wend! de plaats bezocht waar het
ziedende water zijn eersten
sprong deed op den vruchtbaren
polder. Thans ligt er om die plek
een stevige manchet van zand en
klei, maar het omringende ge
bied zal voor altijd d,or zij?»
Daarom zal men op die plaats
eerlang een bosehbeplanting gaan
beginnen.
Terug van de indrukwekken-
Te Glasgow heeft de première
plaats jgiehacf van het blijspel De
Dubbelganger van Ben van Eys-
selsteijn. Het stuk is goed ont
vangen en heeft een uitstekende
pers gehad.
de excursie, werd den genoodig-
den een zeer uitgebreide lunch
aangeboden. En naarmate de tal.*
looze gangen „afgewerkt" wer
den, werd de rij sprekers steeds
maar .langer. Onbegonnen werk
voor onze courant die allen ta
vermelden. Genoeg zij de mede-
deeling, dat daaruit onomsfoote-
lijk bleek welk een warm hart
men in wijden kring den polder
toedraagt en hoe verknocht de
bewoners zijn aan hun vrucht
baar plekje grond.
Het was al donker toen tien
tallen auto's met genoodigden
den lichteloozen polder door
suisden De handel is terug in
de Meer. Van het beursgebouw
kon de vlag met reden wapperen
in den kouden bries.
De verrader van de groep
Haarlem van hel illegale blad
„Vrij Nederland", de 40-jarige
Beenen uil Haarlem, legen wien
20 jaar gevangenisstraf w d
geëischt hoorde voor het verraad
legen den Haqrlemschcn verze
keringsagent J. N. Bronkhorst
gpjleegd nog 7 jaar eischen.
Volgens verdachte had de be
ruchte Krist, hoofd van den in
lichtingendienst te Haarlem, hem
verzocht een brief aan Bronk
horst te geven. Zooals Beenen
later pas bemerkt zou hebben,
was in dezen brief een verzoek
aan den verzekeringsagent ver
vat zich des avonds aan het
huis van Beenen te vervoegen
voor het afsluiten van een ver
zekering. Bronkhorst gaf iiieraan
gevolg en werd gearresteerd.
Mw. Bronkhorst verklaarde, dat
verdachte geen brief had afge
geven, maar haar mondeling had
verzocht of haar man 's avonds
bij hem wilde komen.
Uitspraak op 19 November a.s.
in die betreffende het verraad
tegen „Vrij Nederland" op 12
November.
Het Nationaal Hulpzegel heeft
een record-opbrengst opgeleverd.
De bruto-inkomslen beliepen een
totaalbedrag van f 1.228.000,—.
Na aftrek van de normale fran-
keerwaarde en de onkosten res
teerde een zuivere winst, van
f 800.000,voor de oorlogs
slachtoffers.
Na de bejegening die de con
troleurs van den C.C.D. aan
het einde van de vorige week
van de zijde van een deel der
bevolking te Lunteren heb
ben ondervonden, zijn zij
Dinsdagmiddag opnieuw ten
tooneele verschenen, thans
onder bescherming van een
sterke gemotoriseerde politie
macht. De officier van justi
tie te Arnhem, mr Mukler,
was eveneens ter plaatse.
De bevolking liep al spoedig
weer te hoop, volgde 'ie bezoe
kers op den voet, maar hield zich,
vermoedelijk met net oog op de
aanwezige politie, vrij kalm. Ver
schillende eigenaars van „ille
gale'' varkens werden met een
bezoek vereerd, maar niet overal
hadden de krulstaarten gewacht
op de controleursde helft kon
ingerekend worden en werd in 'n
gereedstaande vrachtauto geladen;
Met de Pullmantrein naar Pa
rijs vertrok gisteren het grootste
deel van 't Concertgebouworkest
Het orkest zal op 7. 8 en 9 No
vember te Parijs in het Theatre
Du Champs Elysees optreden
voor de Unesciy Een w^rk van
Hans Henkemans, zal worden
uitgevoerd! met clen componist
als solist. Verder staan on het
programma o.a. Schuberts 5e
Symphonie, de Eroica van Beet
hoven, Bruckners zevende sym
phonie, dansen van Debussy. Ter
wijl het orkest op 10 November
terugkeert reist Eduard van Bei-
num door naar Engeland1, waar
hij een concerttourijee met het
London Philharmonic Orchestra
gaat maken.
In dezen korten tijd dirigeert
hij 14 concerten en eenige voor
'grhmofoonplaatopnamen. Het zal
wel eiken dag ^dubbele dienst
worden een of twee repetities en
een uitvoering, igehajve in Lon
den dirigeert Van Beinum in
Liverpool en Manchester en ver
schillende elaafsen in Zuid-En-
geland. Na deze tournee dirigeert
Van Beinum, yoor hij naar Ne
derland terugkeert, nóg eenmaal
hel Orcheslre du Conservatoire
ie Parijs
De Marinevoorlichtingsdienst
deelt mede, dat op 4 November
het begin van een kleine brand
op het vliegtuigmoederschip
„Karei Buurman" wérd ontdekt
dat thans op de reeae van Soe-
rabaya ligt. Hét vuur werd on
middellijk gebluscht. Er is slechts
geringe schade.
op ie overige adressen bleken de
varkens spoorloos verdwenen.
Het was op deze plaatsen, dat de
honderdkoppige menigte telkens in
een luid gejoel, gelach en hconend
gefluit uitbarstte, as de ambtena
ren met leege handen terugkeer
den. De gemoederen bleven na het
vertrek der colonne nog lang in
beroering en overal op straat
werden de gebeurtenissen druk
besproken.
De H. Zweeldoek. een van de
weinige reliquien die van Chris
tus' leven op aarde zijn overge
bleven, cie sinds langen tijd >n
de Kathedraal te Turijn bewaard
werd' is tijdens den oorlog elders
in veiligheid- gebracht.
Dezer dagen is de kostbare re
liquie in een extra trein van
Monle-Vergine naar Turijn te
ruggebracht Talrijke kerkelijke
en wereldlijke autoriteiten woon
den een plechtige godsdienstoefe
ning bij, waarna in tegenwoor
digheid- van kardinaal Fossatie de
H. Zweetdoek weer op de oude
plaats in de kathedraal werd te
ruggebracht.
Op 26 November a.s. herdenken
de volgende E.E. Heeren hun 12 y2
jarig Priesterschap:
F. J. Bank, Directeur van het
Vrouwelijk Jeugdwerk, Brouwers,
gracht 24. te 's-Gravenhage; G. F.
de Beer, Godsdienstleeraar Am
sterdam, Lyceum voor meisjes; J.
B. van Beukering, kapelaan te
Haarlem (H. Liduina); S. J. de
Bol, rector te Haarlem (St. Ja-
cobsgodshuis); P. B. Bottelier, ka
pelaan te Rotterdam (H. Nico-
laas); A. G. F. Burcksen, kape
laan te Rotterdam (H. Joseph); J.
Buijs, kapelaan te Rotterdam (H.
Ant. Abt.); J. M. Dijsselbloem,
kapelaan te Amsterdam (O. L.
Vr. v. Altijdd. Bijst.)A. V. M.
Eyckelhof, leeiaar Seminarie Ha-
geveld, Heemstede; P. A. J. Ge
ven, kapelaan te Leiden (O. L. Vr.
Hemelvaart en St. Joseph); W. B.
Hermans, kapelaan te 's-Graven
hage (H. Jeroen); P. J. J. Hofste
de, kapelaan te Rotterdam (H.
Theresia)E. J. M. Hupperetz, ka.
pelaan te Amsterdam (O. L. Vr.
Roz.); J. P. de Jong. oeconoom Se
minarie Hageveld. Heemstede; ,P.
J. Krom, kapelaan te Amsterdam
(H.H. Mart, van G or cum); W. A.
Nicolaas, kapelaan té Rotterdam
(H. Familie); Th. van Niekerk, ka
pelaan te Rotterdam (H. Will.); J.
•J. Oudshoorn, kapelaan te Schie
dam (H. Liiwina); S. N. Peere
boom, kapelaan te Amsterdam
(H.H. Nic. en Barb.); J. H. A.
Remmer, kapelaan te Rotterdam
(H. Barbara); P. J. Roessen, ka
pelaan te 's-Gravenhage H. Wil
librordus); P. G. M. Schoonebeek,
aalmoezenier, den Haag, Adel-
h'eidstr. 11; H. Steur, kapelaan te
Amsterdam (H. Ger. Maj.); L. A.
M. van Teylingen, kapelaan te
Amsterdam H, Will, buiten de V.)
C. W. Thomas, kapelaan te Rot
terdam (H. Franc, van Ass.); J. J.
Tuvp, Ass. te Bergen (St. Antoni-
us-Pensionaat); W. G. Tweehuizen
kapelaan te Rotterdam (H. Hilde-
gardis); C. A. Tijssen, kapelaan te
laarlem (H. Joseph); 'C. W. J,
enneker, kapelaan te Amster
dam (O. L. Vr. Kon. des Vredes);
Dr. J. G. M, Willebrands, Direc
teur van het Philosophium te War
mond; Th. de Wit, kapeiaan te
sGravenhage (H. Paulus); B. A.
ran Zijl, kapeiaan te 's Graven-
oage (H. Liduina); Th. H. J.
Zwartkruis, leeraar Seminarie
Sage veld te Heemstede.
Volgens de weekstaat van de Ne_
derlandsche Bank is het bedrag der
in omloop zijnde bankbiljetten in de
gepasseerde week met 52 millioen
uitgezet tot 2.628.054.740 hoofdza.
kelijk onder invloed van de geldbe
hoeften van het Rijk. Per ^Novem
ber moest namelijk een vrij aanzien,
lijk bedrag aan schatkistpromessen
worden afgelost; hetwelk naar men
aanneemt, maar voor ongeveer drie
kwart gedeelle werd hernieuwd. Het
gewone tegoed van den Staal bij de
Ned. Bank is dan ook; mede nog
onder invloed van de geldbehoeften
van het Rijk bij den maandovergang'
welke op den vorigen weekstaat nog
niet tot uiting kwam; verminderd
met ongeveer 86 millioen gulden.
li
yOOR ZOOVER de begrip-
pen links en rechts nog in
houd hebben, waar de mo
derne mensch. die de oude op
vattingen dienaangaande kent,
houvast aan heeft, kan wel
geconcludeerd worden, dat de
Vereenigde Staten, die een
geheel nieuw Huis van Afge
vaardigden en een derde nieu
we Senaat hebben gekozen,
meer naar rechts zijn ge
zwaaid. Van oudsher kan men
de Republikeinen, die een
overtuigende zege hebben be
haald. meer rechts-georiën-
teerd en conservatief noemen,
de Democraten gaan meer in
linksche richting en in het al
gemeen stemden de arbeiders
op de Democratische Partij,
wat dezen keer met den groo-
ten miinwerkersbond veelal
niet het geval was. Truman's
politiek was dan ook verwa
terd progressief en zijn hou
ding in de tallooze sociale
conflicten weinig positief. Nu
de Republikeinen de meerder
heid hebben, al is president
Truman nog tot begin 1948 de
baas. kan vooral op sociaal-
economisch gebied een meer
conservatieve politiek worden
ingeluid, die Truman, ondanks
ziin democratische afkomst,
toch al niet vreemd is geble
ken! Wii zien met belangstel
ling. en niet zonder bezorgd
heid. de gevolgen van dezen
verkiezingsuitslag voor de rest
van de wereld tegemoet. In
de verklaring van oud-presi
dent Herbert Hoover, die zelf
16 iaar geleden als republi-
keinsch president nog tot 1932
moest regeeren met een par
lement. dat bij de tusschen-
tiidsche verkiezing van 1930
een democratische meerder
heid had gekregen, zit een
stuk waarheid, maar ook een
stuk politiek, wat nu eenmaal
niet altiid hetzelfde is: „Dit
is meer dan een congresver
kiezing ,de heele wereld, die
gedurende iaren links hield,
ziet nu de V-S. als eerste den
weg van plan-economie, so
cialisme of communisme ver
loochenen. Dit zal van grooten
invloed ziin op de landen, die
den weg naar links hebben
gevolgd." Moet dit als een
economische oorlogsverklaring
beschouwd worden? Dan zou
op den duur. gezien het on
miskenbare nauwe verband
tusschen economie en politiek,
toch beteèkenen. dat de ver
kiezingsuitslag van Amerika
invloed had op de internatio
nale verhoudingen....
Het was in het jaar 690 dat aan den monding van den Rijn,
daar wtyir nu het visschersdorp Katwijk ligt, een klein, nau
welijks zeevoaardig scheepje over de laatste zandbanken voor
de kust schuurde en zoover op het strand werd getrokken
dat de passagiers, een twaalftal monniken zonder veel moeite
op het strand konden stappen.
Het waren Wïllibrordus en zijn elf gezellen, Benedictijner
monniken afkomstig uit het klooster Rathmelsigi in Ierland
die via Engeland naar het land der Friezen en Saksers waren
gekomen om er het kruis des geloofs te planten.
De taak, die Willibrordus op
zich genomen had, was verre van
gemakkelijk. Hij had rekening
té houden met twee machtige
heeren, met wie het kwaad ker
sen eten was. Daar was ten eer
ste koning Radboud, de heer-
scher der Friezen, die den chris
tenen heel niet welgezind was.
De tweede machtige man was
Pepijn van Herstal, iemand die
weliswaar dén monniken zeer
goed gezind was, ctodh die er
naar sjreefde macht in de Kerk
te krijgen, een gevaar dat mis
schien erger was dan het eerst?.
Evenwel. Willibrordus wist Pe
pijn op éen behoorlijken afstand
te houden en zich van zijn hulp
te vferzekeren, zonder dat Rij zich
al te veel met kerkelijke zaken
bemoeide
-A
Geruimen tijd arbeidde Willi
brordus in het Zuiden van ons
land. De herinnering aan die
werkzaamheid is bewaard geble
ven in de talrijke kerken, die
in Brabant en Limburg aan den
grooten Nedferlatidsehen heilige
zijn toegewijd en den naam van
het dorp Sint Willibrord (bij
Breda).
Na een reis naar Rome onder
nomen te hebben, trok hij naar
het land der Friezen en vestigde
zich in Utxecht, vanwaar hij als
aartsbisschop een uitgestrekt
diocees regeerde. Dat ïTfreeht
eeuwenlang een echte katholieke
stad is geweest, kunnen wij nóg
zien aan de vele oude kérken,
waarvan een vijftal, dé -Nicolaas-
cfe Gertrudis., de St Pieters. en
de Pauluskerk met in hun mid
den de Dom, een groot kruis
vormen.
Vijftig jaar lang trok de on
vermoeibare geloofsverkondiger
door ons land, een jubileum dat
nooit werd gevierd', maar waar
aan wij, twaalf eeuwen later,
nog met ontzag terug denken.
De kerstening, vooral van liet
noordelijk Nederland, is grooten-
deels aan hem tedanken ge
weest. Dat in de zestiende eeuw
een groot heel van zijn werk te
niet werd gedaan, doet aan cfe
ontzagwekkendheiü van Willi
brordus werk niets af.
Na een rusteloos leven stierf
Willibrord in de door hem ge.
stiohte abdij te Echternach in
Luxemburg, waar zijn gebeente
rust.
Pius XI stelde Willibrordus
aan tot patroon van het Bisdom
Utrecht, Pius XII ging verder en
maakte hein tot beschermer van
de geheele Nederlandsche kerk
provincie.
Wij herinneren ons nog hoe in
1939 op grootsche wijze het 12de
eeuwfeest van den kerkvorst
werd gevierd.
Binnenkort zal in Utrecht °P
liet Domplein een ruiterstand
beeld worden geplaatst ter her
innering aan den grooten mis
sionaris van Nederland. Zoo
blijft, eoowel uiterlijk als in ons
hart de fierinnerin'g lévendig aan
dén man. die onze lage landen
gebracht heeft tot den dienst
vëm God L. S,
