Nieuw HET DUITSCHE PROBLEEM' nederlaag Mijnwerkers krijgen een boete van drie en een half millioen voor thorez Voor Alkmaar en omgeving OP BASIS VAN 4 VRIJWILLIGHEID „Nederland zij geen pion die door anderen verzet wordt DE TOEKOMST DER WERELDGEMEENSCHAP Redding alleen door christelijke beginselen Een nieuw bioscoop- bouwschondoal LEWIS ZELF 10.000 DOLLAR „SOUVEREINITEIT" IN LIQUIDATIE Meening van prof. mr. F. J. F. M. Duynstee Hoofdredacteur: H. N. Smits* rayon-redacteur Fr Otten; binnenland P. Sigon. Abonnementsprijs f 3.40 per kwartaal; f 1.20 per maand; Inclusief incasso Advertentie-prijs: per editie 13 ct. p. m.m.; minimum 2.50; in alle edities 26 ct. p m.m.: minimum 4. Fam. ber. 20 ct. p. m.m.; in alle edities 30 ct. Noordhollandsch Daqblad %s0 Buiten God is nergens veilig Vondel DONDERDAG 5 DECEMBER 1946 42e JAARGANG - NUMMER 11095 BUREAUX: ALKMAAR: L ingestraat 42A tel. 2046 (adm.): 2047 (redactie) K 2200 HOORNDraafsingel 59 tel. 4243 (K 2290) 2 lilnen DEN HELDER: West straat 80; tel. K 2230 2333 5CHAGEN: Molenstraat 52 tel. 459 (K 2240) Bank: Noorderbank Directeur: E. J. M. Stumpel IN DE REDE die de Koningin vier jaar geleden hield over de nieuwe verhouding tusschen Ne derland en Indië, sprak zij over een deelgenootschap van gelijk waardige staatsdoelen in een rijksverband, gebaseerd op een vrijwillige samenwerking. Wij hebben er vroeger al. eens op gewezen, dat meermalen over het hoofd gezien wordt, dat daar mede door de wettige Nederland- sche Regeering, als wier hoofd de Koningin in 1942 sprak, in begin sel de loslating van een zelfstan dig Indonesië uit het verband van het Koninkrijk is aanvaard. Wel iswaar wat toen nog op den lan gen duur, maar nu twee jaar wordt genoemd, maar dan toch in beginsel aanvaard. Immers, wie de vrijheid van de Indonesiërs, om in vrijen wil uit te spreken, of zij in blijvend verband met Neder land willen samenwerken, aan vaardt, neemt ook de risico, dat die Indonesiërs vrijwillig „neen" zullen zeggen. Dit moet toch nog even worden vastgesteld tegenover degenen, die al te gemakkelijk en te algemeen, in de ruimte treuren en theoreti seren over verlies van het Rijks- eenheidsverhand. In dit verband is het zelfs de vraag, of het houd baar is, dat in de laatste resolut:e van de K.V.P. gesproken wordt over de samenwerking tusschen Nederland en Indië, „vrijwillig en ....duurzaam". Die vrijwilligheid maakt die duurzaamheid in elk geval twijfelachtig. Verder schijnt het echter even zeer nuttig, aan den vooravoni van de beslissing van het Kabinet, ter juiste beoordeeling daarvan, in herinnering te brengen, dat ook door minister Jonkman zelf in de Tweede Kamer, bij de behande ling van het wetsontwerp inzake de instelling van de Commissie- Generaal is gezegd, dat de vrije uitspraak over het voortzetten van die samenwerking moet ko men. van het Indonesische volk. Dus, meenen wij, niet van dat volk als een „amorphe" (vormloo- ze) massa, maar als een waar volkj in den zin van geordende menigte Daarvan lijkt tot nog toe in Indië geen sprake te zijn. Het is goed, dit facet van het probleem der vrijwilligheid nog even in het licht te zetten, omdat vanzelfsprekend de basis der vrijwilligheid in de ze dagen nogal eens in het geding komt. Wij ontmoeten haar in een adres van een aantal christenen, voornamelijk behoorende tot de P.v.d.A., die in een stuk aan de Tweede Kamer zeggen, dat voor hen de eenig-aanvaardbare oplos sing is overeenstemming door overleg op den grondslag der vrij - willigheid. Nu ziet men die vrijwilligheid natuurlijk in dit verband liefst aan den Indischen kant. Maar er is ook nog een vrijwilligheid aan den kant van Nederland. Men zai zeggen, dat er toch wel geen spra ke van zal zijn, dat er aan het be staan van die vrijwilligheid aan onzen kant twijfel moet worden gekoesterd. Een uitlating in een hoofdartikel in de „Tijd" van eer gisteren heeft ons nog eens uit den droom geholpen. Wij lezen daar, dat wij o.a. re kening hebben te houden met het glasharde feit, dat alles wat wij in Indië zijn, hebben, en doen, ge. financierd wordt uit b u i t e n- landsche credieten, waarover wij volstrekt niet onvoorwaarde lijk kunnen beschikken. Dit noemt het artikel in de „Tijd" een feit, dat voortdurend verwaarloosd wordt. Nu nemen wij aan, dat dit feit bestaat. Maar RUITENLANDÖCHE ZAKEN is tegenwoordig veel meer dan vroeger een belangrijk on. der-deel van het groote begroo. tingsdebat in de Tweede Kamer. Vele sprekers hebben er in de avondzitting der Tweede Ka mer van gisteren het woord over gevoerd. Een der eersten was de heer Serrarens, van de KVP, die een welsprekend be toog hield over de noodzakelijk heid, om in de geheele volken. geimeensöhap mede te werken aan een nieuwe wereldorgani satie, de Vereenigde Naties, die werkelijk vereenigde naties moeten worden. De niéuwe we reldgemeenschap moet gedra gen worden door de volken zelf. Het zou toegejuicht zijn, als de V.N. God als bron van alle recht hadden erkend. Dat is de beste grondslag ook voor de bescherming van de waardig heid van den mensdh, die de Volkerengemeenschap zich tot doel moet stellen. Nederland heeft een belangrijke, maar ook een eigen taak in het interna tionale bestel. Wij moeten niet zijn een pion op het interna- Admiraal Byrd, onder wiens leiding de groote expeditie van de marine der Vereenig de Staten, waarover wij gis teren reeds berichtten, naar de Zuidpool plaats vindt. door wij memen ook aan, dat het „voortdurend verwaarloosd,, is, omdat steeds zoo den nadruk is gelegd op „de basis van vrijwil ligheid". En die zou nu aan Ne- derlandschen kant wel sterk wan kelen, indien dit glasharde feit inderdaad tot leidend beginsel oij de komende beslissende bespre, kingen zou worden verheven. Wij houden het vooralsnog, met de Koninklijke rede van vier jaar geleden, op de vrijwilligheid, ook voor Nederland! tionale schaakbord, die anderen wordt verzet. De heer Serrarens sprak ver der over de noodzaak, om het buitenlandsch beleid van ons land te democratiseeren, wat een democratiseering van onzen builenlandseheft dienst mede brengt, maar het succes daar van hangt af van de vraag, of de menschen zich daarvoor in teresseeren. Het is nog altijd zoo, dat de bekwaamsten op de beste posien dienen te komen. Deze buitenlandsche specialiteit van de KVP stelde tenslotte hel belang van een nauwe samen werking tusschen Nederland', België en Luxemburg in het lioht. Geert Ruygers van de PvdA hield zijn maidenspeech en vroeg, -wat er gebeurt, als men geen brug- gehoofdpolitiek en geen blok vorming wil. Hij wees op de be- teekenis van toet federalisme en zag de kern van het Duitsche vraagstuk als het Europeesohe vraagstuk. Duitschland' moet als economische eenheid worden op gelost in een grooter verband, dat plaats maakt voor Europeesche welvaartspolitiek. Annexatie lost geen problemen op, maar schept nieuwe! De heer Bruins Slot, A.R.. had van den Minister wel graag wat meer willen hooren over het buitenlandsch beleid, we hangen in de lucht, vond hij! Wij moeten internationaal onze zelfstandig heid bewaren en niet al te veel op bondgenootschappen zijn in gesteld. S.v.p. niet te veel bede vaarten naar Londen enniet te veel Engelschen in Indië. Verschillende sprekers brachten de gestes van de militaire missie in Berlijn aan de orde. De heer Bierema onderstreepte het be toog van den Minister in diens memorie van antwoord, dat de basis voor onze zelfstandigheids- politiek vervallen is. Met groote kracht moet voor onze economi sche belangen in Duitschland worden opgekomen. De heer v. d. Goes van Naters, PvdA, vroeg, of de -Minister zich er- wel van bewust is, dat hij ook minister is van wederopbouw, nl. van den wederopbouw der wereld. Die De communistische candi- daat voor het Fransche pre mierschap, Maurice Thorez, heeft gisteren in de Nationa le vergadering niet voldoen de stemmen op zich ver- eenigd om premier van Frankrijk te kunnen worden. Thorez kreeg 259 van de 579 stemmen. Er stemden 318 perso nen blanco, zoodat Thorez niet de vereischte absolute meerder heid kreeg. Heden zal wederom worden gestemd waarbij Thorez opnieuw candidaat is gesteld'. Voor de verkiezing critiseerde een afgevaardigde van de radi calen de toewijding van de com munisten aan de nationale zaak terwijl na de bijeenkomst ver klaard werd', dat een 12-tal so cialisten niet voor Thorez heb ben gestemd. geest moet doordringen in het departement. Wat Spanje betreft, meende v. d. Goes, dat stappen van individu, eele landen nog niet opportuuc zijn. Van Kleffens heeft Spanje moreel veroordeeld in den Veilig heidsraad. Is minister Van Boet- zelaer het daarmede eens? Hij bepleitte een federatie der lage landen, t.z.t. met Frankrijk erbij. Dat is geen blokvorming. Hij meende verder, dat Duitschland democratisch en socialistisch zai moeten zijn, of het blijft een cha os. De heer Schilthuis P.v.d.A,, stel de in het licht, dat de verschrom peling van de economische relatie met Duitschland catastrophaal is. De pogingen, om Nederland met de besprekingen over de econom'- sche toestand van Duitschland te doen medewerken, moeten met kracht worden voortgezet. De heer' Roolvink sneed ook het Duitsche probleem aan en vroeg, wat de minister bedoeld heeft met zijn verklaring in Amerika over het Ruhrgebied afgelegd. De heer Smeenk, A.R. zei, dat gezien de ervaring bescheidenheid past over de socialistische toe komstverwachtingen na dezen oorlog. Alleen de christelijke be ginselen kunnen verbetering bren gen in de wereld. De Minister zal Vrijdag ant woorden. Het Tweede Kamerlid, de heer Andriessen, heeft aan den minister van Openbare Wer ken en Wederopbouw de vol gende vragen gesteld: 1. Is het juist, dat in Beesd (Gld.), een gemeente met 1200 inwoners, een bioscoop wordt gebouwd, waarvan de kosten plm. f 50.000 bedragen? 2. Indien vraag 1 bevesti gend moet worden beant woord, wil de minister dan mededeelen of: a. voor dezen bouw de ver eischte vergunningen door de bevoegde instanties zijn ver leend en zoo ja, waarom: b. de materialen op legale wijze zijn verkregen; c. de bouw geschiedt door of ten behoeve van iemand, wiens sociale gedragingen re denen geven tot ernstige cri- tiek? WERELDNIEUWS- JOURNAAL op pag. 3 geeft: Het loopt spaak in Per- zië. - Geen spontaan sa mengaan tusschen so cialisten en communis ten in Frankrijk. - Denkt Franco aan aftreden? - Duitschland herstelt zich V. De vakvereeniging van John L. Lewis, de vereenigde mijnwerkers van Amerika, is veroorfeeld tot een boete van 3'/z millioen dollar. Le wis zelf werd veroordeeld tot een boete van 10.000 dol lar. De vakvereeniging heeft beroep aangeteekend. Bij het uitspreken van het vonnis verklaarde de president: „Dit is geen geval van een ge wone inbreuk op het recht. Het is een slecht en monsterachtig iets. Het beteekent honger, kou de en nooddruft." De president vervolgde, dat „indien Lewis overeenkomstig zijn misdaad zou moeten worden gestraft, hij in de gevangenis zou moeten boeten". De boete, die werd opgelegd, kwam overeen met het bedrag, dat door den raadsman van de regeering was gevraagd. De president verklaarde zich een groot vriend van de arbeiders, maar hij acht- te een toestand, als die Le wis heeft geschapen, gericht op het belachelijk maken van de regeering, die hij „het sociale bouwwerk van democr. volken" noemde. In zijn verklaring van de uit spraak zeide de president, dat, hoewel hij persoonlijk van mee ning is, dat Lewis gevangenis straf verdient, hij zich verplicht voelde het standpunt van de regeering aan te nemen, daar deze „het volk vertegenwoor digt". Prof. mr. F. J. F. M. Duynstee schrijtt in de „Tijd" van Woens dagavond een artikel over het In disch accoord' en de Grondwet. Hij betoogt, dat mr. Van Angeren die voor de regeling van de nieu we verhouding in Indië Grond wetsherziening noodig acht, on gelijk heeft! Hij meent, dat zier hier dezelfde situatie voordoet als tijdens de bezetting en na de bevrijding, zij het op andere wij ze. Hij zegt verder, dat het gezag van de Koningin berustte op de souvereiniteit van Nederland over Indië. Op 7 December 1942 heeft de Regeering echter, bij monde van de Koningin, ver klaard ,dat Nederland en Indië staan aan den vooravond van een samengaan op den voet van ge lijkheid Van dat oogenbldk af is de souvereiniteit van Nederland en de macht van de Kroon der halve, z.i. in liquidatie! De wij ziging van de betrokken (Grond- wets) artikelen, is naar de mee ning van prof. Duynstee zaak van aanpassing aan de nieuwe reali teit; het naderend einde van het liquidatieproces van onze sou vereiniteitjDat klinkt alles nogal kras. Wij wachten op den volgenden hoogleeraar, die een contrabetoog zal leveren, al heeft prof. Kranenburg dit op voor hand al gedaan, zooals men gis teren gelezen heeft, en deze ver wees naar prof. Romme, die aan de noodzakelijkheid van Grondwetswijziging vasthoudt. In een eigen hoofdartikel heeft de „Tijd" bereids Dinsdagavond de hoop uitgesproken, dat Re- geerinigi en Parlement het accoord zullen aanvaarden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1946 | | pagina 1