Nieuw
HET DUITSCHE PROBLEEM' nederlaag
Mijnwerkers krijgen een boete
van drie en een half millioen
voor thorez
Voor Alkmaar en omgeving
OP BASIS VAN
4 VRIJWILLIGHEID
„Nederland zij geen pion die
door anderen verzet wordt
DE TOEKOMST DER
WERELDGEMEENSCHAP
Redding alleen door
christelijke beginselen
Een nieuw bioscoop-
bouwschondoal
LEWIS ZELF
10.000 DOLLAR
„SOUVEREINITEIT"
IN LIQUIDATIE
Meening van prof. mr.
F. J. F. M. Duynstee
Hoofdredacteur: H. N.
Smits* rayon-redacteur
Fr Otten; binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs f 3.40
per kwartaal; f 1.20 per
maand; Inclusief incasso
Advertentie-prijs: per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.:
minimum 4.
Fam. ber. 20 ct. p. m.m.;
in alle edities 30 ct.
Noordhollandsch Daqblad
%s0 Buiten God is
nergens veilig
Vondel
DONDERDAG 5 DECEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11095
BUREAUX:
ALKMAAR: L ingestraat
42A tel. 2046 (adm.):
2047 (redactie) K 2200
HOORNDraafsingel 59
tel. 4243 (K 2290) 2 lilnen
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2333
5CHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bank: Noorderbank
Directeur:
E. J. M. Stumpel
IN DE REDE die de Koningin
vier jaar geleden hield over de
nieuwe verhouding tusschen Ne
derland en Indië, sprak zij over
een deelgenootschap van gelijk
waardige staatsdoelen in een
rijksverband, gebaseerd op een
vrijwillige samenwerking.
Wij hebben er vroeger al. eens
op gewezen, dat meermalen over
het hoofd gezien wordt, dat daar
mede door de wettige Nederland-
sche Regeering, als wier hoofd de
Koningin in 1942 sprak, in begin
sel de loslating van een zelfstan
dig Indonesië uit het verband van
het Koninkrijk is aanvaard. Wel
iswaar wat toen nog op den lan
gen duur, maar nu twee jaar
wordt genoemd, maar dan toch in
beginsel aanvaard. Immers, wie
de vrijheid van de Indonesiërs, om
in vrijen wil uit te spreken, of zij
in blijvend verband met Neder
land willen samenwerken, aan
vaardt, neemt ook de risico, dat
die Indonesiërs vrijwillig „neen"
zullen zeggen.
Dit moet toch nog even worden
vastgesteld tegenover degenen, die
al te gemakkelijk en te algemeen,
in de ruimte treuren en theoreti
seren over verlies van het Rijks-
eenheidsverhand. In dit verband
is het zelfs de vraag, of het houd
baar is, dat in de laatste resolut:e
van de K.V.P. gesproken wordt
over de samenwerking tusschen
Nederland en Indië, „vrijwillig en
....duurzaam". Die vrijwilligheid
maakt die duurzaamheid in elk
geval twijfelachtig.
Verder schijnt het echter even
zeer nuttig, aan den vooravoni
van de beslissing van het Kabinet,
ter juiste beoordeeling daarvan, in
herinnering te brengen, dat ook
door minister Jonkman zelf in de
Tweede Kamer, bij de behande
ling van het wetsontwerp inzake
de instelling van de Commissie-
Generaal is gezegd, dat de vrije
uitspraak over het voortzetten
van die samenwerking moet ko
men. van het Indonesische volk.
Dus, meenen wij, niet van dat
volk als een „amorphe" (vormloo-
ze) massa, maar als een waar volkj
in den zin van geordende menigte
Daarvan lijkt tot nog toe in Indië
geen sprake te zijn. Het is goed,
dit facet van het probleem der
vrijwilligheid nog even in het licht
te zetten, omdat vanzelfsprekend
de basis der vrijwilligheid in de
ze dagen nogal eens in het geding
komt.
Wij ontmoeten haar in een
adres van een aantal christenen,
voornamelijk behoorende tot de
P.v.d.A., die in een stuk aan de
Tweede Kamer zeggen, dat voor
hen de eenig-aanvaardbare oplos
sing is overeenstemming door
overleg op den grondslag der vrij -
willigheid.
Nu ziet men die vrijwilligheid
natuurlijk in dit verband liefst
aan den Indischen kant. Maar er
is ook nog een vrijwilligheid aan
den kant van Nederland. Men zai
zeggen, dat er toch wel geen spra
ke van zal zijn, dat er aan het be
staan van die vrijwilligheid aan
onzen kant twijfel moet worden
gekoesterd. Een uitlating in een
hoofdartikel in de „Tijd" van eer
gisteren heeft ons nog eens uit den
droom geholpen.
Wij lezen daar, dat wij o.a. re
kening hebben te houden met het
glasharde feit, dat alles wat wij in
Indië zijn, hebben, en doen, ge.
financierd wordt uit b u i t e n-
landsche credieten, waarover
wij volstrekt niet onvoorwaarde
lijk kunnen beschikken.
Dit noemt het artikel in de
„Tijd" een feit, dat voortdurend
verwaarloosd wordt. Nu nemen
wij aan, dat dit feit bestaat. Maar
RUITENLANDÖCHE ZAKEN
is tegenwoordig veel meer
dan vroeger een belangrijk on.
der-deel van het groote begroo.
tingsdebat in de Tweede Kamer.
Vele sprekers hebben er in de
avondzitting der Tweede Ka
mer van gisteren het woord
over gevoerd. Een der eersten
was de heer Serrarens, van de
KVP, die een welsprekend be
toog hield over de noodzakelijk
heid, om in de geheele volken.
geimeensöhap mede te werken
aan een nieuwe wereldorgani
satie, de Vereenigde Naties, die
werkelijk vereenigde naties
moeten worden. De niéuwe we
reldgemeenschap moet gedra
gen worden door de volken
zelf. Het zou toegejuicht zijn,
als de V.N. God als bron van
alle recht hadden erkend. Dat
is de beste grondslag ook voor
de bescherming van de waardig
heid van den mensdh, die de
Volkerengemeenschap zich tot
doel moet stellen. Nederland
heeft een belangrijke, maar ook
een eigen taak in het interna
tionale bestel. Wij moeten niet
zijn een pion op het interna-
Admiraal Byrd, onder wiens
leiding de groote expeditie
van de marine der Vereenig
de Staten, waarover wij gis
teren reeds berichtten, naar
de Zuidpool plaats vindt.
door
wij memen ook aan, dat het
„voortdurend verwaarloosd,, is,
omdat steeds zoo den nadruk is
gelegd op „de basis van vrijwil
ligheid". En die zou nu aan Ne-
derlandschen kant wel sterk wan
kelen, indien dit glasharde feit
inderdaad tot leidend beginsel oij
de komende beslissende bespre,
kingen zou worden verheven.
Wij houden het vooralsnog, met
de Koninklijke rede van vier jaar
geleden, op de vrijwilligheid,
ook voor Nederland!
tionale schaakbord, die
anderen wordt verzet.
De heer Serrarens sprak ver
der over de noodzaak, om het
buitenlandsch beleid van ons
land te democratiseeren, wat een
democratiseering van onzen
builenlandseheft dienst mede
brengt, maar het succes daar
van hangt af van de vraag, of
de menschen zich daarvoor in
teresseeren. Het is nog altijd
zoo, dat de bekwaamsten op de
beste posien dienen te komen.
Deze buitenlandsche specialiteit
van de KVP stelde tenslotte hel
belang van een nauwe samen
werking tusschen Nederland',
België en Luxemburg in het
lioht.
Geert Ruygers van de PvdA hield
zijn maidenspeech en vroeg, -wat
er gebeurt, als men geen brug-
gehoofdpolitiek en geen blok
vorming wil. Hij wees op de be-
teekenis van toet federalisme en
zag de kern van het Duitsche
vraagstuk als het Europeesohe
vraagstuk. Duitschland' moet als
economische eenheid worden op
gelost in een grooter verband, dat
plaats maakt voor Europeesche
welvaartspolitiek. Annexatie lost
geen problemen op, maar schept
nieuwe!
De heer Bruins Slot, A.R.. had
van den Minister wel graag wat
meer willen hooren over het
buitenlandsch beleid, we hangen
in de lucht, vond hij! Wij moeten
internationaal onze zelfstandig
heid bewaren en niet al te veel
op bondgenootschappen zijn in
gesteld. S.v.p. niet te veel bede
vaarten naar Londen enniet
te veel Engelschen in Indië.
Verschillende sprekers brachten
de gestes van de militaire missie
in Berlijn aan de orde. De heer
Bierema onderstreepte het be
toog van den Minister in diens
memorie van antwoord, dat de
basis voor onze zelfstandigheids-
politiek vervallen is. Met groote
kracht moet voor onze economi
sche belangen in Duitschland
worden opgekomen. De heer v. d.
Goes van Naters, PvdA, vroeg,
of de -Minister zich er- wel van
bewust is, dat hij ook minister
is van wederopbouw, nl. van den
wederopbouw der wereld. Die
De communistische candi-
daat voor het Fransche pre
mierschap, Maurice Thorez,
heeft gisteren in de Nationa
le vergadering niet voldoen
de stemmen op zich ver-
eenigd om premier van
Frankrijk te kunnen worden.
Thorez kreeg 259 van de 579
stemmen. Er stemden 318 perso
nen blanco, zoodat Thorez niet
de vereischte absolute meerder
heid kreeg. Heden zal wederom
worden gestemd waarbij Thorez
opnieuw candidaat is gesteld'.
Voor de verkiezing critiseerde
een afgevaardigde van de radi
calen de toewijding van de com
munisten aan de nationale zaak
terwijl na de bijeenkomst ver
klaard werd', dat een 12-tal so
cialisten niet voor Thorez heb
ben gestemd.
geest moet doordringen in het
departement.
Wat Spanje betreft, meende v.
d. Goes, dat stappen van individu,
eele landen nog niet opportuuc
zijn. Van Kleffens heeft Spanje
moreel veroordeeld in den Veilig
heidsraad. Is minister Van Boet-
zelaer het daarmede eens? Hij
bepleitte een federatie der lage
landen, t.z.t. met Frankrijk erbij.
Dat is geen blokvorming. Hij
meende verder, dat Duitschland
democratisch en socialistisch zai
moeten zijn, of het blijft een cha
os.
De heer Schilthuis P.v.d.A,, stel
de in het licht, dat de verschrom
peling van de economische relatie
met Duitschland catastrophaal is.
De pogingen, om Nederland met
de besprekingen over de econom'-
sche toestand van Duitschland te
doen medewerken, moeten met
kracht worden voortgezet. De heer'
Roolvink sneed ook het Duitsche
probleem aan en vroeg, wat de
minister bedoeld heeft met zijn
verklaring in Amerika over het
Ruhrgebied afgelegd.
De heer Smeenk, A.R. zei, dat
gezien de ervaring bescheidenheid
past over de socialistische toe
komstverwachtingen na dezen
oorlog. Alleen de christelijke be
ginselen kunnen verbetering bren
gen in de wereld.
De Minister zal Vrijdag ant
woorden.
Het Tweede Kamerlid, de
heer Andriessen, heeft aan den
minister van Openbare Wer
ken en Wederopbouw de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat in Beesd
(Gld.), een gemeente met 1200
inwoners, een bioscoop wordt
gebouwd, waarvan de kosten
plm. f 50.000 bedragen?
2. Indien vraag 1 bevesti
gend moet worden beant
woord, wil de minister dan
mededeelen of:
a. voor dezen bouw de ver
eischte vergunningen door de
bevoegde instanties zijn ver
leend en zoo ja, waarom:
b. de materialen op legale
wijze zijn verkregen;
c. de bouw geschiedt door
of ten behoeve van iemand,
wiens sociale gedragingen re
denen geven tot ernstige cri-
tiek?
WERELDNIEUWS-
JOURNAAL
op pag. 3 geeft:
Het loopt spaak in Per-
zië. - Geen spontaan sa
mengaan tusschen so
cialisten en communis
ten in Frankrijk. - Denkt
Franco aan aftreden? -
Duitschland herstelt zich
V.
De vakvereeniging van John
L. Lewis, de vereenigde
mijnwerkers van Amerika,
is veroorfeeld tot een boete
van 3'/z millioen dollar. Le
wis zelf werd veroordeeld
tot een boete van 10.000 dol
lar. De vakvereeniging heeft
beroep aangeteekend.
Bij het uitspreken van het
vonnis verklaarde de president:
„Dit is geen geval van een ge
wone inbreuk op het recht. Het
is een slecht en monsterachtig
iets. Het beteekent honger, kou
de en nooddruft." De president
vervolgde, dat „indien Lewis
overeenkomstig zijn misdaad
zou moeten worden gestraft, hij
in de gevangenis zou moeten
boeten".
De boete, die werd opgelegd,
kwam overeen met het bedrag,
dat door den raadsman van de
regeering was gevraagd.
De president verklaarde
zich een groot vriend van
de arbeiders, maar hij acht-
te een toestand, als die Le
wis heeft geschapen, gericht
op het belachelijk maken
van de regeering, die hij
„het sociale bouwwerk van
democr. volken" noemde.
In zijn verklaring van de uit
spraak zeide de president, dat,
hoewel hij persoonlijk van mee
ning is, dat Lewis gevangenis
straf verdient, hij zich verplicht
voelde het standpunt van de
regeering aan te nemen, daar
deze „het volk vertegenwoor
digt".
Prof. mr. F. J. F. M. Duynstee
schrijtt in de „Tijd" van Woens
dagavond een artikel over het In
disch accoord' en de Grondwet.
Hij betoogt, dat mr. Van Angeren
die voor de regeling van de nieu
we verhouding in Indië Grond
wetsherziening noodig acht, on
gelijk heeft! Hij meent, dat zier
hier dezelfde situatie voordoet
als tijdens de bezetting en na de
bevrijding, zij het op andere wij
ze. Hij zegt verder, dat het gezag
van de Koningin berustte op de
souvereiniteit van Nederland
over Indië. Op 7 December 1942
heeft de Regeering echter, bij
monde van de Koningin, ver
klaard ,dat Nederland en Indië
staan aan den vooravond van een
samengaan op den voet van ge
lijkheid Van dat oogenbldk af is
de souvereiniteit van Nederland
en de macht van de Kroon der
halve, z.i. in liquidatie! De wij
ziging van de betrokken (Grond-
wets) artikelen, is naar de mee
ning van prof. Duynstee zaak van
aanpassing aan de nieuwe reali
teit; het naderend einde van het
liquidatieproces van onze sou
vereiniteitjDat klinkt alles
nogal kras. Wij wachten op den
volgenden hoogleeraar, die een
contrabetoog zal leveren, al heeft
prof. Kranenburg dit op voor
hand al gedaan, zooals men gis
teren gelezen heeft, en deze ver
wees naar prof. Romme, die
aan de noodzakelijkheid van
Grondwetswijziging vasthoudt.
In een eigen hoofdartikel heeft
de „Tijd" bereids Dinsdagavond
de hoop uitgesproken, dat Re-
geerinigi en Parlement het accoord
zullen aanvaarden.