DE EERSTE TEEKENEN VAN HERSTEL bevestigd, versterkt en vermeerderd c-*ys*a H. M. de Koningin bezocht Vondei's „Gijsbrecht van AemsteS" ERNST MAKEN MET DE BESTRIJDING VAN DEN GEESTELIJKEN NOOD VAN OUD NAAR NIEUW Een Koninklijk woord van gemoed tot gemoed Sombere taal van de Gasperi Mr. v. Kleffens neemt afscheid SPANJE 4* - k.r Het leven in Nederland is economisch beter geworden Traditioneele opvoering in de Stadsschouwburg De idealen yen de jongeren moeten aan bod komen! BIJ DEN OVERGANG Oudejaarsavond in de wereldsteden Om de Perzische olie Velen zijn te zeer vervuld van eigen belang Nieuwe koers van het Kremlin? ziet de vervolging tegemoet mm te*. 42o JAARGANG - NUMMER 11115 De MINISTER-PRESIDENT, dr. L. J. M. Beel heeft in zijn Nieuwjaarsrede voor de radio het volgende gezegd: „Wederom is er een jaar toege voegd aan de geschiederjis van Ne derland en van. de wereld. Een jaar van groote beteekenis voor beiden. Het eerste jaar, dat wij vgn het begin tot het einde konden besteden aan de liquidatie van den afschuwe lijken oorlogstijd, die achter ons ligt en aan den opbouw van een nieuwe samenleving. Zoo diep heeft de oorlog de grondvesten van onze welvaart en van de welvaart van de wereld aan gevreten, zoo diep en hecht ook zal een samenleving mqpten worden ge fundeerd, dat zoowel de liquidatie als de vjederopboqw, een langen tijd zullen behoeven, een tijd, waarin een periode van één enkel jaar nau welijks als graadmeter.der verbete ring kan dienen. Te minder nu het gaat om het eerste volle jaar na de bevrijding. 1945 was een dankbaar jaar voor het maken van vergelijkingen. Aan het begin van dat jaar stond voor de eene helft van onze bevolking de dagelijksche verschrikking van de frontlijn, voor de andere de dage- lijkjche zorg van den hongerwinter. Tegen dien achtergrond kon men de toestand aan het einde van dat jaar in lichte kleuren schilderen. 1946 zette gelukkig anders in. Een jaar geleden vielen de eerste tee kenen van herstel reeds te onder kennen en in den loop van 1946 hebben die teekenen zich bevertagd, versterkt en vermeerderd. WijJ^ijn in 1946 vooruit gggaan. Onze rant soenen en onze winkels, ons schoei sel en onze kleeding, onze industrie, onze landbouw, ons verkeer, onze uitvoer en de inzet van onze ar beidskracht, getuigep ervan, zij het ^an ook,, dat veel te wenschen is overgebleven. Welisw^gir moeten wij ons op het oogenblik ten behoeve van het behoud onzer oude en van de winning van nieuwe afzet gebieden' nog veel ontzeggen. Deze ontzegging is echter winst, omdat zjj gericht is op het open houden van de arbeids- en le vensmogelijkheid van ons volk in de toekomst. Wie het geheel van ons economisch bestel op dit oogenblik vergelijkt met dat van een jaar*geleden, kan zich niet aan de conclusie onttrek ken, da£ verbetering is ingetre den. Het leven is economisch beter geworden in Nederland. De mensch leeft echter niet van brood, van economisch welzijn al leen. Ten allen tijde en alom ter wereld wegen de dingen des gees- tes zwaarder dan stoffeljjken rijk dom. Ook wij hebben dat ondervon den. Wij hebben tijden gekend waarip wij rijker waren dan nu, doch tninder gelukkig, omdat wij ons niet zeker in ons bestaan en ons in geestelijk opzicht beknot wisten. Ook op deze beide punten heeft het jaar 1946 vooruitgang gebracht. Schrede na schrede zet de regee ring verder op den weg, dien zij in haar program heeft uitgestippeld, den weg naar sociale zekerheid en rechtvaardigheid. Daartoe is het noodig, dat de overheid zich niet te sngl terugtrekt van haar bemoeie nis op velerlej, terrein. Dit beteekent geen willekeur, want in den dgmo- ctptischen staat leeft de overheid onder de controle van de vertegen woordiging des volks. Juist «p'dit tjunt hebben wij in 1946 een zeer belangrijke gtap voorwaarts gezet. Bij de aanvang van dit jaar haddeji wij nog geen gekozen parlement en geen regeering, gevormd naar een uitspraak van het volk. Dit jaar heeft ons volk tot drie maal toe naar de stembus gevoerd. Al onze democratische colleges in gemeen ten, provincies en rijk zijn thans wederom rechtstreeks gekozen en weerspiegelen duidelijk den wil van het Nejjierlandsche volk. Dat bet'ee- kent, dat de regeering nu nauwkeu riger dan verleden jaar weet wat het parlement wil en het parlement weet wat het volk wil. Op grond daarvan is een kpbinet tot stand ge- kon^n, dat nauwe samenwerking met de Staten-Generaal zoekt en die samenwerking is zienderoogen, ik zou haast zeggen, van dag tot dag nauwer geworden. Bat beteekent in wezen, dat onze samenleving meer en meer wordt doortrokken van de atmosfeer der democrat*®; dat is die atmosfeer waarin ieder, ook de eenvoudigste man ademt als een vrij burger. (Vervolgen defer rede elders in drt nummer). Een overzicht tijdens de conferentie te Den Pasar op Bali, welke bijeengeroepen was tot vorming van den staat Oost-Indonesïè, en door den Luit. Gouv. Gen., dr. H. J. van Mook, officieel geopend werd. ANP P. H. M. de Koningin zal op 3 Januari, J.1 uur, in het konin klijk paleis te Amsterdam het corps diplomatique gelegenheid geven haar zijn vgelukwenschen voor het nieuwe jaar aan te bieden. Op den avond van den eersten Nieuwjaarsdag, die H. M. de Koningin in de hoofdstad ver toefde, heeft onze vorstin de traditioneele opvoering van Vondei's „Gijsbrecht van Aan stel" in den Stadsschouwburg met haar aanwezigheid vereerd. Bij het begin der tweede acte be trad H. M. de zaal en nam plaats in loge C. In dezejjide loge namen plaats mevr. L. Th. de Beaufort, geb. Barones van Hardenbroek, dame-du paleis en Jhr. F. J. E. van Lennep, kamérheer in b. d., terwijl de beide overige leden van het ge-j volg: drs. M. Kohnstam, part. sec. en J. C. Bührman, kapt. adjudant van H. M. in belendende loges hun plaatsen vonden, temidden van den burgemeester van Amsterdam mr. Arn. J. d'Ailly,'de wethouders B. C. Franke, mr. W. F. Schokking, L. Seegers met hun echtgenooten. Cnder regie van Albert van Dal- sujn, als Gijsbrecht, bracht de Stichting Amsterd.-Rotterd. Too. neelgezelschap het treurspel van Vondel. Muziek, van den componist Arnold Juda, werd uitgevoerd door de Haarlemsche Orkestvereeniging onder leiding van Maurjce van IJzei;. De eenvoudige beeldvolle dé cors -vffitren van Jacques Snoek. De dramatische slotscène, met Gijs brecht, Ba4eloch, Loudi Nijhof, en Raphael, Stiene Berou, {haakte ken nelijk een diepjen indruk. Als onverbrekelijk geheel met de uitvoering van de Gijsbrecht volgde na de p.auze de Bruiloft jgn Kloris en Roosje, waarbij op de eerste voorstelling altijd een echtp brui- loftysmaaltijd wordt aangericht. Op voor Amsterdam zeer toepasselijke wijze nl. een met „trossen" behan gen tram, die in het kader van de anti-tram-tros-actie door agenten werd aangehouden, reden Thomas. vaer, Paul Huf, en Pieternel, Marie Hamel, het tooneel op. De hier en daar politiehp en rake Nieuwjaars- wenschen van Theo van Raalte d|W den de zaal herhaalde malen luid applaudiseeren. Ook tot Hare Maje. steit richtten Thomasvaer en Pie ternel zich met een zegenwensch, waarna de zaal Hare Majesteit staande het Wilhelmus toezong. Ook den burgervader -rerd van achter het voetlicht een goed jaar toege- wenscht. Tijdens de pauze heeft H. M. zich met vele autoriteiten onderhouden. H. M. he^ft de geheele voorsl^lling tot het einde bijgewoond en keerde e^rst tegen half één in den nacht op het Koninklijk Paleis terug. Tijdens een kabinetsverga dering op Oudejaarsdag heeft de Italiaansche premier, de Gasperi, de vooruitzichten voor Italië in 1947 slechter genoemd dan die in 1919, welke den weg effenden voor het fascisme. FJjj betreurde de houding van socialisten en communisten in de dagbladen en betichtte hen van het aansporen tot demon straties en stakingen. De Gaspe ri d^ed een beroep op het alge- meene verbond van Italiaansche vakvereenigingen om zijn in vloed onder de arbeiders ten goede aan te wenden. In Calabrië worden demon straties en stakingen beraamd tegen de hooge kosten van het levensonderhoud. Er gaan ge ruchten, dat op 5 Jan. in Rome •an algemeene staking zal uit breken. Het Italiaansche Ver- bijnd van Vakvereenigingen zal eèn plan aan de regeering voor leggen voor uitbreiding van de rantsoeneering ter compensatie van de stijggnae kosten van le vensonderhoud. Te Foxhol Groningengeraakte een autobus in het Winschot er- diep, teng^polge waarvan drie vrouwen om het leven kwamen.f Het voertuig op de plaats dzs onheils. Hooghuis P. Op Oudejaarsavond teg^i middernacht was te Londen in het centrum van West- End (Piccadilly Circus en Lei- cester Square) een groote me nigte samengestroomd om het nieuwe jaar te verwelkomen. Een sterke militaire en bur gerlijke politiemacht was op de beent De politie had een cordon gevormd om het beroemde dichtgespijkerde beeld van Eros om te beletten, dat de feestgan" ^ers evenals verleden jaar er ooven op zouden klimmen. Het lieuwe jaar werd begroet met een vuurwerksalvo hoog boven de hoofden der mpnigte. In de straten werd gejoeld, gedanst sn „Auld lang syne" gezongen. Handbellen en houten ratels Vormden de begeleiding. De drukte voor de Saint Pauls ka thedraal was sinds jaren niet too overweldigend. New-York 17.000 politie-agenten bevon den zich op de Times Square te tïew-York, waar de goedkoop ste oudejaarsavondviering van Amerika plaats had. 1 Millioen menschen had zich hier samen gepakt, louter uit plezier om lawaai te maken en als harin gen in een ton te staan. De po litie droeg voor het eerst sinds jaren geen knuppels. In de ge heele stad waren boven het ge wone quaqjum nog eens 12.000 politie-agenten gedurende 45 minuten extra in dienst om al te groote opeenhooping te voor komen. In de meeste nachtclubs was geen plaats onbezet. Parijs Parijs deed dit jaar bij de oudejaarsavondviering zijn naam van „Ville de Lumiere" weer eer aan. De stad baadde in een zee van licht, daar de overheid voor deze gelegenheid kwistig electriciteitsverbruik had toe gestaan. In dancings, restau rants en de eenvoudigste volks kroegjes werd den geheelen nacht gedanst. In de groote eet- gelegenheden op de boulevards kon men voor 1.500 francs een IJ ET DE VERMANING en belofte, nu de geestelijke nood meer actief te gaan be strijden, vervolgde minister Beel zijn Nieuwjaarsrede, waarvan elders derten zijn ver meld, aldus: Luisteraars, een nieuw jaar ligt voor ons. Laten wij ons niet verhelen, dat de moeilijkheden in 1947 niet geringer nnlen zijn dan in. het voorbijgegane jaar. De arbeid zjl ons echter ge makkelijker vallen, omdat ljet leven dragelijker is geworden. Wij moeten nu den blik hooger richten, wij moeten het oog weer openen voor de dingen des geestes. Wij moeten ernst gaan maken met de bestrijding van den geestelijken nood, waarin ons volk verkeert. Met name de idealen van de jon geren moeten aan bod komen die ^idealen,die verder reiken dan de materieele welvaart. Meer nog zul len wij de hulp der kgrken, der maatschappelijke organisatie^, met name der jeugd-organisaties, behoe ven, om, met inzet van alle krach ten, ons volk in 1947 op een hooger geestelijk en zedelijk levensniveau te brengen. Dat is tot een inniger waardeering van het huisgezin, als de grondslag en de kern van iedere gezonde samenleving, ook van de onze. Dat is ook tot een grooter be sef van eenheid en tot een sterker streven naar eqp goed staatsbestel. Nederland bezinne zich in 1947 op deze dingen, Nederland bezinne zich ook op zijn plaats tusschen de vol ken. Wat we in het afgeloopen jaar tot stand brachten in onze betrek king tot België houdt goede belof ten in vpor de toekqmst. Wij zullen op dien weg voortgaan, altjus het enze bijdragend tot de verbetering der internationale betrekkingen die ik constateer het met innige vreugde zich in het jagr 1946 hebben ontwikkeld in een richting, die zekere optimistische verwach tingen voor de toekomst van het groote goed van den wereldvrede, wettigt. Wanneer wij willen, ligt een mooie toekomst voor ons open. Dit is niet de eerste maal, dat wij uit een oorlog zijn gekomen, die ons veel kootte. Tachtig jaren hebben wij ooit gevpchten voor onze vrij heid. 2üj heöben een gouden eeuw ingeleid voor ons geestesleven. De vrijheid heeft onze dichters, de wel vaart van ons land onze schilders en bouwmeesters geïnspireerd, Wij hebben den goeden strijd om de vrijheid gestreden; onze strijd om welvaart en sociale gerechtigheid, om de verwezenlijking onzer geeste lijke idealen gaat voort het nieu_ we jaar 1947 in. Een gulden jaar mqge dit werden voor ons land, voor ons Vorstefihuis, voor oi» volk. Een jaar, waarin wij dicmer bij onze idealen komen, dat is tenslotte dichter bij Hem, Die alle ware idealen Zjjn lewn ingiqt en J»ie het jaar 1947 tot een Zegenrijk Nieuwjaar voor U allen moge maken. Naar de correspondent te Te heran van de „Daily Tele graph" schrijft, is Perzië ver heugd over de voorbereidende overeenkomsten tusschen de Engelsch-Iraansche petroleum- maatschappij en Amerikaan- sche petroleummaatschajipjjen. In Perzische diplomatieke kringen wordt verklaard, dat de derde party (Amerika) er in gebracht is ,om Engeland te helpen Perzië en zijn petro leum van cje Sow.jet,politiek in het Midden-Oosten te redden." Onderscheiding voor Brifsche ambassadeur De Britsche ambassadeur in Nederland, sir George Neville Maltby Bland, Knight Comman der Victoria Order, is benoemd tot Knight Commander of Or der of St. Michael and St. George, een onderscheiding wel ke gewoonlijk aan ambassa deurs wordt verleend. Sir George Neville Maltby Bland, die geboren is 'in 1886, werd in April 1938 bemjgmd tot buitengewoon gezant en gevol machtigd minister té Den Haag. Nederland uit den Veiligheidsraad In de vergadering van den Veiligheidsra.ad op Oudejaars dag heeft de aftredende voor zitter Johnson den afgevaardig den van Nederland, Egypte en Mexico een woord van afscheid toegesproken. Deze landen zul len hun plaatsen aan Columbia, Syrië en België moeten afstaan. ,De Nederlandsche afgevaardig de, Mr. van Kleffens, nam met een korte toespraak afscheid van zijn collega's in den. Veilig heidsraad: „Ik betreur het afscheid te moeten nemen vap mijn colle ga's. In onze- debatten heeft het nooit aan beleefdheid,het we zen der diplomatie, ontbroken. De Veiligheidsraad moet nog een enorme taak vervullen, met name de kwestie van de ontwa pening, de pacificatie van het Zuid-Oosten van Europa en vele andere jewestiet Wij heb ben reeds verschillende prece denten en interpretaties van het handvest gegeven. Sommi ge zullen den tijd trotseeren, andere zullen onde.r den druk van de publieke wereld-opinie veranderd moetgp worden". Mr. van Kleffeps gaf uitdruk king aan zijn vreugde, dat Bel gië met ingang van 1 Januari 1947 zijn plaats in den Veilig heidsraad inneemt. EISENHOWER PRESI DENT VAN AMERIKA? Generaal Eisenhower „is bereid zioh candidaat te stellen voor het presidentschap in 1948, indien het volk dat wil", aldus een exqlusief bericht in de „Times Herald" te Washington van Oudejaarsdag. Volgens dit bericht zou Eisenho. wer deze inlichting gegeven heb ben tijdens informeele gesprekken gedurende een vischpartjj in Flo rida, waar hij zijn vacantie door brengt. Oog, oor en hart gesloten voor het lee van anderen CEN ENKEL WOORD van ge- meed tot gemoed wil ik de zen avond tot u spreken, aldus begon H. M. de Koningin Dins dagavond Haar rede voor de radio. Allereerst dan mijn hartelijke wenschen voor het nieuwe jaar. Moge het u veel brengen waar voor gij nu of later dankbaar kunt zijn. Mijn wenschen strek ken zich uit van de vervulling fan de meest eenvoudige be hoeften des levens tot de goe deren van de hoogstqjgeestelijke waarde; het zijn wenschen voor uw huiselijk geluk en een hech te familieband, voor een groei ende saamhoorigheid als volk, voojr levensblijheid en arbeids vreugd, wenschen vooral voor beschaving van geest en ge moed. Onz.e rijksgenooten in het Weste lijk halfrond wensch ik toe de spoe dige vervulling, eerst van het bin nen de huidige grondwet bereikbare en daarna van wat pas na grond wetswijziging kan worden tot stand gebracht, opdat die zelfstandigheid uw deel worde, waarnaar velen uwer zoo vurig verlangen en welke voor allen een gelukkige toekomst moge openen. Mijn gedachten gaan uit naar In donesië, waar velgn nog zoo zwaar worden heproefd. "Moge het nieuwe jaar de nieuwe reehtsorde naderbij brengen waarvoor van verschillen de zijden aile krachtai worden in gespannen en welke allen ten goede moge komen, ieder zijn rechtmatig aandeel brengende in de geestelijke en stoffelijke welvaart. Thans wend4 ik mij tot allen in het moederland. BESPREKINGEN OVER OPHEFFING DER RUSSISCHE ZONE Volgens den correspondent van de „Daily Mail" te Stockholm, wordt op het oogenblik in het Kremlin een plan van de Sow- jet-Unie besproken om de Sow- jet-Russische politiek in Duitschland zoowel t.a.v. de geallieerden als van de Duit- schers te herzien. In diplomatieke kringen te Mos kou gelooft men dat deze besprekin gen tenslotte zullen leiden tot een Sowjet-Rusjisch aanbod om de eco nomische en militaire grenzen tus schen de zone van het roode leger en de rest van Duitschland te ver wijderen. De prijs dien de Sowjet- Unie vopx deze concessie zal vragen is volgeüS dezen correspondent een herziening van de huidige interge- allieerde overeenkomst over herstel betalingen van Duitschland. De Sowjet-Unie is erop gesteld, aldus de correspondent, dat haar aandeel aan de herstelbetalingen van de drie westelijke zones van Duitsch land uit de dagelijksclje productie van consumptiegoederen door ne industrieën, in West- en ZuicL Duitschland worden betaald. De, nieuwe politiek van het Kremlin t.a.v. Duitschland die naar men verwacht op de bijeenkomst van de ministers van buitenlandsche zaken te Moskou in Maart zal wordqn be kend gemaakt, wordt als een over winning van de onder leiding van Maarschalk Stalin staande „gema tigden" en vooral van Maarschalk Sokolofsky, den Sowjet-Russischen opperbevelhebber, beschouwd. Wij levejLin den overgangsjaren naar ^en vRde. Vanzelfsprekend is ons denken en handelen gericht op een zoo spoedig mogelijk ontkomen 'aan de ellende, waarin de oorlogsjaren ons hebben gedompeld, op een vqor de toekomst veiligstellen van onszelf en de on zen. Hoe prijzenswaard de inspanning is, waarmede wij dit trachten te verwezenlijken, jjij brengt groote gevaren met zich. Velen vergeten te spoedig, wat zij doormaakten, zijn zoo vervuld van eigen belang, en leven zoo in zich zeiven gekeerd, dat oog, oor noch hart meer openstaat voor het leed van anderqn voor de groote nood stoffelijk maar vooral geestrijk waarin soms de naaste buren ver- keeren. (Zie vervolg dezer rede elders in dit nummer). Franco heeft in een nieuw jaarsboodschap aan het Sp§n- sche volk verklaard, dat Spanje, een door en door roomsch-kath. land hebben begrepen en ge- vervolging tegemoet te zien, die door haat of wrok gevoed wordt. Hij sprak zijn dank tjit aan allen buiten Spanje, die het land hebben begrepen en ge holpen, in het Bijzonder aan de roomsch-katholieke fjer^ld, aan welke Spanje, aldus Franco zooveel te danken heeft. „Wij vergeven hun", zoo ging hij voort., die zieh or toe heb ben laten verleiden om te trachten ons onrecht aan te fdoen". Volgens Franco is Span- je's politiek tegenover elk land gekenmerkt door een volmaak te en onberispelijke ridderlijk heid. Communistische propaganda in Japan Volgens uit Tokio verkrog^n injjehtingen „over de verspreiding van het communistische dagblad „Akahata" (De Róode Vaan) blijkt, dat cfe communistische pro paganda veel intensiever gewor den is. BELGISCH STOOM SCHIP HEEFT AANVARING Omstreeks kwart voor zevqn gisterenavond kwam het Bel gische stoomschip „Caritas 1", groot ongeveer 2700 ton op de wester schelde bij de „schoone waardin", in de buurt van Rit- tem, in aanvaring met een on bekend schip, de „caritas 1", die .op weg was van Gent naar zee, is bij de „schoojie waardin" aan de® grond geïet. gleepbooten zijn uit Vlissingen tfer assisten tie uitgevaren. Later wordt gemeld, jfjat de Saritas 1 dat Woensdagavond op d« wester schelde in aan varing kwam met »en qjjj?e- kend schip, als gqjïeel verloren kan worden beschouwd. Met het achterschip vol water maakt het schip zware slagzij, en het zal vermoedelijk geheel kaj^ei- zen. Kapitein en jpemanning hebben het schip verlaten. immm: - - 4 J #V L - fSpl 1 M Op den eersten dag van het nieuwe jaar vond in den Stadsschouw burg te Amsterdam de traditioneele opvoering van „Gijsbr,echt van AemstfiV' plaats. Een der scènes. Gijsbrecht (Albert van Dalsum) ondervraagt de Spie Ben Groenier). ANP P.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1947 | | pagina 1