Nieuw K.V.P. en het probleem Indonesië I De heer Sybesma, nieuwe Indische specialist van de Partij, geeft zijn meening Piesmari kondigt uitbreiding aan van de K.L.M. DE REPLIEK VAN GERBRANDY STUUR ONS Kleermakerij de voering iid?? Hoogervorsl IELOT Voor Alkmaar en omgeving De republiek is wel van Japansche makelij Van Mook is onjuist beschuldigd Duitsche stroom- levering stopgezet Aanhoudende terreur bij Soerabaja Financiering particuliere woningbouw Russische militaire bases op Spitsbergen? KRONIEK BIJ HET AFTREDEN VAN BYRNES -/ medegaat. (ThuringP.) >or de Jordaan te Am- n een bezoek aan de vereeniging „Tot Heil Dudt zich in een der .N.P. P.) Hëerenmaatkleeding NTJARI a-s. houden r Jjtting in Hotel li»pr. SCHAGEN jeft, maken wij AS, of 'AK naar maat en. D 6—8 WEKEN raat 156, Tel. 16176 ian 115, Tel. 28975 .04, Tel 6055 Tel. 874 STTJARI aanstaande g in ALKMAAR, )n, Waagplein 24 an 'n PHILI-SHAVE heerapp. Prijs L44. seft geen last meer ELECTRA HUIS LENENSTRAAT S AR - TELEF. 2803 a erkend Service handelaar 4 uur uw apparaat jerepareerd T 16 JAN.: gs it) iyu Kibbee, le anderen, msche film, n vergeten, 's avonds 8 uur. Zondag 2, 4,30, 7 2,30 uur. Ier geleide! Duimelot het eerst bij vader en moeder :e~ Jaap en Likkepot ladder te halen. Het ngens eens proberen Ier te krijgen. Dat zal jullie even hard jon- uimelot niet te lang ug gaan Lange Jaap ttap. Daar zien ze in rij. De boer is juist al de boer even een :ven. Ze zullen het 'ieuws waarna Sym_ HoofdredacteurH. N. Smits, rayonredacteur: Fr. Otten. Directeur: E. J. M. Stumpel Abonnementsprijs 3.40 per kwartaal; 1.20 per maand; incl. incasso. Adv.-pr. p. editie 13 c. p. mm.; minimum 2.50; in alle edities 26 c. p. mm.; minimum 4.-; Fam.ber. 20 c. p. mm.; in alle edities 30 ct. Buiten God is nergens veilig (Vondel) VRIJDAG 10 JANUARI 1947 42e JAARGANG - NUMMER 11122 BUREAUX: ALKMAAR: Langestraat 42 A, Tel. 2046 (adm-), 2047 (red.), K 2200. HOORN: Draaf singel 59, Tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen. DEN HELDER: Weststraat 80, Tel. 2383 (K 2230). SCHAGEN: Molenstraat 52, Tel. 459 (K 2240). Bank: Noorderbank De heer Sybesma, de nieuwe .Indische specialiteit van de Katholieke Volkspartij, oud-lid van den Volksraad, oud-lid van het college van gedelegeerden van den Volksraad en sinds kort lid van het dagelijksch bestuur der K.V.P., heeft op een zeer druk bezochte vergadering van de afdeeling 't Zandt van de Partij, bij G. A. de Wit gehouden, een interessante uiteenzetting gegeven over het Indonesische probleem. Hij mei zijn twintig-jarige ervaring van het Indische leven, heeft zeker recht van spreken. Hij gaf duidelijk zijn visie op de zaak. en kwam tot de conclusie, dat Linggadjati de eenige uitkomst isMOok de heer Sybesma, die werkzaam is bij het onderwijs in Indonesië, heeft 42 maanden kampstraf van de Jappen achter den rug; hij sprak met mee- sleepende overredingskracht en vol liefde voor den inlander. Na de opening door voorzitter C. Veul begon de heer Sybesma met het roemloos einde van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger in herinnering te bren gen. Na de capitulatie in Ban doeng stegen onmiddellijk de luchtballons op voorzien van het opschrift: Hidoe Asia Raja, de eerste anti Westersche pro- pagandadaad der Jappen. Hier op volgde de smadelijke wegva ging van de dragers der Weste lijke cultuur en het Nederland- sche gezag. De dragers van deze cultuur en dit gezag werden in gevangenissen vernederd en ge pijnigd door Jappen en Indone siërs. Intusschen belooft Japan aan Indonesië de onafhankelijk heid; deze belofte wordt gelei delijk ingelost en wel temeer naarmate duidelijker werd dat Japan de oorlog moest verlie zen. Een voorloopig comité krijgt onderricht in Japansche bestuurskunst en hen wordt in geprent dat ze zullen moeten strijden tegen Engelsche en Amerikaansche pogingen om In donesië te heroveren. Nederland werd zelfs niet meer genoemd. Dan volgt de onverwacht snelle capitulatie van Japan en er komt even aarzeling bij de Indonesische leiders, maar de opge zweepte en vermilitariseerde jeugd eischt nu de proclamatie der onaf- hankeijke Indonesische staat. Deze revolutie is dus onbetwist baar Japan's werk en de Jap- sche hulp werd tot nu toe dankbaar aanvaard. Moge de Japansche activiteiten de direc te oorzaak geweest zijn van de revolutie, wij hebben op dit oogenblik rekening te houden m.et de gevolgen waarvan wel het meest funeste is dat een van de grootste hoekpijlers van het Nederlandsche gezag: het enor me prestige, diep geschokt was. Dit opzien tegen de „toean blan da" zat niet alleen diep geworteld ij) den eenvoudigen inlander, maar spreker heeft zelf ondervonden dat intieme toenadering tot de hoogste ontwikkelde Javanen afstuitte op een niet te doordringen muur van gereserveerdheid en ontzag. Stel hiertegenover de Japansche behan deling der toeans besar in de kam pen. De schok die den inlander daardoor kreeg moet wei hevig ge weest zijn en verklaart veel. De eenige instantie die na de ca pitulatie van Japan de gebeurtenis, sen met gezag tegemoet kon treden was het South East Asia Command onder Mount Batten. In plaats van onmiddellijk de voornaamste punten te bezetten stelde Mount Batten de aanwezige Jappen verantwoorde lijk voor rust en orde totdat enkele maanden later generaal Christison meer effectief kon optreden. Hij kwam echter niet tegenover Jappen te staan, maar tegenover Indonesiërs, die'hem heel laconiek mededeelden dat zij de Jappen ont wapend hadden en de eenige ge- Generaal George C. Marshall, stafchef van het Amerikaan sche leger, die Byrnes zal op volgen als minister van Bui- tenlandsche Zaken in de Ver. Staten. (Anefo P.) zagsdragers in Indië waren. Als eerste eisch stelden zij dat de Ne derlanders niet na de Engelschen mochten komen. In dat geval zou Christison alle steur) der Indone. siërs ontvangen bij'het volbrengen van zijn bevelen: herstel van orde en rust en bevrijden van de geïn terneerden. Christison en met hem het S.E.A.C. weken voor dezen eisch! De Repoebliek kreeg schoone kansen. Direct gevolg was verlenging en vererging van het lijden der Ne derlandsche geïnterneerden. Men heeft de schuld voor deze betreurenswaardige gang van zaken vaak Doctor v. Mook in de schoenen geschoven. Hij had immers het S.E.A.C. geadviseerd! Deze beschuldigingen zijn even. wel nooit weer gemaakt. Inte gendeel! De voorlichting hier te lande en elders beeft altijd een zeer voornaam punt in het Indië- probleem over het hoofd gezien en dat is het feit dat een zeer intensieve internationale, maar vooral Amerikaansche anli-kolo- niale agitatie gevoerd is op grond van de smadelijke gebeurtenissen van '42, toen Singapore bijna zonder slag of stoot in Japansche handen viel met alle gevolgen van dien. Deze enorme Japansche successen zouden een gevolg zijn van de slechte koloniale politiek van Engeland en Nederland, waar door de bevolking niet bereid ge. vonden was om den Japansehen indringer het hoofd te bieden. Vooral bet International Institute of Pacific Relations pleegde deze propaganda met daverend succes. Engeland en Ned. hebben een zware tegenpropaganda moeten voeren om 't internationale forurp althans eenigszins naar hun in. zichten te keeren. Het is dp on sterfelijke verdienste der Neder landsche diplomatie geweest, dat dit bovenmenschelijk stuk werk tot een goed einde gebracht is. Alleen daardoor toch erkent tot op dit oogenblik Amerika de Ned. regeering als eenige souvereine macht in Indonesië. Onware propaganda Toen Hollandia gevallen was. werd het bestuur door Nederland spoedig hersteld. Bij de bezetting van Batavia bleek echter dat heel veel wat de Nederlandsche tegen propaganda beweerd had, onwaar was. De Nederlanders werden niet meer met open armen ont vangen, allerlei gebeurtenissen en opschriften bewezen het tegen deel. Ook de Koninklijke Rede van '42, waarin sprake was van samengaan van Nederland en In dië voor den wederopbouw van Indonesië, bleek voorbarig te zijn geweest. Vandaar de aarzelende houding van het S.E.A.C. Van Mook doorzag de situatie onmiddellijk en vloog naar Mount Batten om verruiming te verkrijgen van de bevelen van Christison, zoodat de En gelschen ook tegen de revo lutie ingezet zouden worden, maar.... tevergeefs! Bijna tegelijkertijd komt een officieele verklaring van het Ame rikaansche ministerie van buiten- iandsche zaken: Nederland wordt erkend als souverein, maar de orders van Christison mogen niet worden verruimd en bet zal de Amerikaansche regeering hoogst aangenaam zijn als de twiöv Ne derlandIndië door onderffnde. iing en zonder bloedvergiet" be slecht zou worden. Er waren geen troepen! Wa pens moesten komen uit Amerika! Deze Amerikaansche suggestie was dus een bevel, waaraan slechts te ontkomen was op straffe van afsnijding van alle toevoer voor het leger enhet dage lijksch brood voor het moeder land. Aan dr. v. Mook is ook in de schoenen geschoven, dat er geen Dr. J. de Groot, geneesheer van H.K.H. Prinses Juliana, deelde in een vraaggesprek met een A.N.P.-verslaggever mede: Hare Koninklijke Hoogheid voelt zich bijzonder goed, zoodat ik U niets kan vertellen. Ik verwacht dat het nieuwe Oranje-telgje te gen half Februari geboren zal worden. Dr. de Groot in zijn werkkamer. (A.N.P. P.) FANTASIEëN WORDEN WERKELIJKHEID Kleine landen dreigen te worden weggedrukt Aan het Senaatsdiner ter ge legenheid van zjjn promotie tot doctor in de technische weten schappen, heeft de heer Ples- man Woensdagavond een rede gehouden, waarin hij o.a. wees op het snelle tempo, waarin het vliegtuig zich gedurende nog geen halve eeuw heeft ontwik keld. De twee wereldoorlogen vormden een belangrijke stimu lans en de laatste bracht den straalmotor. Sprekende over den wederopbouw van de K.L.M. na den oorlog, kondigde Dr. Plesman een jaar van groo- te uitbreiding aan, die met een moderne vloot zouden worden uitgevoerd, n.1. met 15 Constel lations, 7 Do-6 vliegtuigen, 12 Convairs, 18 Skymasters en een 30-tal Dakota's. „Met de ontwikkeling van de nieuwe vindingen" aldus de nieuwe doctor, „zijn enorme kosten g,e- moeid, welke door de kleinere na ties met beperkte industrieën zeker niét kunnen worden geriskeerd. Het arbeidsterrein is thans wijder dan ooit tevoren en de oplossingen, wel ke een tiental jaren geleden als fantasieën werden beschouwd, be ginnen werkelijkheid te worden." Spr. wees er op. dat reeds thans niet alleen meer'de militaire autori teiten, maar ook de verkeersmaat- schappijen groote sommen voor de ontwikkeling van nieuwe vervoers wegen beschikbaar stellen. De heer Plesman zeide voorts dat de ex ploitant van luchtlijnen voor vraag stukken wordt geplaatst, die be langrijke financieele risico's inhou den. Hij behoeft een voorzichtige en gelukkige hand om tot de gunstigste keuze en combinatie te komen, ten einde niet door de crmcurreerende wereldluchtverkeers-maatschappijen te worden verdrongen. De groote mogendheden hebben thans in de luchtvaart de beste kansen en de kleine dreigen te worden wegge drukt. Sechts als grootbedrijf heeft de luchtverkeersonderneming een kans en spr. hoopte, dat het Ne aer- landsche luchtverkeer, door „amen- werking van alle krachten, zich zal kunnen handhaven en dat de K.L.M. in het wereidluchtverkeer haar plaats zal weten te verdedigen. DE STRIJD IN INDO-CHINA Blokkade van Hanoi verbroken Gisterenavond is bekend ge maakt, dat de blokkade van Ha noi, de omstreden hoofdstad van Vielman (Indo-China) is verbro ken. De stad was drie weken van alle communicatie over land afge sneden geweest. Men verwacht binnen enkele dagen de verbinling tusschen Ha noi en de op 100 kilometer af stand liggende havenstad Haifong te herstellen. Fransche troepen uit Hanoi hebben reeds met de Fransche strijdkrachten uit Ha- fon contact gemaakt. Het herstel van de verbindingen tusschen Hanoi en de zee heeft de critieke voedselpositie van de stad aan zienlijk verlicht. De eerste groep zwaargewonde Fransche soldaten zijn per vliegtuig uit Indo-China in Cairo aangekomen. Officieel is medegedeeld, dat als gevolg van de critieke situatie, waarin de electriciteitsvoorziening van West-Duitschland door de vorst is komen te verkeeren, alle stroom- levering naar Nederland, België en ten deele ook aan de Fransche zone van Duitschland is stopgezet. Deze maatregel is getroffen daar de productie van bruinkool door de bevriezing der vede zoodanig is ver minderd, dat de voorziening der centrales niet meer gewaarborg is. De scheepvaart op de Rijn in Duitschland. de eenige tot dusver nog gebruikte waterweg, is wegens drjjfjjs, geheel stopgezet. troepen waren! Als dit zoo is, dan valt deze schuld terug op de re_ geering-Gerbrandy en Schermer. horn en Beel, want zij handhaaf den van Mook in zijn enorme macht. Het tegendeel is echter waar. Dat Nederland voor het inte: nationale forum alle veran' woordelijkheid en de souverei- niteit draagt is te danken aan van Mook. Als die het anders gewild had, zou hij zeer veel hebben kunnen tegenhouden! Wel moet Nederland bedenken, dat de economische afhankelijk heid van USA ondragelijk gaat worden als de beloften samen gevat in de Koninklijke rede van 1942 niet gestand gedaan worden. Alle Nederlanders willen deze beloften houden, maar velen wil len niet confereeren met collabo rateurs als Soekarno en Sjahrir. Soekarno en Sjahrir. Deze beschuldiging geldt niet voor' Sjahrir en ook niet voor Sjarifoedin. Deze beide promi nente menschen erkennen vol mondig, dat de Repoebliek van Japansche origine is, evenals b.v. alle Indonesiërs in Nederland dit erkennen. Ook zij verafschuwen de Pemoeda-terreur, maar blijven ondanks alles Soekarno zien als een product vanJoet rechtsbeloop. Oim dit recht te verkrijgen aan vaarden zij ook de resultaten van Soekarno's demagogie en Japan sche terreur. Een paar jonge Indonesische leerlingen van spreker kwamen hem in het kamp feliciteeren na de capitulatie en waren zeer ver bouwereerd toen hun leeraar hen als zijn meening gaf, dat Soekar no nu wel gauw opgehangen zou worden. Deze jongens droegen dg Nederlanders geen haat toe en ze waren uitstekend katholiek, maar zij konden zich een dergelijke „schanddaad"" niet voorstellen. Linggadjati In dit licht nu moet Linggadjati gezien worden. Dan wordt de ont- werp.overeenkomst een enorm politiek succes. immers niet alleen de Nederlandsche regeering heeft voor de internationale rechtsge meenschap water in den wij'n ge daan, maar ook de tegenpartij. Hier kan men de noodzaak om tot overeenstemming te komen natuurlijk extra bena drukken, maar daar staat te genover, dat de Republikein- sche leiders zeer goed weten, dat het volk van Java en Su matra rust wil, dat voor lange tijd buitenlandsche hulp noo- dig is, die het beste door Ne derlanders gegeven kan wor den, dat deze overeenkomst beter is dan een schijnvrijheid en dat het Indische volk als zoodanig den Nederlander niet haat. Ja maar, het koninkrijk wordt gebroken door Linggadjati. Als men met het koninkrijk de staats structuur van vóór '40 bedoelt, is dat inderdaad waar, maar heeft de Koninklijke Rede van '42 dat dan niet ingeleid!? Men kan het koninkrijk echter ook zien als een samenstel van staten onder één Souverein. Mi nister Jonkman heeft terecht ge zegd, dal de Nederlanders dit maar moeilijk zullen slikken. Dan blijft als derde mogelijkheid de federatie over en dit staat Ling gadjati voor. Wat verloren gaat. Er gaat dan wel iets verloren wat groeiende was, maar niet iets wat schoon was. Dit was n.l. de kleine Westersche samenleving in Indië die het geheele land be. heerschte en waaraan de groote massa der Indonesiërs geen deel had. Dit was slechts schoon voor de weinigen die er deel van uitmaak ten, maar deze moeten voor het al gemeen welzijn van Indonesië dit offer weten te brengen. Want spre ker herhaalt met klem dat ondanks al het goede wat Nederland in In dië gewrocht heeft in de laatste 75 jaar, deze volken tot Maart '42 door Nederland tot armoede zijn gebracht en gehouden, en niet in staat waren zich economisch of cultureel te ver heffen, noch in de toekomst eenig uitzicht hadden om dit te bereiken. Intusschen blijft het de plicht van de Nederlandsche regeering speciale zorg aan den dag te leggen voor hen die voortgekomen zijn uit In den sector van Padang heb ben Nederlandsche troepen een succesvolle zuiveringsactie onder nomen zonder zelf verliezen te lij den. Veel munitie en wapens zijn hierbij in beslag genomen. Uit den sector van Soerabaja wordt vernomen, dat de berichten over terreur onder de Indonesi sche bevolking, waarvan reeds eerder is melding gemaakt, nog steeds aanhouden. In de stad zijn verschillende personen wegens ex tremistische activiteit gearres teerd. De Nederlandsche controle patrouilles werden beschoten en beantwoorden het vuur. In den centralen sector van Soerabaja werden de Nederlanders met ar tillerie beschoten, waarbij echter aan Nederlandsche zijde geen ver liezen waren. In den Zuidelijken sector zijn republikeinsche pa trouilles, die in sterkte varieerden van van 5 tot 50 man, door be schieting uit Nederlandsch gebied verdreven. Naar wjj vernemen is bjj de Regeering in voorbereiding een regeling, waarbjj het on rendabele deel van de tegen woordige zeer hooge bouw kosten van den particulieren woningbouw zal worden opge vangen. Waarschijnlijk zal dit geschie den door een rentevergoeding, welke het Rjjk aan de betrok kenen zal verieenen, nadat de ze gelden door de particuliere kapitaalmarkt gefourneerd zul len zijn. du Tien ton cacao ging in vlammen op tijdens den hevigen brand, welke in een opslagplaats van cacao en papier in Westzaan heeft gewoed. Personeel van het bedrijf bezig met het oprui- mingswerk. (A.N.P.) Den Bosch bereidt zich voor op Carnaval Dit jaar zullen de vasten- avonddagen gehouden worden op 16, 17 en 18 Februari. De Bossche carnavalsclubs zijn nu reeds bezig met de voorberei dingen voor het feest, dat se dert zoovele jaren als een tra ditioneel en karakteristiek volks feest kan worden aangemerkt. Alle vereenigingen hebben be reids haar medewerking toege zegd om te komen tot een groo- ten carnavalsoptocht. In hoofdlijnen ziet het program er als volgt uit: Zondag: feestelij ke intocht van Z.K.H. Prins Amadeiro XVI, Maandag: ge- costumeerde optocht, Dinsdag: Breugheliaansch feestmaal op de markt. GUD-MINISTER-PRESIDENT prof. Gerbrandy heeft gisteren in het programma van de A.V.R.O. en de N.C.R.V. gerepliceerd tegen de verkaring van de Regeering in zake zijn anti-Linggadjati-rede, voor dezelfde omroepvereenigingen op Donderdag 2 Januari gehouden. Prof. Gerbrandy betoogde, dat de Regeeringsverklaring er naast was. Een eerdere toelichting op de Ko ninklijke rede van 1942 was z.i. niet npodig. Zij werd z.i. noodzakelijk na de debatten over Linggadjati in de Tweede Kamer, waarin die rede z.i. „ergerlijk misbruikt" was. Want zij wordt ten onrechte gebruikt als een dekmantel voor een beleid, dat met ■die rede vloekt. Over de kwestie van Mook deelde prof. Gerbrandy mede, dat deze ontslag als minister van koloniën verzocht, toen de oorlog met Japan uitbrak. Dit werd ingewilligd in dien tijd van hoogsten nood. Even als de gouverneur-generaal, jhr. Tjarda van Starkenborgh, instemde met de benoeming van van Mook als minister, evenzeer vroeg hij, dr van Mook lt. gouv. gen. te maken, om dat er persoonlijk contact met Ame. rika bijv. noodig was en de G.G. zelf het grondgebied niet mocht veria- het samengaan IndiëNederland: de z.g. half-bloeds. Vragen gesteld. Bij het vragenstellen werden be weringen als zouden Soekarno en Soedirman halfbloeds zijn, en van Mook een zwager van Sjahrir naar het rijk derrfabels verwezen. Spre ker legde er den nadruk op dat de gewetenlooze kapitalisten, die in Indië veel te vertellen hebben ge had, dikwijls onverschillig staan t.o. Linggadjati omdat ze de olie onder iedere andere regeeringsvorm toch ook wel weten te vinden. Het was spreker zelf ook niet dui delijk waarom Tjarda van Starken borgh Stachouwer den eisch gesteld heeft dat orde en rust verzekerd moesten zijn als hij weer G. G. werd. Deze eisch was op dat mo ment onmogelijk te voldoen omdat er geen Nederlandsch leger was. De brandende vraag: wat is de taak van ons leger in Indië, loste spreker op met te wijzen op de noodzaak van rust en orde. Behalve kapitalisten zijn er in Indië zeer veel kleine" Nederlandertjes op scheepswerven, vrachtboot, kanto ren etc. De bezittingen en het leven van- deze menschen moeten verde digd worden en tenslotte kan geen regeering onderhandelen als er geen militaire macht achter staat. Tenslotte werd gevraagd of er een principieel Katholieke Indië-poli- tiek is. Spreker antwoordt bevesti gend. Ook als Katholiek hebben wij den plicht te zorgen dat de vooroorlogsche politiek niet terug keert in Indonesië, maar wij moe ten de menschen daar helpen een behoorlijk bestaan te verwerven. Het was zeer laat geworden toen voorzitter Veul den spreker bedank te voor zijn buitengewoon betoog. Hij heeft ons zijn visie op het groo te probleem van den dag gegeven en het de hier aanwezige jongens gemakkelijker gemaakt te vertrek ken als hun plicht hen naar het verre gebied voert! ten. Na de overweldiging zond de G.G. van Mook met enkele andere figuren naar Londen, om zelf het lot der Indische bevolking te dee- len. Van Mook werd toen weer mi nister. Van Mook werd in het Lon- densche milieu opgenomen, omdat alle hens aan dek moesten voor de gemeenschappelijke zaak. Ondanks verschil van visie had het belang van het Koninkrijk den ^jpotrang. Dat in het najaar van 1944 van Mook minister en lt. gouv. gen. bleef kwam door de verwachting, dat wij spoedig De- vrijd zouden zijn. Van Mook bleef minister, in de verwachting, dat dit nog maar voor een klein tijdje zou zijn en de spoedige terugkeer naar Indië van Van Mook, als lt. gouv gen. in uitzicht was. Toen de bevrijding op zich liet wachten, werd de koppeling van deze func ties van Van Mook beëindigd. Dat stond echter niet in de verkla ring der Regeering van 3 Januari jl.De lt. gouv. gen, van Mook heeft niet alle bevoegdheden ge kregen, die hij verlangde! Dit heeft hij aanvaard. De op zet was, dat jhr Tjarda t.o.v, den heer van Mook weer in dezelfde verhouding zou komen te staan, gelijk voor den ooriog het geval was. Aan de houding van jhr. Tjarda bracht prof. Gerbrandy alle hulde. Volgende regeeringen hebben hem losgelaten, omdat zij niet zijn beleid, maar dat van dr. van Mook deelden. Prof. Ger brandy oefende verder zijn beken de critiek op den gang van zaken, met betrekking van de uitwerking van het accoord, „dat nog niet eens geteekend is". Volgens den diplomatieken correspondent van de Londen- sche Times verluidt, dat de Sowjet-Russische regeering de Noorsche regeering verzocht heeft om faciliteiten voor het aanleggen van militaire bases op het eiland Spitsbergen. Bij zonderheden zjjn nog niet be kend. De correspondent releveert, dat tijdens den oorlog door een geal lieerde raid den Duitschers het gebruik van de Spitsbergensche steenkool werd verhinderd. De geheele Noorsche bevolking van het eiland werd na de raid naar Engeland overgebracht. Later ves tigde zicih een kleine Noorsche groep, hoofdzakelijk belast met meteorologische werkzaamheden, zich op het eiland. De Noorsche „Aftenposten" geeft over dit bericht in de Times, het volgende commentaar: „Het is vol komen absurd te denken, dat onze bondgenoot Sowjet-Rusland eenig onder Noorsche souvereiniteit staand gebied- zou wenschen te verkrijgen of te gebruiken. Tenzij wij anders zullen vernemen, moe ten wij weigeren te gelooven, dat dit bericht op waarheid berust." Het plotselinge aftreden van Byrnes was een groote verrassing, niet alleen voor de Amerikaansche en Engelsche pers, maar ook voor alle politieke persoonlijkheden. De eerste reactie in de Amerikaan sche bladen was er een van te leurstelling en men gaf zich over aan het uiten van allerlei veron derstellingen, die een verklaring moesten geven van dit onver wachte aftreden. Zoo herinnerde de New York Herald Tribune aan het, zooals het blad noemt, onhandig optre den van president Truman in de kwestie-Wallace. En het blad vroeg zich af of hier niet weder, om een of andere onhandigheid in he spel is. Ook het Engelsche blad' de Times was teleurgesteld en was vap meening, dat Byrnes, wanneer hij zich den steun had verzekerd zoowel van democraten als van republikeinen, in staat zou zijn geweest een samenwerking tus schen de Ver. Staten en Eurqpa tot stand te brengen als nooit te voren. Ook Duitsche politieke kringen betreuren het aftreden van Byrnes, op wien zij hun hoop hadden gevestigd en hun vertrou wen hadden geschonken na zijn bekende redevoering te Stuttgart. De teleurstelling over het aftre den van Byrnes is echter over schaduwd door de g^gemeene in genomenheid met de benoeming van generaal Marshall als leider van de toekomstige buitenlandsche politiek der Ver. Staten. Het feit dat Truman een niet-dïplomaat als minister van buitenlandsche zaken heeft aangezocht heeft tot het vermoeden geleid, dat Mars hall bestemd is om te worden voorbereid als een belangrijk can- didaat bij de presidentsverkiezin gen van 1948. Wanneer Mars hali's politiek tengevolge mocht hebben, dat hij in 1948 President zou worden, dan zou dit inderdaad een groot succes voor de democra ten zijn, die bij de laatste veriöe- z:ingen een groote nederlaag heb ben geleden. Behalve deze enge opvatting zijn er ook de ruimere opvattingen^an diplomatieke waarnemers. Deze wijzen er terecht op, dat sommige van de grootste diplomatieke pro blemen van Amerika tevens mili taire problemen zijn. In zijn nieu we functie zal Marshall tot taak krijgen met de andere leden van de Groote Vier te onderhandelen over de demilitarisatie van Duitschland terwijl men ook nog wijst op de andere militaire pro blemen van het ministerie van buitenlandsche zaken: de plar men voor een defensief verdrag met het WesteJijk Halfrond; de stan daardisatie van wapens met En geland en andere landen en het vestigen van militaire bases op de voormalige Japansche eilanden in den Stillen Oceaan. Hoewel sommige politieke krin gen' te Berlijn nu een „sterker Amerikaansche politiek" verwach ten op de aanstaande bijeenkomst te Moskou, is het opmerkelijk, dat volgens berichten uit Moskou ook daar de benoeming van Mars hall met groote voldoening is ont vangen. In Amerika zelf blijkt men eensgezind gestemd te zijn tegenover de benoeming van Marshall, getuige het feit, dat de Senaat, binnen twaalf minuten, de benoeming goedkeurde. het volledig adres van militairen in Indië en een bedrag van 3.40 gld. en wij verzenden iedere week de speciale Indië-krant van het N. N. H. D. per luchtpost!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1947 | | pagina 1