ENGELAND EN FRANKRIJK SLUITEN
EEN BONDGENOOTSCHAP
Onjuiste berichtgeving
omtrent de „Lilian"
Amerika iaat het initiatief
aan de Sovjet-Unie
r
Leden van executie-pelotons
Bericht
Nauwe economische samenwerking
Vrees voor
Duitschland
DE „HUDSON" NAAR
DE LILIAN
DE STRIJD OM
SPITSBERGEN
Britsche reactie op
Russische verklaring
Andriessen voor de
K.V.P.
DIENSTWEIGERAAR
EET WEER
Maar geen militair**
voedsel
Het beleid in Londen
Ter inzage
WAAROM ZOOVEEL
SENSATIE?
kunnen zich beroepen op ambtelijk bevel
Mits een proces aan het vonnis
vooraf ging
Molotof verdedigt
Poolsche regeering
Maximum-prijzen
voor wintergroenten
De toekomst van het
Saargebied
Begrip voor Fransche
desiderata
Een open brief aan generaal Marshall
De plaats, welke in de komende weken in het brandpunt der belangstel
ling van 't Nederlandsche volk zdl komen te staan, het paleis Soestdijk.
ANP/KLM P
Als resultaat van het bezoek
van Leon Blom, de Fransche
Premier, aan Londen, is giste
renavond in beide hoofdsteden
de totstandkoming van een
Fransch-BTitsch Bondgenoot
schap bekend gemaakt. Dit ver
bond, dat gesloten zal worden
binnen het kader van artikel 52
van het Handvest der Ver. Na
ties heeft ten doel verdere
agressie van Duitschland te
voorkomen en vrede en veilig
heid te bewaren.
De eerste, die in Londen Jiet
nieuws bykstnd maakte, was Bram
zelf. In de officieele Britsche ver
klaring wordt gezegd, dat, hoewel
het economisch herstel van Duitsch
land om vele redenen noodzakelijk
is, op deze wijze weer een bedrei
ging zou kunnen ontstaan voor de
wereldvrede. Hierom sluiten Enge
land en Frapkrijk zich nauwer aan
een op politiek en economisch ter
rein. Beide landen zijn er van over
tuigd, dat het verbond de regeling
van alle tusschen de Europeesche
landen voorkomende kwesties zal
vergemakkelijken.
Het bezoek van Blum aan Lon
den beteft de gelegenheid Ver
schaft voor een gezamenlijk on
derzoek van een aantal vraag-
BttuScken van gemteensdhappelijk
belang voor de regeeringen van
Frankrijk en Engeland en voor
een zeer nuttige uitwisseling van
standpunten ten aanzien van een
aantal kwesties. Het vraagstuk
van de te volgen politiek ten aan
zien van Duitschland word gron
dig onderzocht en overeenstem
ming werd bereikt over de te ne
men maatregelen, die moeten
verhinderen, dat Duitschland nog
ooit tot agressie overgaat. Men
was de meening toegedaan, dat
de beide landen, daar zij twee
maal in een periode van 25 jaar
door Duitschland zijn aangeval
len, er evenveel belang bij heb
ben zich tegen een nieuwe Duit-
sche bedreiging te beschermen.
Men kwam daarom overeen, dat
er in deze omstandigheden zoo
spoedig mogelijk een vertoond
moet worden gesloten en dat <Je
onderhandelingen te dien einde
zoo spoedig mogelijk zullen be
ginnen.
Men kwam overeen, dat de
Fransche en Britsche vertegen
woordigers in de Eingelsch-Fran.
6che economische commissie zou
worden verzocht, haast te maken
met hun taak, hun plannen voor
wederopbouw en moderniseering
te onderzoeken, daarbij maatre
gelen treffende om conflicten te
voorkomen.
Frankrijk heeft steenkool
noodig.
Men constateerde, dat verhoog
de steenkoolimport noodzakelijk
is voor het economisch herstel van
Frankrijk en dat een verhoogde
steenkoolproductie in de Roer een
De „Hudson" van Smit en Co.
Intern. Sleepdienst is gisteravond
half tien in de Buitenhaven te
Den Helder aangekomen en he
denmorgen om 9 uur uitgevaren
naar de Lilian. Even tevoren was
van de Buitenhaven een motor-
vlet vertrokken met een gedeelte
van de Deensche bemanning, die
naar het gestrande schip wilden
om stoom te sloken. Ook is er een
Vlet van de Dijk vertrokken met
vlettenlui voor 'hulp te bieden
voor het overbrengen van de
sleeptros.
essentieele factor is voor den we
deropbouw van Europa. Het is
echter niet mogelijk onmiddelijk
lot verhooging van den export
van den Roer over te gaan, ter
wijl het tevens noodzakelijk is
om toenemende exportverhooging
van Duitschland te verkrijgen,
voldoende hoeveelheden steen
kool ter plaatse te laten. Wanneer
de productie stijgt in het tempo,
dat men thans verwacht, zal te
gen het einde van April 1947 de
export weer het peil bereikt heb
ben van voor de beperkingen in
November. Wanneer dit resultaat
bereikt zal zijn, zullen alle in
spanningen er op gericht zijn zoo
wel export als productie steeds
te verhoogen tot aan de vitale
behoeften van Frankrijk en an
dere importeerende landen zal
zijn voldaan.
Geestdrift te Parijs
De Fransch-Britsche overeen
komst is in officieele kringen te
Parijs met groote geestdrift begroet.
Men besohouwt deze overeenkomst
als een keerpunt in de verhouding
tusschen beide landen sinds de be
vrijding van Frankrijk en men is
van meening, dat het wellicht een
definitief punt van uitgang zal be-
teekenen voor het herstel van
Europa van de gevolgen van den
oorlog. Ook neemt men te Parijs
aan, dat het Fransch-Britsche ver
bond eenzelfde karakter zal dragen
als de Fransch-Russische en de
Britsch-Russische verdragen. Het is
wel mogelijk, dat de communisten
de overeenkomst van Londen zullen
becritiseeren al was het alleen maar
omdat deze overeenkomst de positie
van Blum heeft versterkt.
Ook een militair verdrag?
A.F.P. meldt uit Londen, dat
verschil van meening over de
Dultsche kwestie tot dusver
heeft verhinderd, dat gevolg
werd gegeven aan de voorstel
len voor een militaire alliantie,
die enkele maanden geleden
werden gedaan door Duff Coo
per, den Britschen Ambassa
deur te Parjjs. Be vin legde de
kwestie opnieuw voor aan
Blum, onder de verzekering,
dat die voorstelden nog steeds
de steun van de Britsche regee
ring hadden.
Uit gezaghebbende bron te
Londen wordt vernomen, dat
Groot-Brittannië niet accoord
kan gaan met de opvatting van
de Sowjet-Unie over het ver
drag van 1920 inzake Spitsber
gen.
Naar Sowjet-inzicht kan het ver.
drag niet van kracht blijven, daar
het mede onderteekend is door
mogendheden, die in den tweeden
wereldoorlog aan de zijde van de
as hebben gestreden. Engeland
stelt zich op ihet standpunt, dat
zulke feiten aan de geldigheid van
een verdrag niets af of toe doen.
Ook het argument dat de over
eenkomst voor de Sowjet-Unie
niet tot de oorspronkelijke onder-
niet tor de oorspronkelijke onder,
teekenaars behoort, acht Engeland
onhoudbaar. De Sovjet-Unie
heeft in 1935 de rechtskracht van
het verdrag erkend.
De Sowjet-Unie wenscht het
verdrag gewijzigd te zien, omdat
het Spitsbergen als militaire ba
sis zou willen gebruiken.
Intusschen hebben de Britsche
regeering geen officieele voor
stellen bereikt, noch van de zijde
van Noorwegen, noch van die der
Sowjet-Unie om het verdrag te
veranderen.
ZATERDAG 1 FEBRUARI
TE ALKMAAR
MAAR WIJ VERNEMEN, zal
de Kring den Helder van
de K.V-P. op Zaterdag 1 Febru
ari a-s. een buitengewone
Kringvergadering beleggen in
„Het Gulden Vlies" te Alk
maar, waarop als spreker zal
optreden de nieuwe voorzitter
van de Party, de heer W. J. An
driessen. Het ligt in de bedoe
ling, de afdeelingen recht van
toegang te verleenen voor een
dubbel aantal afgevaardigden.
Nadere byzonderheden volgen
nog.
Naar wij vernemen wordt de
dienstweigeraar N. Kneulman te
Amsterdam, die op 26 November
jl. in hongerstaking is gegaan in
het militair hospitaal te Utrecht,
nadat zijn beroep op de Dienst-
weigeringswet was afgewezen,
thans verpleegd in de psychia
trische afdeeling van het Stads
en Academisch Ziekenhuis te
Utrecht. Naar verluidt had zijn
weigering om voedsel tot zich te
nemen slechts betrekking op de
maaltijden, die hem vanwege den
militairen dienst werden ver
strekt. Kort na het begin van zijn
hongerstaking is hij overgebracht
naar het Stads, en Academisch
Ziekenhuis, waar hij thans weer
normaal voedsel tot zich neemt.
DE EERSTE KAMER heeft in
haar eerste begrootingszit-
ting gisteren niet veel nieuws
meer over het algemeen debat
kunnen vertellen. Wel interes
sant was de bespreking over
het Londensche Beleid van on
ze Regeering in den bezettings
tijd, waarover wij deze week
een paar opmerkingen maak
ten, naar aanleiding mede van
de redevoeringen van prof.
Gerbrandy. De beer Pollema
zei, dat er nog heel wat op te
helderen viel en de heer Rei-
nalda, van de Partij van den
Arbeid, was het daar mede
eens. De heer Pollema noemde
o.a. ook het gebeurde met zyn
partijgenoot jhr. de Geer. Hij
drong op een parlementair on
derzoek aan, semi-parlemen-
tair noemde hij dat, door een
speciale commissie, waarin
verschillende parlementsleden
en speciale deskundigen zou
den zitten met leden van de
Regeering. Er zou ook een par
lementaire enquête kunnen
worden gehouden.
De Minister-President scheen
er niet zooveel voor te voelen,
wat ons jammer toeschijnt. Se-
mi-parlementair geeft niet zoo
veel, zei hij, en over een par
lementaire enquête moet het
parlement beslissen. Bedoelde
dr." Beel een wenk te geven?
Dat het parlement beslisseDe
sluier moet worden opgelicht,
tot. .ide zevende aan toe
Op onze bureaux liggen de
lijsten van de namen der uit het
binnenland van Java op 27 De
cember jl. naar Batavia overge
brachte geïnterneerden ter in
zage.
De Italiaansche premier Alcide
de Gasperi, die een bezoek
brengt aan de Ver, Staten, werd
bij zijn bezoek aan Chicago ont
vangen door Kardinaal Stritch.
Ass Press P-
Het radiobericht van giste
renmorgen vroeg, waarin on
rustbarende mededeelingen wer
den gedaan over het spoorloos
verdwijnen van de sleepboot
Stentor, werd op de buitenha
ven met reserve ontvangen.
Stuk voor stuk spraken de er
varen zeelieden van den buiten
kant de verwachting uit, dat
de Stentor bij daglicht wel zou
binnenloopen. Deze opvatting
werd ook gedeeld dqpr den
commissaris van het loodswe
zenVoor het Schulpengat ligt
momenetel geen betonning en
het was te verwachten dat de
kapitein van de Stentor geen
enkel risico zou willen nemen en
den nacht rustig voor het Schul
pengat zou doorbrengen.
En jawel, om half tien kwam
de Stentor puffend de haven
binnenvaren. Zij meerde bezij
den de Amsterdam. Met verba
zing nam de bemanning kennis
van het verhaal dat omtrent de
vermissing van het schip en
henzelf in omloop was gebracht.
De mannen werden er een beet
je wrevelig onder. Een mooie
methode om je vrouw en kin
deren in ongerustheid te bren
gen! Vier en twintig uur achter
een waren zij nu reeds in touw.
Dinsdagmiddag om half drie
kwamen ze bij de ÏJmuider ha
ven aan, nadat van Wijssmuller
bevel was ontvangen, de pogin
gen tot het vlotbrengen van de
Lilian op te geven. Toen echter
plotseling het bericht binnen
kwam dat de Lilian was losge
raakt en terechtgekomen op de
Razende Bol, moest de Stentor
weer retour. Voor donker kon
de haven van Den Helder niet
meer worden bereikt en daarom
werd den nacht buitengaats
doorgebracht.
De officieele berichtgeving
over de stranding heeft vanaf
het begin ontstemming gewekt
bij insiders. Het A.N.P. heeft er
wel voor gezorgd dat het ver
trouwen in de juistheid van de
door dit bureau verspreide bul
letins, een geduchte knauw heeft
gekregen. In de eerste berichten
werd de naam van het schip
verdraaid, de nationaliteit was
Zweedsch'inplaats van Deensch
en de lading heette te bestaan
uit aardewerk en niet uit pijp
aarde! Waar met veel ophef is
gesproken over een redding on
der uiterst moeilijke omstandig
heden, zijn de mannen van de
Dorus Rijkers van oordeel dat
ze een zacht karweitje hebben
opgeknapt. Men raadplege de
foto's die in de kranten zijn ger
Merkwaardige conclusie van Procureur-Fiscaal
Bij de behandeling yoor den
Bijzonderen Raad van Cassa
tie van de zaken van vier
landverraders, waarvan drie
deel hadden uitgemaakt van
een executiepeloton, kwam de
procureur-fiscaal, prof. Lan-
gemeyecr, tot de conclusie, dat
in de laatste drie gevallen
beroep op ambtelijk bevel
mogelijk is, aangezien steeds
een vonnis aanwezig was,
waarom hij dan „ook voor de
ten laste gelegde doodstraf
vrijspraak vroeg.
De eerste zaak gold den ex-
SS-er Kooymans uit Rotterdam,
die thans hevig stond te snik
ken. Hem was door het Bijzon
der Gerechtshof te Arnhem de
doodstraf opgelegd, wegens het
(op bevel) neerschieten van. drie
Nederlanders in Maart 1945. De
menschen, die volmaakt onschul
dig waren, raakten in het „Sperr-
gebiet" verzeild en werden on
middellijk door Kooymans neer
geschoten.
De verdediger, mr. van der
Poel, voerde bij de cassatiemid
delen o.m. aan, dat het treden in
militairen dienst a priori het zich
verbinden tot opvolgen van be.
voegd gegeven ambtelijke beve
len inhoudt.
De procureur-fiscaal, professor
Langemeyer, sprak in dit ver
band over onzekerheden en vaag
heden in het internationaal recht
en het Londensche oorlogsregle
ment. Spreker was van oordeel,
dat Kooymans zich niet op be
voegd ambtelijk bevel kon be
roepen, omdat er geen vorm van
proces in acht is genomen. Vol
gens art. 30 van het Londensch
oorlogsreglement, heeft zelfs een
in vollen oorlogstijd 'gegrepen
spion recht op een proces. Prof.
Langemeyer achtte doodslag, cJoor
Kooymans begaan, bewezen en
vroeg bevestiging van de dood
straf.
Beroep op ambtelijk bevel
Niet bewezen achtte prof. Lan
gemeyer de ten laste gelegde
doodslag, die bedreven zou zijn
door Abel de Vries uit Oostwold
(Dr.). Het Haagsche Bijzonder
Gerechtshof veroordeelde hem ter
dood. Deze de Vries nam als lid
van de „Deutsche Ordnungs-
polizei" deel aan executies van
Nederlanders op de Schietbaan te
Kralingen.
V
Aangezien de Vries steeds ge
zegd werd, dat een veroor
deeling aan de executie voor
afgegaan was, achtte prof.
Langemeyer inderdaad in dit
geval beroep op bevoegd amb
telijk bevel mogelijk, waarom
op het punt der tenlasteleg
ging: doodslag, vrijspraak in
plaats van de doodstraf diende
te worden geëischt.
Bleef over de tenlastelegging
wegens dienstneming bij den vij
and met alle gevolgen van dien.
Hiervoor eischte prof. Langemeyer
tegen Abel de Vries vijftien jaar
gevangenisstraf.
Een derde ter dood veroordeeL
de, die bij het Hof in cassatie
ging, was H. W. Verwayen uil
's-Heerenberg, die opperwacht
meester bij de Deutsche Ordnungs
polizei is geweest en als zoodanig
op de Schietbaan te Kralingen
eveneens deel uitmaakte van een
vuurpeloton en aan executies
deel nam.
Ook hier kwam prof. Lange
meyer tot de conclusie, dat
verdachte op bevoegd ambte
lijk bevel handelde, aangezien
steeds een vonnis aanwezig
was. Voor de ten laste ge
legde doodslag moest de pro.
cureur.fiscaal dan ook vrij
spraak vragen.
Prof. Langemeyer achtte in dit
geval dienstneming bij den vijand
met de gevolgen van dien echter
wel bewezen en concludeerde ook
hier tot 15 jaar gevangenisstraf.
Tenslotte behandelde de procu
reur-fiscaal een cassatieberoep
van H. G. Mous uit Dokkum, die
door zijn vader naar de SS werd
gestuurd. Ook deze verdachte
werd te Den Haag ter dood ver
oordeeld wegens het deel uitma
ken van een executiepeloton der
Ordnungspolizei te Kralingen.
Prof. Langemeyer concludeerde
ook hier wegens het aanwezig
zijn van vonnissen het beroep op
bevoegd gegeven ambtelijk bevel
gerechtvaardigd.
Hierdoor7 moest ook in dit
geval vrijspraak voor de ten
laste gelegde doodslag worden
gevraagd.
Gezien de jeugd van verdachte
Mous en het feit, dat diens vader
door de B.S. te Dokkum werd
neergeschoten, waardtoor hij en
zijn familie reeds veel leed on
dervonden, wilde prof. Lange
meyer terzake van hulpverlee
ning aan den vijand niet meer
dan 10 jaar gevangenisstraf
eischen.
publiceerd en waarop men kan
zien hoe gemakkelijk de opva
renden van het gestrande schip
op de Dorus Rijkers konden
overstappen. Alleen toen de vier
achtergeblevenen werden afge
haald moest van het vangnet
gebruik worden gemaakt. Ken
nelijk met de bedoeling om sen
satie rond deze schipbreuk te
verwekken, is het gebeuren op
geschroefd tot een epos. Maar
de mannen van de Dorus Rijkers
zijn hiervan niet gediend en ze
voelen zich bij dit alles lichte
lijk in de maling genomen.
Als klap op de vuurpijl kwam
gisterenmiddag het radiobericht
dat de Stentor de haven van
IJmuiden was binnengevaren.
En dan moet je zelf in die sleep
boot enkele minuten tevoren
een tochtje door de Heldersche
haven hebben gemaakt.
In antwoord op de nota van
de Amerikaanschen ambassa
deur te Moskou, generaal Bedel]
Smith, heeft Molotof verklaard,
overeenkomsten van Jalta en
Potsdam niet heeft geschonden.
De Poolsche regeering, aldus
de Sowjetnota, zou haar ver
plichtingen tegenover het volk
niet hebben kunnen nakomen,
zonder maatregelen te nemen
tegen de „misdadige elemen
ten", die het houden van vrije
democratische verkiezingen in
den weg staan. De Sowjetregee-
ring ziet geen aanleiding tot in
terventie in de binnenlandsche
aangelegenheden van Polen.
Molotof verklaarde, dat de
Amerikaansche regeering zich
had laten leiden door inlichtin
gen van Mikolajczyck, den lei
der der boerenpartij, terwijl zij
de „terroristische activiteit" van
eenige leden dier parij niet in
aanmerking neemt.
De minister van landbouw,
visscherij en voedselvoorziening
heeft thans yoor de belangrijk
ste wintergroenten maximum
prijzen vastgesteld, welke van
kracht worden met ingang van
Dinsdag 21 Januari a.s. en gel
den voor een periode van veer
tien dagen. De daartoe uitge
vaardigde „Prijzenbeschikking
Groente 1947" regelt de prijzen
voor grossiers en detaillisten.
De kleinhandelaar mag bij
thuisbezorging boven de vastge
stelde prijzen ten hoogste een
cent per kg berekenen, voor het
snijden van kool ten hoogste drie
cent per kg en voor het schrap
pen van wortelen ten hoogste
een cent per kg, kool en worte
len gewogen, respectievelijk na
het snijden en voor het schrap
pen.
Een regeling van den toe-
komstigen status van het Saar
gebied, ten aanzien waarvan de
Fransche regeering bepaalde
desiderata koestert, vormt in
territoriaal en economisch op
zicht een onderdeel van het
West-Duitsche vraagstuk. Als
zoodanig acht de Nederlandsche
regeering het gewenscht, dat
een beslissing nopens het Saar
gebied genomen worde tezamen
met de beslissing ten aanzien
van de desiderata, die de ove
rige westelijke buurlanden met
betrekking tot Duitschland heb
ben geformuleerd.
Rekening houdend met het
geen hierboven werd gezegd,
moge hieraan ter vermijding
van misverstand nog worden
toegevoegd, dat de Nederland
sche regcering in beginsel vol
ledig begrip heeft voor de Fran
sche desiderata ten opzichte van
het Saargebied.
HENRY WALLACE:
Als redacteur van het liberale
weekblad „New Republic"
heeft Henry Wallace, de vroe
gere Amerikaansche minister
van handel, een open brief aan
generaal Marshall geschreven.
Hy zegt hierin, dat Amerika
het „initiatief by de verande
ringen, die de ontredderde vol
ken van Europa en Azië
eischen, aan de Sovjet-Unie
overlaat."
Wallace verwelkomt generaal
Marshall als minister van buiten-
landsche zaken en laat zich waar-
deerend uit over diens rapport in
zake Ghina. „U hebt in China de
Amerikaansche politiek zien fa_
len", zoo schrijft Wallace, „terwijl
geen man beter in staat zou zijn
geweest, die politiek te verwezen
lijken dan gij."
„Het mislukken der politiek
vond zijn oorzaak in de politiek
zelf. Als minister van buitenland,
sche zaken zal het tot uw taak
behooren er op toe te zien, dat
andere Amerikaansche vertegen
woordigers een meer realistische
en practische politiek hebben uit
te voeren. De politiek van Ame
rika was statisch geworden in een
tijd, waarin mannen en vrouwen
trachtten de wereldorde te wij
zigen. Het was noodig geweest,"
aldus Wallace, „een luid ja te la
ten hooren waar ontredderde vol
ken om een wijziging vroegen.
Thans werpen de Sowjets zich te-
gepover alle koloniale volken op
als de eenige vijand van het „im-,
perialisme". Wij moeten de kolo
niale volken helpen zich te bevrij
den. In het geval van Franco moe.
ten wij actief optreden en niet
passief anderen in hun oppositie
volgen. Waar wij de Sowjet-Unie
ook in Europa ontmoeten, is de
vijand niet de Sowjet-Unie, doch
de ontreddering zelve."
Wegens ernstige telex
storing hebben verschil
lende berichten voor de
krant van vandaag ons
niet of met vertraging be
reikt.
Soldaten als transportarbeiders. In verband met de staking der
transportarbeiders te Londen werden soldaten belast met het
vervoer van levensmiddelen. Militaire vleeschdragers aan den
arbeid. Ass Press P.