De honderdste geboortedag
van Dorus Rijkers
imÊm
EEN UURTJE
HH x< $Wpi*ir r
Fiscus komt de groote gezinnen
tegemoet
Het valt niet mee aan boord
van de „Willem Barendsz"
LEVENSLANG
in plaats van doodstraf
NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD - Dinsdag 28 Januari 1947
PAG. 3
Diamantschat
ontdekt
Een groot vaderlander geëerd
met een vangschip
Een excursie
voor ex-burgemeestervan Vel zen
Lou Bandy beviel het
best in Indië
Beurspraatje
Als het mogelijk is
k X")idÊL2£w V" fb£ 2? »J'. *x
BMMBMMIgM»i«l^t.t "L..„f
Te Palembang hadden zware gevechten plaats tusschen de
Nederlandsche troepen en extremisten. Een kijkje op de kade
langs de Moesi, waar veel schade werd aangericht. (Anefo P.)
Wijzigingen in hef
ontwerp
belastingherziening
De Regeering heeft in het
ontwerp Wet Belastingherzie
ning 1946 enkele wijzigingen
aangebracht, waarvan die op
het gebied van de Vennoot
schapsbelasting, de Inkomsten
belasting en de Omzetbelasting
de voornaamste zijn. Een van de
t meest sprekende wijzigingen is
voorgesteld in de belasting van
hen, die aanspraak op kinder
aftrek hebben. In het bijzonder
ten aanzien van de groote ge
zinnen houdt dit een belangrijke
tegemoetkoming in.
Uit het ondervolgende overzicht
blijkt, dat de grenzen, waarbij de
belasting voor de verschillende in
komens zwaarder wordt, vergeleken
bij het oude tarief gunstiger liggen.
Oorspronkelijk Gewijzigd
Ontwerp: Ontwerp:
Ongehuwden f 9000
Geh. z. kind. f 6600 f 6600
Geji. m. 1 k. f 6720 f 7320
Geh. m. 2 k. f 6480 f 7920
Geh. m. 3 k. f 5760 f 8040
G£h. tn. 4 k, f 5040 f 8520
Geh. m. 5 k. f 4440 f 9120
Geh. m. 6 k. f 4800 f 9720
Geh. m. 7 k. f 5160 f 10320
Ger. m. 8 k. f 5640 f 10920
Geh. m. 9 k. f 6600 f 12240
Geh. m. 10 k. f 7440 f 13320
Deze tegemoetkoming is bij na
dere overweging noodzakelijk geble
ken in verband met de reeds in het
oorspronkelijke ontwerp van wet
voorgestelde verhooging van de
Omzetbelasting.
De in het oorspronkelijke ontwerp
opgenomen uitsluiting van kinder
aftrek ingeval een kind zelf een
zekere opbrengst van dienstbetrek
king geniet, is in het gewijzigde ont
werp niet gehandhaafd. Vergeleken
met het oorspronkelijk voorgestelde
ontwerp is de belasting van onge
huwden eenigszins verzwaard, Het
tarief ten aanzien van gehuwden
zonder kinderen is niet nader gewij
zigd.
Inwerkingtreding
De wijzigingen in de inkomsten
belasting, behalve die ten aanzien
van het tarief, treden voor zooveel
deze belasting zelf betreft, met uit
zondering van enkele onderdeelen,
in werking met ingang van het be
lastingjaar 1946, voor zooveel deze
wijzigingen invloed hebben op de
ondernemingsbelasting en de ven
nootschapsbelasting, met ingang van
het belastingjaar 1947 resp. het
(boek-)jaar, dat in »f met 1946 ein
digt. Uitdrukkelijk is vastgelegd,
dat deze wijzigingen geen invloed
hebben bij de heffing van de Ver-
mogensaanwasbelasting.
Het nieuwe tarief voor de in
komstenbelasting zal in vollen
omvang eerst gelden met ingang
van het belastingjaar 1948; voor
de loonbelasting zal het nieuwe
tarief gelden voor de Icontij <1-
vakken, welke na 30 Juni 1947
eindigen.
Voor de inkomstenbelasting is
voor 1947 een overgangsmaatregel
opgenomen. Het nieuwe tarief zal
nl. voor die inkomens, waarvoor de
belasting hooger word|, reeds voor
het geheele belastingjaar 1947 gel
den, tqpwljl voor de lagere inko
mens een tusschentarief van toepas
sing zal zijn, waarvan de belasting
bedragen de gemiddelden zijn van
die van het oude tarief en van het
BARTOES ZIT WEER
Bartoes, de „humorist-confe-
rencier" van het destijds zoo
beruchte „Zondagmiddagcaba
ret" van Paulus de Ruiter, is te
Amsterdam door rechercheurs
der Alkmaarsche P-R-A. gearres
teerd en ter beschikking gesteld
van de P.R.A. te Amsterdam.
Dit is de tweede maal na de
bevrijding, dat Bartoes is gear
resteerd. Nadat hij aan de Le-
vantkade geruimen tijd gevan
gen had gezeten, slaagde hij er
in Juni 1946 in te ontvluchten
en zich meer dan een half jaar
in Amsterdam schuil te houden.
Reeds meer dan een maand was
men Bartoes, (A. J. Wijsma), op
het spoor en de Alkmaarsche
P.R.A. trof hem toevallig in een
huis aan de Leliegracht te Am
sterdam aan. In dit perceel de
den de recheurcheurs een inval
omdat het vermoeden was ge
rezen, dat de eigenaar de Jong
aan politieke delinquenten on
derdak verschafte. Onder de
aanwezigen was ook Bartoes,
die zich echter afdoende wist te
legitimeeren met papieren op
den naam Visser. Daar de re
chercheurs met het uiterlijk van
Bartoes niet bekend waren,
glipte hij toen nog door de ma
zen van het justitieele net.
De tweede maal waren de
rechercheurs beter voorbereid.
De gangen van Wijsma waren
gevolgd en als klap op den
vuurpijl bleek bij zijn aanhou
ding, 'dat hij een rijbewijs bij
rich droeg, gesteld op zijn eigen
naam.
nieuwe tarief. Is de belasting niet
over het geheele jaar 1947 verschul
digd, dan zal voor belastingtijdvak
ken of gedeelten hiervan vallende
voor 1 Juli 1947, het oude tarief
worden toegepast; voor belasting
tijdvakken of gedeelten hiervan,
vallende na 30 Juni 1947, het nieu
we tarief.
Omzetbelasting
Gok in ander opzicht is een be
langrijke verlichting van den belas
tingdruk voorgesteld, ni. ten aan
zien van de omzetbelasting op een
aantal noodzakelijke goederen. Deze
kan worden bereikt, doordat de mo
gelijkheid is geopend om een aantal
door de Kroon aan te wijzen goede
ren bij levering door een fabrikant
aan een anderen ondernemer van
omzetbelasting vrij te stellen.
Voorts zijn bij de reeds in het
oorspronkelijke ontwerp opge
nomen goederen, welke geheel
zijn vrijgesteld van omzetbelas
ting, gevoegd groenten en fruit,
welke in het oorspronkelijke
ontwerp alleen bij levering door
eep fabrikant aan een onderne
mer waren vrijgesteld.
In Belgisch
Interneeringskamp
Het Belgische blad „Le Soir"
geeft bijzonderheden over een
■millioenenschat aan diamanten,
die in het Belgische internee-
ringsk. Leopoldburg gevonden
is en afkomstig zou zijn uit door
de Duitsehe nazi's aangelegde
voorraden.
Het bestaan van den schat
kwam aan het licht, toen men
een onderzoek ging instellen
naar aanleiding van het feit,
dat in de vuile wasch, die gede
tineerden het kamp uit zonden,
diamanten waren verborgen.
Een van de gedetineerden bleek
dezen schat» onder zijn beheer te
hebben en als lid van een Sow-
jet-Russische Todtorganisatie de
diamanten successievelijk aan
bevrijden in handen te spelen
ter financiering van anti-Belgi
sche propaganda.
Ook vleesch is toegevoegd aan de
goederen, die gedeeltelijk (t.w. bij
levering door den fahrikant aan een
ondernemer) zijn vrijgesteld.
De in de nota "an wijzigingen op
genomen voorsteller; inzake de om
zetbelasting zullen tot gevolg heb
ben, dat de oorspronkelijk geraam
de hoogere opbrengst tot 97 millioen
gulden daalt. Deze 07 millioen gul
den zal geheel benoodigd zijn voor
de voorgenomen noodvoorziening
voor de ouden van dagen. Verwacht
mag worden, dat afgezien van de
vertiooging voor de hoogere inko
mens, de inkomstenbelasting over
1948 'onder het nader gewijzigde
nieuwe tarief evenveel zal opbren
gen als over 1946 onder het oude
tarief.
HONDERD JAAR GELEDEN werd Dorus Rijkers geboren. De
man die honderden van een zeememsdood heeft gered en
zich de erkentelijkheid van keizers en koningen heeft verworven,
Toch bleef Dorus Rijkers de eenvoudige oude Heldersche zeerob,
die zich op zijn prestaties nooit heeft laten voorstaan. Hij bleef
het voorbeeld van alle zeehelden die na hem kwamen en die
met denzelfden moed en doodsverachting de wilde golven trot
seerden, om waardevolle menschenlevens in veiligheid te brengen
Gisterenmorgen had op de al-
gemeene begraafplaats te Huis
duinen een korte herdenkings
plechtigheid plaats. De beman
ning van <Je „Dorus Rijkers" eer
de haar .grooten voorganger met
een kranslegging op zijn graf. De
'secretaris van de N.Z.R.M. was
hierbij aanwezig, evenals de vroe
gere schipper van de reddings
boot, Coen Bot. Nadat schipper
PJet Bot de kranslegging had ver
richt, werd een minuut stilte in
acht genomen, waarop de heer de
Booy een kort herdenkingswoord
Uitsprak.
In gevoelige bewoordingen
schetste de heer de Booy de fi
guur van Dorus Rijkers, Nooit
versaagde hij wanneer de zee een
prooi had bemachtigd en de
scheepsbemanningen in nood ver
keerden. Wanneer het er om gjng
een menschenleven te redden,
dan sprong Dorus Rijkers in de
vlet, die hij niet eerder verliet
alvorens hij zijn doel had bereikt.
Het is goed, dat de reddingsboot
in Den Helder den naam „Dorus
Rijkers" draagt, waarmee den
grootsten schipper, die ons land
heeft gekend, de eer werd bewe
zen die hem toekomt. Zijn naam
is onsterfelijk, evenals de groot
heid van zijn daden, die tot in
het verre nageslacht zullen wor
den geprezen.
Moed, volharding en
zelfopoffering
had des middag haar leden ver
zameld rond het graf van den
zeeridder. De heer Levy Grun-
wald wees er in een toespraak
op, dat iémand die één leven
redt, eigenlijk een geheele gene
ratie aan zich verplicht. Me; hoe
veel te meer dankbaarheid moe
ten wij daarom spreken over
Dorus Rijkers, die 511 zeelieden
behouden heeft binnengebracht!
Spr. memoreerde diverse voor
vallen uit het leven van Dorus
Rijkers, met wien hij 20 jaar ge
leden Parijs bezoqht en een krans
legde op het graf van den onbe
kenden soldaat. Nu is Dorus Rij
kers zelf reeds lang ter ziele; zijn
lichaam is tot stof vergaan, maar
zijn daden blijven onvergetelijk.
Ook na de toespraak van den
FRITZSCHE VOOR HET
TRIBUNAAL.
Voor het zuiveringstribunaal
te Neurenberg is Zondag het
proces tegen Hans Fritzsche be
gonnen. Hij was vroeger direc
teur van Goebbels' ministerie
van propaganda en werd door
bet internationale tribunaal v/ >r
oorlogsmisdadigers vrijgespro
ken,
De openbare aanklager, Bern-
hard Mueller, las de aete van
beschuldiging voor en eischte,
dat Fritzsche onder de „hoofd
schuldigen" zou ressorteeren.
Fritzsche verklaarde, dat zijn
politieke daden het nauwkeu
rigste onderzoek zouden kunnen
doorstaan. Naar zijn meening
was met de principes van de
zuivering reeds rekening ge
houden door het internationale
tribunaal voor oorlogsmisdaden.
Gaat1 Franco een premier
benoemen?
Politieke waarnemers, be
vriend met het huidige regiem
in Spanje, gelooven dat gene
raal Franco binnenkort een
eersten minister zal benoemen.
Een desbetreffend wetsontwerp
zou in studie zijn.
Naar verluidt, was Franco in
September van het vorige jaar
voornemens een dergelijke stap
te doen. Toen was de Spaansene
kwestie echter juist bij de V.N.
in discussie en het Spaansche
kabinet wilde voorkomen, dat
men het benoemen van een
eersten minister als zwakheid
van het regiem van Franco zog
uitleggen,
PILOTEN-MOORDENAAR
GEVAT
Zooals eenigen tijd geleden be
richt werd, heeft de Belgische
Rijkswacht in Oost-Vlaanderen op
aanwijzing van eenige Nederlan
ders een persoon van Nedlerland-
sche nationaliteit aangehouden,
die daar rged% gedurende een jaar
op een boerderij werkzaam was.
Het betreft den ongeveer 40-ja-
rigen Gestapo-agent Karl Ludwig
Husehka, zich ook noemend Van
dar Wijde of 'Van der Woude en
wiens opsporing is verzocht door
den officier van justitie te Almelo,
Deze Husehka was reeds in 1941
als Duitsch agent werkzaam te
Parijs, waar hij er de oorzaak van
was dat verscheidene geallieerde
piloten en o.a. de Nederlandsche
vice-consul jhr. Bas Backer. en de
heer Jansen, de tegenwoordige di_
recteur der Nederlandsche kanse
larij te Parijs, werden gearresteerd
en naar een concentratiekamp
overgebracht
Kort voor de bevrijding was
Husehka in de zuidelijke provin
cies en in de omgeving van Al
melo werkzaam, waar hij per
soonlijk geallieerde vliegers om
het leven zou hebben gebracht.
Husehka werd na de bevrijding
gearresteerd en in Den Haag op
gesloten. Hij wist echter te ont
vluchten.
Naar men mededeelde zal Huseh
ka thans binnen 10 dagen aan de
Nederlandsche justitieele autori
teiten worden uitgeleverd. Hij zou
niet minder dan negen moorden op
zijn geweten hebben.
heer Gmnwald werden eenige
oogenbljkken stilte in acht ge.
nomen.
Vervolgens werd nog 't woord
gevoerd door den heer van Dok,
voorzitter van de vereeniging
„Moed, Volharding en Zelfopof
fering", die eveneens de groote
verdiensten van Dorus Rijkers
belichtte. De heer Winter dankte
namens de familie voor de eer,
die was bewezen.
Met deze korte, maar passende
plechtigheden werd de man her
dacht, die lot d'e grootsten van
ons volk heeft behoord.
IS
Wie vangt de meeste
walvissehen
De speciale verslaggever aan
boord van de „Willem Ba
rendsz" seint ons:
Wy bevinden ons in open wa
ter, maar er is veel ös om ons
heen. Je kunt het ook merken
aan de temperatuur, want het
wordt steeds kouder en het
ruwe weer vraagt bij het bin
nenhalen van de visch de uiter
ste inspanning van de beman
ning.
Het werk verloopt niet altijd
zonder ongelukken; in een
vroeger telegram heb ik daar al
op gewezen.
Zondagavond was er een span
nend oogenblik, toen de kabel,
waarmede de walvisch aan boord
getrokken wordt, in de Slipway
brak en naar de groote stoomlier
midscheeps werd getrokken. Per
soonlijke ongelukken kwamen ge
lukkig niet voor, maar ook den
daaropvolgende dag zaten we weer
een moment in spanning, toen vier
menschen zich nog tijdig in veilig
heid konden stelle» op het oogen
blik, waarop een kabel brak, waar
aan 1000 kg. spek hing, dat naar de
plaats van bewerking moest worden
vervoerd.
Aan boord van een jager
Eindelijk is de gelegenheid geko
men eens poolshoogte te nemen hoe
het aan boord van de jagers toegaat.
De jager immers is de eigenlijke
„vanger" van de walvissehen. Daar
bevindt zich de harpoenier, die met
zijn kanon het „doodelijke schot"
moet lossen. Bij helder weer, maar
met een stijve bries, zette ik mij in
de mand, die bij de komst van een
der jagers mij van de „Willem Ba
rendsz" af aan boord van het vang
schip moest brengen. Daar zweefde
ik enkele oogenbiikken tusschen
lucht en water. Het is een eigenaar
dige gewaarwording en ik denk aan
mijn bureau in het vaderland, waar
het toch veiliger zitten is dan hier
te zweven, maar als mijn gedachten
zoover zijn, ben ik al aan boord van
de Am 3 getrokken.
Aan dek heerscht groote bedrij
vigheid. Hoe klein is „Oome Wil
lem" nu en wat een gevaarte leek
het schip, toen het nog In de Am-
sterdamsche haven lag.
Wij varen met volle kracht weg.
Zoodra ik kan, geef ik mijn oogen
goed de kost. Op het jagerdek is'
men druk bezig het schip vischklaar
te maken. Het kanon wordt geladen
met harpoen en kruit, de lijn waar
mee de harpoen straks in bliksem
snelle vaart zal voortschieten, wordt
bevestigd. Zoo'n harpoen vereen
voudigt de vangtechniek in groote
mate in vergelijking met de primi
tieve middelen, waarmede onze
voorvaderen de walvissehen te lijf
moesten gaan. Een moderne harpoen
weegt 90 kg en is aan een trof van
ongeveer 800 meter lengte verbon
den. Zij heeft den vorm van een
dikke ijzeren staaf met aan de punt
een explosieve kop, voorzien van
weerhaken. Als de kop in het li
chaam van de walvisch dringt, ont
ploft de in den loop aangebrachte
granaat en de weerhaken zetten
zich vast in het lichaam. Zoo kan
het dier naar het vangschip worden
gesleept. De schok, die het vang
schip zou krijgen, zoodra een wal
visch door een harpoen is getroffen,
wordt opgevangen door buffervee-
ren, waarmee de tros aan boord
verbonden is.
Wij stuiven nu als het ware
door het water en passeeren Ijs
bergen soms dicht nabij. Som
mige hebben een platten vorm,
die je zou doen verleiden even
over te stappen om een rondje
te schaatsen. Het wordt nu ont
zettend koud; de wind snijdt me
door alles heen, het water golft
over den boeg, het achterschip
staat voortdurend blank. Het
schip danst over de zee en
wendt zich op iederen draal van
het roer.
Ik sta met den kapitein op de
brug en zie hoe een matroos langs
een touwladder naar het kraaien
nest klimt. Nu is alleen nog maar
zijn hoofd en iets van zijn hand te
zien. Hij zit er hoog, maar zwiert
met zijn „nest" alle kanten uit. Zijn
taak is belangrijk. Zijn er walvis
sehen vooruit? De man geeft seinen
met zijn handen, Een zwaaiende
hand beteekent naar bak- of stuur
boord, voor- of achteruit. Iedereen
aan boord is gespannen. De kapitein
loert als het ware om zich heen om
alle voorwerpen, die in zijn ge
zichtskring komen, op te „slorpen".
De jager valt onophoudelijk over
stuur- en bakboord, en als we gaan
eten, hebben we geen rustig oogen
blik. Slingerlatten zijn er niet. We
houden onze borden soep in de han
den en gaan met de zeetjes mee. Dat
duurt zoo den geheelen maaltijd, Op
de brug is de luidspreker ingescha
keld. Ik hoor hoe de andere jagers
hun vangsten aan het moederschip
opgeven. Het wordt een wedstrijd
wie het meeste binnenbrengt. Aan
de gezichten van de bemanning lees
ik af, dat het werk een spel gelijkt:
wie wint vandaag, van de week, wie
vangt de meeste walvissehen? We
snuffelen de ijskoude zee af. Dat
gaat zoo dag en nacht door en hoog
stens wordt des nachts enkele uren
gestopt. Van wecken in ploegen is
geen sprake. Allen zijn vrijwel
voortdurend in de weer ter voorbe
reiding en in afwachting tevens van
de dingen, die komen zullen,
De EVC houdt van 3
8 Februari een vijf-
daagseh congres tg Am
sterdam om te beslissen
over de fusie met het
NVV 20,000 Balten
(verplaatste personen)
zullen, als de betrokken
regeeringsinslanties er
en verlaad, zijn inkomen
was in"*de oorlogsjaren
vertienvoudigd; hij had
75.000 gld. verdiend om
iemand vrij te krijgen uit
Vuhgt, enz.; de uitspraak
komt later. De Engel-
gche dirigent van het B B
C.-orkest sir Adrian
Beult, is voor tien dagen
mede accoord gaan, te in ons land aangekomen,
werk gesteld worden in In een vergadering»/
de Britsehe mijnen. van het Provinciaal Ge-
Prof. dr. Van Mierio SJ, nootschap van Kunsten
bekend Vlaamsch letter- en wetenschappen in
kundige, is doctor bono- Nrd.-Brabant heeft mi-
ris eausa van de Leuven- nister Gieten gezegd, dat
sche universiteit gewor. Zijn belangstelling p.a.X
den- Cornells van Ge~ uitgaat naar de groote
nugten, tot 18 jaar ver- plannen voor een Bra-
oordeeld, was in Novem, bantsch orkest en die van
ber 1946 uit het kamp de Regeering inzake in-
Hoogerheide ontvlucht, dustrievorming. Te-
de Amsterdamsehe P R A gen een 26-jarigen Am-
heeft hem nu in de sterdammer J, F, Rijn-
hoofdstad weer te pakken ders, die bij Stalingrad
gekregen. De rechts- met dia Duitschers heeft
geleerde raadsman van gevlochten, is voor het
Mussert, het oud-Eerste Bijzonder Gerechtshof te
Kamerlid mr. Van Ves- Amsterdam de doodstraf
'hsem heeft voor het Tri- geëischt De beroemde
bunaal te Utrecht te- Chileensche pianist Clau-
rechtges'taan, hij wordt dio Arrau, is voor een
o.a. beschuldigd van an- toumée van een week in
ti-Jeodsche handelingen ons land aangekomen.
Zaterdagmorgen zijn in
een stilstaande auto te
Amsterdam een 38-jarige
bedrijfsleider en een 24-
jarige dame dood aange
troffen, zij zijn door gas„
verstikking om het leven
gekomen, de uitlaat van
den wagen was defect.
De burgemeester van
Wolverhampton is met 'n
gezelschap voor een be
zoek aan Tilburg aange
komen. De heer Ver
meer heeft aan den mi
nister van oorlog eenige
vragen gesteld in verband
met de ramp te Muideu
o.a. of niet gezorgd' kan
worden, dat vervoer van
munitie voortaan buiten
de bevolkingscentra ge
schiedt, Aan den mi
nister van sociale zaken
wordt gevraagd, waarom
nog geen voortgang ge
maakt wordt met het in
richten van werkkampen
voor a-sociale geestelijk
debielen van 1421 jaar
die nag steeds in jeugd
gevangenissen en huizen
van bewaring zijn opge
sloten. Over de kwes
tie van de tewerkstel
ling van ex-gedetineer
den, wien het bekleeden
van eenig ambt was ont
zegd, bij de Rijksverze
keringsbank, beeft bet
Kamerlid Koenen vragen
gesteld aan drie minister^,
In Kampen rriag,, nog
steeds niet gevoetbald
worden op, Zondög,^tenzjj
zonder publiek; meiwhee'ft
er van alles ojsjgeVbnHen
om de moeilijkheden »te
omzeilen, steeds zonder
afdoende resultaaLjthans
schijnt een oplossing te
naderen, daar de stichting
Kamper Sportpark een
behoorlijk terreinericom-
plex in handen kan. krij
gen. In drie zalëkyvan
het Panorama Mesdag te
Den Haag wordt tót 23
Februari een tentoonstel,
ling De Mariniers in' beeld
gehouden, die irwfoio's,
teekeningen en kaarten
een indruk geeft vaq .het
leven van de Nederland
sche Strijdkrachte^ over
zee. In een verzade,
riqg van de Buitenland-
sche Persvereeniging te
Den Haag heeft minister
Van Boetzelaer van .Oos
terhout verklaard, dat de
ondeelbare vrede, niet
meer en niet minder,
het constante doet is
van onze buitenlandsche
politiek! hij waarschuwde
tegen „bloc-vorming", de
tendenz, daartoe noemde
hij een van de ge
vaarlijkste verschijnselen
die thans worden waar
genomen.
Bij de behandeling van het cas
satieverzoek van den ex-burge
meester van Velsen, Tsjeerd van
der Weide, heeft de Procureur
fiscaal bij den Bijzonderen Raad
van Cassatie, prof. Langemeyer,
vernietiging va,n het vonnis van
het Amsterdamsehe Bijzondere
Gerechtshof gerequieerd, waarbij
in plaats van de doodstraf levens,
lange gevangenisstraf werd ge-
eiisoht.
Prof, Langemeyer zeide dat
Tjeerd van der Weide een grens
geval is. Van der Weide was
„verkeerd", hetgeen tot uiting
kwam in daden, die het karak
ter kregen van gewone crimina
liteit. Daartegenover staat de
eerlijkheid van den verdachte. Hij
is m hooge mate een man uit één
stuk, die zich niet door veront
schuldigingen of draaierijen aan
het hem ten laste gelegde, de dood
van 17 Nederlanders, wil ont
trekken- Dit mooht bij het bepa
len van de strafmaat niet buiten
beschouwing worden gelaten. De
ontwikkeling van verdachte,
stond aohter bij zijn practische
bekwaamheid. Door zijn tempe
rament was hij geneigd veel werk
te verzetten, doch hij kende geen
rem.
Een gunstige factor is, dat ver
dachte zichzelf niet zocht en zon
der voorbehoud al hetgeen hij
gedaan heeft, toegeeft.
Daarom beschouwde prof, Lan
gemeyer de zaak Van der Weide
alg een grensgeval en wenschte
de straf te veranderen in levens
lange gevangenis.
De verdediger van Van der
Weide gaf een overzicht van den
levensloop van zijn cliënt, waar
bij hij diens „komeet-achtige car.
rière" In de rubberwereld' aan
stipte, Door het Indische verblijf
van verdachte, die van eenvoudige
afkomst is, raakte hij geheel los
van het Nederlandsche politieke
karakter. Verd. werd nationaal-
soeiaüst en is dit consequent ge
bleven, „Hij heefi gedwaald, niet
om persoonlijk voordeel, doch als
verdwaasd, fel nationailst, Indien
hij anders georiënteerd ware ge
weest, zou hjj wellicht een der
felste ondfergrondsche strijders
zijn geworden. Hij is blijven ge
looven in het nationaal-socialis-
me en is tot het laatst op zijn
post gebleven, heeft veel^ leed
veroorzaakt, doch werd altijd er
kend als een tegenstander, van
En daarom gaat hij
weer heen
Met een K.L-M- Skymaster
arriveerde Vrijdagavond om
-wart over acht op Schiphol Lou
Bandy en het cabaretgezelschap
Benny Vreden. Lou Bandy heeft
een tournee van 2 maanden over
Java gemaakt en groot succes
geboekt. Hij vertelde, hoe in
Batavia een Indische dame hem
na de voorstelling uit dankbaar
heid 'n zilveren armband over
handigde. Bandy zal op 2 Maart
voor een nieuwe Indisch tour
nee in de Skymaster stappen,
ditmaal gaat hij naar de groote
Oost en om hiervoor besprekin
gen te voeren is hij naar Hol
land gekomen. Coby Beek, Het
ty Block, Ben Aerden, Tonnv
Schifferstein en Benny Vreden
zelf hebben een tournee van 3
maanden door Java en Bali ach
ter den rug. Het cabaretgezel
schap is opgetreden in alle uit
hoeken, waar maar Nederlan
ders te vinden waren. Speciaal
hebben zij veel succes geboekt
in ziekenhuizen, waar zij tus
schen de bedden speelden. In
Semarang hebben zij onder zeer
moeilijke omstandigheden moe
ten spelen: zij werden herhaalde
malen beschoten en bovendien
heerschte er voedselschaarschte,
ook het gezelschap van Benny
Vreden hoopt weer naar Indië
terug te keeren.
wien men wist, wat men aan hem
had.
Van der Weide zei, dat hij niet
anders wist, dan dat den Joden
in Polen gedwongen arbeid te
wachten slond. Voorts erkende
hij, bij de mishandeling van een
distributie-ambtenaar door S.S.-
ers aanwezig te zijn geweest.
Deze zou eep vrouwelijk lid van
de N.S.B. bij een woordenwisse
ling beleêd'igd hebben. Verdachte
bad deze zaak „laten uitzoeken"
door de betreffende vrouw te la
ten verhoeren. Van der Weide
gaf deze feiten toe en ook was
hij met de S.S.-ers meegegaan
naar het distributiekantoor en
had gezegd: „S.S,-mannen, doet
uw plicht". Deze sloegen op den
ambtenaar in en het slachtoffer
liep ernstige verwondingen op.
Toen de president vroeg of van
dar Weide niet in conflict geko
men was, toen Japan Indië aan
viel, antwoordde hij, altijd een
felle nationalist te zijn geweest
en dat by trotsch was op hetgeen
Nederlanders in Indië hebben ge
presteerd, „Indië los van
Holland" wag hem altijd een
doorn, in het oog geweest. Hij
verklaarde sympathie te hebben
gehad voor de jongens, die naar
Engeland overstaken om voor
Indië te vechten. Zelf heeft hij
van zoo'n geval geweien. Als
burgemeester van de kustgemeen-
te Velsen heeft hij nooit naar
Engelandvaarders laten uitkijken.
Hel is niet zijn opzet geweest den
IJmuidenschen stationchef de Noo
tijdens de staking in 1943 aan het
lol, dat deze ondergaan beef;,
bloot te stellen.
Het bezoek van H. M. de Ko~
ningin verleende gisteren aan
de Effectenbeurs een heel bij
zonder karakter. Het was het
eerste bezoek van H. M. sinds
23 Maart 1914 en het spreekt
vanzelf, dat de aandacht van de
zaken hierdoor wel eenigszins
werd afgeleid. Overigens waren
die zakpn gisteren toch reeds
van zeer bescheiden afmetingen
en was het aantal binnenko
mende orders, in voortzetting
van j.l. Vrijdag, zeer matig.
De advieskoersen weken practisch
niet van de vorige not.eeringen af
en Kon. Olie werd vernomen op
350-355.
De omzetten bedroegen Vrijdag
967.930 gid waarvan 139.000 in aan_
deelen walyisghvaart.
Berichten met sterk stimuleerenden
invloed waren niet aanwezig. Met be
langstelling wordt het verloopyvan <ïe
Nederlandsch-Engelsche handelsbespre
kingen afgewacht; nadat het, contact
met d§ Engelschpp en Amerikanen 4n_
zake onzen handel met Duitschiand
beneden de verwachtingen sohijnt te
zijn gebleven.
Zonder merkbare vertraging kwa
men na het vertrek van H.M. de notee^
ringen tot stand. Groote afwijkingen
vertoonden zij niet; maar over het al
gemeen had de markt een goed prijs
houdende stemming bij zeer rustige
affaire. De meeste aandacht ging ten
slotte uit naar den hpek der staats
fondsen waar de 4 pet. en 3'/ï pet. lee_
ningen gisteren voor het laatst .ver
handeld werden om vandaag plaats te
maken voor de nieuwe conversieleeming
1047 Beide oude leeningen hadder* een
kleine inzinking en liepen terugr ,/tot
98 9/16. De integralen waren zwakker
op 83 en de gestaffelde leening onver,
anderd 100 1 /4.
Op de aandeelenmarkt trokken a^n_
deelen wal visch vaart de aandacht dQPr
2'/i pet, in koers te verheffen tot, .110
(koers van uitgifte 103). Koninklijke
olie noteerde 2 pet. beter op&355.
De industrleelen waren weinig ver
anderd evenals de Indische fondsen. Een
algemeen betere stemming heerschte
voor de scheepvaartwaarden.
Prolongatie 21/4 pet.
De meer dan 200 jaar oude prachtige Middernachtallee werd
onder de gemeente De Steeg-Rheden door de Duitschers tijdens
de bevrijding van ons land moedwillig zoo zwaar gehavend, dat
thans nog honderden zware, niet zieke beuken geveld moeten
worden.
Joodsche familie
opgepakt
Voor de Groninger kamer van
het bijzonder gerechtshof te
Leeuwarden stond terecht de
32-jarige landbouwer J, Bor-
geld- Hij was toegetreden tot de
Landwacht en naast zijn dage-
lijksche landwachters-„werk-
zaamheden", zooals patrouille
diensten en contróle van per
soonsbewijzen, was hij betrok
ken bij de arrestatie van tal van
onderduikers en het verrichten
van vele huiszoekingen. Zoo
werden o.a. een tiental personen
gearresteerd, waaronder de
Joodsche familie Sachs. De doch
ter Henriette Sachs keerde uit
het concentratiekamp te Aus-
witz terug, haar vader, moeder
en beide zusters kwamen echter
om het leven. Ook de heer L-
Huizing, waarbij de familie on
dergedoken was, is in een
Duitsch concentratiekamp om
het leven gekomen.
Verdachte schoof de schuld
op zijn broer.
De advocaat-fiscaal eischte 12
jaar rijkswerkinrichting.
WJAT is zoo'n Zondags-Epistel
toch een practische les! Daar
kan je het een heele week mee
doen. Zondag kregen we een tip,
die raak was. Hebt u er op ge
let? Er staat: „Als het mogelijk
is en voor zoover het van u af
hangt, leeft dan in vrede met
iedereen". Dat dit mogelijk is,
blijkt reeds uit de manier,
waarop deze woorden gezegd
zijn en ervaring bevestigt het
helaas maar al te dikwijls, Dan
zijn we natuurlijk geneigd om te
denken aan het eerste stuk: „Als
het mogelijk is" en daarachter
verschuilen we ons, bewerend
dat die en die een onmogelijk
iemand is. Maar u ziet, dat er
nog een tweede voorwaarde ge
steld wordt: „voor zoover het
van u afhangt". Dadr komt het
niet minder op aan. Hebben xvij
werkelijk gedaan al wat in ons
vermogen is om in goede ver
standhouding te leven met onze
omgeving? Wanneer bij cgiszelf,
van binnen, alles in vrede is, zijn
we ook vredestichters rondom
ons. MARCUS.