i
Dr. Sti
Ruim 100 Joodsche Alkmaarders
*uit hun stad verdreven
Hoog bezoek in Flora's Lentetuin
Een kalme middag voor den raad
van Beemster
Boekenp
2
NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD - Woensdag 5 Maart 1947
ALKMAAR EN OMSTREKEN
i> Maart 1942: IN MEMORIAM
De D.A.V.A. trok aller aandacht
Er werd heel wat aangenomen
Amerikac
Reke
sterdam aan, waar de Alkmaarders
door den zorg van den Jopdsehen
Raad in bepaalde wijken'werden
ondergebracht. Wat van hun be
zittingen in Alkmaar restte, werd
eenigen tijd later „gepulst"; een
nieuw woord, dal zijn ontstaan
dankt aan den beruchten expedi
teur Puls, die de Joodsche eigen
dommen als „liebesgabe" naar
Duitschland vervoerde.
Eenige gemengd-gehuwden en
een tweetal vol-joodsche gezinnen,
waarin ernstige ziekte heerschfe,
waren in Alkmaar achtergeble
ven.
Hadden de Joodsche Alkmaar
ders aanvankelijk gedacht, dat
hun evacuatie naar Amsterdam
een Duitsche poging tot ghe'to}
vorming beteekende, toen in Juli
dje deportaties naar Polen begonnen
werd de ware bedoeling duidelijk.'
Na in het doorgangskamp Wes-
terbork op het inladen in beesten
wagens te hebben gewacht, wer
den ook de Alkmaarders, voorna
melijk naar Sobibor, 60 km. ten
O. van Lublin vervoerd. Naar thans
is bekend geworden, werden zij
daar, terstond na aankomst, ver
gast.
Meer dan 100 Joodsche Alk
maarders stierven op wreeda wq-
ze op een eenzame Poolsche vlak
te. Slechts één, die in 1944 daar
heen werd gezonden, kon op het
allerlaatste moment door vrouwe
lijke Russische soldaten van den
dood gered worden. De beide
Joocsche ingezetenen, die naar het
voorkeurkamp Theresiënstad war
den gezonden, keerden behouden
daaruit terug. Een klein deel der
op 5 Maart- naar Amsterdam ge-
evacueerden zag kans nog voor
de deportatie onder te duiken. Zij
vormen thans de laatste resten
van een bloeiende Alkmaar^;
sehe gemeente van kinderen van
het Oude Volk.
De vestiging van de Joden in
Alkmaar zou volgens den beken
den archivaris C. W. Bruinvis
reeds teruggaan tot de 9de eeuw,
toen zij tot de bouwers van de
stad zouden hebben behoord.
Daarna verdwenen zij weer, om
zidh na de middeleuwen weer in
Alkmaar te vestigen.
Langzamerhand vermeerderde
hun aan al en in het begin dezer
eeuw bestond hier een bloeiende
Joodsche gemeente; bij het uitbre
ken van den oorlog werd hun aan
tal op 140 geschat.
Na in den oorlog zijn krachten
aan den Luchtbeschermingsdienst
te hebben gegeven, wist Eli Prins
korten tijd- later naar Engeland
uit te wijken; een lotgenoot kwam
met vrouw en kind veilig in Ame
rika.
Anti.Jocdsche maa regelen.
Successievelijk werden er te
gen de Joden door den bezener
verschillende maatregelen geno
men; al gauw werden de Joodsche
leden uit den L. B. D. verwijderd.
In Sept. '40 werdén door den op-
perluitenant van politie Teg B. bij
de Joodsche stadgenoolen de radio
toestellen in beslag genomen, hoe
wel een desbetreffende verorde
ning eerst 15 April '41 werd gepu
bliceerd. Korten tijd later moest net
overheidspersoneel de beruchte A-
riërverklaring onderteekenen, het-
geen*4ot gevolg had. dat drie Jood
sche leerkrachten en twee ambte
naren uit ac.ieven dienst weiden
ontslagen. In Nov. '40 werden B.
Kuyper als lid van de K. v. K. en
MevrrtTins-Vlessing als bestuurs
lid van de Opènb. Leeszaal ontsla
gen. Op 10 Jan. '41 moesten de
Joodsche inwoners verplicht ter
secretarie van hun aïstamming
mededeeling deen, waarvoor 11,
leges betaald moest worden en op
niet-nakoming waarvan zware
straffen stonden. Hun namen wer
den op een verzamellijst aan den
Sli^ioorgegeven en hun persoons
bewijzen werden gemerkt met een
zgn. ruitertje. De in Maart '41 uit
gereikte P. B.-en voor Joden wer
den van twee aanduidingen J voor
zien. Een grievende beschikking
van den Ned. Secr. Gen. van Soc.
Zaken was, dat Joodsche bloed
gevers (sters) van de lijst van den
üoediransjjusiedienst moesten wer
den geschrSpt. Op 1 Mei '41 moest
een bekwaam specialist in Alkmaar
zijn praktijk neerleggen en ver
dween ook de eigenares van een
zeer oude apotheek „Dq^Valk" in
de Magdalenenstraat van aGhter
haar toonbank.
Op 31 Maart van dat jaar wer
den zwembaden, parken en open
bare lokaliteiten voor Joden ver
boden verklaard en moest de zeer
bekwame strafpleiter, mr. A- Prins
zyn advocatenpraktijk neerleggen.
11 Aug. '41 verscheen de veror
dening: Aanmelding Joodsch bezit;
:n deze maand werden de Joodsche
leerlingen van de openbare scho
len verwijderd. Onder leiding van
den diep-betreurden heer S. E,
Leuw die het onderwijzersdiplo
ma bekat, werd met steun van het
toenmalig gemeentebestuur in een
ickaal van de Joodsche gemeente
m de ItaEstraat een bijz. school voor
Joodscnb leerlingen gesticht.
Onder zwaren druk brak 1942
aan. Ernstige ongerustheid werd
gewekt, teen de Joden te Zaandam
hun stad moesten verlaten met
achterlating van practisch cl hun
bezittingen. lp Februari 1942 ver
legde de S. Q, zijn activiteit naar
Alkmaar, waar een hoogere poli
tiefunctionaris tijdig het gevaar
signaleerde; toen dan ook de SD in
gezelschap van Alkmaarsche agen
ten bij onze Joodsche medeburgers
verschenen, om bun inboedel te in
ventariseeren, was een groot ge
deelte hiervan reeds in veiligheid
gebracht bij behulpzame buren en
kennissen.
Op den laatsten Februaridag van
'42 overviel de reeds genoemde
politib.luitenant Ten B. een gods
dienstoefening in aS synagoge; de
dienst moest worden gestaakt en
de kerk werd verzegeld, om later
verbeurd verklaard te worden. De
aanwezigheid van de Nederland-
sche vlag^werd als een ernstig feit
aangemerkt.
Evacuatie-bevel.
In den namiddag van 3 Maart
'42 werd in hetzelfde kerkgebouw
den Joodschen ingezetenen mede
deling gedaan van het Duitsche
bevel, om Alkmaar op 5 JMaart te
verla en. In den morgen van dien
dag rukte de Alkmaarsche politie
volledig uit teneinde de Joodsche
stadgenooten uit hun woningen te,
verjagen; de agenten namen de
sleutels in ontvangst en verzegel
den de huisdeuren. Bui en viel
als in deze dagen de sneeuw
in dwarrelende vlekken neer.
Alkmaar's Joden beleefden hun
exodus. Daar er voor hen een
reisverbod bestond, waren voor
hun aftocht de treinen van 12,13
en 14,13 aangewezen, En alsof de
onigelukkigen zoolang mogelijk in
de stad, waar eens de victorie der
vrijheid begon, wilden vertoeven,
koos het overgroote deel de trein
van 14,13 uur.
Daar kwamen zij, de grijsaards,
die hier eens het levenslicht aan
schouwden als kinderen van vrije
burgers; kinderen, die maar met
begrepen, waartoe dit alles diende;
jonge en oude vrouwen, mannen,
die eens een sieraad voor de Alk
maarsche gemeenschap vormden.
Een bijna 80-jarige vrouw, die
door de koude onwel was gewor
den, werd op last van den kap.
van politie P.-Maarleveldt uit een
portiek diat roegang gaf tct de
wachtkamer op het 2de oerron
verwijderd. Een aanzienlijke po
litiemacht was bij het vertrek aan
wezig; de ongelukkigan zouden
zich eens kunnen verzet.cn
Om 3 uur kwam de trein in Am-
DIEF EN DIEFJESMAAT
ALKMAAR. Al woont men
nu in een omgeving van men-
schenredüërs en ridders van de
zee, dan nog heeft men niet het
recht, om zoo maar over spullen
te beschikken, die van de ge
meenschap zijn. H. D. en A, G,
uit Egimond aan Zee dachten er
echter anders over -én omdat
Henk zijn jas kwijt was en vond
in een barak, waar ook nog de
kens lagen, nam hij met zijn jas
ook nog wat dekens als compen
satie mede. Dat ging natuurlijk
niet op en zijn vriend en collega
A. G. moest met de straf meedee-
len, al kreeg de laatste iets min
der. H. D. werd veroordeeld tot
f 30.boete of 20 dagen en A, G,
f 20,of 10 dagen.
Over S. H. uit Winkel was de
Alkmaarsche Politierechter heele.
maal niet te spreken. Geen won
der. Eenige jaren terug, toen de
angst voor het fietsenvorderen de
menschen dagelijks bezig hield,
had ook een Winkelaar zijn kar
retje prachtig verstopt. Hij re
kende echter niet op de kwad'e
bedoelingen van S. H., die het
karretje wist te staan, het weg
haalde en er toen ook maar op
ging fietsen „omdat ik voor m'n
werk een fiets noodig had". Pro-
Duitsch van inslag had hij zijn
voorbeelden opgevolgd en sloeg
op eigen houtje aan het „vorde
ren". Al is het dan vier jaren la
ter, de Officier eischte 6 maan
den gevangenisstraf, waarvan de
Politierechter 3 maanden onvoor
waardelijk maakte.
Pettenaren, of liever de kust
bewoners, houden er een eigen
moraalreeht op na, wat betreft de
omschrijving van diefsial. J. S.
uit Pelten omschreef zijn daden,
waarom een kustbewoner dit
allemaal anders beoordeelt, dan
de gewone menschen, d.w.z. de
menschen achter de lijn. Zijn op
vattingen kon de Politierechter
gedeeltelijk deelen; hij knikte
tenminste eenige malen beamend.
Strandvonderij is nu eenmaal een
ongeschreven natuurwet gewor
den. Maar toch moet het niet al
te geik worden, zeker niet, wan
neer men zoo maar hout gaat
weghalen, dat in feite aan den
Staat toebehoort. In de geimeente
Zijpe was door de Geallieerden
hout achter gelaten en o.a. J. S.
profiteerde daarvan en verkocht
dit aan D. dë L. uit Zijpe. „Ieder
een liep er mee weg", vertelde
deze en de snedige Officier
maakte zijn opmerking af, door
hem te vertellen „en u liep er in".
J. S. werd veroordeeld tot f 40
of 20 dagen, en ook D. de L. kreeg
dezelfde strafmaat opgelegd.
STADGENOOTEN CONCER
TEEREN
ALKMAAR. Zooals uit een
heden 'in ons blad geplaatste ad
vertentie blijkt, zal op Dinsdag 11
Maart a.s., te 8 uur, in „Het Gul
den Vlies", door onze stadgenoo
ten, de heeren Rotgans en van
Engelen, een liederen-avond wor
den gegeven, waarvan de baten
door genoemde heeren, evenals
door den heer Mooij, die zijn zaal
gratis beschikbaar stelt, zullen
worden afgestaan aan het bekende
Comité „Hollandsche Schouw
burg".
Er zullen o.a, ten gehoore wor
den gebracht werken van Beetho
ven en liederen van Dvorak, Schu
bert en Wolf.
Het Comité te Alkmaar, onder
voorzitterschap van Prof. Mr. A,
Koelma, beveelt deze liederen-
avond in aller belangstelling aan.
Door het koopen van een toe
gangskaart (verkrijgbaar bij de
Firma Klooster en Kiebert, Mient
en bij den heer Rotgans, Laat 81)
verschaft men zich eenige uren van
v»aar kunstgenot en steunt men
bovendien een groot cultureel doel.
DE GROOTE KERK V
ALKMAAR Voor de Veree-
niging „Oud-Alkmaar" spreekt
morgenavond in de bovenzaal van
café Centraal de heer H. van
Drunen over „De Groote Kerk".
Over den bouw en de geschiede
nis van dit monumentale gebouw,
alsook over de restauratie ervan
zal de heer Van Drunen zeker iets
wetenswaardigs weten te vertel
len. Wij kunnen dan ook deze bij
eenkomst in de belangstelling van
de leden van „Oud-Alkmaar" en
hun introducé's van harte aanbe
velen.
HISTORISCHE ROMANS
In het kader van de Boeken
week sprak op uitnoodiging van
<fe Alkmaarsche boekhandelaren
de séh,rijver-journalist K, .Norel
over zijn werk. De heer Norel, die
in Enkhuizen zijn journalistieke
loopbaan begon, getuigde van zijn
groote voorliefde voor het histo.
risch schoon van de West-Frje-
sche oude steden, die hem^ inspi
reerden voor zijn romans,'die in
hoofdlzaak handelen over de ge
schiedenis uit de 16de, 17de en
18de eeuw- uit den tijd van de
Oost-Indische Compagnie, uit den
Geuzentijd en uil den tijd, toen
er naijver bestond tusschen Alk
maar en de Westfriesche steden.
Enkele van deze romans schreef
hij tijdens de bezetting, toen ze
ook uitkwamen en daardoor naar
zijn eigen zeggen ons volik een
sleun gaven in den moeilijken
strijd. Uit enkele van zijn werken
las hij fragmenten voor, o.a, uit
Opstand in Holland, waarin zich
de strijd om Den Öriel afspeelt en
waarin de rol geschetst wordt van
En.khuizen als de eerste stad in
het Noorden, die voor den Prins
gewonnen werd.
Norel schreef ook enkele ro
mans, die de contemporaine ge
schiedenis behandelen van de
droogmaking der Zuiderzee en de
crisis in den bloembollenhandel.
Na de pauze sprak hij over zijn
boek, de Engelandvaarders, waar
in hij op romantische wijze de ge
schiedenis vertelt van een paar
Hollandsche jongens, die tijdens
de bezetting naar Engeland over.
isteken. Daar verschillende van
zijn boeken zich afspelen in deze
contreien, vond hij bij de tamelijk
goed opgekomen Alkmaarders een
belangstellend gehoor.
Bonnen afhalen
ALKMAAR Morgen is het
de beurt van degenen, wier naam
met I en J begint, om nieuwe
bonkaarten af te halen. Behalve
stamkaarten ook de in gebruik
zijnde bonkaarten meebrengen.
Benzinepomp aan de
Zes wielen
ALKMAAR Burgemeester
Wethouders vair Alkmaar bren
gen ter algemeene kennis, dat
Burgemeester en Wethouders van
Koedijk aan den heer H. Sterk,
aldaar, ingevolge de Hinderwet
vergunning hebben verleend tot
het oprichten van een electrisch
gedreven benzinepomp met voor-
raadtank voor het vullen van
vaten, op het perceel gemeente
Koedijk, Sectie B nr. 1413 (Zes-
wielen).
ALKMAAR: Geboren: Clasina
C„ dochter van Nicolaas C. Po
land en L. R. E. Smit; Gerardina
J„ dochter van Wilhelmus J-
Kaandorp en C. J. de Haas.
Overleden: Aalbert van Strake-
laar, 79 jaar, weduwnaar van H.
van Tellingen; Constance M, An
derson, 67 jaar, gehuwd met
Gerard Jan Dikkeboom.
NEGERBALLET IN
NEDERLAND
ALKMAAR. Na het enorme
succes in Londen en Parijs zal het
beroemde Amerikaansche Neger
ballet thans ook in Nederland een
aantal voorstellingen geven.
Deze dansgroep - onder ieiding
van Bento Pasuka - omvat ca. 26
medewerkenden en heeft 3 bal
letten op haar repertoire: „De
Profeet", „Zij kwamen" en
„Marktdag".
Al hun dansen zijn geïnspireerd
op West-Indische thema's en heb
ben een min of meer religieuse in
slag, vertolkend de folklore van
West-Indië
De dansgroep is vergezeld door
een origineel Africaansch Tam-
Tam orkest onder leiding van
Prins Kari-Kari en zal behalve bij
de begeleiding ook nog afzonder
lijk optreden,
Het ballPt zal op Maandag 10
Maart a.s. in 't Gulden Vlies te
Alkmaar optreden-
TURF VOOR OUDEN VAN
DAGEN
ALKMAAR - De gemeente
heeft wederom 7000 turven ter
beschikking gekregen ter verdee
ling onder ouden van dagen, ge
boren in 1866 of eerder. De ge
gadigden kunnen zich hiervoor
aanmelden Donderdag a.s. om
half 3 ten stadhuize. Stamkaart
en bran cVtoff enkaart. mede te
brengen.
K.J.M.V.
Vanavond zullen wij, KJMV-
ers, onder leiding van luitenant
Haak, d'ie over de NIWIN komt
spreken, een droomtocht maken
door ons geliefd Indiër We zullen
daar onze soldaten bezoeken. Ik
zie ze al in hun tenten liggen,
vermoeid door de warmte geeu
wen ze tegen 't tentdoek en de
steeds weer aanvallende muskie
ten. Ze denken aan Holland, waar
ze hun werk hadden en den hee-
len dag moesten zwoegen. Ze
wachlen en ze weten niet waar
op ze wachten en ze verlangen
naar dingen, die hun wachttijd
wat korter zullen doen lijken.
Ze moeten hartversterkende
boeken hebben, die toch nog een
doel in doelloosheid kunnen aan-
toonen.
En als wij onze militaire vrien
den gezien hebben, zullen we vol
idealisme de NIWIN-actie, die ten
doel heeft den rnoed bij de Ned.
soldaten er in te houden, gaan
steunen
KJMV-ers, om 8.30 in Kinheim.
HET WITTE KRUIS
LIMMEN Onder voorzitter
schap van burgemeester J. J,
Nieuwenhuijzen hield de Vereen.
Het Witte Kruis alhier haar jaar-
lijksche ledenvergadering. De
magazijnmeester, dr. van Oppen,
bracht verslag uit over 't keurig
ingerichte magazijnhuisje, waar
bij een woord van hulde werd ge
richt aan mej. Catharina Dekker.
Het ledental was in het afge-
loopen jaar vermeerderd met 2
leden, totaal 475.
Van de verplegingsartikelen
werd' een druk gebruik gemaakt.
Het materiaal bevindt zich in
goede conditie en verschillende
nieuwe ariikelen werden aange
schaft.
Door de wijkverpleegster wor
den 895 bezoeken gebracht in 47
gezinnen. Uit het magazijn wer
den 345 artikelen afgegeven. Van
het consultatiebureau voor zui
gelingen werd een druk gebruik
gemaakt. Er werden 21 zittingen
gehouden met 315 consulten, ter
wijl 64 zuigelingen werden inge
schreven. Het totaal aantal be
draagt nu 89
Voor kraam verzorging werden
726 bezoeken gebracht. Voor de
t.b.c-bestrijding waren in het be
gin van het jaar 14 gezinnen met
13 patiënten, aan het einde van
het jaar 15 gezinnen met 14 pa
tiënten onder loezicht. De aanwe
zige 4 ligtenten waren alle in
gebruik. Vier patiënten werden
in een sanatorium of ziekenhuis
verpleegd.
De Emmabloem-collecte bracht
netlo f 70.85 op.
In het badhuis werden in het
afgeloopen jaar 6424 baden ge,
nomen. Door dë slechte weers
omstandigheden en vermindering
van gasloevoer zijn de ultkom-
'sten van het badhuis over het af
geloopen jaar niet gunstig- De
rekening sloot met een nadeelig
saldo van f 317.16, hetgeen ten
laste werd gebracht van het Witte
Kruis. Laatstgenoemde rekening
sloot met een voordeelig saldo
van f 114 04. De rekening Wijk
verpleging en Tuberculosebestrij
ding sloten met een voordeelig
saldo van resp. f 85.41 en f 292.89.
In de commissie voor kascon
trole werden benoemd C. Mooij
en J. Tuijn, Besloten werd de
contributie te verhoogen met 50
cent per lid.
Herkozen werden J. Seignette
en G. J, J. Blauw, Laatstgenoem
de heeren werden ook gekozen
als afgevaardigden voor dfe alge
meene vergadering.
burgerlijke stand
GRAFT. Geboren: Geertrutda'Ma_
ria: dochter van C. Bakker en C. M.
Roetofsen.
Gehuwd: Henrlcus Albertus de Jong
(Stouter.hurg) en Catharina Nikkering.
Overleden: Sijtje Blokker, 79 jaar,
eelrtg. van M. Oud.
BREEZAND Zaterdagmiddag
ca. 3 uur werd de Bloementen
toonstelling alhier vereerd met 'n
bezoek van enkele autoriteiten
uit Den Helder en elders.
Ook de burgemeester, mr. Th.
M. Mijnlieff, was met echtgenoote
wederom present.
We zagen voorts o.a. burge
meester Ritmeester van Den Hel
der, benevens zijn wethouder, den
heer van Loo.
De directeur van de Rijkswerf,
overste Barendrecht, toonde met
zijn echtgenoote en dochter even
eens veel belangstelling.
't Viel tóch mee, dat H gezel
schap gearriveerd was, gezien den
slechten toestand van de wegen.
Verder merkten we nog op mej.
Qlree en den heer van Balen
Blanke, alsmede vele bekende
persoonlijkheden uit Anna Pau
iowna.
De belangstelling op den twee
den dag vieL buitengewoon mee.
Zondag jl. was de belangstel
ling overweldigend, 's Morgens
om 10 uur arriveerde al een bus
uit Wieringen. 's Middags het
weer werkte nu eens goed mee
was de drukte bijna beangsti
gend. Ca. 3 uur werd de 1000ste
bezoeker toegelaten, 't Was mej.
N. v. d. Hoek van de Molenvaart,
aan wie een fraaie bloemenmand
werd geoffreerd.
In verband met de belangstel
ling heeft 't bestuur besloten, de
expositie twee dagen te verlen
gen, zoodat de sluiting nu werd
vastgesteld op Dinsdagavond 4
Maart.
Wij zullen ons niet in vakter
men begeven en een beschouwing
geven over 't geëxposeerde
daar zullen de vakbladen wel
voor zorgen maar het oordeel
van de experts wordt samenge
vat ip dit eene gezegde: een
„exquise tentoonstelling".
VIERING EENJARIG BESTAAN
N.KJ.B
BREEZAND Zondag vierde
onze parochieele N.K.J.B. 't feit
van haar éénjarig bestaan. De
dag werd begonnen met een Ge
nerale H. Communie der leden,
terwijl de H. Mis werd opgeira-
gen tot zegen over de vereeniging.
Na een gezamenlijk ontbijt in
het clubhuis, werd het. nieuwe
bestuur geïnstalleerd, gevormd
door J. F. van Lierop, voorzitter;
G. A. v d- Park, secretaris; N. J.
Verbruggen, penningmeester en
als commissarissen M. Weijers en
P v, d. Meer.
De nieuwe voorzitter dankte
voor het vertrouwen, hopen I, dat
de prettige samenwerking van
leden en bestuur zou blijven en
de vereeniging ook dit jaar zou
bloeien. Ook de Eerw. Aalmoeze
nier prees het oude bestuur, dat
in het afgeloopen jaar veel pres
teerde en wenschte de vereeni
ging een vruchtbaar jaar toe.
Vervolgens werden eenige fo
to's in de sneeuw genomen en
bleef men nog wat gezellig bij
een.
Ook 's middags en 's avonds
bleef het gebouw open. Dit één
jarig bestaan werd dus op sobere,
maar toch gezellige wijze her
dacht.
Afscheid Hoofd ULO
DEN OEVER Vrijdag 28 Febr.
was de laatste dag waarop de heer
A. Weeda, hoofd van de Wierin-
germeerschool voor U. L. O. zijn
unetie as zoodanig vervulde. Col
lega's, ouders en leerlingen meen
den, dat deze dag niet ongemerkt
De Raad der gemeente Beem
ster kwam bijeen voor een zitting
o.l.v, burgemeester Ninaber. Bin
nengekomen was een adres van
den heer T. Groöt en 'n achttal
andere bewoners van de Wouter-
Stukslaan, die aanmerkingen
maakten op de verlichting in de
straten van Z.O.-Beemster, Bij
lichte maan wordt de straatver
lichting niet ontstoken, ook niet
bij mistig weer en bewolkte luch
ten, Na middernacht is 't duister
en bij de Beemstenbrug, waar
onlangs een lantaarn sneuvelde,
is nog geen nieuwe geplaatst. Er
ligt tevens weinig zand op „klug-
ten" en wegen.
B, en W. merken n.a. hiervan
op, dat: 1. Wegens rantsoeneering
uitbreiding van straatverlichting
nog niet mogelijk is; 2. Materiaal
gebrek handicapt het plaatsen
van een nieuwe lantaarn bij de
Beemsterbrug; 3. Op bovenge
noemde weggedeelten is het
strooien van zand toevertrouwd
aan de zorgen van het Water
schap. B. en W. deden echter toe
zegging, dat in de toekomst in de
gemeenteslraten zand zal worden
gestrooid. De aanstelling van een
gemeentewerkman zal zulks be
vorderen.
Den heer IJ. de Haan, Zuider.
weg 4, werd voor één jaar ver
goeding verleend voor kosten
van vervoer per autobus van zijn
leerplichtig 'kind, van de O.L.
school te Z.O.-Beemster.
Binnengekomen was een adres
van de plaatselijke Oranjever-
eeniging. Het bestuur dier ver
eeniging wees er-op, hoe zij lei
dinggevend optreedt op nationale
feestdagen en bevrijdingsfeesten.
Dit heeft over 1946 een nadeelig
financieel gevolg gehad van f 300,
B, en W. stellen den raad voor
subsidie te verleenen. Dit voor
stel werd aangenomen.
Binnengekomen was een ver
zoek van de R K. Bijz. School om
vergoeding wegens uitbreiding
van een lokaal. Dit - zal gebruikt
worden voor het lesgeven in
wascbbehandeling in 't 7e en 8e
leerjaar. De totale kosten - leer.
middelen en aanbouw - bedragen
f 5246.55. De inspecteur van de
L.O.-inspeclie te Hoorn heeft aan
dit plan zijn goedkeuring ver
leend. B. en W. kunnen er zich
mede vereenigen. Zij stellen den
raad voor de gevraagde medte-
werking te verleenen, hetgeen
werd toegestaan!
Benoemd werden in de com
missie tol wering schoolverzuim
S. Bleeker, H. Waterborst, C.
Doets, A, Weder, C. Vink, G,
Woelders, M. Noome,
Tot gemeentewerkman werd
benoemd de heer 'A. den Hollan
der te Klundert.
De heer Munljewerf maakte de
opmerking, dat de benoeming van
vakmenschen in gemeentever-
band schadelijk is voor den plaat
selijken middenstand.
Voorstellen, voorstellen
B. en W. stellen voor een strook
grond', groot 39,60 Are, gelegen
aan den Rijperweg, momenteel
verhuurd aan P. Spaans, te ver
huren voor een jaarlijksche pacht
som van f 40.Dit voorstel werd
aangenomen.
Verder stellen B. en W. voor
met de gemeenten Oterleek en
Schermerhorn gemeenschappe
lijke regelingen aan te gaan voor
de toelating van leerlingen uit die
gemeenten voor de ULO-school te
Midden.Beeimster
Ook dit kwam er door.
B. en W. stellen verder voor de
belooning van den secretaris-pen
ningmeester van het Burgerlijk
Armbestuur te verhoogen tot
f 400.— per jaar. De Raad ging
hiermede aecoord. De vroegere
secretaris-penningm, beschikte
over een ambtswoning en de ge
reduceerde huurprijs was ijj de
belooning verwerkt,
15 bewoners van den Wormer-
weg en Volgerweg hebben een
verzoek ingediend, betreffende
aansluiting aan de Waterleiding.
B. en W. stellen voor deze aan
sluitingen te bevorderen.
De jaarlijksche bijdrage van de
gemeente bedraagt volgens de
globale schatting van het Provin
ciaal Waterleidingbedrijf f 438.
De gevraagde bijdrage wordt
verstrekt.
Verder vragen B. en W. een
voorloopig crediet van f 500.
voor een ontwerp der restauratie
plannen van den gemeentetoren
te Miólden-Beemster.
Weer de L.O.Wct-
Nu artikel 13!
B. en W- hebben een onderzoek
ingesteld betreffende de vergoe
ding volgens art. 13 van de L.Q..
Wet, de vergoeding om finan-
cieele redenen, B. en W. stellen
voor de eertijds getroffen beschik
kingen niet langer van kracht te
doen zijn.
Aangenomen.
Rondvraag.
Bij (Je rondvraag maakt de heer
Poel bezwaar over de hooge
eischen der schoonheidscommissie
die b.v, gemetselde bruggen
eisaht inplaats van betonnen. Dit
jaagt de menschen op hooge kos
ten- De heer Poei zag gaarne een
soepeler optreden.
De voorzitter belooft zulks,
doch brengt onder de aanlacht,
dat toewijzingen en materiaalver.
gunningen over het advies dezer
Schoonheidscommissie loopen,
Men doet wel verstandig te'jui
chen als de resultaten er zijn en
de verwachtingen niet te hoog
te spannen.
voorbij mocht gaan. Met dit doel
werd één der lokalen van de school
in Oosterland, waar de Wieringer-
meerschooi momenteel nog is ge
ëvacueerd. feestelijk met bloemen
versierd en hier werd de heer
Weeda door diverse sprekers toe
gesproken: 's middags door colle
ga's en leerlingen, 's avonds op de
oudervergadering door mevr. La-
verman en de heer De Vries, na
mens de oudercommissie en den
•heer Boon, hoofd van de O. L. S. te
Oosterland.
Al deze toespraken kwamen
hierop neer dat men den heer
Weeda, wiens capaciteiten zeer
hoog worden aangeslagen, slechts
met groote spijt ziet vertrekken,
hoe gaarne men hem zijn promotie
ook gunt. Tevens sprak men de
hoop uit dat het den heer Weeda
in zijn nieuwe functie van kweek-
schoolleeraar in alle opzichten
goed moge gaan. Ook mevr. Wee
da, wier toewijding aan het werk
van haar man bewonderenswaardig
is, werd in de dankbetuigingen
aan het adres van haar man be
trokken. Tevens maakte men van
Ie gelegenheid gebruik om den op-
voige- van den beer Weeda den
heer de Jong van harte geluk te
wenscren met zijn p mor.e
Nadat de hetren Wse'r en de
J:.nd voor alle goede vtrscben en
de stoffelijke blijken van waardee
ring waarmee ze vergezeld gingen,
hun dank hadden gebracht, wer-'
den de naar omstandigheden druk
bezochte bijeenkomsten gesloten.
Nieuws uif Den Helder
Groofsche plannen van
de R.K. Koren
DEIN HELDER Het onlangs
opgerichte Heldersch R.K. Gem.
Koor en het R.K. Gemengd Koor
„Canticum Novum" te Breezand-
Anna Pauiowna, hebben zich ge
combineerd' en zullen voortaan
onder leiding van den heer D.
Ploeg gezamenlijk uitvoeringen
geven. Ongetwijfeld zal deze
groote combinatie bij serieuze
studie tot goede prestaties kun.
nen geraken en het zangminnend
publiek in Den Helder en Anna
Pauiowna schoone avo-nden berei
den. Voor de uitvoering van
grootere koorwerken is thans een
bezetting verkregen, die bevre.
cügend mag worden genoemd.
Daarom hebben de gezamenlijke
koren „Die Jahreszeiten" van Jos.
Haydn in studie genomen, wetk
machtig oratorium waarschijnlijk
na de zomermaanden zal worden
uitgevoerd. Het bestuur doet nu
reeds pogingen om zich de mede
werking te verzekeren van de
meest vooraanstaande Nederland-
sche solisten en wanneer 't hierin
slaagt, wacht Noordelijk Noord-
Holland een muzikaal evenement.
Medewerking verleent voorts het
Helderseh Symphonie-orkest, dat
momenteel in een vergevorderd'
stadium van opriehljng verkeert.
Binnenkort zullen omtrent dit
orkest nadere mededeelingen
worden gedaan.
Nog altijd kunnen dames en
heeren, die meenen dat zij het
zingen niet verleerd zijn, zich voor
„Die Jahreszeiten" opgeven, Spe
ciaal denken wij hierbij aan hen,
die voor den oorlog reeds hebben
bijgedragen tot een geslaagde uit
voering van di( werk, Mogen allen
die daartoe in de gelegenheid zijn
zioh aanmelden als üd van een
der r.k. koren, zoodat „Die Jahres
zeiten" het begin zal zijn van een
serie succes-vol uitgevoerde koor
werken.
BURGERLIJKE STAND
DEN HELDER Geboren:
zoon van N, Hoogendijk-Jans;
zoon van M, Roos-Beers; dochter
van C, v. d. Beek-Janssen; zoon
van M. D. van Dijk-Kater; zoon
van C. Blokker-Koster; zoon van
M, H. Bijl-van Os^-dochter van
J. Vos-Jacobs; dochter van W. v.
d Berg-Heuders; zoon van G.
Bethlehem-Schiphouwer; dochter
van A. Beukema.v, d. Ham; doch
ter van M, de Vries-Vader; zoon
van J. Vermeulen-Visser; zoon
van A. T, Noordeloos-Nuijens;
dochter van P. Leemans-Rieikwer;
zoon van N. Kooijman—Kroon;
zoon van J. H, van BritsomJanus
dochter van J. Klosv. d. Vaart.
Ondertrouwd: T. B, Kraft en
T. Rothfusz; J. Gauw en M, G.
Donkersloot; H, van Panhuis en
J. Veen,
Gehuwd: J. W. London en A.
Bruijn; C, Schekkerman en E. T.
Dissel; W- Koningstein en J. K. v.
d. Zee; J, Koopman en J. Varen,
horst; J. H. Slljkerman en M. H.
Lol; j. Wentel en A. C. Faas; H.
Kramer en N. Blom: S, C. Bakker
en W. C, Schmidt.
Overleden; G Ran, v., 61 jaar;
G. Oeljee, m., 73 jaar; M. P. v. d.
Reijden, 65 jaar; J, van Halen,
m., 74 jaar.
Inlichtingen gevraagd
In 1942 werden drie kinderen
van Willem Vrijdag, Enkhuizer-
weg 1, Bovenkarspel, overge
bracht naar Enkhuizen om daar
onder te duiken wegens Joodsche
afkomst. In midden 1943 werden
zij overgebracht naar Heerhugo-r-
waard, waar zij plm. October '44
met plm. 15 andere Joodsche
kinderen door de Duitschers wer
den weggehaald.
Sedert dien z;jn zij spoorloos
verdwenen. Het oudste meisje
hget Sara en werd 5 April 1932
geboren. Bijzonder kenmerk is
een moedervlek in den nek in
den vorm van een muis: 't Tweede
meisje heet Ruth en werd gebo
ren op 1 October 1935. Bijzonder
kenmerk plm. 4 cm lang lidtee.
ken aan den arm. Het derde kind
is een jongen, genaamd Samuël,
geboren op 20 September 1938.
De namen van de onderduikers
waren in Enkhuizen resp. Nelly,
Corry en Pietje Jansen. Het is
njet bekend of zij in Heerhugo-
waard nog dezelfde namen droe
gen. Iedereen wordt verzocht de
geringste gegevens 'over deze kin
deren te melden. Tevens is van
belang aanwijzingen te verstrek,
ken over hen, die de arrestatie
verricht hebben of het transport
van deze kinderen geleid hebben.
De vader is pas laat uit een
Duitsch concentratiekamp terug
gekeerd, zoodat het niet uitge
sloten is, da( de kinderen ergens
als weezen verpleegd worden.
Iedereen, die kan meewerken om
den vader eenige zekerheid te
verschaffen over hel lot van zijn
kinderen, wordt verzocht dit te
melden aan den burgemeester
van Heerhugowaard.
WAT IS DE „PINKSTERBLOM"
Naar aanleiding van ons be
richt enkele weken geleden be
treffende het lofwaardig initiatief
van De Rijper IJsclub tot het
aljaarlijks ter beschikking stellen
van enkele prijzen, die een histo-
rischen naam dragen, bereikten
ons meerdere vragen, vooral om
een naderen uitleg van den vier
den prijs, de „Pinksterblomprijs".
We zijn her en der op onderzoek
uitgetogen en kunnen belangstel,
lenden het volgende mededeelen;
De eerste prijs, die telkenjare
ter beschikking zal worden ge
steld, is de Leoghwalerprijs.
Leeghwater, de groote Rijper, is
de mplenbouwer-droogmaker van
de Beemster, de ontwerper van
de Haarlemmermeer-droogma
king en bekend om zijn steun ver
leening aan Frederik Hendrik bij
't beleg pm Den Bosch, waar hij
in 1629 belangrijk waterbouw
kundig werk verrichtte, Jan Mens
heeft zijn leven populair verteld
in „Waterland".'
De tweede prijs „de Dirck van
Qssprijs", Dirck van Oss was een
der rijke Amsterdamsche finan.
ciers, die met hun geld de Beem-
ster-plannen van Leeghwater
steunden en voorzagen, dat voor
de komende generaties deze groot-
sche plannen altijd hun rende
ment afwerpen. Hij wordt zijde
lings genoemd in „Waterland" en
besproken in het boek „J A,
Leeghwater" door De Roever
(Amsterdam 1944), een boek, dat
door zijn hier en daar te ver
gaande, afbrekeijde critiek nogal
reuring heeft verwekt in de vrien
denkringen rond J. A. Leegh
water,
De vierde prijs is de Pinckster-
blomprijs. De Pincksterblom.
scene is aardig beschreven in
„Waterland", waar verhaald wordt
hoe Leeghwater zijn vrouw vond
tijdens de Pinksterdrie-feesten
te Schermerhorn. Aan de werken
van W. J. Hofdijk ontleenen we
het volgende hierover:
„Te Schermerhorn was de
Pinksterbloem een jong meisje,
dat staande op een berrie, door
vier andere jonge meisjes gedra
gen werd. Het meisje was ge
tooid met: twintig zilveren lui.
gen, tien zilveren bellen, drie
beugeltassehen en vijfentwintig
kettingen van barnsleen en van
bloedkoraal; in de rechterhand
hield zij een zilveren kommetje,
waarin zij de giften ontving; in
de linker een zilveren bel waar
mee zij geluid maakte.
Een en ander is verdwenen.
Het was een groot deel symboliek
en vreugde-uiting rond zomer,
jeugd- en oogstfeesten.
En als in de komende jaren ge
vochten wordt per schaats om
deze traditioneele, historische
prijzen van „De Noorderpolders"
te De Rijp, weten onze lezers hoe
deze traditie ontstond in den
„harren winter van 1947" en
waaraan ze hun naam danken.
JOS. VAN GEMERT Jr.
Middenstanders en
Kinderbijslag
Middenstanders,
Het is mij nog steeds een be
hoefte eens terug te komen op
mijn ingezonden stuk, waarvan
de titel was S.O.S., waarin ik wees
op den grooten nood van de
groote gezinnen der middenstan
ders. Aan eiken werknemer, welk
vak hij ook uitoefent, wordt kin.
derbijslag gegeven vanaf het eer
ste kind; onlangs is deze toeslag
zelfs nog verhoogd, wat mij tot
vreugde stemt. Maar waarom is
er geen wet gemaakt, die ook
voorziet in kindertoeslag aan
middenstanders? Zij werken toch
pok van 's morgens vroeg tot des
avonds laat. Dit komt mij als een
onrecht voor, dat verholpen moet
worden, In België krijgt iedereen,
ambtenaar, middenstander of ar
beider kindertoeslag. Daarom,
fnedie-middenstandiers, op welke
vergadering gij ook komt, praat
er over ert blijf aandringen op
kinderbijslag, óók voor de mid
denstanders.
J. B., Egmond Binnen.
In de statige PI
Utrecht on'ving
dag de scheidende
der Ver. Staten ii
Stanley K. Hornl
den van prof. E
eere-doctoraat in
tenschappen van
versiteit te U'rec
In een inleidend
plechtigheid zeide
ficus der unlversite
dat deze eereprom<
derlijk karakter dr
de universiteit een
verleende aan een
uitstekende verdien
vens als ambassad
vriend van ous vadi
toond in de "ootst(
Daarna sprak d.
der Vereeni'gde Sta
K. Hornbeck en lei
motie-redevoering
het feit. dat hij al
niet als zijn „officii
Sprekende over
zeide dr. Hornbeck
bevolkingen veel
meen hebben.
De vraagstukke:
menschdom van
houden, eischen
vermogens van 1
en van ieder me:
Spr. ging niet ac
meening dat een
ding een revolutie
van denken of let
teweeg brengen,
alles voortkomt ui
damenteele waarht
aldus dr. Hornbec
worpen voor nieuw
schen, die vertrouw
fundamenteele wet
den veranderen hl-
gedachten. Er kun
standiglheden zijn,
thoden verandere
mijn verblijf als
TERUG NAAR
GEBED EN
(Vervolg va:
Want alleen de
ech.'.heid, de oprer
gekunsteldheid en
openbaren de vol
het wezen van ie
persoon en zijn d
voortreffelijkheid,
dwingende hoede
van. He' gebed o]
tale afhankelijkh
mensch ten overs
gelijk die aan zijn
natuurnoodzakelijk
Men moet deze
den op zich laten
dat de sfeer, de
moderne heidend
d'ooh tevergeefs, 1
te ontdoen, de
onzen kij-k op de
te vertroebelen, I
gemakkelijke als
beweren, zooals
communisme dit
dienst opium js
Spoften, minachtei
over gebed is go<
menschen, en mei
al, ook onder ons,
In de verrassen;
tie, die haar weg
naar de boekenrrn
boekenweken 1941
ontdekkingstocht
dernemen 200 n
wassen is tegen
Immers, ook hiej
goud wat er blink
der goed, dikwi
slecht, het werd
gretigheid, zooals
oorlogsche jaren
te treffen. Maar
voorkeur van 't 1
buiten beschouw!
treeren we ons 0
waarde, zooals
goede smaak die
Elders reeds w
dat in tegenslell
beeld de Franscb
sche letteren niet
beter, niet vooral
de beste romans u
voor moeien we t
neratie der ouder
van na den eerst
Het waren Walsc
del, Bordewijk,
werken het licht
schap, de grootme
sche letteren, brt
„Ons geluk", wat
werk sterk autot
is, ongelijk van
zijn hoogtepunten
en „Celibaat". Ai
del met „Het ou
poëtische hulde a
zooals Van Duin
Qoemde. Bordewi
jongeren om zijr
bewonderde aute
van Dodona" en
in al zijn ingrec
sten en psyeholo
verwerkt. Godf
vertegenwoordigt
prachtige „Sproc
Vestdijk steld<
kr ap werk Ierse
wijl Theun de Vj
