KERN VAN ORANJE-TEAM
TEEKENT ZICH REEDS AF
De bonnenüjst
CHARLES EYCK
^pïeaeLDER SCHOONHEID
Gabriël MarceS en Jean P, Sartre
Geslaagde oefenwedstrijd tegen Malmö
Engeland betaalt
zijn schulden
Telefoon in auto's
Studentencongres
der .lage landen
De scheepsrampen
bij Terschelling
Een veelzijdig kunstenaar
Drie meesters
der toonkunst
Dramaturgen met tegengestelde visie
op het leven
NIEUW NOOP.DHOLLANDSCH DAGBLAD - Donderdag 27 Maart 1947
3
DE OEFENWEDSTRIJD tusschen het Nederlandsche Elftal en de
bekende Zweedsche club Malmö heeft ons inziens geheel
aan de verwachtingen voldaan. Niet dat wij over het vertoonde
spel een juichtoon zouden willen laten hooren, maar toch zijn er
enkele feiten te noemen, welke tot voldoening mogen stemmen.
In de eerste plaats valt op te merken, dat verscheidene spelers
Fpn vorm langzaam maar zeker terugkrijgen. Verder kunnen wij
de conclusie trekken, dat de kern van het toekomstige Oranje
team zich reeds afteekent, zoodat er, al valt er over de bezetting
van een aantal plaatsen te twistten, toch weer een ruggegraat is,
waarmede verder te werken is. Indien men aanneemt, dat de
keuzecommissie een nieuw elftal wil opbouwen, dat het vertrou
wen heeft in het aanstaande internationale seizoen, hetwelk
overigens zeer zwaar is, dan gelooven y/ij te mogen constatee-
ren, dat men op den goeden weg is.
Bondselftal won mei 3-0
Als vaste kern van internatio
nals zouden wij willen noemen het
achtertrio Kraak, van Bun en van
der Linden, in de middenlinie
Moehring en de Vroet en het bin-
nentrio van den aanval, van rechts
naar links, Wilkes, Roozen en Rij
vers. De minst opvallende presta
tie, maar daarom zeker niet de
minst nuttige, lew am van de zijde
van den Oostelijken speler Moeh
ring, die van begin tot eind ge
werkt heeft en die het, tegen de
zeer bewegelijke voorhoede van de
Zweden, niet gemakkelijk heeft
gehad. Speelde Malmö het systeem
van den derden back, precies tus
schen de beide achterspelers in,
ook Moehring bleef achter, maar
trachtte zoo goed mogelijk den
midvoor van de tegenpartij te dek
ken, waarin hij over het algemeen
genomen, geslaagd is. Het spel van
Moehring doet ons denken aan dat
van wijlen Wim Anderiessen. Het
is niet fijntjes, er kan technisch'
nog zeer veel verbeterd worden,
maar hij is, naar onze meening,
een goede leerling, een speler, die
langzaam maar zeker, en vooral
door internationale ervaring, op
een hoog niveau kan worden ge
bracht.
Kraak in doel was in goeden vorm
al heeft de Zweedsche voorhoede
het hem niet te moeilijk gemaakt,
aangezien de gasten blijkbaar van
den stelregel uitgingen den bal lie
ver met ver doorgevoerd samenspel
in doel te willen leggen, dan met
verradelijke schoten te probeeren.
Van Bun en Van der Linden blon
ken niet uit, maar zij vertolkten
beiden een nuttige partij voetbal.
Hetzelfde kan gezegd worden van
De Vroet, die zijn voorhoede uitste
kend opstuwde. Roozen kon niet den
voortreffelijken indruk van Zondag
jl. in de ontmoeting tegen de Vole-
wijekers bevestigen, al was het
tweede doelpunt, door hem gemaakt
van uitstekend gehalte. Maar laten
wij niet vergeten, dat hij toen tegen
over een verdediging stond, welke
een klasse minder was dan die van
Malmö. Trouwens, de Zweedsche
verdediging, den doelverdediger in
cluis, was verreweg het beste deel
van het elftal. Wilkes was de ster
van het veld. De wijze, waarop hij
soms door deze toch zeer sterke de
fensie heenbrak, was subliem en het
eerste doelpunt van het Neder-
landsch elftal was geheel en al zijn
werk. Ook in het derde doelpunt,
dat van den voet van Rijvers kwam,
had hij een groot aandeel. Wat de
laatste betreft, wij zouden liever
zien, dat deze zuidelijke speler iets
minder dribbelde en Wijt minder
zwierf over het veld. Zeker, wij
zouden het toejuichen, als door zijn
vlotte bewegelijke spel er meer
vaart in de voorhoede zou komen,
maar al te eenzelvig spel heeft pre
cies de omgekeerde uitwerking, nl.
het remt het tempo van de voor
hoede en zijn medespelers wisten op
sommige oogenblikken niet, wat zij
eigenlijk aan hem hadden.
De bezetting van drie plaatsen
hebben wij open gelaten, met opzet
zouden wij willen zeggen, want hier
kan men even zoovele vraagteekens
plaatsen. Van Spierenburg trad
alleen in de eerste helft op. Drager
durfde niet door te zetten, had te
veel ontzag voor den uitstekenden
achterspeler E. Nilsson, die intus-
schen een zeer faire partij ten beste
gaf. En Bergman was niet goed en
niet slecht, het was te weinig intel
ligent, te weinig frisch' om zijn op
stelling in het Nederlandsch elftal
te rechtvaardigen. Maar zijn er
betere spelers in Nederland te vin
den? Na de rust stond Lakenberg 'n
kwartier rechtsbuiten en op een ge
geven oogenblik zagen wij ook Roo
zen op die plaats met Lakenberg als
midvoor. Maar deze wijzigingen
waren geen Verbeteringen. De
Keuzecommissie zal ijverig moeten
blijven speuren naar twee buiten
spelers, zoowel links als rechts, die
meer beloven dan deze beide wel
ervaren internationals, maar die
toch over hun hoogtepunt heen zijn.
De opstelling der elftallen was als
volgt:
Voorloopig Ned. Elftal: Kraak
(d), van Bun en van der Linden
(a), Spierenburg, Moehring, de
Vroedt (m), Draeger, Wilkes, Roo
zen. Rijvers en Bergman (v
Malmö: Winqvist (d), Malm-
ström en E. Nilsson (a), Rosen,
Martensscn en Hjertsson (m),
Jönsson, Tapper, G. Nilsson, Sand-
bory en S, Nilsson (v).
De Zweden trappen af, maar
Roozen onderschept den bal en zet
Draeger aan het werk, wiens voor
zet evenwel achter wordt gewerkt.
Het spel golft over en weer, zonder
dat er van eenig overwicht van
een der partijen gesproken kan
worden, spoedig krijgt Sandbory
voor een vrij doel een uitstekende
kans, maar hij mist controle op den
bal, waardoor Kraak nog op het
nippertje kan wegtrappen. Een
tweede schot van denzelfden spe
ler is van te grooten afstand om
succes te kunnen opleveren. Niet
lang duurt het, of Nederland neemt
den aanval over, maar de stopper-
spil Martensscn ontneemt aan Roo
zen en Rijvers iedere illusie. Na
ruim twintig minuten spelen volgt
uit een voorzet van S. Nilsson een
keurig schot van den middenvoor
G. Nilsson. Kraak weet het al val
lende onschadelijk te maken. Een
onverwachten kanjer van denzelf-
Hofprediker benoemd
H. M. de Koningin heelt met in
gang van 15 April tot hofprediker
benoemd: ds. J. F. Berkel, Ned.
Hervormd predikant te Apeldoorfi.
Wegverbinding met1 Urk
Naar de KNAC verneemt zal de
Dienst van de Zuiderzeewerken
den aanleg van de wegverbindin
gen met Urk zooveel mogelijk be
vorderen.
Afscheid Utrechtsch
garnizoen
Het offi^ieele afscheid, van de
2000 manschappen van het
Utrechtsche garnizoen der 2e di
visie, vóór hun vertrek naar Indië
in de Kathedrale kerk te Utrecht,
zal worden uitgezonden over de
radio op Zaterdagavond 7 uur.
Met de toespraken van Z.Em.
Joh.. Kardinaal de Jong en Hoofd
aalmoezenier Veldhuis tijdens het
Pontificale Lof.
Het afscheid vindt plaats op a.s.
Vrijdag 28 Maart, de radio-uitzen
ding op Zaterdag 29 Maart a.s.
den speler houdt de Nederland
sche doelman er met een zweef
sprong uit. Eindelijk na 35 minu
ten, als Bergman juist een opge
legde kans door onoordeelkundig
stoppen van den bal aan den doel
man heeft overgedaan, krijgt Wil
kes het - op zijn heupen. Hij drib
belt in zijn eentje om een viertal
spelers heen en geeft ten slotte den
verbouwereerden Winqvist het na
kijken (10). Drie minuten later
zwaait Roozen met den rechter
voet naar een voorzet van Draeger
en verschalkt dan den keeper met
een boogballetje over diens hoofd
heen (2—0), Tapper valt dan bij de
Zweden uit en wordt vervangen
door Eek.
Na de rust laat de keuzecommis
sie Draeger vervangen door La
kenberg en van Spierenburg door
Stroker. Wilkes schept door drib
belen weer een prachtkans om te
scoren, doch Lakenberg is zoo ver
rast door den hem onverwacht toe-
gespeelden bal, dat hii te laat in
beweging komt *>n Winqvist tijd
geeft om in te grijpen. Tien minu
ten zijn er gespeeld, als Wilkes op
nieuw ^en aanval opzet en daarbij
op het juiste moment aan Rijvers
geeft, die na eenig pingelen het net
kan vinden (3—0). Nog vele malen
wordt de Zweedsche doelman aan
den tand gevoeld. Grabbelend en
springend weet bij echter verdere
onheilen te voorkomen. De invaller
Eek most dan bij de Zweden plaats
maken voor F. Nilsson. Kraak
krijgt nog eenige verre schoten te
verwerken, waarmee hij weinig
moeite heeft en dan komt het
einde met een 30 overwinning
voor de Nederlanders.
Voor het gebruik van
onze schepen
De minister van verkeer en
waterstaat, ir. H. Vos en zijn
Britsche collega van vervoer heb
ben te Londen een overeenkomst
geteekend. uil hoofde waarvan
Engeland 'S-an Nederland 8.500.000
pond sterling zal betalen ter af
doening van de schuld, ontstaan
door het gebruik van Nederland
sche koopvaardijschepen tijdens
den oorlog.
Van Necïerlandsche zijde wordt
hieraan toegevoegd, dat door deze
overeenkomst ongeveer 80 pro
cent der betrokken betalingen
wordt afgedaan en met groote
voldoening in Ned. scheepvaart-
kringen is ontvangen. Slechis en
kele kwesties van ondergeschikt
belang zullen nog moeien worden
geregeld.
HET EERSTE XIEVITSEI
Woensdagmorgen is op de Haart
onder de gemeente Aal ten (Geld.)
het vcor zoover bekend eer
ste kievitsei gevonden. De geluk
kige vinders, twee jongens van
omstreeks 17 jaar, f.w. A. H. Dam.
mers en G. J. Hilbelinik, deden van
deze vondst aangifte bij het ge
meentebestuur van Aalten. Dit
heeft het ei inmiddels aan H. M.
de Koningin aangeboden,
In het Feyenoord-stadion te Rotterdam speelde het Nederlandsche
Bondselftal Woensdag een oefenwedstrijd tegen de Zweedsche
ploeg Malmö. De onzen wisten met 30 te winnen. Een moment
uit dezen wedstrijd.
Post1 voor de „johan
Maurits"
De aandacht van belanghebben
den wordt er op gevestigd, dat
brieven bestemd voor Hr. Ms.
„Johan Maurits" uiterlijk moeten
worden ter post bezorgd:
voor Ciudad Trujillo (Sto. Do
mingo) op 1 April;
voor Paramaribo (Suriname) op
6 April;
voor Rio de Janeiro (Brazilië)
op 22 April;
voor Buenos Aires (Argentinië)
op 28 April;
voor Montevideo (Uruguay) op
5 Mei;
voor Bahia (Brazilië) op 12 Mei;
voor Ponta Delgada (Azoren)
op 29 Mei en 1 Juni.
De brieven moeten voorzien
zijn van: naam, kwaliteit stam
boeknummer, plaats en land' van
besiemming. Op de adreszijde van
de enveloppe moet een diagonaal
kruis aangebracht worden.
Post voor de
„johan Maurits"
De aandacht van belanghebben
den wordt er op gevestigd, dat
brieven bestemd voor Hr. Ms. Jo
han Maurits uiterlijk moeten wor
den ter post bezorgd:
Voor Ciudad Trujillo (Sto. Do
mingo) op 1 April.
Voor Paramaribo (Suriname) op
6 April.
Voor Ric de Janeiro (Brazilië)
op 22 April.
Voor Buenos Aires (Argentinië)
op 28 April.
Voor Montevideo (Uruguay) op
5 Mei.
Voor Bahia (Brazilië) op 12 Mei.
Voor Pona Delgada (Azoren) op
29 Mei en 1 Juni.
De brieven moeten voorzien zijn
van naam, rang, stamboeknummer,
plaats en land van bestemming. De
enveloppe moet voorzien zijn van
een diagonaal kruis.
De woningstichting „Zo
mers Buiten" te Amster
dam heeft van de betrok
ken overheidsinstanties
machtiging verkregen, die
maatregelen te nemen,
welke noodig Zijn om a
komen tot een bouw van
een groot flatgebouw te
Amsterdam voor werken,
de echtparen. Hiermede
gaat een plan m vervul
ling dat reeds 15 jaar ge.
leden door nel bestuur
van genoemde stichting
ter hand werd genomen.
De bekende circusdi
recteur KareLf Strassbur
ger. eigenaar van het Ne
derlandsche circus Mik-'
kenie Strassburger, is *e
Hilversum met de hooge-
schoolrijdster mej. Regina
Strassburger in het huwe
lijk getreden. Voor het
komende seizoen is de bij -
drage voor hens?laars
voor het pootvischfonds
vastgesteld op f 0,50, voor
een hengelakte moet
boven de normale kosten
eveneens f 0,50 wor
den betaald. Aanvragers
van een groote vischakle
A of B en van een kleine
vischakte moeten f 1,
storten. ïk In tegenwoor
digheid van den burgem.
van Utrecht, mr. dr. G.
Amsterdam. Voorts is
mej. De Vink uit Utrecht
benoemd tot lid van de
Tweede Kamer. :k Da
,.Ko!a Baroe" ip te Tand.
jong Priok aangekomen
mat het bewakingsbatal
jon 3-4 R.I. aan boord,
ter Pelkwijk, den wet
houder van onderwijs, den
heer H. van der VHst,
vertegenwoordigers van
de Belgischs Kruideniers
centrale en dr. W. Groe-
neveld-Meyer. directeur
af deeling middenstand v.
h. ministerie van econo
mische zaken, is de eer
ste dagvakschool voor
kruideniers te Utrecht
officieel geopend, sk In
plaats van den heer Rei-
nalda is als lid van de
Eerste Kamer benoemd
de heer F. Wibaut uit
onder commando van ma
joor van de Horst. Het
bataljon wordt te Soera,
baja gestationraeerd. :k De
prijzen van eendeneieren
zijn opnieuw vastges'eld
en zij bedragen thans
voor een eendenei van
gewichtsklasse 1 ten
hoogste 13 cent en van
gewichtsklasse 2 ten
hoogste 12 cent. Voor
tweede soort eendeneie
ren en uitval zijn de ma
ximumprijzen voor beide
gewichtsklasse een cent
per stuk lager. sj: De Ca-
diclub te Apeldoorn heeft
enkele weken geleden een
nieuw gebouw het
voormalige restaurant Lu
xor, aan de hoofdstraat
betrokken, dat dezer
dagen officieel in gebruik
is genomen. De nieuwe
club draagt den naam
van de jongste Oranje
telg, Prinses itWarijke. :k
Te Amsterdam is in he.
Internaat voor School
gaande kinderen door den
hoofdredacteur van „Hulp
voor Onbehuisden", den
heer A. Hoytink, een ba
zar geopend waarvan de
opbrengst bestemd is voor
den wederopbouw van 't
zomerkamp der kinderen
te Nunspeet, dot door den
oorlog verloren is gegaan.
Bij de opening van de
bazar deelde de heer Hoy
tink mede, dat verlof is
ontvangen het Internaat te
Amsterdam voortaan te
noemen „Prinses Marj.
kehuis".
Arrestatiebevel voor
Albrecht von Habsburg
Volgens Radio Leipzig zijn af
schriften van het arrestatiebevel
voor Aartshertog Albrecht von
Habsburg, wien Goebbels, naar
men zegt, eens de 'Hongaarsche
troon heeft aangeboden, door het
Hongaarsche Volksgerechtshof aan
alle politieke en militaire autori
teiten in Europa en Amerika ge
zonden. Vo'gens de radio wordt de
aartshertog, w.ens uitlevering in
dertijd reeds door Joego-Slavië
werd gevraagd, door Hongarije van
oorlogsmisdaden en hulpverleening
aan verraders beschuldigd. Volgens
de laatste berichten z->u hij zich in
Zuid-Amerika bm inden.
Gedurende de oorlogsjaren zijn
groote moeilijkheden ontslaan, op
het gebied der ultra-kortegolftele
fonie, waarop thans, voornamelijk
in het buitenland ,met succes wordt
voortgebouwd. De KNAC heeft zich
afgevraagd of, en zoo ja in hoe
verre, deze technische vooruitgang
in ons land dienstbaar zou kunnen
worden gemaakt aan het mo orweg.
verkeer. En zij is tot de overtuiging
gekomen, dat er punten naar vo
ren komen, welke het de moeite
waard maken deze materie te be-
studeeren. Voor de toekomst zou
overigens nog kunnen worden ge
dacht aan civiel telefonisch ver
keer met en tusschen automobielen,
zooals reeds in het buitenland op
beperkte schaal mogelijk is. Ten
einde ceze, en ongetwijfeld nog
nieuwe vraagstukkn. welke zich
ten aanzien van de ultra-kor.egolf-
telefonie zullen voordoen, te on
derzoeken, heeft de KNAC een
commissie samengesteld, waarin
o.m. zitting - hebben genomen een
vertegenwoordiger van de PTT,
het hoofd van den verbindings
dienst der politie, vertegenwoordi
gers van de N.V. Philips' Gloei,
lampenfabrieken en de Vereeni.
ging voor experimenieel radio.
onderzoek, de directeur van het
Fhysisch Laboratorium van net
ministerie van oorlog, en een ver.
tegenwo'ordiger van de KNAC.
Een lastig heer
De PRA te Haarlem heeft den
26-jarigen Chr. A. van der K., c'le
onlangs uit het interneeringskamp
Vught was ontsnapt, gearresteerd.
V. d. K. die gedurende de bezetting
agent v. pol: te Haarlem was, deed
tijdens zijn tweeden gang naar de
gevangenschap een ontvluchtings.
poging. Toen scho en in de lucht
hem er niet toe brachten zich over
te geven, schoot een der recher
cheurs hem in den arm. Hierna gaf
K. zich gewonnen. Hij werd naar
het Grcote Gasthuis te Haarlem
overgebracht.
500 Nederlandsche studenten
namen deel aan het studenten
congres der lage landen, dat van
2H tot 26 Maart te Gent wordt
gehouden. Het doel van dit con
gres is tot een betere overeen
stemming te komen tusschen de
universitaire studie in Nederland
en in België en toi een weder-
zijdsche erkenning der universi
taire diploma's te geraken. De te
houden besprekingen zullen een
belangrijke aanvulling beteekenen
van het werk der desbetreffende
Nederlandsch-Belgische techni
sche commissie.
Na Zondag in Brussel te zijn
ontvangen door de studenlenver-
eeniging aldaar, werd de reis
Maandag voortgezet naar Gent.
Hier werden zij plechtig ontvan
gen in de oude zaal van de Paci
ficatie van Gent op het stadhuis,
waarbij door verscheidenen het
woord werd gevoerd. Maandag
middag had de officieele opening
plaats in de Kon. Nederlandsche
Schouwburg. Ook hier werden
een aantal redevoeringen uitgè-
sproken.
Veerdienst Enkhuizen-
Stavoren hervat
Woensdagmorgen om half elf is
het motorschip „W. F. van der
Wijk" van den veerdienst Enk
huizenStavoren, te Enkhuizen
gestart voor een proefvaart naar
Slavoren. Met slechts twee mi
nuten vertraging bereikte de Van
der Wijk Stavoren.
Heden zal de geregelde dienst
EnkhuizenStavoren hervat wor
den na een onderbreking van 14
weken. In den winter van 1870
moest de dienst 12 week gé-
slaakt worden en in 1929 11 we
ken.
Naar aanleiding van het feit,
dat nu reeds kort na elkaar drie
schepen bij Terschelling op mij
nen zijm geloopen, heeft overste
B. C. M. Schouten van den Mij-
nenveegdiienst medegedeeld, dat
uit de positie-opgaven, die hij
heeft ontvangen, blijkt, dat al deze
schepen zich buiten de aangege
ven mijn-vrije kanalen bevonden.
Hij voegde er echter aan toe, dat
liet bij slecht zicht vaak moeilijk
is binnen de kanalen te blijven,
vooral ook omdat door de vorst
periode verschillende boeien van
hun plaats zijn geslagen.
voor het tijdvak van 30 Maart
tot en met 12 April 1947
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 703
(strook no. 4)
67-1 brood 800 gram brood
67-2 brood 400 gram brood
67-1 boter 125 gram boter
67-2 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
67-3 boter 250 gram margarine of
200 gram vet
67-1 melk 4 liter melk
67-2, 67-3 melk 7 liter melk
67-1 -vleesch 100 gram vleesch
67-2 vleesch 400 gram vleesch
67 J1 alg. 200 gram kaas
67-2 alg. 2 eieren
67-3 alg. 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of
kindermeel (niet uit
rijst bereid)
67-4 alg. 125 gram koffie
67-5 alg. 50 gram thee
67-d reserve 1600 gram brood
67-k reserve 800 gram brood
Bonkaarten KD, KE 703
(strook no. 4)
Bijzonderen arbeid, as., moeders en
zieken
68-1 brood 800 gram brood
68-1 boter 250 gram boter
68-2 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
68-2,68-3 melk 12 liter melk
68-1, 68-2 vl. 100 gram vleesch
68-1 alg. 100 gram kaas
68-2 alg. 2 eieren
68 r reserve 800 gram brood
68-s reserve 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of
kindermeel (niet uit
rijst bereid) 1
68-u reserve 600 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of
kindermeel (niet uit
rijst bereid) of kin
derbiscuits
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME,
MF, MG 704
(strook no. 4)
67-4 brood 800 gram brood
67-4 boter 250 gram boter
67-4 marg. 250gram margarine of
200 gram vet
67-4 melk 5 liter melk
67-4 vleesch 300 gram vleesch
67-5 vleesch 100 gram vleesch
67-4 kaas 200 gram kaas
67-4 eieren 5 eieren
Op 2 April zullen bonnen wor
den aangewezen voor suiker, ver
snaperingen en tabak.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 28 Maart a.s. wor
den gebruikt, met uitzondering van
de bonnen voor melk, waarop eerst
met ingang van Maandag 31 Maart
a.s. mag worden gekocht.
De niet-aangewezen bonnen van
strook no. 3 kunnen worden ver
nietigd.
Maandag j.l. vierde de Limburg-
sche schilder Charles Eyck zijn vijf
tigsten verjaardag. Op dien leeftijd
is een man, en zeker een kunste
naar eigenlijk in zijn beste jaren.
Dan beschikt hij naast een routine
en scholing, die vaak reeds veel
eerder verworven zijn, ook over een
rijke levenservaring en een rijp
oordeel over de vreugden en bitter
heden des levens.
Charles Eyck is een geboren ar
tiest, daarbij begiftigd met een sterk
karakter en groote wilskracht, twee
geestes-eigenschappen die hem hiel
pen op den langen weg van een
fabrieksarbeider tot kunstenaar die
den „Prix de Rome" verwierf en
dat terwijl hij toch zeer gehandicapt
werd door zijn doofheid. Nu voelt
de schilder dit gebrek niet meer,
het geeft hem rust en uiteindelijk
werkkracht. Met recht kunnen we
Eyck een veelzijdig kunstenaar noe-
stillevens en vooral portretten, hij
men. Hij schildert, landschappen,
stillevens en vooral portretten, hij
boetseert, teekent, hij is decorateur
en glazenier. Van het Limburgsche
landschap, zijn atelier ligt in Meers-
sen, neemt hij op een zomerdag de
felle kleuren over, die evenals zijn
compositie's doen denken aan den
grooten Limburgschen schilder Hen
ri Jonas. Van den Limburgschen
geest geeft hij in zijn werken voor
al in zijn portretten, op eenigszins
uitbundige en frissche wijze uiting.
Zijn kleuren zijn warm en goed.
In zijn religieuze werken, zooais
zijn muurschilderingen ligt iets van
het magistrale van een Michel An-
gelo. Sterk komt dat naar voren in
de schilderingen die hij aanbracht
in de St.* Gerarduskerk te Heerlen.
Zijn kruiswegen gaan zwaar van
tragiek en droevenis om het lijden.
Charles Eyck heeft een nieuw ele
ment gebracht in de kerkelijke
kunst en wekte haar, met groote
kerkschilders en glazeniers als een
Ninaber van Eyben, een Bijvoet,
Jonas en Joep Nicolaas de Aspers-
lagh's en een Luns tot nieuw leven.
Behalve in zijn Zuid-Limburgsche
atelier werkt Eyck ook nog in Te-
gelen waar hij, in het ideale klei
gebied, boetseert en werkt aan de
ontwerpen voor beeldhouwwerken.
Tevens onderhoudt hij een leven
dig contact met de beeldende kun
stenaars, waaraan dit kleine, doch
exquise midden-Limburgsche cul
tuurleven zoo rijk is.
Van zijn werk op alle gebied zal
men een uitstekend overzicht krij
gen te zien op de tentoonstelling die
7 April a.s. in de „Bonnefanten" te
Maastricht zal geopend worden.
Het moge deze vitale figuur ge
geven zijn zijn mooie werk nog
lange jaren te kunnen verrichten.
Lou Steyger.
Toscanini, de oude grijze dirigent,
nog steeds de beste ter wereld en
meest volmaakte vertolker van or
kest- en opera-werken, is deze week
80 jaar geworden. Een zeldzaam
hoogen leeftijd voor een dirigent
met een zoo zwaren staat van dienst
achter den rug, die het uiterste van
zichzelf, maar ook van anderen
vergde. Zijn muzikale loopbaan be
gon hij als cellist, waarna hij voor
het eerst onverwacht optrad als di
rigent te Rio de Janeiro in de opera
Aida van Verdi.
Hij keerde terug naar Italië en
dirigeerde o.a. de tentoonstellings-
concerlen te Turijn, waarna hij aan
het beroemde Scala-theater te Mi
laan verbonden werd. Zijn ster be
gon nu snel te rijzen en het was in
1907 dat hij dirigent van de Metro
politan te New York werd, van
waaruit zijn faam zich over de hee-
le wereld verbreidde. Toscanini is
zeer bijziend en moet dus alles uit
't hoofd dirigeeren, wat voor hem
geen onoverkomelijk bezwaar was.
Ca. 100 opera's en een zeer uitge
breid concert-programma leidt hij
op een feillooze manier en geheel
zonder partituur. Zeer zeker is dit
van invloed op de verfijnde weer
gave van de door hem uitgevoerde
werken, die hij tot in zijn vinger
toppen beleeft. Wij zullen den aan
den dirigeerstoel vergrijsden mees
ter wel niet meer in Holland zien.
Nog twee belangrijke feiten trek
ken onze aandacht en wel de sterf
dag (26 Maart) 'van Claude Debussy
en de geboortedag (25 Maart) van
Bela Bartok, de eerste Franschman,
de tweede Hongaar, beide dus uit
een muzikaal land stammen^ en
beide eik op verschillende manier
grondleggers en pioniers van de
huidige moderne muziek. Zooals
Toscanini dirigeerde, fijn en door
zichtig als Brusselsche kant, zoo
klinkt de .muziek van Debussy, de
muzikale schilder van vervagende
contouren, van de teere kleuren en
tegelijk krachtige melodieën. De
bussy was het, die den stoot gaf
aan een geheel nieuwe muzikale
richting, de Wagner-cultus omver
wierp en het dikwijls valsch-pathe-
tische in de romantiek aan de kaak
stelde. Hij is, zooals Rameau enkele
honderden jaren geleden, een her-
nieuwer van de toonkunst en heeft
op bijna al zijn tijdgenooten-compo-
nisten een zeer sterken invloed doen
gelden. Met hem is een geheel
nieuw tijdperk in de muziek begon
nen. Onnoodig te zeggen, dat De
bussy toentertijd de geheele muzi
kale wereld in beroering bracht
door zijn muziek, die reeds nu weer
tot de gematigd-moderne behoort.
Bela Bartok, de Hongaar, is van
een geheel andere constructie, hij
éi
IN ALLE MENSCHELIJK den-
I ken en handelen komt van tijd
tot tijd iets voor dat wij niet ver
mogen te begrijpen en waarvoor
men zelfs bij aandachtige studie
geen bevredigende verklaring kan
vinden. Het „waarom" is en blijft
in het leven van den mensch de
groote vraag waarvoor men zich
steeds weer gesteld ziet. De we
reld waarin wij vandaag aan den
dag leven stelt ons voor proble
men, grooter dan de menschheid
ooit vermoed had dat ze zich wel
ooit zouden kunnen voordoen.
De mensch heeft behoefte in zijn
zoeken naar de kern des levens, ge
steund te worden en het behoeft
wel geen betoog dat de religie voor
onderging een geheel anderen in
vloed, voornamelijk in het begin die
van Richard Strauss. Dit is nog
soms merkbaar o.a. in zijn Concert
voor orkest, in 1944 in Amerika
gecomponeerd. Hij heeft zich
opgewerkt tot een geweldige klan
kenbouwmeester, die vooral opvalt
door zijn wonderbaarlijk rhythme.
Hij componeerde o.a. schoone Hon
gaarsche volksdansen en gaf een
studie uit over Hongaarsche volks
muziek. Debussy en Bartok, beiden
overleden, herdenken wij in dank
baarheid voor hetgeen zij de we
reld geschonken hebben. S. V.
velen daarin voor een groot deel
voorziet. Desondanks blijven er al
tijd nog mysteries die men door 'n
wijsgeerig stelsel wil trachten op
te lossen. In het middelpunt der be
langstelling staat momenteel het
existentialisme waarvan Gabriël
Marcel en Jean Paul Sartre de
hoofdfiguren vormen. Beiden zijn
philosoof en dramaturg en trachten
ieder op eigen wijze te komen tot
een verklaring van het mysterie:
mensch. Tot het groote publiek
spreekt uiteraard het visueele het
meest en de tooneelwerken van de
denkers van onzen tijd verheugen
zich dan ook in een groote belang
stelling.
Er is een groot verschil tusschen
de werken van Sartre en Marcel.
Bij de eerste wordt zijn visie op 't
leven, dat aan een zeker fatalisme
grenst den toeschouwer opgedron
gen. Marcel echter dwingt ons niets
op doch spoort ons aan tot over
weging.
„Huis-clos" van Sartre toont ons
drie menschen die de kwelling van
eikaars nabijheid moeten dulden.
Twee vrouwen en een man die toe
valligerwijze in hetzelfde huis ko
men en dat niet meer kunnen ver
laten, ze zijn immers reeds gestor
ven. Het verleden van deze men
schen vol ondeugden en onrecht
vaardigheden is voor hen niet meer
ongedaan te maken. Zij zien geen
mogelijkheid meer aan hun verle
den te ontkomen en berusten er in,
waarmede Sartre ons de suggestie
doet dat men leeft zooals ons karak
ter dat bepaalt en dat het geen zin
heeft tegen kwade neigingen te
strijden.
Zeer realistisch is het stuk „Morts
Sans Sepulture", „dooden zonder
begrafenis", een schets uit de ter-
reurtijd der Vichy-regeering in
Frankrijk. Martelingen worden er
ten tooneele gevoerd die alle uit
eindelijk voor niets blijken te zijn
doorstaan.
Marcel's werken daarentegen
ademen een geheel andere geest.
Ook hij weet niet altijd een bevre
digende oplossing voor de gestelde
problemen te vinden doch hij laat
een geheel andere gedachte achter.
In zijn stukken zooals „Le Chemin
de Crête", een op het probleem van
de driehoeksverhouding berustende
intrige en zijn nieuwer werk
„L'Horizon" waarin hetzelfde gege
ven op andere wijze wordt uitgej
werkt, doet hij een ernstige poging
het goede te benaderen.
Sartre's stukken laten den indruk
achter dat alles in het leven eigen
lijk nutteloos is, ze beklemmen den
toeschouwer. Marcel echter geeft
hoop. Dat is het essentieele waarin
deze bij beide wijsgeeren en drama
turgen in hun visie op het mensche-
lijk leven verschillen. L. S.
Hollywood
op nieuwe wegen
Michael Curtiz, de regisseur van
de Charge van de lichte brigade",
„Vier dochters", „de Zeehavik" en
„Yankee doodle dandy", heeft een
eigen productie-onderneming ge
sticht. Zijn films zullen wel door
Werner Bros Uitgebracht worden.
Curtiz wil in zi n productie met
jonge talenten v/erken en stelt de
zen zomer het I.aguna Beach Thea
ter epen voor veelbelovende jonge
acteurs en act:"ces De besten zul
len voor de komende productie ge
contracteerd worden.
In Ierland zal een nieuw werk
van Jebn Steinbeck verfilmd wor
den.
NIEUW
TOONEELCEZELSCHAP
Speelt voor den Weder
opbouw
Onder leiding van Caroline van
Dommelen is een tooneelgezelschap
gevormd, dat onder den naam „Ne-
derlandsch tooneel" voorstellingen
gaat geven, hoofdzakelijk in de pro
vincie. Daarnaast wil het Neder
landsch tooneel de werkers in de
opbouwkampen afleiding bezorgen,
welke op zulk een peil 6taat, dat
bierdoor ook de cultureele opbouw
gediend wordt.
Mevrouw van Dommelen wil dat
gene brengen, waar iedereen be
lang in kan stellen. De twee stuk
ken, waarmede het Nederlandsch
tooneel begint zijn: „Mevrouw War
rens bedrijf" van Bernhard Shaw
en „Damesduel" van Eug. Scribe en
Ern. Legouve.
Speciaal voor de primitieve too-
neeltjes, waarop gespeeld zal moe
ten worden, ontwierp men eenvou
dige décors, welke Hep van Delft
uitvoerde.
Gerard Arbous, Just Chaulet,
Henk Dillewaard en Caroline van
Dommelen maken met Mariette
Prinsen en Karei Bakker deel uit
van het gezelschap.
„Don Carlos"
in Amsterdam
De Nederlandsche Opera geeft op
Vrijdag 28 Maart om 7 uur in den
Stadsschouwburg te Amsterdam
Verdi's „Don Carlos" in een nieuwe
bezetting. De muzikale leiding be
rust bij Paul Pella, de tooneellei-
ding is in handen van Hans Busch,
solisten zijn o.a. Gre Brouwenstijn,
Ruth Horna, Henk Angenent, Theo
Baylé, Frits Bosch, Gerard Groot en
Jan van Mantgem.
Charles Vos zal een Maria-moi.
ment vervaardigen voor Tegelen dat
tijdens den oorlogswinter 1944—1945
gespaard bleef.
