Nieuw De Aprilstorm van 1572 was godsdienstig en staatkundig een ramp ê- MIK Een wetsontwerp van groote economische en politieke beteeken is PAASCH-PRIJSVRAAG J 1 f L Partijraad steunt Indisch beleid der K.V.P.-fractie Republiek baas in Modjokerto Voor Alkmaar en omgeving Bij de herdenking van de inname van den Briel Dankbaar gevolg: het begin van onzen vrijheidsstrijd Actie-Weiter ontoelaatbaar verklaard Reddingsbrigade naar Marine-Dakota Ruim twee ton schade Sjahrir weer bij zijn vrouw Nederlandsche ministers naar België BOMBARDEMENT OP ASUNCION mm Douane-overeenkomst met België en Luxemburg voorhoper van tol-unie Economische Unie eindstation Sjahrir naar de Pan-Aziatische conferentie Olieleiding te Haifa opgeblazen Opnieuw ernstige onlusten te Bombay Prof. Posthuma en Prof. Verzijl teruggekeerd HONGER- DEMONSTRATIE TE DORTMUND VOOR JONG EN OUD mooie prijzen naar keuze V. HoofdredacteurH. N. Smits, rayonredacteur: Fr. Otten. Directeur: E. J. M. Stumpel Abonnementsprijs 3.40 per kwartaal; 1.20 per maand; incl. incasso. Adv.-pr. p. editie J.3 c. p. mm.; minimum 2.50; in alle edities 26 c. p. mm.; minimum 4.-; Fam.ber. 20 c. p. mm.; in al'e editie" 30 ct. Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) MAANDAG 31 MAART 1947 42e JAARGANG - NUMMER 11190 BUREAUX: ALKMAAR: Langestraat 42 A, Tel. 2046 (adm.), 2047 (Ted.), K 2200. HOORN: Draafsingei 59, Tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen. DEN HELDER: Weststraat 80, Tel. 2383 (K 2230). SCHAGEN: Molenstraat 52, Tel. 459 (K 2240). Bank: Noorderbank De herinnering aan deze gebeurtenis is reeds begon nen toen we nog hoorden zingen: ,.In naam van Oranje, doe open de poort, De Watergeus ligt voor Den Briel" of met dat andere rijmpje: „Op den eersten April verloor Alva zijnen bril". OP DIEN GEDENKWAARDIGEN i eersten April 1572 hebben de Watergeuzen door de verrassing van Den Briel een begin gemaakt met den georganiseerden opstand van Hollandsch kustgebied tegen de Spaansche overheersching. Op dien dag is voor het eerst in de geschiedenis de nationale drie kleur geheschen als symbool der vrijheid, toen de geuzen het oranje blanje bleu van den hoogen Ca- tharijnetoren lieten uitwaaien over het land van Voorne. Daarom wordt er in Den Briel feestgevierd als herdenking van wat er 375 jaar geleden is gebeurd. Op Zaterdag 29 Maart worden de festiviteiten geopend met een mo- torsterrit van de K.N.M.V. naar Den Briel, terwijl in den avond van Maandag 31 Maart een her denkingsdienst zal plaats vinden in de oude St. Catharina kerk. Vroeg in den morgen van 1 April zullen klokken en carillon hun feestklan ken uitgalmen, kort daarna vindt een kranslegging plaats bij het 1 April-monument. In de kerk zal Prof. Mr. J. A. van Hamel de feestrede uitspreken, van half drie tot half vijf wordt een historisch openluchtspel opgevoerd met in aansluiting daarop een historischen optocht,-terwijl de feestviering be sloten wordt met een taptoe door de militaire kapel uit Den Haag. De herdenking van de inname van Den Briel brengt vanzelf de vraag naar voren: welke beteeke- nis heeft deze gebeurtenis voor ons volk gehad? Rustig de geschiede nis overziende is het mogelijk om tot een juiste waardebepaling te komen en het gebeurde van 1 April 1572 tot zijn ware proporties terug te brengen. Op zich. zelf beschouwd vormt die dag een donkere episode in de geschiedenis van ons volk, maar uit het kwaad is het goede gekomen, de vrijheid en onafhan kelijkheid van een deel der Ne derlanden, al is de prijs, die daar voor betaald werd, te groot ge weest: de ondergang van het ka tholicisme in groote deelen van ons vaderland. Vroegere herdenkingen Het is daarom begrijpelijk, dat met gemengde gevoelens vroegere herdenkingen werden begroet. Het heeft er wel eens gespannen, zoo ais bij de driehonderdjarige vie ring in 1872. Onze groote emanci pator Alberdingk Thym fulmineer de geweldig tegen elke deelname van Katholieke zijde, en betoogde dat aan 1 April louter revolution aire en Calvinistische herinne ringen verbonden waren. Maar zijn geloofsgenoot Mr. F. Westerwoud verklaarde: „Van 1 April 1572 da teert onze staatkundige vrijheid en moeten we de oorzaak afkeuren, we mogen ons verheugen over het gevolg". Thym echter aanvaardde deze distinctie niet. Toen heeft onze grootmeester der historie Nuyens verklaard: „Niet 1 April 1572 is een nationale feestdag, maar we kunnen wel meedoen aan de viering van 1 April 1872als ge denkdag der vrijheid, dat toch een groot goed is'.'. Het Episcopaat aan vaardde opgelucht deze visie van Nuyens en de katholieken vlagden Voor de komende zomersche dagen: een vlot mantelpakje van bruin-wit gestreepte Chintz, een glanzende, bedrukte ka toenen stof, die in de Ameri- kaansche confectie-industrie veel verwerkt wordt. (A.P.A.) mee, behalve Thym Het Amster- damsche gepeupel joelde: „Als Al berdingk niet vlagt, dan gaat ie in de gracht". Maar de leeuwenkop daarbinnen, schudde enkel zijn manen en herhaalde: „Wij matigen ons het recht aan om op Gras- maands primo niet te vlaggen". Schaepman bewonderde wel de fierheid en moed van den franc- tireur, maar verdedigde met Nuy ens de deelname der Katholieken. In 1922 is er geen sprake ge weest van scherpe tegenstellingen, algemeen stemde men in met H. M. de Koningin, die de viering zag „als symbool dat het Nederlandsche volk met Gods hulp vrij en onaf hankelijk wil zijn en blijven". Dt achter ons liggende oorlogs jaren hebben ons nog beter doen begrijpen wat vrijheid en ot afhan kelijkheid voor een volk beteeke- nen 1 April 1572 Kunnen we dus instemmen met deze symbolische herdenking, als Nederlanders en Katholieken moe ten we afwijzend staan tegenover de gebeurtenissen op 1 Apr 1 1572. Want zoowel uit staatkundig als uit godsdienstig oogpunt is het op treden der Watergeuzen een ramp geweest. Staatkundig. Daarover zijn ajle 'groote historici het eens. Want het verzet der Nederlanden tegen Spanje was sinds jaren in vollen gang. Wanneer precies de 80-ja- rige oorlog begon is niet te zeggen, zeker lang vóór 1568, de strijd was niet zoozeer een vrij-worden als wel een vrij-blij ven van vreemde overheersching. Fruin, een onver- da".1.: getuice zegt. „Kort na 1561 zijn de Nederlanden in ve'ze" ge komen tegen Filips II niet om ge loofsvrijheid, niet cm den tiendón penning, maar omdat een anti-na tionale regeering ons zelfstandig volksbestaan aantastte". Zoo zag het reeds Hugo de Groot: „De reg- te oorzaak is geweest de conservatie van een vrije Nederlandsche regee ring naar de oude wetten, costuy- men en privilegiën, jeghens de nieuwe Spaansche dominantie". (Vervolg pag. 2) Binnenkort zal 'n aanvang worden qemaakt met den bouw van een nieuwe brug over de Zuid Willemsvaart te Nederweert. De oude brug werd in September 1944 door de Duitschers opgeblazen, waarna de geallieerden, met gebruik making van restanten, een zgn. Baileybrug bouwden. De oude Baleybrug, met daaronder op een dekschuit onderdeelen voor de nieuwe brug. (A.N.P-) I^E BUITENGEWONE PARTIJRAAD van de Katholieke Volks- partij heelt Zaterdag te Utrecht anderhalf uur in spanning geluisterd naar een uiteenzettng van het Indische beleid van de Katholieke Fractie, hem met een ovatie beloond en na een vrij tamme discussie tenslotte een motie aangenomen, waarin volgen derwijs vertrouwen in het beleid werd uitgesproken: „De Partij raad der K.V.P., op 29 Maart in vergadering te Utrecht bijeen, lettend op den inhoud van het programma der partij voor wat betreft de verhouding tusschen Nederland en de Overzeesche Gebiedsdeelen, lettend op het beleid der Katholieke Kamerfractie, dat onverkort blijft beoogen: staatkundige hervorming in vrijwil lig duurzame samenwerking op voet van gelijkwaardigheid, tot een gecoördineerd verband in een souvereine Nederlandsch- Indonesische Unie onder reëel Koninklijk gezag; spreekt zijn ver trouwen uit in het beleid der Katholieke Kamerfractie, stemt der halve in met de houding van het Partijbestuur jegens de fractie ingenomen." DE ACTIE-WELTER is besproken door den Partijvoorzitter, den heer Andriessen, die een en ander van deze zaak releveerde. Hij wees er op, dat het vermoeden gewet tigd was, dat deze actie een ver- derliggend doel nastreefde, nl. om buiging van de vooruitstrevende politiek van de K.V.P. van de P- v. d. A. af, in meer behoudende richting. Den heer Welter was aan geboden, zijn visie op de Indische zaak ter Partijraad te geven, onder voorwaarde, dat de actie die on reglementair geacht werd zou worden stopgezet, doch de heer Weiter wenschte op deze voor waarde niet in te gaan. Het Partij bestuur erkende het recht van een oppositie natuurlijk, maar meende, dat deze zich alleen mocht uiten binnen de Partij, op reglementaire wijze. Aan het slot van de verga dering werd de actie-Weiter als volgt veroordeeld: „De Partijraad der K.V.P., op 29 Maart in vergadering te Utrecht bijeen; gehoord de mededeelingen van den Voorzitter van het Par tijbestuur inzake de actie van het „Voorloopig Katholiek Comité v. Een Dakota van de Austra lische luchtmacht heeft Zater dagmiddag voedsel, tabak en dekens neergeworpen ten be hoeve van de overlevenden van de sinds Dinsdag vermiste Dakota van de Nederlandsche Marine, die Zaterdag was ont dekt ongeveer 200 kilometer ten Zuid-Oosten van Darwin. De Marine-Dakota was ontdekt door twee Engelsche passagiers van een vliegboot, die op weg was naar Londen. De twee passagiers zagen het toestel in een moeras achtige ontginning en gaven hier van kennis aan hun piloot, die daarop zijn toestel van 2000 tot 170 meter liet dalen en boodschap pen zond aan de drie personen, die men om de Dakota zag loopen Een reddingsafdeeling van de politie, uitgerust met 20 paarden zou Zondgig uit Katherine, onge veer 250 kilometer van Darwin vertrekken om een 100 kilometer langen tocht te maken over over stroomd en moerassig land ten einde de overlevenden in veilig heid te brengen. Vojgens een correspondent van de Daily Telegraph te Sydney zijn alle zeven leden der bemanning van de Nederlandsche Dakota, die in „een moerassig gebied" nabij Katherine :s waargenomen, in le ven. De reddingsafdeeling zou mis schien drie dagen noodig hebben om haar doei te bereiken. Actie"; van oordeel, dat de wijze, waarop genoemd comité deze actie voert, ernstige overtreding ople vert van de reglementen der Par tij en organisatorisch derhalve ontoelaatbaar is; keurt deze actie af; spreekt de hoop uit dat deze actie zal worden gestaakt en draagt het Dagelijksch Bestuur der Partij op, alle terzake noodi- ge en passende maatregelen te nemen tot uitvoering van deze resolutie." In het waterschap van de Ber- kel is een bagrooting gemaakt van de kosten van het herstel der schade, welke door de jomigsie overstrooming aan waterschaps- werken is aangericht. Voor de Berkel, de Bolksbeek en de Slinge worden de kosten in totaal geraamd op f 151.500 aan arbeids loon en f 68.500 aan overige kos ten. Het is de vraag, of, evenals vorig jaar, rijk en provincie het arbeidsloon voor 100 procent zul len vergoeden. Sjahrir zal bij zijn aankomst in Voor-Indië na een scheiding van 12 jaren zijn echtgenoote ontmoe ten, die gedurende dep oorlog in Nederland heeft gewoond. Eenigen tijd- geleden hebben de Indonesische autoriteiten getracht de overkomst van mevrouw Sjah rir met de geallieerde instanties te regelen. Dit werd echter onmoge lijk gemaakt door de onzekere po litieke betrekkingen tussch-en Ne derland en de republikeinen. Een jaar geleden begaf mevrouw Sjah rir zich naar België en vervolgens naar Engeland, waar het India Of fice, vooruitloopend op Sjahrirs aanwezigheid op de Aziatische conferentie in Voor-Indië. er voor zorgde, dat zij per vliegtuig naar Voor-Indië kon reizen, aldus üe- richen uit Nieuw-Delhi. Het bezoek van Nederlansche ministers aan België, dat onlangs is uitgesteld wegens de crisis in de Belgische regeering, is thans vastgesteld op 15 en 16 April. De hoofdstad van Paraguay, Asuncion, is door een aantal vliegtuigen van de Paraguayee- sche opstandelingen 20 minuten lang gebombardeerd. Drie perso nen zijn bij den aanval, die ge richt was tegen een militairen post te Campo Grande, om het le ven gekomen. Gisteren werd het vliegveld Vinascue in de omgeving van Asuncion, door de opstande lingen aangevallen. IP Laatste sporen van Duitsche overheersching worden uitge- wischt. Een bunker in een der straten van Amsterdam wordt opgeblazen. Balen stroo moe ten het weg vliegen van brok stukken tegengaan. (A.H.F. P.) VAN GROOTE BETEEKEN IS in economisch en poli tiek opzicht is het weetsontwerp, dat thans bij de Tweede Kamer is ingediend: het betreft de goedkeu ring en uitvoering van de op 5 Sept. 1944 te Londen tusschen de regeeringen van Nederland, Beigië en Luxemburg gesloten douane-overeenkomst. Deze is nog van beperkte strekking voor het goederenverkeer, maar beteekent de voorloooer van de tol-unie en aeze moet weer leiden tot een economische unie, we'ke als uiteindelijk resultaat wordt beoogd. Zoo is de douane overeenkomst van 5 September 1944 een daad van groote politieke en economische beteekenis. Het af breken van de onderlinge tariefmuren en het aanvaar den van gelijke invoerrechten tegenover andere lan den kan niet zonder politieke gevolgen blijven. Het gaat nu om voorloopige maat regelen, als grondslag voor een samenwerking, die nader moet wor den verbreed en uitgebouwd. De toelichting op het wetsontwerp, waaraan wij een en ander ontlee- nen, zegt, dat naar mate de onder linge samenwerking op fiscaal- en economisch gebied nauwer en meer omvattender wordt, de bestaande en groeiende belangengemeenschap den betrokken volken steeds dui delijker voor oogen zal komen te staan. Dit samengaan zal zijn in vloed niet alleen doen gelden m het onderling verkeer tusschen Neder land, België en Luxemburg, doch ook met betrekking tot de plaats van de verbonden landen in de we reld. Als de economische unie, die 't einddoel is, tot stand is gebracht, dan zullen de voorwaarden zijn ge schapen voor het voeren van een gemeenschappelijke handelspolitiek met derde landen. Dit vereischt een volledige sa menwerking op economysch gebied. Het prijs- en loonpeil van de deel nemende landen zal aan elkaar moeten worden aangepast, de lan den zullen tot een gelijke of al thans gelijkgerichtemonetaire en financieele politiek moeien ko men en de ordeningsmaatregelen, alsook de sociale politiek in die landen, zullen moeten harmoniee ren. Er zijn gunstige omstandighe den voor die samenwerking, maar er zullen vele moeilijkheden over wonnen moeten worden. De bestu deering daarvan is reeds begonnen, de voordeelen van de werking der economische unie zullen, zoo be. toogt de toelichting, vele zijn, de "pjvE COMMISSIE-GENERAAL en de Republiek Indonesië zijn tot overeenstemming gekomen ten aanzien van de demili- tarisatie van het gebied van Modjokerto, met als gevolg, dat het hoogste gezag van het gebied bij de Republikeinsche autoriteiten zal berusten", aldus een gemeenschappelijk communiqué van de Commissie-Generaal en de Indonesische delegatie. „De Neder- landsch-Indische regeering en de regeering der republiek heb ben in gemeen overleg stappen gedaan om dit te bereiken en om de veiligheid van persoon en goederen in dit gebied te ver zekeren". bezwaren zijn van tijdelijken aard. In elk geval zal de economische unie pas tot stand kunnen komen, als er tusschen de betrokken lan den een economisch evenwicht be staat. Dit zal de noodige tijd ver gen. De douane-overeenkomst moet worden gezien als eerste in deze richting ondernomen stap. Aan vaarding van het gemeenschappe lijk tarief vordert van Nederland sche zijde geen uitgebreide conces sies wat het niveau der rechten be treft, beweegt dit tarief zich tus schen het lagere Nederlandsche ta rief van 1£)34, zooals dit in 1939 werd gewijzigd en het hoogere ta. rief van de Belgisch-Luxemburg- sche Economische Unie (die reeds eerder is tot stand gebracht). Het beschermend element is in het ta rief van de douaneovereenkomst zeer gematigd, het draagt geenszins een uitgesproken protectionistisch karakter. Internationaal wordt de onderhandelingspositie versterkt, nu de drie landen zich als eenheid op eenzelfde tarief baseeren. Natuurlijk bleek de douane overeenkomst van 5 September 1944 te Londen, door de latere volledige bevrijding, niet zóó maar in te voe ren. Eerst was aanpassing aan de nieuwe economische omstandighe den noodig. Men had zelfs wel een - geheel nieuwe overeenkomst kun nen maken, wat ook overwogen is, mhar het leek beter, voort te bou wen op wat eenmaal tot stand ge komen was. Deze douane-overeen komst kan door de volksvertegen woordigingen der betrokken landen slechts in haar geheel, zonder af wijkingen of amendementen, wor den aangenomen of verworpen. Aan de reglementeeringen van goede ren en deviezen in de drie landen wordt met deze overeenkomst nog niets veranderd. Drie maanden na de ratificatie zal zij in werking treden. Wat de douanetarieven betreft, grondstoffen zullen in het algemeen vrij zijn, sommige tarieven worden verhoogd. „Niemand zal worden vervolgd of aan gerechtelijke vervolging worden bloot gesteld voor het feit, dat hij zich bij een vam beide partijen heeft gevoegd of zich onder de bescherming van een van beide partijen heeft gesteld. De Ned.Indische regeering en de regeeriag van de republiek Indo nesië zullen de uitvoering van deze verklaring met alle kracht bevorderen en met de meeste standvastigheid optreden tegen elke overtreding er van. Boven dien zullen beide partijen al het mogelijke doen om hen, die het slachtoffer zijn geworden als ge volg van het feit, dat zij deel heb ben genomen aan den politieken strijd, los te laten, en hen op te sporen, die weggevoerd en ge vangen gezet zijn door onverant woordelijke elementen." Een gemeenschappelijk com muniqué vain 3e Nederlandsche en Indonesische voorlichtingsdien sten voegt hier onder meer aain toe, dat het nu noodzakelijk is iedere gedachte aan wraak of represailles te laten varen, nu de verwerkelijking van Binggadjati een eind heeft gemaakt aan het conflict tusschen Nederland en de republiek Indonesië. Soetan Sjahrir, minister-presi dent van de Indonesische repu- Jeruzalem, 31 Maart (Reuter). Verzetslieden hebben hedenmorgen in de buurt van installaties van de Shell Company in de baai van Haifa een olieleiding opgeblazen, waardoor de hevigste brand in de geschiedenis der stad ontstaan is. Drie geweldige explosies, die de stad in haar grondvesten deed be ven, veroorzaakten een enorme, to- renhpoge, steekvlam, die mijlen ver in don omtrek te zien was. De brandende olie uit de ver woeste leiding heeft, aldus wordt gemeld, olietanks in de omgeving aangetast, die daarna explodeerden, alle beschikbare brandweerkorpsen zijn uitgerukt om de geweldige vuurzee te bestrijden. In Centraal Bombay zijn op drie plaatsen onlusten uitgebroken, waarbij de politie verscheidene malen het vuur opende. Te Howrah heeft men de hulp van het leger in geroepen. In deze plaats namen de ongeregeldheden een aanvang en na een botsing tusschen Hindoes en Mohammedanen. Later wordt ge meld, dat een Hindoe-processie de aanleiding tot de onlusten is ge weest. 40 personen werden gedood terwijl 137 gewonden werden ge teld. bliek, is in een speciaal „diplo matiek vliegtuig" van de Voor- Indisdhe regeering naar Voor-In dië vertrokken. Sjahrir zal de slotzitting bijwonen van de Pan- Aziatische conferentie, waarop vertegenwoordigers van meer dan de helft van de wereldbevolking vraagstukken bespreken, die van levensbelang zijn voor den ge- meenen mam in de Aziatische landen. Tevens zal hij Pandit Nehroe, den vice-president van de voorloopige Voor-Indische regee ring, ontmoeten. Sjahrir, die door den minister zonder portefeuille Soedarsono en andere Indonesi sche regeeringspersonen zal wor den vergezeld, is voornemens binnen een week naar Batavia terug te keeren. Sjahrir hoopte, dat hij in staat zou zijn een be zoek aan Australië te brengen. Gedurende de afwezigheid van Sjahrir zullen de bijeenkomsten van de Commissie-Generaal met de republikeinsche delegatie nor maal voortgang vinden. j.1 Zondagmiddag om 5 uur zijn pref. S. Posthuma en prof. mr. dr J. H. W. Verzijl in Nederland te ruggekeerd. Pref. Posthuma, die op 21 Januari j.l. met nieuwe aan wijzingen voor de C. G. naar In donesië vertrok, zeide bij zijn aankomst op Schiphol; „Toen ik wegging had ik weinig te zeggen, nu ik terugkeer nog minder. Het is mij niet mogelijk eenige ver klaring af te leggen voor ik den minister rapport heb uitgebracht." Voor zoover prof. Verzijl bekend was, heeft de heer De Beer het voornemen Dinsdag a.s. naar Ne derland te vertrekken. Over de oorspronkelijk verspreide motivee ring ten aanzien van ontslagaan vrage van den heer De Boer n.l. dat deze zou zijn een protest tegen de houding van zekere politieke kringen in Nederland tegen de po litiek van de Commissie-Generaal zeide prof. Verzijl: „Dat heeft de heer De Boer zeker niet gezegd." Vijfduizend Duitschers hebben Zaterdag te Dortmund, in het Buhrgebied, gedemonstreerd te gen de voedselschaarsdhte en te gen dr. Sehlange Schoeningen, vertegenwoordiger van de Brit- sche zóne in het bizonale bureau voor voedsel- en landbouwaange- legenheden in de gefusieerde Ame- rikaansche en Britsche zones. Vertegenwoordigers vam de de monstranten, waaronder mijn werkers, werden ontvangen door den Britschen commandant en den burgemeester van Dortmund. Duss'eldorf was Zaterdag rus tig. De arbeiders zijn weer aan het werk geigaan. Voor de TIEN BESTE INZENDINGEN Wie de meeste woorden kan vormen uit den naam van ons blad, kan in een winkel naar eigen keuze op door ons te verstrekken waardebonnen koopen wat hij of zij wil tot een waarde van TIEN GULDEN. Een waardebon wordt uitgereikt aan de tien inzenders die de meeste woorden vormden. Het spreekt vanzelf dat alleen goed-Nederlandsche woorden meetellen. Inzenders moeten op hun brief bovenaan vermelden: naam, adres en hoeveel woorden zij vonden en daaronder de woorden zelf vermelden. De brief moet ingezonden worden aan een van onze bureaux. Brieven waarboven het aantal woorden, naam en adres niet vermeld is, worden terzijde gelegd. Naam: Voorbeeld: Uit den naam: Adres: Aantal woorden: NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD vormde ik de volgende woorden: landdag laan dag Nieuw noord hol land rood laag dood bad lade doorn schaar oord hal enz. enz. IEDER DOE MEE! De tien hoogste inzenders ontvangen ieder dus een bon van tien gulden

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1947 | | pagina 1