HET HEILIG TRIDUÜM
RADIO
Landschap en plantengroei
in de Berger duinen
HET LIJDEN VAN CHRISTUS
IN DE MUZIEK
Spiegel DER SCHOONHEID
De jonge generatie van schilders
rktberichten
lRSCHE exp.veiling,
NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD - Donderdag 3 April 1947
Goede Vrijdag
Door de plantengroei ontstonden
de duinen
ROOFOVERVAL
OPGEHELDERD
S.S.'er de hoofddader
Goede Vrijdag
Anfroon Molkenboer
75 jaar
J
n li/»51/2 in de banken
ten.
[J 't antwoord durven
1 alles op alles gezet
x de kinderen tegen de
antie voor de volgende
amen klaar te hebben,
at rustig aan de ervaren
n over en laten wij lio-
w zoon en de mijne 't
met vrucht kunnen blij-
want 't leerplan is nog
verladen hoe paiodoxaal
c moge klinken. Mis-
>ok deze bewering weer
n anders oog.
L. Rietveld
Onderwijzer
1ERLIJKE STAND
Geboren: Hendrik,
H. Boo ij en S. A. Hop;
aarina, dochter van C.
1 G. A. Nooij; Guurtje,
n JÏd. Wit en C. Wezel.
>uwd: Th. N. Hooge-
>edijk en Guurtruida
:n: Joh. Konijn, 65 j.,
van M. Stroet; Jansje
s, 78 j., weduwe van
VERKENNERS
I Zondagavond gaf
Verkennerij, voor een
zaal, een avond vol
ïg aan ouders en ge-
De sympathieke hop
te en zette het doel van
uiteen, welke opgezet
lleen om het werk van
ïers te zien, maar meer
ers en genoodigden een
l ontspanning aan te
1 daardoor meer liefde
landa voor het jeugd-
te kweeken.
gramma bevatte decla-
en tooneel. Er werden
e stukjes naar voren
Bijzonder mooi was:
tuur in het bosdh".
E.H.B.O.
CUM De afdeeling
van de Nederlandsche
ïg E.H.B.O. zal op
a.s., in hotel Broksma
1 nieuwen cursus be-
E.H.B.O.
soms nog serieuze ge-
zijn, moeten zij zioh
melden bij het secre-
Th. v Bovene, Bever-
tweg 70 en den heer
a, Dorpstraat 47 alhier.
ijzen Staatsloterij
.tsloterij, tweede klasse:
3668
L7556
11983 li
3752 4487 9263
0946 18733 18822
7119 9388 19742
2869 8480 12546 15565
1346 21589
Rabarber 8693; winter-
5.30; Vero 12; spruitkool
le kool 18.gele kool
42—53; uien 3.60—12.30;
witlof 31.50—45.00.
:OGGE. Uien 16; id.
10; kroten III 4.40;
i678; witlof 3145;
[I 7.40; idem III 5.60.
I, 2 April. Witlof
breekpeen 2.907.40;
.558; uien afw. 6.90
kool 18.witte kool
gele kool 15.50—16.00;
leien Jonathan 41—94.
„Bangert en O. Aard-
13.90; uien 2.90—14.40;
-8.10; prei 3641; witte
gele bew.kool 15.50;
1960; breekpeen 5.60
d. A 28—37; id. B 24-28.
en 4194; Jonathan
ïbys 28.5041.00.
RN EN O., 1 April. 60
ol 29.2500 kg roode
775 kg gele kool 16.
lensche witte kool 11.90;
a groote maat 14.4016;
n afwijkend 6.402-6 50;
ingen 10.1010.50; 50 kg
.10; 39000 kg bieten I
rg idem II 5.70; 1850 kg
0: 1400 kg Modjo 1.20
Witlof 45.—; 23000 kg
-7.50; 27.500 kg peen III
150 kg peen IV 5.60.
3IJK, 3 April. 34000 kg
18; 33000 kg gele kool
Deensche witte kool
kg uien 13.60—16; 9600
8.-. II 5.70, III 4.40; 7500
9.40—8.20; 111 5.60—7.50;
of I 45: II 31.50.
THUIZEN, 3 April.
1 16, drielingen 10; nep
bieten 8; 1550 kg peen
3700 kg roode kool 18;
ele kool 16; 14500 kg
11.90.
t voor hem, eenvoudig
legrijpelijk is.
hij bij het dobbelen
m paar oogen voor zich
als een dwaas opstaan
men en te staren naar
waar het blauw zich
de grijze lijn van het
ar de zon zich begraaft
1 kleuren. Malchus de
de kleine mensch zal
d moeten dooden, voor
5 waarheid van zijn Je-
ben ontdekt,
lit alles nog niet, nu hij
nkere Jeruzalem loopt,
ir een Man, die hij diep
als zijn vriend be-
iar die de orders heb-
reven als iemand, die
en moet worden opge-
',omt nu bij den Olijf-
Ichus hoort Judas, den
aten. Hij meent zelfs
/er zijn gezicht te voe-
en hij huivert en slaat
voor het gelaat. De
t: „Dien ik kussen zal,
e grijpen, want die is
Malchus van wilde
nooit heeft hij zulk 'n
mensch ontmoet en
;eft zijn wilde kracht
zet tegen zoo'n lafheid,
cussen zal".
den kan ik mijn leven
xrgeten", mompelt Mal-
k dat valsche gezicht
heeft weinig tijd meer
n.
(Wordt vervolgd)
Palmzondag-processie in Jeruzalem. De processie, voorafgegaan
door de hoofden der verschillende Katholieke ordes, begeeft zich
langs den Olijfberg door den tuin van Gethsemane naar de
ommuurde stad Jeruzalem (radiografisch overgebrachte foto)
ii.
De gebeden, die na de Passie
gezongen worden, hebben be
trekking op de omstandigheden,
waarin de christenentoenmaals
leefden. Soortgelijke uitvoerige
gebedsgodsdienst ging vroeger
altijd aan de offergodsdienst
(de Canonvooraf, verbonden
met lezing en gezangen uit de
H. Schrift, een gebruik, dat de
eerste christenen meebrachten
uit de Synagoge. Menig kerk
boek geeft honderd en meer
bladzijden slap aftreksel van
deze prachtige gebeden, die we
ook buiten de Goede Vrijdag,
met succes kunnen bidden. Of
zuchten er nu ook niet velen on
schuldig in de gevangenis, wordt
er geen honger geleden, bedrei
gen barbaren niet de bescha
ving en is het Joodsche pro
bleem niet zeer actueel?
Te Jerusalem werd in de vier-
De brand te Haifa
Technici van de Shell hebben
vastgesteld dat 7.000 ton olie bij
den brand te Haifa verloren is ge
gaan. Brandweerlieden zijn bezig
het vuur van zeven andere onbe
schadigde tanks verwijderd te
houden. Vijf tanks staan nog in
brand, terwijl twee andere vlam
gevat schijnen te hebben.
GOEDEN VRIJDAG 4 APRIE
HILVERSUM I (301 M.): 8.00
Nieuws; 8.15 Plechtigheden uit het
Augustijnerklooster te Nijmegen;
10.53 Muziek van Sweelinck; 11.00
Radio-ziekenbezoek; 11.45 Strijk
orkest; 12.30 Hendrik Andriessen,
orgel en Helène Ludolph, sopraan;
13.15 Middagconcert; 14.00 Stabat
Mater van D'Astorga; 15.00 Kruisweg
van Paul Claudel; 16.00 Bachmuziek
16.45 Oratorium „der Messias"; 18.00
Kamermuziek; 18.25 Passie-gedich
ten; 19.00 Nieuws; 19.50 Toespraak
Hoofdaalmoezenier der Vloot, Kol.
De Sain; 20.00 Nieuws en gram.muz.
20.30 Donkere Metten; 22.00 Passie
hoorspel.
HILVERSUM II (415 M.): 8.00
Nieuws en gram.muziek; 10.45
„Christuslegende" van Selma Lager-
lof; 11.30 Bachconcert; 13.00 Nieuws
13.15 Kamerorkest; 14.00 Goede
Vrijdag in Griekenland; 14.30 Pas
siemuziek; 15.15 „Het Avondmaal"
door Julia de Gruyter; 17.00 Orgel;
18.00 Nieuws; 18.30 Voor de militai
ren; 19.15 Gram.muz.; 21.00 Gram.
muz.; 22.15 Schubert-programma.
de eeuw op het uur van Chris
tus' dood het heilig Kruis ver
eerd. Via Constantinopel kwam
deze devotie met een groote re
liek naar Rome. Hoor den ge
kruisigden Verlosser spreken:
„Mijn volk, wat heb Ik u mis
daan of waarin heb Ik u be
droefd? Antwoord Mij!" „Ons
aller leven zij Christus tot troost
temidden van het vele leed, dat
Hem nu nog in Zijn martelaren,
Zijn vervolgd Lichaam, wordt
aangedaan.
De roofoverval, waarvan op 3
Februari j.l. een banklooper van
de kasvereeniging A. P. Moerman
het slachtoffer werd en waarhij
de daders naast effecten een be
drag van f25.000 in handen viel,
is door de Amsterdamsche re
cherche opgehelderd. Het geld is
echter grootendeels verdwenen.
Van de drie daders is gearres
teerd de 32-jarige expediteur A. van
der V. uit Amsterdam, die zijn auto
voor de berooving beschikbaar
stelde en hiervoor bijna f-8000.
opstreek. De hoofddader blijkt een
nog steeds voortvluchtige SS'er te
zijn, de 38-jarige ex-kantoorbe
diende Harmen Bosscher.V die de
plannen smeedde voor de' beroo
ving en besprak met zijn vriend A.
van der H. Onvoorzichtigheid hier
bij is den overvallers noodlottig ge
worden. De geheele familie van
van der H. was op de hoogte en
ook de expediteur, die er bij werd
gehaald voor zijn auto, schijnt aan
loslippigheid te hebben geleden.
Zeer betrouwbare aanwijzingen
leidden naar het huis van Van der
H.. Het gevolg was, dat de moeder,
die f 1000 van haar zoon had ont
vangen, snoedig door de mand viel.
De expediteur kon toen worden ge
arresteerd. De zoon zelf maakt een
kans door de mazen van het net
te glippen: korten tijd na den
overval monsterde hij als tweede
machinist op het m.s. ..Erna", dat
inmiddels naar Indonesië is ver
trokken en zich thans in de Mid-
dellandsche Zee bevindt. Of de re
cherche er in zal slagen den man
te achterhalen alvorens hij van 't
onderzoek lucht heeft gekregen,
om dan in een vreemde haven te
verdwijnen, wordt betwijfeld. Men
gelooft, dat ziin familie hem thans
reeds telegrafisch heeft gewaar
schuwd.
Voor „Oud. Alkmaar" hield de
heer G. D Swanenburg de
Veye een lezing met licht
beelden over het ontstaan en
de ontwikkeling van het
duinlandschap.
Vergeleken bij het noordelijk,
oostelijk en zuidelijk deel van ons
land, dat in het diluviale tijdperk
van 40.000 jaar vóór Christus ont
stond, kan het westelijk deel van
ons land de duinkust zeer
jong genoemd worden. Dit ge
deelte ontstond in het alluviale
tijdperk van 20.000 vóór Christus.
De Noordzee lag toen voor een
groot deel droog en de Doggers-
bank was een heuvelrug. Enkele
smeltwaterrivieren voerden zand
en grint uit de door gletschers
meegevoerde brokstukken van
het Scandinavische bergland aan
en zetten dit af in het zuidelijk
Noordzeebebken. Ook de rivieren
voerden daar zand en griint aan
uit het Midden-Europeesch berg
gebied.
Door het smeltend ijs van de
.gletschers steeg het peil van de
Noordzee, waarin ook water werd
aangevoerd uit een stroom die
vanuit de Atlantische Oceaan ten
N.W. van Schotland over Doggers-
bank in de Noordzee uitmondde,
om bij Texel op een diluviale
kern (De Hooge Berg) te stooten.
Deze stroom voerde het zand' van
Doggersbank naar de Nederland-
sche kust; de zandbanken werden
daar steeds hooger en daarachter
kwam het fijne zand1 van Dog-
.gersbank tot bezinkiing, waaruit
het Waddengebied ontstond, waar
toe ook Noord- en Zuid-Holland
gerekend kunnen worden.
Door het stijgend niveau van
de Noordzee ontstond een ope
ning bij het tegenwoordige Nauw
van Calais, waar vroeger een
vaste verbinding tusschen Frank
rijk en Engeland bestond.
Het zand en grint uit het zui
delijk Noordzeebekken werd door
dien stroom weggevoerd en langs
de kusten van Nederland, België
en Frankrijk gedeponeerd, waar
het een tweede strandwal vorm
de, waarop de duinen ontstonden,
nadat de eerste strandwal door
de strooniinigen grondig was ver
anderd.
In 't Waddengebied van Noord
en Zuid-Holland voerden de ri
vieren slib aan; de kustafsluiting
door duinvorming nam toe en
daarachter verminderde het zout
gehalte van het water, dat ten
slotte zoet water werd; de ver
schillende meren, die later droog
gelegd zijn.
In de jaren 1000 yóór tot 500
na Christus zijin heele duingebie
den weggeslagen en verplaatste
de kustlijn zich naar 't Oosten.
Uit overblijfselen van Romein-
sche nederzettingen, voor Dom
burg en Katwijk in zee gevon
den, kwam dit vast 'te staan. Over
stroomde bosehgebieden vormden
de veenlaag van later en binnen
wateren als Flevomeer en Frie-
sche Wad ontstonden toen.
Ontstaan der duinen
De oervorming van de duinen
was het z.g. sikkelduin, door den
wind gevormd op een vochtige
onderlaag; de z.g. loopers, die
weer door den wind werden weg
geblazen en dan ook zelden tot
echte duinen uitgroeiden.
Op grond van eigen onderzoe
kingen stelde dr. v. Dieren vast,
dat de eigenlijke duinen hun ont
staan danken aan den planten
groei op de strandstrook in de
buurt van de vloedlijn, waar zij
in slib, stikstof en kalk een dank
baren voedingsbodem vonden.
Vooral het zeeraket en het loog-
kruid speelden hier een rol. Ver
der waren biestarwegras, zand-
haver en helm, die met hun wor
telgestel steeds met het duin mee
groeien, voorname factoren bij de
duinvorming. De duinen, die het
tegenwoordige Zwanenwater bij
Callantsoog van de zee scheiden,
zijn na 1600 gevormd; voordien
lag het Zwanenwater nog aan zee.
De duinrand groeide sindsdien
in westelijke rich,ting, dank zij de
strand- en duinplanten, die zoo
doende het achterland tegen de
zee beschermden.
De Rijkswaterstaat, die aan
vankelijk met kunstwerken den
duinkant beveiligde, is dat in
gaan zien en past nu ook duin-
beplantimg toe,
In het duingebied, waar de wind
door onvoldoende plantengroei
nog vrij spel had, ontstonden
duinpannen en soms meertjes met
begroeiing, waaruit later weer
veen ontstond.
Om het duinzand vast te hou
den ging men de duinen beibos-
scihen; de natuurrijke vegetatie
van het duingebied vormen de
berken, eiken en populieren. In
het midden van de 19de eeuw
deed het naaldhout zijn entree en
het is vooral dr. Staring, die de
grondlegger van deze duinibeplan-
ting genoemd moet worden. Na
een proefnemmg van 8 jaar bleek
de grove den ongeschikt; de zee
den deed het ook alleen op voor
den zeewind beschutte plaatsen;
meer succes leverden de Oosten-
rijksche en Corsieaamsche den, die
in de duinen van Bergen en
Schoorl veel voorkomen, al
schenkt de wijze van aanplant
niet steeds bevrediging met het
oog op het natuurschoon.
't Duinfoosch van nature wordt
gevormd door het loofhout, d'at
naast naaldhout dan ook veelvul
dig wordt aangeplant; het is be
vorderlijk voor humusvorming en
den vogelstand en vrije planten
groei. Men gaat imzien dat naald
hout als voorbereiding van het
loofhout zeer gewenscht is.
Het verschil in plantengroei
komt overeen met het verschil in
kalfcrijkdom van de duinen. Het
gebied benoorden den Zeeweg
r\e Amsterdamsche Uni-
versiteit bestaat 315
jaar. Naar aanleiding
daarvan zal het Arnster-
damsch Studentencorps in
Juni groote festiviteiten
organiseeren. Lezingen,
tentoonstellingen, concer
ten en sportdemonstraties
staan op het programma.
Op den hoek van de
Walenburgerweg en Spoor-
singel te Rotterdam
dwarrelden op 1 April
spiksplinternieuwe rant-
scenbcnnen in coupures
van 10. Er werd druk ge
grabbeld en druk gehan
deld. De politie greep
echter in en kon bij scho
lieren en burgers 44 rants,
melk, 45 margarine en 107
vleesch achterhalen. De
politie tast wat herkomst
betreft in het duister.
Moppig maar geen mop.
De onlangs benoemde
missie-bisschop van Me-
nado, Mgr. Nic. Verhoe
ven is geboortig uit Oister-
wijk, en met hem heeft
Oisterwijk reeds twee
bisschoppen voortgebracht.
Het zal echter voor de
eerste maal zijn in de ge
schiedenis van Oisterwijk,
dat aldaar een bisschop
tot 14 September worden
gehouden. ïH Zaterdagmid
dag is brand uitgebroken
in de Sint Maitinuskerk te
Aalst. De kunstschatten,
ter waarde van verschei-
wordt gewijd. Deze plech
tigheid zal nl. in de maand
Mei plaats hebben in de
parochiekerk van St. Pe
trus. Dan zal de nieuwe
bisschop mgr. Nicolaas
Martinus Verhoeven al
daar plechtig worden ge
consacreerd. Het stads
bestuur van Brugge deelt
mede dat op 5 Mei de
Heilig Bloed processie zal
plaats hebben. Het H.
Bloed spel zal vertoond
worden op 3, 7, 10, 14, 15
en 17 Augustus. Ander
zijds zal een tentoonstel
ling van Belgisch kant
werk, van de 16de eeuw
tot heden, van 3 Augustus
dene millioenen, onder
meer de beroemde Sint
Rochus van Rubens kon
den worden gered. De
schade wordt op 25 mil-
lioen francs geschat.
Ondanks het feit, dat het
betreden van Oostenrijks
grondgebied aan de fami
lie Habsburg verboden is,
hebben twee leden van
deze familie, wier namen
als George Salvator en
Marie Valerie werden op
gegeven, zich heimelijk
van Zwitserland naar Oos
tenrijk begeven, waar
naar verluidt, zij den
i.yacht te Hall bij Inns
bruck in de Fransche zone
K
hebben doorgebracht.
De „Taliwang" en „Ta-
remba", twee 185 br. reg
ton metende KPM-ers,
zijn gisterenmorgen om
streeks twaalf uur vanuit
de Schiehaven te Rotter
dam, na overgedragen te
zijn aan het Ministerie
van Overzeesche Gebieds-
deelen, de 70-dagen lange
reis naar Indië begonnen.
Hc Naar uit Rome wordt
gemeld, zal op 17 April
as. bet half-openbaar
consistorie worden gehou
den waarin de a.s. heilig
verklaringen worden be
handeld. Tot dit consisto
rie zijn alle bisschoppen
welke hun residentie bin
nen een straal van dui
zend mijlen van Rome
hebben, uitgenoodigd. De
overige Italiaansche bis
schoppen hebben een uit-
noodiging ontvangen, ter
wijl volgens het gebruik
de bisschoppen buiten Ita
lië een kennisgeving ent-
vingen.
naar Bergen aan Zee is meer
kalkanm dan het zuidelijk ge
deelte. De veronderstelling, dat
deze duinen ouder zijn en de kalk
daarin meer is uitgeloogd, is on
juist. De duinen zij.n overal even
oud. De oorzaak zit hem in meer
of mindere kalkaanvoer door
schelpen uit zee, die in het zui
den grooler is dan ten N. van
Bergen aan Zee.
Het duinzand in het noorden
is witter dan dat in het zuiden,
dat geelachtig en meer ijzerhou
dend1 is; de oorzaak hiervan is
onbekend.
Voorts is het zand rijk aan mi
neralen ais kwarts en granaat.
Uit de duimen van Bergen en,
Schoorl wordt een bepaald kwart^
houdend zand na d'en laatsten
oorlog naar Engeland uitgevoerd
voor de glasindustrie, zoodat hier
deviezen uit zand worden ge
kweekt.
Aan de hand van een serie
lantaarnplaatjes vertelde de heer
Swaneniburg vervolgens een en
ander over de mooie duinflora en
de vorminig van de z.g. hoefijzer-
duinen.
De voorzitter, ae heer H. Rin
gers, sprak namens een dankbaar
gehoor woorden vara waardeering
voor de interessante causerie.
VEERTIG JAAR!
Katholieke Middenstands
bond in Bisdom Haarlem
Donderdag 24 April a.s. zal de
Dioc. R.K. Middenstandsbond in 't
Bisdom Haarlem het 40-jarig be
staan feestelijk herdenken.
De avond tevoren zal men reeds
van heinde en verre in gezellige
reünie bijeen komen te Haarlem.
De feestdag vangt aan met een
plechtige H. Mis aan het eigen al
taar in de Sint Bavo. De gezangen
zullen worden uitgevoerd door een
mannen- en knapenkoor o.l.v. dr.
de Kat.
Na een korte centrale raadsver
gadering; de gezamenlijke koffie
maaltijd en een officieele ontvangst
ten stadhuize, zal de middagfeest
viering aanvangen in het Concert-
f'boiiw. Als sprekers zullen optre
den Pater Borromaeus de Greeve
en de Bisschop van Haarlem.
Namens alle afdeelingen zal
daarna de heer Bakker, directeur
van het bureau, de feestgave aan
bieden. De omlijsting zal worden
verzorgd door een mannen en een
knapenkoor onder .leiding van den
heer P. Q. Wolff; aan het orgel Jan
Nibbering.
Na een gemeenschappelijk diner
zal als waardig slot van een mooie
dag een Bonte Avond worden be
legd in de Stadsschouwburg.
Aan deze avond werken mede;
De Ghesellen van de Speleweij; 't
Amsterdams matrozenkoor, en als
mucisi de heer en mej. van der
Vooren.
Reorganisatie
bij O. K. en W.
De Minister van O., K. en W.
heeft een afdeeling, genaamd „vor
ming buiten schoolverband" inge
steld ter vervanging van het opge
heven directoraat-generaal van de
vorming buiten schoolverband; de
per 1 Januari 1947 opgeheven
rijksdienst voor de lichamelijke
opvoeding en de sport is vervan
gen door een bureau voor de licha
melijke opvoeding en sport, resr
sorteerende onder de afdeeling
„vorming buiten schoolverband"
belast met de voortzetting der
werkzaamheden van genoemden
rijksdienst. De zorg voor de licha
melijke opvoeding op de lagere
scholen is overgebracht naar de
afdeeling lager onderwijs.
Vleesch in
schoonheidssalon
Ambtenaren van den C.C.D. ont
dekten in een kelder onder een
schoonheidssalon te Amsterdam 'n
geslacht rund. De trap, welke van
de zaak naar den kelder voert,
bleek verstevigd, van een planken
schot was een soort loopbrug ge
maakt, waardoor het mogelijk was
een koe via den salon in den kel
der te brengen. De eigenaar van
den salon werd in hechtenis geno
men. Hij verklaarde den kelder te
hebben verhuurd aan een persoon,
wiens naam hij niet wenschte te
noemen. Ruim 250 kg vleesch, vet,
beenderen en afvallen, benevens
slagersattributen werden in beslag
genomen.
Het vorderingsbesluit
woonruimte
Het lid der Tweede Kamer, de
heer Beernink heeft den minister
van binnenlandsche zaken de vol
gende schriftelijke vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend,, dat
verschillende burgemeesters, die tot
vordering van woonruimte zijn
overgegaan, in verband daarmede in
rechten worden aangesproken en
verweer moeten voeren?
2. Is het den minister bekend,
dat verscheidene burgemeesters
weifelen om tot vordering over te
gaan, omdat niet vaststaat, dat de
aan zulk een verweer verbonden
kosten voor rekening van het rijk
worden genomen, terwijl anderzijds
bezwaar wordt gemaakt tegen het
opnemen er van in de gemeentebe
groting?
3. Is de minister niet van mee
ning, dat de aan het voeren van dat
verweer verbonden kosten voor re
kening van het rijk dienen te wor
den genomen?
4. Indien vraag 3 bevestigend be
antwoordt wordt, is de minister dan
bereid te bevorderen, dat die kos
ten uit 's rijks kas aan de gemeen
tebesturen worden vergoed?
BEURSPRAATJE
De Effectenbeurs te Amster
dam had Woensdag een tamelijk
kleurloos verloop. Wel werd
voor verscheidene fondsen nog
goede belangstelling aan den
dag gelegd, maar toen de hoofd-
koersen werden vastgesteld,
bleek dat de noteeringen van de
meeste fondsen op de locale
aandeelenmarkt niet veel ver
schilden bij die van Dinsdag.
Enkele soorten waren iets hoo
ger, andere daarentegen wat
lager.
De cultuuraandeelen waren alge
meen lager, zij het dan ook dat de
verschillen niet groot waren. De
tabakken, in het bijzonder Deli-
Maatschappij, kwamen eenige pun
ten lager te liggen. Toen de vrije
handel een aanvang nam legden de
koersen aanvankelijk een neiging
tot verbetering aan den dag, doch
daarna kon een kleine afbrokkeling
worden geconstateerd. Koninklijken
die daags te voren 399 werden ver
handeld, zagen een hoofdkoers vast
gesteld van 399 3/4. In het vrije ver
keer steeg de koers tot 401, maar
daalde daarna tot 398. De meeste
industrieele aandeelen bleven op
ongeveer het peil der laatste koer
sen, hetzelfde kon worden vastge
steld van de Scheepvaartaandeelen.
De Rubberwaarden waren algemeen
lager. HVA's gingen bij een hoofd
koers van 217 achteruit tot 216. De
minder courante industrie-aandeelen
waren onregelmatig. De bankaan-
deelen waren luier. De aandacht
werd getrokken door certificaten
Handel Maatschappij waarvoor de
hoofdkoers werd vastgesteld on 123,
bi.i een vorige noteering van 130. In
het vrije verkeer werd naderhand
127 betaald.
De Staatsfondsenmarkt was kalm.
De Nederlandsche Staatspaniemn
verkeerden lichtelijk in herstel. De
nieuwe convers!oleening steeg tot
99 1/16. De staffelleening werd te
gen 99 1/4 afgedaan de oude schuld
was hooger. De belangstelling voor
gemeentelijke en nrovinciale obli
gation en pandbrieven was niet
groot.
De omzetten in Amerikaansehe
waarden waren van geringen om
vang. De koersen lagen over het
algemeen iets hooger. Prolongatie
21/4 procent.
Aannemer betaalde
zwarte loonen
Naar aanleiding van looneischen,
die arbeiders bij meerdere werkge
vers stelden, kwam de inspecteur
van het college van rijksbemidde
laars te Groningen tot de ontdek
king, dat de aannemer K, die al
daar een werk uitvoert, loonen uit
betaalde, die niet in overeenstem
ming waren met de voorschriften
van dat college. De boekhouding,
die aan de ambtenaren getoond
werd, klopte op het eerste gezicht
uitstekend. Daar echter vaststond,
dat er zwarte loonen in aparte loon
zakjes werden uitbetaald, werd 'n
nader onderzoek ingesteld. Toen
bleek, dat deze zwarte loonen on
der een valsch hoofd werden ge
boekt en dat over deze bedragen in
1946 geen loonbelasting noch sociale
lasten waren betaald. De fiscale re
cherche van 's rijksbelastingen
heeft de boeken in beslag genomen.
Tegen K. is een strafvervolging in
gesteld.
Poesjenellenkelder
te Delft
Het Keerlenvendel der Delftsche
padvinders heeft zich weten te
verzekeren van een soort Poesje
nellenkelder aan het Oude Delft,
dat met eigen middelen werd ge
transformeerd tot een lokaal dat
het den naam Uilenspiegeltheater
gaf en waarin het voorstellingen
geeft met marionetten. Op het
oogenblik speelt het het verhaal
vaty Dr. Faust, in de bewerking
van Karl Simrock.
IA WAARLIJK, „goede" Vrij-
J dag! Beseffen wij wel Gods
liefdevolle erbarming over ons?
Het is een onvergelijkelijk voor
recht, Christen, Katholiek, kind
van God te zijn! Dit verdiende
Christus als onze Middelaar voor
ons op het Kruis. Dit moet ons
aangrijpen tot in het diepste
van onze ziel. Omdat dit het
eenigste is, dat van belang is
voor ons geluk, nu en altijd. La
ten we met vreugde putten uit
de bronnen van onzen Verlos
ser! Morgen viert de Kerk Goe
den Vrijdag: laat Uw parochie
kerk morgen vol zijn! En onder
houdt de Vasten-wet. Het is
■niet veel dat gevraagd wordt,
maar juist hierin moet blijken,
of het ook U wat waard is. Mor
genmiddag, om drie uur, on
derbreek dan even Uw werk en
richt Uw aandacht en liefde een
enkel oogenblik in dankbare
aanbidding naar het Kruis, dat
alleen redding brengen kan aan
U en heel de wereld.
MARCUS
ZOOALS de geboorte van
Christus vele componisten
uit alle rangen en lagen heeft
geïnspireerd tot het schrijven
van onvergetelijke muziekwer
ken, zoo heeft ook vooral het
lijden van Christus de ziel van
vele en groote toonkunstenaars
uit de historie in beroering ge
bracht en dezen ertoe bewogen
dit verschikkelijke en toch zoo
prachtige gebeuren in klanken
cm te zetten.
Reeds in de Middeleeuwen, toen
het volk nog met lijf en ziel de
godsdienst beleefde en heel het
dagelijksch leven ervan doortrok
ken was, werd de heilige lijdens
geschiedenis als deel der liturgie
op dramatische wijze door pries
ters en volk uitgebeeld en voorge
steld. Dit was in dein tijd van de
openbare mysterie en volksspelen.
Naast de prachtige polyphone lij
densmotetten en de motetten-pas
sie,, komt omstreeks 1600 de reoi-
tatieve stijl op, die de liturgische
passie langzamerhand vervormt tot
de z.g. oratorische passie die voor
al in de zeventiende eeuw tot groo
te ontwikkeling komt. De geloovi-
gen nemen aan de uitvoering deel
door het zingen van toepasselijke
kerkliederen en koralen. Handel en
Telemann gingen nog verder en
maakten van de passie een soort
opera totdatmen langzamerhand
weer terugkeerde tot eenvoudiger
vormen en soberder verklanking
van de bijbeltekst. Het hoogtepunt
van deze geleidelijke ontwikkeling
werd bereikt in de passie-muziek
van J. S. Bach. Een volkomen ge
ïsoleerde plaats neemt de beste
toonkunstenaar van de zeven
tiende eeuw in, het is Heinrich
Sohütz, de groote voorlooper van
Bach vooral op het gebied der
geestelijke muziek.
Hij schreef o.a. 5 belangrijke
Passiemuzieken en zeer vele an
dere werken. Verder is algemeen
bekend de passiemuziek van
Graun „der Tod Jesu", een stan
daardwerk ten tijde van Bach
veel gespeeld, een werk echter, dat
volkomen verbleekt tegen de mach
tige en diepe Passionen van dien
Atlas der toonkunst Johan Sebas-
tiaan Bach. Het grootste en meest
aangrijpende werk van dezen
meester is wel zijn Matthaeus
Passie, die meer dan zijn Johannes
Passie op vele plaatsen in het land
jaarlijks wordt uitgevoerd. Een
beter werk op dit gebied is nog
niet geschreven. Het is een gewel
dige getuigenis van Bach's diepe
innerlijke beleving van het Chris
tus drama en het kan ons niet ver
wonderen, dat, zooals in het dag
boek van zijn vrouw vermeld
staat, dit werk onder tranen ge
schreven is. Wie luistert naar de
alt-aria „Erbarme Dich" met obli
gaat-viool zal dit kunnen begrij
pen. Het ontroert tot diep in de
ziel.
Zij, die niet in de gelegenheid
zijn de beroemde Passies te be
luisteren, kunnen echter ruim
schoots volstaan met de schoonste
muziektaal van de aloude Moeder
kerk, het Gregoriaansch. Soberder,
welsprekender, ongekunstelder mu
ziek is er niet. Het is de muziek
van Popule meus, Vexilla Regis,
Christus factus est, enz. waarvan
Mozart eens gezegd heeft graag al
zijn werken voor te willen geven.
Al deze Passies, motetten, Gre-
Antoon Molkenboer, die op 8
April 75 jaar word', werd' te Leeu
warden geboren. Hij volgde te Am
sterdam de Rijksnormaalschool
voor teekenonderwijs en de Rijks
academie voor beeldende kunsten
onder prof. Allebe. In 1897 deed hij
in den Stadsschouwburg een po
ging tot betere tooneel-ensceneering
met het door hem zelf geschreven
en aangekleede symbolische spel
„Mincelijn". Dit had in 19001902
Molkenboer's medewerking aan de
Wagner-Vereeniging ten gevolge
(mise-en-scene, costuums en de
cors). Ook kreeg hij de artistieke
leiding van de Lustrumspelen der
studenten van Delft en Leiden. In
1906 vertrok hij naar New York en
Los Angeles waar hij verschillen
de tooneeldecors tot stand bracht.
In 1917 had zijn St. Franciscus
Gebarenspel in Den Haag plaats.
De monumentale schilderkunst
bracht hem tot wandschilderingen
goriaansche gezangen hebben als
eerste en voornaamste bedoeling
de geloovigen en toehoorders die
per door te laten dringen in en in
tenser mee te laten leven met dit
wereldhervormende drama waarin
Christus de Redder en Vrijmaker
der wereld is geworden.
Simon Vlekke
voor het St. Franciscus Gasthuis
te Rotterdam, tot transep'ramen in
Den Haag en vooral tot mozaïeken
het groote mozaïek in de kerk van
St. Antonius Abt te Scheveningen,
kruiswegstaties, de grafkerk van
St. Francois de Sales in Annecy.
Cok profane werken: bijvoorbeeld
een Gijsbrsght-mozaïek, die nog in
bewerking, is.
Voorts vervaardigde hij een mo
zaïek voor de Rotterdamsche
Lloyd, het Juliana-mozaïek voor de
Cite Universitaire te Parijs en
kleinere stukken in New York, Pa
rijs en ons eigen land. Behalve dat
teekende Molkenboer vele portret
ten en hield hij exposities in Ro
me, Brussel en Parijs.
Molkenboer, die lector is aan de
Amsterdamsche Academie in de
costuumkunde is Officier de Tln-
struction Publique en bezit de
Oranje Nassauorde.
Niet van Gogh, maar
Cézanne w
Een beperkle selectie van de
jonge schilders, die rond de Kerst
dagen in het Alkmaarsche Stede
lijk Museum exposeerden, houdt,
thans een voorjaarstentoonstel
ling in Kunsthandel M. L. de Boer
Keizersgracht 542, te Amsterdam.
Voor den oorlog maakten wij
ons ongerust aldus Jelle Troel
stra in zijn openingswoord over
do toekomst van de Beeldende
Kunst in Nederland. Wij zagen
opvallend weinig werk van de
opkomende generatie. Waren er
nog begaafde jongeren en zoo ja,
zou dan h.un geestdrift nog be
stand blijken tegen de geestelijke
en materieele ontwrichting van
de oorlogsjaren? Met spanning,
aldus Jelle Troelstra, zagen wij
het debuut van de jongeren tege-
„Niet de heroïsche figuren
maken school, maar de stille
bouwers aan nieuwe vor
men."
moet en het is bijzonder verheu
gend, thans te constateeren, dat
in stad en provincie begaafde kun
stenaars leven en werken, die iets
beloven voor de toekomst.
Op deze tentoonstelling wordt
geen bepaald gloednieuwe leuze
aangeheven van een z.g. nieuwe
richting. Het zijn nog de vroegere
vormen van expressionisme, cu-
bisme, surrealisme en abstrac
tionisms, die hier zij het als
gezamenlijke basis van een hier
uit geserveerde coctail tot uit
drukking zijn gebracht.
Er zijn ook invloeden van
voorgangers als Picasso, Ma
tisse, Braque en altijd nog
van Cézanne. Vooral Picasso
schijnt een magnetische aan
trekkingskracht uit te oefenen
en het is opvallend, dat vele
jongeren hem slechts op een
bepaald spoor volgen en te
weinig aandacht schenken aan
het essentieele van Picasso's
kunst; zijn classieke, pure lijn
waar Picasso altijd opnieuw
weer tot terugkeert.
Voor vele na-oorlogsehe
jongeren is Picasso dé heroï
sche figuur, zooals Vincent
Van Gogh dat was voor ons
aldus Jelle Troelstra. Zijn
brieven waren voor ons als 'n
evangelie.
Maar het zijn niet de he
roïsche figuren als Vincent
en Picasso, die school maken;
maar de stille bouwers aan
nieuwe vormen als Cézanne.
Het werk, dat hier geëxposeerd
is, geeft blijk van eerlijke pogin
gen tot zoo overtuigend mogelijke
uitbeelding van eigen belevenis
sen, Dat deze jongeren open staan
voor invloeden van buiten, is een
gelukkige omstandigheid, temeer
daar blijkt, dat zij ze kunnen ver
werken.
De schilders, die hier exposee-
ren, zijn: Jaap de Carpentier,
Hans Engelman, Friso ten Holt,
David Kouwenaar, Jaap Kuyper,
Jaap Min, Constant Nieuwenhuys
en Hans Wiesman, Voorts de
beeldhouwers Jeanne Kouwe
naarBijlo, H. en N. Radecker,
W. Reyers en Henk Zweerus.
Enkelen kwamen met wat
nieuw werk, doch overigens was
er hetzelfde te zien als op de Alk
maarsche Kersttentoonstelling,
waarover wij destijds uitvoerig
schreven. Van het succes van deze
„Comedia" naar Indonesië
Het gezelschap „Comedia" zal in
Juni a.s. voor drie maanden naar
Indonesië vertrekken en daar in
verscheidene steden „Ik zie, ik zie
wat jij niet ziet" van Coward en
„Candida" van Shaw opvoeren. Bij
de vertrekkende zijn o.a. Mary
Dresselhuys, Gijsbert Tersteeg,
Fons Rademakers, Cor Hermus,
Ellen de Tbouars en Jack Dixon.
Openluchtspel in Delft
wordt traditie
Het succes dat het vorige jaar
werd behaald met de opvoering van
het openluchtspel „Zeven Eeuwen",
ter gelegenheid van het zevenhon
derdjarig bestaan van Delft, is aan
leiding geweest te trachten van
deze soort opvoeringen een traditie
te maken. Daarin is men althans
voor dit jaar geslaagd. In de
Delftsche feestweek van 31 Mei tot
7 Juni zal wederom op de markt
een spel worden opgevoerd, dat tot
voorloopige titel draagt: Delftsch
Marktspel 1947, een spel van ge
rechtigheid". De schrijver is Hanno
van Wagenvoorde. Men is nog
druk bezig met het uitwerken der
scènes, maar wel kan worden me
degedeeld, dat Hugo de Groot en
Tijl Uilenspiegel hun stempel op
net stuk zullen drukken. Het ver
beeldt den strijd tusschen misdaad
en gerechtigheid en geeft een over
zicht van Nederland onder dicta-^.
tors: Alva, Napoleon en Hitier. Dp*
uitvoeringen hebben ptaats op
Maandag 2, Woensdag 4, Donder
dag 5 en Vrijdag 6 Juni a.s.
tentoonstelling is deze Amster
damsche expositie een gevolg.
Moge onze jonge schilders en
beeldhouwers in Amsterdam een
zelfde belangstelling ten deel val
len als in Alkmaar. Zij verdienen
het. Fr. O.
f
