Veree
comrr
Het doel van de
Stichting Doorgangshuizen"
Gemeenteraad Heerhugowaard
Mesman de tweede maal voor het
Bijzonder Gerechtshof
DE WATERONTTREKKING
AAN DE DUINEN
Verraad-drama
te Ursem
CHARLE
DAG. 2
NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD- Vrijdag 11 April 1947
ALKMAAR EN OMSTREKEN
Plannen tot daadwerkelijke actie
uitgegroeid
a
Een belangrijk initiatie!,
uitgegaan van iemand,
die dagelijks met gestraften
in aanraking komt, is nu met
de „Stichting Doorgangshui
zen" omgezet in daden. Daar
mede is in Alkmaar het werk
begonnen, om hen, die na
hun straftijd weer de maat
schappij ingestuurd worden,
op te vangen en voorzichtig en tactvol te leiden naar een nor
maal leven. Zoo is deze Stichting tot stand gekomen, waarin de
vereenigingen zitting hebben, die uit hoofde van hun beteekenis
het werk van de reclasseering van zeer nabij kennen en die dus
zelf begrijpen van welk groot nut deze tehuizen zullen worden
voor de vrij-gelatenen.
voor hen, die staande
aan den zelfkant van
het leven, met hun
vrijheid dikwijls geen
raad weten en daar
door weer in verkeer
de handen komen.
V-.
VOOR HET EERST
Retraite-club K.A.B.
Uitspraken Tribunaal k
HAMERSTUKKEN
PASSEERDEN DE REVUE
UIT OUDE TIJDEN
De invloed op den plantengroei
A Vijf jaar geëischt
Vonnissen Bijzonder
X Gerechtshof
Het werk is al begonnen
Men kan het lot van den gevan
gene romantisch bekijken en om
zijn leven vele gebeurtenissen we
ven, die allen geleid hebben tot zijn
aanraking met de Justitie. Het ge
volg is, dat er een soort minder
waardigheids-verheerlijking ont
staat, die tot niets anders leidt dan
tot teruggang in het millieu, waar
uit de man of vrouw kwam en her
nieuwde kennismaking met de
rechterlijke macht.
Men kan het leven van hem, die
zich aan de wet te buiten ging, ook
bezien uit het oogpunt van maat
schappelijke orde, dat is, nuchter
en afgestemd op de werkelijkheid
en dan komt men tot de conclusie,
dat de tijd, die een mensch moet
doorbrengen in afzondering er een
is, om zoo snel mogelijk te verge
ten. In de goede beteekenis dan.
Als de rechter zijn uitspraak
heeft gedaan, begint de invloed
van de straf en daaroverheen poogt
de reclasseering er van te maken
wat mogelijk is. En zoolang de
goede kern er bij de gestrafte niet
uit is wordt die poging bijna steeds
met succes bekroond.
Maar dan is er het cogenblik,
dat men de gevangene weer in
de samenleving terugbrengt.
En daar juist ligt bet critieke
punt, want er zijn er onder hen
velen, die staande aan de zelf
kant van het leven, met hun
vrijheid dikwijls geen raad
weten en daardoor weer in
verkeerde handen komen, met
alle gevolgen van dien.
Daarom is het initiatief dat de
gevangenis-aalmoezenier Pater
Keijser nam, van zeer groote be
teekenis, zeker in een stad als Alk
maar, waar bijna dagelijks dit
soort gevallen kunnen voorkomen.
Begaan met het lot van deze zwer
vers zonder houvast heeft hij de
vereenigingen, die speciaal hun
werkterrein vinden onder de ge
straften en de door het lot geslage-
nen, bijeen geroepen om hen zijn
plannen mede te deelen.
Er moesten in Alkmaar z.g. door
gangshuizen komen voor manne
lijke, zoowel als vrouwelijke in vrij
heid gestelden, die, zoo gauw de
celdeur werd ontsloten, niet wisten
waar naar toe te gaan. Men kon
deze mensehen dan opvangen en
via de geleidelijke weg van goede
behandeling en her-opvoeding
weer aan de maatschappij terug
geven als normale leden van de
volkshuishouding.
Hoe kon het anders, of deze plan
nen werden buitengewoon goed
door de vereenigingen van de R.K.
Reclasseering, St. Vincentius. R.K.
Kinderbescherming, bescherming
van meisjes en het inter-parochieel
A''•meestuur ontvangen.
„Parkzigt" als meisjes
tehuis
Nu heeft zich uit de Stichting
een dagelijksch bestuur gevormd,
om de plannen door te zetten en de
stichting te beheeren, waarin de
gevangenis - aalmoezenier Pater
Keijser optreedt als voorzitter, Mr.
Stoffels als vice-voorzitter, de heer
G. Slinkert als secretaris en de
heer v. Helden als penningmeester.
Verder zijn als leden uit de onder
scheiden vereenigingen vertegen
woordigd Mevr. Smal-Tönis en de
heeren A. Jacobse, A. Köllmann en
Dr. Hofstee.
Zooals boven reeds werd geme
moreerd, beoogt het bestuur het
vestigen van twee doorgangshuizen
in Alkmaar, zoowel voor meisjes
als jongens.
bezig worden gehouden? Ach
er is immers werk in overvloed
en vele huismoeders zullen
hier een hulp kunnen vinden
in hun schrikbarende hoeveel
heden naai- en vcrstelbeslom-
meringen. Dat zal dan een van
de bronnen van inkomsten wor
den, waar de stichting op hoopt
te kunnen voortbestaan.
Maar men is er natuurlijk
nog bij lange na niet. De Ijve
rige promotor van alles heeft
cijfers genoemd, die klinken als
een klok. maar die tegelijk de
groote zorgen van het bestuur
openbaar maken.
De eerste openbare bekendma
king van deze plannen deed Pater
Keijser in de kerk van de H. Do-
minicus en het gevolg hiervan was,
dat de collecte bijna tweeduizend
gulden opbracht. Een verheugend
cijfer, dat wijst op het nut, wat
ieder ziet in deze stichting. Maar
Pater Keijser gaat verder, ook in
de andere parochie's komt hij ver
tellen van het werk onder de men
schep, die aan zijn zorgen zijn toe
vertrouwd, in de St. Laurentius op
20 April en in de St. Joseph op 18
Mei.
Toch zullen er buiten Alkmaar
nog velen worden gevonden, die
verheugd zijn over deze sociaal en
maatschappelijk prachtige stichting.
Want ook in de maatschappij gel
den immers de H. Schriftwoorden
„de hemelen zullen zich meer ver
heugen over de bekeering van één
zondaar, dan over het leven van
negen en negentig rechtvaardigen."
Welnu, Pater Keijser woont in
de pastorie van de St. Dominicus-
parochie Laat, Alkmaar. Men kan
met hem praten over zijn werk en
over de steun, die men hem wil
geven
Het zal in de toekomst gemakke
lijk kunnen voorkomen, dat de
rechter bij het opleggen van een
straf e .1 gedeelte daarvan laat uit
zitten in een van de doorgangshui
zen. En juist deze manier zal er
zez veel toe kunnen bijdragen, om
den zwakken mensch te helpen bij
zijn dikwijls zelf vurig ge-
wenschte verbetering.
Zoo zullen deze tehuizen een
zegen worden voor velen.
sinds 1939 komt de Vereeniging
voor Zuigelingenbescherming uw
belangstelling vragen; wat méér
is: uw steun. Voor den oorlog
offerde u eens per jaar uw gave
in de collectebus, die u aan huis
werd aangeboden. U deed het met
liefde of uit plichtsgevoel, maar
u deed het, omdat u wist, dat het
Consultatiebureau voor Zuige
lingen toen nog gewoonlijk ge
noemd het Consultatiebureau van
dokter vain Hilten nuttig, nood
zakelijk werk deed, waarvoor u
uw deel in de kosten graag wilde
bijdragen. Ook kocht u op dien
dag op straat het speldje mis
schien „om er maar af te zijn",
gevrijwaard tegen verdere aan
houdingen op uw haastigen gang
van of naar uw werk of op uw
rondgang langs de winkels voor
uw boodschappen. Acht jaar hebt
u rust gehad van „de zuigelingen";
nu doet het bestuur, noodgedwon
gen, weer een ernstig beroep op
u. Het werk van het Consul tatie-
toureau voor Zuigelingen is u
waarschijnlijk voldoende bekend:
moeders van alle gezindten kun
nen er gratis den gezondheids
toestand van haar baby's laten
controleeren door de opvolgster
aan het Consultatiebureau van
dokter van Hilten: dr. Schoo, en
raad ontvangen omtrent de voe
ding. De gemeente en de Com
missie voor Kinderhygiëne in N.-
Hollamd geven subsidie, maar
deze subsidies kunnen de kosten
niet geheel dekken. De jaarlijk-
sche speldjesdag heeft tot nu toe
de moeilijkheden uit den weg ge
ruimd. Uw gave kan dat ook nu
weer mogelijk maken.
Namens het bestuur,
D. A. HEMELRIJK-DE JONG,
voorzitster.
ONDERWIJZERS-JUBILEUM
ALKMAAR Zaterdag hoopt
de heer A. de Ree, onderwijzer
aan de St. Willibrordusschool al
hier, den dag te herdenken, dat
hij vijf en twintig jaar bij het
onderwijs is.
De jubilaris werd aan de Bis
schoppelijke Kweekschool te Be
verwijk opgeleid en stond van
1922 tot 1932 aan de R.K. Jon-
gensschool'te Oudorp. Vanaf 1932
is hij werkzaam aan de St. Willi
brordusschool, waar hij nu zijn
jubileum zal vieren. Voorts kan
nog worden vermeld, dat de heer
de Ree eveneens onderricht geeft
op de Ambachtsschool.
In het openbare leven vervult
hij de functie van lid van de Com
missie van Toezicht op het Lager
Onderwijs en van secretaris van
de Katholieke Uitzending.
ALKMAAR Bij deze roepen
wij al onze leden op, om zich op
te geven aan hun afdeelingsbe-
stuur voor deelname aan boven
genoemde club. Het comité, het
welk door het K.A.B.-bestuur is
samengesteld, stelt zich dan ook
geheel ten doel en zal niet rusten,
voordat al onze K A.B.-leden lid
zijn van onze relraiteclub. Ook
de afdeelingsbesturen zullen om
trent bovengenoemd streven een
rondschrijven ontvangen.
Vrienden, laat ons toch, nu wij
weer pas het lijden van Christus
hebben medegemaakt in de vas-
tenpredikaties, het voornemen
maken om ons direct op te geven
bij ons bestuur, opdat wij binnen
korten tijd weer eens een mooie
retraite kunnen meemaken.
Het Tribunaal te Alkmaar zal een
nader onderzoek instellen naar de
vermogens van de volgende perso
nen: Petrus W. v. d. Heiligenberg,
Theodorus W. v. d. Heiligenberg;
Johan H. v. d. Heiligenberg; Hen
drik v. d. Eshof; Albertus A. Vul-
ker; Bouwe ten Donkelaar. De
einduitspraak zal daarom worden
aangehouden tot na deze controle.
VEEARTS YPMA SPREEKT
VOOR DE L.T.
ZUID-SCHERMER Met en
kele vriendelijke woorden inge
leid door den voorzitter, den heer
Jae. Klaver, vertelde de heer Yp-
ma een en ander van zijn werk
Het was een vrij onbelangrijke
agenda, die de gemeenteraad
van Heerhugowaard Donder
dagavond kreeg te verwerken.
Van de veertien agendapunten
kwamen er uiteindelijk slechts
twee in aanmerking voor be
spreking, terwijl de rest werd
doorgehamerd. De twee punten,
die dan het meeste gewicht in
de schaal legden, betroffen de
woningbouw en de begrooting.
Let wel een verlengstuk van de
begrooting.
De meisjes hebben inmiddels
hun tehuis al gevonden en wel
in „Parkzigt" Kennemetpark,
waar Zuster de Waard, geas
sisteerd door Zuster v. Noord
de inwendige werkzaamheden
ter hand heeft genomen. Inder
daad genomen want de eerste
bewoonsters zijn hier al ont
vangen. Hoe de bewoonsters
COÖPERATIE
11 APRIL 1864. Op den Hen
April besprak Jhr. Md. de Jong
van Beek en Donk, over Roch
dale, de werklieden opwekkend
iets dergelijks hier te verkrijgen
door oprichting van een Alk-
maarsche voorzorg ver. Een
dracht maakt macht. De Ver.
moest door werklieden bestuurd
en in den zomer wegleggen om
in den winter te koopen. Voor-
loopig moest men zich bepalen
tot turf en aardappelen. Opmer
kelijk is dat de vergadering al
leen bestond uit belangstellenden
voor den arbeidersstand, de ar
beiders ontbraken, de bazen wa
ren er. Men kon zich melden bij
J. H. Ibink,, Stoel en Meetz Bur-
kunk. Op 17 Juli vond 's mid
dags te 12 uur een vergadering
plaats waar een uiteenzetting
werd gegeven van de bedoelin
gen en vooruitzichten.
Gedeputeerde Staten hebben me
degedeeld, dat bij KB. van 28
Febr. '47 goedkeuring is verleend
aan de op 23 Januari j.l. vastge
stelde verordening tot heffing van
150 opcenten op de personeele be
lasting 1947/48.
De woningbouw staat er niet be
paald erg gunstig voor. De bouw
plannen van 1946 zullen eerst aan
het eind van dit jaar gereed ko
men, terwijl die van 1947 in '48
klaar zullen komen en zoo vervol
gens. B. en W. stelden den raad nu
voor te besluiten tot het indienen
van een aanvrage voor de bouw
van 12 woningen en tot het be
schikbaar stellen van de daartoe
benoodigde bedragen, alsmede tot
1 het aanvragen en aanvaarden van
gelijke voorschotbedragen uit
's Rijks kas voor dat doel Tevens
werd voorgesteld een zoo hoog mo
gelijke jaarlijksche bijdrage uit
j 's Rijks kas in het te verwachten
1 tekort op de exploitatie aan te
vragen. Aldus besloten.
Ter beveiliging van de gemeen
telijke administratie is een brand
verzekering aangegaan tot een be
drag van flO.OOO.—De kosten
hiervoor bedragen fl.per fl.OOG,
verzekerd bedrag.
Aan den plaatselijk bureauhou
der der voedselvoorziening werd
een gedeelte van het voormalige
raadhuis in huur afgestaan, waar
aan Ged. St. bij besluit van 19
Maart j.l. hun goedkeuring hebben
verleend.
Aanvulling begrooting 1947
B. en W. stelden voor hierbij de
volgende punten op te nemen:
1. het aanstellen van een regis
trator in tijdelijken dienst ter ge
meente secretarie met een wedde
van f250.per maand. Gezien deze
registrator in 6 maanden zijn
werkzaamheden beëindigd kan
hebben komt dit dus neer op een
bedrag van f1500—,
2. Aan het Witte en Wit-Gele
Kruis werden extra subsidies ver
leend. Voor het Witte Kruis be
draagt dit een subs, van f500,
voor den tijd van drie jaren, ter
wijl voorts het Wit-Gele in het
vervolg een subsidie van fl.50 per
lid zal ontvangen. Bovendien werd
het Wit-Gele Kruis een extra sub
sidie van f500.toegestaan.
3. Voor de rattenbestrijding
•werd een bedrag van f200uitge
trokken.
4. Daar de B.S. toentertijd een
onderkomen had gevonden in de
lagere school werden de schoolban
ken in de buitenlucht geplaatst,
met het gevolg, dat deze banken
grondig vernieuwd moeten wor
den. Hiermee is een bedrag van
f400 gemoeid, doch getracht zal
worden dit bedrag terug te krijgen
van het Afwikkelingsbureau der
B.S. De burgemeester gaf echter al
bij voorbaat te kennen, dat op te
rugbetaling door de B S. niet al te
zeer moet worden gerekend.
In verband met de begroot'ng
vroeg de heer Groeneveld of het
niet mogelijk was de beide muziek-
vereenigingen een subsidie te ver-
leenen van f100.Eertijds is een
subsidie vastgesteld van f50.Dit
verzoek zal aan Ged. St. worden
voorgelegd.
Tot vroedvrouw der gemeente
eh tot tijdelijk onderwijzeres aan
de onenbaro lagere school te Heer-
hugowaard-Zuid werden benoemd
resp de dames M. A van Wunnink
en J. Schutte- van Ekeris.
De commissie tot wering van
schoolverzuim werd herbenoemd
met de leden, die op 28 Juni '45 in
deze commissie zitting hadden.
Echter met dien verstande, dat in-
tusschen in een drietal vacatures
is moeten voorzien.
in den veterinairen dienst in In-
dië. Is de Indische archipel rijk
aan vele producten en mineralen,
niet minder blijkt dit te zijn ge
steld, tenminste voor den oorlog,
met den veestapel, welke door
den heer Ypma werd geschat op
40 millioen. Deze veestapel be
slaat uit inlandsche koetjes, buf
fels, veelal gebruikt voor trek
kracht, geïmporteerd Hollandsen
Friesch vee, dat uitstekend vol
doet op de hooger gelegen pla
teau's, b.v. in de omgeving van
Malang enz. Verder kent men er
nog de Ogkoelen koe, welke van
uit Britsch Indië werd geïmpor
teerd. Door selectie werden met
deze koe, ook zeboe genoemd,
pracht resultaten bereikt, zoo
zelfs, dat met Egypte en Austra
lië handelstransacties werden af
gesloten voor uitvoer van dit vee.
Legio is het aantal bokken, geiten
en pluimvee. De gezondheidstoe
stand van het vee is, dank zij de
zorgen van het Ned. Gouverne
ment, zoo, dat geen miltvuur, vee
pest en t.b.c. pra-ctisch meer voor
komen. De onkosten worden in
zijn geheel door het Gouverne
ment gedragen. Vele interessante
bijzonderheden vertelde spreker,
zoo b.v. over de melkerijen. Deze
worden streng gecontroleerd en
moeten aan diverse eischen vol
doen. Het rendement is dan ook
goed. De kostprijs der melk be
draagt 7 cent per liter, de ver
koopprijs 24 cent. Deze melke
rijen waren voor den oorlog prac-
tisch in Nederlandsohe handen,
omdat deze er geschikt voor wa
ren, want de Chmeezen zijn. te
zuinig, de Arabieren te vuil, de
inlander te lui. Hoe het nu is,
weet spr. niet. De heer Ypma, die
jarenlang op 't eiland Soembawa
was gestationneerd, vertelde nog
iets van dit vruchtbare eiland,
waar het vee, in tegenstelling met
Java, het geheele jaar buiten
loopt. Het Ned. Gouvernement
stelde den inlander in staat door
huurkoop van een stier en 12
vaarzen een eigen bedrijf op te
zetten; heeft hij aan zijn verplich
tingen voldaan, dan worden deze
dieren zijn eigendom. De staat
koopt practisoh al het overtollige
vee weer op voor doorzending
naar andere deelen van den ar
chipel. Nederland deed veel voor
den inlander, al wordt 't tegen
deel heden ten dage nogal eens
beweerd. Toch wil de Indonesiër
vrij zijn. Karakteristiek was het
gezegde van een inlandsch col
lega, die hier te lande studeerde:
„Wij hebben liever een droge bo
terham, maar dan vrij, als een
goed belegene, waarbij de Hol
landers ons op de vingers zien".
Tooh vertrekt de heer Ypma, die
de Japansehe bezetting 3% jaar
meemaakte, een dezer dagen als
inspecteur naar de Groote Oost.
Indië is een raadsel. Wij wen-
schen hem echter veel succes :n
zijn nieuwe standplaats Makas
sar.
VERGADERING KATHOLIEKE
ARBEIDERSBEWEGING
SCHERMERHORN Dinsdag
8 April hield de K.A.B. een alge-
meene vergadering. Het voor
naamste doel van de vergadering
was de oprichting van een ont
wikkelingsclub, Credo Pugnoclub
geheeten. Credo Pugno beteekent:
i'k geloof, ik strijd. Met de op
richting van dergelijke clubs zijn
de meeste andere plaatsen reeds
voorgegaan.
De heer Jaarsveld uit Alkmaar
schetste in zijn inleiding het doel
van genoemde clubs, hetwelk o.a,
is: dat onze arbeiders door ge
zamenlijke zelfstudie en oefening
zich een ruimeren gezichtskring
en een dieper begrip omtrent de
nieuwe maatschappij eigen ma
ken. Hierdoor zal ook geleidelijk
kunnen worden voorzien in de
groote behoefte aan voldoende
ontwikkelde vereenigingsleiders.
Volledig begrip toonde de heer
Jaarsveld voor de moeilijkheden
als gevolg van gebrek aan belang
stelling, die speciaal een afdëeling
in een kleine plaats ondervindt
bij het ondernemen van de nood
zakelijke acties.
De. Z.E. Heer Pastoor beklem
toonde o.a. met voorbeelden het
nut en de noodzaak van een hoo
ger ontwikkelingspeil en hij zegde
voor de op te richten club zijn
volle medewerking toe.
Ongeveer de helft van de ter
vergadering aanwezigen gaven
zich als lid voor de nieuwe club
op, een resultaat waarover men
niet ontevreden was. Besloten
werd dat van de eerste samen
komst van de club aan alle leden
van de K.A.B. bericht zal wor
den gegeven, waardoor de niet
ter vergadering aanwezigen als
nog gelegenheid zullen krijgen
met de club kennis te maken en
zich als lid op te geven.
FLORALIA
SCHERMERHORN De ver
eeniging Floralia, bekend om het
bloemfestijn, dat zij jaarlijks aan
richt door middel van de door de
leden zelf gekweekte bloemen
weelde, vooral echter populair om
haar volksspelen, feestavonden,
films enz., hield Dinsdag 8 April
haar traditioneel slecht bezochte
jaarvergadering.
Uit het verslag van den pen
ningmeester, den heer Dagelet,
bleek, dat de ontvangsten over
het afgeloopen jaar f 1955.96 had
den bedragen tegen f 2157.02 aan
uitgaven, zoodat de reserve ge
slonken was van f 662.13 tot
f 461.07. De groote uitgaven, welke
tegenwoordig aan tooneel, film en
muziek verbonden zijn, waren
oorzaak van het nadeelig saldo.
De voorzitter, de heer Klippel,
deelde mede, dat de den leden
aangeboden planten dit jaar zijn:
roode geranium, balsemine en
bol-begonia.
Voor de kinderen is de petunia
gekozen, waarvan de prijs 50 cent
bedraagt.
Bestellingen voor dahliastekken
kunnen, ook door niet-leden, wor
den gedaan vóór 22 April bij den
heer Molenaar, welke tevens be
treffende de afdeeling planten alle
inlichtingen verstrekt. Prijs der
stekken 30 cent.
De bestuursverkiezing deed de
heeren Klippel en Boonacker hun
bestuurszetel behouden, terwijl in
de vacature van wijlen den heer
S. Kan de heer G- de Reus werd
benoemd.
Medegedeeld werd, dat aan de
bloemententoonstelling op 5, 6 en
7 Sept. a.s. ook een handwerkten-
toonstelling zal worden verbonden
VIERING NAT. FEESTDAG
HEERHUGOWAARD. Het
plaatselijk hoofdcomité inzake her
denking van Nationale Feestdagen
hield Woensdagavond j.l. haar ver
gadering onder voorzitterschap van
den Burgemeester. Besloten werd
het comité uit te breiden met een
vertegenwoordiger van elk der vier
buurtcommissies, die bij de bevrij
dingsfeesten werden gevormd. Tot
wnd. voorzitter werd aangewezen
de heer D. Gootjes Czn. Secreta
rissen en penningmeesters zullen
zijn: de heeren Janssen, Stapel,
Verdegaal en Jb. Jongkind. Het
comité zal verder worden uitge
breid met een vertegenwoordiger
van het openbaar lager onderwijs
en het hoofd of plv. hoofd der R.K.
Jongensschool van de Parochie St.
Dionysius. Het voorloopig pro
gramma werd als volgt vastgesteld:
Zaterdag 3 Mei om 20 uur krans-
legging op de graven van de in den
oorlog te Veenhuizen gevallen en
aldaar begraven geallieerden pilo
ten. Van de openbare gebouwen zal
vanaf 18 uur de vlag halfstok han
gen. Zondag 4 Mei Herdenkings
dienst in de kerken, voor hen, die
voor de bevrijding van het vader
land vielen. Hiervoor zal de mede
werking der Geestelijken worden
verzocht. Nationale Feestdag 5 Mei:
De nog bestaande kerkklokken zul
len 8 uur voormiddag gedurende
15 minuten luiden. Daarna in den
morgen muziek waarvoor mede
werking van de muziekvereenigin-
gen wordt gevraagd, 's Namiddags
kinderfeesten vanwege de buurt-
commissie. 's Avonds in verschil
lende café's en zalen een afwisse
lend programma, waarvoor de me
dewerking van bestaande amuse-
mentsvereenigingen zal worden
verzocht. Het hoofdcomité zal op
Dinsdag 15 April a.s. vergaderen
met vertegenwoordigers der buurt
commissies.
HEERHUGOWAARD Van
den Commissaris der Koningin is
bericht ontvangen, dat H.M. de
Vriendenverraad of toevalligheid.
Voor de tweede maal stond A.
Mesman te Alkmaar thans voor het
Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam terecht. Reeds heeft hij er een
veroordeeling van 2jaar ontvan
gen wegens jodenoplichting, doch
heden kwam er een verraadzaak zijn
reputatie bezwaren. Hem werd nl.
ten laste gelegd, dat hij in Aug. 1944
aan den toenmaligen luitenant van
politie J. Vink te Alkmaar mede-
deelingen verstrekte als zou een
zekere C. F. de Munk illegale blaad
jes uitgeven en verspreiden. Het
gevolg van deze mededeelingen was
dat De M. werd gearresteerd, doch
na een paar dagen door bemidde
ling van zijn broer, die oppercom-
paan bij de W.A. was, weer naar
huis «gestuurd. Volgens getuigenver
klaringen van den ex-vaandrig van
politie te Alkmaar P. Balkenende
beschouwde Mesman zichzelf zoo'n
beetje als vertrouwensman voor de
politie en voortdurend bracht hij
bezoeken aan Vink. waar Baleken-
ende de gesprekken aanhoorde.
Zoo ook de gesprekken waarin de
naam De Munk in verband werd
gebracht met de illegale blaadjes.
De Munk, die een vriend van Mes
man notabene was, had hem eenige
geschriften ter verspreiding gege
ven, maar hij liep er dan volgens
verklaringen mee naar de politie.
Het vreemde was bovendien, dat
Mesman bij een K.P.-groep bleek
aangesloten te zijn en nuttig werk
deed.
Mr. Keune achtte de feiten, die
door verd. werden ontkend, bewezen
en hij eischte 5 jaren R.W.I. met af
trek. Nadat de verdediger aanhou
ding van de zaak had gevraagd, stak
verd. zelf een uitgebreid pleidooi
af en vertelde o.m. dat hij de weer-
wolvenorganisatie op verzoek van
den P.O.D. had weten te eliminee-
ren. doch de President, Mr. Lamers,
onderbrak zijn woordenstroom, door
een schrijven van het Hoofd van
den P.O.D. voor te lezen, waaruit
bleek, dat verd. te kennen gaf de
weerwolven te kunnen ontmaskeren
maar dat hij dit niet heeft gedaan.
Uitspraak over veertien dagen.
Te lui om te werken.
C. J. Goosens uit Alkmaar was
volgens schriftelijke verklaringen
rpisdadig van aanleg en te lui om
te werken en dat zouden dan de
oorzaken zijn geweest, dat hij zich
meldde voor de Landstorm Neder
land.'Via den Arbeidsdienst kwam
hij vrijwillig als arbeider in
Duitschland, maar het beviel hem
niet zoo erg en daarom ging hij zich
maar aansluiten bij de Landstorm.
Met zijn compagnie kwam hij in
België terecht en raakte er gewond.
Mr. Keune eischte 8 jaren R.W.I.
met ontzetting van de beide rechten
voor het leven.
Op weg naar de bioscoop.
Tegen J. Liinsveld uit Alkmaar
eischte mr. Keune een jaar voor
waardelijk met aftrek en toezicht
van de Stichting Politieke delin
quenten. Deze verd. had zich in
April 1944 gemeld bij de Waffen SS,
nadat hij bü eerste pogingen via de
ronselwinkel in de Langestraat te
Alkmaar een pak slaag van zin
vader had opgeloopen, die het ge
daan kon krijgen, dat het formulier
werd verscheurd. Maar zoonlief trok
zich van het pak slaag weinig aan,
want een paar dagen later teekendfi
hij weer een formulier, naar hij
meende voor den arbeidsdienst. Met
de troepen moest hij na opleiding
naar het Belgische front, waarbij
hen. zooals hij vertelde, werd ge
zegd, dat ze naar de bioscoop gin
gen. Het Hof wilde dit echter zoo
maar niet aannemen. De Advocaat
fiscaal noemde hem een jongen met
niet veel ruggegraat en weinig in
zicht en eischte de voorwaardelijke
straf. Het Hof deed onmiddellijk
uitspraak en veroordeelde verd. tot
1 jaar gevangenisstraf, waarvan 6
maanden voorwaardelijk, met een
nroeftiid van 3 iaren en toezicht van
de Stichting Politieke Delinquenten,
afd. jeugdzorg.
Koningin bijzonder getroffen was
door de gelukwenschen die Haar
ter gelegenheid van de geboorte
van Haar kleindochter Marijke uit
alle gemeenten des lands werden
toegezonden; zoowel door ge
meentebesturen als van de zijde
der bevolking, waarom verzocht
werd hiervam aan de ingezetenen
der gemeente mededeeling te
doen.
1.
IEDERE WANDELAAR, die zijn oogen goed de kost geeft, zal op
tallooze plaatsen in de duinen kunnen opmerken, dat de plan
tengroei beïnvloed wordt door de meer of minder gunstige water
voorziening. Dit ligt voor de hand, aangezien door de vrij groote
hoogteverschillen in dit terrein de voor de planten beschikbare
hoeveelheid vocht sterk uiteenloopt. Toch is deze kwestie, met
name van het in de duinen aanwezige water en het profijt, dat
verschillende plantensoorten er al dan niet van hebben, niet zoo
eenvoudig als het misschien wel lijkt. Iedereen weet natuurlijk,
dat bij 't graven in een droogliggende duinpan na het bereiken
van een zekere diepte zich in het gat water verzamelt, waarvan
de stand het grondwatervlak aangeeft, dat zich in de omringende
zandmassa's naar alle kanten voortzet. Waar de bodem van
de duinpan of -vallei beneden dit vlak ligt, zal het grondwater
in den vorm van een plas of een meer bloot liggen.
Nu moet men zich niet voorstellen
dat de zandlaag vlak boven het
grondwater droog is. Integendeel is
deze duidelijk vochtig door, capil
laire werking, d.w.z. door aantrek
king en opstijging van water in de
nauwe ruimten tusschen de zand
korrels. De hoogte van deze capil
laire laag is niet overal gelijk, maar
hangt af van de grondsoort en wel
in 't bijzonder van de grootte der
korrels. Hoe fijner het zand, hoe
breeder de laag.
Ook boven de capillaire zóne is
het zand niet geheel droog, want
daar bevindt zich eveneens nog een
heel klein beetje water veel
minder dan in de onderliggende
laag die een geringe bodemvoch
tigheid geeft tusschen het capillair-
water bevattende zand en de bo
venste, werkelijk droge zandkorst.
En tenslotte kan in grond van on
gelijke samenstelling nog een zeke
re hoeveelheid water tusschen de
zandkorrels achterblijven, wanneer
de grondwaterspiegel door een of
andere oorzaak daalt. Dit water
wordt daardoor a.h.w. van de rest
afgesnoerd, blijft steeds op dezelfde
plaats hangen en wo?V sejunctie-
of hangwater genoemd. Dit lijkt nu
allemaal wel erg theoretisch, maar
is in feite voor de watervoorziening
der verschillende plantensoorten
van groot belang. Het is b.v. be
kend, dat vooral in droge en hoog
gelegen zandgebieden, waar het
grondwater diep onder de opper
vlakte ligt, het sejunctiewater er
voor zorgt, dat verschillende ge
wassen, die natuurlijk niet al te
veel vocht noodig moeten nebben,
er nog zoo fleurig bij staan. Het
zal niet moeilijk te begrijpen zijn,
dat toenemend humusgehalte van
den grond het optreden van se-
junctie-water zal bevorderen.
Het zoete water in den grond
wordt uitsluitend aangevuld door
den neerslag, maar lang niet alles
van hetgeen, voornamelijk in den
vorm van regen, in de duinen te
recht komt, zal aan het grondwa
ter ten goede komen. Een deel
wordt door de planten vastgehou
den, een ander deel gaat door ver
damping verloren. De rest zakt in
den bodem en zal, nadat nog een
gedeelte aan de bovenliggende
vochtige lagen is afgestaan, tenslot
te het grondwater bereiken.
Daar het water in fijn zand min
der snel wegzakt dan in grof zand,
zal uit fijne korrels bestaande zand
grond meer en langduriger water
bevatten en dus voor den groei van
allerlei planten, die met hun wor
tels het grondwater niet kunnen
bereiken, van grootere waarde zijn.
We zien dan ook in de duinen dui
delijke verschillen in begroeiing,
naarmate het gehalte aan fijn zand
wisselt.
Het gedeelte van het regenwater,
dat de hoeveelheid zoet water in den
grond aanvult, wordt de „nuttige
neerslag" genoemd. Het blijkt heel
moeilijk te zijn. dit gedeelte precies
te bepalen en de meeningen er over
loopen dan nogal uiteen. Met het
aannemen van 5060 van den
totalen regenval is men waarschijn
lijk niet ver mis. De waterleidings
bedrijven rekenen ongeveer op een
gemiddelde van 10 M3. per H.A. en
per dag. Dit geldt dan voor open of
weinig begroeid terrein zooals de
duinen. Op sterk begroeide plaat
sen, b.v. op de Veluwe, zal het per
centage lager zijn.
Nu bevinden zich op vele plaat
sen in den duingrond meer of min
der uitgestrekte klei- of veenlagen.
Waar veen aanwezig is, kan heel
vroeger een duinpias geweest zijn,
die later overstoven en met een in
dikte toenemende laag zand bedekt
werd. Dat is dus opgedroogd moe
rasveen, dat tegelijkertijd sterk sa
mengeperst en daardoor vrijwel on-
doorlaatbaar voor water geworden
is. Het regenwater wordt op die
plaatsen verhinderd verder te zak
ken, verzamelt zich er boven en
vormt op die manier een watervlak,
(een zgn. schijnspiegel), dat meer
of minder ver boven den eigenlij
ken grondwaterspiegel is gelegen.
Zoo kan men dus onderscheid ma
ken tusschen oppervlakte-water,
dat boven ondoordringbare lagen
en diepte-water, dat daaronder is
gelegen.
Het spreekt vanzelf, dat het voor
een plant heel belangrijk is, waar
zich de wortels bevinden. Deze zul
len in sommige gevallen het grond
water kunnen bereiken, in andere
gevallen slechts aangewezen zijn op
meer of minder vochtige bodemla
gen en op den neerslag. Natuurlijk
worden dan ook door verschillende
plantensoorten uiteenloopende
eischen aan de groeiplaats gesteld,
wat betreft de aanwezige hoeveel
heid water. Mooie voorbeelden
hiervan zijn in vochtige duinval
leien te vinden, waar van lagere
naar hooge gelegen deelen bepaal
de planten in slechts smalle zones
of gordels voorkomen. Zoo kunnen
we b.v. in het kalkarme Schoorl-
sche duin in dergelijke valleien,
voor zoover ze er nog te vinden
zijn, in de natste gedeelten een
weelderige vegetatie zien van gras
sen, biezen, enkele orchideeën, zon
nedauw, gentianen en andere
vochtminnende planten. Iets hooger
een rand van dopheide, gevolgd
door een gordel van struikheide,
die dan weer vrij scherp in de ar
moedige flora van het hooge en
droge duin overgaat.
Zoo kunnen we, naar de behoefte
aan vocht, enkele plantengroepen
onderscheiden. Dat zijn dan de ech
te of zgn. obligaat-grondwaterplan-
ten, die het grond- en het capillaire
water absoluut niet misSen kunnen
en dan ook doorgaans niet hooger
dan een cm. of 60 er boven groeien.
Dan de minder typische, zgn. facul-
tatief-grondwaterplanlen, die dit
water wel noodig hebben, als ze in
ongunstige omstandigheden verkee-
ren, maar het ontberen kunnen,
wanneer de bodemfactoren (b.v. hu-
musrijke grond, fijn, vochthoudend
zand) gunstig zijn. Tot de eerstge
noemde behooren verschillende fij
ne, vaak zeldzame plantensoorten,
zooals bepaalde orchideeën, gen-
tiaantjes, Parnassia, tot de tweede
groep o.a. dopheide, oogentroost en
wintergroen.
En als derde groep de planten, die
geheel onafhankelijk zijn van het
grondwater, vertegenwoordigd door
de flora van het hoogere duin, zooals
helm, duindoorn, havikskruid, kruip
wilg.
Het is gemakkelijk in te zien, dat
de laatste groep, die veel beter
droogte verdragen kan, geen schade
In verband met verraad van
verschillende dorpsgenooten eisch
te mr. Köhne, Advocaat-fiscaal bi)
het Amsterdamsch Bijzonder Hóf
vijf jaren gevangenisstraf tegen
S. P. Koning uit Ursem.
Hem werd ten laste gelegd, dat
hij in Juli 1944 aan J. H. Schouten,
commandant van de landwacht in
Hoorn, de namen had opgegeven
van vader en zoon Ruyter, van H.
Sloot, Th. Rozendaal, J. Jonker en
de Joden A. de Groot en Mevr. De
GrootVlessing, omdat zij illegale
werkers of onderduikers waren.
Het voorspel van dit drama lag in
de arrestatie van Koning door de
landwacht, toen hij op heeterdaad
betrapt werd bij het verbergen van
van een radio en 'n motorrijwiel.
Overgebracht naar Hoorn werd hij
door de landwacht mishandeld en
men spiegelde hem vrijheid voor,
wanneer hij vijf namen van illegale
werkers of onderduikers bekend
maakte. In zijn overspannenheid
noemde hij namen en hij diende
's nachts als gids bij de overval. Al
de genoemde personen werden ge
arresteerd en op transport gesteld
naar diverse concentratiekampen,
't Gevolg van deze dramatische ge
beurtenissen is, dat de beide De
Ruyters zijn omgekomen, évenals de
Jodenfamilie. Verder is er nog 'n
vermiste en de overigen zijn gerui-
men tijd van hun vrijheid beroofd
geweest.
Dat verd. tot deze daad kwam
valt te bezien in het licht, waarop
de landwacht zich gedroeg ten op
zichte van de gevangenen, want 'n
mede-arrestant van Koning, 'n ze
kere J. Vis, werd in diens bijzijn
eveneens mishandeld en mede daar
door geraakte hij meer en meer
overstuur, tot hij ten einde raad tot
zijn uitlatingen kwam.
Mr. Köhne wilde van beroep op
noodweer niets aannemen en hij kon
ook niet tot de overtuiging komen,
dat verd. de volle waarheid sprak.
Als iemand die zich in illegale krin
gen bewoog, had hij daarvan even
eens de consequenties moeten aan
vaarden en zfch moeten realiseeren,
wat hem eventueel zou kunnen
overkomen. Hij heeft verschrikke
lijk weinig moedbetoond, om niet
te zeggen groote lafheid. Hij con
cludeerde daarop den eisch van vijf
jaren.
Mr. v. d. Sluys uit Alkmaar vroeg
primair beroep op noodtoestand,
subs, 'n psychiatorisch rapport of
een zoo mild mogelijke straf.
Het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam veroordeelde J. A.
Blokker te Alkmaar wegens toe
treden tot de: Waffen S.S. tot 4 ja
ren R.W.I. met ontzetting gedu
rende tien jaren uit de beide rech
ten. Veroordeelde voorts W. F.
Butter tot 10 jaren R.W.I. wegens
eenzelfde feit met ontzetting uit
de beide rechten voor het leven en
W. F. de Moor eveneens te Alk
maar tot 2 jaren R.W.I. met ontzet
ting voor tien jaren uit de beide
rechten.
BENOEMING
'T ZAND Onze plaatsgenoot
A. v. d. Linden Mz. is benoemd
tot tweede kaasmaker aan de
Coöp. Zuivelfabriek „Produdent"
te Gouda.
ondervindt van een verlaging van
de grondwaterspiegel, terwijl de
grondwaterplanten daarvan natuur
lijk in meerdere of mindere mate
nadeel hebben, dikwijls zelfs met
den ondergang bedreigd worden.
Zooals we reeds zagen, wordt de
hoeveelheid grondwater uitsluitend
aangevuld door een gedeelte van den
neerslag, voornamelijk dus door den
regenval. Waar dez,e op vele plaat
sen, ook in de duinen, nogal uiteen
loopt, zal het grondwaterpeil hier
door dus sterk beïnvloed worden.
Niet alleen dat er meer of minder
regenrijke plaatsen in en achter de
duinen zijn, maar de hoeveelheid
wisselt ook sterk met de jaargetij
den. Na droge perioden staat bet
grondwater dan ook veel lager dan
na natte, zoodat in 't algemeen de
hoogste stand omstreeks Maart en
de laagste stand omstreeks Septem
ber bereikt wordt.
(Wordt vervolgd.)
G. D. SWANENBURG DE VEYE
Toch is 1
(Van
PRESIDENT TRU
HIJ had In di
dan Franklin D.
de daden van de
volkomen over h
inmiddels waren
schijnliik een vol
in 1944. De nieuv
„Trumandoctrine"
weren en verwijt
bare functies.
Roosevelt had
zeer veel personen
ties benoemd, die
lakenrood gekleurt
benoemingen ware
men begrijpelijk
noodzaak, dat de
goed moest loopen.
deze heeren in te
hen tot vijanden
aangezien de Sowjt
in oorlog was
Duitschland en Ita
lieden hun best,
sche oorlogsproduc
ren. Vóór de intred
jet-Unie in den 00:
luidruchiig betoogd
traal behoorde te
het een imperial:
gold, waarmee de
niets te maken had
verklaard, dat de 1
sten nu gezuiverd 1
den van alles wat
„un-american acth
amerikaansche w
verdacht zou ku
Meer dan 6.000.0C
zullen door het F.I
oordeeld en gezeei
afkorting voor „E
of Investigation". 1
trale Amerikaans
welke als centrale
nog toe veel hee
Tijdens den oonoi
reau belast met ee
rijk gedeelte der
contra-spionnage. 1
vreemdelingen verl
gesteld, of zij al dar
baar waren. Het F.
zeer groote ervar:
thans met het ooj
vangrijken zulveri
ongeveer 2.200 am
den uitgebreid. De
in de Vereenigde
wen, dat Truman
S.S. heeft ingevo
vergeten hierbij ga;
rika niets anders w
mocratische leven
beschermen en de
spionnage verbind
Russische geheimi
NKVD (voorheen
ken zij natuurlijk
niet en zij spreke
van, dat de FBI sle
uit openbare func
verwijderen en da
FBI daarmede ein
stapo-methodes is
in het geheel geen
Op het oogenblik
rika scherp gediscu
de Communistische
niet zal verbieden,
de FBI, J. Edgar
familielid van zijr
den oud-president)
langs voor de spet
B
bij zijn
(Van onzen eige
De oude „bov<
Maastricht was o
den Paaschdag
vlaggen en maal
telijken indruk,
punt lag op de
ten", de straat
schilderachtige g<
plex gelegen is, 1
Maastrichtenaren
de Bomiefanten-
voormalige kloos
der Sepulchrijner
Op wel heel bij
heeft Maastricht er
heel Limburg den
jaardag van een
schilders van het
getwijfeld ook van
vierd. Honderden v
wonderaars, die
schilder kennen e
delijk gebleken i:
hebben op dien Tw
dag blijk gegeven
ting voor het werl
soon van den schilt
Servaas werd 's rr.
Mis opgedragen dc
Mgr. Heezemans, d
preek de beteekent
voor de kerk toelit
wees, dat het kat
door de eeuwen he
naars had geïnspir
gen werd besloten 1
van een der mu:
gen.
Opening der
In den namiddag
tentoonstelling van
den schilder geoper
punt van den dag.
sproken door den
der stad, Jhr. Mr.
Kessenich, die ooi
Departement van C
gelukwenscrien aa:
kende kunsicriticu
man, die, zooals hij
dan twintig jaren
Eyok met groote
had gevolgd, gaf
overzicht van het
schilder in al die
presteerd.