HOE STAAT ROTTERDAM ER VOOR?
WIJ WAREN IN ROTTERDAM
En wa
Daar wil men geen herstel, maar vernieuwing!
Het Woningprohleem
Hit
e
OPBOUWDAG
De opbouwdag von
Rotterdam
Cijfers spi
duidelijke
JAG. 4
NI EUW NOORPMOLLAN PS DAGBLAD - Woensdag 14 Mei 1947
ONZE WORSTELING MET DE WEDEROPBOUW
^|EN ZOU GENEIGD ZIJN te zeggen, dat de voorlichting van de gemeente Rot
terdam, onder leiding van oud-collega Jan Nieuwenhuis van de Maasbode"
het er op aangelegd had, ook de Noordhol landers te overtuigen voorzover dat nog
nodig mocht zijn van het algemeen-nationale belang, dat er met de heropbouw
van de stad gemoeid is. Als wij vernemen,-.dat er in Rotterdam door de oorlogshan
delingen zoveel huizen verwoest zijn als er in Alkmajar, Hoorn, Zaandam en den
Helder te zamen staan, (en dat zijn er-28.000!) dan is de Noordhollander ge
neigd, op bijzondere wijze zijn oren te spitsen. Het punt van vergelijking moet
zijn aandacht trekken. En inderdaad, Rotterdam is, en was, de zwoarst-getroffen
stad van ons vaderland. 28.000 huizen verwoest, 258 H.A. bebouwing viel in
puin. Dit te herstellen, en te horen en te zien hoe het hersteld wordt, is geen Rot
terdamse, maar een Nederlandse aangelegenheid!
Hoe zal Rotterdam, dat a.s. Zater
dag zijn Opbouwdag Viert, aan de
vele economische en sociale eisen,
die het toekomstige Rotterdam stelt,
voldoen? Dat heeft Rotterdam de
Nederlandse pers vertelt bij gele
genheid van een grote excursie. Het
is ir. van Traa, die in een der mooie
zalen van het prachtige Rotter-^
damse stadhuis, dat gespaard bleef,'
aan het woord is. Wij waren er op
een winderige dag. Het zand van de
kale vlakten, die nog het hart van
de stad bedekken het hart, dat in
de Meidagen van 1940 verloren ging.
waait ons in de ogen. Maar de Rot
terdammers hadden de angst in het-
hart, toen de bommen over de stad
gierden, eerst uit de Duitse, later uit
de geallieerde, en wie weet hoeveel
nog meer uit Duitse vliegtuigen.
Rotterdam is wel tweemaal gedeel
telijk verwoest, de wrede oorlog
heeft het zwaar getroffen.
MAAR DE ANGST was spoedig
overwonnen, om plaats te ma
ken voor verbetenheid en nieuwe
zin voor energie: Rotterdam zou
herbouwd worden, beter en scho
ner, dan het 'was. Beter en schoner,
want al is er natuurlijk geen den
ken aan, dat iemand het ooit in zijn
hoofd zou halen, het gebezigde bar
baarse middel van de Duitsers
daartoe aan te wenden, die prijs
was te hóóg! een feit is het niet
temin, dat de Rotterdamse herbou
wers en technici nu de gelegenheid
hebben, een oud en verouderd
stadsbeeld te vervangen door een
nieuw en passend. Zo streeft men in
de eerste plaats naar een eenvoudig
en sluitend stelsel van hoefdver-
keerswegen of boulevards, in prin
cipe bestaande uit een (plaatselijk
verdubbelde) ring met één hart
ader en twee'uitlopers naar de bron
van de welvaart der stad: de Maas.
De ring wordt gevormd door de
Westersingel (men vergelijke de
plattegrond van het nieuwe stads
plan op deze pagina), van de Ro-
chussenstraat tot het Centraal Sta
tion, door een zeer brede Stations
boulevard (zie de foto) welke voert
naar de kruising Hofplein, verder
door de Pompenburgsingel, een
deel van de Goudse Singel, de Ad
miraal de Ruyterweg en de Blaak
en verder door een nieuw ontwor
pen grote doorbraak in het ver
lengde van de Blaak, welke weer
voert naar de Westersingel ter
hoogte van de Rochussenstraat.
Deze „ring" omsluit de eigenlijke
„city", hij is aan de Oostzijde nog
uitgebreid door het stelsel Goudse-
singel-Oostplein-Groenendaal, dat
een Oostelijke uitbreiding van de
city omvat. Hij wordt verder gecom
pleteerd door de hartader: de Cool-
singel, en door de twee uitlopers
naar de Maas: het zuidelijke deel
van de Westersingel en de langs de
westzijde van de Leuvehaven door
getrokken Coolsingel, welke onge
veer bij het Willemsplein de Maas
bereikt.
De tweede soort van vier ruimten
is die der eigenlijke winkelstraten.
Er is gestreefd naar een stelsel van
enkele lange, doorgaande winkel
straten, welke de bezoekers aan de
rand van het gehele winkelcentrum
gemakkelijk opvangen en welke,
waar mogelijk, zijn aangevuld met
circuits van daarbij aansluitende
wandel- en winkelstraten. De derde
soort omvat smallere verkeers
wegen, welke tevens in mindere of
meerdere mate een winkelstraat
karakter krijgen.
De vierde soort omvat een nieuw
type. Vormen de eerste drie ge
noemde soorten van stadsruimten,
t.w. de verkeersaders, de winkel
straten, en de straten met een ge
mengd karakter, normale elemen
ten, welke ten slotte in elke stad
voorkomen, in Rotterdam zai thans
een poging worden gedaan, om
daarnaast een geheel hieuw type
van stadsruimte in te voeren, dat
tegemoet komt aan de bijzondere
eisen en noden van het moderne
leven en dat speciaal is ontwikkeld
ter wille van de behoefte aan par
keergelegenheid, van de noodzaak
om aan de woningen op de verdie
pingen der stadsbebouwing de no
dige ruimte, zon, licht en lucht te
verschaffen en tenslotte om het mo-
glijk te maken om de wink,els en
bedrijven langs de betrekkelijk
smalle winkelstraten toch met het
onvermijdelijke ^ijverkeer te kun
nen benaderen.
DAARTOE ZIJN bijv., waar dit bij
de herziening van het stadsplan
nog mogelijk was, extra-diepe
bouwblokken ingevoerd, welke
ruime hoven omsluiten, die voor het
verkeer toegankelijk worden ge
maakt. Deze hoven zullen in het
algemeen met bomen worden be
plant. Zo wil men ook nog in vele
andere opzichtenvde binnenstad van
Rotterdam maken niet alleen tot
een geheel, dat zelfs de vluchtige
bezoeker aantrekt om zijn zin voor
orde, maar eveneens tot eep mach
tige stimulerende factor om de stad
te maken tot een centrum, commer
cieel zowel als cultureel, voor het
wijde ommeland, hetgeen ook eco
nomisch niet zonder betekenis zal
zijn! Dit „ommeland" kan niet ruim
genoeg worden gezien; het is de
Rotterdammers voldoende voorge
houden, hoezeer hun stad een der
havenpoorten is van Europa op de
zeven zeeën!
Er is dadelijk na de tragische
Meidagen en de capitulatie een plan
voor herstel gemaakt. Een prachtig
plan in die omstandigheden, nodig
vooral ook, om te voorkomen, dat
de bezetter een heropbouwplan zou
opdringen, dat Nederlanders niet
zouden kunnen wensen. Na de be
vrijding, vijf jaar later, bleek de
oorlog veel meer een revolutie ook
in de geesten te zijn geweest, dan
men in dg gedwongen omstandig
heden van Mei 1940 kon voorzien.
Zo is het aanvankelijke plan diep
ingrijpend veranderd en gewijzigd,
men mag wel zeggen, onherken
baar, ook omdat het van nieuwe
Hoe Rotterdam zich de Stationsboulevard voorstelt.
grondslagen uitgaat. Het gaat nu
niet meer om herstel van Rot
terdam, maar om vernieuwing
En daarom zegt de toelichting op
het basisplan voor de herbouw van
de binnenstad dan ook, dat het
oude Rotterdam een dierbare herin
nering blijft voor al wie het hebben
gekend en liefgehad, ondanks, of
juist öm zijn gebreken en tekort
komingen. Het in de oude vorm
herbouwen, die oude,vorm van uit
de verte volgen zou op een grote
teleurstelling uitlopen. Zij zouden
tóch niet weer kunnen tei ugkorne.n,
dat oude Hofolem, dip oude Doelen,
die oude Beurs met haar klinge
lende klokjes, die benauwde Post-
hoornsteeg, die' donkere geoliede
gevels der oude pakhuizen, die ma
riniers in hun blauw uniform. Ja,
die mariniers komen wél terug,
maar hun uiterlijk is veranderd. Zij
dragen nu het uniform van deze
tijd, aangepast aan de eisen van
vandaag, uitbeeldend de wereld van
het heden. Maar de géést, die in
hen leeft, dat zal de oude geest
zijn, zoals die zich in de Meidagen
heeft getoond. Zo moet het zijn met
het nieuwe Rotterdam!
Ir. VAN TRAA laat niet na, dit
voortdurend te betogen in zijn
voordracht, waarin hij de ontwik
keling van het nieuwe plan en de
toekomstmogelijkheden van de
nieuwe stad schetst. Hij vertelt van
de verschillende noodvoorzieningen,
die moesten getroffen. Van de nieu
we dijk, die gemaakt is verder
stadswaarts, terwijl de definitieve
dijk langs de rivier komt, als het
nieuwe spoorwegplan is uitgevoerd.
De viaducten door de stad blijven.
De tram blijft ook, als de enige
oplossing voor stadsvervoer. Er zijn
nu 640.000 inwoners in Rotterdam,
maar er zit groei in. Rotterdam is
eén levende stad, die vertrouwt, dat
de economische moeilijkheden de
stad leeft van het achterland. Duits
land én verder! terecht .komen.
Rotterdam vertrouwt in de toekomst
van West-Europa. „Wij strompelen
strijdlustig voort", zegt ir. v. Traa.
Een spoorwegondergrondse blijkt
niet mogelijk, hoe zou het kunnen
bij de noodzaak, om dijken te ma
ken, die de stad beschermen tegen
het water, dat ook gevaarlijk kan
zijn? Rotterdam weet er van mee
te praten! De St. Laurenstoren zal
hersteld worden en mogelijk de
kerk ook. En een modern snufje is
nog, dat men denkt aan een net van
centrale verwarming door de stad,
voorlopig wordt met een klein net
begonnen.
ROTTERDAM LEEFT. Dat tonen
ook zijn havens. Zij zijn nog niet
geheel van alle schade hersteld,
maar er is toch al weer een capa
citeit van 30 millioen ton, en dat
wordt nog lang niet gehaald. Het
jaar 1938 brak alle records, toen er
42 millioen ton verwerkt werd, het
was het laatste volle jaar voor de
oorlog en het transito-verkeer on
derging daar merkbaar de invloed
van.
Er wordt aan bouwen gedaan in
Rotterdam. Honderden woningen zijn
al gebouwd of staan „op stapel".
Toch dateert het meeste daarvan in
zijn plan en opzet nog uit de ver
lopen jaren van vlak na de capitu
latie of in de latere bezettingstijd.
Teneinde in de ergste woningnood
te voorzien (100.000 mensen waren
dakloos!)- waren aanvankelijk 1934
stenen noodwoningen gebouwd, als
mede 188 houten noodwoningen, er
werden 3817 permanente Woningen
voltooid, de bouw van een reeds
voorgenomen en begonnen complex
van 1900 woningen moest geduren
de de bezetting worden stilgelegd,
maar kon sedert de bevrijding wor
den hervat. Voor de uitvoering van
diverse werken van sloping, puin-
ruiming e.d. en voor de herbouw
bestaat de Dienst Wederopbouw
Rotterdam (Diwero), die de puin-
opruiming, het slop.en van de fun
deringen en het trekken der heipa
len ter hand heeft genomen en ver
volgens is overgegaan tot de aan
leg van nieuwe straten en diverse
waterstaatkundige werken. Tot 1
Januari 1946 heeft de Diwero voor
ruim zestig millioen gulden ver
werkt. Een respectabel bedrag en
toch nog maar een begin.
De enorme verwoes
ting rond de St. Lau-
renskerk in het hart
van Rotterdam, vlak
na het bombardement
in Mei 1940. Zaterdag
a.s. wordt de steiger
bouw rond de toren
begonnen, om te on
derzoeken, of restau
ratie mogelijk is.
JN VERBAND met de Opbouw
dag, welke Rotterdam a.s. Za
terdag viert, om de gedachte aan
de noodzaak van aller krachts
inspanning voor herstel van de
stad levendig te houden, staan
de dagbladen deze week in het
teken van het wederopbouw-
probleem. Omdat Rotterdam een
stad van nationale betekenis ge
noemd mag worden, en dus het
herstel en de vernieuwing
van Neerlands eerste havenstad
een nationaal belang zijn, is het
terecht geschied, dat er voor de
problemen van deze stad alom
zo'grote belangstelling gevraagd
wordt. Maar wij meenden,
onze roeping van leidend blad
in het gewest getrouw dat wij
daarnaast de aandacht moesten
vragen voor wat er op belangrij
ke punten in het gewest met de
wederopbouw aan de hand is.
(De vraag is trouwens, of het
geen zin zou hebb.en, op het
voorbeeld van Rotterdam, jaar
lijks tot een nationale Opbouw
dag te komen.) In elk geval staat
Toen het Comité Rotterdam 1950
zijn besprekingen begon, leek het
doel, dat het zich voorstelde te be
reiken, nog ver-af. In vijf jaar kan
er immers heel wat gebeuren.
Nu kwam die voorlopige eind
paal al een groot stuk dichterbij.
Er is ervaring opgedaan, ook met
het werk dat het Comité Rotter
dam 1950 op zich heeft genomen.
De behoefte deed zich gevoelen aan
een telkens terugkerend rustpunt
op de af te leggen weg. De gedachte
aan de Opbouwdag was daarmee
geboren.
Het gemeentebestuur heeft gaarne
medewerking verleend om dit denk
beeld te doen verwezenlijken. Daar
bij leek een historische datum wel
haast aangewezen. Op 18 Mei 1940
gaf het college van 'Burgemeester
en Wethouders opdracht tot het
ontwerpen van een nieuw plan voor
de verwoeste binnenstad. Toen. zo
kan men zeggen, is de wederop
bouw begonnen daar waar het voor
bereidend werk moest worden ge
daan: is het studeervertrek en op de
tekentafel.
Het is een zinrijk samentreffen,
dat de Opbouwdag valt op een da
tum zo kort na het jaarlijks feest
van onze vrijwording. De herden
king van de gevallenen in oorlog en
verzet, de viering van de heroverde
vrijheid en de bezinning op de ta
ken, welke de wederopbouw stelt,
■zij vormen een .trits, waarbij ver
leden, heden en toekomst op natuur
lijke wijze zün verbonden en in
elkander overgaan.
In deze geest moge de Opbouw
dag zich dan ook een plaats ver
overen in ons stedelijk leven, als
een teken van ónze gemeenschap
pelijke wil in de arbeid voor een
verjongd en bloeiend Rotterdam.
De burgemeester,
Mr. P. J. OUD.
D OTTERDAM Volgens een
betrouwbaar verhaal heeft
een bekend actrice, kort na de
bevrijding, ergens in Neder
land" in het kader van een ca
baretvoorstelling op merkwaar-
dige wijze hulde gebracht aan
het*zware offer dat van de
Maasstad zeven jaar geleden ge
vraagd werdZij verscheen ten
tonele in een zwart-fluwelen
robe met een oranjesjerp en ze
zei maar één woord: Rotterdam!
Het publiek in de zaal was er
ontroerend-stil van en barstte
daarna in een applaudiserend
enthousiasme los. Het was een
'treffende hulde aan de geteis
terde stad en een tekenvan
rouw naast een teken van trouw.
Daaraan moest ik denken, toen
ik dezer dagen voor het eerst na
lange tijd weer in de Maasstad
was, met een persexcursie. Wij
waren in het pompeuze stad
huis, wij maakten een tocht door
de haven, reden door de ver
woeste stad en bezochten het
scheepvaarthuis. Tenslotte aten
we kievitseieren in de mooie
burgerzaal. Voor een bezoek
'aan de noodschouwburg ontbrak
helaas de tijd.
Wij „deden" Rotterdam in
een paar uur. Een beetje sigth-
seeing a l' americain. En toch
hebben we veel gezien. Veel
herstel van bedrijvigheid, tussen
de zware lidtekens van geteis
terd gebied. Ook in de haven.
Rotterdam leeft aan en van het
vsater. Het had eert vliegveld,
dat vernield is en een van de
eerste was, die een trieste rol
speelde in het oorlogsdrama van
1940. De haven is op enige plaat
sen zwaar beschadigd. Het meest
in September 1944, door een
wanhopige bezetter! Cijfers?
Hier zijn er een paar: ruim een
kwart 'van de kademuurlengte
werd verwoest en meer dan de
helft daarvan was uitgerust met
kranen en loodsen voor het ver
laden van stukgoederen en min
der dan de helft met laadbrug-
gen en kolentips voor het over
laden van massastukgoed. Het
had nog erger kunnen zijn, als
niet een kraanmachinist eer
zij hem! vanuit zijn schuil
plaats afgekeken had, hoe de
moffen een gevaarlijke mijn
monteerden op een kostbare
plek, en toen de bruten waren
vertrokken, versleepte hij met
levensgevaar het monster tien
tallen meters van de kadekant
af, de rivier op, waar de ont
ploffing plaats had zonder noe
menswaardige schade aan te
richten!
Tweehonderdduizend vier
kante meter van het bélegbare
vloeroppervlak in loodsen en
pakhuizen aan de havens ging
verloren. Bijna de helft (97
stuks) van de portaalkranen
werd verwoest of weggeroofd.
En nu nog een ander cijfer: in
de gehele stad werd in. ongeveer
zes jaar tijds vijf milTioen ku-.
bieke meter puin opgeruimd-
Dat alleen kostte het peuleschil
letje van 46 millioen gulden-
Uit het puin kwam 50 millioen
kilo ijzer te voorschijn, voldoen
de voor het bouwen, van twee
schepen ter grootte van de
„Nieuw Amsterdam". Die schuit
hebben we gezien. Zij is hier ge
bouwd, de grootste, die Neder
land tot nog toe maakte. 36.000
ton. Ons vlaggeschip, de trots
van Rotterdam. En wat de ge
trokken heipalen betreft, het
waren er zoveel, dat ze een
lengte vormen van 1800 kilo
meter, dat is de afstand van
Rotterdam vaar Leningrad!
Wij hebben herstelde havens
en vernieuwde kranen gezien,
en havenwerkers noest aan de
arbeid. En nog is de omzet
der havens maar 8 millioen. En
er zou nog veel meer gedaan
kunnen worden, als het werk
er maar is. Maar het achterland
is nog kapot en de politiek be
heerst voor een deel de kwestie
van de doorvoerhavens. Wij
hebben ladingen hout gezien,
uit Duitsland, helaas nog maar
bestemd voor Engeland, al mag
een deel ervan hier blijven. Bij
de R.D.M. ligt de „Karei Door
man", de trots van onze ma
rine. De havenautoriteiten, die
de pers voorlichten op een woes
te tocht door de rivier her is
aan dek niet om uit te houden,
de broodjes waaien van de dien
bladen en de koffie klotst uit de
kopjes! vertellen met voldoe
ning over de diepte van de Mer-
wedehaven, zó groot, dat de
„Queen Elisabeth" hier zou
kunnen binnen komen. Bij de
werf „Gusto" ligt de tinbagger
molen voor Indië klaar. Wie
enige idee heeft van wat een
H.A. is, begrijpt misschien iets
van de gigantische wenken, die
hier worden uitgevoerd, als men
hoort, dat voor de Waalhaven
300 H.A. grond is uitgebaggerd.
Op de werven kunnen alweer
20.000 man werken. Rotterdam
leeft aan en van zijn haven
Op de tocht door de stad
trekken o-a. de aandacht een
aantal huizen, aan het Over-
maase gebouwd uit een procédé
van huisvuil. Het schijnt goed te
voldoen. Er moet hoognodig
meer schot komen ook in de
de voor deze gelegenheid ver
grote krant in het teken van
ons aller worsteling om de we
deropbouw en zo vindt men in
dit nummer naast beschouwin-
gen«en foto's over Rottendam,
een en ander over de onvolpre
zen activiteit in de Wieringer-
meer, over den Helder, over
Castricum, over Camperduin.
Bij dit alles blijft het nodig,
het oog open te houden voor de
noodzaak, om, ook in de an
dere geteisterde streken van ons
vaderland, woningen te
bouwen. Men keek nog wel een
beetje vreemd, als men de vele
grote bankgebouwen ziet verrij
zen in de Maasstad. En hoewel
daar ook enige duizenden wo
ningen in aanbouw zijn, vooral
echter op grond van reeds veel
eerder voorgenomen plannen,
bevredigt de verklaring toch
niet, dat die bankgebouwen
daar kunnen worden neergezet,
omdat de kosten daarvan niet
uit de schadevergoeding behoe
ven te worden betaald, wat met
de woningbouw wel het geval is.
Hier zou het dus toch een kwes
tie van geld, én niet van mate
riaal-voorziening zijn?Al
spreekt het natuurlijk vanzelf,
dat een stad als Rotterdam niet
zonder behoorlijke outillage Van
het bankbedrijf kan.
Een belangrijke uitlating van
minister Neher geeft ons echter
moed, dat er opnieuw sterker
aandacht geschonken zal wor
den aan de bouw yan woningen-
Wij onvingen een interessant
overzicht van feiten en cijfers
omtrent twee jaar wederop
bouw, samengesteld door het
ministerie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting. Reeds de ver
andering van naam van dit de
partement luidde een nieuwe
politiek a.h.w. in! Minister Ne
her nu schreef d.d. 19 April in
dit boekje een inleidend artikel
over De Materiële Wederop
bouw, waarin Z. Exc. een be
moedigend geluid ten aanzien
van de maatregelen voor betere
volkshuisvesting laat horen.
9
Nadat de Minister terecht nog
eens in het licht heeft gesteld,
dat het beeld van ons land in
Mei 1945, allerrampzaligst was
wij moesten het herstel twee
jaar geleden beginnen als het
ware met blote handen, met ver
zwakte lichaamskracht, bijna
zonder materieel en zonder ma
teriaal wijst hij er op, dat het
gezien die toestanden en ver
houdingen, onbillijk is, verwij
ten te maken dat er niet of niet
voldoende zou zijn gewerkt. Er
is veel gebeurd. Maar naast dat
vele wat geschiedde erkent' de
Minister: de woningbouw is ach
tergebleven. Dat is op zichzelf
wederopbouw hier, aanbestedin
gen zijn en worden er wel ge
houden, maar de nieuwbouw uit
de periode van na de bevrijding
wordt ook hier geremd door de
materiaalschaarsce. Wij hebben
van tal van oude plekjes, die we
van veel vroeger kenden
Blaak, Grote Markt, Hoogstraat,
het oostelijk stadsdeel, niets
meer teruggevonden, dan alleen
de naambordjes. En toch wordt
er hier en daar veel gebouwd,
vooral op de linkermaasoever.
In de stad verrijzen grote bank
gebouwen. De R.T.M. opende
pas een grote garage voor 200
bussen op Feyenoord en wij zijn
door de Maastunnel gegaan, die
twee grote kanalen heeft voor
het snelverkeer heen en terug,
een voor voetgangers en een,
daaronder, voor fietsen.
Het Instituut voor Scheep
vaart en voor Luchtvaart draait
weer op volle toeren. Een bron
van leerzaamheid voor oud en
jong, jong vooral. Een mooie
inlichtingendienst en een wel
voorziene bibliotheek, de vraag
baak voor velen, die op dit ge
bied Veel willen weten. Voor
jonge technici of zij die het wil
len worden, een inrichting om
van te smullen.
Dat deden wij in de Burger
zaal, overigens met de eenvoud,
die het kenmerk van het ware
inderdaad niet zo verwonderlijk,
omdat de toekomst van ons land
vóór alles een hersteld verkeers-
apparaat en een nieuwe cultive
ring van onze bodem eiste. Dat
werk is dikwijls geschied, met
materialen, welke aan de wo
ningbouw werden onttrokken.
Dat was hard, maar in de gege
ven omstandigheden onvermij
delijk. w
De Regering heeft nu besloten
dat de woningbouw voorrang
moe^ hebben en dat de beschik
baar komende materialen in de
eerste plaats voor uitbreiding
onzer huisvesting dienen te
worden gebruikt! En nog be
moedigender is het, de nadere
motivering te lezen, welke de
minister daarbij geeft: „de wo
ning is in Nederland gelukkig
meer dan een schuilgelegenheid,
zij is het omhulsel, waarbinnen
het gezin leeft, waarin zich het
gezinsleven kan ontwikkelen.
Slechte woningtoestanden, sa
menwoningen zonder tal, ver
stikken het gezinsleven, dat de
basis en de kracht is van ons
volksbestaan".
Het is verheugend, dit alles zo
te lezen. Zo wordt de bouw van
woningén niet alleen gezien als
een technisch probleem, maar
als een belangrijk en inderdaad
allernodigst onderdeel van een
gezonde gezinspolitiek. Daar
voor zal gedaan moeten worden
wat mogelijk is:'
Wij houden daai-bij open oog
voor de werkelijkheid, die mi
nister Neher aan het slot van
zijn artikel nog eens in het licht
■stelt: „Wij hebben in de maan
den die achter ons liggen, veel
gedaan. Wij zullen in de tijd, die
voor ons ligt, meer moeten doen,
veel meer. Maar wij moeten
daarbij begrip tonen voor de
feitelijke omstandigheden, die
grenzen aan onze werkmogelijk-
heid- Wij zullen klaar en duide
lijk moeten beseffen, dat wij
leven in een land, dat een zware
tol aan de oorlog heeft betaald
en dat door en door arm is ge
worden. We zullen niet al te veel
moeten vertrouwen op hulp uit
het buitenland, wij zullen
vóór alles onze hoop moeten
stellen op de eigen werkkracht,
op eigen ononderbroken harde
arbeid".
Behalve het neerzetten van een
steiger voor de St. Laurenstoren zal
er op de opbouwdag op 17 Mei de
eerste paal worden geslagen van
het Industriegebouw aan de Goud-
sesingel, de eerste steen worden ge
legd van de eerste woningen bp
Kralingen en een'eerste paal wor
den geslagen van het eerste Neder
landse Verzamelgebouw voor de
groothandel bij het Station D. P..
Voorts zal in de Carnissebuurt met
enige plechtigheid de 500e woning
worden betrokken. In tegenwoor
digheid van minister Neher zal des
middags in het museum Boymans de
tentoonstelling „Rotterdam Straks"
door de burgemeester worden ge
opend, waarna ir. C. van Traa een
toelichting zal geven en een kamer-
muziekensemble van het Rotterd.
Philh. Orkest' muziek van de he
dendaagse Rotterdamse componisten
zal uitvoeren. In de aula van het
museum zal ten slotte de onlangs
te Londen vertoonde film over Rot
terdam van de „Stichting Havenbe-
langen" worden vertoond.
is. Burgemeester Oud sprak hier
een vriendelijk woord. Als wij
hem hadden moeten antwoor
den, hadden wij dat gedaan dcor
hem met een variant op Vondel
te wensen: m
Uw mooie stad, die tweewerf
plofte in d'asse,
Zal tweewerf weer uit rook
in top gaan wassen
Gelijk of God zijn gunst
en macht door vlam
ontvouwde in Rotterdam
Dat uit moeras en water
opgetogen,
Weer wateren kroont uit
hoog gewelfde bogen
En Nederlands kroon,
van goud en diamant,
Op alle kusten spant!
H. N. S.
TOEN drie
ter van verb
provincie aan
tot dan voor
bied, een verv
Volgens betrou
wen verloren,
dan 4 weken h
herstellen. Mac
genoeg. Al te
dage het wede:
gevallen onmoi
conclusie getrc
nog slechts we
grote handicap
vormt de abso
logsslachtoffers
De Wieringermi
wel in de uitzo:
omstandigheid, da
alle gebouwen st
ofwel toebehoren
bouwbureau „Wi(
met staatskapitaa
de particulieren,
germeer, practise
lijkheid verkeren
bedrijven weer o
reeds vele tiental
hersteld, opnieuw
reeds grotendeels
zijn al hele comp
of worden dit ze(
vormt wel een ze
stelling tot het pa
herstelde gedeelte
slechts enkele
drukken.
Zo zijn er zak
winkels alleen hi
reren, of slechts
van. Deze ruimte
vendien dikwijls i
eens getroffen val
Dat overigens d
zijn geheel zo be
vlot verloopt
drukte hierover
tevredenheid uit -
siders verklaard
feit, dat bestaand:
wederopbouwwerk
gecöordineerd. No:
b.v. de technische
Rentambt, dat va
plannen heeft vei
gehele polder op
Hetzelfde kan
dig gebied gezegc
Techn. Dienst vai
schap „de Wierir
gemeentelijk Bou\
Door deze gem
werking is een a
deel op andere g
ontstaan.
Hoezeer de bevo!
doordrongen is vs
bouwgeest moge b
dat arbeiders die
broek of in de Z:
lijks de verre re
ondernemen. Het
mers een koud ki
hun eigen woonpli
te vinden. Toch n
hoofd gezien wor
Wieringermeer n:
heden in de arl
heeft te kampen,
groot tekort aan
ogenblik het bouv
woningen te Wi
bouwen heeft in
10 jaren gevraagd
destijds het mater:
bestond. Niemam
mogen verwachter:
werk b„v. in 3 jar
tooid. Het herstel
moet dan ook als
worden gezien. 1
pachters worden
bouwd, doch aller
worden rondom di
van een dakbedek
deze bedrijfsruimt
dikwijls een sorte
gemaakt, óm de
een onderdak té 1
zullen hier en da
of varkensschuren
die dan eerst al
w-orden ingericht,
hoopt men voor
nog buiten Wieri;
de 100 pachtersge:
hun bedrijven teri
reeds zoveel tot e
kan verder óp rek
zeer voorzichtige
waarderen maatr
worden. De diei
heeft nl„ direct
een massa bouws
en het grootste de
en houten bouwn
watersnood gered,
nemers zijn dan oo
mogelijk het brui
van te gebruiken,
niét helemaal br
het een zodanige b
ondergaan dat het
enorme opslagplaa
materiaal te Kolh: