HET NIEUWE LEGER OPLEIDING DE PATIENT STERFT KLEINE BALLADE VAN PINKSTEREN IN HE" Al terwijl de dokters delibereren r CONSTANT PERMEKE 'AG. 4 ALLES P'SSENT! Overpeinzingen voorop J Geen militair-politieke maar economisch- financiële steun aan Europa Donker wroeten in verf NACHT in de middag Rolien en Ralien Les Contes d'Hoffmann Excellei en andere NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdag 24 Mei 1947 I. JA, er valt over het nieuwe leger in het algemeen nog wel wat te peinzen. De man in uniform geniet weliswaar meer popu lariteit dan vóór deze laatste oorlog, maar toch gaan steeds weer meer landslieden hen zien als een lid van die khaki-massa, die zo'n verschrikkelijk grote hap uit de belastingcenten der brave burgers opvreet. Dezelfde publieke opinie, die de Nederlandse soldaat van voor de oorlog min of meer tot een niets- nutter stempelde en hem in en na de critieke dagen van Mei '40 plotse ling tot levensgrote held bombar deerde, volgt nu diezelfde ontwik keling, maar dgn in omgekeerde volgorde. Waarom is het voor 'n land als Nederland nodig een leger te be zitten? Is het in 't belang van de nationale wederopbouw niet aan vaardbaar de zeer hoge post voor militaire uitgaven maar te schrap pen? Zelfs al zou ons land niet met een „probleem" Indonesië" in de maag zitten, dan nog is het op de been houden van een leger verantwoord. Niemand van ons is tenslotte blind voor de zonderlinge capriolen der Big Three, Four or Five, die van de ene naar de andere conferentie ren nen en die telkens meer en nieu we springladingen in de politieke situatie rond zich strooiend steeds verder van de vrede verwij derd raken. De ene agressie is nog nauwelijks vernietigd of de nieuwe doemt aan de kim; slechts de namen van sy steem" en leiders verschillen de methode is dezelfde: bruut geweld, imperialisme, uitroeiing van cul tuur, godsdienst en volksaard. Zeg niet; wat moeten wij met ons half millioentje tegen eer reuzenmacht aan gepantserd en gemotoriseerd materiaal beginnen? Alléén zal dat half millioentje in- minder dan geen tijd onder de voet gelopen worden; als de schakel in de>.keten van het geallieerde bondgenootschap echter zal het de stormloop mede breken. Men stelle zich voor hoe bizonder smakelijk en welgemeend zekere heren zouden lachen, als die Neder landse schakel uitviel! We zwijgen dan nog van de zorg voor de bin nenlandse veiligheid Het lidmaatschap van de gealli eerde macht schept echter naast het nu genoemde voordeel ook verplich tingen. Het èist een Nederlands le ger; dat niet alleen het eist een goed Nederlands leger. Wanneer we zelf beschermd willen worden, zullen we ook moeten deelnemen aan de bescherming van het grote geheel. En als onderdeel in dit ge heel zullen we hecht en sterk die nen te zijn; dat eist onze verant woordelijkheid tegenover de volke rengemeenschap, Niet alleen uit dit gezichtspunt echter volgt dat 't een maal bestaande leger een goed le ger moet zijn. Ieder leger immers ook 'n slecht leger kost veel geld. Het is erg, achteraf te moeten bekenpen, dat 't weggegooid geld is geweest. Nog erger is 't te ir oeten bekennen, dat mensen, die gesi eu- veld liggen, niet gedood hadden hoeven te worden, als ze maar beter waren opgeleid en doelmatiger uit gerust. Mei 1940 ligt nog te vers achter on» dan dat we niej uit erva ring kunnen spreken. En het nieuwe leger, mogen we er van zeggen, dat het een goed leger is? Het is moeilijk nu al daar over te oordelen, nu het hele orga nisme nog in opbouw is. Ongetwij feld echter is het beter c.q. „min der slecht" dan het oude. Begrij pelijk trouwens, want de Hollander „Alles p'ssent I" het ge vleugelde woord van alle appèls in alle kazernes, legerplaatsen en kampe menten. Dat in werkelijk heid wel eens niet „alles present" is, mag 'm in '1 Hollandse leger niet hin deren; daarvoor blijft 't nu eenmaal een Neder lands leger hoeveel Germanismen, Anglicis men en andere -ismen er ook in binnendringen Onze bijzondere mede werker greep naar dit woord, zonder hetwelk geen appèl 't kan stellen, om daaronder aan zijn gedachten en ondervin dingen over en in ons le ger in ruimere kring be kendheid te geven. op het ogenblik onze militaire macht vol te stoppen met splinter nieuwe wapens, die over 5 of 10 jaar .verouderd zijn. Als we er dan ook maar van verzekerd waren, dat wanneer het onverhoopt nog eens nodig zou zijn onze mannen naast de elementaire behendigheid, opge daan met de oude standaard-uitrus ting, ook de allernieuwste bewape ning bezitten. En we moeten niet leven in het vermetel vertrouwen, dat onze geallieerden van nu met opgetogen gelaat naar den Haag zul len komen vliegen, telkens wanneer ze iets nieuws uitgevonden hebben. Tot op zekere hoogte zullen we onze eigen'boontjes moeten doppen en misschien wel voor geruimen tijd. Ook in dit opzicht is Mei 1940 zéér leerzaam geweest nlNNENKORT peinzen we over deze en aanhangende dingen nog iets verder. Ons volk, dat zo'n hoog bedrag aan zijn nieuwe weer macht offert, heeft het recht van tijd tot tijd appèl te houden. Het moet er zeker van zijn dat het hoge bedrag voor militaire uitgaven zo doelmatig mogelijk wordt besteed. Nog lang niet alles is zoals wij het wensen. Maar naarmate de gere gelde opbouw vordert, moet het „Alles p'ssent!" steeds meer naar waarheid de paraatheid van het nieuwe leger weergeven. PRODUCTIE VAN BAUXIET NEEMT TOE De Surinaamse Bauxiet Mij ver scheepte in het jaar 1946 799.726 ton bauxiet van Suriname uit, verge leken met 590.037 ton in 1945. Be lastingen en andere betalingen aan de regering bedroegen in 1946 f2,331.303. In het voorafgaarfde1 jaar f 1.032.961. De stijging van de productie in het vorige jaar werd bereikt ondanks aanzienlijke ver liezen tengevolge van stakingen, Er trad echter een verbetering in als gevolg van een onverwachte stij ging van de vraag naar aluminium, welke gedeeltelijk werd veroor zaakt door het critieke wereldte kort aan andere materialen en de tamelijk gunsitge prijs voor alumi nium in vergelijking met de prijzen van concurrerende jnaterialen. Duitse herstelbetalingen voor ons land Bij de laatste toewijzing te Brus sel van machines uit Duitse herstel betalingen zijn aan .Nederland toe gewezen 17 machines uit Collis Metallwërke Nordlingen, 7 machines uit een Dornierfabriek, terwijl nog onderhandelingen gaande zijn over onderdelen van de Norddeutsche Huette Bremep. Hoofdprijzen Staatsloterij 's-Gravenhage, 23 Mei. Nr. 8351, niet, met premie v. f3000. f lOO.ij: 8455 17319 BRITSE KABINET ACHTER MOUNTBATTEN Het Britse kabinet heeft in vol tallige speciale zitting zijn volledige goedkeuring gehecht aan het plan van Mountbatten, onderkoning van Voor-Indië, om in de komende 13 maanden de Britse macht aan een onafhankelijk Voor-Indië over te dragen. Gisterenavond heeft Mountbatten in een bijeenkomst met de Voor- Indische deskundigen de laatste hand gelegd aan het plan, dat 2 Juni op de rondetafelconferentie te New Delhi aan de Vporindische leiders zal worden voorgelegd. Gouverneur Kasfeel -weer te Curasao Dr. P. Kasteel en zijn echtgenote zijn Woensdag, na een bezoek van vijf dagen aan Suriname, waar zij de gasten waren van gouverneur Brons, naar Curasao teruggekeerd. Dr. Kasteel deelde mede, dat het doel van zijn reis was zich met het gebied, dat spoedig, evenals Cura gao, een zelfbesturend deel van het Koninkrijk der Nederlanden zal zijn, bekend te maken. Dr. Kasteel zeide onder de indruk te zijn van de weelderige tropische planten groei van Suriname en zijn vele problemen, die zo verschillend zijn van die van Curagao. V-. zou al heel achterlijk moeten zijn als hij uit de jongste oorlog niet iets had geleerd. Om 'n eventueel nu al opkomende voldoening maar vast te smoren moeten we erbij vertellen, dat aan de nieuwe methode van training, leiding en uitrusting heel weinig eigen verdienste zit; 't is bijna alles rechtstreeks uit het Engels overgenomen. En men be denke hoe onplezierig het gevoel moet zijn van hen, die zich over de militaire kracht van het Rijk be zorgd maken, wanneer zij zien dat juist die militaire kracht in letter lijk alles van het buitenland af hangt. De bewapening, is Engels, trucks, half-trucks, tanks.... noem maar op: 't is Engels of Amerikaans; het materiaal van lucht- en zee macht: Engels of Amerikaans. Voeg daar nog de bijna geheel Engelse training aan toe en ge hebt een vrij juist beeld van ons nieuwe, door-en door Nederlandse leger. Natuurlijk: er moppert nie mand. Want al dat Engelse en Amerikaanse is zeker al veel beter aan de moderne oprlogs- v,opring aangepast dan wat we adh eigen-Nederlandse opleiding bezaten. Maar het zou een veeg teken zijn, als we niet meer de kracht bezitten om zelf 'n oplei- dingsmethode samen te stellen, gelf ons materiaal te construe ren en te perfectionneren zij 't dan met behoud van 't ontzag lijk-vele goede, dat onze hond genoten in de afgelopen oorlog toepasten. Er is meer. Mogen we 'n gegeven paard met goed fatsoen in de bek kijken? Natuurlijk niet. Maar als datzelfde paard nu eens met klin kende guldens betaald is? Dan is het nog onverstandig het in de bek te kijken. Waarmee we maar willen zeggen dat 't niet altijd het puikje van het puikje' is waar mee onze jongens opgeleid worden. Er lopen genoeg soldaten in dit land rond met oude Duitse geweren; er lopen er nog meer rond met oude Engelse oorlogsveteranen van 1942 en 1943. Dat is allemaal niet zo erg, omdat de oorlog van straks, als hij wordt gevoerd, toch met geheel' nieuwe wapenen gevoerd zal wor den. Het is zeker niet verantwoord BRIEF UIT AMERIKA (Van onzen eigen correspondent) Washington, Mei 1947 SEDERT DE TERUGKOMST van de Amerikaanse delegatie uit Moskou, wordt het steeds duidelijker, dat de Amerikaanse buitenlandse politiek zich meer en meer actief mét de hulpver lening aan West-Europa gaat bezighouden. Dit betekent geens zins, dat de grote bedragen, welke Huis van Afgevaardigden en Senaat vertraagd maar dan ook met overweldigende meerder heid voor steun aan Turkije en Griekenland hebben gevoteerd, niet voor dit doel zullen worden aangewend. Maar, men begin} zich in de Amerikaanse hoofdstad thans meer en meer te reali seren, dat West-Europa van overwegend belang is voor de vei ligheid der V.S. en ook van de wereld. En daarom zullen de West-Europesg landen ongetwijfeld op financiële en economische steun van Amerikaanse zijdé kunnen rekenen, wanneer zij hierop prijs stellen. Dit'betekent dan economische en financiële steun zonder al te harde condities. Het imperialistische ele ment, waarover Radio Moskou het dagelijks heeft, is dus geen belang rijk punt meer van de Amerikaanse buitenlandse politiek. Het zelfbe houd en de noodzakelijkheid van een economische gezonde wereld zijn in Washington belangrijker factoren geworden dan de zuivere machtspolitiek. Generaal Marshall heeft reeds kort na zijn terugkomst gezegd, dat de patiënt sterft, terwijl de dokters aan bet delibereren zijn en Amerika doet thans alles wat mogelijk is om de Europese- en vooral de West- Europese patiënt niet te laten ster ven. Het spreekt natuurlijk volko men vanzelf, dat de Amerikaanse regering alleen kan doen, wat de volksvertegenwoordiging goedkeurt en de minister van buitenlandse zaken en zijn plaatsvervanger trach ten daarom thans de mentaliteit van het Amerikaanse volk in deze richting te bewerken. Opmerkelijk is in ieder geval, hoe de Amerikanen thans meer en meer van zuiver militaire en poli tieke hulpverlening overgaan paar economische en financiële steun Het laatste is trouwens een instrument, dat slechts de Amerikanen en geen andere mogendheid ter wereld meer hanteren. Dat men het imperialis me heeft laten varen, dat men thans met krachtige middelen er naar streeft, om vooral West-Europa op economisch en financieel gebied gezond te maken, kunnen wij slechts toejuichen. Vooral als Nederlanders stellen wij hierin zeer veel belang. Wij zien, dat Amerika zich thans meer en meer bewust wordt van de verplichtingen, welke dit land als grootste mogendheid der wereld op zich heeft genomen. De grootste mogendheid ter wereld, is immers van uit een logisch standpunt beke ken, verplicht om de leiding te nemen en het wijze beleid van Marshall schakelt hierbij het impe rialistische moment uit, wat de Russen natuurlijk geenszins belet, om vanuit Moskou een steeds krach tiger wordende vervuilingspolitiek te voeren en te trachten de 'buiten wereld nog meer dan ooit op te hitsen tegen Amerika. Het aftreden %an Dean Acheson, onderminister van buitenlandse zaken, zal de Amerikaanse buiten landse politiek geen haarbreed ver anderen. Zijn aftreden is immers zonder enige politieke betekenis. Hij kon met het naar verhouding ge ringe salaris, dat hij ontving, zijn „stand niet meer ophouden" en ging daarom naar zijn vroeger advoca tenkantoor terug, waar hij veel meer kan verdienen, maar waar hij ook k*i ontkomen aan de repre sentatie, waartoe hij als ondermi nister verplicht was. De nieuwe on derminister Lovett heeft zich nooit op het terrein der buitenlandse po litiek bewogen en men beoordeelt hem vooralsnog in leidende kringen in de Amerikaanse hoofdstad met voorzichtigheid en reserve. Veel on aangenamer is, dat twee leidende functionarissen, waaronder het hoofd der afd. Europa van het State Department zijn afgetreden en voor al op dit kritieke ogenblik, is dit betreurenswaardig. Maar, men hoopt hen door bekwame diploma ten te kunnen vervangen. Generaal Marshali's politiek wordt alom toegejuicht en ondervindt veel steun van beide partijen, de rege rende democratische en de opposi tionele republikeinse, die niettegen staande het feit, dat zij oppositie partij is, een meerderheid in het Congres betekent. Het gebral van Henry Wallace zal op Marshall ook niet de minste in vloed hebben. Wallace, die zich als een der oude getrouwen van Presi dent Roosevelt voordoet, maar door de President feitelijk tijdens de ver kiezingscampagne in 1944 werd „dropped" en vervangen door Tru man, heeft zich door zijn tijdens zijn Europese reis geuite critiek op de Amerikaanse regering bij het Ame-, rika'anse volk volkomen onmogelijk gemaakt (men zei, dat hij zijn „vuile was" maar in het binnenland moest wassen!) en zijn eigen vrienden en aanhangers op pijnlijke wijze ver rast, zodat velen van hen zich, zij het dan slechts ongaarne, van hem hebben afgekeerd. De partijensa- menwerking op het gebied der bui tenlandse politiek tussen Republi keinen en democraten, of om pre cies te zijn, tussen de overgrote meerderheid der beidepartijen, heeft door de Wallace-campagne slechts gewonnen. Aan een verandering dier politiek ten gunste van een toegeven aan de Russen is dus geenszins te denken. Daarentegen worden de kansen voor de steun aan West-Europa steeds groter, zoals wij reeds hebben ben geschreven. Wanneer de West- Europese landen de uitgestoken Amerikaanse hand grijpen, dan ge hoeven wij ons in de toekomst min der bezorgd te maken, wat het eco nomisch herstel van xfce landen en ook van Nederland betreft. R. S. Uw vuurge tongen, Heer, Uw Geest voor alle zwervers naar het licht; voor ons is toch Uw pinksterfeest een wit verhaal, een strak gedicht. Het was zo mild. Heer, en gewoon: Uw Geest die kwam, Uw Geest die sprak, Apostelen preekten van de Zoon, het lijden, 't brood dat Hij hen brak. t Zij volgden 't zonbevonkte pad naar veler ver en wachtend land, zij leerden, zongen, en men bafi Op hen was zegenend Uw hand. Zo kenden wij het schoon verhaal van 't eerste milde Pinksterfeest, maar deze eeuw, kent zij Uw taal?,... Wij zijn nog nooit zo moe geweest. Wij vragen om Uw vrede, Heer, wij vragen om Uw Pinkstervuur, Uw vingers op een knagend zeer. Uw goedheid in dit kille uur. Verlicht 't door nood gewond verstand, breng klaarheid in ons dof gemoed, strooi bloesems op ons dode land en rust voor 't bonzen van ons bloed. Geef dan Uw Pinkstervlam, Uw Geest voor alle zwervers naar het licht. Dan is, o Heer, dit Pinksterfeest ons nieuw verhaal, een strak gedicht. Voor Jacq Joop van den Broek DE ENGELSE TRIP De wedstrijd tussen een Engels elftal en de Zwitserse B-ploeg ein digde onbeslist: 00. Het Engelse elftal was als volgt samengesteld: doel: Swift (Man chester City); aehter: Scott (Arse nal) en Robinson (Middlesborough); midden: Wright (Wolverhampton), Franklin (Stoke City) en Taylor (Liverpool); voor: Finney (Preston N.E.), Hagan (Sheffield Un.), Mor- tensen (Blackpool), Mannion (Midd lesborough) en Langton (Blackburn Rovers), De opstelling was zo gekozen, op dat alle spelers, die aan de conti nentale trip deelnemen, een wed strijd zouden meemaken. Het was dus niet de sterkste Engelse ploeg. RIJKSWEG AMSTERDAM— DEN OEVER Naar de A.N.W.B. verneemt,, zal op 10 Juni worden aanbesteed het aanbrengen van een grof asphalt- beton- en een klinkerverharding op het gedeelte Naamsloot Westfrie- sevaart van de Rijksweg Amster damDen Oever. Constant Permeke, geboren in 1886 te Antwerpen, Vlaming, schil der van boeren en vissers, van gedrukte luchten en duistere zee- en, onbehouwen brokken leven, oerkracht, van barbaarse groot heid en bedrukte eenzaamheid. Zo kwam hij" ons tegen vanuit zijn werken in de retrospectieve ten toonstelling in het Stedelijk Mu seum te Amsterdam, gehouden onder auspicieën van de Neder landse en Belgische regeringen. Het is de schilder van het monu mentale zelfportret, die al deze doeken heeft doorwrocht. Het is zijn wereld, die leeft, merkwaardig log, dicht en duister, vol blinde barning, een wereld voor de bewustwording, soms overgloord door de eerste aan brekende dageraad. Een somber voortrollend worden, een schepping die zichzelve voltrekt in plotselinge verdichtingen, modificaties, golven van oerstof, aangedreven door een blinde levenskracht. Een wereld, soms warm en drachtig, vol onge weten toekomst als een moederdier, soms mateloos verlaten, doorschokt van geboorten en nergens vaart over deze wereld in wording „het lichten van de creatievegeest". Een veld van ontdekkingen ligt open, waarvan het gamma zich beweegt langs bovengenoemde punten. „Over Permeke", een groot doek, het geel en vuilwit tussen aarde en omber kleuren, de krachtige ver beelding van menselijkheid in „Moederschap", de „Zittende vrouw", enkele lijnen, opgevuld met donker- tonige kleuren, het neerslaande van „Het zwarte brood", groots en ge weldig; daartussen twee naakten in een soepele lijn en een troosteloos doek als „De woonwagen". Het is onmogelijk al deze werken uader te bespreken. Er blijft slechts een totaal-indruk, die wordt opge roepen door de verbeeldingen in aardbruine, zwartgroene, smokerig grijze en trage witte tinten. Nooit vertegenwoordigt de kleur het schilderkunstig aspect, doch zij leeft in de geladenheid van kleur en vorm. Slechts in deze geladenheid kreeg dit werk kiemkracht. Zeeën, leeg en duister, stromen met een brede langzame beweging het don ker in. Zwaar hangen de luchten, met een gloed soms van rossig ko per- of vaal sulferlicht aan de hori zon boven een eenzaam land. Don ker in hun kracht leven de boeren en vissers, groot als het leven zelf. Dit is Vlaanderen, niet het Vlaan deren van de lol-boeken van Felix Timmermans, maar het Vlaanderen, gezien met het oog van de meester Permeke. Overal blijft Rusland opduiken Sla de kranten open en telkens zult ge stuiten op dit woord. Rusland, aangehaald als voorbeeld, ver doemd om zijn macht,, bewonderd, gevreesd, aanbeden of verraden. Is het daarom een wonder, dat het boek van de Hongaar Arthur Koest- Ier „Darkness at noon" in het brandpunt der belangstelling blijft, overal ter wereld? Nieuwe druk ken, in de uitstekende vertaling van Koos Schuur, komen van de persen van „de Bezige Bij" uitge verij en daarom is het goed, zich te bezinnen op de waarde van dit boekwerk.. De beoordeling is niet volkomen, als men zich louter werpt op de politieke waarde of op de literaire waarde van dit boek. Het werd ge presenteerd als roman, maar waar het tot achtergrond heeft de Mos- kouse processen, die voor de oor log tal van geesten geboeid hiel den kan ook een politieke beteke nis niet worden ontzegd. Een gigan tisch probleem wordt de lezer ge steld; mensheid of mens, gemeen schap of individu! Dit probleem, het ondergaan daarvan, de bele ving, de verwerking, wordt in het boek gedragen door Roebasjcw Aangeklaagd op fantastische mis daden, wordt hij in een cel ge plaatst; verhoren volgen. Maar niet alleen verhoren van een Ivanow of Gletkin, doch ook het verleden neemt de mens een verhoor af. In de totalitaire staat kan dan slechts volgen: sterven in zefverloochening of ondergaan in oppositie. Roebas- jow verloochent zich zelf daarmee de verklaring gevend der proces sen. Maar het is niet één enkele persoon die hier vecht voor een goed einde; het is 'n geheel volk een systeem, een staatsvorm, die hier voor het forum verschijnt en zich wentelt iri een worsteling. Ieder trekke bij deze worsteling zijn conclusies, conclusies, die die slechts dit kunnen "bevatten: afkeer voor een systeem, dat de negatie is van de persoon, en de ontkenning der menselijke waar digheid.- Deze problematiek is vervat in een forse taal ,die geen ruimte laat voor afdwaling der sentimenten. Hard, nuchter söms met iets van de heet-van-de-naald scherpte van een reportage. Het verhaal boeit, sleept men naar de climax. Dit ge heel van vormgeving en probleem stelling maakt dit boek belangrijk en geeft de wens in het te zien in veler handen. J. v. d. B. „Rolien en Ralien", een debuut van Josepha Mendéls. Een debuut! En met meer graagte zet men zich ter lezing, want debuten kunrien plotseling iets nieuws brengen: de sensatie geven als eerstte een neg onbetreden tuin binnen te wan delen. Na lezing van dit werk ech ter vraagt men zich af: een de buut? In „Rolien en Ralien" werd een verhaal gepresenteerd gaaf en knap van compositie, fraai van taalbe handeling, soepel en boeiend. Nee, het zou onjuist zijn de roman te qualificeren als: „hevig", want zo wil zij niet'zijn. Het is een eenvou dig praten, een bijna weemoedig makende woordenstroom over een voorbije jeugd, een met beheersing bespeelde ontroering over een eenzaamheid. Eenzaamheid, dat is de grondtoon van dit boek, een zaamheid tussen* veel niet-begFij- pende wezens, eenzaamheid, die voert tot de splitsing van Rolien, de hoofdpersoon naar een tweede ik: Ralien. Dat maakt in laatste instantie de intrigue: de gespleten heid, gekweekt in een niet-begrij- pen Steeds blijft deze Ralien dè hoofdpersoon achtervolgen en steeds wordt de afstand Rolien Ralien kleiner, tot deze twee-een heid' in de laatste bladzijden sa mensmelt naar de ondergang. Een ongewoon gegeven dus, dat, naar de heersende maatstaven be treffende het jeugdboek, op onge wone wijze werd1 bewerkt. Geschei den in twee boeken, wordt het eerste boek benut tot het beschrij ven van de kinderjaren; het twee de tot beschrijven van een latere tijd. Het eerste boek is in zijn ge heel genomen boeiender en beter- De kinderpsyche wordt benaderd, zo dicht, dat de werkelijkheid tast baar wordt. Dit gedeelte vooral brengt kostelijke vondsten zowel bij de psychologische opbouw als bij de beschrijvingskunst. Compact en toch voldoende gedetailleerd, vast gericht en toch plaats biedend voor een tere gevoeligheid. Juist dat is het, wat het tweede boek mist. Het iS harder, de ironie, niet meer getemperd wordt spot of bitterheid. Toch bljjft ook hier het verhaal boeiend, glanzend en ge spannen. Het geheel is schoon. Voor enkele passages voorbehou den voor volwassenen. j. v. <f. B. Rolien en Ralien door Josepha Mendels, Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam. Beethoven-cyclus Volgens de traditie organiseert het Concertgebouw ook dit jaar weer een serie concerten, waarin de 9 symphonieën en de 5 piano- concerten van Ludwig von Beetho ven ten gehore worden gebracht. Het Concertgebouworkest o. I. v. Eduard van Beinum zal deze Beet- hovencyclus in 7 concerten uitvoe ren, waarbij men zich van de solis tische medewerking van Arthur Schnabel heeft verzekerd. De data voor de concerten zijn als volgt vastgesteld: Zondag 15 Juni, Don derdag 19 Juni, Zondag 22 Juni, Dinsdag 24 imij Donderdag 26 Juni, Zondag 29 Juni en Donderdag 3 Juli. Fantasie en werkelijkheid Ontsproten aan het brein van Ju les Barbier, die de tekst dichtte, is deze Fantastische Opera, zoals deze woorden met grote letters vermeld staanop het programma, dat U bij het binnentreden van de schouw burgzaal voor een zinken kwartje wordt aangeboden, de enige opera die Offenbach geschreven heeft! De geestige en gevierde operette-com ponist, bekende verschijning in de 19e eeuwse Parijse theaters, de vlot te en goede melodieënmaker, door Wagner wel eens genoemd de Mo zart van de kleine kunst, liep reeds lang met het plan rond een werke lijke grote opera te schrijven, totdat hem eindelijk deze tekst in handen viel en hem inspireerde. Fantastisch is deze opera inderdaad, zowel wat aankleding en décor aangaat als wat de inhoud betreft, hoewel een kor rel waarheid in deze fantastische fantasieschepping niet ontkend kan worden. De dichter Hoffmann ver telt ons dan het komisch-tragische venhaal van zijn jeugdliefde voor Stella, een befaamde opera-diva, de vrouw, die drie aardse vrouwen in zich verenigt, de incarnatie van Olympia, een automaat zonder ziel en geest, van Antonia, een door het noodlot getroffene, en van Guilietta, de vrouw die voor ieder veil is. De Muze, de getrouwe leïdsvrouwe van de dichter, tracht hem van deze ^■fatale liefdés te weerhouden en be reikt dit, wanneer hij volkomen ge desillusioneerd, Stella van zich af wijst en eenzaam, doch vervuld van zijn boven-wereldse taak als dich ter, achterblijft. Dit gegeven heeft Offenbach oversproeid met de champagne van zijn niet belang rijke, doch zeer suggestieve en dra matische muziek, die het toppunt bereikt in enkele aria's van Olympia (Louise de Vries), Antonia (Greet Koeman) en Hoffmann (Frans Vroons) en in de echte Offenbachse melodiek. Het beste van deze opera is misschien wel de meesterlijke be werking en vertaling van de tekst door Jan Engelman. Prachtig Ne derlands, dikwijls op een hoger plan staand dan de muziek. Willem van Otterloo, die de muzikale lei ding had, heeft zich doen kennen als een geboren opera-dirigent, die geen enkel onderdeel aan zijn aan dacht liet ontsnappen en licht en luchtig, dramatisch waar het nodig was, deed zingen en spelen. De "Stichting Nederlandse Opera is weer een belangrijke schrede vooruitgegaan met het op verant woorde wijze doen uitvoeren van deze lichte opera, de eerste en laat ste van Jacques Offenbach. S. V. P. C. Hooft-tentoonstelling Zaterdag 24 M»i wordt de ten toonstelling „P. C. Hooft en zijn tijd", die ter herdenking van de 300ste sterfdag van de grote dich ter in het Muiderslot is bijeenge bracht uit particuliere verzamelin gen en voorwerpen uit het Rijks museum en de Universiteitsbiblio theek te Amsterdam, voor het pu bliek opengesteld. De officiële ope ning van deze expositie, die een duidelijk beeld geeft van de om standigheden, waaronder de drost van Muiden heeft geleefd en van de sfeer .waarin de Muiderkring bijeenkwam, geschiedde Dinsdag jl. door de minister van O., K. en W., Z. Exc. dr. J. Gielen. Een Pieter de Hooch voor het Mauritshuis De heer en mevr. H. E. ten Cate- van Wulfften Palthe te Almelo heb ben aan de Staat der Nederlanden ter plaatsing in bet Mauyitshuis een schilderij van Pieter de Hooch ten geschenke gegeven, voorstellen de een achterplaats) j van een huis te Delft. Hierdoor is het Maurits huis verrijkt "met ten meesterwerk van deze schilder uit omstreeks 1656, die tot nu toe nog niet was vertegenwoordigd in dit museum. IN ATTNANG-I van de Traun verkeer van het Oriënt Wie na moet hier een b gewichtig overl bommenwerpers uren lang door de totale oorlog reld een tocht a Dartel hobbelt langs Gmunden m aan de idyllische Bad Ischl, de gedi badplaats, waaraat Josef, Aartshertog en andere grote namen verbonden, treintje omzichtig de Pötschenpass e door de kloof van bergte langs het fE Hallstadt en Hallst rijk geornamenteei zen als uitgestroo wand, om dan lari de altijd wild opl opwaarts te snelle tentieuse Bad Au: we de trein verdei vervolgen naar het dal, naar Steinac volgen het hoge een menigte van laten ons glijden omslotenheid van bergreuzen onder de 3000 meter hog zijn eeuwige witte dorpe Alt Aussee. Als de Hier zijn we aa rae" gekomen. De weg slingert zich langs de uitlopers gepaard aan een si loopt tenslotte doo sieve, loodrechte „Totes Gebirge", dood gebergte me! holen en spelonl sneeuwvelden zich lijken uit te strek het dorpje in de toch verheft het boven de zeespiegi leefde er sinds 1 meïkt door de wer bergwerken, van s en magere veeteel gasten. Het telde 1 leden goed 1800 zi nu nog. Th deze W( levensstaat ware c andering gekomen alle dimensies van lijke overtreffende van de oorlog hier pen. Want dit sli dorp, waarvan zeli kers de naam nie promoveerde in de van de oorlog plot zelingwekkende ho ste „hoofdstad van se Rijk". Toen het deel van het Reit val van Berlijn, fe bestond uit enige vincies, trok het heid bevindende Duitse leidfng zich ture bijna bomvrij om van daaruit stand" te leiden, volking van Alt-A tiid van 1800 tot r Men hoorde er al reld, want zelfs diers en Jappen i gekomen. Excel melk! Ministers met c torstitels, generaal mitsgaders ega's,.k kinderen, woonden jes en in koestalh stonden voor de e ter plaatse urenlai een kwart litertje voor het raadhuis i door J. S. F1 51. „Misschien zou il ning kunnen biede zou bijvoorbeeld du nen uitloven voor het spoor van die r nen zetten. Wat zou gen?" Daniel Pyke lach zijwaarts zijn weg „Ik moet lunchen," Blake staan waar z ontmoet, terwijl de vroeg, hoeveel de wel zouden weten. „En tenslotte," m wijl hij naar de C; rugkeerde, „tenslott schien helemaal nie ik zelf maar eens v gaan zorgen." Dit besluit stonc geest, toen hij die r toog naar Malvery werd versterkt toer Mal very over de jc ling sprak. In stil! luisterde Rachel ns over de voortgang twee dagen; het cheque vervulde hai met verbazing. Ma: Blake's verwonderii geen verrassing toe

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1947 | | pagina 4