Duel zonder schutters
EEN UURTJE TELEX
Hoornse Landwachtcommandant
voor het Bijz. Gerechtshof
De bonnenlijst
VOORSTEL TOT SPAARACTIE
AANGENOMEN
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD Donderdag 19 Juni 1947
PAG. 3
RECHT
uder in het
gesteld
Raad van
>atie
Nederlandse
ersschepen
berichten
„De doodstraf is voor mij geen straf
Maar de Kamer zal beslissen
wanneer ze zal beginnen
De export van
pootoardappelen
HEERENVEEN KLOPT
N.E.C.
BLAUW-WIT - M.V.V.
OM HET LANDS
KAMPIOENSCHAP
KRUIDENIERS
PROTESTEREN
Een millioen
fi
fi
Een vol jaar
ziekengeld
WETSONTWERP
INGEDIEND
Internuntius
bezocht Vlissingen
&lcI Aialvety
egen kunnen we
arbeidskwestie,
fd in „Koehoeks-
ost. Via een ci-
nhangig gemaakt
an de arbeid en
landbouw, is de
!ld, om zü« werk-
bedrijf van deze
„elfde voet voort te
louder kreeg het
arbeider, wanneer
bestaat, met in
de gebruikelijke
te ontslaan. Hier-
de veehouder vol-
Lijk werd gesteld,
wel degelijk doel
üaad van Cassatie
adaan tegen enige
orger Bloedploeg.
Alkmaar, die te
gevangenisstraf
kreeg twintig
Amsterdammers G.
G. J. Hinten, die
Bloedploeg wa-
voorlichtingsrapport
Wegens nietigheid
■ding zal de zaak
ger uit Amsterdam,
■an de „ploeg", op-
vorden berecht,
ormalig lid van de
ïenberg", werd tot
tot 12 jaar ge-
roordeeld. Over het
veroordeelde lid
J. van Wijk uit
een voorlichtings
in gewonnen.
van Rotterdam te
verwacht.
Batavia—Rotterdam,
isterre gepasseerd.
18/6 in de Golf
itavia-Amsterdam)
7/6 van Accra te
ïam—Batavia, 15/6
:/6 van Amsterdam
,ok.
7/6 van Rotterdam
Tuni. Aardappelen
1416; postelein 30
60—2.20; snijbonen
;n 18—38; doperw-
m 1.20—1.70; toma-
speen 21—49; rabar-
9.40; bloemkool 8
38; perziken 577;
10; rode bessen 1.10
Aangevoerd door
,,883 pond kuilaal 2
lijnaal 2.86—3.01; 88
2; 60 pond voorn 10;
40, alles per pond.
17 Juni. Aange-
aardappelen: groot
-29; kriel 1217.
Aardappelen grote
15—23; kriel 8—16;
402.10; idem II
krop 2.70—9.80; sla
slabonen 2.102.20;
bospeeh 2435; pos-
m 98—1.14; rabarber
ler I 58.
GE" HEM. Vroege
26; drielingen 17-20
aanvoer 25.000 kg;
sla 3—8.50; peulen
6,20—8.40; doperw-
21; slabonen 1.86;
19; bospeen 3238;
50.
19 Juni 1947.
lappelen, eerstelingen
kleine 14.20—16.80;
n 11—25.
3PEL. 19 Juni.
176.750 kg aardap-
16—28 per 100 kg;
per 100 kg; id. kriel
kg; 300 bos bospeen
bos; 4700 stuks sla
00 stuks; 12 kg aard-
per kg.
PEL, 19 Juni.
1.55; 19.760 kg aard-,
12.70—16.50; klein
ote 24.80—30.
ARWOUDE, 19 Juni.
ege aardappelen 20
17; kleine 1017.
rk, dat hij in dienst
ap verricht had. Hij
ntie bij hooggeplaat-
e hem op hun beurt
evelingsbrieven voor-
il liet hij- zich zelfs
ggever Van een Am-
int, interviewen, en
lezers het verhaal
voor. Een Kromme-
die de krant las,
n wagen en kon die
maanden zwaar be-
alfweg gaan ophalen,
een aanrijding had
de „slee" had hij
het hoofd op hol ge-
1 van haar weten los
hij nog „een onge-
ïet zijn 'actie voor de
ten's Jeugd". Op een
naar een drukkerij
n bestelde daar 40.000
n voor deze stich-
es proefdrukken, die
hij nu manoeuvreren,
schreef hij aan zich-
kende die met „kapi-
s", een gefingeerde
brieven verzocht hij
nedewerking te ver-
organiseren van bij-
n bate van Putten's
deze brieven in zijn
naar grote sigaren-
distilleerderijen en
at los voor het „goede
geen mens vermoed-
eigen portemonnaie
lelijk de politie dit
n einde bracht. Een
m tot* de werkelijk-
le gemeenschap werd
larlijk individu ver-
„Is deze man zo slecht, dat hij de doodstraf verdien^", vroeg
Mr. H. Schuurman, de verdediger van de Hoornse landwacht
commandant W. A. v. d. Spek aan het eind van zijn pleidooi,
dat hij begon met de opmerking, dat zijn cliënt niet anders ver
wacht had, dan dat de doodstraf tegen hem zou worden geëist,
nadat tegen zijn drie ondergeschikten, de landwachters Jonker,
Mayer en Alders de vorige week eveneens de zwaarste straf
was geëist.
En in zijn eigen pleidóoi zei v, d.
Spek, dat de doodstraf voor hèm
geen straf was; wel voor zijn vrouw
en kinderen en verwanten. Hij wil
de boeten voor zijn schuld, maar
niet met de dood.
Er bestond voor deze zaak die
door het Bijz. Hof te Alkmagr be
recht werd enorme belangstelling;
publieke tribune en de"banken voor
pers en genodigden waren overvol.
Vele belangstellenden konden niet
worden toegelaten. Zij behoeven er
niet veel spijt van te hebben, want
de zitting had vaak meer het ka
rakter van een fluistercampagne dan
van een openbare behandeling; bij
zijn onverstaanbaar lezen van tal
van schriftelijke verklaringen
maakte de president de indruk alsof
hij zat te brevieren.
De verdachte v. d. Spek liet bij
zijn binnenkomst in de zaal, bij het
zien van zoveel belangstelling een
geamuseerd glimlachje zien.
Het voorlezen van de lange dag
vaarding door de Pi'oc. fiscaal, Mr.
W. Bakhoven vorderde 5 minuten.
De voormalige landwachtcom
mandant werd hierin ten laste ge-
legdyMat hij op 1 Mei '45 te Zwaag
opzettelijk, na kalm beraad en rus
tig overleg de illegale werkers R.
Dijkstra, J. Smink en J. Kort van 't
leven had beroofd door op hen van
korten afstand enige schoten te los
sen, tengevolge waarvan zij ter
stond of kort daarna zijn overleden.
Voorts werd hem ten laste gelegd
uitlokking tot moord door zijn on
dergeschikten Jonker, Mayer en
Alders, op'de illegale werkers A. C.
de Graaf uit Wieringermeer op 17
April te Abbekerk; op C. Comman
deur te Spanbroek op 23 April en
op de vluchtende J. v. d. Bosch, op
7 Febr. te Hoorn, voor welke feiten
genoemde landwachters vorige week
voor het Hof terecht stonden.
Verdachte erkende wel de illegale
werkers na de razzia te Zwaag te
hebben doodgeschoten, doch niet na
overleg; hij ontkende voorts op
dracht gegeven te hebben de Graaf
en Commandeur dood te schieten en
in het geval v. d. Bosch wel aan
Jonker opdracht gegeven te heb
ben te schieten, doch niet met de
bedoeling de man te doden.
Getuigenverhoor
Door het getuigenverhoor kregen
de aanwezigen een duidelijk beeld
van het dramatisch gebeuren op de
eerste Mei '45 te Zwaag, waar die
dag door 5060 landwachters en
Duitsers een razzia werd gehou
den. Vier wielrijders die werden
aangehouden, bleken twee handgra
naten en munitie bij zich te hebben.
Een ervan werd door landwachter
Jonker afgemaakt; drie ervan wer
den met de handen omhoog voor het
Raadhuis met hetgezicht naar de
muur geplaatst. Op enige meters
afstand stond v. d. Spek. volgens
get. de Wed. Kraakman en haar
zoontje Piet. met een horloge in de
hand. Om klokslag 12 uur schoot
V. d. Spek de drie mannen in de
rug, om ze'met een genadeschot in
het hoofd verder af te maken.
Verdachte beweerde, dat een der
arrestanten een verdachte, bukken
de beweging had gemaakt en aan
gezien er die tijd meerdere land
wachters door illegalen waren neer
geschoten, nam hij geen risico en
voor het tijdvak van 22 Juni
t.e.m. 5 Juli 1947
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van;
Bonkaarten KA, KB, KC 707
(serie F)
F-01 brood 800 gram brood
F-02 brood 400 gram brood
F-01 boter 125 gram boter
F»02 boter 250 gram margarine of
200 gram vet
F-01 melk 4 liter melk
F-03 melk 7 liter melk
F-05 melk 7 liter melk
F-06 melk 1 ei
F-01 vlees 100 gram vlees
F.-02 vlees 200 gram vlees
F-01 alg. 200 gram kaas
100 gr. bloem - of zelfr.
bakmeel of kinder
meel (niet uit rijst
bereid)
125 gram koffie
50 gram thee
125 gram margarine of
100 gram vet
1600 gram brood
125 gram margarine of
100 gram vet
800 gram brood
125 gram boter
Bonkaarten KD, KE (Serie F)
F-ll brood 800 grajn brood
F-ll boter 250 gram boter
F-12 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
12 liter melk
12 liter melk
100 gram vlees
100 gram vlees
100 gram kaas
1 ei
800 gram brood
100 gr. bloem of zelfr.
of kindermeel (niet
uit rijst bereid)
F-16 res. 600 gram bloem of kin
dermeel (niet uit
rijst bereid) of zelf
rijzend bakmeel
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME,
MF, MG 707 (bijz. arbeid, a.s.
moeders en zieken) (serie F)
F-21 brood 800 gram brood
F-21 boter 250 gram boter
F-22 boter 250 gram margarine of
200 gram vet
F-21 melk 5 liter melk
F-21 vlees 300 gram vlees
F-22 vlees 100 gram vlees
F-21 kaas 200 gram kaas
F-21 eieren 5 eieren
Op 26 Juni zullen bonnen worden
aangewezen voor suiker, cacao, ver
snaperingen en tabak.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 20 Juni a.s. wor
den gebruikt, met uitzondering van
de bonnen voor melk, waarop
eerst met ingang van Maandag 23
Juni a.s. mag worden gekocht.
De niet-aangewezen bonnen van
de serie E kunnen worden vernie
tigd.
F-02 alg.
F-03 alg.
F-04 alg.
F-01 res.
F-03 res.
F-04 res.
F-06 res.
F-07 res.
F-13 melk
F-15 melk
F-ll vlees
F-12 vlees
F-ll alg.
F-12 alg.
F-13 res.
F-14 res.
i
schoot de man neer, om vervolgens
met de andere twee hetzelfde te
doen, waarvoor, zoals de Proc. fis
caal opmerkte, toch geen directe
aanleiding was.
Get. Wed. Kraakman die de hele
scène gevolgd had, had niet gezien,
dat een der arrestanten 'n bukken
de beweging maakte; haar 16-jarige
zoon, die ook gehoord werd, wèl.
De Proc. fiscaal nam aan, dat deze
bukkende beweging na het eerste
schot gevolgd zal zijn.
Volgens de get. deskundigen dr.
Barnhoorn en de politieman Heystek
vertoonden de "lichamen der ge
troffenen 'n schotwond in de rug en
een in het hoofd.
De 20-jarige landwachter D. Tal
man had destijds voor de politie
verklaard, dat v. d. Spek tegen de
arrestanten gezegd had: Trek je
jas maar uit; het zou zonde zijn,
als er gaatjes inkwamen,"
De get. kon zich dit nu niet meer
„voor 100 pGt." herinneren, maar 't
Hof pam hier toch voor 100 pCt. no
titie van.
De moord op A. de Graaf
en C. Commandeur.
Nadat bij de bejaarde C. Com
mandeur uit Spanbroek huiszoeking
was gedaan door v. d. Spek en con
sorten, waarbij handgranaten, pi
stolen, overalls enz. gevonden wer
den, kreeg Mayer van v. d. Spek
opdracht deze „terrorist" op weg
naar Hoorn neer te schieten. Jon
ker vroeg aan v. d. Spek, welke op
dracht hij aan Mayer gaf, waarop
deze hem toevoegde: en jij zorgt
daar ook voor.
Toen bij een zijweg het transport
recht doorreed, gaf Mayer de oude
Commandeur opdracht rechts af te
slaan, om hem vervolgens „op de
vlucht" neer te schieten, waarbij
Jonker hem assisteerde.
Op dezelfde wijze werd de moord
op de vroegere weth. v. d. Wierin
germeer A. C. de Graaf ge-ensce-
neerd, nadat deze gearresteerd was,
toen hij bij de inundatie van de
Wieringermeer nog iets van zijn
boerderij had'pogen te redden, na
dat hij een jaar was ondergedoken.
Ook in dit geval had v. d. Spek
de opdracht aan Mayer gegeven,
naar deze verklaarde; get. Alders,
de landwachter. die bij deze schiet
partij assisteerde verklaarde dat hii
wat doof was en dat de opdracht
ook wel anders kan zijn geweest.
Verd .v. d. Spek 'ontkende in
beide gevallen de opdracht gegeven
te hebben, doch Mayer wist hem
precies de plaats te noemen waar
hij dit wèl gedaan had.
Get. Alders, die zich aanvankelijk
op het verschoningsrecht wilde be
roepen, omdat hij tegen zijn vroe
gere chef getuigde, waar hij nog al
tijd veel respect voor heeft, ver
klaarde echter nog, dat De Graaf bij
een zijweg doodgeschoten moest
worden; dat er geen pardon gebruikt
mocht worden en dat er goed raak
geschoten moest worden.
De verklaring van de landwach
ter Alders, dat de daden van zijn
chef v. d. Spek hem toentertijd
rechtvaardig voorkwamen en dat hij
v. d. Spek nu nóg beschouwde als
iemand, die recht door zee gaat,
ontlokte een honend gelach op de
publieke tribune.
Tenslotte werd verdachte ge
vraagd naar de motieven van zijn
daden. Hij hield vol, dat een der
arrestanten een verdachte beweging
had gemaakt en dat hij uit een im
puls had gehandeld. De morele
remmen waren bij hem in die tijd
weg, zoals bij die andere mensen,
voegde hij er aan toe, die toen NS
B'ers en landwachters doodden.
De President somde daarop 'n
aantal andere hem niet .ten laste ge
legde feiten op, huiszoekingen en
arrestaties enz., tengevolge waar
van nog meerdere personen de dood
vonden,
Requisitoir
Mr. Bakhoven herdacht eerst de
verzetslachtoffers, die door de ter
reur van de landwacht in de laatste
maanden vóór de bevrijding in de
kop van Noordholland de dood von
den. Hij achtte het bewijs van
moord ,op de arrestanten te Zwaag
geleverd. Het verweer van verdach
te accepteerde hij niet; de arrestan
ten hadden bij/zo'n overmacht geen
schijn vap kans bij verzet of vluch
ten. Ook de uitlokking tot moord in
de andere gevallen is bewezen door
de verklaringen van Mayer, Jonker
en Alders. T.a.v. het 3de feit, uit
lokking tot moord op v. d. Bosch
acht spr. het bewijs niet geleverd en
neemt hij aan, dat niet de bedoeling
tot doden voorzat; op dit punt eist
Mr. Bakhoven vrijspraak om ten
slotte yna de rol van verd. als Cdt.
van de landwacht in het algemeen
geschetst te hebben de doodstraf
te eisen.
Pleidooi
Mr. Schuurman sloot zich aan bij
de woorden van deelneming met de
nabestaanden der slachtoffers, om
vervolgens na een juridisch pleidooi
tot de conclusie te komen dat in het
eerste geval wèl opzettelijke dood
slag, doch niet moord bewezen is;
ook de uitlokking tot moord in de
andere gevallen acht hij niet bewe
zen, na de verklaringen van get.
Mayer in twijfel te hebben getrok
ken.
Verd. v. d. Spek houdt hierna zelf
ook nog een lang pleidooi, waarin
hij zijn spijt erover uitdrukt dat hij
volkomen onschuldige mensen heeft
gedood. Hij zegt. steeds de conse
quenties van zijn N.S.B.-lidmaat-
schap te hebben aanvaard, zoals hij
ook nu de consequenties van zijn
daden aanvaardt. Hij vreest de dood
niet en wil liever boeten door lei
venslange deportatie.
Uitspraak 1 Juli.
(Van onze parlementaire redacteur)
HET WAS REEDS gisteren aan te zien, dat minister Lïeftinck
bij de Kamer succes zou hebben met de door hem ontworpen
spaaractie: de Kaiholieken en socialisten zouden zich ongetwij
feld achter hem stellen, maar dat de oppositie hem zo'n teleur
stelling zou baren, dat had de bewindsman van financiën zeker
niet verwacht. Zijn wet tot inleiding van de spaaractie werd met
45 tegen 26 stemmen tenslotte aangenomen en het waren vooral
de katholieken, die hem nu nog niet de volmacht wilden geven
naar goeddunken spaarbrieven uit te geven.
Waarom heeft de oppositie zich
zo fel tegen Lieftirick gekeerd? Zij
voerden in hoofdzaak als argumen
ten aan, dat de minister reeds zo
veel aanslagen op dé spaarzin had
gepleegd en door zijn consumenten-
crediet een soort Sinterklaas had
gespeeld, dat de spaarzin aanzien
lijk was verminderd en wel zo, dat,
naar de minister toegaf, slechts 35--
40 pet. van ons volk nog spaart. De
communisten keerden zich tegen
Lieftinck omdat de regering aan de
loonstop vasthoudt en de arbeiders
dus dwingt te sparen, d.w.z. niet te
consumeren. Volgens hem zijn al
leen de kapitalisten nog maar in
staat, het geld, dat zij nu verbras
sen, in besparingen te beleggen.
In een bijna ontroerend beroep
•op de Kamer heeft de minister aan-
VRIJDAG 20 .TUNI
HILVERSUM I. 7.00 Nieuws;
7.15 Ochtendgymnastiek; 7.30 Gra-
mofoonmuziek; 8.00 Nieuws; 8.18
Opera-programma; 9.00 Gramo-
foonmuziek; 10.00 Morgenwijding
(V.P.R.O.); 10.20 Voor de zieken;
10.45 Piano en zang; 11.30 Musette-
klanken 12.00 Landschappen van
Zweden; 12.30 Sportagenda; 12.35
Dansorkest; 1.00 Nieuws; 1,15 De
onderzeedienst; 1.25 Vaudeville-or
kest; 2.00 Kookkunst van mevr. R.
Lottgering-Hiliebrand; 2.20 Gramo-
foonmuziek; 4.00 Operette; 5.00 Or
gel; 6.00 Nieuws; 6.30 Programma
voor de Ned. Strijdkrachten; 7.15
Tango-orkest; 7.30 Cursus V.P.R.O.;
8.00 Nieuws; 8.05 Piano; 9.00 Men
vraagt en wij draaien; 9.45 Ama
teurs-programma; 10.15 Gramofoon-
muziek; 10.40 Avondwijding VPRO;
11.00 Nieuws; 11.15 Concert.
HILVERSUM II. 7.00 Nieuws;
7.15 Ochtendgymnastiek; 7.30 Gra-
mofoonmuziek; 8.00 Nieuws; 8.15
Gramofoonmuziek; 8.30 Orkest;
9.50 Gramofoonmuziek; 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Divertimento; 11.15
Blaaskwintet; 11.45 Piano-duo; 12.00
Gramofoonmuziek; 12.30 Ned. Ka
merkoor; 1.00 Nieuws; 1.15 Franse
marsmuziek; 1.35 All round Sextet;
2.40 Orgel; 3.20 Pianokwartet; 4.00
Declamatie; 4.20 Vocaal-kwartet;
4.50 Harmonie- en Fanfareklanken;
6.00 Sans Souci; 6.45 Hoorspel; 7.00
Nieuws; 7.15 Appèl voor de ex-po-
litiëkg gevangenen uit de bezet
tingstijd; 7.30 Geestelijke liederen;
8.00 Nieuws; 8.15 Kurhauas-concert
9.05 Insecten-concert; 9.25 Orgel;
10.30 Nieuws; 10.45 Avondoverden
king; 11.00 Avondconcert.
getoond, dat ons land in de aller
ellendigste positie verkeert, de de
viezenpot is leeg en ons land hefeft
enorme schade geleden: zie naar
Zeeuws-Vlaanderen, No'ord-Limburg
naar de Betuwe, naar Rotterdam en
Den Haag. Hoe moeten wij die
wederopbouw betalen? Wij als over
heid kunnen die zaak op twee ma
nieren financieren en wel door de
bankbiljettenpers te laten draaien
ofwel door te sparen en uit die
middelen de kapitalen voor de we
deropbouw te verstrekken. Ik be
grijp u niet, heren van de oppositie,
z\ zeide minister Lieftinck, gij wilt
herbouwen, gij hebt de overige
noodmaatregelen van mij geaccep
teerd en nu verzet g£ u. Noem mij
dan een andere weg, nu doetge
niets dan afbreken.
Maai; de oppositie liet zich niet
vermurwen, zij vond bovendien nog,
dat het particulier initiatief te
weinig kans kreeg en zij vreesde
een waanzinnige staatsinmenging,
doordat de Regeringsvoorlichting
als apparaat van reclame voor het
sparen zal worden ingeschakeld. En
zo bleven de partijen even ver van
elkaar als zij van den beginne af
hadden gestaan. Lieftinck behaalde,
zoals gezegd, toch de overwinning
door de regeringspartijen, maar hij
zal opnieuw aan de Kamer moeten
vragen of hij met de uitgifte van
spaarbrieven kan beginnen. De Ka
mer zal dan oordelen of de tijd
daarvoor rijp is.
Ondanks de zeer strenge winter
en het nijpend tekort aan verpak
kingsmateriaal is Nederland er in
geslaagd zijn geraamde export
programma 19461947 voor poot-
aardappelen voor bijna 90 pet. uit
te voeren, zo wordt ons van be
voegde zijde medegedeeld. In totaal
werden ruim 340.000 ton pootaard-
appelen geëxporteerd (door middel
van de B.E.A.), terwijl een klein
gedeelte (13.000 ton) individueel
uitgevoerd werd.
Van de totale hoeveelheid cen-
ttraal uitgevoerde pootaardappelen
werd in de herfst 1946 ongeveer
200.000 ton geëxporteerd, en in het
voorjaar 1947 ruim 127.000 ton. Dit
laatste is, gezien de lang aanhou
dende winter en de hieruit voort
vloeiende moeilijkheden, als een
opmerkelijke prestatie te beschou
wen.
Het was een spannende wedstrijd
waarin de Friezen voor de rust hun
vorm niet konden vinden en bijna
drie kwartier in de verdediging
werden gedrongen door een vurig
N.E.C. dat evenwel aan techniek en
schotvaardigheid te kort kwam om
zich een veilige voorsprong te ver
schaffen. Het Nijmeegse doelpunt
kwam in de 37e minuut uit een goe
de kopbal van van Hemert.
Bij N.E.C. deden achterhoede en
middenlinie goed werk maar in de
voorhoede wilde het niet vlotten.
Tot overmaat van ramp moest de
rechtsbuiten Hedriks wegens een
sleutelbeen breuk uitvallen. De uit
stekend' voedende middenlinie bood
haar voorwaartsen nog tal van goe
de kansen waarvan achter niet ge
profiteerd werd. De Friezen waren
in deze speelhelft alleen door enkele
uitvallen gevaarlijk doch vonden de
Nijmeegse verdediging berekend
voor haar taak. Zo kwam de rust
met 10 voor N.E.C.
Na de rust waren de rollen om
gekeerd en zag men een sterk aan
vallend Heerenveen in actie. Aan
vankelijk hielden de Nijmegenaren
stand, en zij konden zéïïs door
Biesveld de score opvoeren tot 20,
Maar toen kwam Heerenveen met
sluitend samenspel geweldig opzet- j
ten. Abe Lenstra gaf de toon aan,
hij was het ook die op zijn eentje
door de Nijmeegse verdediging heen
wandelde en Nagtegaal met een
scherp schot verraste. (2—1) Binnen
tien minuten vielen er nog twee
Friese doelpunten, een uit een vrije
schop, prachtig door Lenstra geno
men (22) en het tweede na bril
jant combineren van Lenstra en
Jonkman welke laatste onhoudbaar
in schoot (23). De Friezen waren
nu niet meer te houden, alhoewel
N.E.C. vertwijfelde tegenstand bood.
Zij domineerden over alle linies en
Jonkman zorgde voor het vierde
Friese doelpunt (24) Het publiek
begon het terrein al te verlaten toen
een minuut voor het einde bij een
schermutseling voor het Friese doel
Lakenberg Sr. Veenstra verrastte en
de achterstand verkleinde: 34.
Een groep van vertegen
woordigers van de
400.000 verplaatste perso
nen uit de Amerikaanse
bezettingszone in Duits
land, die in ons land ver
toeven om- een bezoek te
brengen aan textiel- en
machinefabrieken, scheeps
werven en het mijngebied,
zijn door" de burgemeester
van Amsterdam ten stad-
huize ontvangen, ^c- Ver
moedelijk tengevolge van
kortsluiting ontstond gis
termorgen zeer felle brand
in een herenhuis aan de
Paul Krugerstraat te Hen
gelo. De inboedel werd ge
red. Het pand brandde ge
heel uit. ;j: Gisterenmiddag
heeft een zware uitslaande
brand gewoed in een ijze
ren loods aan de Oleander
straat 7a te Rotterdam,, toe
behorende aan de groot
handel in kruidenierswa
ren, was- en poetsartikelen
van Gebr. Alers. In het
Zuiden van ons land is
door de politie aangehou
den de 33-jarige Duitser
recherche de dieven op het
spoor was en zij na som
matie weigerden te blijven
staan, schoot de "recherche
op de mannen. Een van
hen werd dodelijk getrof
fen. De ander ontvluchtte.
Anton Koullon, „politisch
fuehrer" die tijdens de eva
cuatie van Wageningen een
ware terreur uitgeoefend
heeft op de arbeiders. >j;
Uit het kantoor Helmond
van de Brabantse buurt
spoorwegen en autodien
sten N.V. werd de brand
kast gestolen, die door de
dieven op een wagentje
vervoerd werd. Toen de
De Britse minister van
oorlog, Bellenger, heeft
zijn dank betuigd aan de
burgemeester van Nijme
gen die zich bereid heeft
verklaard te zorgen voor
kosteloos vervoer van de
Nederlandse grens naar
zijn stad van familieleden
van Britse soldqten, die te
Nijmegen zijn begraven.
Bouwvakarbeiders, aange
sloten bij verschillende
bonden, hebben te Nijme
gen het werk aan een
grote woningbouw aan de
Floraweg te Nijmegen
neergelegd. De arbeiders
hadden een conflict met de
werkgevers over het loon.
:j: Een klein opleidings
schip van het Belgische
zeekadetten korps zal in
Augustus a.s. voor drie da
gen de haven van Rotter
dam bezoeken, ijs Dr. Ge
offrey Fisher, aartsbis
schop van Canterbury,
heeft de hoogste onder
scheiding, die de Angli
caanse kerk aan buitenlan
ders kan toekennen, gege
ven aan' dr. Andreas Rin
kel, aarts-bisschop van
Utrecht der oud-katholie
ken en primaat van de
oud-katholieke kerken.
'twQÊKmft Ét«
,/r
Delfzijl is het „strand" van Groningen. Het is echter geen echt
strand. Men had derhalve een kunstmatig strand gemaakt, waar
van helaas niet veel meer overgebleven was. De bevolking be
sloot toen energiek dit kunstmatige strand weer in ere te herstel
len en het mannelijke deel trekt er thans met de schop op uit,
om dit zo spoedig mogelijk te doen, zodat de Groningers binnen
kort weer kunnen genieten van het selfmade zeestrand.
(Van onze eigen redacteur)
De tienduizenden hadden uitgere
kend 20 minuten op de grasmat ge
staard, toen Westphal met een zacht
schot keeper Wittelings voor bet
eerst aan het werk zette. Men zou
geneigd zijn te zeggen, dat de par
tijen tot dan toe, om met een geijkte
term te spreken, op zoek waren ge
weest naar de zwakke steeën in de
wederzijdse verdedigingen. Doch in
feite wisten de partners, die Alkan
der nog i vier dagen geleden in
Maastricht ontmoetten, precies wat
zij aan elkaar hadden en waren het
eigenlijk alleen de achterhoeden, die
de toon aangaven. Toch waren er
toen aan beide zijden reeds twee
corners genomen, doch zowel de
wijze waarop zij tot stand kwamen
als de manier waarop zij werden
benut openden geen brillante aspec
ten voor het verder verloop van de
wedstrijd.
MVV zocht haar heil in short
passing en driehoekspel. Daar tegen
over plaatste Blauw-Wit een ver
rassingssysteem van vinnige through
passen naar de vleugels, die snel en
zeer bewegelijk opbrachten en Van
Bun door geraffineerde switches en
kele malen tot wanhoop brachten.
De Maastrichtenaren kwamen, ook
in d<= eerste helft, meerdere malen
gevaarlijk voor het Amsterdamse
doel, maar de opbouw van hun aan
vallen was te gecompliceerd, het tik
tak-spelletje, hoe bekoorlijk soms
ook voor het oog, miste de nuttig
heid van een flitsende doorbraak,
die de verdedigers niet in de gele
genheid stelt hun posities in te
nemen. Het voorhoedewerk behoeft
niet aan stijl en souplesse in te boe-
teh, wanneer om redenen van op
portunistische aard het systeem eens
overboord wordt gegooid en men
eenvoudig probeert een bal tussen
twee palen te trappen.
De Limburgse linkshalf Kaanen
zag dit bijtijds in en trachtte drie
maal achtereen met een ver en goed
gericht schot op van Raalte's heilig
dom zijn confraters te beduiden, dat
men voor het doelpunt gerust met
alle fraaiheden van een systeem mag
breken, omdat de tgetiek er is voor
het doelpunt, en het doelpunt niet
voor de tactiek.
Tot aan de rust, die met dubbel-
blanke stand inging, waren er. be
houdens een adembenemende solo-
rush van Bergman en een fraaie safe
van Van Raalte, geen daverende
dingen gebeurd.
Na de hervatting werd dit echter
anders. Beide partijen demonstreer
den de figuur van de vergrote voor
hoede en gaven daardoor te kennen,
dat zij hun zwaarste geschut in het
offensief brachten. Het eigenaardige
hierbij was, dat Blauw-Wit hierbij
tegelijkertijd een „elastische", stop-
perspil creëerde, waardoor 't hoofd
stedelijke spel zeer bewegelijk werd
en aan de Maastrichtse verdediging
de zwaarste eisen stelde. De Lim
burgers bleven in hun kerte spel
volharden. Zij kwamen keer op keer
fraai combinerend tot voor do poort,
der Blauw Wit-veste, doch hun
meet- en paswerk brak h«t élan
van de aanval en was niet van het
formaat, 'dat verdedigingen met de
rug tegen de muur brengt.
Het rijkelijk toegevloeide publiek
zag gisterenavond geen doelpunten
in" het Olympisch Stadion. En als zij
al vielen, werden zij wegens buiten
spel geannuleerd. Toen het eindsig
naal klonk, stond op het scoringbord
de stand nog dubbel blank. En -daar
was vriend en vijand tenslotte ruim
schoots mee tevreden.
UITSLAGEN
Blauw-Wit—MVV 0—0
N.E.C.Heerenveen 34
OVERZICHT
Zo rijk'aan doelpunten als de
strijd in Maastricht Zondag was, zo
arm was ze gisteren in het Olym
pisch Stadion. De strijd eindigde
n.l. zoals ze was begonnen in 00.
Neen dan hebben de bezoekers bij
N.E.C.—Heerenveen meer waar
voor hun geld gehad. Hier werden
zeven voltreffers genoteerd. Hee
renveen scoorde er juist één meer
dan de thuisclub zodat de Friese
club met het volle punt ging strij
ken en tevens de leiding in dit
tournooi nam.
Men zie de stand:
Heerenveen
Ajax
M.V.V.
N.E.C.
B.V.V.
Blauw-Wit
13—10
9— 8
7— 9
11—14
5— 4
3— 3
2—2
K. N. V. B.
DISTRICT II
Uitslagen le klasse
Neptunus Xerxes
OVERZICHT
Met deze ontmoeting is ook de
strijd in de le klasse van District II
gestreden.
De eindstand in deze afdeling is:
Te Enschede is Dinsdag een pro
testvergadering gehouden van krui
deniers en grossiers uit Overijsel
en de Gelderse Achterhoek, waarbij
ook vertegenwoordigers uit andere
delen des lands aanwezig waren.
Het protest ging tegen de prijs
politiek der regering, welke, zoals
verschillende sprekers opmerkten,
de oorzaak is, dat honderden win
keliers aan de rand van de afgrond
staan. Namens de vakgroep detail
handel kruidenierswaren werd aan
de vergadering medegedeeld, dat
de volgende week Donderdag de
Minister van Economische Zaken
een deputatie zal ontvangen. De
grieven van de winkeliers zullen
aan de minister worden voorgelegd,
terwijl tevens aan de minister zal
worden verzocht de bruto winst
marge op 20 pet. te stellen.
^jEEJV, geen gulden, zeljs geen
centen! Maar postzegels,
doodgewone gebruikte postze
gels! Die moeten we hebben en
die zullen we ook bij elkaar
krijgen als XJ ook een handje
helpt! Iedere abonné van ons
blad zende minstens veertig
postzegels naar het bureau van
ons blaa en heel de gemeenschap
van onze lezerskring maakt het
mogelijk, dat een ziek meisje
voor herstel van haar gezond
heid naar Zwitserland kan gaan.
Laat hier de saamhorigheid, die
ons door middel van uw krant
tesamen bindt, dit schone doel
bereiken! Een millioen postze
gels! We zijn al aardig aan het
tellen* Maar het is veel en we
zijn er nog niet. Gooi de postze
gels van uw brieven en druk
werken niet weg, maar zendt ze
ons. Vandaag nog liever dan
morgenEen zieke ligt er op te
wachten.
MARCUS
Blauw-Wit
gesp.
gew
gel
vrl.
pnt.
20
12
3
5
27
Volew.
20
13
1
27
Haarlem
20
12
1
7
25
Xerxes
20
11
3
6
25
DFC
20
11
1
8
2,3
Neptunus
20
8
5
7
21
DOS
20
7
4
9
18
HBS
20
7
2
11
Ifi
Stormvogels
20
2
12
14
DHC
20
5
4
11
14
Excelsior
20
2
6
12
10
De Minister van Sociale Zaken
heeft bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp ingediend, waarbij
wordt voorgesteld de Ziektewet
en Invaliditeitswet zodanig te wij
zigen, dat de uitkeringsduur van
ziekengeld van een half jaar op
een heel jaar wordt gebracht.
Het moet bepaald onbevredigend
worden geacht, aldus de minister,
dat een arbeider, die lijdende is aan
een langdurige, slepende ziekte,
reeds na een half jaar ziekengeld
te hebben genoten, terugvalt op de
lage invaliditeitsuitkeririg.
De Stichting van de Arbeid heeft
zich met het voorstel kunnen ver
enigen en juicht het van harte toe.
Uit het feit, dat het aantal lang
durige ziektegevallen slecht^ een
zeer gering percentage van het
totaal uitmaakt over de jaren
1937 tot 1942 duurde slechts 1.5 pet.
van 'de uitkeringsgevallen langer
dan 26 weken blijkt, dat de kos
ten van de voorgestelde maatregel
betrekkelijk gering zullen zijn.
Verwacht mag worden, dat met.een
premieverhoging van ongeveer 12
pet. van het thans voor de Ziekte
wet geldende premietarief de kosten
van de onderhavige verbetering
zullen kunnen worden gedekt.
De voorgestelde wijziging brengt
nog andere gunstige gevolgen voor
de arbeider mede. In de eerste plaats
blijven de ziekenfondsaanspraken
van de arbeider en zijn gezin bij
langere uitkeringsduur van het zie
kengeld thans ook een vol jaar
duren. Voorts behoudt de arbeider
gedurende een heel jaar aanspraak
op kinderbijslag en zijn echtgenote
gedurende een jaar recht op kraam
geld. Aangezien in vele langdurige
ziektegevallen toch binnen een jaar
weer arbeidsgeschiktheid bestaat,
kan de uitkering krachtens de In
validiteitswet en de daaraan ver
bonden administratiekosten geheel
worden bespaard.
Tenslotte wordt voorgesteld de
verjaringstermijn voor de uitkering
van ziekengeld te brengen van drie
maanden op een half jaar.
Woensdag bracht de Pauselijke
Internuntius in Nederland Monseig
neur P. Giobbe een bezoek aan de
Koninklijke Maatschappij „De
Schelde". Nadat 's morgens de be
drijven in Dordrecht waren bezocht
arriveerde de nuntius, in gezelschap
van zijn secretaris Monseigneur
Rossi en een vroegere attaché van
het Poolse gezantschap in ons land,
Woensdagmiddag in Vlissingen.
Nadat de directie der Koninklijke
Maatschappij „De Schelde" de be
zoekers een lunch had aangeboden
werd de werf der maatschappij be
zocht. Hierna begaf het gezelschap
zich naar de Schelde-hall, waar
Monseigneur Giobbe driehonderd
Poolse arbeiders, die bij dit bedrijf
werkzaam zijn, in het Frans toe
sprak. Zijn rede werd in het Pools
vertaald. De nuntius prees de edel
moedigheid der Polen tijdens de
oorlog en wees mede op hun plicht
tot erkentelijkheid jegens Neder
land, dat hun thans zulke mooie
kansen biedt.
Na een bezoek te hebben gebracht
aan de katholieke kerk vertrok het
gezelschap weer uit Vlissingen.
door J. S. FLETCHER
72.
Het nam maar weinig tijd van de
zijde der getuigen om deze geschie
denis te bevestigen voor de lijk
schouwer en zijn jury van twaalf
dorpelingen, plechtig vergaderd in
het zaaltje van de dorpsherberg,
waarheen het lichaam van de dode
jongen van Mal very Hold was over
gebracht. Blake, Atherton en Stra-
han gaven een verklaring betref
fende het vinden van het lijk in de
gracht; de waard van de Moon and
Star vertelde de transactievan de
boodschap tussen de. gebaarde man
en de jongen in zijn gelagkamer te
hebben gezien, Rachel Malvery en
een van de vrouwen van Malvery
Hold getuigden van Jacob Elphicks
groeiend wantrouwen tegen dieven
on zijn gewoonte om 's nachts rond
het huis en de bijgebouwen te slui
pen. De lijkschouwer, een notaris
uit Brvchester, aanvaardde klaar
blijkelijk de zienswijze van Ather
ton en maakte het kort toen hij aan
de jury een exposé van de zaak
gaf. Er scheen, zei hij, geen twijfel
te bestaan aan het feit, dat de over
ledene de dood had gevonden door
do handen van wijlen Jacob El-
phick en dat in die geest een uit
spraak diende te worden gedaan.
„Niet, eer we heel wat meer hier
over hebben gehoord, dan wij tot op
heden hebben gehoord," zei een
scherpe stem uit de jury. „Met alle
achting voor u, mijnheer de lijk
schouwer, wens ik toch heel wat
meer te weten vóór ik een uit
spraak doe tegen de oude Elphick
of tegen wie anders ook."
De .mensen, die er in geslaagd
waren, zich in het zaaltje te stou
wen, draaiden hun halzen en span
den hun ogen in om een glimp te
krijgen van deze plotselinge hand
haver van de rechten der jury.
Blake, voor wie de procedure een
nieuwtje was, keek nieuwsgierig
naar de tafql, om welke de gezwo
renen gezeten waren. Gedurerfde de
zitting had hij al meer dan eens
naar hen gekeken en bij zichzelf
gedacht, wat een zeer onintelligent,
stompzinnig, fantasieloos stelletje
mannen zij schenen, uitgezonderd
één, een kleine, oudere man met
vurige ogen en rode haren, die met
zijn duimen in zijn mouwsgaten zat,
terwijl hij een torpedovormige
baard naar voren stak in de rich
ting van elke getuige die voor de
tafel verscheen, alsof hij hem met
de verschrikkelijkste straffen dreig
de, wanneer hij niet de waarheid
sprak. Nu en dan had de kléine
man een scherpe vraag gesteld, een
enkele maal had hij hét gesprokene
beklemtoond met „hum" of een
„aha!", dat als met een stengun
werd afgevuurd. En. zoals Blake al
had verwacht, was hij de onderbre
ker die het verlangen om méér te
weten, had vertolkt.
„Dat is mijnheer Stubbs, de krui
denier!" fluisterde een stem ergens
van achter Blake. „Hij is er zo een,
die altijd alles haarfijn wil uitnlui-
zen, hij neemt 't op tegen hen!"
Blake maakte hieruit op, dat
Stubbs. de kruidenier, een bekend
plaatselijk type was, waarschijnlijk
nogal radikaal in opvattingen en
gedrag en hij keek met hernieuwde
belangstelling naar hem. De lijk
schouwer, die lichtelijk uit het veld
geslagen was en neiging toonde,
boos te worden, keek ook naar hem.
„Natuurlijk", zei hij, „als iemand
uwer niet tevreden is, moet hii dat
zeggen. Als er andere getuigen kun
nen worden opgeroepen, mij best,
maar ik weet er geen meer. De zaak
komt mij erg duidelijk voor."
„Mij is ze niet erg duidelijk, mijn
heer", zei Stubbs met taaie vast
houdendheid. „Ilc wil meer horen,
dan ik gehoord heb. Ik ben er niet
van overtuigd, dat die jongeman de
dood gevonden heeft door de hand
van de oude Elphick. Wat wij heb
ben gehoord, mijnheer de lijkschou
wer, zijn aanwijzingen. Maar die
zijn voor mij niet voldoende, mijn
heer, helemaal niet!"
De lijkschouwer leunde achter
over in zijn zetel en keek over de
randen van zijn brilleglazen naar
de verschillende ambtenaren als
schrijvers, politiemannen, enz., die
aan zijn kant van de tafel zaten.
Hij had de hele kwestie als gesne
den koek gezien, binnen 't half uur
af te handelen en hij wilde wel
graag naar z'n kantoor vertrekken.
Zijn blikken smeekten om hulp, om
opwerpingen, maar er kwamen noch
huÏD, noch opwerpingen.
„Wat wilt u dan weten, mijnheer
Stubbs?" vroeg hij, een beetje
gemelijk. „Ik zie niet in, wat voor
getuigen we nog meer kunnen op
roepen, we hebben er eenvoudig
geen. Ik moet dus begrijpen, dat u
niet bevredigd bent met de voor ons
liggende verklaringen, dat deze
man door Jacob Elphick werd ge
dood?"
..■Juist, mijnheer", antwoordde
Stubbs. „Ik wil niet ontkennen, dat
de daad zogezegdTSp het eerste ge
zicht door de oude man bedreven
schijnt te zijn. Maar die ongelukkige
jongeman kan best door iemand
anders zijn neergeslagen dan door
Jacob Elphick, dat is 'n feit!"
...Bedoelt u daar iemand mee?"
vroeg de lijkschouwer, wat minder
op zijn gemak. Hij kende Stubbs
vanouds als een man. die op de ver
gaderingen van de Voogdiiraad on
aangename vragen placht 'te stellen
en alle pietluttigheden van alle
kwesties wilde weten. „U moogt
hier alles vragen of naar voren
brengen wat u wenst wij zitten
er hier voor. om de waarheid aan
het licht te brengen. Wat bedoelt u
met „iemand anders", mijnheer
Stubbs?"
Stubbs rechtte zijn schouders er
leunde over de tafel naar voren,
„Er woont daar vreemd volk aa
de inham bij Marshwyke en c
komt ook vreemd volk!" zei hij m
een aantal nadrukkelijke knikjes
op-en-neer gewip van zijn agr<
sieve baardje.
(Wordt vervol
