Nieuw
Militaire ineenstorting Republiek
binnen een week verwacht
Oost-Java afgesneden
en Cheribon is bezet
Onze beslissing was mef de diepste ernst
overwogen
r
ROND BINNENHOF EN PLEIN
Voor Alkmaar en omgeving
Indonesiërs passen politiek toe
verschroeide aarde"
van
DATAVIA, 24 Juli (Reuter) Generaal Spoor heeft
heden meegedeeld, dat Oost-Java door de Nederl
strijdkrachten is afgesneden en dat aan het front van
Soerabaja vier steden zijn bezet en tevens vier steden
op West-Java. Gisterenmiddag werd Cheribon bezet.
Langs de weg van Bandoeng door het West-Javaanse
bergland heeft het leger zich meester kunnen maken
van 30.000 ton rubber. Volgens generaal Spoor zullen
de operaties op Java en Sumatra beperkt blijven. De
gehele Republiek zal niet worden bezet.
Spoor dankt- Kruis
Het Legerbericht
van hedenmorgen
Tal van plaatsen
bezet
Amerika zond geen
dodelijke wapens"
Overal Chinese
slachtoffers
Registratie verzocht
van de communisten
Zegen
onze jongens
Moslimse wereld
schreit
BEVIN
legt verklaring af
Geen behandeling
voor de UNO
Alleen het „uiterste middel" was overgebleven
dat was het eenstemmig advies van G.G. en C.G.
De sombere lijst
V.J
De glimlachende Excellentie en teleur
stellingen voor de Waarheid
Geruchten worden
tegengesproken
Hevige gevechten om het
bolwerk Malang
QE MILITAIRE INEENSTORTING van de Republiek
werd gisteren, drie dagen na het begin van de poli
tionele actie, door neutrale waarnemers in Batavia
verwacht. Na de bezetting van de grootste plaatsen
op Oost-Java, binnen 48 uur na de eerste amphibie-
landing, zijn de Nederlanders thans ten Zuiden van
Lawang in hevige gevechten gewikkeld met de Repu
blikeinen, die de toegang tot Malang wanhopig verde
digen. Berichten uit Batavia melden echter, dat de val
van Malang, bolwerk der Republikeinen, aanstaande is
Snelle opmars naar
Djokjakarta
Weer 'n conferentie
van drie
De moordaanslag
te Birma
HoofdredacteurH. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
DirecteurE. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3-40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incl. incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm-; minimum 2 50;
in alle edities 26 c. p. mm.;
minimum ƒ4.-; Fam.ber. 20 c-
p. mm.; in alle edities 30 ct.
No ordhollands
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 24 JULI 1947
43e JAARGANG - NUMMER 11285
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red-),
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Weststraat 80,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
olievelden van de Shell en de Stan
dard Oil bezet, zonder dat ernstige
tegenstand werd geboden.
Republikeinse berichten, dat Ne
derlandse vliegtuigen Indonesische
steden bombarderen, zijn grove
leugens", verklaarde Generaal
Spoor. „Wij hebben alleen vliegvel
den beschoten." Hij beschreef de
toestand in de bezette steden van
WestJava als „rustig, terwijl de be
volking hulpvaardig is". De meeste
republikeinen waren gevlucht zon
der dat het tot ernstige botsingen
was gekomen. De bevolking, die in
de gevechtsgebieden was geëvacu
eerd, keerde thans weer terug, zo
voegde Generaal Spoor aan zijn
overzicht toe.
De chef van de generale staf, lt.-
gen. mr. H. J. Kruis, heeft in ant
woord op zijn telegram aan de le
gercommandant in Indië, lt.-gen.
Spoor, het volgende antwoord ont
vangen:
„Hartelijkste dank voor Uw wen
sen. Was persoonlijk aanwezig in
terrein bij inzetten aanval door
„brigade Thomson". Houding en
geestdrift troepen wekken hoge
verwachtingen. Spoor."
Nederlandse troepen bereikten
Woensdagmiddag te 16,35 uur
Cheribcti. Zij trokken de stad van
uit het noorden binnen. De brug
gen en de wegen in de richting
Cheribon bleken intact te zijn.
Weerstand werd practisch niet on
dervonden. Brandstichtingen in de
stad werden niet geconstateerd.
Eveneens werden Woensdag To-
mo, Kadipaten, Soebang en Ka
lidjati bezet. In West-Java werd
Tjikampek bereikt. Gemeld werd,
dat in Tjitjalenka en in Madjala-
ja hevige branden woeden.
ter van Buitenlandse Zaken
minister van buitenlandse zaken
heeft gisteren op een persconferen
tie verklaard, dat de V.S. sedert V-
J-dag in het geheel geen „dodelijke
wapens" aan de Nederlanders had
den gezonden, met uitzondering
van zendingen ter nakoming van
zekere verplichtingen en voor de
uitrusting van een Nederlands ma
rine-regiment, dat in de V. S. was
opgeleid. Ook waren verschillende
andere Amerikaanse uitrustings
stukken door de Britten op Java
achtergelaten en door de Nederlan
ders in bezit genomen.
Over de sterkte van de Neder
landse strijdkrachten in Indonesië
deelde Marshall mede, dat Neder
land in Indonesië beschikt over 113
voormalige Britse jacht- en bom
bardementsvliegtuigen, die aan En
geland geleverd waren onder de
leen- en pachtregeling en bij het
wegtrekken van de Britten uit In
donesië met toestemming van het
Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken aan de Nederlan
ders waren overgedaan.
Geen belangrijke botsingen heb
ben plaats gehad bij de bezetting
van Cheribon, doch tijdens de op
mars werd in de nabijheid van Soe-
medang enige tegenstand ontmoet.
De waarschuwing van het Neder
landse leger had de Indonesiërs niet
van de „verschroeide aarde" afge
houden. Toen Probolinggo in N. O.
Java werd bezet, brgndde de stad
op verschillende plaatsen. Overal
Waren Chinese slachtoffers gevallen
en waren eigendommen vernield.
De generaal geloofde niet, dat bij
de laatste gevechten ernstige verlie
zen geleden waren.
Er waren geen tekenen, die er op
Wezen, dat zich een guerilla ont
wikkelde, doch zuiveringsoperaties
zouden wel noodzakelijk zijn.
De operaties van Padang uit had
den alleen ten doel de bezette zone
uit te breiden terwille van de voed
selvoorziening. Aan de rand van de
zone duurden de gevechten nog
voort. Generaal Spoor deelde mede,
dat de laatste berichten van de
commandant van Medan geen mel
ding maakten van ernstige tegen
stand.
Disciplinaire maatregelen, aldus
Generaal Spoor, zouden worden ge
nomen tegen de Nederlandse vlie
gers, die „een trein en enige voer
tuigen hadden beschoten".
In het kader van de operaties van
Semarang uit waren de Nederlandse
troepen stationnair in Toentang en
Ambarawa.
Generaal Spoor weigerde zich er
over uit te laten, of de eenheden,
die van Semarang naar het Zuiden
oprukken Djokjakarta en Soerakar-
ta zullen gaan bezetten.
Op Sumatra hebben drie colonnes
bij de oliehaven van Palembang
Amerikaans wetsvoorstel
ingediend
De republikeinse afgevaardigde
Karl Mundt, heeft aan het Ame
rikaanse Huis van afgevaardigden
een wetsvoorstel voorgelegd, dat
de registratie van alle leden van
de communistische partij en van
groepen, welke beheerst, geleid
of gecontroleerd worden door
communisten, als buitenlandse
agenten verplicht stelt.
Ook de dagbladen, periodieken,
brochures of het politiek propa
gandamateriaal van deze groepen
zullen na aanneming van dit wets
voorstel de aanduiding moeten dra
gen: „Verschenen overeenkomstig
de wet op de activiteit van buiten
landse agenten".
De commissie van het Huis van
Afgevaardigden voor on-Ameri-
kaanse activiteit heeft haar aanbe
veling aan dit voorstel verleend,
waaraan de gedachte ten grondslag
ligt, dat het communisme niet kan
voortbestaan, wanneer zijn doelein
den en plannen aan het licht worden
gebracht.
Volgens Mundt zal dit wetsvoor
stel er toe bijdragen om de ideolo
gische buitenlandse vijfde colonne
te ontmaskeren, doch de Ameri
kaanse communisten niet beroven
van hun rechten en voorrechten, al
worden zij verdicht kleur te be
kennen en openlijk te handelen.
Prinses Marijke is weer thuis en het Prinselijk Gezin is weer
bijeen. Hier zijn ze, met z'n allen, nu het jongste Prinsesje
uit het ziekenhuis gekomen is, waar ze bijna vijf weken
heeft vertoefd. Het leed van de operatieve oogbehandeling
is geleden, en de thuiskomst is gevierd met een foto van
Prins, en Prinses en de kleintjes, Marijke op de schoot van
Prinses Juliana, allen blij en gelukkig bijeen.
De minister-president, dr. L. J.
M. Beel, begeeft zich over het
Binnenhof naar de Tweede Ka
mer voor het afleggen van de
regeringsverklaring.
Moeder, ik ben
moegespeeld,
Ik vouw nu mijn handjes.
Ik wil bidden
voor Uw beeld:
Moeder, zegen onze Jantjes
Onze jongens in de Oost
Wees hun sterkte,
wees hun troost,
Wees hun toevlucht
in gevaren,
Wil hen voor hun moeder
sparen,
Dat ze op een goede keer
Ja, met vlag en wimpel
weer
In behouden haven varen!
Turkse sympathie
voor de Republiek
Het begin der militaire acties
in Indonesië heeft in Turkse
kringen over het algemeen on
gunstige reacties gewekt. Men
wijst er op dat Indonesië een
Moslimse natie is en dat het
Turkse volk niet onverschillig
kan blfjven voor het lot van
zijn geloofsgenoten.
Het Turkse blad Djoemhoeriyet
schrijft: De Nederlandse agres
sie doet de gehele Moslimse w.e-
reld bloedige tranen schreien. Het
feit, dat de Nederlanders de eer
ste d'ag van de maand Ramadam
de Mohammedaanse vastenmaand,
voor hun agresste hebben geko
zen, geeft hierattfi een impressie,
die de Islamitische wereld ncoit
meer zal vergeten. De Indonesiërs
zullen overwinnen.
Het blad Son Posta verklaart:
Het Nederlandse imperialisme
heeft een weerloos volk aangeval
len en geeft hiermede de commu
nisten een nieuw wapen in handen
Moge God er hen voor straffen.
Britse Lagerhuis over
Indopesië
De Engelse minister van Buiten
landse Zaken, Ernest Bevin, heeft
gisteren in het Britse Lagerhuis de
kwestie Indonesië aangesneden. Hij
legde een verklaring af, waarbij hij
begon met het geven van een over
zicht van de verschillende pogin
gen van de Britse regering cm een
gewapend conflict te voorkomen.
Hij verklaarde de gebeurtenissen
nu met de grootste belangstelling
te volgen en dat hij elke gelegen
heid zal aangrijpen tot het vreed
zaam regelen van het conflict.
Bevin kon geen gezichtspunten
naar voren brengen aangaande de
snelste en beste weg om het con
flict te doen eindigen. Van het be
sluit der Nederlandse regefing om
tot het nemen van politionele maat
regelen over te gaan had hij „met
groot leedwezen" kennis genomen,
doch hij wenste er vooralsnog geen
commentaar op te leveren.
„Ik volg de ontwikkeling in In
donesië nauwkeurig en zal elke ge
legenheid aangrijpen die kan lei
den tot een vreedzame regeling van
dit conflict, doch ik kan op het
ogenblik nog niet zeggen, wat de
vlugste en beste manier zou zijn
om dit doel te bereiken. Daarom
is het mij vooralsnog eveneens on
mogelijk, om mij er over uit te la
ten of een behandeling van de In
donesische' kwestie voor de Veilig
heidsraad tot een oplossing kan bij
dragen", aldus besloot Bevin zijn
betoog, dat met de grootste belang
stelling door het Lagerhuis werd
gevolgd.
Bij het beantwoorden van de vra
gen liet hij echter doorschemeren,
dat hij er niet veel voor voelde de
kwestie bij de Veiligheidsraad aan
hangig te maken.
„Wü hebben onlangs verschillen
de kwesties aan de Veiligheidsraad
voorgelegd, zonder dat uiteindelijk
een vreedzame oplossing is bereikt.
De gang van zaken werd geremd
door veto's en tal van andere moei
lijkheden, en zoiets is teleurstel
lend". Onder toejuichingen vervolg
de Bevin: „De Britse regering is
vastbesloten om te trachten door 't
aanbieden van haar goede diensten
dit probleem zo spoedig en zo be
vredigend mogelijk te doen oplos
sen".
In tegenstelling tot zekere in
de Amerikaanse pers gepubliceer
de geruchten heeft een woord
voerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken verklaard, dat de regering
van de Ver, Staten op dit ogen
blik niet de bedoeling heeft de
situatie in Indonesië voor de Ver.
Naties te brengen. Het is evenmin
waar, aldus deze woorvoerder, dat
diplomatieke kringen in Washing
ton het als „zeer wel mogelijk"
beschouwen, dat het Nederlands-
Indonesische geschil door een an
dere mogendheid die wel lid is
V,an deze organisatie, aan de ar
bitrage van de UNO zou onder
werpen.
Abdoel Rachman Azzam Pas
ja, secretaris-generaal van de
Arabische Liga, heeft een tele
gram gezonden aan Pandit Neh-
roe, vice-president van de voor
lopige Indische regering, waarin
hij er op aandringt „de Indone
sische Republiek te steunen en
haar klacht voor de Ver. Naties
te brengen."
^NNDER DOODSE STTT.TE heeft minister-nresident dr. Beel
^NNDER DOODSE STILTE heeft minister-president dr. Beel
Woensdagmiddag in de Tweede Kamer een verklaring van
de Regering over de ontwikkeling van de gebeurtenissen in Indo
nesië afgelegd. Vanzelfsprekend kon de regering na de radio-
rede, die dr. Beel Zondagavond had gehouden, weinig nieuws
meer mededelen. Een uittreksel uit zijn verklaring hebben wij
niettemin, om het belang der zaak, elders in dit blad opgenomen.
Hier ter plaatse achten wij het van bijzonder belang, er op te
wijzen, dat minister Beel namens de regering verklaarde, dat na
het antwoord van de republiek op 17 Juli, dat dr. van Mook „vol
komen onbevredigend" noemde, nog diezelfde dag de lt.-gouver-
neur-generaal en de Commissie-Generaal eenstemmig als hun
mening te kennen gaven, dat geen andere weg meer mogelijk
was dan een politionele actie met militaire middelen.
De Nederlandse regering heeft na nogmaals met de diep
ste ernst het gewicht en de draagwijdte van de toepassing van
een dergelijke actie in alle opzichten te hebben overwogen, en
te hebben nagegaan, of inderdaad tot de slotsom moest worden
gekomen, dat haar alleen dat „uiterste middel" was overgeble
ven besloten met de conclusie van de lt.-Gouv.-Gen. en de
Commissie-Generaal in te stemmen; zij heeft de 18e Juli de Land
voogd gemachtigd, tot een zodanige, zo beperkt mogelijke actie,
over te gaan. De Regering blijft het oprechte verlangen koeste
ren, om de goede betrekking tussen de volkeren van Nederland
en Indonesië te verzekeren. Zodra de situatie dat toelaat, zal zij
naar nieuwe overeenstemming streven, mits de uitvoering daar
van dan verzekerd zij. De andere gebieden van Indië en de
andere rijksdelen wachten daarop met stijgend ongeduld, daarop
wacht ook de internationale samenleving, waarin het nieuwe
staatsbestel, op de grondslag van de Koninklijke rede van De
cember 1942, met zijn leden hun rol hebben te vervullen.
HOE DE REPUBLIEK het
bestand van.. 14 October
1946 opvatte, blijkt uit het
sombere lijstje van. de talloze
bestandsschendingen, dat dr.
Beel Woensdagmiddag in de
regeringsverklaring in de
Tweede Kamer opsomde: het
aantal gemelde bestands
schendingen van min of meer
ernstige aard bedroeg tussen
25 Maart 1947 en 15 Juni 1947
681, aldus onderverdeeld:
beschietingen van Neder
landse patrouilles en stellingen
317;
vernieling en ondermijning
van bruggen en andere objec
ten, aanleg van mijnenvelden
142;
aanleg van versterkingen
binnen en langs de demarca
tielijn, het aanleggen van hin
dernissen, opbreken van we
gen 156;
ontvoeringen, moord, ram-
pokpartijen en brandstichting
met betrekking tot de bevol
king 52;
infiltratiepogingen naar de
Malinogebieden 14.
En nog veel sprekender is
de mededeling, dat aan onze
zijde., gedurende het bestand
van 14 October 1946 tot 18 Juli
1947 de dood van 158 militai
ren is te betreuren: gesneu
veld of aan bekomen verwon
dingen overleden!
Van onze verslaggever
D en H a a g, 23 Juli '47
VANZELFSPREKEND heeft
Indonesië sinds j.l. Zondag ir
het middelpunt gestaan van het
regerings-centrum. De Minister
van Oorlog stond de laatste da
gen in voortdurend contact met
zijn ambtsgenoot van Overzese
Gebieden en met de Generale
Staf en de beraadslagingen duur
den zelfs tot ver na midder
nacht.
Officieel kwamen echter geen
berichten binnen, dit vooral met
het oog op de algemene situatie
en op de op handen zijnde ka
merdebatten van Woensdagmid
dag. Voor deze debatten bestond
zeer grote belangstelling, niet in
het minst van de volksvertegen
woordiging, die bijna compleet
aanwezig was. De urgentie van
dit binnenlands probleem woog
dan ook zwaarder, dan de
misschien nuttige vriend
schappelijke ontmoetingen bin
nen en buiten de grenzen. Ook
het publiek besefte de belang
rijke ogenblikken van deze na
middag, want :uim vóór het be
gin der zitting was de tribune
„volgeboekt" en moesten de vele
wachtenden zich tevreden stellen
met het afwachten op het Bin
nenhof, waar spoedig allerlei
debating-clubs werden gevormd.
Onverwacht kwam 'Minister
Fiévez te voorschijn, nauwelijks
opgemerkt, hoewel 'n geduldige
fotograaf hem ontdekte, terwijl
hij zich naar Overzese Gebieden
begaf, om de laatste berichten
nog te kunnen benutten voor
deze middag. Uit zijn tevreden
lachend gezicht en zijn opge
wekte houding viel op te maken,
dat alles voorspoedig ging. De
dagenlange besprekingen hadden
blijkbaar weinig invloed op zijn
stemming kunnen uitoefenen,
ook de propaganda van de
„Waarheid" niet, die vóór de
zitting het publiek via extra
nummers probeerde te overtui
gen van de „Koloniale uitzui-
gerspolitiek" der regering. De
colporteurs werden echter spoe
dig onder de zes bogen van 't
Binnenhof doorgejaagd door de
enigszins versterkte politie
macht. Voor hen de tweede te
leurstelling van deze dag, want
ook de Haagse tram-staking, die
met veel bombarie was aange
kondigd. ging niet door, omdat
de conducteurs er nu eenmaal
niets voor voelden. De verschil
lende door de Waarheid-vrien
den verspreide geruchten gin
gen, vlugger dan zij wilden, ver
loren door de werkelijke feiten,
die al gauw de Hagenaars gerust
stelden.
In militaire kringen is men er
van overtuigd, dat de politiële
actie voorspoedig en vlot zal ver
lopen en dat grootscheepse maat
regelen niet nodig zullen blijken.
Daarom ook moeten alle hard
nekkige geruchten worden te
gengesproken, als zouden be
paalde lichtingen die nog niet
waren opgeroepen, onder de wa
penen moeten komen.
Hiervan is in militaire kringen
niets bekend en betrokkenen
zullen goed doen, zich niet door
deze geruchten te laten veront
rusten-
De tangbeweging van de Ne
derlandse troepen van Sema
rang naar Djokjakarta maakt
snelle vorderingen. De tangbe
weging is tenminste tot halver
wege Djokjakarta en Soerakarta
gevorderd.
Volgens het republikeinse le
gercommuniqué zijn vele bur
gers, onder wie enige Chinezen,
gedood toen Nederlandse vlieg
tuigen de stad Garoet bombar
deerden. Gebouwen in de stad
werden vernield. Tevens werd
gemeld, dat de plaats Soeme-
dang 35 km N.O. van Bandoeng,
in brand stond, nadat Neder
landse eenheden met vijftig
tanks hier waren gepasseerd bij
het oprukken naar Cheribon.
Het officiële Nederlandse com
muniqué en ook andere ljerich-
ten, welke Batavia bereiken,
melden, dat de weerstand der
republikeinen niet zo groot is
geweest als verwacht werd.
Waarnemers hebben hiervoor
twee verklaringen:
1. de republikeinse troepen
zijn te slecht uitgerust en te on
voldoende georganiseerd om de
aanval van een modern geme
chaniseerd leger te weerstaan;
2. daar zij er zich van be
wust zijn de oprukkende Neder
landers niet te kunnen tegen
houden, laten de republikeinse
troepen toe, dat de grote steden
van Java bezet worden en bie
den zij slechts aanvankelijk te
genstand teneinde hun strijd
krachten te spreiden alvorens
een volledige guerilla te begin
nen. Hiermee zouden zij de Ne
derlanders wellicht jaren kun
nen bezig houden, terwijl Neder
land er economisch door wordt
uitgeput, totdat het instemt met
buitenlandse bemiddeling. De
komende dagen of misschien
weken zullen leren, welke ver
klaring de juiste is.
Brandstichting
In de plaats Arnhemia, bij Me
dan, zijn honderd woningen in
brand gestoken, doordat leden
van het „volksleger" er flessen
met vloeibare brandstof in heb
ben geslingerd, aldus wordt van
officiële Nederlandse zijde ge
meld.
Volgens berichten uit andere
bron wordt de langzame voort
gang, die de Nederlandse troe
pen aan het front van Medan
maken, verklaard door de sterke
tegenstand der republikeinen.
Op het Binnenhof heerste Dinsdag groie drukte in verband met
de door de minister-president, dr. L. J. M. Beel, af te leggen
regeringsverklaring.
Marshall wil met Frankrijk
en Engeland spreken
Een nieuwe driemogendheden-
conferentie inzake de uitvoering
van het plan-Marshall is op
komst. Marshall heeft een brief
geschreven aan George Bidault,
waarin hij voorstelt, met Enge
land erbij, de toekomst van
Duitsland', vooral wat de econo
mische capaciteit en het beheer
van het Ruhrgebied betreft, nog
eens gezamenlijk te bespreken.
De Franse communistenleider
Thorez liet zich merkwaardig
gunstig over het principe van het
plan Marshall uit. Hij wenste niet
te geloven, dat de wereld ver
deeld zou worden in twee blok
ken, die elkaar door atoombom
men zullen vernietigen. Het be
zwaar tegen het plan-Marshall
vindt hij, dat de Duitse productie
er de hoeksteen van is. Vast moet
staan, dat Duitsland ontwapend
wordt en gezuiverd.
Het bericht, dat Marshall hoopt
spoedig een driemogendheden-
conferentie te kunnen beleggen,
heeft in Franse officiële kringen
grote voldoening gewekt, daar
men er een aanwijzing in ziet dat
Frankrijk garantie zal krijgen
vcor zijn veiligheid in verband
met een herlevend Duitsland, en
daar dit een stevige basis schept
voor een succesvolle uitvoering
van het plan-Marshall.
Daders gearresteerd
De Birmaanse politie heeft dege
nen, die verleden Zaterdag zich de
toegang verschaften tot de verga
derzaal van de Birmaanse uitvoe
rende raad en Oe-Aoeng-San. de
vice-voorzitter en zes andere leden
van de raad vermoordden, gearres
teerd, aldus wordt van gezagheb
bende zijde vernomen.
