Inde R
Bakkers uit Alkmaar en omgeving
en het werk neer
legg<
KERMIS IN ALKMAAR
DE CADI-CLUB HEROPEND
VERGADERING VAN DE RAAD
Wanneer Amsterdam vanmiddag
besluit door te staken
Gloedvol betoog van loco-burgemeester
mocht niet baten
VIT OU DB TIJDEN
5CHRIFTEN
P.O.A. N.V., Payglop
Uitbreidingsplannen op de proppen
Naar Brielle
Marktberichten
„Hoe de L
Iets van F
Als zaterdaga'
Een Maria-di
PAG. 2
NIEjJW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Donderdag 21 Augustus 1947
IN „HET WAPEN VAN HEEMSKERK" belegden de bakkerspa
troons uit Alkmaar en omgeving gisterenavond een .vergade
ring, aan het eind waarvan de beslissing is gevallen, dat de
Alkmaarse bakkers met ingang van morgen (Vrijdag) het werk
neer zullen leggen, wanneer de Amsterdamse collega's vanmid
dag besluiten om de Zaterdagavond j.l. genomen beslissing tot
staking, verder door te zetten. Deze staking zal behalve Alkmaar
ook de vele randgemeenten, als Heiloo, Limmen, Schermer en
omgeving, Heerhugowaard, Langedijk, St. Pancras, Koedijk,
Bergen en de Egmonden omvatten, zodat het er als het door
gaat bij lange na niet rooskleurig komt uit te zien. Zoals be
kend, is deze wilde, staking gericht tegen de beslissing van Mi
nister Mansholt. waarbij de aan de bakkers verstrekte Rijks
subsidie op het meel met 1.70 per 100 kg. wordt verlaagd.
Deze verlaging komt neer op 1 cent per brood, terwijl het niet
is toegestaan deze cent door te berekenen aan de consumenten.
waren tegen staken. Drie bakkers
wilden reeds m.i.v. vandaag het
werk neer'^ggen, doch de grote
rest was hier gelukkig tegen.
Resumerend komt het dus hier
op neer, dat de inwoners van de
hierboven genoemde plaatsen van
af morgen geen brood meer kunnen
verkrijgen bij hun leveranciers,
wanneer de Amsterdamse bakkers
vanmiddag besluiten om door te
staken. Heffen de Amsterdamse
bakkers dus de staking op, dan zal
op generlei wijze iets van de bak
kersstaking in ons rayon merkbaar
zijn.
Het mag geen verwondering
wekken, dat deze vergadering
uitermate druk werd bezocht. Van
alle hierboven genoemde gemeen
ten waren bakkers naar Alkmaar
gekomen, terwijl ook de loco-bur
gemeester van Alkmaar, de heer
G. van Slingerland, door zijn aan
wezigheid van zijn belangstelling
blijk gaf.
In zijn openingswoord richtte de
voorzitter, de heer T,- Elte, zich op
bepaald onvriendelijke wijze tegen
de aanwezige verslaggevers der
plaatselijke bladen. Spr. vond het
niet netjes, datde pers zo maar
..onofficieel" naar binnen was ge
komen. (Vooraf was hiertoe wel
degeliik officieel verlof ge
vraagd. - Red.) De voorzitter stak
zijn verontwaardiging over dit feit
niet onder stoelen of banken. „Het
spreekt vanzelf, dat wij de pers een
communiqué hadden verstrek! over
het verloop dezer vergadering", al
dus de heer Elte. (Van de eergiste
renavond gehouden bakkersverga
dering is nog geen communique
ontvangen. - Red.). Verder was de
voorzitter bang. dat wij de bevol
king tegen de bakkers in het har
nas zouden jagen. Wanneer dit
werkeliik zou gebeuren, zaj dit
toch zeker niet de schuld van de
pers zijn.
Vervolgens werd de voorzitter
meer zakelijk. Hij noemde het te
betreuren, dat deze actie, waarvoor
Amsterdam de spits heeft afgebe
ten, niet centraal was geregeld. Hij
bracht de aanwezigen onder de
aandacht.-dat bij het doorvoeren
der staking, het publiek op ernsti
ge wijze zal worden gedupeerd.
Desondanks is deze actie een nood
zakelijk kwaad, doordat de belan
gen van een grote groep midden
standers op het spel staan.
Vervolgens werden de uitslagen
van de Dinsdagavond belegde
plaatselijke vergaderingen bekend
gemaakt, waarbij bleek, dat op
slechts enkele tegenstemmen na.
over het algemeen een staking op
prijs werd gesteld. Uit de gehou
den discussies kwam echter wel
duidelijk naar voren, fjat de ver
wachtingen omtrent de te voeren
actie zeer onzeker zijn. Immers het
gehele verloop der bakkersstaking
kenmerkt een slecht-georganiseer-
de voorbereiding.
Coöperatie staakt niet
De heer de Jong. die namens de
Coöperatie ..Nieuw Leven" te Nieu
we Niedorp het woord voerde, deel
de mede, dat het krachtens de sta
tuten-der coöperatie niet mogelijk
is om met de staking mee te gaan.
Hij beloofde de vergadering echter,
dat er absoluut niet meer brood
gebakken zal worden dan het nor
male dagkwantum. Hierop ant
woordde de delegatie uit Bergen,
dat zij via de burgemeester^ had
vernomen, dat ..Nieuw Leven" had
toegezegd, om bij het uitbreken van
een staking de broodvoorziening in
Bergen te verzorgen. Dit ontkende
de heer de Jong echter.
Het bestuur der gezellenvereni-
ging deelde nog mede, dat bij vor
dering der bedrijven aan de gezel
len zal worden 'toegestaan in de ge
vorderde bakkerijen aan het werk
te gaan, indien zulks door de auto
riteiten zal worden geëist. Het was
weer de afdeling Bergen, die hierop
een „concreet feit vaststelde. De
burgemeester van Bergen had na
melijk aan één der Bergense bak
kers al bericht gestuurd, dat zijn
bakkerij zal worden gevorderd,
wanneer de staking wordt gepro
clameerd.
Burgemeester van Slingerland
Hierna gaf de voorzitter het
woord aan de loco-burgemeester
van Alkmaar. De heer van Slin
gerland begon met de opmerking,
dat hij -de discussies op deze verT
gadering met meer dan gewone be
langstelling had gevolgd. „Zo slecht
als hier een staking is voorbereid,
heb ik van m'n leven nog nooit
gezien." aldus de burgemeester.
Vol vuur verdedigde spr. de be
langen van zijn stadgenoten. Hij
bracht de verjjadering onder de
aandaeljt. welke consequenties de
staking inhield. „Laten we aan
nemen", zo ging spr. verder, „dat
straks het besluit valt om te sta
ken, dan valt op datzelfde mo
ment een grote verantwoordelijk
heid op mijn schouders. Ik sta
volkomen buiten het conflict,
maar wij hebben te zorgen voor
Brand in de kapelkerk
21 AUG. 1760 's Namiddags .3 uur
brak brand uit in de kapel- ot
kleine kerk. Na een uur was door
hevige Westenwind de gehele
kerk één vuurgloed. Men begon
toen de naastliggende percelen
nat te houden, waarin men slaag
de, doordat de toren neerviel en
dus de vlammen binnen de mu
ren bleven. De brand werd ver
oorzaakt door een daar werkende
loodgieter. De vroedschap vond
hierin aanleiding om artikel 14
van de keur van 14" Mei 174U,
welk artikel voortdurend werd
overtreden, opnieuw aan de orde
te stellen. 11 Sept. werd vastge
steld en de 13e afgekondigd, dat
aan ieder, die om loon voor een
ander werkte, verboden werd tij
dens het werk te roken of een
brandende tabakspijp te gebrui
ken.
de bevolking. Men maakt de
chaos op dit moment nog groter
en er is een categorie mensen,
die hierdoor de wind in de zeilen
krijgt."
De heer van Slingerland wees er
voorts op, dat de gevolgen van een
staking momenteel niet bij benade
ring zijn te voorzien. Aan het eind
van zijn betoog gaf hij de vergade
ring in overweging, om contact op
te nemen met "de hoofdbesturen en
nog enige dagen te wachten, alvo
rens een beslissing te nemen. „Als
u deze strijd verliest, is u een stap
achteruit!"
De voorzitter dankte de burge
meester voor zijn toelichting en
gaf n.a.v. het gesprokene van de
heer van Slingerland toe, dat de
staking slecht was voorbereid. Hij
adviseerde dan ook. e.venals de vo
rige spreker, - om het besluit nog
enige dagen in beraad te houden.
De heer Boonstra uit Heerhugo
waard stelde voor om af te wach
ten, welke beslissing vanmiddag in
Amsterdam zou worden genomen.
Ook de heer Overtoom (Alkmaar)
was deze mening toegedaan. Hij
deed een aanvullend voorstel, door
de idee te lanceren, om Vriidag in
staking te gaan. wanneer de Am
sterdamse bakkers vanmiddag be
sluiten om de staking door te zet
ten.
Na nog enkele op- en aanmer
kingen riep de voorzitter precies
om half negen de staking uit.
Slechts 14 der aanwezige bakkers
DRAVERIJEN OP HET
GEMEENTE-SPORTPARK
ALKMAAR. De traditie ge
trouw. zullen Zondag 24 Aug., eerste
kennis-Zondag, op het Gemeente-
Sportpark weer draverijen worden
gehouden. Een groot aantal paarden
staat ingeschreven en de spanning
zal worden verhoogd nu ook nog een
tweetal rennen zijn ingelast. Voor
paardenliefhebbers zal er dan ook
weer veel te genieten zijn en aan
belangstelling zal het zeker niet
ontbreken, te meer niet omdat de
sintelbaan snelle tijden garandeert.
Voor Zondag 31 Augustus, de ver
jaardag van H.M. de Koningin, heeft
„Vooruit" een bijzonder avond
programma samengesteld, waaraan
medewerken de bekende Djinguin
Kozakken, met tot slot een groot
vuurwerk.
sluitingsuur tijdens de
kermis
Als sluitingsuur voor de café's,
kermis- en andere inrichtingen is
vastgesteld:
van Zaterdag 23 Aug. tot en met
Vrijdag 29 Aug: 1 uur 's nachts;
Zaterdag 30 Aug. en Zondag 31
Aug.: 2 uur des nachts.
De openstelling der kermis is
als volgt bepaald:
de beide Zondagen te 2,0 uur;
de beide Zaterdagen en Woens
dag te 14 uur;
de overige kermisdagen te 16 u.
met en zonder bon
DICTAATSCHRIFTEN
KERMISPROGRAMMA IN 'T
„GULDEN VLIES"
ALKMAAR. Zoals wij reeds be
richtten heeft de directie van 't
Gulden Vlies weer voor een uitste
kend en gevarieend kermisprogram-
ma gezorgd. Komt Johan Kaart met
zijn Komedianten Zaterdag en Zon- I
dag resp. 23 en 24 Aug. met de
lachschlager „Moderne Tijd", waar- f
bij men weer eens echt ouderwets
kan lachen. Maandag 25, Dinsdag 26
en Woensdag 27 Aug. kan men daar
entegen genieten van een boeiend
toneelwerk, dat het rassenprobleem
in Amerika behandelt. Het gezel
schap van de Stadsschouwburg in
Amsterdam o.l.v. Albert' van Dal-
sum en A. Defresne, speelt die avon
den het actuele toneelwerk „Van
Ander Ras" (De Neger). Tal van
onze bekendste acteurs en actrices
werken hieraan mee. nl. Julia Cuy-
pers, Willy Haak, Carla de Raet,
W. Cornelius, Frits y. Dijk. Paul
Huf. Johan Schmitz, Lo v. Hensber-
gen, Wim Vesseur, Paul v. d. Lek en
Egb. v. Paridon. De regie berust bij
Louis Saalborn.
HINDERWET
ALKMAAR. Burgemeester en
Wethouders van Alkmaar brengen
op verzoek van Burgemeester en
We(h. van Heiloo ter algemene ken
nis, dat ter Gemeentesecretarie dier
gemeente ter inzage is gelegd een
verzoek met bijlagen van de heer
K. van Til te Alkmaar, om vergun
ning tot het oprichten van eet) fa
briek voor houtbewerking in een
gebouw, gelegen achter het perceel
Kennemerstraatweg A 57, kadastraal
bekend gemeente Heiloo.
Bezwaren tegen deze oprichting
kunnen worden ingediend ter Gem.-
Secretarie van Heiloo mondeling op
Zaterdag 30 Aug. 1947. des voorm.
te tien uur en schriftelijk vóór of
op die tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelde dag kunnen de ver
zoeker en hij die bezwaren heeft in
gebracht, ter Secretarie van Heiloo
van de terzake ingekomen schrif
turen kennis nemen.
Alkmaar, 20 Augustus 1947.
Burg. en Weth. van Alkmaar:
G. v. SLINGERLAND, Lo. Burg.
R. VEENDORP, secretaris.
opbrengst speldjesdag
De opbrengst van de onlangs ge
houden speldjesdag (15 Aug.) ten
bate- van de R. K. Vereniging tot
bestrijding der tuberculose, be
draagt f 677,48.
TWEE RODE KRUISPOSTEN
TIJDENS DE KERMIS
Tijdens de kermis worden twee
Rode Kruisposten met volledig
verbandmateriaal ingericht en aan
geduid door Rode Kruisvlaggen, en
wel bij:
le, P. J. van Nimwegen, Expe
ditiebedrijf, Paardenmarkt 6, tel.
3785;
2e. Gebr. Peereboom, Rijwielhan
del, Hofplein 49, tel. 3889.
Deze firma's hebben spontaan
behoorlijke ruimten afgestaan om
deze posten te kunnen inrichten.
Op beide posten zijn de leden van
het Rode Kruiscorps aanwezig: op
de beide Zaterdagen vanaf 4 uur
en de overige dagen vanaf 7 uur
tot sluitingstijd.
Nogmaaals wordt er op gewezen
dat alle diensten bij alle gelegen-
hedden door de leden van het Ned.
Rode Kruiscorps geheel belange
loos worden verricht.
De Cadiclub. die tien maanden
geleden op last van de Minister
wegens bezuiniging was gesloten,
is gistermiddag weer heropend in
hetzelfde gebouw, De Unie, aan
de Choorstraat. Bij deze officiële
opening waren aanwezig de gar
nizoenscommandant, tevens Batal
jonscommandant van het I.I.B.,
alhier, Overste v. d. Berge, Kapt.
de Ridder, E.A.I. van de Genie,
alhier, Kapt. van Woqrk'om van
de Cadi Centrale en de plv. com
mandant van het I.I.B. kapt. v. d.
Rest. Namens het gemeentebe
stuur was de loco-burgemeester,
de heer G. v. Slingerland aanwe
zig.
De Cadi-club staat, evenals alle
plaatselijke cantines onder beheer
van Sergeant Heere, die met zijn
gezin in het gebouw woont en de
dagelijkse leiding voert.
De grote zaal. zowel zit- als eet
gelegenheid, is smaakvol gerestau
reerd en huiselijk aangekleed: aan
de wandqn prijken goede reproduc
ties van .'schilderijen en tekeningen,
o.a. van Jan Toorop's heilig paterke
van Hasselt en voorts foto's van het
Prinselijk gezin.
Op de tafeltjes staan fleurige
bloemen en de spijskaart vermeld
verschillende spijzen en dranken
voor al klinkt het paradoxaal in
dit militair milieu zeer civiele
prijzen. De Indisch-gasten onder de
militairen kunnen zich te goed
doen aan de speciale Indische ge
rechten als bami en nassi-goreng.
Voorts is er een leestafel met aller
lei lectuur van dagbladen en geïl
lustreerde tijdschriften, terwijl in
de cantine allerlei benodigdheden
verkrijgbaar zijn.
Boven is de grote zaal voor to
neel- en dansavonden, terwijl er
een afzonderlijk clublokaal is voor
de officieren.
Namens de Directie Verpleging
en Cadi heette Kapt. van Woerkom
de genodigden van harte welkom;
hij prees zich reeds gelukkig als
het Cadiwerk waardering geniet,
hetgeen hij uit de aanwezigheid
van de verschillende militaire en
burgerlijke autoriteiten meende te
mogen opmaken. Hij zette het doel
van de Cadi uiteen: de artikelen zo
goed en goedkoop mogelijk voor de
soldaten beschikbaar te stellen en
hen verder een gelegenheid met
huiselijke sfeer te verschaffen.
Winst-maken is geen doel van het
Cadi-werk, want de kleine winst
komt weer terug door de meerdere
service, die ermee aan de bezoekers
van de Cadiclub kan worden gege
ven. Hij zegde toe, al het mogelijke
te zullen doen om het Cadiwerk te
doen slagenrTenslotte beval hij het
Cadiwerk in de belangstelling van
het gemeentebestuur aan en bracht
hij dank aan de beheerder van de
club en diens medewerkers van de
Genie voor de inrichting van het
gebouw.
Overste van den Berge, de garni
zoenscommandant verheugde zich
over de heropening van de Cadi
club in Alkmaar, waarvan hij de
huiselijke sfeer prees en waarvan
hij verwachtte, dat er een druk ge
bruik van zal worden gemaakt. Hij
deelde mede. dat einde dezer
maand nog 300 militairen in Alk
maar en 1900 in Schoorl verwacht
worden, waarna de Cadiclub nog
meer zou blijken in een behoefte
te voorzien.
De heer Van Slingerland sprak
namens het gemeentebestuur zijn
vreugde uit over de heropening van
de Cadiclub, waarvan hij verwacht
te, dat deze het slenteren op straat
door de militairen zou doen afne
men. Hij verheugde zich er ook
over, dat er in de club een huise
lijke sfeer heerst, die de soldaten
zo node missen en hoopte" dat de
jongens hier steeds gaarne zouden
komen en de Club aan de verwach
tingen zou voldoen.
Nadat verversingen waren rond
gediend, speelde een band wat Ha-
waï-muziek en werd het gebouw
verder bezichtigd. Gisteravond
werji het gebouw voor de jongens
geopend met een dansavond, waar
bij op de toelating van introducé's
nauwkeurig toezicht werd gehou
den, hetgeen ook in de toekomst
het geval zal zijn.
Wij zijn er zeker van, dat de
Cadiclub een door de in Alkmaar
gevestigde militairen drukbezochte
gelegenheid zal worden.
BEKENDMAKING
De Commissaris van Politie der
gemeente Alkmaar maakt bekend,
dat tijdens de kermis van 23 tot
en met 31 Augustus 1947 slechts
voqr een beperkt aantal straat
orgels (uitsluitend' boekorgels) of
straatmuzikanten (minstens be
staande uit vier spelende perso
nen) vergunning zal worden ver
leend.
Kunstemakers, acrobaten, straat
zangers, boeienkoningen, degen
slikkers, personen die misvormde
ledematen té kijk stellen," dieren-
vertoningen enz. worden beslist
niet op de openbare weg toege
laten. Voorts wordt geen vergun
ning verleend tijdens de kermis
op kermisterreinen aan venters in
paling, galanterieën, worstjes,
koek, nougat, kinderspeelgoed enz.
Het standwerken met een of an
der verkoopsartikel is ten streng
ste verboden.
Gevaarlijke kunstverrichtin
gen door jeugdige personen
De aandacht wordt gevestigd op
de bepaling in de Arbeidswet 1919
betreffende jeugdige personen,
welke luidt: „Een jeugdig persoon
mag geen arbeid verrichten, be
staande in gevaarlijke kunstver
richtingen en in het deelnemen
aan kunstverrichtingen, voor zo
ver dit gevaar oplevert." (De wet
verstaat onder jeugdige personen
zowel jongens als meisjes beneden
de leeftijd van 18 jaar.)
Bezoek jeugdige personen
aan dansinrichtingen
Exploitanten van dansinrichtin
gen worden gewezen op het ver
bod van toelating van jeugdige
personen beneden de leeftijd van
18 jaar in hun inrichtingen; de
politie zal streng toezien op de
naleving van dit verbod.
AFHALEN DISTRIBUTIEBE
SCHEIDEN EN SCHOEN
BONNEN
EGMOND-BINNEN
Morgen zijn voor
het afhalen
van nieuw*bonkaarten zij aan de
beurt, wier familienaam begint
met de letters O en P. Voor het
afhalen van schoenbonnen zijn
aan de hpurt zij wier naam begint
met de letters W, X, Y en Z.
Door eleetrische stroom
gedood
Gisteravond is de 39-jarige mevr.
A. J. de Waal-Barons, toen zij in
haar woning aan de Jan v. Scorel-
kade 14 aan het stofzuigen was. op
onverklaarbare wijze met de elee
trische stroom in aanraking geko
men, tengevolge waarvan de dood
terstond intrad. Toen haar man des
avonds thuis kwam, vond hij haar
dood in de gang liggen bij de stof
zuiger.
DIEFSTAL
Uit een niet afgesloten schuurtje,
staande aan de Lamoraalstraat, werd
een rijwiel ontvreemd, terwijl van
een andere fiets de banden werden
afgenomen.
DROEVIG ONGEVAL
Gistermiddag omstreeks half vijf
is in het Noordhollands Kanaal ter
hoogte van de Heilooërdijk de 49-
jarige mevrouw Groot, wonende aan
het Zeglis, bij het zwemmen ver
dronken. Haar echtgenoot zat een
tiental meters verder te vissen, toen
zijn zoontje hem op een gegeven
moment kwam meedelen, dat' hij
zijn moeder niet meer zag. De man
spoedde zich ogenblikkelijk naar de
plaats waar zijn vrouw te water
was gegaan, doch kwam ook tot de
ontdekking, dat zij niet meer was
te zien. Ogenblikkelijk waarschuwde
hij de politie, die het stoffelijk over
schot later op de middag uit het
water heeft opgevist. Dokter W. J.
Lojenga, directeur van de Gem.
G.G.D., was spoedig ter plaatse, doch
kunstmatige ademhaling mocht niet
meer baten.
TUITJEHORN Geslaagd
Aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen slaagde voor examen
Tuinbouwkunde de heer P. Smit te
Tuitjenhorn.
EGMOND-BINNEN. In de dezer
dage,n gehouden vergadering werd
besloten het Raadsbesluit van 25
Oct. 1946 in zake «huur van een aan
te leggen sportveld te Egmond-Bin-
nen, in te trekken.
De heer J. Liefting wenst een
zelfde plan elders te proberen. Aan
gezien de gemeente, in afwachting
van haar zelfstandigheid in 1948,
momenteel toch geen subsidies mag
verlenen, kan aan de wens van dit
raadslid niet worden voldaan. Alge
meen is men het met de heer Lief
ting eens, dat een sportveld voor de
jeugd een eerste vereiste is. Voor de
aanleg zal het initiatief echter van
particulieren moeten uitgaan. In 1948
zal dan de gemeente dit initiatief
financieel kunnen steunen.
Op voorstel van "Wethouder v. d.
Reep en J. Liefting wordt besloten
niet tot de onttrekking van een ge
deelte vian de Weg naar het Snoe-
kenburg aan het openbaar verkeer
over te gaan. Nu bet sportveld niet
doorgaat, heeft het geen zin daartoe
wel over te gaan.
Besloten wordt voor 1947 het per
soneel een gratificatie te verlenen
van 2 pet. der jaarbeloning tot een
maximum van f 50.
Nadat de jaarwedde van de ge
meentewerkman, overeenkomstig
schrijven van Ged. Staten is vast
gesteld. deelt de voorzitter mede,
dat de Oude Schulpweg in Septem
ber a.s. ter plaatse door de Kanton
rechter van Alkmaar en de Direc
teur van het P.W.N. zal bekeken
worden. Dan zal worden uitgemaakt
of over deze weg-kwestie te proce
deren valt. Mocht procederen afge
raden worden, dan wil de voorzitter
trots alles toch in dezen doorzetten.
De openbaarheid van deze weg is
van onmisbaar belang voor de toe
komst van de dorpskom Egmond-
Binnen. Na openbaarheid zullen in
de richting van die weg huizen ge
bouwd kunnen worden, berekend
voor het houden van pension e.d.
De heer J. Liefting vraagt naar
het herstel van de abri. De voor
zitter zal de Gemeenteopzichter nog
maals opdracht geven. Dezelfde vra
ger informeert naar de plannen be
treffende de Krijt en de Juliana-
straat. Hierop antwoordt de voor
zitter, dat de Krijt, zodra de goed
keuring op de begroting is verkre
gen, in orde zal worden gemaakt.
De verbetering van de Juliana-
straat moet echter wachten op de
uitvoering der rioleringsplannen van
Egmond-Binnen en Egmond aan Z.
De heer Liefting informeert ver-
Re
EEDS ROLLEN DE WAGENS over de toekomstige kermis
pleinen en de jeugd, die zich nog steeds in de vacantie ver
heugt, drentelt rond de kramen en de in opbouw zijnde amuse
menten en spitst zich op de kermis. De ouderen en de minnende
paartjes komen des avonds even kijken, want wat men ook moge
zeggen van de kermis, hoe in de zeventiende eeuw de predikan
ten er ook tegen hebben geageerd, het is en is gebleven het
laatste algemene jaarlijkse amusement bij uitstek. Elders zullen
de pennen wel kriebelen om dit amusement in Alkmaar te be
lichten, hier moge het mij vergund zijn, enkele historische en
folkloristische aantekeningen rond dit volksvermaak te maken.
Historische aantekeningen
bij een volksvermaak
bij uitstek
Van oorsprong een kerkelijk feest
Weinigen, die zich nu overgeven
aan de gepaste en helaas ook zo
vaak minder gepaste feestelijkhe
den van dit volksfeest, zullen ver
moeden, dat dit het overschot is
van een bij uitstek kerkelijk feest,
waarvan sommigen de eerste spo
ren dan toch weer willen terugvoe
ren tot de grijze oudheid.
Oorspronkelijk was het hèt feest
van de Heilige Kerkmis, gevierd
ter gedachtenis aan de schutspa
troon der Kerk, ter herinnering
verder aan het feest var) de Kerk
wijding. Iedere stads- of dorpskerk
had zijn eigen kerkmisse en zo kon
het voorkomen, dat in vroeger
eeuwen meerdere van zulke feesten
per jaar in dezelfde stad voorkwa
men.
Dit is geleidelijk aan verdwenen,
maar nog is bewaard gebleven het
feest van de kerkwijding van de
hoofdkerk, later vaak van de voor
naamste kerk van die of die plaats,
waaraan dan toe werd gevoegd het
feest buiten met amusementen en
attracties. In de tijden van het Pro
testantisme is dit alles verdwenen
in zoverre, dat het contact met de
oude trant totaal verdween. De data
der kerkmissen werd ingezet, nie
mand vermoedde meer, dat het te
maken had met de herdenking van
de inwijding en de eerste mis der
kerk en de naam werd van kerk
misse tot kermissc later tot kermis.
Deze kermis is al vroeg naast het
feest in de kerk een feest gewor
den ook buiten de kerk.
Het feest buiten de kerk
Het feest buiten de kerk, begon
na de hoogmesse, als met groot ge
baar het eerste doek van de amu
sementen werd weggehaald en le
vendig kan ik me nog voorstellen,
hoe in Brabantse plaatsen dit in
zwang is gebleven.
Na de Hoogmis trekt de spulle-
baas het tentzeil weg en begint de
pret. Reeds in de vroege middel
eeuwen was het een feest van on
bezorgde, uitgelaten pret en vrolijk
heid.
In het „kerelslied" zegt de ma
ker:
Ter kermesse wille hi gaen.
Hem dinct datti es een grave,
Dan gaet hi drincken van den wine
Stappans es hi versmoort;
Dan es al de werelt sine,
Stede, lant ende poort.
Hoewel alleen het mindere volk
zich overgaf aan de geneugten van
deze dagen, lezen we toch 'ook
herhaaldelijk, hoe de landsgroten
en graven en raadpensionarissen
incognito deelnamen aan de ker
mis.
Wat op iedere kermis stond
Op iedere kermis, al bij voorbaat
een feest van overvloed van spijs
en drank, stond allereerst de tent
van de koningsschieterij. De win
naar qiocht zich een koningin uit
kiezen en was dan koning'of keizer
van die dag. Deze koningsschieterij,
die we hier niet nader behandelen,
werd gevolgd door de tocht naar
de mallemolen. De mallen waren
daar present en dan was het hek
van de dam.
De opschietende jeugd zocht de
kraam op, de koekbaas en bestelde
er de grote koek, .die hij zijn meis
je in de armen legde. Dan verdween
dit tweespan in de danstent, het
meisje met de grote koek open en
bloot en voor iedereen te kijk in
de armen, zodat men, zien kon, dat
deze jongen haar gevraagd had.
Veertien dagen later ging de jon
gen weer eens op bezoek bij dat
meisje en als hij dan onthaald werd
op een snede van die koek, wist hij,
<^at de liefde aan was. kreeg hij
iets anders, dan koos hij meestal
zo snel mogelijk het buitenpad.
In een hoek van de kermisterrei
nen stonden de spullebazen met
katknuppelen en andere vermaken
voor de mindere volksklassen.
Bont ertussen door gezaaid de
tenten met koek en paling en met
snoep, want voor alles was de ker
mis een feest van eten en drinken
en dansen.
De vechtpartijen waren dan ook
niet van de lucht, de bekkensnijde-
rijen waren aan de orde van de dag
en menig kermis heeft men moeten
sluiten of moeten opheffen bij ge
brek aan en wegens verstoring van
de goede orde, door moord of ern
stige mishandeling.
De familie-veten werden op de
kermissen meestal uitgevochten.
De muziek klonk er in alle toonaar
den en her en der stonden de kwak
zalvers en de kooplieden met hun
waren, die van het me'este ge
schreeuw de grootste winst ver
wachtten.
Was dus des morgens de Sinte
Kermis een feest van missen en
processies en ommegangen, des mid
dags en de volgende dagen was het
een feest van ruwe of iets minder
ruwe volksvermaken.
Het Jan Klaasenspel en de bees
tenspelen ontbraken nooit, ook al
gebeurde het wel eens, dat twee
personen tezamen een zebra vorm
den.
Tijdens de Reformatie
Tijdens de Reformatie is men met
kracht opgetreden tegen deze ver
maken, met het oogwit, dat ze te
ruw waren, in wezen wijl ze van
kerkelijke oorsprong waren.
Vele vermakelijke, schuimbekken
de predicatiën zijn er 't gevolg van.
In zoverre heeft men er succes me
de gehad, dat de data werden ver
zet en dat het van Sinte kermis,
kermis werd.
En nu
In onze moderne tijden hebben
de feesten zich gehandhaafd. £lleen
heeft de moderne techniek zich er
meester van gemaakt. De vogel-
schieterij e.d. is teruggedrongen tot
de schiettent, waar men met veel
al een verbogen buks mikt op aar
dewerk. De Jan Klaassen staat er
nog en natuurlijk slaan we allemaal
op het hoofd of de kop van Jut,
eertijds een berucht inbreker en
misdadiger uit de Rotterdamse on
derwereld. En voor de rest mecha
nisatie en nog eens mechanisatie.
Draaimolen en rupsbaan. dodenrit
en zweefbaan. De tentjes van de
spullebazen zijn gegroeid tot mach
tige N V.'s met directeuren en com
missarissen als Janvier en Gebr.
Hommerson.
Alleen staat nog de baas van tiet
vlooientheater en dan de enkele an
dere kleinere attracties.
Maar een machtig schouwspel van
wit en gekleurd licht overkoepelt
de kermis nu en ge waant U in een
wereld van dromen en geneugten
der groten.
Feërieke verlichtingen en mooie
orgels en machtige mechanische
amusementen.
Even genieten we weer
En als Zondag de kermis open
gaat. denken we niet meer aan de
Kerkmis, niet meer aan de spulle
bazen van vroeger, doch dan snui
ven we door de neusgaten de lucht
in van zoete koek en geurige pa
ling en lekkere nougat en brosse
poffertjes. En des avonds genieten
we in cake-walk en Ferris Wheel
en auto-skooter, want maar eens in
het jaar is het kermis en'maar eens
zijn we weer uitgelaten en maar
eens in het jaar weer vreugdig en
onverdeeld vrolijk en jong.
Jos van Gemert Jr.
volgens naar de opmetingen van de
St. Albertsweg, terwijl hij ook nog
eens wijst op de zeer slechte
toestand van het rijwielpad nabij
de Liobastichting. Hierop wordt de
toezegging gedaan, dat het Hoog
heemraadschap zal worden aange
schreven hierin direct verbetering
te brengen en voorts nadrukkelijk
te wijzen op de Slechte toestand van
de rijwielpaden in het algemeen,
terwijl tenslotte de Kantonrechter
zal worden verzocht soepelheid te
betrachten betreffende processen-
verbaal tegen wielrijders, die we
gens de slechte staat niet op de
rijwielpaden rijden.
Op verzoek van P. Simons zal de
NACO worden aangeschreven, met
de bedoeling gedaan te krijgen, dat
op Zaterdag en Zondag een latere
busdienst wordt ingesteld.
Wat het uitbreidingsplan betreft,
zijn er twee plannen, die de moge
lijkheid openen om dadelijk tot hui
zenbouw te kunnen overgaan, nl.
voor Egmond a. d. Hoef op gronden,
gelegen achter de woning van de
weduwe Melker en voor Egmond-
Binnen op de grond van C. Baltus.
De voorzitter zet uiteen, dat de
gemeente nog in staat is woningwet
woningen gebouwd te kunnen krij
gen, waarbij de gemeente slechts 10
pet. in het exploitatietekort heeft te
dragen. Deze gunstige bouwgelegen-
heid mag de raad niet voorbij laten
gaan. Door genoemde twee plannen
af te wijzen, loopt men gevaar veel
voor de naaste toekomst te verspe
len. Het uitbreidingsplan levert nog
vele moeilijkheden op. Geen een
stemmigheid kan verkregen worden
l.a.v. de omlegging der wegen. Hier
door traineert het plan. Na veel
moeite is eindelijk gedaan gekregen,
dat twee stukjes grond voor huizen
bouw zijn aangewezen. Gaat de raad
met deze grondaanwijzingen niet
accoord, dan zullen in de naaste toe
komst geen huizen bijgebouwd kun-
nen worden. Na breedvoerige dis
cussie wordt het voorstel van B. en
W. aanvaard.
Op verzoek van Wethouder v. d.
Reep zal het R.K. Schoolbestuur op
de vernieling van de oude school
attent gemaakt worden en zal bij
het kadaster geïnformeerd worden
over de opmeting van de grond bij
Weijers en genoemde oude school.
Op voorstel van J. Liefting zullen
bij de ingangen der dorpskommen
borden worden geplaatst, aandui
dende een inhaalverbod voor auto's
in die kommen.
Hierna sluiting.
DE BAKKERS BAKKEN WEER
DE RIJP. Naar wij vernemen
zullen de bakkers te De Rijp en
Graft op Donderdag 21 Augustus
weer beginnen te bakken, dit naar
aanleiding van het feit dat een bak
ker in Purmerend was gaan bak
ken en zijn brood ook leverde in
de Beemster, waardoor vervolgens
de bakkers in de Beemster ook
weer aan het werk zijn gegaan. Een
en ander laat zien dat er weinig
verband bestond onder de stakers.
Wij vernamen nog dat de winke
liers van de Rijp en Graft hadden
besloten geen meel op broodbonnen
te verkopen.
CASTRlCUM. Zanguitvoerin
gen. De R.K. Gemengde Zang
vereniging St. Caecilia is voorne
mens o.l.v, haar Directeur de heer
P. A. van Westen in de maand
September een zanguitvoering te
geven in de muziektent van Duin
en Bosch.
Speelgoedinzameling. Wij
herinneren nog even aan de
speelgoed-inzameling die deze
week in onze gehele gemeente
wordt gehouden. Zoals bekend
dient dit speelgoed om aan onze
eigen kinderen te worden uitge
reikt die op Koninginnedag, tij
dens de kinderspelen een prijs
verdienen.
Oprpeping. De Groepscom
mandant der Rijkspolitie te Cas-
tricum verzoekt degene die een
rijwiel heeft gevonden en mede
genomen vanuit omge^jng het
Schoutenbosch te Castricurp, in
zijn eigen belang te melden aan
zijn bureau. Vervolgens. Wie heeft
tijdens de kermisdagen te Castri-
cum aldaar f 100,verloren?
De Wethouder van Openbare
werken te Castricum, de heer P.
de Vries, is in het St. Elisabeth-
ziekenhuis te Alkmaar opgeno
men.
AANBESTEDING
KOEDIJK Voor de bouw van
4 woningen in Koedijk en 4 in St.
Pancras, gem. Koedijk, werd in
geschreven door C. Rodenburg te
Alkmaar f94581; L. Schilder te
Alkmaar f 94,488; A. Krul te Ber
gen f88.736; C. de Groot,, Oudorp
voor f 87.873,fa. Schonewiel
en Jonker te Alkmaar voor
f87.760; A. Smit te St. Pancras
f87.400; A. Metselaar te St. Pan-
cres f 87.400 en F. Hes te St Pan
cras f87.164. De gunning is aan
gehouden.
met de Noord-Hollandse
Bedevaart
(Van onze verslaggever)
Na een onderbreking van 9 jaar,
als gevolg van oorlogsomstandig
heden, had gisteren weer de N.H.
Bedevaart naar Briellg plaats. Dit
was voor de 46e maal. Om 7.30 uur
vertrok de eerste extra trein vanaf
het station Alkmaar met pelgrims
uit Alkmaar, Oudorp, St. Pancras,
Ursem, Warmenhuizen, Heerhugo
waard, Langedijk en Goorne. Onder
weg voegden zich hierbij nog bede
vaartgangers uit Heiloo, Castricum,
Uitgeest, Assendelft, Heemskerk en
Beverwijk. Het gezamenlijk aantal
deelnemers bedroeg ongeveer 300.
Vanaf Vlaardingen werd de reis per
boot voortgezet. Onderweg werd
voor verschillende intenties gebe
den. In Brielle verwelkomde pastoor
T. Biesta O.P., de leider der bede
vaart, de pelgrims, waarna een
plechtige H. Mis werd opgedragen
door pater H. Meijer O.P. met assis
tentie van pater G. Keijser O.P. als
diaken en pater R. Berendsen O.P.
als sub-diaken. In de namiddag hield
pastoor P. Binkhorst O.P. op het
martelveld een gloedvolle predica-
tie, waarin hij de gevoelens der pel
grims tot uiting bracht, nl. be.won-
dering en dankbaarheid en dè ge
lovigen aanspoorde tot oprechte ge
loofsbeleving als gevolg van vaste
geloofsovertuiging. Na een indruk
wekkende verering van de over
blijfselen der H.H. Mértelaren, die
hierop volgde, werd een plechtig
Lof gehouden, waarbij pastoor W.
Polder uit Oudorp geassisteerd werd
door father P. Jacobsen, oud-mis
sionaris uit de Belgische Congo en
P. van Groenenstijn O.P., kapelaan
van de Goorn.
Om kwart voor 6 werd de terug
tocht naar Alkmaar ondernomen,
waar men ongeveer half 10 aan
kwam. De pelgrims waren voldaan
over het goede verloop van de bede
vaart, dat te danken was aan het
prachtige zomerweer, maar ook aan
het stichtend gedrag der pelgrims,
de medewerking der zangers van
het koor der St. Domihicuskerk en
niet het minst aan de goede zorgen
van leiders en broeder-meesters.
Vermelden wij nog, dat 2 oud-pas
toors van Brielle, nl. Eerw. pastoor
F. Mulder uit Beverwijk en pastoor
J. v. Muiijen uit Heiloo, alsook enige
theologanten en verschillende pries
ter-studenten de bedetocht mee
maakten. Deken J. Jacobs was door
de viering van zijn 40-jarig priester
jubileum verhinderd aan de bede
vaart deel te nemen.
WOGNUM, 20 Aug. Vroege
aardapp. 7.903.10; blauwe eigenh.
6.408.60; Bevelanders 77.20; rode
bessen 60; Zigeuner-appel 3255;
Kesswick-appel 514; Kardinaal
appel 35—44; Yellow-appel 3550;
Claps-appel 2742; Suikerpeer 8—
25; Precose 1429; slabonen 3157;
afw. 2341, snijbonen 1356; rode
kool 3.904.80; komkommers 4—18;
tomaten 1228; andijvie 5.10—8;
pruimen 3371; pruimen (voor fa
briek) 20; groene kool 55.60; net-
meloenen 542; uien 8.9010.80;
perziken 318; augurken A 66; B
32; C 3; augurken stek 2.505.50;
bloemkool 1243; gele kool 3.90
5.60; bospeen 7; sla, 2e soort 3;
breekpeen 4.206.90.
HEM, 20 Aug. Noorderkogge.
Vr. aardapp. 7.80—8.40; grove 8.60—
9.20; bl. eigenh. 8.408.60; slabonen
2452; stoksnijbonen 2866; bloem
kool 246; kroten 35.70; rode
kool 3.907.60;' komkommers 8—20;
Fr. suiker 514; Goudballen 512;
Claps 1247; Precose 1239; Zigeu
nerin 1556; Keswick 816; drui
ven 1.59; pruimen 2076; perzik
2—37.
BOVENKARSPEL, 20 Aug. 1650
baal aardappelen: Schotse gr. 7.20
8.90; Bevelanders 77.20; Nederlan
ders 8.-; Geelblom 6.70—7.40; blauwe
8.408.80; Koopm. bl. 8.60; Eigenh.
7.407.70; 625 st. le bloemkool 23-54;
1350 st. afw. bloemkool 7—16; 28 zak
dubb. slabonen 4648; 800 kg midd.
bieten 3.70; 11.000 kg rode kool 3.90-
4.50.
ALKMAARSE EXP.VEILING, 20
Aug. Andijvie 2.80—11.50; spinazie
2228; postelein 816; wortelen 7-14
tomaten 16—27; groene kool 3.90—
6.50; rode kool 3.90—7.50; gele kool
3.90; uien 13—16; bieten 3.60—6.50;
druiven 1.17—1,46; sperciebonen 20-
46; stoksnijbonen 19—52; pronksnij-
bonen 819; bloemkool IA 5072;
30; komkommers
6—20; meloenen 22—1.08; wortelen
™lde,rie 1-50—4.50; peterselie
6.50—9.00; sla 1.60—15.50; aardapp.
grote 6.50—9.50; kleine 4—6.
2WAAG, 21 Aug. Aardappelen
4.90—9.10; uien 10.60; bieten 3.60—
4.30; savoyekool 5.20—7.20- gele
bewaarkool 5.20—6.90; rode kool
4.505.20; slabonen 3761; snijbo
nen 1147; tomaten 1628: augur
ken 163; waspeen 4.406.90; bos
peen 13; andijvie 6—9; sla 3.308;
bloemkool 1150; komkommers 11
—19; perziken 1—36; blauwe prui
men 4066; witte pruimen 4051;
Reine Victoria 29—77; witte drui
ven 1.121.40; Frankenthalers 1.02
1.42; West-Frisia 91; rode bes 60;
Prolefic 60; meloenen 876; Trans
parant du Cronsel 16—27; Zigeune
rin 2853; Jacques le Belle 7
13.50; Yellow 1335; Clapps Favo
rite 2748; Triumph de Vienna 33;
Precose de Trevouse 16—36; Suiker
peer 516.
Basiliek en al d
waarts te keren dooi
hoofdstad, is er ac
schuifelen zachtjes,
dwijnt die stoet van
voelt, dat hier de
andere kerken van
zij immers door de
en daar gaat geen
Hoog boven de ho«
altaarnis, troont het
van Gods Moeder in
mantel, waarop 't gou
stert in de tril-vla
kaarsen. De kapel is
de stoep staan de bidi
geheven handen. Dii
ruimte ademt een
vroomheid. Hier is hei
middelpunt der komer
dagen. Hier, in de re:
Gods eigen Moeder.
Stad van Maria
Midden in de kapel st
vrouw met opgeheven 1
uitgestrekte handen,
zilveren rozenkrans sc
Vóór haar, in de w:
kind. Het strekt zijn
uit naar het wiegellich:
en lacht nu en dan n:
die in de schaduw der
tweelingbeeld dezer bic
gelijkt. Zie. dat is Mi
deze Zuidelijke, gevoel
gelovige mensen: een
le noden, een Middel:
Toevlucht. Daarom i:
deze stad, waarin volge
van Mgr. Feron iets 1
me, van Italië, van het
zo bij uitstek de stad v
kan het gebeuren, dat
tussen Lieve Vrouwepl
hof een hoek orflslaat e
moet, schoon uit nat:
kapt, tronend op een c
twee eleetrische kaarsj
etalages hangen de 1
met Haar gebrandschi
en langs u schuift eer
de rozenkrans in de ha
schoner dan het groo
toon op het Marktplei
monumentale stadhuis,
tholieken der stad Ha:
beeld oprichtten.
In de omgang vi
Lieve Vrouwe Ba
Door alle eeuwf
innering en vereri
liseerd in het met lief-
beeld. Het beeld waai
hun makker herkend:
hun moeder en een m
de van zijn hart. Zo
4e DAG VAI
SNEEK-WI
Zowel voor de zeiler
verslaggevers was het
vierde dag van de Sne
gemakkelijke dag. Er v
dags nl. alleen drie een:
den gehouden in de 30
Regenboogklasse en om
Valken, Olympiajollen
Het blijft prachtig zei
echter minder wind c
magr juist bijzonder
het varen met een ma
die met zulk weer alle
zeilen vrij gemakkelij!
nen.
De voorzitter van d
heer L. v. d. Steur t
was al zijn concurrente
incluis, te vlug af. H
regenboog „De Steur"
de spits en liet zich c
v. d. Weij niet verschaf
Theunissen te Leider
de tweede route de Sr
en Hofstra, waardoor h:
v. d. Weij door kwam.
vierde en Hoofstra vijf
Herman Geveke, Le:
v. d. Meer, Grouw, en
Grouw, wonnen de eem
in de 30 M2 klasse
Sneek, Wiersma, Leem
Dood, Sneek, die in de
Haagse P R.A.
inlichting
De PRA te 's-Graven
inlichtingen over de
van Frans Vogels laatst
de Quarlesstraat 1 te
Loosduinen. Frans Voj
de Duitse bezetting g
ker in de strafgevange
Rowno, Polen, geweest
in die functie hebben
maakt aan het ophan;
schieten van gevangen
Het hoofd van de
Voorhout 13 te 's-Gra
zoekt voorts te worde:
maakt met het adres
Firma den Hartog. De
van deze firma wer
Duitse bezetting bijge
David Gerhard Cornel:
laatst wonende aan de
dwarsstraat 96 te 's G
|sj og geen der:
is het geleden,
ma in Portugal t
verscheen en aan d
haar boodschap voc
mededeelde. Wat JV
zegd heeft, is uitgel
pen zijn over de aai
ken, revolutie en oc
millioenen levens g
ook heeft de Paus,
ging van hém, ons
Episcopaat, de were
aan het Onbevlekt
Maria. Morgen, de
van haar Ten-Heme
zal het de liturgisc
daarvan zijn. Hebl
boodschap van Fai
men? O. L. Vrouw i
en boete, wil de we:
gaan overkomen, d<
schrikkelijker dan c
gaande zal zijn. He
aaji ons, aan u, dez
te wenden. Gebed e
