ANKE SERVAES
Nationaal budget kon nog
niet worden opgesteld
Residentie miste de luister
van Prinsjesdag
De geraamde opbrengst
der belastingen
Eén milliard voor herstel
der kapitaalgoederen
GODS GEEST ZWEEFT ONMERKBAAR
OVER DE AARDE
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Woensdag 17 September 1947
PAG. 3
Haar belangstelling als schrijfster
ging y oor al uit naar de kinderen
en de zieken
Buitenlandse hulp onzeker
Grote belangstelling op het Binnenhof
Inflatoir effect der begroting
niet gelijk aan geraamd tekort
TORENS WIJZEN OMHOOG
Christelijke tradities herontdekt
in een kloostercel
Kath. Economische
Hogeschool
OP 26 NOVEMBER a.s. zou Anke Servaes 50 jaar geworden
zijn; te vroeg is deze lichamelijk zwakke, maar geestelijk zo
sterke vrouw aan haar man en zonen, aan al haar vrienden, die
er velen waren, ontvallen. De oorlogsomstandigheden hadden
haar naar de stad gebracht; zij moest uit het intieme huis *,Het
Haveke" aan het Nachtegalenlaantje te Bergen, waar zij een
groot deel van haar productief schrijfstersleven zo goed besteed
de. Zo kreeg,ook zij haar deel van het oorlogsleed en wij beden
ken, dat de verschrikkingen van de oorlog vooral deze overge
voelige vrouw, die steeds een zeldzaam voorbeeld van naasten
liefde gaf, moeten hebben aangegrepen. Hoezeer verlangde zij
de laatste maanden weer terug te mogen keren in dat veilige
en rustige „Haveke", waar zij met haar man en beide zoons
zoveel gelukkige jaren had gesleten.
Het keeft zo niet mogen zijn.
God riep haar naar de eeuwige
haven; zij was te goed voor deze
wereld, waarin zij zoveel leed om
zich heen zag, dat zij niet kon ver
zachten.
Haar blije, lieftallige persoonlijk
heid zal in blijvende herinnering
voortleven bij allen, die het geluk
hadden eens met haar in aanraking
te komen.
Haar levensloop.
Anke Servaes werd 26 Nov. 1897
te Tilburg geboren. Spoedig ver
huisde het gezin naar Rotterdam,
waar haar vader hoofdingenieur
was. Anke verloor al vroeg haar
moeder. Na de meisjes-H.B.S. be
zocht te hebben, behaalde zij de
akte L.O. Na het overlijden van
haar vader ging zij werken in een
kinderziekenhuis te 's-Gravenhage;
een stap, die ongetwijfeld van in
vloed is geweest op haar later le
ven, op heel haar oeuvre.
Nadat zij het diploma kinderver
pleegster had behaald, verbleef zij
bij familie in Amersfoort. Haar zus
ter, die naar Amerika vertrokken
was, overleed daar in 1928. In 1926
behaalde zij nog het diploma voor
apothekers-assistente, doch in dit
jaar trouwde zij met de schrijver
Rein Valkhoff. Door diens ziekte
verhuisde het echtpaar in 1928 naar
Bergen, waar het in het Nachte
galenlaantje het landhuis „Het Ha
veke" had laten bouwen. In de
daaropvolgende jaren verbleef het
gezin uit het huwelijk waren 2
zoons geboren telkens enige tijd
in het buitenland: Zwitserland,
Oostenrijk, Zuid-Frankrijk en voor
al Italië.
De laatste keer in de zomer van
1939 aart het Garda-meer. toen zij
ook de jonge kunstschilder Jaap
Min in de gelegenheid stelden een
studiereis naar Italië te maken.
Intussen was het katholieke ge
loof hun al nader gekomen, zodat
zij eind 1939 besloten zich meer in
de leer van de katholieke gods
dienst te verdiepen. Hiertoe opge
leid in de St. Adelbertus-priorij te
Egmond door Dom. A. Beekman
O.S.B., die behalve hun leermeester
hun* vaderlijke vriend werd, werd
het gehele gezin op 1 Juni 1940
(met bisschoppelijke toestemming
werd deze gebeurtenis vervroegd)
door het H. Doopsel in de Katho
lieke Kerk opgenomen; voor deze
gave mensen een onvergetelijke
plechtigheid.
Door de evacuatie daartoe ge
noodzaakt, vertrok het gezin in '43
naar Alkmaar waar de beide zoons
miriHcibair onderwijs bezoch
ten. dat zij dit jaar met succes vol
eindden. Terwille Yan de school
gaande jongens en vanwege de toen
nog slechte verbindingen Anke
Servaes hield in de omtrek overal
lezingen bleef het gezin ook na
de oorlog,nog in Alkmaar wonen.
Reeds voor de oorlog hield Anke
Servaes lezingen over letterkundige
onderwerpen; de eerste keer in de
Bijenkorf te Rotterdam voor een
gehoor van 600 personen. Vervol
gens voor verschillende vereni
gingen en ter gelegenheid van de
Boekenweek, o.a. in haar geboorte
plaats Tilburg.
Tijdens de oorlog sprak zij meer
over religieuse onderwerpen en op
uitnodiging van Pater P. J. Smul
ders O.P., die een graag geziene
gast in het gezin was. sprak zij ook
vele malen voor groepjes bekeer
lingen en velen zullen zich nog
dankbaar die uit het hart eesp*-o-
ken woorden herinneren, die rVt
kleine persoontje, meestal zonder,
of met slechts enkele aantekenin
gen tot haar gehoor richtte.
Onderscheiding.
In 1945 werd Anke Servaes be
noemd tot Lid van de Mij. Ver.
Nederlandse Letterkunde te Lei
den; een eer en een onderschei
ding, die zij niet alleen om haar
vele werk, maar ook om haar voor
beeldige houding tijdens de bezet
ting haar afwiizen o.a. van al
les wat met de Kulturkamer te
maken had ten volle verdiende.
Zij ontzag zich niet de laatste ja
ren en vergde teveel van haar li-
chameliike krachten, die niet in
evenredigheid waren met de enor
me geestkracht, die in dit tengere
vrouwtje huisde. Het deed haar
verdriet, dat zij niet meer voor de
mensen kon ziin. wat zii nog zo
gaarne wilde zijn. Reeds in 1946
was het haar onmogelijk nog langer
lezingen te houden. Na in Juni de
vreugde beleefd te hebben van het
slagen van haar beide zoons voor
hun eindexamen, zag het er naar
uit, dat er een rustiger periode zou
komen voor deze bedrijvige vrouw
en moeder. Zij verlangde er naar
weer terug te gaan naar Bergen,
waar zij zo heerlijk rustig gewerkt
had.
In Juli verbleef het echtpaar
Valkhoff nog enige weken in het
mooie Zuid-Limburg. Enkele dagen
na hun thuisjcomst echter, moest
zij in zorgwekkende toestand, ont
staan door een niervergiftiging,
worden opgenomen in het St. Eli-
sabethziekenhuis. Herhaaldelijk
heeft zij geuit, hoe gelukkig zij
daar was in die prachtige, liefde
volle sfeer en hoe dankbaar voor
die trouwe zorgen van hun vriend
dr. Jungerhans, die de zorg voor
haar op zich nam, toen de andere
vriend des huizes, dr. Louis zijn
praktijk neerlegde. Hoe dankbaar
ook voor alle liefde der Eerw. Zus
ters, in het bijzonder zr. Eduardina
en zr. Ligoria.
Op Maira Hemelvaart gaf zij te
kennen, hoe volkomen bereid zij
was en voor wie dit meemaakte,
waren het verheven ogenblikken.
Anke Servaes toonde hier haar
sterk en groot geloof.
Dank zij de bereidwilligheid van
Rector Visser was het Dom Beek
man, die als mens en priester zo
veel voor haar betekende, die haar
het H. Viaticum gaf. bij welke ont
roerende plechtigheid behalve haar
echtgenoot en beide zoons, ook dr.
en mevr. Jungerhans tegenwoordig
waren.
Haar werk
Anke Servaes schreef eerst een
aantal meisjesboeken: „Knolletje",
„Pil", „Marianneke", „Nora's Con
flicten", ..Het Asyl", „Dokter Els",
„Fiep's Wonderpan", "Zuster Iet",
„Puk", „Gerda" en enig klein werk.
Daarna maakte zij plotseling
naam met een door haar bij de
Dry Hollandia. Baarn met zorg uit
gegeven bundels korte verhalen als:
„Bezoekuur" en "Spreekuur", „Het
Raadsel", waaraan na de oorlog nog
een bundel „Oorlogskinderen" werd
toegevoegd.
Haar eerste roman „Kinderzaal"
werd een ongekend succes. Anke
Servaes was een groot bewonde
raarster van Aart van der Leeuw,
wiens „Kleine Rudolf" haar dier
baarste boek was: vandaar de op
dracht vóór in ..Kinderzaal": „Al
deze gedachten ziin voor jou, mijn
kleine Rudolf". Dit boek werd ver
taald in het Deens, Noors. Zweeds
en Duits; ook de volgende delen
„Kinderen, die over zijn" en het zo
zeer bekende „Moeder Liesbeth"
verschijnen in genoemde talen,
vaes steeds „praktijk" nodig. Zo
-J3S 33IUV pep uarjaoq Jaap jooa
werd zij tot ..Kinderzaal" geïnspi
reerd door haar verpleegsterstijd.
Voor haar volgende boeken, die
gedurende haar huwelijk versche
nen, ging zij steeds enige tijd prak
tisch werken. Het was vooral de
dat der sociaal-hulpbehoevenden,
die haar trokken. Dank zij de in
troductie van Bouwe Vlas werkte
zij aldus praktisch bij het Leger des
Heils, bij het Middernachtzendings-
werk. in crèches, vrouwenhuizen
e.d.. Voor het boek „Wie volgt" deed
zij de stof op bij een kinderrechter
en op de zittingen van de recht
bank; zij schreef nog „Kindertoe
vlucht", „Internaat" en na de oor
log verscheen het onder hoge druk
geschreven „Paul alleen", geïnspi
reerd op een jongen in de zgn. kin-
dersluis.
Ook na haar dood zal nog het een
en ander verschijnen, o.a. een kin
derboek „Hommel Honniman", in
samenwerking met haar man ge
schreven; wegens moeilijkheden
voor de uitgevers kon dit werk nog
niet verschijnen; bovendien ligt er
nog een Novelle „Koos" eveneens
in samenwerking met Rein Valk
hoff geschreven, persklaar.
Fr. Otten
LAGUARDIA ERNSTIG
ZIEK
NEW YORK. 17 Sept. (Reuter)
Fiorello Laguardia, de vroegere
burgemeester van New York en
directeur-generaal van de UNRRA,
heeft gisteren in zijn huis een in
zinking gehad en bevindt zich vol
gens ziin doktoren in een „critieke
toestand". Hij is te ziek om naar
het ziekenhuis te worden vervoerd.
Laguardia, die 12 jaar burgemeester
van New-York is geweest, moest
j.l. Juni een zware operatie onder
gaan, waarvan hij nooit geheel her
steld was.
Belangstelling voor de
Zweedse consul
Naar aanleiding van het portret
van de Zweedse consul te Amster
dam, de heer J. E. Rosenberg, werd
ons van verschillende kanten ge
vraagd om diens adres. Er zijn men
sen, die terecht op het stand
punt staan, dat deze man, die zo
veel voor de voedselvoorziening
heeft gedaan in de barre maanden
van Februari tot Mei 1945, met als
resultaat o.a. het heerlijke Zweedse
wittebrood, recht heeft op blijken
van belangstelling bij zijn veertig
jarig jubilé als consul van Zweden
te Amsterdam, welk feit hij a.s. Vrij
dag 19 September herdenkt. Daar
wij ons kunnen voorstellen, dat er
meer mensen zullen zijn, die op een
of andere wijze die belangstelling
mede willen tonen, geven wij hier
het adres: J. E. Rosenberg, Consul
van Zweden, Quinten, Matsijsstraat
4, Amsterdam Z.
Deviezenpositie blijft1
regulateur van
econ. activiteit
Tot zijn leedwezen, aldus de Mi
nister, is de Millioenennota dit
jaar niet in staat om evenals de
beide voorgaande jaren het ont
werp der rijksbegroting te plaat
sen tegen' de achtergrond van het
nationaal budget. Een der grond
slagen, waarop onder de huidige
omstandigheden een zodanig bud
get moet berusten, is de hulp,
welke door crediet of op andere
wijze van het buitenland kan wor
den verkregen. De deviezenvoor-
ziening is thans de regulateur van
de economische activiteit.
Gezien de grote onzekerheid om-
Prinsjesdag was dit jaar voor de
Hagenaars slechts een vaag begrip
nu H. M. de Koningin niet zelve de
troonrede kon uitspreken. Slechts
enkele honderden belangstellenden
sloegen het vertrek van minister
president dr. Beel van het paleis
Noordeinde gade.
Voorafgegaan en gevolgd door 'n
escorte van vier en twintig huza
ren van boreel met een comman
dant-officier op motorrijwielen reed
de minister-president in zijn auto
naar het Binnenhof, waar zich en
kele duizenden belangstellenden
langs de kanten hadden opgesteld.
'Onder dezetoeschouwers bevonden
zich vele buitenlanders. De tradi
tionele erewacht en het muziekcorps
ontbraken op het grote middenplein
van het Binnenhof. Wel lag de lo
per op de trappen van de Ridderzaal
en ook de baldakijn stond uit. De
minister-president arriveerde om
zes minuten over een. Hij droeg 'n
exemplaar van zijn rede in de hand.
De belangstelling voor de plechtig
heid in de Ridderzaal was zeer
groot. Tussen twaalf en kwart voor
een reden tal van wagens met de
autoriteiten en leden van het corps
diplomatique voor. De Raad van
State, gekleed in jaquet met hoge
hoed behalve luit.-admiraal Furst-
ner, die in admiraals-uniform was,
begaf zich om enige minuten voor
een naar een der zijingangen, waar
door kamerleden en - genodigden
reeds eerder waren binnen gegaan.
Alleen de minister-president genoot
het voorrecht om zich dóór de hoofd
ingang naar de Ridderzaal te be
geven.
Voor het voorzittersgestoelte in de
Ridderzaal hadden behalve de leden
van de Raad van State plaats ge
nomen elf leden van het kabinet,
de ministers Jonkman en Huysmans
waren niet aanwezig. Onder de aan
wezigen bevonden zich verder o.a.
de leden der commissie-generaal de
heren prof. ir. W. Schermerhorn en
Max van Poll, zomede de heer da
Costa Gomez, vertegenwoordiger
van Gpracae in Nederland.
Als bijzondere gasten waren nog
aanwezig de president van Oosti-
Indonesië en de sultan van Pontia-
nak, met de hen begeleidende per
sonen. Zij hadden plaats genomen
voor het voorzittersgestoelte.
De voorzitter benoemde in de
commissie van in- en uitgeleide de
heren baron van Voorst tot Voorst,
(Eerste Kamer) voorzitter der com
missie, Romme (Tweede Kamer),
mej. Tjeenk Willink, Vixseboxse,
Donkersloot, leden der Eerste Ka
mer. Terpstra, Andriessen, jkvr.
Wittewaal van Stoetwegen, de heer
Nederhorst, leden der Tweede Ka
mer, de heer Algra, lid der Eerste
Kamer, Vorrink, den Hartog, Stok
vis, Dassen en Thomassen, leden der
Tweede Kamer.
Te 13.07 kondigde de commies
griffier der Tweede Kamer, jhr. mr.
van Tets de komst van de minister
president aan.
De commissie ontving de minis
ter-president aan de ingang der Rid
derzaal. Nadat dr. Beel was binnen
geleid sprak hij de openingsrede
uit, wat precies een kwartier duur
de.
Om vijf minuten voor half twee
vertrok de minister-president weer
met hetzelfde escorte. Bij zijn ver
trek werd hij toegejuicht door een
deel van het publiek.
De voormalige premier van
België, Paul van Zeeland, is be
noemd tot vertegenwoordiger
van België in de commissie van
drie voor onderzoek van de In
donesische kwestie.
trent de mate van buitenlandse
hulpverlening met name in het ka
der van het z.g. plan Marshall is het
niet mogelijk om redelijk verant
woorde schattingen te doen omtrent
de omvang van importen export en
van het niveau van de'algemene be
drijvigheid. Zodra zulks wel moge
lijk is, zal tot de opstelling van een
nationaal budget worden overgegaan
Wel wil de minister er op wijzen,
dat, gezien de grote betekenis, welke
het Westelijk halfrond voor ons
heeft als leverancier van grondstof
fen en voedingsmiddelen." kan wor
den aangenomen, dat globaal 2/3
van het tekort uit de handelsbalans
uit dit halfrond moet worden gedekt
Indien voldoende hulp van het
buitenland niet zal worden ver
kregen, zou dit leiden tot vergaan
de stagnatie van de economische
activiteit en zou de verzorging
van de bevolking terugvallen tot
beneden het physiologische be
staansminimum.
Daarvan zou tevens het gevolg
zijn, dat de in de begroting geraam
de opbrengst van de middelen t.a.v.
een groot deel der belangrijke pos
ten niet kan worden gehaald, dat
de periode van de wederopbouw in
belangrijke mate zou worden ver
lengd en dat grote werkloosheid tot
ontwrichting-der sociale verhoudin
gen en tot improductieve belasting
van het budget zal leiden.
Een nadere belichting van het de-
viezenaspect wordt in uitzicht ge
steld. Zij zal geschieden zodra over
het bovengenoemde critieke punt
zekerheid bestaat.
Hoewel de economische toestand
van ons land door ernstige gevaren
wordt bedreigd, waarbij vast staat,
dat ondanks inspanning van alle
krachten hulp van het buitenland
onontbeerlijk is. is de Minister toch
van mening, dat de uitvoering van
het regeringsprogramma, zoals het
in de begroting is weergegeven, de
weg openhoudt, die uit de huidige
armoede tot groter welstand leidt en
een verdere schrede betekent in de
richting van het economisch, sociaal
en cultureel herstel, een schrede, die
ons volk. zolang kans 'op voldoende
hulp bestaat, zcih kan voornemen te
zetten.
Eersfe Kamer stuurt geen
Adres van Antwoord
Op de agenda der Eerste Kamer
vergadering van Dinsdag kwam
in tegenstelling met andere jaren
geen voorstel voor om de Troon
rede te beantwoorden met een adres
van antwoord. Zoals men weet was
dit antwoord steeds een onpolitiek
stuk. Zijn wij wel ingelicht, dan
zou het in de bedoeling liggen in
komende jaren eenzelfde gedrags
lijn te volgen als thans.
Hier ziet men Engelands grootste vliegboot terwijl hij in het water
gaat. De lucht wordt langzamerhand bewolkt met gigantische
vogels.
De Millioenennota bevat verder
een overzicht van de opbrengst
der belastingen, welke uiteraard
het grootste deel vormt van de
middelen van de gewone dienst.
In de nota wordt een specificatie
gegeven van de geraamde op
brengsten voor 1948 en 1947, waar
in tevens een kolom is opgenomen
met de cijfers van de herziene
raming voor 1947.
Geraamde opbrengst der belastingen
Inkomstenbelasting (na aftrek van
voorheffingen)
Vermogensbel. van natuurlijke pers.
Vermogensbelasting voor lichamen
Vennootschapsbelasting
Loonbelasting
Dividendbelasting
Commissarissenbelasting
Voorheffing op in het buitenland ge
cumuleerde inkomsten
Vereveningsheffing
Herkapitalisatiebel. en super-divi
dendbelasting
Motorrijtuigenbelasting
Bijzondere Wijnbelasting
Invoerrechten
Statistiekrecht
Accijns op zout
wijn
gedistilleerd
bier
suiker
tabak
Bel. op gouden- en zilveren werken
Omzetbelasting
Rechten van zegel
Rechten van Registratie
Rechten en Successie van overgang
bij overlijden en van schenking
guldens)
Raming
Herziene
Raming
voor
raming
voor
1948
v. 1947
1947
680.0
570.0
660.0
50.0
91.5
90.0
16.0
36.0
110.0
140.0
140.0
360.0
400.0
340.0
20.0
15.0
11.0
2.2
2.0
1.0
2.0
2.0
170.0
160.0
150.0
mem.
mem.
mem.
23j0
23.0
20.0
0.5
0.4
0.4
183.0
53.0
120.0
5.0
4.5
1.3
7.0
7.0
7.0
1.2
1.0
0.8
51.8
52.0
30.0
27.0
25.0
32.0
56.0
57.0
23.0
150.0
130.0
120.0
0.9
0.8
0.6
535.0
457.0
330.0
15.0
12.0
10.0
22.0
20.0
20.0
60.0
60.0
60.0
2.5373.6
2.299.2
2.205.1
De hoogte van de ontwerp-be-
groting en de daarmee samen
hangende grootte van het uitga
ven-overschot van f 1.566 millioen
worden mede bepaald door het
opnemen van verschillende grote
uitgaven naast die, welke onder
de kapitaalsuitgaven zijn opgeno
men en welke nodig zijn, teneinde
een vergroting van de productivi
teit mogelijk te maken in het be-
Een groep Nederlandse militairen van de Marine en de Land
macht is in Londen aangekomen, welke zal deelnemen aan de
Britannia Shield-wedstrijden voor geallieerde militairen, De groep
voor de Tower Bridge.
IN DE STILTE van het eigen hart zweeft soms onmerkbaar Gods
geest. Wanneer dan na de verzadiging van het overdrukke
leven een ogenblik van rust is gekomen, zal de stem van die
geest ons blijvend herinneren aan andere waarden en hogere
normen, die toch steeds weer gevonden moeten worden in de
stilte van het eigen hart. Gods geest zweeft onmerkbaar over de
wereld, dag in dag uit, om te redden, wat mogelijk is. Want als
het leven aan de mens zelf wordt overgelaten, zijn de resultaten
bedroevend en het gevolg is, dat diezelfde wereld herschapen
wordt in een chaos, waar de silhouetten van de maatschappij
door afbraak worden gevormd en waar na vreselijke oorlogen
kruis na kruis zich rijt langs de wegen en over de verwoeste
akkers. Daarom blijft Gods geest zweven over de aarde, stil en
onmerkbaar. Tot, op een onverwacht moment, het hart zichzelf
terugvindt.
Toen de mens zich bewust werd,
dat de geest, die over Gods aarde
zweeft, nodiger is, dan het dagelijks
brood, zijn allerwege torens komen
groeien in het beeld van de aarde
en staken hoog de luchten in, om
ieder uur, dat moest worden ge
leefd, te herinneren aan het andere
leven.
Dat toch eens komen ging, on
danks de menselijke hoogmoed en
de verwaandheid van velen, die
dachten hetleven te kunnen be
heersen met hun overdaad van
wreedheid. Was het daarom niet,
dat in de meest-droeve tijden de
kerken vol zaten van biddende we
zens? En was het ook daarom niet,
dat de torens op die kerken steeds
dringender wezen naar Gods Al
macht hoog boven het menselijk
verstand verheven?
Maar al die torens bleken nog
niet genoeg en Gods geest bleef
hartstochtelijk zoeken naar redding
van de menselijke levenswaarden.
En op de dwingende roep van die
geest zijn mannen in de eenzaam
heid gegaan om dag na dag en nacht
na nacht te overwegen, wat gedaan
kon worden om al hun broeders,
die de mensen toch van elkaar zijn,
te kunnen helpen. Zo kwamen, na
de eenzame jaren van stilte en ge
bed, de monniken samen in hun
kloosters, vestingen van de hemel,
en gingen daar hun eigen leven in,
omsloten door cel en altaar
Het altaar, om bij het eerste licht
van de jonge dag het aanschijn van
de aarde te ^renderen in het voor
geborchte van de hemel en de* cel,
om te kunnen onderzoeken, welke
middelen de mens op de meest-ra-
dicale wijze naar het Paradijs kon
den voeren.
Geen levens-angst
Het contact met de monikken
heeft niets in zich van de levens
angst, die hoe is het dikwijls mo
gelijk vele mensen in zich dra
gen.
Dat kan ook niet anders, want
wanneer men als sterfelijk wezen
de hevigste'worsteling heeft ver
duurd, die er in de harten van die
mannen is geweest, kent men 'geen
angst meer.
Die worsteling begon, toen Gods
geest zich in hun zielen vastlegde.
Toen het gewone leven zijn rechten
vroeg en daarnaast steeds dringen
der de andere stem te spreken be
gon. Totdat eindelijk in" een uiter
ste overgave alles opzij werd gezet
en het klooster die vesting van
de hemel' de uiteindelijke over
winnaar bleef.
Daarom is er in het hart van
deze mensen, zoals wij, niets van
die vretende levensangst
Nietwaar, Gods geest is immers
het enige noodzakelijke.
De monikken, het biddende leger,
dat dagelijks optrekt, van uur tot
uur, zullen meer voor de mensheid
hebben gedaan, alle eeuwen door,
dan ooit een staatsman of een chi
rurg of geleerde zal kunnen doen.
Want zij hebben de middelen
weer leren her-ontdekken, die de
mensen nodig hadden, om te ko
men uit de chaos van verwoesting
en verbittering.
Wie het geluk heeft enige dagen
in het gastvrije verblijf van deze
monikken' te verkeren, met hen te
bidden en te eten en samen met hen
van de eerste ogenblikken van de
dag af, tot de laatste, te mogen le
ven in de gemeenschap van stil-
gaande mensen, zal niets meer in
zich weten van de aardse verdrie
telijkheden en zal zich niet als een
klein wezen, bang en angstig, laten
leiden door de meermachtige dwang
die hem steeds weer probeert te
binden aan alles, wat niets uitstaan
de heeft met Gods geest.
Als de laatste klanken wegvallen
Hij zal in de momenten, als de
laatste klanke:. wegvallen uii ce
koorgewelven, verbaasd tot de we
tenschap komen, dat er naast en
toch midden in zijn eigen leven,
nog een ander leven groeit, dat lijn
recht gaat naar die kant, waar de
duizenden torens wijzen.
En dat het bijna onbegrijpelijk is,
dat de mens zich in wanhoop moet
afvragen, wat het leven te beteke
nen heeft.
Onder het stille licht van de koor
lampen hebben honderdduizenden
hun rust gevonden, hebben vele zie
len, die met zichzelf en met hun
omgeving geen raad wisten, einde
lijk, na lange zwerftochten over de
aarde, nieuwe ontdekkingen ge
daan. Wordt vervolgd
lang van de toekomstige welvaart
van ons land.
Hiermede is een bedrag gemoeid
van bijna f 1 milliard.
Ter vermeerdering van het na
tionale kapitaal werden daarom uit
gaven van aflopend karakter tot een
bedrag van ruim f 515 millioen
noodzakelijk geacht. Hieronder val
len bijdragen in oorlogsschade aan
roerende goederen en onroerende
goederen tot een bedrijf behorend.
Bijdragen voor landbouwherstel,
reconstructie koopvaardijvloot,
e.a.
Onder de kapitaalsuitgaven werd
ruim f 460 millioen opgenomen voor
de aanleg van wegen, voorkomende
op het rijkswegenplan, aanleg van
kanalen, vaarten, sluiswerken en
bruggen, aanleg luchtvaartterreinen,
huisvesting van leger, aanschaffing
en aanbouw van schepen en vaar
tuigen voor Marine en loodsdienst,
huisvesting van de Marine e.a.
Tegenover de schulden, welke de
regering ter verwezenlijking van
haar plannen moet aangaan, ten
einde de productiviteit te verhogen,'
staan tot op grote hoogte duurzame
objecten, zodat het totaal van het
uitgaven-overschot, naar de mening
van de Minister, minder verontrus
tend is als dit op het eerste gezicht
lijkt.
Conjunctuurspolitiek.
Dit houdt echter niet in dat uit
het oog verloren zou zijn, dat de
huidige economische toestand nood
zakelijk maakt, dat de overheid de
kapitaalsuitgaven zorgvuldig tem
poriseert en zo veel mogelijk uitstelt
tot latere perioden van geringere
werkgelegenheid. Zodanig uitstel
mag nochtans niet gelden voor die
investeringen, welke noodzakelijk
zijn voor de ogenblikkelijke produc
tiebehoeften dan wel voor de pro
ductiebehoeften in de naaste toe
komst. Deze investeringen zijn dus
onvermijdelijk teneinde te zijner tijd
te kunnen geraken tot een duurzame
sanering van de economische toe
stand van Nederland en ter verkrij
ging van een meer evenwichtige
betalingsbalans.
De Minister ontkent niet, dat
ook de huidige begroting nog een
inflatoir effect vertoont. Uitvoe
rig zet de Minister uiteen, dat het
inflatoir effect echter niet zonder
meer kan worden gelijkgesteld met
het totale geraamde tekort over
1948.
In het kader van de deflatoire
werking van besparingen van consu
menten merkt de Minister op, dat
deze, afgezien van die, welke in de
vorm van verschuivingen op lange
termijn geschieden, in de laatste
maanden weinig bevredigend zijn
geweest.
Doodstraffen tegen leden
van de Kempetai
De temporaire krijgraad te Bata
via heeft 28 gevallen behandeld van
leden van de Bataviase Kempelai.
Zes doodvonnissen werden uitge
sproken en een aantal Tijheids-
straffen werd opgelegd, variërend
var 5 tot 20 jaar gevangenisstraf.
OOK PLANNEN TOT
UITBREIDING
De Katholieke Economische Ho
geschool te Tilburg heeft, evenals
de Katholieke' Universiteit te Nij
megen, uitbreidingsplannen voor de
toekomst. Uit het jaarverslag, dat
prof. dr. P. P. van Berkum uit
bracht, blijkt dat prof. dr. L. G. J.
,Verberne, die tot gewoon hoog
leraar in de politieke, economische
en sociale geschiedenis werd be
noemd, naast de afdeling voor de
economische wetenschappen zijn
werkkracht tevens zal geven voor
de thans tot zelfstandige afdeling
verheven opleiding in de sociale
wetenschappen. De voltooiing met
een afzonderlijk candidaats- en
doctoraal examen in de sociale we
tenschappen zal geleidelijk volgen.
Hiermede heeft Tilburg de leiding
genomen in de ontwikkeling van het
economisch onderwijs naar een eco
nomisch en sociaal onderwijs, aldus
met de daad vooruitlopend op wat
later in concept als sociale faculteit
zou worden aangeduid. Naast een
leerstoel voor de economische en
sociale vraagstukken van de land
bouw, die werd ingesteld, doch nog
onbezet is, kwam er een aanbod tot
stichting van een tweede op initia
tief van de Stichting Centrale voor
Katholiek Handelsonderwijs, uit
gaande van de R.K. Middenstands
bond. De nieuwe leerstoel zal wor
den gewijd aan de studie der econo
mische en sociale vraagstukken van
de middenstand. Met een commissie
uit de juridische faculteit van Nij
megen werden, op instigatie van de
St. Radboudstichting, de mogelijk
heden van samenwerking onder de
ogen gezien. Ovesfengekomen werd
in eerste instantie zo spoedig moge
lijk op beperkte schaal een proef te
nemen met uitwisseling van hoog
leraren, een uitwisseling, zoveel mo
gelijk ingepast in het kader van het
normale onderwijs.
Eerste ziftingen der beide
Kamers
DE B^JDE KAMERS der Staten-
Generaal hebben gisteren hun
eerste vergaderingen gehouden na
de plechtigheid in de Ridderzaal.
In de Tweede Kamer bood de mi
nister van financiën zijn millioe
nennota aan. Daarna werd de voor
dracht voor het voorzitterschap op
gemaakt. Met als gebruikelijk re
sultaat: 1. mr. van Schaik; 2. mr.
Joekes; 3. de heer Smeenk.
In de Eerste Kamer dankte prof
Kranenburg voor zijn benoeming
tot president. Hij deed een beroep
op de medewerking van de Kamer
voor de komende intensieve werk
zaamheden en sprak daslrbij het ver
trouwen uit, „dat het tempo van
die intensieve arbeid dit jaar wat
regelmatiger zal kunnen zijn dan
het vorig'jaar, waardoor de waarde
en betekenis der beraadslagingen
slechts zal kunnen stijgen".
Examen-commissie
Middelbaar Onderwijs
Naar aanleiding van problemei
met de middelbare acte examens en
de uitvoerige debatten, 4ie daar
over zijn gevoerd in de Staten Ge
neraal, heeft de Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen
een' commissie ingesteld, welke tot
taak zal hebben hem van advies te
dienen inzake een statuut voor de
examens middelbaar onderwijs, af
te nemen door commissie, die de
voordelen van een schooleindexamen
zullen waarborgen. Als voorzitter
I deze commissie is aangewezen prof.
dr. F. L. P. Sassen O.P. te Leiden.
