Nieuw
Hatta wil een referendum
vóór of tegen separatisme
BESCHOUWINGEN
rond de Millioenen-nota
TEN
SEN
Voor Alkmaar en omgeving
Hervatting der onderhandelingen
wordt te Batavia verwacht
De Stichting voor de Landbouw
en de algemene politiek
renhuis"
r b r u g
lankondiging
el, Kraanbuurt
Heemskerk
;t beemster
DIT BLAD!
Donderdag: 5 doden
en 23 gewonden
Franse katholieke
onderwijzers
Tokio bedreigd door
overstromingen
Heeft de journalist
een beroepsgeheim?
Toch wijziging
in Brits kabinet
De kinderbijslag voor zelfstandigen
dijvle 14.90—15.40; 4500
I11.20; grove 11; driel.
p 8.40; 3500 kg slabonen
)0 aardapp.: bevelan-
0; bl. eigenh. 8.508.60;
i 7.60—8.
iUIZEN, 19 Sept.
34.400 kg aardappplen
-9; witte eigenh. 7.80
7.60—9; Schotten 7.20;
10.50—10.80; grve 11—
4.60: nep 8.20—8.60; 300
>0; 1900 kg slabonen 76
kg witte kool 7.20
kg rode 6.8010.60; 8800
1—5.90; 1200 kg groene
IK, 19 Sept. Aange-
l kg aardapp.: Bevelan-
70; eigenh. 8: 15.000 kg
0—9.90; 13.000 kg groene
.000 kg gele 3.60—8.70;
tte kool 7.40—10.10; 3000
4.60—18.10; 2500 kg uien
5000 kg bieten 5.50
slabonen 83—102; 600 kg
17 70: B 26; 3500 Stuks
5—81; 600 kg druiven
Erankenthalers 7982
jIK, 18 Sept. Beve-
—8.10; eigenh. 7.908;
uw 8.90—9.10; blauwe
—9; rode kool 4.708;
witte 4.10—7.80: groene
?n I 5.40—7.80; II 3.10—
i; peen I 3.505.80; II
I 6.50—7.20; uien 10.90—
10.90—11.20: driel. 6.20—
509.30: slabonen 57
?n 2846; bloemkool I
6, andijvie 5.5010.60;
ms 21—25.
EN. 18 Sept. Aange-
61 vaartuigen: 11988 pd
1.08 per pd.; 1160 pd.
•1.97; 217 pd fuikaal 2.20
AG 20 SEPTEMBER
JM I (301 M) KRO:
7.15 Ochtendgym.; 7.30
I; 8.00 Nieuws; 8.15 gr.
ar de kleuters; 10.15 gr.
:kenbezoek; 11.25 Boek-
12.00 Angelus; 12.30
ing; 12.38 Lunchconcert
Strijdkrachten; 13.30
t; 14.00 gr. pl.; 14.30 De
15.00 Voor de jonge-
nge kunstenaars stellen
L5.45 Musette klanken;
ogische causerie; 17.00
18.00 Piano; 18.15 Jour-
ekoverzicht; 18.30 Ned.
n; 19.00 Nieuws en
19.20 Kareol-Septet;
jptzending; 20.00 Het
5 Actualiteiten; 20.15
man; 20.30 Lichtbaken
eeve; 21.00 „Negen heit
00 gr. pl.; 22.40 Avond-
Nieuws en gr. pl.
FM II (415 M) VARA:
7.15 Ochtendgym.; 8.00
;r. pl.; 10.20 Dagboek-
5 Goois kamermuziek-
1.00 Voor de arbeiders;
'arcassola en zijn orkest
14.00 Het Ned. lied.;
:orkest; 15.00 Lezing;
koperkwartet; 15.45 gr.
Ier Sextet; 17.00 Sport;
9.00 Robert Schumann's
0 Nieuws; 21.30 Om-
22.00 Spot niet met
(hoorspel)23.00 Het
5 Dansmuziek.
\G- en ZONDAG-
id 7.30 tot 11 uur
eg 3 tot 6 uur
1 7.30 tot 11 uur
ing voorbehouden
DAGKAARTEN
-beid en zeep melkers,
Sept.—22 Nov. 1947)
nkaarten van de be-
itreiking in dit jaar
iers, veehouders en
nber 24 uur.
;ijp, Graft en West-
12 uur letters AK;
.30 uur.
>t. 9 3012 uur, let
ters LZ.
-12 uur.
ïur.
et. 9,3012 uur, let-
ers LZ.
-12 uur letters AG;
—11,30 u. lett. OZ.
aber '47, 912 uur.
a
Hoofdredacteur H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
DirecteurE. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3-40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incl. incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm.; minimum 2.50;
id alle edities 26 c. p. mm.;
minimum ƒ4.-; Fam.ber. 20 c-
p. mm.; in alle edities 30 ct.
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1947
43e JAARGANG NUMMER 11333
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
TeL 2046 (adm.), 2047 (Ted-),
K 2200.
HOORN; Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Weststraat 80,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
communiqué
ïder-
De Nederlandse delegatie tijdens de opening van de Verenigde
Naties. V.l.nj". mr. J. H. W. van Royen, Snouck Hurgonje, Burger
en Beaufort, tijdens de rede van Marshall, de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken.
Volgens neutrale kringen te Ba
tavia meent men, dat de vooruit
zichten op een vreedzame oplos
sing van het Nederlands-Indone
sisch geschil beter zijn dan ooit
sinds het begin van de „politio
nele actie".
Het bericht, dat de Verenigde
Staten het derde lid van de com
missie \an 3 zouden kunnen zijn,
werd zowel door de Nederlanders
als door de Indonesiërs goed ont
vangen.
Neutrale waarnëmers zijn van
mening, dat de verbetering in het
begin van deze week is ingetreden,
toen Sjarifoeddin in zijn verzoenen
de rede verklaarde, vol vertrouwen
te zijn, dat een basis voor een com
promis zou kunnen worden bereikt.
Hij duidde hierbij aan, dat de repu
blikeinse regering dóór bemidde
ling van de commissie van 3 tot een
compromis hoopte te geraken, op
welks rlaleving de Verenigde Staten
een toezicht zouden garanderen.
Waarnejners geloven, dat, indien
de Nederlanders daartoe bereid
waren, de overeenkomst van Ling-
gadjati be% middel zou kunnen zijn
om hierdoor over het dode punt te
geraken. Daar de „politionele actie"
niet voleindigd was en daardoor de
Nederlanders faalden in hun opzet
recht en orde te stellen, zijn zij er
niet in geslaagd Indonesië te ope
nen, aldus economische waarne
mers. Naar schatting kost Neder
land het op de been houden van
ongeveer 120 duizend militairen in
Indonesië 350 duizend pond sterling
per dag. Deze financiële uitputting
tezamen met het stijgende tolgeld
voor ongevallen, welke een dagge
middelde bedragen van 4 doden en
7 gewonden, maken het. niettegen
staande order van de Veiligheids
raad om het vuren te staken, zeer
■noodzakelijk, dat er spoedig een
oplossing komt.
Twee weken geleden verwachtte
Vragen subsidiëring
bijz. onderwijs
PARIJS, 19/9 (AFP). Tijdens
het 26e congres der federatie van
katholieke onderwijzers in Frank
rijk, dat momenteel*'op Montmartre
gehouden wordt, werd voorgesteld
dat de federatie zich zal aansluiten
bij de C.F.T.C., het Franse verbond
van christelijke werklieden, ten
einde daardoor te bereiken, dat
ste.uh zal worden verkregen voor
de" eisen, welke de katholieke on
derwijzers aan de regering hebben
gesteld, o.m. de gelijkstelling in
bezoldiging van de katholieke on
derwijzers aan de z.g. vrije scholen,
welke achterstaat bij die van de
onderwijzers der openbare scholen.
Voorts wordt aangedrongen op sub
sidiëring van het katholiek onder
wijs, niet alleen voor de reeds be
staande, maar ook voor de op te
richten scholen. De voorstellers
wijzen er op, dat in verscheiden
Europese landen de gelijkstelling
van openbare en bijzondere scho
len bestaat. Bovendien zal de vrije
school in niet geringe mate de thans
overbelaste openbare school kun
nen ontlasten. Wanneer de rege
ring er toe mocht overgaan de bij
zondere scholen op te heffen, zou
zij in de onmogelijkheid ^verkeren
de leerlingen in haar scholen op
te nemen. Het vrije onderwijs is in
het algemeen belgng en een waar
borg voor de vrijheid. Over deze
voorstellen zal de volgende week
worden gestemd.
Belgische Middenstand
gaat staken
Als protest tegen de drastische
maatregelen die de Belgische re-
gemg heeft getroffen om de duur
te van het levensonderhoud te be
strijden, heeft de Belgische Mid
denstandsbond besloten alle win
kels en handelshuizen op 23 en 24
September te sluiten. In een reso
lutie eist de Middenstandsbond in
het bijzonder de onmiddellijke li
quidatie van het ministerie van
ravitaillering en vrijheid van
handel.
men een hervatting van de opruk
naar Djokja en voleindiging van
het politioneel optreden.
Welingelichte kringen menen
echter, dat sinds het bezoek van
dr. van Mook aan Amerika, het
waarschijnlijk is, dat de kans om
door bovengenoemde maatregelen
tot een oplossing te geraken, merk
baar is verminderd. Zij waren vol
hoop, dat beide partijen bereid
zouden zijn de onderhandelingen te
hervatten.
Dr. van Mook vertrekt
morgen
Naar wij vernemen ligt het in het
voornemen van dr. van Mook om
Zondag a.s. uit Nederland naar Ba
tavia te vertrekken. President Soe-
kawati zalvoor een kort verblijf
naar Parijs vertrekken en vandaar
uit naar Batavia terugkeren.
Het Nederlands
van Vrijdag meldt, dat de Nei
landse verliezen Donderdag be
droegen 5 gesneuvelden en 23 ge
wonden.
Het communiqué zegt voorts,
dat de republikeinen in strijd met
internationale afspraken, voortdu
rend de normale ontwikkelings
gang in de bevrijde gebieden blij
ven verstoren.
Steeds moet worden opgetreden
tegen agressieve bewapende troepen
en saboteurs. In het communiqué
wordt geconstateerd, dat bij een
aanval op Nederlandse bivaks be
oosten Djatibarang op West-Java,
de republikeinen gebruik maken
van dumdum-munitie.
Een Japans officier sneuvelde bij
de verdrijving van republikeinse
troepen in de omgeving van de
Wijnkoopsbaai op de Zuidkust van
Java. In het gebied van Medan be-
I vrijdden Nederlandse troepen 117
ontvoerde Chinezen.
Het Franse persbureau meldt nog,
dat in het communiqué wordt be
vestigd, dat de republikeinse minis
ter van godsdienstzaken, Ahmad
Asjari, zich in Palembang onder
bewaking bevindt.
NIEUWE POLITIEK DER
REPUBLIEK?
De Republikeinse regering heeft,
na kennis genomen te hebben van
de gezichtspunten van alle politie
ke partijen, aan het werkcomité
van de K.N.I.P. nieuwe politieke
richtlijnen voorgelegd om langs
deze lijnen tot een vreedzame op
lossing van het geschil te geraken.
Men veronderstelt, dat deze nieuwe
richtlijnen Zondag zuilen worden
gepubliceerd.
Het Republikeinse
communique
Het Republikeinse communique
van Vrijdagavond meldt Nederland
se activiteit in de sectors Malang
en Modjokerto. Vijftien Nederland
se militairen zijn gedood en gewond
te Wonomerto, z.o. van Salatiga. Op
midden-Ja,va hebben de Nederlan
ders de laatste vier dagen pogingen
gedaan Karanganjar ten oosten van
Gombong te omsingelen.
De republikeinse vicepresident,
Mohammed Hatta, daagde Vrijdag
te Fort de Koek de Nederlanders
uit een internationaal gecontro
leerd referendum te laten hou
den, waarbij 9 millioen inwoners
vrijelijk kunnen kiezen of zij de
huidige republiek wensen dan
wel „kleine, door Nederland ge
controleerde marionettenstaten".
Hatta deed dit voorstel in een in
terview na aankomst van de
Australische en Franse i consuls te
Fort de Koek. De consuls hadden
een lange conferentie met Hatta,
wgprna zij de omgeving van Fort de
Koek bezichtigden. De 2 Britse
waarnemers, die meereisden in
specteerden de Indonesische'front
lijn, 25 km. ten Westen van Padang.
Hatta zeide voorts, dat de republi
keinse regering van Sumatra het
aanbod van Sjarifoeddin onder
steunt, nl om de onderhandelingen
met de'Nederlanders te hernieuwen
mogelijk op basis van Linggadjati,
mits een derde mogendheid toezicht
houdt op de onderhandelingen, ten
einde eenzijdige Nederlandse inter
pretaties van eventuele toekomstige
overeenkomsten te verhinderen.
Hatta vervolgde met te zeggen,
dat hij persoonlijk de voort te zet
ten strijd voor de Indonesische on
afhankelijkheid vanuit het binnen
land op Sumatra zou leiden, indien
de Nederlanders weigeren te on
derhandelen en naar Djogja zouden
opmarcheren. Hatta zeide, dat de
ware kracht van het separatistisch
streven te Palembang, Padang en
op de Oostkust van Sumatra zou
blijken, indien de Nederlanders het
aanbod van de republiek zouden
accepteren. Volgens Hatta staat
70% van de bevolking afwijzend
tegenover het separatistische stre
ven van de Malinogebieden.
Hij gaf toe, dat de order om de
vijandelijkheden te staken, niet
effectief was gebleken. Hij noemde
de door de Nederlanders voorge
stelde demarcatielijnen van het Ne
derlands gebied „Van Mook's
droom demarcatie". Hatta besloot
met te zeggen, dat hij uit Pema-
tang Siantar (de republikeinse
hoofdstad van Sumatra) was ont
snapt een uur. voordat deze stad
door Nederlandse troepen werd be
zet.
Talrijke doden en
duizenden daklozen
Het r»mtal personen dat is omge
komen bjj de overstromingen in
Japan, die het gevolg zijn van 'n
tyfoon, wordt van geallieerde zjj-
de geschat op 2000 en het aantal
daklozen raamt men op 200.000.
Het Japanse ministerie van bin
nenlandse zaken deelde mede, dat
Donderdag 644 personen zijn ver
dronken.
Nieuwe overstromingen bedreigen
evenwel de niet-gebombardeerde
noordwestelijke buitenwijken van
Tokio, waar een half millioen men
sen wonen. Met de evacuatie van
vrouwen en kinderen is reeds be
gonnen. 35.000 bewoners van Itsji-
noseki, die reeds dagen op daken
en in bomen vertoeven zijn ook per
vliegtuig van het nodige voorzien.
Amerikaanse vliegtuigen hebben
levensmiddelen en medicamenten
uitgeworpen voor 350 passagiers van
een trein, die sinds vier dagen ten
gevolge van overstromingen te
Itsjinoseki (noord-Hondo) geïso
leerd zijn. Het water, dat de trein
omringt, is thans aan het teruglopen.
Toen het water zijn hoogste stand
bereikt had, waren de reizigers ge
dwongen bovenop de wagons te
klimmen.
Later werd gemeld, dat de 350
passagiers van de trein burgers
uit geallieerde landen zich in
veiligheid hebben weten te brengen
na een mars van 16 km. door over
stroomde gebieden.
FRANSE DIEPZEEDUIKER
VESTIGDE RECORD
en overleed daarna
De bekende Franse diepzee
duiker Maurice Argues, leider van
een team voor onderzoekingen on
der water, is in een ziekenhuis te
Toulon bverleden, nadat hij ge
tracht had het afdalingsrecord op
zijn naam te brengen. Tijdens een
duikproef ter hoogte van Kaap Ce-
pet nabij Toulon, waarbij hij in 4
minuten en 25 seconden tot een
diepte van 120 meter afdaalde.
Het hij weten, dat hij het vorige
record gebroken had. Daar men
verder niets meer van hem ver
nam, werd hij opgehaald en bleek
bewusteloos 'te zijn.
Het Europese record van de
Zweedse ingenieur Arne Zetter-
man, dat in 1945 gevestigd werd,
is door Fargues met 10 meter ver-
betera.
De heer Lunshof komt voor
de Rechtbank
De heer H. A. Lunshof, Hoofdre
dacteur van Elseviers Weekblad
zal op Woensdag 1 October voor de
Vierde Kamer van de arrondisse
mentsrechtbank te Amsterdam te
rechtstaan, omdat hij geweigerd
heeft de naam te noemen van de
gene, die hem de notulen van Ling
gadjati heeft verstrekt. Voor die
weigering beriep hij zich op het
journalistiek beroepsgeheim.
Dit is de eerste maal, dat een
journalist wordt vervolgd wegens
weigering om getuigenis af te leg
gen over iets, dat hem in zijn be
roep is toevertrouwd.
Als Juridisch raadsman van de
heer Lunshof zal optreden mr. S.
Gerbrandy.
MARSHAL GAAT
SPREKEN MET TRUMAN
Een woordvoerder van de Ame
rikaanse delegatie bij de V. N.
heeft meegedeeld, dat Marshall
Zondag naar Washington zal gaan
om met president Truman over de
voedseltoestand, zowel in de V. S.
als in het buitenland', te spreken.
Het onderhoud zou geen betrek
king hebben op de ontwikkeling
in de Assemblee. Marshall zal
Maaijdag weer te Flusing Mea
dows zijn.
Van gezaghebbende zijde word,t
meegedeeld, dat vermoedelijk bin
nen veertien dagen dè Britse eer
ste minister, Clement Attlee, ka
binetswijzigingen zal aankondigen
die van ingrijpender aard zijn dan
elke mutatie die tot dusver in het
Britse kabinet heeft plaats gehad.
Men neemt aan, dat*Attlee, Be-
vin, Morrison, Cripps en Dalton
gehandhaafd blijven. Er zijn, al
dus Reuter, vele aanwijzingen voor
de verwijdering van een aantal
ministers, maar het is niet bekend
wie hun plaatsen zullen innemen.
Oostenrijkse krijgsgevangenen
in Rusland werden volgens een
beschikking van Stalin vrijge
laten en op transport gesteld
naar Oostenrijk, waar zij door
een grote menigte verwelkomd
werden.
PLECHTIGE HOOGMIS
Voor afgevaardigden der
Ver. Naties
De Nederlandse afgevaardigde,
Prof. mr. dr. L. J. C. Beaufort OFM,
de enige priester onder de gedele
geerden bij de algemene vergade
ring der V.N., zal Zondag in de
Kathedraal van Sint Patricius te
New-York ter gelegenheid van de
algemene vergadering een plechtige
Hoogmis opdragen.
Alle delegaties bij de V.N. zijn
uitgenodigd de H. Mis bij te wonen.
Ook Kardinaal Spellman (V.S.),
Kardinaal Motta (Brazilië) en Kar
dinaal Guevara (Peru) zullen bij de
plechtigheid aanwezig zijn.
DE ALGEMENE LANDBOUW
POLITIEK was het onderwerp
van het tweede gedeelte van de
L.T.B.-districtsvergadering, die Vrij
dag te Alkmaar is gehouden. In dit
verband bracht de voorztiter, de
heer Groen, enige kwesties ter
sprake, die leven rondom de Stich
ting van de Landbouw. Naar aan
leiding van de huidige moeilijk
heden in de land- en tuinbouw is
men in de Stichting van de Land
bouw der provincie Zuid-Holland
tot het besluit gekomen, zich uit
de Stichting terug te trekken. De
heer Groen is het daarmede niet
eens. Hij vindt het een demonstra
tie, die niet bereikt wat men wil.
Men breekt er b.v. de huidige rege-
ringspolitiek niet mee. Wel ver
speelt men een groot belang: de
samenwerking, welke zich in de
Stichting demonstreert, gaat er stuk
door en dat krijgen we niet meer
zo gauw tenpg. Daarmee gaat, ge
zien de universele ^rnnenstellihg
van de Stichting, ook een stuk ter
bevordering van de sociale vrede
teloor. Daarom wil spr. de Stich
ting handhaven en hij vraagt er de
mening der afgevaardigden over.
De meeste sprekers geven te ken
nen, dat zij in het algemeen met
de zienswijze van de voorzitter ac-
coord gaan. Men ziet wel in, dat
de Stichting niet geworden is, wat
men had verwacht, maar dat komt
ook door de bijzondere omstandig
heden van het ogenblik. Slechts een
afgevaardigde liet zich tegen de
Stichting horen, hij beschouwde
haar als een stootblok voor de rege
ring. Aridere sprekers wilden de
Stichting handhaven en versterken,
maar hadden wel wensen: leeft de
Stichting niet op te grote voet? En
laat men opletten, dat de Stichting
niet „alles" wordt; onze eigen orga
nisaties moeten het voornaamste
zijn en blijven.
De heer Groen was van oordeel,
dat het de minister is, die dege
dachte propageert, dat de Stichting
een soort regeringsorgaan is. Dit is
niet zo. De Stichting is trouwens
niet publiekrechtelijk. De minister
staat op* het standpunt, dat de
Stichting geen critiek mag oefenen,
nu de regering met haar geregeld
overleg pleegt. Dat kan de Stich
ting natuurlijk niet aanvaarden. Zij
wil graag overleg plegen, maar
haar vrijheid van critiek behouden.
Zo wil spr. ook de opmerking ver
staan, dat op de eerste plaats de
vrije organisatie moet worden hoog
gehouden. Het geld wordt niet over
de balk gegooid; er is een groot
apparaat, maar dat is nodig en met
de uitgetrokken bedragen kan men
maar moeilijk de benodigde ge
schikte ambtenaren aanstellen.
Uit de besprekingen meende de
voorzitter wel te mogen conclu
deren, dat de vergadering op het
standpunt staat, dat de Stichting
gehandhaafd moet worden en dat
met name de katholieke organi
satie zich niet uit de Stichting moet
terugtrekken, omdat het voortbe
staan van de Stichting ook voor de
verdere toekomst van groot belang
is te achten.
Regeringspolitiek
De afdeling Akersloot dringt er
in een voorstel op aan, de kwestie
van de algemene landbouwpolitiek
in het oog te houden, indien de
tegenstelling, welke nu zichtbaar
wordt tussen de regering en de ge
organiseerde landbouw, niet op
korte termijn wordt opgelost. In
dti verband dringt Akersloot er
krachtig op aan, dat nu eindelijk
een regeling tot stand komt voor
de kinderbijslag voor de kleine
zelfstandigen. Wat is een kleine
zelfstandige, vraagt de voorzitter.
De een wil het in de bedrijfsgrootte
zoeken, de ander in bepaling van
de inkomengrens enz. De practische
regeling is niet zo eenvoudig, over
het principe bestaat geen verschil
van mening.
In verband met een opmerking,
of het geen tijd wordt, dat van
wege de K.V.P. een interpellatie
wordt aangevraagd, geeft de voor
zitter als zijn mening te kennen,
dat het aanvragen"1 van een inter
pellatie het slechtste middel is om
de landbouwpolitiek te verbeteren.
De zaak heeft dit kan spreker
verzekeren op het ogenblik de
zeer ernstige aandacht van de
katholieke fractie.
De afd. Alkmaar besprak o.a. de
kwestie van - de pachtprijzen. De
secretaris deelt mede, dat "thans
een verhoging van 20 pet. wordt
toegestaan. De voorzitter consta
teert, dat de Staat de pachtprijzen
in de Wieringermeer verhoogt. Ook
de kwestie van de huishuren, ver
band houdend met het onderhoud
van huizen, is urgent.
Wat de overige algemene poli
tiek betreft, werd twijfel geuit, of
het wel juist is, dat de regering
een subsidiepoliitek op de prijzen
van de eerste levensbehoeften hand
haaft, die ten goede komt aan
iedereen, ongeacht zijn inkomsten.
Die subsidie komt uit het z.g.
Landbouw-egalisatiefonds, dat het
oude Land bouw-crisisfonds ver
vangt. In dit v.erband kwamen ook
de heffingen op de export e.d. ter
sprake. In het algemeen werd tot
voorzichtigheid omtrent dergelijke
heffingen aangespoord.
Ook enige punten van Landbouw-
herstel kwamen ter sprake. Zo
vroeg de kring Alkmaar, ook eens
te doen beginnen met het oprui
men van bunkers op cultuurgron
den. Inlichtingen werden gevraagd
over de heffing van de onderne
mingsbelasting, die 12 pet. zou ko
men te bedraggn. Burgemeester El
ders vestigde er de aandacht op,
dat daarin ook een heffingspercen
tage zit. dat door de gemeente wordt
vastgesteld! De heer de Wijs meen
de, dat de betrokkenen plaatselijk
attent moeten zijn op deze zaak,
die toch nogai behoorlijke propor
ties .dreigt aan te nemen.
Gepleit wordt nog voor lagere
contributie voor de kleinste bollen-
teeltbedrijven. De kring Alkmaar
had nog enige wensen op dit ge
bied. Het H.B. zal hier aandacht
aan schenken, maar het blijkt wel,
dat in sommige gevallen de klach
ten nogal eens overdreven zijn. Er
moeten algemene regelen zijn, maar
er zal gedaan worden wat moge
lijk is.
Hoe staat het met het T.b.c.-fonds,
vroeg de kring West-Friesland? Er
zijn 3000 leden, zegt de secretaris,
maar om financieel verantwoord te
zijn, moeten er 6500 zijn.
De Rijp was van mening, dat het,
in verband met de nieuwe zieken
fondsregeling, "voordeliger is bij een
bestaand fonds aan te sluiten. Het
bestuur acht het eigen T.b.c.-fonds
nog actueel en acht de genoemde
„voordeliger" regeling nogal pro
blematisch. Maar: er moeten mini
mum 6500 leden zijn. Overigens zal
het bestuur de zaak, mede op aan
dringen van de heer Weel (Lange-
dijk) nader onderzoeken.
De landbouwscholen
De kring Alkmaar bepleitte ves
tiging van een lagere landbouw
school in Alkmaar (of Heiloo), lie
ve!1 dan in Egmond-Binnen, zoals
-het plan schijnt te zijn. De voor
zitter verklaart nog, dat hij het
artikeltje in het N.N.H.D. van 13
Sept. jl. o.a. heeft geschreven met
de bedoeling om te laten uitkomen,
dat de zaak niet vastgelopen is op
het overleg met de organisaties. De
voorzitter gaf verder een toelich
ting op de gang van zaken zoals
deze tot nog toe gevolgd werd met
betrekking tot de verdeling der
scholen. Het schema van het depar
tement acht de K.N.B.T.B. thans
onaanvaardbaar. Spr. herhaalt wat
hij geschreven heeft, nl. dat als de
organisatie de zaak' niet kan op
lossen, men ze in de volle open
baarheid zal brengen.
Nadat de heer ir. van Alfen een
woordje heeft gesproken over de
katholieke Landbouwwinterschool
te Höorn. werd tot het derde en
laatste gedeelte van deze districts
dag overgegaan.
n l
DE MINISTER van financiën
geeft vervolgens in de milli-
oenennota zeer terecht uiting aan
de onzekerheid, die nog steeds be
staat ten aanzien van de mate van
de buitenlandse hulpverlening. In
het kader van het plan-Marshall is 1
het nog niet mogelijk om redelijk
verantwoorde schattingen te doen
omtrent de omvang van import en
export en van het niveau van de
algemene bedrijvigheid.
Dat wij het zonder de hulp der
Ver. Staten niet kunnen stellen,
behoeft niet meer te worden uitge
legd. Op'het ogenblik gaat het er
echter om, hoe wij worden gehol
pen en of wij lang of kort op de
buitenlandse hulp moeten wachten.
Meer dan ooit geldt thans: „Wie
vlug helpt, helpt dubbel". Het on
aangename van het plan-Marshall
is vooral dit, dat alles zo langzaam
gaat, al mogen wij wat de duur van
de 16 landen-conferentie te Parijs
betreft, eigenlijk nog niet klagen.
Zoèls bekend wordt Maandag de
slotzitting van dat congres ter be
handeling van het plan-Marshall
gehouden en zal het eindrapport
aan de Ver. Staten worden aange
boden. Maar wat dan? Hoeveel
maanden zullen er dan nog over
heen gaan voor er effectieve hulp
komt. Zal het Amerikaanse Con
gres zich zonder slag of stoot bij dg
voornemens van Marshall en. de
wensen van Europa neerleggen?
Heeft enkele weken geleden de Re
publikeinse voorzitter van de Se
naatscommissie voor buitenlandse
zaken Vanderberg niet betoogd, dat
geen blanco cheques aan Europa ter
beschikking moeten worden ge
steld?
Wij zullen goed doen de buiten
landse hulp voor het komende jaar
om een begrotingsterm te gebrui
ken pro-memorie te waarderen,
d.w.z. in onzekerheid of de hulp
komt en hoe groot die hulp zal zijn.
Indien buitenlandse hulp achter
wege blijft, dan is het niet moge
lijk al onze behoeften aan materi
alen en grondstoffen te verzekeren
en dan spreekt het vanzelf, dat de
wederopbouw in grote mate zou
wórden geremd, de ontevredenheid
toe zou nemen en het communisme
in de kaart zou worden gespeeld.
Het is 'in dit verband ook wel
nuttig eens een andere vorm van
hulpverlening te onderzoeken, die
een minder kunstmatig karakter
heeft dan het plan-Marshall. Min.
Lieftinck heeft, aan de vooravond
van het indienen Van zijn Milli-
oenennota, te Londen een rede ge
houden op een bijeenkomst van het
internationale monetaire fonds en
van de Wereldbank. De minister
sprak hier uitvoerig over het pro
bleem: Duitsland. Duitsland, aldus
de minister, is niet alleen de voor
naamste bron van een groot deel
van ons huidig lijden, doch vormt
tevens een essentieel onderdeel van
een hersteld Europa. Indien Duits
land weer op een gezonde basis wil
worden geplaatst, zodat het voor
zijn invoer kan betalen, is het ab
soluut noodzakelijk, dat het verkeer
tussen Duitsland en de andere Euro
pese landen, vooral met de aan
grenzende landen, in volle omvang
wordt hersteld en wel zo spoedig
mogelijk. Dit zou Amerika wel wat
meer dollars kosten dan 't thans
aan zijn zóne ten koste legt,
doch uiteindelijk zal het veel eco
nomischer blijken te zijn. De geal
lieerde bevelhebbers van de bezette
zónes hebben de nadruk gelegd op
het belang van de ontwikkeling van
de Duitse uitvoer. Maar hoe zal
men de Duitse goederen kopen in
dien de Duitse grenzen zelf voor
export van onze goederen gesloten
worden gehouden? Nederland bezit
een uitstekende haven voor trans
port naar Duitsland en wij zijn in
staat de Duitse arbeiders van be
paalde levensmiddelen te voojyien.
Nu gaat er af en toe nog groenten
naar de belt. Laat men hiervoor
dollars beschikbaar stellen dan kun
nen wij op onze beurt Duitse pro
ducten kopen. Hier kwam het be
toog van minister Lieftinck in het
kort op neer.
Inderdaad, wanneer Amerika op
deze wijze hulp zou verlenen, wa
ren wij vlugger en beter geholpen
dan met het plan-Marshall.
De minister geeft verder, om een
ander punt aan te raken, opnieuw
te kennen dat ter financiering der
noodzakelijke investeringen en ove
rige behoeften als ter bestrijding
van het gevaar van inflatie, op
voering van de besparingen in hoge
mate gewenst is.
Wij achten het meer dan nodig bij
dit punt, eens langer stil te staan
dan misschien met het oog op de
vele andere gedachten, die naar
aanleiding van de Millioenennota
opkomen, is toegelaten. Wij zullen
nu echter niet ingaan op de, vooral
in deze tijd economische nuttigheid
van sparen. Dat hebben wij vroeger
al gedaan. Feit is dat er thans wei
nig wordt gespaard. Dat blijkt uit
de cijfers van de spaarbanken. De
inlagen overtreffen slechts in be
perkte mate de terugbetalingen.
Wat is hiervan de oorzaak? Uiter
aard ook het feit, dat velen niet in
staat zijn te sparen. Maar naar onze
mening is de voornaamste oorzaak
gelegen in de overheidsmaatregelen
van de laatste tijd. Dit overheids
optreden heeft in de maatschappij
gewerkt als gif, dat de mentaliteit
der mensen totaal heeft veranderd.
Het gewone volk heeft van huis uit
altijd al een zekere vrees voor
banken gehad. Het vond het vei
liger zijn spaargelden in de oude
kous te stoppen. Het zag en ziet
grotendeels nog niet in, dat daar
mede het economisch voordeel van
sparen verloren gaat door dat het
geld zodoende niet in het verkeer
wordt gebracht, wat wel geschiedt
als men het bij de bank plaatst.
Maar als we in deze tijd moeten
constateren, dat de Fiscale Recher
che, gebruik makend van de ophef
fing van het Bankgeheim, alle
spaarders afgaat en de spaarbank
boekjes wil inzien om te constate
ren of de posten van inleg wel
overeen kunnen komen met, wat
zjj deze ambtenaren menen dat
kan zijn gespaard, dan kan het niet
anders of het gewone volk, de mas
sa krijgt de vrees te pakken zijn
geld naar de spaarbank te brengen.
Is het wonder, dat men overal
waar i(ien komt, op vergaderingen,
in treinen en in gezelschap opmer
kingen hoort als: „Ik breng nooit
geen geld meer naar de bank" of
nog erger; „Ik spaar niet meer
want Piet Lieftinck gaat er toch
maar mee heen". En laten de mi
nister en zijn ambtenaren nu niet
gaan beweren, dat het zwarte han
delaren zijn die dit zeggen. Neen,
dat zijn gezonde leden van ons
volk. die zich zeer terecht ergeren
aan het ontactische en on-psycho-
logische optreden van de Fiscale
Recherche. En het mooiste van al
les is nog, dat de minister dan nog
durft aankomen met een^spaarr/tm-
pagne.Het is eigenlijk om te lachen
wanneer het niet zo in-treurig ge
noemd moet worden. Laat de mi
nister de zorg voor het sparen maar
over aan de particqlierc spaarban
ken. Dat hebben deze instellingen
altijd uitstekend verzorgd. Zij heb
ben ook nog altijd op tijd de rente
betaald, terwijl de Rijkspostspaar
bank lang leve de ambtenarij
nog steeds jaren achter is met de
rentebetaling. De minister doet be
ter inplaats van spaar-kruistochten
voor te bereiden, aan dit ontactische
optreden van pie Fiscale Recherche
zo spoedig mogelijk een einde te
maken. Al zullen deze ambtelijke
bezoeken aan de spaarders, in de
meeste gevallen, voor.hen geen na
delige gevolgen teweeg brengen,
staat het vast, dat velen bang wor
den om de oud-Hollandse deugd
van spaarzaamheid te beoefenen.
Men gaat dan handelen volgens de
stelregel, dat de zuinigheid de wijs
heid bedriegt.
©ok op het uitdelen van zeker
heidsstellingen zou critiek te leve
ren zijn. Dat hier soms van wille
keur en ondeskundigheid tegen
woordig kan ieder ambtenaar'wor-
den sprake zijn, kan niet wor
den ontkend.
De wijze waarop deze ippatrege-
len worden uitgevoerd herinnert
ons nog altijd aan het Duitse op
treden.
Tenslotte: De minister verwacht
een vermindering van'de kosten van
de expeditie in ïndië voor herstel
van orde en rust. Hiervoor raamt
de bewindsman de uitgaven op 281
millioen of 66 millioen minder dan
over 1947. Het komt ons voor. dat
deze raming een slag in de lucht
is. De richting, die de regering t.a.v.
het Indische beleid wil^ en zaj vol
gen. is nog niet duidelijk. Of is het
onderbrengen van deze post onder
de uitgaven van aflonend karakter
een symbool dat Indië voor goed
voor ons verloren zal zijn?
Onze slotconclusie kan niet an
ders zijn dan deze. dat onze situ
atie nog steeds precair is en dat
de minister van financiën, die on
tegenzeggelijk bekwaam is en wiens
arbeidskracht voor velen in de
lande een voorbeeld is, nog voor 'n
zware taak staat.
M. P. JANSSEN.
De dochter van de vroegere gouverneur-generaal van NecLIndië
mej. Christine Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, is dezer
dagen in de Verenigde Staten in het huwelijk getreden met Mr.
Fendall Marbury Claggett.
