8 OCTOBERFEEST IN VROEGER JAREN Het V.G.L.O. in de toekomst Krijgt Groet een nieuwe school? Vorming 3AG. 4 NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Dinsdag 7 Octobér 1947 „Er is niets nieuws onder de zon Het ontstaan der 8 October-vereniging Belangrijke middag voor de leerkrachten bij het Nijverheidsonderwijs UIT OUDE TIJDEN De tijd wordt even teruggedraaid Consulair rapport- zeer objectief Molens ten dode opgeschreven? Een bi HET 8-OCTOBER-FEEST heeft voor Alkmaar steeds een bijzon dere betekenis gehad. Immers geen enkel feest wordt in de stad der Victorie zo enthousiast en spontaan gevierd, als juist de herdenking van Alkmaar's Ontzet. Van wanneer deze alge mene feestviering dateert, is niet met zekerheid te zeggen, maar een feit is, dat reeds in vroeger dagen en dan kunnen we spreken van eeuwen her op algemeen luidruchtige wijze, de achtste October in Alkmaar verliep. Thans vieren wij dit feest bij uitstek op een even vrolijke, doch minder „ruwe" manier, ofschoon nog veel, zeer veel, van de oude gebruiken in zwang is. Nog heden ten dage loopt men de kans, om een ongelukje op te lopen met de kwistig rondgeworpen voetzoekers en zeven klappers en het geknal en geknetter van deze attributen, kon men jaren terug ook beluisteren. Het hoorde er zo bij. De burgers van Alkmaar moeten al lang geleden niet genoeg hebben gehad aan het luiden en bespelen der klokken en het houden van een godsdienstoefening op de Ont zetdag, zo schrijft C. W. Bruinvis in een boekje dat in 1905 werd uitgegeven, 's Avonds zetten zij de viering voort door het branden van vreugdevuren en het afschieten van vuurwerken, vooral van voetzoekers Wellicht zagen zij daarin een afspie geling van de vuurstrijd in de bange jaren van het beleg tussen de Span jaarden en de Alkmaarders. Voetzoekers op het Waagplein. Dat ae voetzoekrs wel eens schade of ongelukken veroorzaakten, ligt voor de hand en evenzeer, dat een zorgzame overheid er op bedacht was, om het gevaar door strafbepa lingen te keren. Reeds in een „keur" van 29 December 1625 werd het werpen van voetzoekers bestraft met een boete van zes gulden. Op 18 October 16,95 werd bepaald, dat in dien door voetzoekers schade was ontstaan aan lichaam of kleding, de boete zelfs 12.zou bedragen. De keur werd 21 Oct. 1705 nog aan gevuld met gelijke strafbedreiging tegen het verkopen van voetzoekers en vervolgens nog meermalen her nieuwd; haar doel werd echter nim mer bereikt. Opmerkelijk is, dat de keur steeds werd herzien na de Ontzetdag, waaruit dus de conclusie mag worden getrokken, dat het er met de 8 Octoberviering „heet" naar toeging. 11 September 1760 werd een nieuwe keur „gearresteerd": „Gelas tende vervolgens een ider zig daer na ten allen tyden, en dus bisonder mede Jaerlijks op den 8 October, zijnde Alkmaers Ontzet-dag, stipte- lijk te gedraegen". De daaropvolgende jaren werd de keur steeds om en nabij de achtste October hernieuwd, doch toen dit in 1774 en '75 niet geschiedde, gaf men zich in toenemende mate aan het oude vermaak over. Men meen de, dat het verbod niet meer van kracht was en in 1776 maakte men een grote voorraad gereed, waarvan reeds in September werd afgestoken vooral rondom de Waag, waar het elke avond, naarmate 8 «October na derde, drukker werd. Reeds was hier en daar schade ontstaan, doch het stilzwijgen hierover werd be waard. Tot in de avond van de 3de October bij de President-schepen, Mr. Anthonie van Westhoven, een voetzoeker door de glazen vloog, die de jjpnelen der binnenluiken ver nielde en de gordijnen en zonne schermen deed ontbranden. De vol gende dag kwamen burgemeesteren en enige schepenen bijeen en het gevolg was, dat een streng verbod werd uitgevaardigd. De boete werd tot 18.verhoogd en de burge meesteren gelastten de regenten van het weeshuis, dat dezen acht dagen lang hadden te zorgen, dat de kin deren 's avonds om 7 uur binnen de poort waren en deze verder geslo ten te houden. Het verbod veroor zaakte een grote ontevredenheid en 's middags vlogen toch nog enige „zwervers" over het Waagplein, wel ke met een brandend lont stiekum waren neergelegd. Toen de scheme ring viel werd het plein door 20 wachters bezet, doch desondanks vlogen de voetzoekers, onder luid gejuich en getier tegen de wachters, in het rond. HET ONTSTAAN DER 8 OCTOBER-VERENIGING Dit alles leidde er toe, dat jaar op jaar krachtiger maatregelen werden getroffen en tenslotte raakte de 8 Octoberviering geheel op de ach tergrond. In 1859, op de eerste No vember, kwam naar Alkmaar dr. J. J. de Gelder, die was benoemd tot rector van het toenmalige gymna sium. Dr. de Gelder, afkomstig uit Leiden, was daar de 3 Octobervie ring gewend en bracht dit ter sprake bij het bestuur van het Nuts-depar- tement. Ook wist hij hiervoor bij de Rederijkerskamer belangstelling te wekken, zodat op 22 Mei 1860 door het departement en de kamer het besluit werd genomen, om op officiële wijze een feestviering te doen plaats vinden. In feite was dit eiggenlijk de oprichting van de 8 October-vereniging, zoals we die in onze tijd kennen. Een commissie werd benoemd, welke in samenwerking met de ka mer een feestplan ontwierp en op 27 Juni d.a.v. richtten beiden zich tot de gemeenteraad, met het ver zoek om het ontwerp goed te keu ren. Ook werd gevraagd om 2 of meer raadsleden aan te wijzen, die dan met de commissie maatregelen voor een waardige uitvoering van het ontwerp moesten treffen. Ook de schuttersocieteit „St. Joris" wend de zich de 12e Juli tot de Raad en vroeg een geldelijke ondersteuning voor het houden van een optocht of kermis op de Ontzetdag. B. en W. brachten in de raadszitting van 8 Augustus rapport uit op de inge diende verzoeken, maar de raad toonde zich ie dit opzicht vreselijk conservatief; de gevraagde mede werking werd geweigerd. Al was het nu zonder medewer king der gemeente, de commissie was met haar maatregelen voor de feestviering voortgegaan en slaagde naar wens in de uitvoering. Hofdijk sprak 's middags zijn feestrede „Ten vierdag gerechtigd" uit, voorafge gaan en gevolgd door koorzang. Des avonds voerde de Rederijkerskamer zijn historisch drama „Alkmaers Be leg 1573" op, waarna op de Bierkade een prachtig vuurwerk werd afge stoken. In het lokaal „Harmonica" vermaakten de feestvierenden zich tot diep in de nacht met zang en dans. Met de herleving van de Ontzet dag was ook de voorouderlijke lief hebberij ontwaakt, om de dag met het werpen van voetzoekers te vie ren .In de gemeenteraad werd hier over gesproken. De burgemeester ontkende hieraan zijn toestemming te hebben gegeven, doch verklaarde dat hij het gebeurde oogluikend had toegestaan. In een later gehouden raadsvergadering werd het werpen van voetzoekers weer verboden. De gemeente bekeerde zich De commissie, die het feest van 1860 had geregeld, besloot zich niet te ontbindaa, te trachten een vereniging te stichten, om een jaar lijkse viering van de Ontzetdag te verzekeren. Deze vereniging, welke in de eerste 30 jaren van haar be staan gelijk thans bloeiend mocht heten, heeft niet alleen door de feestelijke bijeenkomsten van haar leden, maar ook door talrijke georganiseerde vermakelijkheden aan het doel harer oprichting be antwoord. Zij is de grote kracht ge weest voor de luisterrijke viering van het Victoria-feest en de oprich ting van 'n gedenkteken (Victoria- beeld), waartoe haar bestuur zich tot een algemene feestcommissie had uitgebreid. Voor het eeuwfeest in 1873 ontbrak de medewerking van het gemeentebestuur niet en sindsdien heeft het gemeentebestuur de viering van het 8 Octoberfeest steeds daadwerkelijk bevorderd. Wie nu meende, dat door de of ficiële 8 October-viering, het gooien met voetzoekers achterwege bleef, sloeg de plank lelijk mis. In 1873, toen de feestelijkheden een week duurden, werden niet minder dan 95 personen verbaliseerd. Ook in de daaropvolgende jaren werden meer dere overtreders in de kraag gegre pen en dit gebeurt heden ten dage nog; ook wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon! 12 October 1900 richtte het bestuur van de Ont zetvereniging zich tot de raad met het verzoek om een plaats te willen aanwijzen, waar op 8 October vuur werk zou mogen worden afgestoken. Het gemeentebestuur gaf toestem ming om op 6, 7 of 8 October, op een door haar aan te wijzen plaats, onschadelijk vuurwerk af te ste ken; overigens was het nadrukke lijk verboden. In 1904 namen de baldadigheden weer in ernstige mate toe en de po litie moest zelfs een tartende volks menigte in de Houttil met de blanke sabel verdrijven. Zoals wij de laat ste jaren zelf hebben kunnen be merken, komen er ook nu nog wel eens ongeregelhedenvoor. Echter, niet in die mate, zoals dat in de bovenomschreven jaren gebruikelijk was. Laten we hopen, dat ook dit jaar de 8 Octoberviering op gepas te wijze zal verlopen, hoewel bijna met zekerheid kan worden gezegd, dat ook thans de voetzoekers een belangrijke rol bij het 8 October feest zullen spelen. Str. De gegevens ontleenden wij aan C. W. Bruinvis' „Voetzoekers en Ontzetviering". Ten aanhore van een betrekke lijk klein gezelschap luisterenden heeft in De Harmonie te Alkmaar Zaterdag j.l. de heer G. C. Dun gesproken over de betekenis van het zevende en achtste leerjaar. De heer Dun, inspecteur van het L. O. in de inspectie Alkmaar sprak met zeer grote kennis van zaken. Hij hield1 even voor ogen, onder welke zeer moeilijke om standigheden het zogenaamde acht ste leerjaar was opgericht. De mensen menen dat het een Duitse instelling is en hebben daarom ja renlang dit onderwijs bijna onmo gelijk gemaakt. De heer Dun be toogde echter met zeer grote na druk. dat dit niet waar is. Het 8e leerjaar is gestart in oorlogstijd, onder vreemde bezetting, maar t is en blijft een essentieel bestand deel van het eigen Nederlandse schoolsysteem en zal dus voort blijven bestaan, ook al heeft min. Gielen het facultatief gesteld tot 1950. Stellen we voorop, dat dit on derwijs er is en dus een toekomst voor zich heeft, dan begrijpen we volkomen, welke moeilijkheden we nog te omzeilen zullen hebben_ als: gebouwen, algemene oriënte ring en 't programma. Van de zij de van het Nijverheidsonderwijs is nu een geste gemaakt, als zou men dit onderwijs meer moeten uit bouwen in de richting van het ambachtsschool-onderwijs. De spreker wees op het eigen karakter dat deze school heeft. Ze omvat alle leerlingen, die de meest gevarieerde richtingen vqpr zich hebben en moet terdege rekening houden met de puberteitsjaren, waarin die leerlingen zich bevin den. Het V. G. L, O. moet hebben eigen scholen en eigen leerkrach ten, die het onderwijs zó kunnen geven, dat de werkingsdrift der leerlingen, die zich op die leeftijd sterk vertoont, bevredigd wordt. Het moet een doe-school worden, maar geen ambachtsschool. Werkschoot voor de praktijk en de vorming van kerels, zoals de spreker citeerde uit het eveneens met lof aangehaalde boekje van de K.A.B De school en het ar beiderskind. Voor onze meisjes zijn we op de goede weg, aldus hoorden we. Vooral de vrouwelijke leerkrach ten bij het religieus onderwijs heb ben een overkoepeling weten te vormen voor N. O. en V. G. L. O., doordat men een centraal vak als lingerienaaien en eenvoudig huis- houdonderwijs in het centrum kon plaatsen. Dit is op de goede weg^ ook al heeft het V. "G. L. O. hier te kampen met ouders, die hun leerlingen sturen naar U. L. O.- scholen en naar andere volledige huishoudscholen. Het ideaal is één centrale school, met werkonderwijs, aan gepast aan de psychologische eisen der jeugd op die leeftijd. Na de lezing sprak de heer Ar- noldussen, directeur der Am bachtsschool te Alkmaar even een woord' ter verdediging van het Nijverheidsonderwijs, dat steeds stiefmoederlijk is bedeeld en dat VOOR HEN GEEN BAAN 7 October. Ingevolge resolutie's van 1654 en October 1727 moest men alle roomse Officieren van Justitie, Secretarissen en gerechtsboden weren. De kerken mochten niet in het oog lopen. Bedevaarten e.d. moesten geweerd worden en schade aan justitie ambtenaren of hun helpers moest worden ver goed door de Roomsgezinden waar het verzet plaats vond. Dit doet ons weer eens denken aan de repressaille welke de Duitsers op de'Nederlandse bevolking toe pasten. Men leefde toeri op en van de aanbrengers, die de helft van de boeten kregen, welke in sommige gevallen f1000 bedroe gen. Er bestond echter wel gele genheid om kerk te houden, maar de kerken mochten niet worden uitgebreid evenmin als het aantal priesters zonder toestemming van Burgemeesteren. Deze hadden dus in de hand of hun tegenstan ders al of niet vooruit zouden gaan. Onderdrukking is echter altijd maai tijdelijk. terwijl ons land een industriestaat wordt zoals de heer Suzenaar te recht opmerkte en aanvulde. Een levendige discussie was het gevolg en bij het eind van de ver gadering was men algemeen van gevoelens dat het V. G. L. O. passen moet in het kader van een werkgevend onderwijs; werkgevend dan voor de leerlingen. Een centrale school moet de be- bezwaren ondervangen en in gro te centra, en hiermede waren al len het eens, moest men onder het N. O. een klas hebben, die de leer lingen van het V. G. L. O. op neemt en deze voorbereidt voor het N. O., echter zó, dat men daar alleen die leerlingen krijgt, die stellig en uitsluitend de ambachts school volgen. En dan zijn we waar we wezen moeten, aldus de spreker, want an ders gaat het effect van het ze vende en achtste leerjaar verloren. We vernemen, dat een algehele reorganisatie en verbetering van het Nijverheidsonderwijs van de zijde van het ministerie is toege zegd en op de eerstvolgende ver gadering van leraren bij het Nij verheidsonderwijs zal een en an der stellig ter sprake worden ge bracht. Met een welgemeend woord van dank aan de spreker aan de aanwezigen besloot d'e voorzitter van deze vergadering de leerzame „contactmiddag". Weer trekken de Gilden voorbij HET is een hele toer geweest om te zorgen, dat de optocht van dit jaar kon doorgaan. De tocht die dit maal bestaan zal uit 26 wagens én die uitbeelden wil de „incomste van Frederik Hendrik en van Prins Mau- rits te Alkmaar". Weken van voorbereiding heeft 't gekost, van her en der moest men uniformen laten aanrukken, deelne mers waren er, doch nu is het klaar en de tocht zal trekken. De kledij In de stoet zullen mede trekken o.a. de leden van het brandweergil- de en wel in originele kledij, die vanaf de 17de e,euw in Alkmaar be waard bleef. De kaasdragers lopen niet in de witte pakken, omdat vroe ger dit gilde een ander costuum had. De Harmoniën van „St. Caecilia" en „Excelsior" lopen eveneens in cos tuum en zijn ingedeeld in de stoet, want de Postharmonie gaat in eigen uniform voorop. En voonts En voorts wordt het een bonté stoet van rood en geel en blauw en groen. Een kleurenpracht, die ons terug plaatst naar de vervlogen eeuwen. Ze zullen trekken, de wijnkopers en de schutters, de grutters, de schip pers en de chirurgijnen. Daartussen door de praalwagens en rijtuigen van de Prins. Een stoet van ernstige mensen, die hun rol moeten spelen en kalm op de wagen staan. Even zal de historie worden terugge draaid, even wordt 8 October 1573 vertoond aan de burgerij van Alk maar en daarom is alles stemmig en rustig. Daarom worden vuurvreters en acrobaten geweerd en daarom staan ze stil, de deelnemers, in hun aloud uniform. Want het is 8 Octoberdag en de tocht stelt dit jaar voor „de inkomste van Frederik Hendrik en Prins Maurits" in de zwaar geteisterde, uitgeputte, maar blijde stad Alkmaar van. het jaar 1573. BURGERLIJKE STAND Geboren: Maria C. d. v. C. Roodt en A. Coppens; Pieter B. z. v. S. Fonteyn en A. J. Sekreve; Steven J. z. v. Sh. den Otter en J. I. van Scheers; Cornelia d. v. C. Morauw en M. G. Bakkupa; Johannes z. v. T. Koopman en M. Overpelt; Jan R. z. v. R. Brouwer en C. Koppyn; Theo- dorus J. z. v. T. J. Westerhof en A. van Straaten. Gehuwd: Th. W. Groen en J. M. Jes. PRIJZEN VOOR FIGARO ALKMAAR. Op het 5 dezer te Utrecht gehouden Nationaal Kapconcours behaalde onze stad genoot de heer J. F. van Mol d'e lste prijs en ereprijs in de afd. ijzer-ondulatie; in de afd. water golven, waarin de opgave was de mooiste coiffure door middel van watergolf behaalde de heer Van Mol de ere-prijs, met het hoogst aantal munten. Dinsdagavond Taptoe De muziekcorpsen zijn er van overtuigd dat een 8 Oct. feest zon der muziek eigenlijk geen feest is. Zij zullen dan ook hun uiterste best doen om de feestelijkheden zo goed mogelijk op muzikaal ge bied te doen slagen. Men zij er zich echter van bewust, dat het voor de muzikanten een zware op gaaf is. Tpch heeft het bestuur der C. A. M. gemeend om als blijk van hun samenwerking, gezamen lijk een tweetal mooie marsen ten gehore te brengen. Zij hoopt dit te doen op Dinsdagavond na afloop van de fakkeloptocht. Als één groot muziekcorps wordt vanaf de Brandweerkazerne, door d'e St. Lourensstraat, Langestraat, Mient naar het Waagplein gemar cheerd. Daar wordt uitgevoerd „De vrolijke dauwtrappers" van P. Biselink en „England Vaarders" van W. Schild. Wij hopen dat dit gebaar door Alkmaars burgerij op hoge prijs wordt gesteld. In de toekomst hoopt de C.A.M. dit meermalen te her halen. R.K. HARMONIE ST. CAECILIA De R.K. Harmonie St. Caecilia, die 'n onderafdeling van de K.A.B. is, zal op 7 en 8 October a.s. haar medewerking verlenen aan de fes tiviteiten'in onze stad, waarbij van een nieuwe bezetting nikkelen instrumenten zal worden gebruik gemaakt. Men kan zich voorstellen hoe gelukkig deze vereniging zich voelt, nu na een tijdvak van 28 jaar set eindelijk zo ver is geko men. Dit is te danken aan de vele weldoeners en aan de grote schaar van donateurs dezer vereniging. De kas is echter nu totaal leeg en grote uitgaven voor clarinetten en saxophoons staan op de begro ting. Vierduizend gulden is hier voor nodig en om deze in te za melen is, met goedkeuring van het K.A.B. bestuur een grootscheepse actie op touw gezet. Door de leden van deze harmo nie zullen na le 8 Octoberfeesten bonnen worden aangeboden aan de bevolking van Alkmaar. St. Caecilia hoopt, dat de katho lieken van Alkmaar deze geste warm zullen ondersteunen en hun volle medewerking zullen verle nen door.... natuurlijk op grote schaal deze bonnen te kopen. In de kringen van St. Caecilia bestaat de stille hoop, dat op de eerstvolgende concertuitvoering va ndeze Harmonie d'e houten in strumenten kunnen worden aan geboden. Dan pas zal St. Caecilia up to date en tot spelen gereed zijn. Alkmaarders, de daad is nu aan U. BESTUURSWIJZIGING C.A.M. Door het overlijden van de heer W. V". Houten was een vacature in het bestuur gekomen. Het bestuur is thans als volgt samengesteld: A. J. Kamp, Wollebrandtstraat 16, voorzitter; F. M. Wetsteyn, Hout havenstraat 25, secretaris; J. Groot Landdwarsstraat 43, penningm G. Visscher, K. v. 't 'Veerstraat 112, alg. adjunct. Verenigingen die hierbij belang hebben notere de adressen. ST. FRANCISCUS KAMPVUUR 4 October, St. Frans van Assisië, patroon der welpen. Op deze dag verzamelde zich het hele district rond de grote vlagge- mast en rond de oudste wolf om te horen, wie St. Frans was en wat hij voor zijn broeders, de mensen, deed. In de donkere herfstavond doken talrijke schimmen op, die hun weg zochten naar de grote kampvuur plaats. Toen eindelijk het vuur hoog op spetterde en dan ineens omhoog loeide was de spanning bij de wel pen opgelost in een grote blijd schap. Want deze avond bracht hen samen rond de plek waarvan ze dagen al hadden gedroomd. Gretig luisterden ze naar ^e stem van de oude wolf, zongen de liede ren en speelden in vurige overgave van en over St. Frans. En terwijl de vlammen steeds hoger laaiden en de ogen van al de welpen meer be gonnen te schitteren, klonk de stem van de aalmoezenier in de stilte van de prachtige avond. Hij ver telde hoe vader Frans leefde onder de mensen en hoe hij door zijn voorbeeld meer deed dan door het gebruik van veel woorden. In hun gedachten stond zo hun grote pa troon midden tussen hen in. om met zijn stille woorden hun het pad te wijzen, waarlangs ze moesten trekken, om altijd zeker te zijn van een goede jacht. Dan lag de stilte weer even over de jongens en 't grote vuur, tot met een laatste bede Gods zegen- was gevraagd over de komende jacht tijd. NIEUWE BONNEN Voor het afhalen van bonkaarten 713, schoenenbonnen en extra kaar ten voor a.s. en jonge moeders zijn vandaag aan de beurt, zij, wier fa milienaam begint met de letter B. tot Blom. A.s. Donderdag zijn aan de beurt, zij, wier familienaam be gint met de letter B. vanaf Blom tot einde letter B. KAJOTTERS Woensdag 8 October natuurlijk geen verplichte avond, maar dan.. Met 15 October te beginnen gaan alle Kajotters vóór de verplichte bijeenkomst eerst naar de Congre gatie. Jongens het is een kleine moeite, één halfuurtje in de week. Ieder gaat naar z'n eigen Parochie. Aanvang in de St. Laurentius-Paro- chie 7.30. Zijn we d.aar? Afgespro ken! We zullen voortaan de tent niet eerder openen, dan na afloop van de Congregatie. DAMMEN HOOFDKLASSE-COMPETITIE Zondag speelde D.D.D. haar twee de thuiswedstrijd. Over het geheel werd er behoorlijk gespeeld. Van het begin af stonden de Alkmaar ders voor en gingen regelrecht op de overwinning af. Jammer dat de gasten niet volledig waren. De uit slag 15—5 zegt dan ook niet zoveel als men zou vermoeden. Intussen zijn er toch weer twee punten bin nen. De gedetailleerde uitslag luidt: D.D.D. G.S.Z. L. RavenstijnJ. de Boer Czn. 11 H. Kruider—J. de Boer Jzn. 1—1 N. Oud—P. Kamp M. HemelsN. Jong N.O. J. Schuit—F. Groot L. VerverJ. Groot G. WoonijkJ. Jong P. J. Smolenaars—J. Oud H. J. TimmermanH. v. Leijen 2—0 H. J. Toepoel—J. Schaper 2—0 GEMEENTERAAD SCHOORL 2—0 2—0 1—1 1—1 2—0 1—1 Totaal 155 UITBREIDINGSPLAN KOMT IN JANUARI - AANBIEDING DER GEMEENTEBEGROTING Vrijdagavond vergaderde de raad der gemeente Schoorl onder voor zitterschap van Burgemeester Mr. C. A. J. Jochems. Na een serie hamerstukken, w.o. een aantal goedkeuringen van sup- pletoire begrotingen, werd behan deld een adres van een aantal ouders van kinderen, die de O. L. School te Groet bezoeken, welke school momenteel is gehuisvest in een militaire barak. Adressanten verzoeken B. en W. stappen te on dernemen, om te komen tot de bouw van een nieuwe school. De voorzitter deelt mede, dat B. en W. met hun maatregelen hier omtrent reeds verder zijn, dan adressanten veronderstellen. Be reids heeft een onderhoud met de Inspecteur van het L.O. plaats ge had, die de bouw van een nieuwe school te Groet urgent heeft ver klaard. B. en W. kunnen derhalve thans reeds de Raad voorstellen, machtiging te verlenen tot aan vraag van een bedrag van f400. voor het maken van een bouwplan. De Raad ging hiermede accoord, zodat men in principe besloot tot de bouw van een nieuwe school over te gaan, wat een bedrag van onge veer een ton zal vorderen. Een verzoek van D. Verschoor om vergoeding van reiskosten voor zijn twee leerplichtige kinderen, die de Bijz. Lagere School te Krabben dam bezoeken, werd ingewilligd. Eveneens werd toegestaan een ver zoek van D. J. Kager, om vergoe ding van reiskosten, in verband met hpt bezoek van zijn zoontje aan de RK. School voor Buitengewoon La ger Onderwijs te Alkmaar. Een verzoek van Jb. Swaan om vergunning voor de verkoop van sterk alcoholhoudende dranken, werd aangehouden en in handen gesteld van B. en W. om bericht en raad. Vervolgens kwam aan de orde: voordracht van B. en W. tot aan bieding van de rekeningen; dienst jaar 1944: van Maatschappelijk Hulpbetoon, gewone dienst f7.759.13, nadelig saldo nihil; van de Gem. Vleeskeuringsdienst, gewone dienst f3.914.54, nadelig saldo fl.853.77, ka- pitaaldienst f4000, saldo nihil; van het Gasdistributiebedrijf, gewone dienst: f20.785.96, f20.215.59, voorde lig saldo f570.37, kapitaaldienst f3.978.26, f7.640.07, nadelig saldo f3.661.81; balans, benevens winst en verliesrekening van de woning bouwvereniging met een nadelig saldo voor de bouwblokken A. en B. te zamen ad f2.781.14; de Ge meenterekening ontvangsten en uit gaven gewone dienst: f168.945.17, f218.918.27, nadelig saldo f49.973.10, kapitaaldienst: f556.764.21, f592.715.79 nadelig saldo f35.951.58. In de Commissie van Onderzoek van vorengenoemde rekeningen werd benoemd de gehele raad, uit gezonderd de Wethouders. Hierna werd behandeld een voor stel van B. en W. tot vaststelling van een nieuwe Politieverordening. B. en W. delen mede, dat er reeds voor de oorlog naar gestreefd werd de Politie-Verordening te herzien, omdat door talrijke aanvullingen die in de loop der jaren ontstonden, het complex van voor het publiek bindende voorschriften onoverzich telijk was, terwijl ook de politie- organen belemmerd werden bij hun controle op de naleving der voor schriften. Het thans ter vaststelling aangeboden ontwerp is zeer over zichtelijk en practisch alles omvat tend, zodat niet te verwachten is dat in de komende jaren aanvulling of fwijziging der Verordening nood zakelijk zal zijn. Deze verordening, die de raads leden uitvoerig hebben bestudeerd, en waarin nog enkele wijzigingen in een commissievergadering waren aangebracht, werd nu met algemene stemmen aangenomen. Tot havenmeester, belast met de inning van havengelden en het hou den van toezicht op de vaartuigen, gelegen in de Damsloot te Schoorl- dam, werd benoemd de heer H. H. Koel. Hierv.oor zal een vergoeding worden gegeven van f30.'s jaars en 10 pCt. van de geïnde gelden, hetgeen ongeveer f5.per jaar zal bedragen. Goedkeuring werd verleend aan het voorstel van B. en W. tot het sluiten van twee kasgeldleningen, onderscheidenlijk ten bedrage van flOO.OOO en f150.000, ten behoeve van de gewone dienst. Het betreft hier het vernieuwen van een twee tal bestaande leningen, ter finan ciering van het rioleringsplan en van de gewone dienst. Voor het rioleringsplan zal de le ning vermoedelijk niet ten volle behoeven te worden gesloten, daar te verwachten is, dat het Directo raat Generaal voor Bijzondere Rechtspleging binnenkort het ver schuldigde bedrag van f67000 zal uitkeren, als bijdrage in de aanieg- kosten van de riolering. De lenin gen worden geacht te zijn gesloten met ingang van 15 Oct. a.s. tegen een rente van 1% per jaar. Zoals overal werd ook hier toe gestaan een gratificatie van 2 van de jaarwedde uit te keren aan het gemeentepersoneel, met een maximum van f50.De totale kosten zijn ongeveer f450.B. en W. stellen vervolgens voor het ter rein, gelegen langs de Duinvoetweg, tussen de school woning en het rij wielpad in te richten als parkeer terrein. B. en W. zijn van mening, dat het aanzien van de dorpskom te Schoorl aanzienlijk zal verhoogd worden, indien'het Raadhuisplein niet meer als parkeerterrein zal worden gebezigd. Binnenkort zal dan een nader omlijnd voorstel worden gedaan; waarbij dan valt te rekenen met de afbraak van de voormalige lagere school. De toestand van het gebouw is van dien aard, dat of kostbare voorzieningen dienen te worden ge troffen om het gebouw voor alge heel verval te behoeden, of besloten moet worden tot afbraak. Mede in verband met het feit, dat aan het gebouw geen andere bestemming kan worden gegeven, omdat daar voor geen belangstelling bestaat, is het niet te verantwoorden aan het herstel hoge bedragen uit te geven. De heer N. Kaag vraagt, in ver band met de voorgenomen stichting van een Lagere Landbouwschool in deze omgeving, of de lokalen niet zover konden worden gerestau reerd, dat tijdelijk daarvan nog ge bruik kan worden gemaakt. De voorzitter zou het toeiuichen, wan neer hier een dergelijke school kon worden ingericht, maar meent dat de kosten voor het in orde brengen van deze bouwval te hoog zullen zijn. Hierna werd het voorstel aange nomen. Aan de gemeentebode F. Gutker werd een gratificatie toegekend van f100.over het dienstjaar 1947. De voorzitter deelt nog mede, dat hij, mede in verband met het Uit breidingsplan, een bespreking heeft gehad met mej. Ir. v. d. Ban, Hoofd van de Planologische Dienst van de Provincie Noordholland, waarbij zij toezegde haar medewerking te zul len verlenen, opdat hopelijk in Ja nuari 1948 het Uitbreidingsplan voor Schoorl de Raad zal bereiken. Spoedig zullen plannen worden overgelegd betreffende de stichting van een Jeugdherberg, waarvoor men Duitse gebouwen, behoort heb bende bij het radar-apparaat aan de Klimweg, wil benutten. Wat de bouwplannen betreft, worden de voorbereidingen met spoed gemaakt. De heer Blanken- stijn wil liever niet spreken van „arbeiderswoningen", omdat hij daarbij iets minderwaardigs veron derstelt. Weth. Kaandorp kan de schrik van de heer Blankenstijn niet be grijpen. Het woord: arbeiderswo ning inpliceert niet dat dit een min derwaardige woning behoeft te zijn. Er is een groot tekort aan arbei derswoningen, wat alleen kan wor den opgeheven door het bouwen daarvan. Mevr. Jansen-Breevaart vindt de door het Gemeentebestuur uitge zonden brief naar de eigenaars van gronden welke voor het Gemeente lijk Bouwplan nodig konden zijn, iets te vergaand, wat betreft het dreigen met de stok achter de deur: onteigening. De Voorzitter deelt mede, dat deze brief de gebruikelijke formule inhoudt. We hebben haast en drei gen achter te raken, alhoewel men een dergelijk schrijven ook weer niet al te tragisch moet opnemen. De heer C. Duin vraagt o.a. waar om de nieuwe busdienst van de Naco doorrijdt naar Groet. Is dit wel geoorloofd? De Voorzitter ant woordt bevestigend. De Naco bezat reeds lang de concessie daartoe,, maar had er tot dusver geen ge bruik van gemaakt. Op voorstel van Wethouder Kaan dorp machtigde de Raad het col lege van B. en W. om adhaesie te betuigen en zelfs medewerking te verlenen aan iedere actie die be oogt het opheffen van het voor het platteland zo funeste classificatie- systeem. Na een paar practische wenken van enkele raadsleden werd de ver gadering gesloten. ER KOMEN MEER SPOORWAGONS Maar de Duitse moeten terug Vijfhonderd personenrijtuigen en vierhonderd goederenwagens staan over het hele land verdeeld langs de spoorbanen, stukgeschoten en leeggeplunderd. Deze zullen waar schijnlijk niet hersteld kunnen wor den en als schroot worden opge ruimd. Dit vernamen wij van de zijde der Ned. Spoorwegen. Het materiaalgebrek is oorzaak, dat de N.S. nog niet die service kan verlenen, welke zij zou willen ge ven. Er zijn thans 412 electrische treinbakken in dienst. Voor de oor log waren er dit 700. Dat de zaken toch nog vrij normaal marcheren, komt door de inschikkelijkheid van het publiek, dat het gebrek aan comfort voor lief neemt, aldus de president-directeur van de N.S., ir. F. Q. den Hollander. Begin volgend jaar zal het rollend materiaal met een aantal electrische treinstellen worden uitgebreid. De frequentie op het bestaande net zal hiermede worden verhoogd en enige uitbrei dingsplannen worden verwezenlijkt Bijzonder zal worden gedacht aan verbeteringen van het treinverkeer in Brabant en Limburg. Ook aan andere delen van het land zal wor den gedacht. Een stab in de goede richting is. dat de Electrische In dustrie Slikkerveer een aanvang heeft gemaakt met de bouw van motoren voor diesel-electrische treinstellen. Deze werden tot dus ver niet in Nederland gefabriceerd en zouden uit Duitsland hebben moeten worden geïmporteerd. Voorts zijn in aanbouw electrische locomo tieven voor het goederenvervoer. Drie daarvan worden in Zwitser land gebouwd, zeven bij Werk spoor. Ook deze zullen in de eerste helft van het volgend jaar worden afgeleverd. Een nadelige post voor de N.S. is, dat de nog in gebruik zijnde Duitse locomotieven en 350 Duitse perso nenrijtuigen op last van de Engelse bezettingsautoriteiten aan Duitsland teruggegeven moeten worden Hetgeen het reizend publiek niet zal spijten, maar de N.S. voor nieu we moeilijkheden stelt. Officiële republikeinse kringen te Batavia noemen het voorlopig rapport van de consulaire com missie, dat Vrijdag in de Veilig- heidsraad is voorgelezen, zeer objectief. Naar aanleiding van de beschul diging van de Nederlandse afge vaardigde mr. VanKleffens, dat de Indonesische republiek een nega tief en niet opbouwend werk heeft verricht, brengt men in republi keinse kringen te Batavia de vol- gende punten naar voren: 1. De Nederlandse politionele ac- tie heeft volgens gezaghebbende schatting de Nederlanders 7-8000 en de Indonesiërs 20-25000 levens gekost. 2. Het onder,houd van het Neder landse leger heeft de Nederlandse belastingplichtigen voor de militai re operaties 3 millioen gulden per dag gekost en kost hun thans mis schien 10 millioen gulden per dag, terwijl de jaarlijkse begroting der Nederlanden een tekort van 1 mil liard gulden aanwijst. 3. Het voornaamste verdedigings middel van de Indonesiërs tegen de machtige militaire middelen van Nederland is de strenge toepassing van de politiek der „verschroeide aarde". In deze kringen herinnert men er tenslotte aan, dat de Nederlan ders toen zij de eilanden van Ce lebes, zuiverden, 30,000 niet-gewa- pende burgers hebben gedood. Men voegt er aan toe, dat het niet onnuttig zou zijn, wanneer de be schaafde wereld waarnemers zendt om een onderzoek in te stellen naar de vermoording van de bur gerbevolking van Celebes door de Nederlanders. DE TOEPASSING VAN HET BILAU-SYSTEEM De toepassing van het zgn. Bilau- systeem ruim een tiental jaren ge leden aan de poldermolen te Ob- dam, heeft niet voldaan. Zo bleken o.m. de roeden te lang, waarbij er zelfs één afknapte. Ook toen de roeden verkort waren bleven en kwamen er nog verschillende man kementen en het is feitelijk steeds zo geweest, dat ondanks de vele zorg die aan de molen besteed werd,- niet die capaciteit en bedrijfs zekerheid is verkregen, die redelij kerwijs geëist mochten worden. Bij gevolg: vele malen een te hoge wa terstand en te lang durend, met weer als gevolg: belangrijke schade aan landerijen en gewassen. Voor zover ons bekend is het Bilau-sy- steem dan ook niet door meerdere polderbesturen overgenomen. Het valt nauwelijks te verwon deren, dat bet polderbestuur van Obdam. zodra na de bevrijding de omstandigheden daartoe gunstig wa ren, naar middelen zocht om te ko men tot de oplossing van een goed functionerende bemaling. En zo is dan onlangs het besluit genomen om het stoomgemaal ter plaatse om te bouwen voor dieselbemaling. Wel blijftde molen nog bedrijfsklaar, doch men stelt de mechanische be maling op de voorgrond, zodat het geenszins uitgesloten is. dat binnen niet te lange tijd de molen geheel op nonactiviteit komt te staan. De kwestie te Hensbroek Waar men dezer dagen ook de stichting van een dieselbemaling ter hand heeft genomen, ligt dit ten aanzien van de molen enigszins an ders dan te Obdam. Te Hensbroek blijft de molen nummer één en zal de dieselinrichting alleen worden gebruikt om in nood het overtolli-- ge water te helpen verplaatsen. Het is dit voorjaar voorgekomen dat te Hensbroek van watersnood gesproken kon worden, iets* waar mede trouwens meer polders, na de lange winter met abnormale sneeuw val, bij het intreden der dooi 'te kampen hebben gehad. Doch wan neer de bemalingsinstallatie, even als te Obdam. waar een noodbema- ling moest worden ingericht, up to date was- geweest, zou het niet zo ver zijn gekomen, dat men een naar weken met ontzettende overlast had te kampen en tenslotte de hulp moest inroepen van naburige pol ders. Zo zal toch mechanische bemaling die een reeks van jaren de polder- lasten niet onaanzienlijk zal ver zwaren, de voorkeur verkrijgen boven windbemaling. om belang rijk vlugger het overtollige nolder- water kwijt te raken. De polderbe stuurderen menen deze biizondere kosten te kunnen zien gecompen seerd, en meer. door een hogere productiviteit der landerijen. INGEZONDEN Ruim baan voor de jongeren Al is de kwestie der rendabiliteit van onze bedrijven nog zo belang rijk en urgent, dit neemt niet weg dat een tweede probleem, n.l. de .plaatsing van onze duizenden jon geren, onze jonge ontwikkelde en tot arbeid in staat zijnde mensen, onmiddellijk hierbij aansluit. Deze, in grote getale door het landbouwonderwijs theoretisch op peil gebracht en de handen-uit-de mouwen stekende jonge volksgroep, zal eenmaal hunkeren naar zelf standigheid en dan, indien de mo gelijkheid er is, bij voorkeur in eigen land de kans zien verwezen lijkt. Welnu, onze nieuwe Zuiderzee polders en ook nog duizenden H.A. andere in cultuur te brengen gron den zijn in eigen land, geven voor hands ruim perspectief tot plaatsing en zullen de 'productie van het noodzakelijk voedsel veel hoger op voeren. De huidige wereldvoedselnood alsmede onze benarde deviezenposi- tie kunnen hier dus ongetwijfeld aanleiding zijn tot spoed en bij de andere motieven gewicht in de schaal gaan leggen. Wij moeten dan echter afzien van het semi-Amerikaanse bedrijfstype omdat we hier andere toestanden hebben. We zullen ons moeten bepalen tot bedrijven van 12 H.A. Dit wil dus zeggen, dat bij een oppervlakte van pl.m. 216000 h.a. Zuiderzeepolders 18000 bedrijven gesticht kunnen worden. Verder kunnen er volgens de Vereniging voor Landaanwin ning buiten de N.O.P. nog 600.000 h.a. cultuurgrond gewonnen wor den. Dit wordt dus 65000Ö bunders. Wij vernamen deze opgave in een art. van Kroniekschrijver in Boer en Tuinder van 2 Aug. '47. Bij een bedrijfstype van 12 h.a. gaat het dus om enige tienduizenden bedrij ven. Door de voorstanders van grotere bedrijven wordt nu wel beweerd dat hierbij slechts één generatie ge holpen wordt, doch deze bewering gaat niet helemaal op, omdat nie mand nu reeds kan zeggen, wat wij over 50 jaar zullen beleven. Verknoeien doen we de polders ook niet, want de schoonheid van een polder ligt ook veel meer in een polder met veel boeren- en tuindersgezinnen, dan bij een klem aantal boeren, welke rijk kunnen worden, zegt Kroniekschrijver m bovengenoemd blad. Wij kunnen vervolgens de verde diging van kleinere bedrijven o.a. motiveren op grond van de navol gende stellingen: le. door kleinere indeling komt enerzijds in tijden van gebrek aan arbeidskrachten de arbeid van boer en tuinder veel meer tot waarde en anderzijds kan in tijden van werk loosheid, veel meer arbeiders brood worden gegeven door ombuiging van bedrijfsmethoden, door inten sieve bedrijfsvoering, althans wan neer de Overheid een goede prijs politiek wenst te volgen. 2e. de productie kan hierdoor veel hoger worden opgevoerd. 3e. Mechanisatie, kan, desnoods door samenwerking van enkele be- drijfsgenoten. misschien wel niet zo effectief als bij grotere bedrijven worden toegepast, doch zeker vol doende om genoegzame, practische resultaten te geven. Met de verdediging hiervan staan wij trouwens niet alleen. In een blad met veel nuchtere beschouwin gen als de „Boerderij", kwamen meer dan eens voorstellen van 6-— 12 h.a. voor, met inderdaad niet weg te cijferen redenen. Het komt er dus alleen maar op aan: zal hier in Nederland nu eens afgezien worden van groot-doeneri], de droogmaking en het in cuhuur breng°n van de gronden eens snel, zeer snel, worden aangepakt. Wij staan in ons land voor twee brandende vraagstukken welke dringend om een oplossing vragen: een rechtvaardige en doelmatige land- en tuinbouwprijspolitiek en snelle verruiming van cultuurgrond. Hem. Jos. Sjerps THANS beschikt dank zij de spor king van „Concoi een doelmatig gel opleiding van tc stuurders (de v< „De oude weg" on te Doorn) over ee teur (dr. A. A. uitmuntende doe sterk geselecteerd ten (17) die de l volkomen kennen. Aldus de landeli zitter, de heer A. zijn Zaterdag geho ter gelegenheid de bruikneming van h ciaal-economische K.A.B., nadat de k stituut 's morgens door Z. Em. Joh. K Des morgens .om Kardinaal de Jong, ten van deze plee van koetshuis tot 1 gebouw, waarin de edelsmeden Roosm met toebehoren wi gesmeed, waarbij h kruis uit een vlak was gesneden. De Kardin Vóór de wijl hield Z. Em. Joh. K toespraak, waarin dat hij steeds geïm weest door het feit, iets doet, dit ook is. Dat de KAB o genomen heeft, is dat in deze tijd, m( ding voor het volk moet gegeven word telijke grondslag. verwezenlijking va is gekomen, is er i gewrocht: de gron legd voor de oplei< leiders der KAB. heeft de KAB blijk goede kijk op het vooruitziende blik het afroepen van dit werk sloot Zijn toespraak, waarna H. Mis opdroeg, w: werd verleend doo: van het instituut dr kapelaan C. te Mey Kar Na afloop der k tigheid toen 2 vertrokken was ten en bewoners zi tijdelijk beschikbaE Daar waren dan van Doorn, baron echtgenote; dr. Vei teur van het Centr Onderwijs en Opvi van scholen voor werk; vertegenwooa Zusterorganisaties de voorzitter van hi verbond; de Alg. s« Ned. R.K. Middens stuursleden van as den en studenten v Wat nu officieel g Positie Ned passagiers: Delitdijk, van dam, 4 Oct. te Duivendijk, Rotter ver, 4 Oct. te Lo drapoera, Rotterdc seert 4 Oct. Ka< Noordam, 6 Oct. te Rotterdam; Vc Rotterdam, 4 Oct. Kota Agoeng, Ji pass. 6 Oct. 12.2 Holland. Jubileumja in April De a.s. Voorjaarst zal worden gehoude April 1948. Daar dez zal zijn, zal zij het van een jubileumbe Aanvragen tot c deze Jaarbeurs dien< ber a.s. te worden in daartoe bestemd for krijgbaar is bij'het de Koninklijke Ne< beurs, Vredenburg, Geen buitenspc voorlux- Het komt herh dat luxe broodsoc benaming Wins stokbrood enz. ii worden gebracht buitensporige pr verkocht. Het di raai van de prij de aandacht op, ten groot brood vi broodprijsverorde; behoudens toegf deringen tegen noemde prijzen r verkocht. Aan de ambten controle is opdrc op de naleving 1 prijsverordening i te houden en fc onmiddellijk proc te maken. WOENSDAG 8 HILVERSUM II, RV: 7.00 Nieuws; 7.1 8.00 Nieuws; 9.00 Zi( Klassiek morgencom recital en vleugel; 1 13.00 Nieuws; 13.15 15.00 Kamerorkest; pianoplaten; 16.15 Z 16.45 Voor onze jonj 17.45 Rijk Overzee; li koor; 18.30 R.V.U.; 19.15 Nieuws uit Ine Philharmonisch Ork Nieuws; 23.00 Sw 23.30 Gr. pl„ sluitinf HILVERSUM I (3< 7.00 Nieuws; 7.15 O' Nieuws en gr. pl.; vrouw, 10.20 Voor d Populaire non-stop Ensemble Vincentim het platteland; 13.00 „The Ramblers"; 14, 15.00 „Jelle van hoorspel voor de je de zieken; 17.15 Org Volksherstel; 17.35 I Tango Rumba-Orkes 18.15 Vara-Varia; 18.: 20.00 Nieuws; 20.1 21.15 „De dagen van spel; 22.45 In de tu 23.00 Nieuws; 23.15

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1947 | | pagina 4