Nieuw
DAG
ALS NEDERLAND MAAR DURFT
zal het in Indië wel meevallen
Het advies van de Radioraad
UIT DE KERMIS DER WERELD
Alle passagiers van de vliegboot
in veiligheid gebracht
Komt de conferentie van zestien
opnieuw bijeen?
Kansen op
extra suiker
E N SAAL
DIT BLAD!
RIJDEN
Voor Alkmaar en omgeving
Mr. van Hoogstraten verstrekt
Inderdaad
bevreemdend
interessante gegevens
Ramadier capituleert
voor de stakers
Hachelijk reddingswerk op woeste zee
Besprekingen te Washington
thans op politiek niveau
Dinsdag 3 doden
en 5 gewonden
Advocaat weigerde
langer te verdedigen
Feiten van vandaag
Overschat de taak van de Staat
en tast het eigendomsrecht aan
groene 8.5014.90; 9100#
11.50; 35.000 kg an-
.90; 8400 kg bieten 6
peen II 7.40—7.80; III
00 stuks bloemkool 54
tSPEL, 14 Oct. Aan-
kg groene kool 12.50
kg witte 1010.50; 300
10.50—f2.80; 4000 kg
6.80; 1000 kg II 2.60—
peen II 7.40—7.90; 4000
.80; 28.500 stuks bloem-
afw. 1321; stek 819
ND, 13 Oct. Blauwe
dubb. slabonen m. dr.
z. dr. 72—148; stok-
-94; komkommers 5
3854; bloemkool 4
614; witte 9.50; sa-
spruitkool 1836; spina-
sla 415; andijvie 8Q19;
n\ wortelen 1217; uien
driel. 9; prei 917;
Frankenthalers 65100;
"O. Appels: Zoete
-46; Bismarck-appel 6
Seedling 626; Cod-
515; Cox Oranje Pep-
Gravesteiner 1041;
Kroon 634; Notaris-
Transparante de Cron-
Peren: Beurré Clair-
Beurré Superfin 417;
3—18; Conférence 5
de Paris 316; Duran-
Duchess Williams 519
peer 316; Gieser Wil-
Hertogin Elsa 622;
617; Legipont 1044
6—48; Maagdenpeer
veau Poiteau 315; Sol-
reur 325; Winterlouw-
Winterjan 3—-17; Zwijn-
rijnpeer 321.
1ARSPEL, 14 Oct. 380
ippelen: Yselster 10.10;
1010.20; Bevelanders
grove late 9.209.50;
3—10.50; Koopm. bl. 10.30
iO9.50; 4500 kg groene
250 kg andijvie 13.40;
bloemkool: le 2963; afw.
52Q; 6 zak dubb. sla-
.000 kg bieten: I 5.80
—3.00; IH 2.50; modjo
rode kool 7.9012.80;
Ie kool 6—7.90; 14.000
1 8.90—11.30; 140 baal
8.10—8.50; III 7.10; IV
uien: grof 16.2016.60,
17.00; driel. 8.30—8.70;
1HUIZEN. 600 kg.
genheimers 8.90; 17400
ooi 8.80—14.20; 35100 kg.
5011.60 5600 kg. groe-
50—14.20; 10600 kg. gele
40; 100 kg. slabonen 73
andijvie 10.6011.30;
eten 6.10; 1300 kg. uien
3CHARWOUDE, 14 Oct.
ritte kool 9—12.30; 13000
al 7—14.60; 13000 kg gele
70; 22000 kg. groene
40; 3500^ kg. andijvie
1800 kg. slabonen 1.09
g. uien 15.9016.40; gro-
drielingen 7.407.50;
1800 kg. kroten I 6.20
2.50; 18000 kg. peen II
II 6.40—7.20; id. IV 4.50
kg. aardappelen beve-
310; eigenh. 8.208.80.
IJK. 4800 kg. aardap-
landers 9.80; bl. eigen-
20—10.30; 12000 kg. ro-
10—16.70; 32000 kg. gele
80; 55000 kg. groene
.20; 119000 kg. witte
.50; 7100 kg. bieten 6.10
kg. andijvie 512.60;
iloemkool 4360.
SVOORRUNDEREN-
MARKT
ND. Op de gehou-
-voorrunderenmarkt op
werden aangevoerd 75
prijzen waren als volgt
koeien 500650; kalf»
-450; geldepinken 240
veren 130210.
lm.
rOBER, 8 UUR,
erman Bouber met
door H. Bouber
bous, Ans Koppen,
Kemper, Herman
rim Kouwenhoven
t, Willem Kremer,
1,50 ere f 1,—
ag dag. van 11-1 u,
voetgangers mid-
jken en zodoende
msopstopping. De
e schimmel bleef
de agent begon te
:vige haal gaf met
Hooit'redacteurH. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten-
Directeur E.J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3-40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incL incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 c. p. mm.;
minimum .ƒ4.-; Fam.ber. 20 c-
p. mm.; in alle edities 30 ct.
Noordhoflands
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 16 OCTOBER 1947
43e JAARGANG - NUMMER 11355
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red-),
K 2200
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER; Weststraat 80,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
t
IN ZIJN NUMMIgR van gisteren
sci\reef „Trouw" onder de titel
„Bevreemdend" een inderdaad be
vreemdend artikel. Het A.R. blad
stoot zich er aan, dat Kardinaal de
Jong bij de plechtigheid der eeds
aflegging, na de Ministers en de
leden van de Raad van State, ge
heel alleen en afzonderlijk een
plaats innam: de Kardinaal werd
dus beschouwd als de voornaamste_
gast. Waar waren, vraagt het blad''
de vertegenwoordigers van de an
dere Kerkgenootschappen? Zij had
den gelijk met de Kardinaal op
dezelfde rij moeten zitten. Het gaat,
verzekert het blad, niet om de aan
wezigheid van. Mgr. de Jong, maar
om de afwezigheid daar ter plaatse
van de andere Kerken. En; de
schijn had vermeden moeten wor
den, voegt het blad daar minder
smakelijk aan toe, „als zou aan een
bepaalde Kerk bij plechtige gebeur
tenissen in het Nederlandse staats
leven een uitzonderlijke positie wor
den verleend".
Het is jammer, dat „Trouw" deze
zinsnede niet in de pen heeft ge
houden. Nu krijgt het artikel toch
nog meer een bevreemdende onder
toon, waarvan men alleen maar kan
zeggen, dat bet bloed kruipt waar
het niet gaan kan.
De zaak is immers deze en dat
had „Trouw" behoren te weten
dat Kardinaal de Jong daar ter
plaatse niet was uitgenodigd als
kerkelijke autoriteit, maar als Groot
kruis in de orde van de Nederlandse
Leeuw, evenals trouwensde in
„Trpuw"-kringen welbekende prof.
Gerbrandy, en verder als Generaal
Winkelman en Admiraal Helfrich.
De plaats van de Kardinaal was
derhalve (liet bij de uitgenodigde
kerkelijke vertegenwoordigers.
Maar waarom zat de Kardinaal
dan toch alléén? Kijk, dit had
„Trouw", dat onlangs met zekere
politieke bedoelingen aan de rege
ringslordigheid verweet, zeker
behoren te weten. Dit was, omdat
een Kardinaal volgens het interna
tionaal protocol wordt beschouwd
als Prins van 'den bloede. Daarom
was de plaats van Kardinaal de
Jong niet „ter zelfde noogte" als
die van-de -andere Grootkruisen in.
de orde van de Nederlandse Leeuw.
En zo werd ook bij deze plechtig
heid geheel gehandeld overeenkom
stig het daarvoor geldende protocol.
Jammer, dat „Trouw" dat niet ge
weten heeft. Een artikel met een
onaangename bijsmaak, een inder
daad „bevreemdend" artikel, zou in
de pen gebleven zijn. En ook
„nieuwe" journalisten, waarvan er
aan „Trouw", dat na de bevrijding
pas écht verscheen, enige verbon
den zijn, moeten weten, wat mr.
Jan Derks, de nieuwe hoofdredac
teur van „De Tijd" in zijn artikel
„Ter inleiding" in zijn blad van gis
teren schreef: „De voornaamste
functie van een dagblad is, zo vol
ledig mogelijk en naar waarheid ge
ïnformeerd te zijn. Dat is de speci
fieke verantwoordelijkheid van de
journalist; hij moet volledig en naar
waarheid informeren."
Natuurlijk geldt ook hier theorie
en practijk. Overal waar gewerkt
wordt, kunnen fouten voorkomen.
Maar de zaak, die „Trouw" aan
roert, is om meer dan één reden
een tere zaak en daarin had „Trouw"
nauwgezetter de voorzichtigheid in
acht moeten nemen!
KONING MICHAEL
over de samenwerking
met Rusland
Koning Michaël van Roemenië
heeft bij de opening van het par
lement, welke door de ambassa
deurs van Engeland, dë V.S., de
S.U. en Frankrijk werd bijge
woond, verklaard, dat samenwer
king met de S.U. de basis zal blij
ven van de Roemeense buitenland
se politiek. - Met bevriende landen
zou Roemenië verdragen van
vriendschap en wederzijdse hulp
verlening sluiten. Wat de binnen
landse politiek betreft kondigde de
koning hervormingen op rechts
kundig gebied, waaronder het aan
stellen van gekozen rechters, be
lastinghervormingen, stappen om
de productie te verhogen en verbe
teringen in de uitrusting van het
leger aan.
INDIEN NEDERLAND de moed en durf kan opbrengen, om zich
met alle kracht op het economisch herstel van Indonesië te
werpen, als Nederland het verfoeilijk afwachten van zich kan
afschudden, dan zal er van dit schone land iets worden. Niet
binnen korte tijd, neem dat van mij aan, maar toch minstens
binnen drie jaren aldus verklaarde Woensdag Mr. J. E. van
Hoogstraten, directeur van het Departement van Economische
Zaken te Batavia, die thans in Nederland vertoeft. In een logisch
opgebouwd betoog" heeft deze alleszins deskundige bewindsman
de Ned.-Indische Regering aangetoond, hoe hij tot dit standpunt
is gekomen. Hij ging daarbij uit van de huidige situatie in Indië,
die hem in haast alle details en met de vele complicaties van het
ogenblik, scherp voor ogen staat.
Mr. van Hoogstraten heeft die
situatie geschilderd door een ant
woord te geven op drie vragen,
waarvan de eerste luidde: Gaat het
thans wel of niet goed in Indië?
Het is inderdaad zo, dat wij, die
dagelijks stapels berichten uit Indië
door onze handen laten gaan, nu
eens naar de optimistische, dan
weer naar de pessimistische kant
worden gedreven. Zo is ook in
Indië de situatie: het volk heeft de
komst der Nederlanders met in
stemming begroet, de intellectuelen
hebben haar afgewezen. Van hen
zijn enkelen bereid tot samenwer
king, anderen wijzen die af.
Dieper ingaande op de tegenstel
lingen stelde de directeur de vraag
welke het effect der vernielingen is.
Hij ov^j-handigdij daarbij een com
pleet dossier, waaruit blijkt dat'deze
vernielingen inderdaad globaal ge
nomen meevallen. Hii ging verder
en toonde zich optimist over de na-'
bije toekomst. Met betrekkelijk ge
ringe geldmiddelen en kapitaalgoe
deren is de export van Indië weer
op gang te brengen, als Nederland
maar durft. De export goederen
doen goede prijzen op de wereld
markt en zullen dat in de naaste
toekomst blijven doen. Maar de
economische opbloei zo verklaar
de Mr. van Hoogstraten zal niet
komen als ook niet snel een oplos
sing van de politieke moeilijkheden
een feit wordt. Er is een directe
samenhang, die zich ook nog, indien
men de zaak positief stelt, laat be;
grijpen. Want met evenveel - recht
kan ik de stelling verdedigen, dat
de terugkeer van de welvaart in
bevrijde gebieden, de politieke op
lossing gemakkelijker zal maken.
Voor mjj ligt derhalve de oor
zaak van twijfel over de toekomst
van .Indië niet in de houding der
Indonesiërs, maar in de onzeker
heid omtrent de houding der Ne
derlanders. Zal Nederland zoveel
moed, opofferingsgezindheid en
vertrouwen kunnen opbrengen?
Hiermede was de bewindsman tot
het hart van de kwestie gekomen
en stelde hij de vraag die zich uit
deze beschouwingen opdrong: Is
overeenstemming mogelijk? Zijn
antwoord luidde zonder draling of
reserve: „Ja." In de Republiek "moet
men onder de nationalisten duide
lijk twee groepen onderscheiden;
hen die wél en hen die niet met Ne
derland willen samenwerken. Dat
zijn de mensen, die practisch een
blijvende rol zullen spelen tegen
over de opportunisten die uit oog
punt van hun goede baantje samen
werking weigeren. Maar de ons
welgezinden missen de wapenen en
de afkerigen beschikken erover. Als
de tijd er in kan slagen de goeden
uit te kristalliseren, zal het geluk
zich aan onze zijde scharen. En dat
zal gebeuren als Nederland met al
zijn energie „erop blijft zitten".
Het zal niet liggen aan contracten,
overeenkomsten en afspraken, maar
aan vertrouwen. En dat vertrouwen
PARIJS 16 October (Reuter).
Heden in de vroege ochtend heeft
de Franse regering besloten de eisen
om 11 procent loonsverhoging voor
de arbeiders in de gas- en electrici-
teitsfabrieken in overweging te ne
men, waardoor de dreigende staking
van honderdduizend arbeiders in
deze bedrijven wordt voorkomen.
Officieel werd bekend gemaakt,
dat de voorstellen van de vakver-
eningings-gedelegeerden in beginsel
door de regering zijn aanvaard.
Zateardag vindt bij de Ned. Dok
een unieke gebeurtenis plaats,
schepen Karossa en de Karaton
ling op de helling.
en Scheepsbouw te Amsterdam
Kort na elkagr zullen de twee
van de helling lopen. De twee-
(Anefo P.)
zal moeten kpmen van de Neder
landers, die wij in Indië in onze.ge-
dunde rangen van Overzee ver
wachten. Het is een kwestie van
persoonlijk vertrouwen, dat Oost-
Indonesië en wij elkaar hebben ge
schonken, dat ook samen gaan met
"Sumatra's Oostkust tot stand is ge
komen.
Mr. van Hoogstraten heeft, klaar
blijkelijk om het sceptisisme in Ne
derland te helpen verbreken, enige
resultaten opgesomd die de politio
nele actie heeft afgeworpen. Zij
waren vier in getal. Vooreerst heeft
de rijstvoorziening op Java en ook
elders een belangrijke verbetering
ondergaan. Deze zaak is kardinaal,
want alleen met rijst is het econo
mische leven weer op toeren te
brengen. Vervolgens zijn de prijzen
enorm gedaald, vooral van de rijst
zelf. Op Oost-Java van f3.tot
f0.45, in Medan van f6.op f2.
De indexcijfers voor voedingsmid
delen gingen met meer dan 50%
omlaag. De eigenaars kunnen om
een derde voorbeeld te noemen,
naar hun eigendommen terugkeren
en de opgestapelde goederen wor
den verkocht. De plantages en cul
tures zullen opnieuw op gang ko
men en^ Indonesië de nodige devie
zen verschaffen. Voor mij zo
'zeide de heer van Hoogstraten
is de herbouw van Indië sinds .twee
maanden gestart. In' Nederland heeft
men reeds twee jaren achter de
rug. Wij kunnen het betreuren, dat
de goedwillende Indonesiërs niet de
kans hebben gekregen dit werk
reeds veeh eerder met ons samen te
beginnen. Wij hopen en wensen, dat
spoedig het ogenblik zal aanbreken,
waarop dit alsnog zal geschieden.
Mgr. Mutsaerts, Bisschop van 's-Hertogenbosch, vertrok per
K.L.M.-vliëgtuïg naar Rome, waar hij het eens in de 5 jaar plaats
hebbende bezoek aan Z.H. de Paus gaat afleggen. Derde van
links de Bisschop.
Alle passagiers en leden van de
bemanning, 69 personen in totaal,
van de „Bermuda Sky Queen", de
vliegboot die in de noordelijke
Atlantische Oceaan een noodlan
ding moest uitvoeren in de nabij
heid van het drijvend weersta
tion „Bibb", zijn thans gered. Al
len werden door de „Bibb" aan
boord genomen. De vliegboot is
prijs gegeven.
Woensdagmorgen vroeg waren
vliegtuigen opgestegen van New
Foundland, om de passagiers van
de „Bermuda Sky Queen" te hulp
te komen. Volgens de laatste be-
riêhten bevonden zich nog achttien
personen aan boord van het rond
dobberende vliegtuig. Hoewel zij
niet in onmiddellijk gevaar ver
keerde, helde de vliegboot wel ver
over, zodat het uiteinde van een
der draagvlakken het water raakte.
Kapitein Paul Sronk van de
„Bibb". het drijvende weerstation,
waarop de' 51 overige vliegbootpas-
sagiers in veiligheid war.en ge
bracht, deelde per radio mede, dat
Lovett, de waarnemend «Ameri
kaanse Minister van Buitenlandse
Zaken, heeft verklaard, dat het
misschien nodig zal zijn de confe
rentie van zestien voor het plan-
Marshall opnieuw te Parijs bijeen
te roepen.
Lovett zeide, dat geen definitieve
plannen waren gemaakt en de be
slissing grotendeels afhing van de
besprekingen, die deze week met
Oliver Franks en andere leden van
de Parijse bestuurscommissie te
Washington worden gevoerd. De
vorderingen, die bij deze besprekin
gen waren gemaakt, waren volgens
Lovett „verheugend".
In verband met de kwestie van
de Europese behoefte aan tussentijds
hulpverlening, noemde Lovett de
periode tot 31 Dec. een kritieke
periode. De V.S. schraapten op de
bodem van het vat om gelden voor
Frankrijk en Italië bijeen te krijgen
voordat het Congres tot actie zou
komen in zake het program voor
tussentijdse hulp. Het was mogelijk,
dat Commodity Credit Corporation
voor millioenen dollars zou besteden
aan de aankoop van tarwe voor ge
noemde landen, indien de wettelijke
belemmeringen zouden kunnen
worden opgeheven.
Volgens een woordvoerder van 't
Britse Ministerie van Buitenlandse
Zaken zijn de discussies te Washing
ton ovèr het 16-landen-rapport in
zake het plan-Marshall van het
technische op het politieke niveau
bvergebracht. Hij voegde eraan toe,
dat deze ontwikkeling was voort
gekomen uit het eerste onderhoud
tussen Sir Oliver Franks, leider
van de. Britse delegatie op de con
ferentie te Parijs, en Robert Lovett,
onder-Minister van Buitenlandse
Zaken der V.S.
Dit onderhoud zou in de afgelo
pen 24 uur plaats gehad hebben. De
voorafgaande besprekingen tussen
Franks en andere deskundigen van
de conferentie, die met hem naar
Vrijdag begint het proces
tegen Maniu
De Manchester Guardian zegt
naar aanleiding van het proces te
gen dr. Juliu Maniu, leider van de
Roemeense Nationale Boerenpar
tij, dat Vrijdag a.s. begint, dat het
de partij is waartegen het proces
wordt gevoerd, als symbool van
de politieke oppositie tegen het
regiem in Roemenië. Deze opposi
tie op haar beurt is het symbool
van het verzet in het algemeen
tegenover datgene, wat het regiem
betekent: volledige opneming van
Roemenië in de Sowjet-Russische
ipvloedssfeer en zijn isolering van
het Westen, aldus de Manchester
Guardian.
Washington waren gegaan, werden 1
op technisch niveau gevoerd.
De Franse Minister van Buiten
landse Zaken, Bidault, heeft,' naar
vernomen wordt, het Franse Kabipet
de verzekering gegeven, dat de voor
lopige tussentijdse hulpverlening
door dë V.S. voldoende zal zijn om
de Franse industrie op gang .te hou
den totdat het plan-Marshall in
werking treedt. Bidault, die Vrij
dag uit Washington te Parijs is
teruggekeerd, heeft tijdens zijn be
zoek aan de V.S. met Truman en
Marshall gesproken en hen gewe
zen op de dringende behoefte van
Frankrijk aan dollars.
Het Nederlands legercommuniqué
van Woensdag maakt melding van
beschietingen op verschillende
plaatsen van Nederlandse posten en
.patrouilles. Niettemin blijft het
aantal inbreuken zich van week tot
week in dalende lijn bewegen, dank
zij 't optreden van onze troepen te
gen het bendewezen. De Nederland
se verliezen op 14 October waren
3 gesneuvelden en 5 gewonden.
Amerikaanse bommen
werper vermist
Verkenningsvliegtuigen zijn
Woensdagmorgen vroeg opgestegen
om een Amerikaans bombarde
mentstoestel, een 0-47, d'ie vermist
wordt, op te sporen. Aan boord
van het vliegtuig bevindt zich een
bemanning van 7 koppen.
het reddingswerk in het donker ge
staakt moest worden, omdat gevaar
bestond, dat het schip met de vlieg
boot in botsing zou komen en deze
lek zou doen stoten. Men hoopte de
achtergeblevenen bij daglicht als
nog van de vliegboot te kunnen
halen. Het reddingswerk was door
de woeste zee zo gevaarlijk, dat de
kapitein vrijwilligers moest vragen
om de reddingsboot te bemannen.
Ook vaartuigen van de kustwacht
gingen ojr weg naar de „Bibb".
Onder de reeds geredde passa
giers van de vliegboot bevindt zich
Henriëtte Janssen-Cremer, zuster
van de heer J. T. Cremer van de
„Netherlands Indies produce Cor
poration" te New-York.
Het reddingswerk.
De kapitein van de „Bibb" deelde
nog per radio mede, dat de gered
den aan boord van zijn schip onge
deerd waren, ofschoon erg zeeziek.
De vliegboot had een prachtige
landing uitgevoerd ondanks de woe
lige zee en de ruwe wind. Er ging
veel tijd heen met het beramen van
reddingsmaatregelen en het bezien
van de mogelijkheid om het woe
lige wateroppervlak tot rust te
brengen door er olie op uit te gie
ten. Tegen het vallen van de avond
ging men op aandringen van de
piloot tot reddingspogingen over.
Een eerste proefvlot uit het vlieg
tuig te water gelaten, brak in stuk
ken. Op een tweede vlot echter be
reikten drie der passagiers veilig
en wel het schip. Op de laatste
tocht van het schip naar de vlieg
boot werd de motorboot van de
„Bibb" door een hoge zee overspoeld
evenals het vlot van het vliegtuig,
terwijl beide waren volgeladen met
passagiers. Hgt personeel van de
„Bibb" slaagde er echter in zowel
boot als vlot op te halen.
ER BESTAAT inderdaad een
goede kans, dat binnen afzienbare
tyd het Ministerie van Land
bouw, Vissery en Voedselvoorzie
ning in staat zal zyn om inciden
teel een extra rantsoen suiker
beschikbaar te stellen. Dit verna
men wü nader van welingelichte
zijde. De bietenoogst is dit jaar
zeer gunstig. Daardoor zal er
waarschijnlijk meer suiker be
schikbaar komen, echter niet zo
veel, dat het veertiendaags rant
soen zal kunnen worden ver
hoogd. Het Departement is daar
om voornemens om van tijd tot
tjjd een extra bon aan te wijzen.
Of dit zal geschieden is thans nog
niet met volstrekte zekerheid te
zeggen. Het hangt geheel af van
het welslagen van de suikercam-
pagne.
NOG GEEN ROZIJNEN
Hier en daar bevinden zich bij de
detaillisten en grossiers nog kleine
partijtjes rozijnen. Deze zijn te ge
ring om thans in distributie te
brengen. Het ligt in de bedoeling, zo
vernemen wij, om zodra er nieuwe
aanvoer uit het buitenland is, een
I bon voor het kopen van dil artikel
aan te wijzen.
ERELID VAN DE
PETTENMAKERS
Maarschalk Montgo
mery zal zijn petten-
collectie binnenkort
weer met één zien uit
gebreid. Hij is erelid
geworden van de bond
van Engelse pettenma-
llers. Ieder lid van deze
bond ontvangt een
clubpet als teken van
zijn lidmaatschap. Mon
ty's collectie is al zeer
groot. Hij is dus niet
onder een petje te van
gen. Doch daar zou wij
len Rommel over mee
kunnen praten.
POLITIEHONDEN
EN ZWART
In Cumberland wor
den politiehonden ge
bruikt om bij een mijn
ramp de bedolven mijn
werkers te zoeken en
te bevrijden. Politie
honden schijnen dus
speciale aanleg te heb
ben voor mensen, die
het zwarte bewerken
en mensen, die in het
zwart doen.
ONDERDAK
Een herbergier in
Wakefield kreeg 600
gulden boete, omdat hij
enkele malen gewei
gerd had mensen, die
s nachts autopech had
den, onderdak te verle
nen. Nu is de herber
gier onderdak.
DUIF ALS
POSTBESTELLER
Om het half urn-
wordt een briefpost-
dienst door middel van
postduiven onderhou
den tussen de 4 Kanaal
eilanden Guernsey en
Herns. De duif gebruikt
voor vredesdoeleinden!
VADERTJE JUMBO
De prijzen van olifan
ten is sterk gestegen.
Men betaalt thans voor
'n babyrolifantje 10.000
gulden tegen 1000 gul-i
den verleden jaar. Met'
recht dus olifantprijzen.
ZILVER EN GOUD
De Maharadja van
Jaipur en zijn vrouw
werden in zilver gewo
gen ter gelegenheid van
zijn zilveren regerings
jubileum. Men boft dat
het geen gouden jubi
leum is.
SPULBAAS
Brutaal optreden van
verrader voor het Hof
Het optreden van de 29-jarige
koopman P.N. M. Hooge, tegen
wie Woensdag .voor het Bijz. Ge
rechtshof te Arnhem de doodstraf
wegens verraad werd geëist, was
zo brutaal, dat het zelfs zijn ge
kozen verdediger, mr. DePont uit
Amsterdam, te bar werd. Deze
deelde aan het Hof mede, dat hij
de verdediging neerlegde. Op ver
zoek van de President nam hij
daarna de verdediging als toege
voegd pleiter op zich.
De Proc.-B'iscaal kenschetste de
daden van H. als „het meest per
fide verraad, dat ik ooit in mijn
Arrondissement heb meegemaakt".
Verdachte H. verleende destijds
handlangersdiensten aan de inder
tijd neergeschoten S.D.-commissaris
van politie v. Dijk te Nijmegen.
Met behulp van zekere S., iemand
van joodse afkomst, spoorde H. een
ijlrgaal werker en drie joodse meis
jes op. Hij gaf .voor hen te willen
helpen, doch verried hen. Dez^vier
slachtoffers vonden de dood, even
als de helper S., die tenslotte ook
door H. werd aangebracht.
Tijdens de behandeling trad H.
uiterst brutaal' op en vertelde vele
leugens, hetgeen zijn verdediger tot
neerleggen van diens rechtskundige
bijstand noopte.
De uitspraak van het Hof is be
paald op 29 October.
Knoeierij met
consumentenbonnen
De dienst der Prijsbeheersing te
Maastricht is op het'^spoor geko
men van een uitgebreide knoeierij
met consumentenbonnen, gepleegd
door het echtpaar G.-V., dat in
Maastricht een zaak in textielgoe-
deren drijft. Man en vrouw zijn
hangende het onderzoek waaijjij
nog verschillende zeer ernstige
overtredingen van econ. aard
aan het licht zijn gekomen, in ar
rest gesteld De zaak is voorlopig
gesloten.
REGENTES
ontvangt Dr. Beel
De Regentes heeft Woensdag op
het Paleis Soestdijk ontvangen de
minister-president dr. L. J. M. Beel.
De Amerikaanse „Herald Tribune"
concludeert, dat het consulaire rap
port over Indonesië vooral de Ne
derlanders verantwoordelijk stelt
voor het voortduren van de vijan
delijkheden op Java! Het goud
van Italië is gisteren tot een \^tarde
van zes millioen pond door de ge
allieerden terugbetaald. Ameri
kaanse berichten schatten de om-
vang van een Vrij-Duits leger in
de Russische zóne op ruim 100.000
man. De economische recherche
te Amsterdam heeft 24 arrestaties
verricht in verband met een zwart
handel-affaire in flanel. Een door
socialisten en communisten afge
kondigde 24-uursslaking van over-
heidspejsoneel is slechts in enkele
steden gelukt, in Brussel is zy ge
heel mislukt door de afwijzende
houding van de katholieke arbei
ders. De Japanse industrie-arbei
ders dreigen met staking in ver
band met een loonactie. Herman
Bouber is gisteren in Amsterdam
gehuldigd in verband met zijn 40-
jarig toneeljubileum.
Trekking loterij
Prins Bernhard-stichting
Ten overstaan van notaris N.
Posch werd Woensdagmiddag te
Amsterdam de trekking gehouden
eerste serie A van de grote
loterij ten bate van dë Prins Bern-
hard-Stichting. De 4 hoofdprijzen
zijn: le prijs ter waarde van f 5000
gevallen op 8858; 2e prijs ter waar
de van f 2500 gevallen op 59371;
3e prijs ter waarde van f 1250 ge
vallen op 18694; 4e prijs ter waar
de van f 500 gevallen op 10281.
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I. te
de Bilt, geldig van Donderdag- tot
Vrijdagavond.
MINDER BEWOLKING
Wisselende bewolking met aan
vankelijk nog plaatselijk enkele
buien. Geleidelijk verder afne
mende wind tussen west en
noord. Kouder des nachts.
geen enkele reden voor de staat, om
de taak,"die de omroeporganisaties
zoveel jaren voor de oorlog verricht
ten, over te nemen. Hier mag de
staat niet optreden, waar de om
roeporganisaties zo een prachtige
staat van dienst achter de rug heb
ben. Hier heeft de staat'z.ich afzij
dig te houden, waar de organisaties
hebben getoond volkomen voor hun
taak berekend te zijn. Hier past de
staat bescheidenheid.
Maar de aanhangers van het
staatssocialisme en de éénheidsstre-
vers zagen na de oorlog ook op dit
terrein een prachtige kans. Zij*kre-
gen de meerderheiden de RaÖioraad
en aan de minister kon een advies
worden uitgebracht, dat, werd het
opgevolgd, de langzame maar ze
kere ondergang van de omroepor
ganisaties ten gevolge zóu hebben.
De staat heeft reeds dadelijk na
de oorlog grotere invloed op de Ra
dio uitgeoefend dan voorheen. En
het gevolg is, dat de kwaliteit der
uitzendingen het niet haalt bij vroe
ger, terwijl de door de luisteraars
bijeen gebrachte gelden komen in
een pot, waaruit betaald wordt aan
allerlei instellingen, waarvoor de
luisteraars niet voelen.
Het advies van de Radioraad wil
nu definitief aan de Staat een gro
tere invloed op Radiogebied geven.
Niet minder dan de helft van de
zendtijd moet ter beschikking ko
men van de zgn. Nationale Omroep.
Nederland knjgt'er weer meer amb
tenaren bij. (Hier opent zich mis
schien perspectief voor de veront
ruste P.R.A.-ambtenaren). Sijmen
mag echter betalen terwijl hij ge
noegen, moet nemen, met hetgeen
de staat hem voor wil zetten.
Ook het eigendomsrecht wordt
door dit advies aangetast. Immers 't
houdt in, dat de Omroeporganisa
ties hun studio's, apparaten en ge
bouwen ter beschikking moeten
stellen van de Nationale Omroep,
dus van de Staat. De Staat komt dus
op een_ gemakkelijke manier in het
bezit van hetgeen hij voor het bren
gen van zijn kleurloze programma's
nodig heeft. Want de stok staat ach
ter de deur. Mochten de organisa
ties weigeren en zij zullen wei
geren dan worden de bezittingen
door de Staat onteigend. Ja, let wel
lezer, de bezittingen van Uw om
roep, de bezittingen,die hun ont
staan danken aan Uw vrijwillige
bijdragen vóór een principiële ra
dio. Die bezittingen, welke het re
sultaat zijn van het particuliere ini
tiatief, kunnen zonder slag of stoot
in handen komen van de staat. Al
zullen anderen dit „progressief' noe
men, spreken wij van roof langs
legalen weg. De progressieve vpor-
standers van dit radiobestel zijn be
neveld door het,Duitse optreden.
De mensheid heeft reeds eerder in
progressieve tijdperken geleefd. Eén
daarvan (ras de tijd in en na de
Franse Revolutie. Maar toen werd
nog het eigendomsrecht genoemd:
„un droit inviolable et sacre", een
onschendbaar en heilig recht. Ont
eigening alleen, wanneer het „alge
meen nut" het nodig maakte.
Maar dan is onze vraag, na het
geen wij hierboven o.m. schreven
over de taak van de Staat; vordert
het „algemeen nut" een Nationale
Radio? Die vraag te stellen is haar,
naar onze mening, tegelijkertijd be
antwoorden.
II (slot)
BIJ de organisatie van het radio-
bestel zoals die, naar het oordeel
van de Radioraad. in ons land moet
plaats hebben, wordt de taak van
de Staat overschat en het eigen
domsrecht aangetast.
Dat de Staat in een tijd als deze,
met zijn schaarste aan goederen, een
taak te .vervullen heeft in het so
ciaal-economische leven, wordt al
gemeen aanvaard. Minder eenstem
migheid bestaat echter over de
vraag, waar de grenzen liggen, die
de Staat bij zijn optreden niet mag
overschrijden. En nog grotere tegen
stelling komt er aan het licht, wan
neer de vraag wordt gesteld of die
diepingrijpende staatsbemoeiing met
het sociaal-economische leven alleen
voor. de schaarste-econ'omie moet
gelden of dat deze een duurzaam
karakter moet krijgen, d.w.z. ook
bij een meer normale gang van za
ken gehandhaafd moet worden. Deze'
laatste tegenstelling herinnert ons
aan de "strijd, welke gedurende de
vorige eeuw in Duitsland ontbrand
de tussen de aanhangers van het
Katheder-socialisme en die van het
Staatssocialisme. De eerste groep
was voorstander van staatsbe
moeiing voorzover dat -noodzakelijk
was, terwijl de laatste groep de
grootst mogelijke macht aan de
Staat wilde geven.
De katholieke opvatting over de
taak van de Staat t.a.v. het sociaal-
economisch leven is, dat de Staat
alleen die zaken zal behartigen,
welke door niemand anders ver
zorgd kunnen worden. In Quadra-
gesimo Anno wordt hierover ge
zegd, dat hetgeen „de individuen op
eigen initiatief en door eigen ener
gie kunnen tot stand brengen, hun
niet ontnomen en niet in handen
ener gemeenschap mag gesteld wor
den". De Encycliek noemt het een
ernstig nadeel, ja een verstoring
van de juiste orde, datgene, wat
door kleine lichamen van onderge
schikte rang kan verricht en ver
schaft worden, over te dragen op
grotere lichamen van hogere orde.
Met deze enkele grepen uit de En
cycliek wordt aangegeven, dat de
Staat een „subsidiaire" taak heeft.
Quadragesimo Anno verwerpt dus
het Staatssocialisme, dat de macht
en de invloed van de Staat zo groot
mogelijk wil maken.
Houden we die .„subsidiaire" taak
van de Staat goed in het oog
en zien we, wat door de vrije om
roeporganisaties in ons land óp ra
diogebied voor de oorlog werd ge
presteerd, dan kan het niet anders
of men moet hiervoor het grootste
respect hebben. De vrije organisa
ties hebben voor ons vaderland iets
groots verricht, dat de vergelijking
met het buitenland glansrijk kan
doorstaan. De omroeporganisaties
waren, toen de oorlog uitbrak,
machtig geworden door de energie,
de toewijding en het doorzettings
vermogen van hun bestuurders, die
vat bleken te hebben op ons volk in
al zijn schakeringen. En het Neder
landse volk op zijn beurt wist de
omroepverenigingen te waarderen
en het betaalde vrijwillig zijn bij
drage aan die organisatie, waaraan
men zich verwant gevoelde.
Zeker er werden toen ook fouten
gemaakt prof. Kors heeft er j.l.
Zaterdag nog aan herinnerd
maar die zinken in het niet verge
leken bij alles wat door de vrije
Radio werd geboden. Er is dan ook
M. P. JANSSEN.