HET OUDE JAAR BRACHT BREUK
TUSSEN OOST EN WEST
Landen in internationale branding
Kroon op het werk van 1947
GEDACHTEN BIJ DE JAARWISSELING
Een j
RADIO
Hei
OUDEIAARSNUMMER VAN HET NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD
Rusland en Amerika ontmoeten elkaar
Plan-Marshall en Kominform
zien het levenslicht
Zei U iets?
Zijne Heiligheid de Paus maant telkens
weer de verdeelde wereld
Flying Wing luidt nieuw tijdperk in
Mysterieuze machine verraste
luchtvaartwereld
Bouwsteen voor de toekomstige tijd
Vele hi
een jaaf
Het rr
K.V.P. s
Katholii
^/EINIG JAREN zullen met 1947 kunnen wedijveren
wat de activiteit in 12 maanden der buitenlandse
politiek betreft. Het is een snelle opeenvolging geweest
van zetten in het Internationale schaakspel en de twee
opponenten aan weerszijden van het bord hebben zich
steeds duidelijker en na het mislukken van de Londense
Conferentie van enkele weken geleden, definitief ont
popt als het democratische Westen met Amerika als
hoofdkracht en het communistische Oosten met
Moskou als dicteer-centrum.
De eerste gebeurtenissen waren
een soort verkennen van twee groot
machten. Truman rekende met de
oorlog af, legde zijn oorlogsbevoegd
heden neer en kondigde een sociaal
programma af. Byrnes trad af als
Amerikaans Minister van Buiten
landse Zaken, opgevolgd door Gene
raal Marshall en Montgomery ging
op bezoek in Moskou. Het opti
misme van de secretaris der Ver.
Naties. Trygve Lie, die verklaarde
dat twijfel plaats maakte voor ge
rechtvaardigd optimisme, wordt niet
gedeeld door Engeland en Frankrijk
die samen een bondgenootschap aan
gaan en tot nauwe economische sa
menwerking besluiten. In deze
eerste fase van de politieke strijd,
waarbij Spitsbergen als plaats van
handeling wordt uitverkoren, klinkt
Churchill's stem over een beweging
voor een ..Verenigd Europa". In deze
zelfde tijd worden de Poolse verkie
zingen in vertroebelde sfeer gehou
den en eist Joego-Slavië gebied van
Oostenrijk. Voegen we hierbij nog
de Canadese spionnage in begin Fe
bruari, door middel waarvan Rus
land zich op de hoogte van het
atoomgeheim wilde stellen, dan kun
nen we rustig concluderen, dat het
Oosten de eerste aanval lanceerde.
Ook op de Balkan, waar Roemenië
met hongersnood kampt, begint het
gewroet, beantwoord door Amerika,
dat steun aan Griekenland en Tur
kije gaat overwegen. Op 12 Maart
vraagt Truman voor deze twee lan
den aan het Congres een bedrag van
400 millioen dollar. Hierbij wordt
het niet gelaten, want enkele dagen
nadien doen de Ver. Staten een be
roep op de Veiligheidsraad om ef
fectieve hulp aan Griekenland te
verlenen. Antwoord van rode zijde
is het lente-offensief van de Griekse
guerilla's, dat door de Griekse re
gering met strengere maatregelen
tegemoet wordt getreden. Doch de
communistische schaakmeester zocht
naar verdere zwakke plekken in de
stelling van zijn tegenstander. In
Korea komen de eerste tegenstellin
gen naar voren. Russisch-Iraanse
grens wordt gesloten en de Hon
gaarse Minister-Presid ;nt Nagy
vlucht naar Zwitserland en neemt
ontslag. Dit laatste wordt door Tru
man flink becritiseerd.
Het is 4 Juni 1947 wanneer ons de
eerste berichten bereiken over een
4-jaren-herstellingsplan voor Europa
dat Marshall, de nieuwe Ameri
kaanse Minister van Buitenlandse
Zaken, aan het ontwerpen is. Daags
daarna houdt hij zijn bekende rede
voering in Harvard waarin hij alieen
waarschuwt, die uit ellende voordeel
willen trekken.
De gebeurtenissen, van de andere
kant gedirigeerd, volgen elkaar vlug
op. Russische vliegtuigen nemen
deel aan de inval van Mongoolse
soldaten in Chinese provincies. In
Frankrijk breken de eerste stakin
gen uit. Joego-Slavië en Roemenië
besluiten te gaan samenwerken en
in Italië vraagt de Nicola ontslag.
Toch flikkert de hoop op toenade
ring even op als Rusland de uitno
diging aanneemt om aan de drie-
mogendheden-conferentie op 27 Juni
te Parijs over het plan-Marshall, deel
te nemen. Vier'dagen later mislukt
deze bespreking en besluiten 16 lan
den zonder Rusland te Parijs bijeen
te komen, teneinde een rapport over
Europa's noden op te stellen.
Intussen gaat Oost-Europa rustig
verder met de communistische ac
ties en tracht de Roemeense rege
ring o.a. door nieuwe arrestaties
iedere oppositie te doen verdwijnen.
Joego-Slavië en Bulgarije besluiten
samen te werken en een lijn te span
nen tegenover de Griekse kwestie.
De Veiligheidsraad heeft inmiddels
deze kwestie gepresenteerd gekre
gen en verwerpt de Sowjet-resolu-
tie. Het Griekse Kabinet treedt en
kele dagen hierna af en terwijl
Washington de wens te kennen geeft
dat de Britse troepen Griekenland
niet zullen verlaten, vormt Tsaldaris
het nieuwe ministerie. Doch ook
Tsaldaris kan niet stand houden,
maar de liberale premier Sophoelis
heeft meer geluk en zijn Kabinet
ziet kans de situatie meester te wor
den.
Dan is het weer Hongarije, waar
de communisten van zich laten
horen en fraude plegen bij de alge
mene verkiezingen. De kleine boe
ren verdwijnen uit de Hongaarse
regering.
Ook in Bulgarije is de politieke
toestand zeer duister en Amerika
verzocht om opheldering. Een af
wijzing is het antwoord.
Na dit voorspel van het grote
steektournooi, waarin beide par-
jen hun grootste krachten inspan-
ren om een voordelig eindspel te
ereiken, komt de algemene verga-
nering van de Verenigde Naties bij
een. Nadat de Ver. Staten allereerst
en voorstel indienen voor de vor
ming van een Internationale politie
macht, vraagt Marshall de oprich
ting van een interim-commissie voor
vrede en veiligheid en uitschakeling
van het vetorecht bij vreedzame
regeling van geschillen.
Kort hierna wordt het rapport van
de 16 landen samengesteld, waarin
o.m. verklaard wordt, dat nationale
plannen een verhoging der produc
tie in 1951 beogen en dat men vrije
uitwisseling van goederen en ar
beidskrachten als noodzakelijke
factoren voor het herstel van het
welvaartspeil beschouwt.
Amerika gaat rustig verder het
plan Marshall uit te werken en na
dat besloten is de vroegere as-satel
lieten, in tegenstelling met Pakistan
en Yemen, niet tot de Ver. Naties
toe te laten, wordt de wereld, die
nog in verontwaardiging leeft over
de executie van Petkof, opgeschrikt
door de oprichting van de Komin
form te Belgrado, waaraan de com
munisten van 9 Europese landen be
sluiten mede te werken. Doch deze
tegenzet gaat vergezeld van meer
illustraties. Wisjinski verklaart zich
tegen de instelling van een nieuwe
Balkan-commissie. Een golf van
rode terreur gaat over Griekenland.
Joego-Slavië breekt met Chili. Bra
zilië en Chili doen hetzelfde wat de
diplomatieke betrekkingen met de
Sovjet-Unie betreft en Polen dreigt
Nederland met economische sanc
ties.
Maar het Westen pareert rustig
en weet te bereiken dat de nieuwe
Balkan-commissie wordt ingesteld.
Bovendien besluiten 23 landen te
Genève de wereldhandel te bevor
deren door een gezamenlijke tarie
ven-overeenkomst. Plan-Marshall is
intussen opgesteld en Mikolajczyk,
de Poolse oppositieleider weet aan
een zekere executie te ontsnappen.
Manioe, zijn Roemeense collega,
heeft minder geluk en de commu
nisten zetten hem voor levenslang
achter de tralies. Pfeiffer, de Hon
gaarse oppositieleider, weet echter
New-York, en daarmee de' vrijheid,
te bereiken.
Zo gaat het grote schaakspel tus
sen twee wereldhelften voort en de
zetten volgen elkaar met regelmaat
op. De „Proletarische" revolutie
wordt herdacht. Molotov neemt deze
gelegenheid te baat om Amerika en
Engeland van agressie te beschuldi
gen en eraan toe te voegen, dat ook
Rusland het atoomgeheim bezit.
Even later rammelt Stalin met divi
sies en wordt bericht, dat de Sow-
jet-Unie nog 4 millioen man onder
de wapenen heeft.
Nog even duurt het op- en neer
gaande spelletje. Hongarije en
Joego-Slavië sluiten een vriend
schapsverdrag, handelsbesprekingen
tussen Rusland en Frankrijk wor
den afgebroken en Amerika weigert
steun aan semi-communistische re
geringen.
Al deze schijnbewegingen kunnen
echter niet voorkomen dat beide
grootmachten zich op twee fronten
rechtstreeks ontmoeten, nl. in
Frankrijk en rondom het Duitse
probleem. Vooral deze laatste kwes
tie blijkt het grootste struikelblok
te zijn en het einde van 1947 bracht
dan ook duidelijker dan ooit tevo
ren een breuk tussen Oost en West
met zich mee.
Frankrijk worstelde
en won
Nadat Vincent Auriol op 17 Jan.
tot le President van de 4e republiek
was uitgeroepen, begon Frankrijk
een jaar, dat vol zorgen, strijd en
crises zou zijn. Allereerst was er de
strijd, die er in Indo-China ont
brandde. De Franse regering toonde
zich bereid te onderhandelen maar
mede de binnenlandse moeilijkheden
vertraagden de oplossing van de
Vietnamese kwestie in niet geringe
mate.
Ramadier vormt een coalitie
kabinet en wint het vertrouwen der
Nationale Vergadering. Doch hier
mee was de rust niet verzekerd. De
strijd om hogere lonen en lagere
prijzen kondigde zich aan. Op 13
Februari gaan de Parijse kranten in
staking. Twee dagen volgt het over
heidspersoneel dit voorbeeld. De
C.G.T. blijft steeds voortgaan met
de communistische ophitsing en
steeds komen nieuwe stakingen, die
na concessies van regeringswege on
middellijk door andere gevolgd wor
den. Dan neemt Ramadier een koene
beslissing en de communistische
ministers worden uit zijn Kabinet
gezet.
Een verbetering treedt echter
niet in en de oppositie wordt er niet
zwakker door, wanneer in Augustus
een Gaullistische groep in het
Franse parlement gevormd wordt.
Nieuwe stakingen melden zich. De
crisis bereikt een hoogtepunt. De
Gaulle steekt een sombere redevoe
ring af. waarin hij verklaart, dat
Frankrijk aan de rand van de af
grond staat. Dan zwicht Ramadier
weer voor de stakers en de lonen
stijgen onrustbarend. Stakingen zijn
hierop het antwoord en wanneer de
partij van de Gaulle de R.P.F. bij de
gemeenteraadsverkiezingen 'n meer
derheid en 40 pet. der stemmen be
haalt, kan het Kabinet-Ramadier
zich met moeite staande houden. De
regering wordt gereorganiseerd en
volgens Ramadier zal alleen Ameri
kaanse hulp Frankrijk de vrijheid
kunnen bezorgen. Een kleine meer
derheid van de Assemblee verklaart
zich voor het regeringsbeleid, dat
o.m. de verhoging der kolenprijzen
met 60 pet. inhoudt.
De onlusten zijn dan het antwoord
van het volk en rake klappen val
len er te Marseille tussen Gaullis
ten en communisten. Duizenden
Fransen leggen het werk neer. Het
kabinet-Ramadier valt en het be
roep van president Aureol op de
stakers heeft geen resultaat. De
communisten ruiken de overwin
ning. Nadat echter Blum geen kans
ziet een regering te vormen, treedt
Robert Schuman als 9e premier na
de bevrijding op. Hij kondigt ver
hoging der lonen en pensioenen aan.
De vakbonden achten zijn voorstei
len onaanvaardbaar. De nationale
vergadering stelt vertrouwen in het
kabinet en Schuman besluit streng
tegen de stakingen op te treden.
Hij slaagt erin de anti-stakings-
wet goed te laten keuren. De on
derhandelingen met de Communis
tische C.G.T. mislukken en Frank
rijk wordt het toneel van botsingen.
De regering roept 80.000 reservis
ten op en de C.G.T. capituleert na
een beroep op Auriol en het stellen
van eisen aan de regering. De strijd
van Frankrijk is gestreden en het
internationale Communisme lijdt
een grote nederlaag. Moskou ant
woordt hierop met een aantal scher
pe nota's, die door Schuman wor
den afgewezen.
Zo bleek Frankrijk het eerste
proefproces in de grote strijd tussen
Oost en West en tot heil van geheel
West-Europa en de wereld werd
deze strijd door de democratie ge
wonnen. Frankrijk kan nu rustig de
deur openen voor de tussentijdse
Vanavond, zeggen wij weer
tegen elkaar Zalig Uiteinde! En
we lezen in de kranten, de een
al origineler dan de ander, van
die bekende smeuige artikelen
over De Klop op de Deur, Een
Mijlpaal, Een Schip op het
Strand, een Baken in Zee, Einde
en Begin, Terugblik, Wat Voor
bij Ging, en dergelijke meer.
Want een voorbij jaar i s als een
klop op de deur, het i s als een
mijlpaal, en 1947 is inderdaad
een schip op het strand, en dus
een baken in zee, en natuurlijk
blikken wij terug. „Wat baat het
ommezien", liet Vader Vondel
ons aller Stamvader Adam al
vragen, maar het kan soms nut
tig zijn, en al s wij terugkijken
op 1947, dan is het inderdaad
als een „dorre en dorstige
landouw, vol kommer en ellen
de". En „ons wordt geboon, dees
poorte te verlaten" en wij doen
dat stellig zonder weemoed.
Want het was een bar jaar,
waarover stilte en schaamte
past. Want wij zijn allemaal te
kort geschoten. Leest u nu nog
eens de artikelen van verleden
jaar.
Wij hebben weer allen de
ongodisten en de communisten
en al die lui de schuld gegeven,
en we hebben altijd een privé-
vertaling gehad voor het be
faamde woord van Henri de
Greeve: „Verbeter de wereld,
begin bij anderen!! Kijk, zo
komen wij er nooit. Laten wij
maar eens meer naar ons zelf
kijken. Encyclieken zijn erg
mooi, maar niet om half te lezen
en bijv. alles te verwachten van
de verbetering der instellingen,
zoals in Q. A. stag}, terwijl wij
vergeten te lezen wat er in staat
over de verbetering van de men
sen! Toch staat dat er en toch
moet het daarvan komen. Denk
er nog eens over na. En in de
zalige hoop en de blijde ver-
Amerikaanse hulp, die tot opbouw wachting", dat u dat zult doen,
en herstel van het zwaarbeproefde wens k u allen toe een Zalig
land mede zal werken. I Uiteinde en een Zalig Nieuwjaar!
Duitsland bleek het
struikelblok
„De Hel is uitverkocht" heette
het boek van de Fransman Dekobra,
dat hij in het begin van 1947 aan de
Grote Drie zond. Of de ministers
van Buitenlandse Zaken en Molo
tov in het bijzonder, hiermee reke
ning hebben gehouden is aan het
einde van datzelfde jaar zeer aan
twijfel onderhevig.
De buitenlandse politiek en di
plomatie heeft zich veel met het
Duitse probleem bezig gehouden,
doch uiteindelijk bleek het een
struikelblok te zijn, die een breuk
tussen Oost en West tengevolge had.
Op 14 Januari begonnen de plaats
vervangers der vier ministers de
besprekingen in Londen. Frankrijk,
dat, nadat van Kleffens voor het
forum van de buitenlandse politiek
te Cleveland voor ons land Duits
grondgebied had opgeëist, van zich
liet horen, verklaarde zich een
voorstander van een federatief
Duitsland.
Nederland vraagt zijn aandeel in
de besprekingen en houdt een plei
dooi voor grenscorrecties, door een
delegatie toegelicht. Het enige re
sultaat van de besprekingen is
goedkeuring van artikel I van het
vredesverdrag met Oostenrijk,
waarin dit land onafhankelijk wordt
verklaard. De conferentie gaat uit
een doch komt op 10 Maart in Mos
kou weer bijeen. Na enkele „ver
kennende" besprekingen komt de
eerste onenigheid als Bevin zich
verzet tegen de Russische eisen in
zake de Duitse herstelbetalingen.
Hij stelt vorming van een democra
tische republiek voor met een cen
traal bestuur.
Intussen dat de heren over deze
onderwerpen van gedachten wisse
len breken in Duitsland, voorname
lijk in het Ruhrgebied stakingen
uit als protest tegen de grote heer
sende voedselnood.
Bidault wenst permanente bezet
ting van het Rijnland, dat zich half
April bij de verkiezingen Katholiek
toont en de Katholieke partij een
meerderheid bezorgt.
Op 25 April wordt de Moskouse
conferentie beëindigd met weinig
succes als resultaat.
500.000 Hamburgse stakers laten
(Van onze luchtvaartredacteur)
Onlangs, ongeveer medio Decem
ber, verraste Engeland de lucht
vaartwereld met een wonderlijk ge
construeerde „vliegende vleugel'.
Het vliegtuig, gebouwd door Arm
strong Whitworth en voorzien van
straalaandrijving werd de volmaakt
ste machine ter wereld genoemd. Bij
de eerste testvlucht op het vlieg
veld te Rugby taxiede de vreemd
gebouwde machine, die ruim 2 mill,
gulden heeft gekost, bijna geluidloos
uit de hangar naar de startplaats.
Met een schrille fluittoon, welke
door merg en been ging, verhief de
..vleugel" zich na een opmerkelijke
korte start in de lucht. Ook daar
was het practisch niet te horen. De
..flying wing", welke een spanwijdte
heeft van 27 meter en volkome/:
glad is gepolijst (zonder klinkna
gels) zal volgens experts een nieuw
tijdperk inluiden voor het passa
giers- en vrachtvervoer.
Dit hypermoderne toestel op
zijn snelheid werd het nog niet ge
test zet in zekere zin de kroon
op het werk van de luchtvaartdes
kundigen in het jaar 1947. Zelden
is er in een jaar zoveel geëxperi
menteerd met nieuwe vliegtuigtypen
zelden ook heeft men zoveel nieuwe
ervaringen opgedaan. Het probleem
der jet-propulsion bevindt zich nog
in een ontwikkelingsstadium, doch
de mogelijkheden, welke deze voort
stuwingsvinding bevat, voorspellen
voor de naaste toekomst een vol
ledige omwenteling op het vliegge-
bied. De experimenten geschieden
nog in het diepste geheim, voor de
massa kwam het jongste jet-product
de „vliegende vleugel!.', eigenlijk als
een plotseling wonder uit de zwaar
bewaakte ijzeren hangar op het En
gelse vliegveld rollen. De Bell-
machine, het eenpersoonsrackettoe-
stel, dat een jaar geleden in Cali-
fornië proef vloog en dat volgens
insiders een maximum-snelheid kan
ontwikkelen, welke dicht tegen de
2000-km-grens aan lag. heeft sinds
dien niets meer van zich laten ho
ren. Doch in de fabrieken, in de
laboratoria wordt onder hoogspan
ning gearbeid, worden constant
proeven genomen, waarvan naar
buiten hoegenaamd niets uitlekt. In
hoofdzaak legt men zich toe de pro
blemen op te lossen, welke zich
voordoen bij het vliegen met grote
snelheid: de z.g.n. shock-waves,
welke bij trans- en supersonische
snelheden optreden, de beperkte
lichamelijke capaciteiten van de
mens om met snelheden van b.v.
vijf maal die van jhet geluid te
vliegen, de zeer hoge temperaturen
en het materiaal, en het feit, dat de
lucht bij grote verschuivingen niet
meer als een continu-medium te be
schouwen is.
Aan het slot van het vorige jaar
stond men voor dezelfde problemen,
thans 12 maanden later, zijn zij nog
immer niet volledig opgelost. Maar,
zoals squadron-leader Allen, die
o.a. met het Britse straalvliegtuig
de „Gloster Meteor" heeft gevlogen,
ons bij een bezoek aan Nederland
mededeelde: „De tijd zal weldra
aanbreken, dat de cylinder-motor
heeft afgedaan
Concurrentiestrijd
Ons land heeft uiteraard een zeer
groot belang bij deze nieuwe ont
wikkelingen. Immers dit jaar heeft
de vaderlandse luchtvaart haar na
de oorlog moeizaam heroverde
plaats in de wereldluchtvaart niet
alleen weten te consolideren doch
zelfs te vergroten. De K.L.M. bezit
thans een modern uitgeruste vloot
van bijna honderd machines, die
met de regelmaat van een klok de
verbindingen over de aardbol on
derhouden. Fel is concurrentiestrijd
geweest is het nog met de
buitenlandse maatschappijen; die de
rampen van een oorlog niet aan de
lijve hadden gevoeld. Doch de echt
Holandse geest; „wat ik heb laat ik
niet meer losheeft onze K.L.M.
„Onze", want men is het bedrijf
gaan voelen als een nationaal bezit
door de talloze moeilijkheden
heen geloodst, zal de K.L.M. ook
brengen onder de hindernissen, die
men ongetwijfeld het komende jaar
op de weg naar vooruitgang treft.
Naast de K.L.M. kunnen we met
een trotser gebaar dan een jaar ge
leden wijzen op „Fokker". Het zo
machtige fabriekscomplex over het
„IJ" te Amsterdam is weer herre
zen. Het is zelfs te klein geworden,
zodat naarstig gespeurd wordt naar
een nieuw terrein, waarop een fa
briek kan worden opgetrokken,
welke zal voldoen aan de eisen des
tijds, en waar de fabriek tevens een
eigen vliegveld kan aanleggen.
Schiphol wordt te druk voor expe
riment-vluchten!
In de tweede hglft van dit jaar
heeft de leiding wel eens haar te
leurstelling geuit over het uitblijven
van grote opdrachten. Wel, het jaar
1947 bracht een goed einde, want
deze maand kwam een regerings
order binnen voor de bouw van 50
North American Harvards, lesvlieg-
tuigen voor het leger. Met Fokker
spreken wij de verwachting uit, dat
dat de regering er in de komende
periode toe mag overgaan om Fok
ker ook wederom de bouw van mo
derne verkeerstoestellen te gunnen.
Onze nationale luchtvaart zal er
mede zijn gebaat.
EEN JA AH is aan de geschiedenis toegevoegd. Of het een jaar
van bezinning, van nieuw ontwaakte aadendrang is geweest,
een jaar, dat aan de komende tijden zijn stempel oplegt en met
gouden letters in de boeken der historici zal worden geschreven,
zal de geschiedenis moeten uitmaken. Wij, die zo met lichaam
en ziel aan deze sombere tijd zijn gebonden, bezien niet het ge
heel, kunnen dit bezien, omdat wij te dicht staan bij hetgeen
achter ons ligt en omdat de toekomst voor ons meer dan ooit een
probleem is. Wij beleven een wondere tijd. Van jaarkring tot
jaarkring, doet hij ons denken aan het apocalyptische woord:
Uw toorn is gekomen om ons te verderven, die de aarde ver
dierven.
Maar als wij dan al niet bij maehte
zijn dit tijdsgewricht naar zijn wer
kelijke waarde in de kringloop der
eeuwen te schatten, dan kunnen wij
toch terugblikken naar de daden-
kracht der mensheid in het verle
den en zien. uit welke kiem deze
geboren werd en door welke krach
ten naar haar hoogtepunt gestuwd.
De geschiedenis van het oude-testa-
mentische jodendom, zowel als die
van de volkeren, wier machtige rij
ken de oude zee omzoomden, was
er een van opkomst en neergang,
van bloei en verwording, van hoge
cultuur en van geestelijke overver
zadigdheid. Dit bijna symptomatische
verschijnsel van ziekte en herstel
zette zich voort in de eeuwen na
Christus. Telkens weer werd de
mensheid bedrukt door de plagen
van godsdienststrijd, natuurrampen
en onoverkomelijke tegenstellingen
in de geestesgesteldheid der kerke
lijke en wereldlijke machthebbers.
Slavernij, geloofsvervolging, rassen
haat, onderdrukking van minderhe
den, schatplicht, roof, uitbuiting en
allerlei machtsmisbruik, deden cul
turen ten onder gaan en anderen
opkomen als nieuwe en vaak heer
lijke uitvloeisels van de menselijke
geest. De tijd hield nimmer stil, en
zelfs niet, toen hij menselijker wijze
niet meer verder kon gaan. En dat
was het geval, wanneer de keten
van oorzaak en gevolg verbroken
scheen en men huiverde voor een
toekomst, waarvan men zelfs niet
wist, of zij wel ooit zou komen, laat
staan hoe zij zich Zou ontwikkelen.
Ook thans ligt deze vraag op aller
lippen. Hoe zal deze tijd verlopen?
Treedt een herstel in of blijft het
beschavingsniveau nog zakken? En
waartoe dienden zijn verschrikkin
gen en welke betekenis heeft i.c. het
voorbije jaar voor de opbouw van
het nieuwe andere wereldbeeld
dat uit de huidige omwenteling op
materieel en geestelijk gebied gaat
voortkomen?
Het is geen wonder, dat cultuur
filosofen als Huizinga, Koestier,
Sartre en zovele anderen, een uit
gesproken pessimistisch geluid laten
horen. Wie Huizinga's boek „Ge
schonden Wereld" gelezen heeft, zal
begrepen hebben, hoe eenzijdig zulk
een wereldbeschouwing is en hoe
weinig getuigend van vertrouwen
in het menselijk kunnen. Maar wat
zal een mens, die zo dicht bij de
fundamenten van het heden staat
en de verwoesting aanschouwt die
de worm der overbeschaving daarin
heeft aangericht, ook anders profe
teren, dan dat het gebouw der toe
komst gaat wankelen? Zeker, wan
neer hij bij zijn diagnose niet uit
gaat van premissen van een gezond
christelijk optimisme, dat kracht
vindt in Christus' woord over de
onverdelgbaarheid der Kerk en de
onbekendheid met dag en uur van
het wereldeinde, zoals dat in Apo
calyps met vurige letters beschreven
staat.
De mens van dag tot dag, de ar
beider, de kantoorbediende, ziet die
dingen dikwijls beter. Hij blijft en
thousiast en bijna vermetel zoeken
naar het licht van een dageraad, die
nog steeds niet gloort, doch waar
van hij weet, dat hij eens de wereld
in een schitterende gloed zal zet
ten. Zijn onbekendheid met het ver
leden verschaft hem die ongedwon
genheid en beweeglijkheid, welke
de historicus en cultuur-filosoof van
professie mist. De hoop op een be
ter morgen en ook de bereidwillig
heid, om dat morgen binnen de
kortst mogelijke tijd en met de
meest effieciënte middelen te ver
wezenlijken, vinden wij eerder bij
de „gewone man". En dat is ook
maar goed, want de geschiedenis
wordt niet gemaakt door koningen,
veldheren en politicie, maar door
de mannen, die kolen delven eii
zwoegen in de havens of werken
op het land. De geschiedenis ver
meldt hun namen niet, doch deze
zijn ongeschreven aanwezig op iedere
bladzijde, welke aan het boek der
historie wordt toegevoegd.
Het voorbije jaar, waaraan wij
in deze dagen de laatste hand leg
den, beeft in menig opzicht niet
datgene gebracht, wat velen onzer
daarvan verwacht hadden. Daar is
veel materiële nood, die -ongelenigd
bleef, deels door omstandigheden,
deels door onze eigen schuld. Het
klein-menselijke voerde vaak de
boventoon, er zijn nog steeds woor
den die klinken als noodsignalen.
Politieke zuivering, detineringskam-
pen, distributieschandalen, noodge-
bieden, bureaucratisering van het
openbare leven, woningnood, radio-
strijd, Indonesië. De ruime kijk op
het geheel ontbrak bij velen, er was
geen gevoel voor synthese, de grote
idealistische daad werd er niet ge
steld, noch op'het gebied van de
buitenlandse betrekkingen, noch bij
het zware werk van de binnenlandse
opbouw. Het directe profijt preva
leerde boven een op langere ter
mijn te bereiken verhoogd alge
meen welvaartspeil. Een vaak eng
hartige politiek van verfoeilijk op
portunisme ontnam ons volk die
wijde blik op het wereldgebeuren,
zonder dewelke het niet gedispo
neerd was zich mee op te stuwen
in de vaart der volkeren.
Dit jaar moge heten het jaar der
grote desillusies. De wereld hervond
de vrede niet, doch bereidde zich
integendeel, zowel idieel als mate
rieel opnieuw op de strijd voor. Dit
jaar moge heten het jaar van het
voorlopig bestand. De adempauze
voor een nieuwe inspanning, die als
zij dan misschien al niet een in
spanning zal zijn met kanonnen en
bommen, er in ieder geval een zal
worden van ideeën en wereldbe
schouwingen. Het afgelopen jaar
moge echter niet alleen zo gezien
worden. Naast veel baatzuchtigheid
corruptie en hardheid van gemoed,
bloeide de liefde van mens tot mens,
de naastenliefde als een vrucht van
het christelijk denken, rijker dan
ooit. Dit naoorlogse jaar telde meer
helden, dan de tijd van veldslagen,
bombardementen en deportaties. De
paria's der noodgebieden, de zui
ver gebleven karakters ina Indië, de
milde gevers en helpers in wo
ningnood en kledingtekorten
zij die hun gemoedsrust bewaarden,
toen zij de grote profiteurs der
Duitse sehandtijd weer opnieuw za
gen profiteren, zij alien hebben met
hun grootmoedigheid, met hun
grootmenselijkheid en door het
christelijk aanvaarden van hun
taak en het dragen van hun lot de
schaduwzijde van dit duistere jaar
vërlicht. Zij allen hebben dit jaar
tot een betekenisvol jaar gemaakt;
tot een steen en misschien wel tot
een hoeksteen van de toekomstige
tijd. En die gedachten moge ons bij
blijven en door die gedachte mogen
wij gesterkt worden om de toe
komst met een hoopvol hart in te
gaan. VICTOR DE JONGE
de schrille werkelijkheid zien als ze
om voedsel vragen en de bespre
kingen deze op te lossen worden
spoedig gehouden. Amerika en En
geland zullen de nood verlichten.
De Ruhrgebieden komen per 1 Juli
weer onder Duits beheer.
Nauw verbonden met Duitsland
staat Oostenrijk in het teken van
de belangstelling. Volgens de gepu
bliceerde overeenkomst van Pots
dam zou dit land geen herstelbeta
lingen behoeven te betalen. On
danks deze betalingen gaat de Rus
sische bezetter rustig door met de
„wegsleep" politiek en politieke
verwarringen zijn het gevolg.
Ook Oostenrijk blijkt later, on
danks dat het door sanering inflatie
tracht te voorkomen, het kind van
de rekening te worden als de Grote
Vier in Londen uiteen zijn gegaan.
Hoewel een compromis inzake de
Duitse industrie, waarin men aan
Frankrijk tegemoet komt, wordt
bereikt, is Bidault teleurgesteld.
Op 10 September wordt een Ne
derlandse nota over deze kwestie in
Londen en Washington overhandigd.
682 fabrieken zullen in Ameri
kaanse en Britse zones als herstel
betalingen worden ontmanteld en
Nederland krijgt zijn deel. Deze be
slissing ontlokt protest uit bij de
Duitsers, die zich ook al met lagere
rantsoenen tevreden moeten stellen.
Een vredesverdrag is het enige,
waar Duitslands hoop op gevestigd
is. Opi de conferentie te Londen zal
in November de beslissing vallen.
Helaas door eigen belangen heeft
Rusland niet objectief kunnen oor
delen en handelen. De imperialisti
sche gedachte, waarvan Molotov
telkens en telkens weer de Anglo-
Amerikanen in felle bewoordingen
betichtte, bleek een duidelijke ka
raktertrek van de Sovjet-politiek te
zijn, zij het in de gedaante van een
internationale communistische in
vloed!
Londen mislukte en van dat mo
ment in de laatste maand van 1947
is de scheiding tussen Oost en West
des te duidelijker gebleken.
Het voorgaande, waarin we de
vorming van het Oostelijk en Wes
telijk blok beschreven, houdt nog
niet in, dat deze machtenconcenlra-
ties niet met innerlijke moeilijk
heden hadden te kampen. Amerika
b.v. zag zich genoodzaakt een
rantsoeneringswet te ontwerpen,
terwijl Rusland een geldsanering
doorvoerde.
Het land, dat met de grootste pro
blemen in 1947 had. te strijden, was
ongetwijfeld Engeland.
De aan de macht gekomen La-
bour-regering bleek niet in staat de
gedane beloften in te lossen, de
slag om Brittannië werd ingezet en
ingrijpende maatregelen worden af
gekondigd. De mijnwerkersstaking
bracht het land veel schade toe en
de reorganisatie van het Brits ka
binet bracht geen verbetering. In
tegendeel steeds meer moet bezui
nigd worden en na het inkrimpen
van de Britse thuisvloot, gaan de
rantsoenen nog meer omlaag. De
bevolking reageert hierop in de ge
meenteraadsverkiezingen, die de
Labourpartij niet minder dan 643
zetels verlies toebrachten. Het
enige lichtpunt in de Engelse bin
nenlandse situatie bracht het be
sluit van Amerika, na het misluk
ken van de Londense conferentie,
om Engeland te ontheffen van het
aandeel in de bekostiging van
Duitsland's voedselvoorziening.
Drie grote problemen deden zich
voor in de Britse buitenlandse po
litiek: Egypte, Brits Indië en Pa
lestina.
De onderhandelingen tussen En
geland en Egypte werden afgebro
ken en de Arabieren toonden zich
zeer geïnteresseerd voor deze kwes
tie. De Soedan blijft de ontwikke
ling in de verhoudingen tussen de
twee landen niet erg gunstig beïn
vloeden.
Reeds tientallen jaren kraakte
het Britse imperium in Brits Indië.
De nationalistische leider Ghandi
had reeds zijn leven lang zich inge
zet voor de onafhankelijkheidszaak
van zijn land. 1947 bracht eindelijk
deze begeerde vrijheid, doch de
twee bevolkingsgroepen maakten
het nodig twee dominions te vor
men, waardoor weer verschuivin
gen van grote bevolkingsgroepen
veroorzaakt werden en aan de bloe
dige botsingen geen einde scheen te
komen. We denken hierbij b.v. aan
het conflict in de provincie Kash
mir.
Nadat de onderkoning Wavell
vervangen was door Lord Mount-
batten, aanvaardden op 4 Juni 1947
de Voor-Indische leiders diens
voorstel en binnen 8 weken werden
de twee zelf regerende dominions
India en Pakistan. Onlusten waren
het gevolg. Pakistan vraagt hulp
aan Engeland en de dominions en
een gewapend conflict tussen Hin
does en Mohammedanen dreigt uit
te breken. De Kashmir kwestie
bracht tenslotte de uitbarsting en
niemand zal kunnen voorspellen of
het komende Nieuwjaar de orde in
het eindelijk vrije doch nog zeer
onrustige Brits Indië zal herstellen.
Palestina internationaal
opgelost
1947 bracht voor Engeland einde
lijk het afstand doen van een man
daat, dat haar duizenden mensen
levens, zowel als grote financiële
offers heeft gekost.
Het Britse plan wordt in het be
gin van het jaar verworpen door
de Arabieren en Engelana b luit
de kwestie voor de Ver. Naties te
brengen. De reeksen aanrlogen in
het H. Land nemen een aanvang,
fel door de oppositieleider Churchill
voor de voeten der Labourregering
geworpen. Op 3 April komt de Uno
bijeen om over Palestina te beslis
sen en besloten wordt een commis
sie van onderzoek in te stellen. De
gewelddaden in het land zelf blij
ven voortduren. In Sept. stelt En
geland het mandaat over Palestina
in principe ter beschikking en ver
klaart het zelfs op te heffen indien
de Ver. Naties geen oplossing kun
nen vinden. Arabië komt met het
plan voor een interim-regering en
rukken als ze zien, dat ze hun zin
niet krijgen, op naar de Palestijnse
grenzen onder leiding van de ont
vluchte Groot-Moefti van Jeruza
lem.
In November wordt het verde
lingsplan voor Palestina eerst door
de commissie en later door de UNO
goedgekeurd. Hiermee breekt een
golf van vreugde bij de Joden en
van verontwaardiging bij de Ara
bieren los, gevolgd door bloedige
botsingen.
In Mei van het komende jaar zal
Engeland al zijn troepen hebben te
ruggetrokken.
IN BELGIë zagen we het afge
lopen jaar havenstakingen en kabi-
netscrises. De koningskwestie brak
weer in de dagelijkse politiek door
en na diverse betogingen kon de re
gering Spaak niet anders dan zich
opieuw met deZe kwestie bezighou
den. Tegen de verwachting in werd
de beslissing over Leopold uitge
steld uit vrees voor een kabinets
crisis en is de terugkeer van de ko
ning nog even onzeker als weleer.
IN ITALIë zagen we een afvloei-
sel van de Franse strijd tussen de
democratische en communistische
elementen. Tot volle ontbranding is
dit conflict in Italië nog niet ge
komen, doch het is zeer waarschijn
lijk, dat 1948 voor dit land een gro
te crisis zal brengen, die vóór of té
gen Moskou moet resulteren.
IN CHINA duurde de strijd tus
sen de communistische legers en de
regeringstroepen voort en namen
op het einde van het jaar in hevig
heid toe. De laatste berichten spra
ken van zware communistische
druk op Moekden.
IN SPANJE nam Franco maatre
gelen om zijn positie te redden. Hij
kondigde de vorming van een mo
narchie aan en verwierf in een
„Hitler"-verkiezing 12 millioen
stemmen.
VERDERE BIJZONDERE gebeur
tenissen van 1947 in het buitenland
waren het heengaan van de bekende
Vlaamse schrijver Felix Timmer
mans; het ondertekenen van de
vredesverdragen met de as-satel
lieten in de Parijse „Salie de l'Hor-
loge; het overlijden van koning
George van Griekenland, die werd
opgevolgd door zijn broer Paul; het
heengaan van de bekende automo
bielbouwer Henri Ford; de dood
van koning Christiaan van Dene
marken, opgevolgd door Koning
Frederik IX; Wereldfestival der
films in het Franse Cannes; het hou
den van de „Vredes" jamboree in
Moisson; het 800-jarig bestaan van
Moskou; het 50-jarig priesterschap
van de Belgische kardinaal van
Roey; de sprookjesachtige konink
lijke bruiloft in Londen en tot slot
het 40-jarig regeringsjubileum van
Koning Gustaaf V van Zweden.
Het afgelopen jaar was niet ge
heel zonder rampen. Denken we
vooral aan de Cholera-epidemie in
Egypte, die aan duizenden het le
ven kostte. Bij een Griekse scheeps
ramp verdronken er 300 passagiers,
terwijl een zelfde soort ramp in
China 160 doden opeisten. Een tor
nado in de Ver. Staten veroorzaak
te grote ravage en vergde 114 men
senlevens. Deze ramp werd door
een oliebrand in Texas overtroffen,
waarbij 1200 personen omkwamen.
Een scheepsramp in de Arabische
Zee sleepte 700 slachtoffers de
diepte in.
Mocht de luchtvaart in het afge
lopen jaar aanzienlijke vorderingen
maken, waarbij we alleen de grote
vliegende vleugel, de recordvlucht
LondenKaapstad en de trans-
oceaanvlucht zonder piloot in her
innering brengen, toch eiste ook dit
modern vervoer een groot aantal
doden, dat we met de ons ten dien
ste staande gegevens op 1000 doden
kunnen schatten.
Zo ging hef jaar 1947 voorbij in
het buitenland. Het nieuwjaar ziet
een verdeelde wereld voor zich met
stukgeslagen landen en moegestre
den volkeren. Over deze zichzelf
naar de afgrond slepende wereld
klonk verschillende malen de Va
derlijke stem van Zijne Heiligheid
Paus Pius XII. Met zijn beide in het
afgelopen jaar gepubliceerde ency
clieken „Mediator Dei" en „Optatis-
sima Pax" heeft de H.. Vader ge
tracht de mensheid terug te leiden
naar de dienst van God, waardoor
slechts de echte vrede verkregen
kan worden. Een vrede, die inder
daad allerbegerenswaardigst is.
PROGRAMMA
DONDERDAG 1 JANUARI
HILVERSUM I (301 M) KRO
8.00 Nieuws; 8.25 Inleiding Hoog
mis; 8.30 Hoogmis. NCRV: 1.30 Het
nieuws; 11.30 Werken van Bach;
KRO: 12.15 Lunchconcert; 13.00
Nieuws en Kath. nieuws; 13.20 Ka-
reol Septet. NCRV: 14.40 Piano-
werken van Robert Schuman; 15.00
Weihnachts oratorium; 17.00 Radio
jeugdjournaal; 19.00 Nieuws; 20.00
Nieuws; 22.30 Nieuws, 23.00 Piano
recital; 23.57 Sluiting en Wilhelmus
HILVERSUM II (415 M) AV
RO: 8.00 Nieuws; 8.45 BBC-Sympho-
nie Orkest; 10.30 Voor de Vrouw;
10.35 Pierre Palla, orgel; 11.15
Groeten van zeevarenden; 11.30
Zang en orkest; 13.20 Nieuws; 13.45
Groeten van zeevarenden; 14.00 De
Kwintet spelers; 15.00 Voor zieken
en gezonden; 16.30 The Skymasters
18.00 Nieuws; 18.15 Sportpraatje;
18.30 Vuadeville Orkest; 19.00 Voor
de kleuters; 20.00 Nieuws; 20.15
„Contact met Zwitserland"; 21.45
Werken van Debussy; 22.00 Radio
Philharmonisch Orkest; 23.00 Het
nieuws en gr. platen.
VRIJDAG 2 JANUARI
HILVERSUM I (301 M) 7.00
Nieuws; 7.15 Ochtendgym; 8.00 Het
Nieuws; 8.15 gr. pL, 9.15 Ochtend
ziekenbezoek; 11.00 Cellorecital;
11.45 Musette-orkest; 13.00 Nieuws
13.15 Metropole-orkest; 14.20 Van
Oude en Nieuwe schrijvers; 15.25
Ancoratrio; 16.00 Voordracht; 16.45
Werken van Bela Bartok; 18.30 De
partementen spreken; 19.00 Nieuws
20.15 NCRV-koor; 20.45 Straat
Magelhaen: 21.30 Kamerorkest; 22.30
Harprecital; 23.00 Nieuws; 23.57
Sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM II (415 M). VA
RA: 7.00 Nieuws en gr. platen; 8.00
Nieuws en gr. platen! 8.50 en 10.30
Voor de vrouw; 11.00 Wondere ver
halen; 11.20 Licht orkest-concert. A
VRO: 12.33 Sportagenda; 13.00 Het
Nieuws; 14.00 Kookkunst; 14.20
Beethovenprogramma; 15.20 Solis
tenconcert. VARA: 16.00 orgel; 16.40
Voor de jeugd; 18.00 Nieuws; 18.35
The Ramblers; 19.15 Departementen
spreken; 20.00 Nieuws; 22.00 Buiten
lands Weekoverzicht; 22.15 Swing
and Sweet; 23.00 Nieuws; 23.15 Sym-
phonisch Vrijdagavondconcert.
is een
ren zowel
zelfs de
Mocht dan
de aanvang
Nederland
een prograr
rechtvaardi
woord van
van „een o
heid inhielt
jaar de g
werkt, bou
pijnlijke oc
één jaar is
lijke invloe
nouwkeuri
worden. M
besef het n
gemakkelij
ons ternee
door 'n ong
In de politiek
de het jaar ve
en enkele wrijvi
ringspartijen. V
de Veiligheidsra
ken voor Belgi
dat zijn naam
te kiezen gouv
werd genoemd,
ming tot gezant
vroegere minis!
kreeg eenzelfde
toegewezen. Bij
werd de bek
staatsman dr.
ambassadeur ve
Een debat ov
kwestie tussen
Palar, die tot
lid van de Tv
veroorzaakte e
Partij van de i
niet de enige
partij te incass(
dat mr. Oud zie
handhaving dei
teruggetrokken
Partij van de
partij en zal m
dige aanhanger
kabinet zien w
ving n.l. door d
dr. Witteman t
nenlandse zak
Beel zijn porte
Overzeese g<
Jonkman belas
constructie var
Götze krijgt
tiële en econoi
van Indonesië
De Indische
portefeuille va
ad interim doo
genomen. Een
gemene zaken
sterie toegevoe
Zagen we hit
van de Arbeit
slagen te kamp
feld in de a.s.
waartoe dit ja
uitdrukking zu
andere regeri
Volkspartij val
tiviteit te bemt
andere Kathol
organisaties.
We zien stu
burgh, culture
middenstand, r
nister Gielen
ser voor de 1
dag van de K
Utrecht, de pl
lieke jongere!
houden.
Zo gaat het
steeds of het
der K.A.B., oi
denstanders bi
Heken en evei
van Katholiek
gebied.
Het hoogtep
die het afgeli
ling-Verschuui
en op plechtij
50 jaar geled
Katholieke
vormde onget
gres te UtrecI
voort te gaar
een vooruitst
vele werk vc
werd rustig
bij men teven
landsbelang
Partij van de
Doch ook
trad als dogn
gelopen jaar
met het schit
kende Mariac
De aanval 1
wordt door d
geleid door c
tenbrief.
De relikwi:
naar den Bo:
vertrekkende
Z. Em. Kard
sproken. Mgi
bezoek aan 1
pater prof. d
Generaal de
noemd. Kath
in Dokkum o
nifacius bijee
tuut voor fill
richt.
Nederland
nieuwe bissc
mgr. Hetting:
bisschop-coad
Roermond.
De Tilburg
siteit vierde
staan en pro:
haar ere-doct
Doch ook
met Katholii
ken. Negenti,
trokken per
en de Neder
brevieren dri
Mgr. Pessers,
missiezusters
de geloof hui
Dit alles v
kroning in d<
Willibrord st
dat door de e
ken zal zijn
dig geloof.
