De
restauratie van Alkmaar's
Grote Kerk
Mutaties bij de brandweer
r
v_
Gemeenteraad van Zijpe
ALKMAAR EN OMSTREKEN
UIT OUDE TIJDEN
'AC.
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zaterdag B lanuari 1948
Zorgenkind der eeuwen
EEN „CREPEERGEVAL"
De „Overdekte" aan de
Omval
K.A.B(-Hoekje
Onze agenda
J
Schoencreme
Wrijfwas
Poetsextract
Beter dan ooit
Aan d' oevcr van 'n
snelle vliet
Alle militairen
De „R>mboe" door
,,St. Bavo" te Ursem
't Zand krijgt een trottoir
Ontslag Mr. Jippes
Woning perikelen
K.F.C. FILMKEURING
Marktberichten
HET WAS EEN VERADEMING voor Alkmaar, toen dit jaar
eindelijk bekend werd, dat de restauratie aan de Grote of
St. Laurenskerk was voltooid en dat dit grootse bouwwerk voor
verder verval bewaard zou blijven. Jarenlange werkzaamheden
in het inwendige en ook uitwendig hebben er toe geleid, dat de
kerk steeds rrjaar in de stellingen bleef staan, de oorlog vertraag-
de het werk, maar tenslotte is nu alles tot een goed einde ge-
bracht en mogen de restaurateurs terugzien op een prestatie,
die in alle opzichten de lof verdient van Alkmaars bewoners en
van alle oudheidlievenden in Nederland.
Het is overigens niet bij deze res
tauratie gebleven in de eeuwen, dat
de St. Laurenskerk bestaat; vanat
de vroegste geschiedenis tot op he-
den is het een aaneenschakeling ge-
weest van bouwen en herstellen,
van vernieuwen en opnieuw opzet-
ten. Dat kan ook niet anders, want
zulk e'en groot bouwwerk. met een
lengte van 85 M., een breedte van
56 M. en een hoogte van 35'/« M.,
bestaande uit steen, hout, glas en
leien, moet voortdurend worden
nagezien, omdat het blootgesteld is
aan weer, wind en andere grillen
van het Nederlandse klimaat.
Oorsprong en geschiedenis.
De gehele geschiedenis van de St.
Laurentiuskerk kan in drie tijd-
vakken worden verdeeld: van 860
tot 1470, toen het eerste kerkje
werd neergezet, van 14701572, in
welke tijd de tegenwoordige kerk
werd gebouwd op de plaats van het
kleine Godshuis en van 1572. toen
het gebouw inx handen kwam van
de Gereformeerden.
Het kleine kerkje werd verschei-
dene malen vernield, door brand of
oorlogshandelingen. totdat in 1468
de toren op onverklaarbare wijze
instortte en de kerk practisch ge-
heel vernielde. Men was in 1458 met
de bouw van deze toren begonnen
en hij was zo goed als gereed ge-
komen, toen het ongeluk gebeurde,
waarbij enige mensen om het leven
kwamen en de kerk een rulne werd.
In 1470 is men daarop met de
bouw van de tegenwoordige kerk
begonnen. Dit klinkt erg eenvou-
dig. doch als men alieen al be-
denkt, dat de stad Alkmaar nau-
welfjks 4000 inwoners teide en
men in die tijd met de. met no
vergeleken gebrekkige Imlpmid-
deien zulk een gigantisch werk
tot stand moest brengen, dat de
eeuwen zou overleven en in onze
dagen nog de grootheid van de
Middeleeuwen verkondigt, dan
m voelt men toch een zekere eerbied
opkomen voor de mensen uit die
tijd, die zoiets aandurfden.
Het was een algemeen voorko-
mend feit, dat verscheidene bouw-
meesters aan ebn kerk werkzaam
waren, omdat de bouw zo lang
duurde, dat ze de eindwerkzaam-
heden zelf niet meer konden bele-
ven.
Aan de Grote kerk hebben bouw-
meesters en gildebroeders ongeveer
vijftig jaren gewerkt; begonnen in
1470 was het gebouw in 1519 klaar.
Men kan niet precies zeggen wie het
werk heeft opgezet en voltooid,
doch het algemeen vermoeden is
toch wel, dat een lid van de be-
kende bouwmeestersfamilie Keller-
mans uit Mechelen er een zeer
werkzaam aandeel in heeft gehad.
Voor dit imposante monument
had men dus een halve eeuw werk
gehad. maar toen het klaar was,
mochten de gilden met hun 12 ka-
pellen en de vroede vaderen met
de door hun geschonken ramen met
recht trots zijn op deze prachtige
aanwinst voor hun groeiende stad.
Het inwendige van de kerk gaf
een machtige aanblik met de 26 ko-
lommen, waarop het geheel steunde.
met de vele altaren, die er door de
gildebroeders waren neergezet, het
een nog mooier, dan het ander, als
een soort heilige concurrentie tegen
elkaars bekwaamheid en met de
zeventig mooie gekleurde ramen.
die in allerlei taferelen de heiligen
en de werelcflijke magistraten voor-
stelden. Vooral niet te vergeten de
grootse muurschildering boven het
hoofdaltaar van „het laatste oor-
deel", door een tot nu toe onbeken-
de schilder. Hoog in de buitenmu-
ren waren nissen aangebracht,
waarin de beelden van heiligen en
evangelisten werden geplaatst en
het geheel werd bekroond door een
zestien meter hoge dakruiter, klok-
ken en carillon bevattende.
In 1511 had men reeds aan de
Noordermuur het grote orgel ge
bouwd, tegenwoordig het kleine.
want ongeveer 1650 kwam er een
ander orgel. gebouwd door de be-
kende orgelbouwer Jacob van Cam-
pen, dat nog groter was en dat een
plaats kreeg aan de Westmuur.
Herstellingen.
Het onderhoud en de verzorging
van de verschillende kapellen was
een plicht van de onderscheiden
gilden, daarnaast bleek het meer-
malen dringend nodig. ook grotere
herstellingen te verrichten.
Zo moest men reeds in 1543,
dus ongeveer 25 jaar na de ope
ning beginnen met vernieuwingen
in de Noorderbeuk, terwijl het-
zelfdc in 1546 nodlg bleek voor
de Zuidkant. Een vyfUgtal jaren
later was weer hetzelfde het ge-
val en nogmaais in 1621, toen het
gehele dak zo ongeveer opnieuw
belegd moest worden met duizen-
den leien. Nogmaais in 1655, ter-
1798—1945
3 JAN. Toen de zaken in 1798 een
keer namen, kreeg de bevolking
gelegenheid om in een bus, welke
in het stadhuis was geplaatst,
schrlftelijk van bewijzen voorziene
bezwaren in te dienen tegen nut-
teloze en onwaardige ambtenaren.
De bus was en bleef ledig, maar
na enige tijd werden de namen
bekend van hen. die onwaardig
werden verklaard om langer ais
ambtenaar te fungeren. Ook toen
werden, evenals in 1945 (wij noe-
men hen collaborateurs), van hoog
tot laag ontslagen, o.a. notarissen,
brugpphalers, turfdragers, de ha-
venmeester enz. enz. Maar ook
toen kregen zij en ook anderen
gelegenheid zich te zuiveren, door
binnen 14 dagen bewijzen van
goede gezindheid in te dienen. Het
was toen niet anders dan nu. Zij,
die fout waren geweest, gingen de
laan uit.
ivfll in 1664 de boog in de mid-
denmuur van het koor werd ge-
maakt.
We slaan de verschillende kleine-
re en grotere herstellingen nu over
en komen in 1923, toen eigenlijk
vooor het eerst ernstige plannen
werden ontworpen voor algehele
restauratie, omdat gebleken was,
dat vooral het houtwerk, in het bij-
zonder dat van de dakruiter in
verregaande staat van verrotting
verkeerde, zodat voorziening drin
gend nodig was. In dat jaar werd
de dakruiter dan ook geheel ver-
nieuwd en aan de Noordzijde van
de kerk werd ongeveer 75 M. met-
selwerk weggebroken om te wor
den vernieuwd en aan de Oostzijde
ongeveer 50 M. Steeds meer kwam
togn ook aan het licht, dat, wilde
men de kerk kunnen behouden, nog
veel meer moest worden gedaan.
maar de financiSn waren uitgeput
(f 350.000), ook al door de geheel
vernieuwde dakruiter en verdere
voorschotten kon het restauratie-
comite niet meer ontvangen.
Terwijl toch restauratie dringend
nodig was.
Mer\ heeft daarop dertien jaren
gestudeerd en geprobeerd, totdat in
1940 voldoende financien ter be-
schikking stonden, om het grote
restauratiewerk opnieuw ter hand
te nemen. (f520.000)
Het is maar goed, dat het publiek
nooit geweten heeft, hoever de kerk
al was gescheurd en verbrokkeld.
Foto's van verschillende plaatsen in
het gebouw genomen, laten de
scheuren zien in de steunbereri en
de verrotting van de enorme stut-
balken. En het enige dat men zich
kan afvragen is: hoe hebben' onze
voorouders dat maar zo rustig kun
nen laten vergaan, Muren scheur-
den en stenen vielen neer en onder -
wijl zat rond de Grote Kerk de goe-
gemeente kalm te praten en te re-
deneren.
Handwcrklieden aan de
arbeid
Totdat (..gelukkig" kan nu ach-
teraf worden gezegd) 't verval op
'n gegeven moment z6 ernstig werd,
dat de angst voor ineenstorting en
verlies dreigend opkroop.
Zeven jaren hebben nu de
handwerklieden van alle slag am-
bacht aan 't historische stuk ge
werkt. Handwerklieden ja, want
steen voor steen werd met de
hand gehouwen en met de hand
gemetseld. Zo ging het met de
grote giasramen en teveneens met
het hout in de zoldering, met
de cantelen en de beelden voor de
buitenmuren.
Nu is dan dit restauratiewerk
weer beeindigd, maar vraag niet
wat een inspanning het de archi
tect, de heer H. v. d. Kloot Meyburg,
de uitvoerder, de fa. Ringers en de
moderne gildebroeders heeft ge-
kost, om door te gaan van 1940 tot
1945 en daarna nog twee jaren in
de chaos van de bevrijding. Met de
groei van de herstellingen steeg de
liefde voor dit kunstwerk en met
Kerstmis zijn de resultaten van de
in algehele restauratie omgezette
ambachtsliefde voor ieder zichtbaar
geworden en klonk ook het geheel
gerestaureerde orgel in de hoge
gewelven. Met 500 M3 natuursteen
werden de afbrokkelingen hersteld
en voor de zolderingen was maar
liefst 2500 M3 eikenhout nodig.
,.Het laatste oordeel", opgespoord
in Engelse musea en het Rijksmu-
seum kwam in Alkmaar terug en
ook dit grote onderdeel van de
kerk moest geheel wqrden herzlen.
Hoog in het gewelf werd dit zware
werk gedaan door de restaurateur
Gerh. Jansen, daarbij geassisteerd
door de Alkmaarder W. Koster. De
prachtige schildering, waarvan men
eigenlijk niet precies weet, wie het
heeft gemaakt, is nu volkomen gaaf
en nieuw te voorschijn gekomen.
En zo kreeg ieder stuk in dit ge
bouw zijn grondige beurt tot het
enorme dak toe, waar 5500 M2 lei
voor hodig was. Vooral in de
Noorderbeuk, in de gewelven en de
kooromgang moest veel steen wor
den weggehakt en opnieuw gemet
seld en zelfs de laatste honderd
stuks, die het geheel moesten vol-
tooien, konden nog bijtijds van het
afgebroken Koedijker kerkje wor
den gekocht.
Als beveiliging werd tenslotte,
voor het oog onzichtbaar, een wa-
terlelding in de muren gemetseld,
die zelfs bij de geringste brand on-
middellijk smelt en aldus automa-
tisch als blusser optreedt.
Alle moeite is nu eindelijk be-
loond, ook de financiele, die uit-
groeide tot ongeveer f800.000. De
Grote kerk staat weer in voile glo-
rie in het middelpunt van Alkmaar
en zal blijven getuigen van oude
cultuur en latere offerzin.
Het enige. dat nu nog overblijft
is de vrijmaking van de omjeving.
Waht zoals de toestand nu is, wordt
dit nu weer gave bouwwerk volko
men begraven in de huizen in de
directe omgeving. Mocht het stads-
plan nog eens veranderingen on-
dergaan en dat gebeurt zeker
dan zal ook een gaaf geheel rond
de Grote Kerk tot de noodzakelijk-
heden moeten behoren.
T. v. d. H.
Reeds eerder berichtten wij, dat
de heer J. v. Maarleveld bij be-
sluit van de burgemeester op
voordracht van de hoofdlieden
van de Brandweer per 1 Jan. be-
noemd was tot Commandant, als
opvolger van de heer Fr. Ringers,
die wegens het bereiken van de
GO-jarige Iceftvjd deze functie
moest neerleggen.
De heer Ringers begon zijn
brandweerloopbaan op 1 Jan. 1904
als brandweerman; zijn vader, Fr.
Th. Ringers was toen commandant.
Op 20 Juni '20 werd hij bevorderd
tot adjunct-brandmeester en 1 Jah.
'24 tot adjunct-commandant; 15
Jan. '31 werd hij commandant als
opvolger van de heer S. Frayman.
Ter gelegenheid van het 60-jarig
bestaan van de Brandweer in Sept.
'39 werd de h5er Ringers benoemd
tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau. Onder zijn leiding werd de
Brandweer gemotoriseerd en werd
de nieuwe Brandweerkazerne in
gebruik genomen.
Zijn opvolger, de heer v. Maarle
veld deed 13 Dec. '32 zijn intrede
in de Brandweer, eveneens als
brandweerman. 1 Jan. '37 werd hij
bevorderd tot adj. brandmeester en
vler jaar later tot Hoofdbrandmees-
ter. 10 Mei '47 werd hij adjunct-
commandant.
Andere bevorderingen
Per 1 Januarl hadden nog an
dere promoties plaats bij de Alk-
maarse Brandweer. De adjunct-
Brandmeester van het corps
„Kwiek", J. Th. v. d. Idsert, Ilof-
straat alhler, werd bevorderd tot
Hoofd-Brandmeester, de eerst-
aangewezene na de Commandant.
D^ brandweerman Ko Hartog
werd bevorderd tot adjunct-
brandmeester bij „Kwiek". Voorts
werd de functie van adjunct-com-
mandant-secretaris gescheiden en
werd tot secretaris benoemd de
heer J. H. Ringers. Tot brand
weerman werden benoemd H.
Plomp en H. H. Toepoel.
Door de benoeming van de heer
J. Ringers is een zekere traditie in
de'Brandweer voortgezet; immers
de Brandweer kende achtereenvol-
gens de heer Fr. Ringers (de oude
Frits) als commandant, daarna de
heer Jan Ringers als Brandmeester;
deze bedankte hiervoor i.v.m. zijn
raadslidmaatschap; verder de pas-
afgetreden Commandant, de heer
Fr. Ringers en thans weer de heer
J. Ringers als secretaris.
In een onderhoud, dat wij met de
nieuw^ commandant, de heer van
Maarleveld hadden, deelde deze ons
op een desbetreffende vraag mede,
dat hij geen bijzondere plannen had;
slechts jioopte hij, dat de man-
schappenwagen binnen niet al te
lange tijd door een nieuwe zal
worden vervangen; overigens geldt
de Alkmaarse Brandweer als de
model-vrijwillige Brandweer in
den lande, die z6'n goede naam
heeft, dat vele brandweer-excursies
van elders, zelfs uit Brussel, 'naar
Alkmaar werden gemaakt, om hier
iets te leren.
Overigens hoopt de heer van
Maarleveld de voetsporen te druk-
ken van zijn voorgangers, daarbij
vertrouwend op de saamhorigheid
van zijn 58-man tellend corps, dat
wat organisatie, outillage en unifor-
men betreft, een model-corps ge-
noemd kan worden.
Gistermiddag had de traditlonele
Nieuwjaarsbijeenkomst plaats van
het kader van de Brandweer, welke
bijeenkomst werd bijgewoond door
de Inspecteur van het Brandweer -
wezen in Noord-Holland, Kapt.
Fehres; ook de nieuwbenoemde se
cretaris, en de nieuwbenoemde ad
junct-brandmeester bevonden zich
i.n deze kring. waarin de nieuwe
commandant voor het eerst in deze
intieme bijeenkomst de honneurs
waarnam. In zijn speech deed hij
een beroep. op de bekende saamho
righeid der corpsleden. Namens de
club der ..bijgezetteleden", dat zijn
de oud-brandmeesters complimen-
teerde de heer Lind de nieuwe
commandant met zijn benoeming.
Op 13 Januari zal de Brandweer
afscheid nemen van oud-comman-
dant Ringers. Om 2 uur die dag zal
dit afscheid officieel plaats vinden
in de raadszaal ten stadhuize in te-
genwoordigheid van gemeentebe-
stuur en genodigden; na een defile
van de Brandweer voor de sehei-
dende commandant, zal deze ten
Stadhuize een afscheidsreceptie
houden. Des avonds is er in 't Wa-
pen van Heemskerk een afscheids-
avond, waarbij ook de vrouwen der
corpslieden aanwezig zullen zijn.
Het programma wordt door de
corpslieden zelf verzorgd.
Een romantisch oud huisje. Met
mooie, glimmend-gele cijfers staat
hr op 1826. Maar dat is dan ook
het enige gchoons dat er aan is,
aan dat krot aan de mval De om-
wonenden kennen het huis, no. 39,
als „de overdekte".
De romantiek zit slechts aan de
buitenkant. van binnen is het in
een woord een ellendige toestand.
Het grondwater staat er 25 tot 3U
c.m. hoog, tot vlak aan de"vloer. De
planken onder het zeil rotten een
voor een, niet langzaam, maar snei
weg. Bij iedere stap veert men om-
hoog, het water houdt de vloei
drijvende. Meubels kunnen er
slechts staan, gestut en gesteund,
anders zakken de poten van tafels
en bedden in de rotte vloer weg!
Het ergste is, dat in zulk een
krot, een huis kan men het allang
niet meer noemen, nog kinderen
moeten opgroeien. Niet een gezin,
maar zelfs twee!
In dat kleine, door het grondwa
ter reeds geheel ondermijnde huisje
woont, kan men nog van wonen
spreken?, woont dus een gezin van
acht personen, vader, moeder, en
zes kinderen. En nog een gezin
van drie personen, vader, moeder
en baby. Dat de gezondheidstoe-
stand van die kinderen ook niet
bijster is, laat zich begrijpen. Het
stinkende water, waaruit van alles
te voorschijn komt, kikkers, sala
manders en weet lk al niet wat,
is een bron van allerlei ziekten.
De baby van gezin JI ligt met
bronchitis, de kinderen van gezin I
hebben alle malaria. Er wordt er
wel eens eentje op doktersadvies
naar betere oorden gestuurd, maar
het is boter aan lie galg, als zo'n
schepsel terug komt, begint de el-
lende opnieuw. Ware het niet, dat
er een hond in huis was, wij heb
ben ons verbaasd over het aan-
passingsvermogen van het dier, de
ratten zouden er nog vrij spel heb
ben ooR. En dan was het leed he-
lemaal niet te overzien.
Wij vragen ons in ernst af: Kan
de woningcommissie hier nu wer-
kelijk niets aan doen? Is er nu ner-
gens, in heel Alkmaar niet een
betere behuizing te vinden, waar
althans voorlopig vier grote men-
sen en zeven kinderen kunnen wor
den ondergebracht, in afwachting
van het gereedkomen van de vele
meuwe woningen. die er gebouwd
zullen worden. (Wanneer?) En zo
de overheid met de haar ten dien-
ste staande middelen niet bij mach-
te is hier uitkomst te bengen, laat
dan desnoods particulier initiatief
een einde maken aan een werke-
lijk ongehoorde toestand.
A.F.C.-NIEUWS
Degenen die a.s. Zondag het lste
elftal willen vergezellen naar Lut-
jebroek voor de wedstrijd tegen
Zouaven 1 worden verzocht zich
voor Zaterdagavond 7 uur op te
geven bij de heer Jb. Smit, Nieu-
wesloot.
SCHOLA PUBLICA
Na de Kerstvacantie heropent onze
Schola Publica haar poorten en wel
op Vrijdag 9 Januari a.s., 's avonds
om 8 uur, in de grote zaal van Het
Wapen van Heemskerk in de Breed-
straat.
Na de zWore Spaanse kost van de
vorige les, krijgen we deze maal een
ht>ogst interessante causerie te ho-
ren over „Geheimen van leven en
dood", toegelicht met lichtbeelden,
en wel van de bekende bioloog dr.
R. Teunissen, leraar aan het R.K.
Lyceum te Alkmaar. Deze bioloog
heeft reeds grote bekendheid ver-
worven door zijn vele publicaties,
o.a. door zijn boeiend werk „De
wonderwereld van het nietige", dat
reeds meerdere drukken beleefde,
aan iedere natuurliefhebber en vele
anderen bekend is en uitmunt door
heldere en fijne stijl en prachtige
zelfgemaakte natuurfoto's en teke-
ningen.
Dezer dagen verscheen van zijn
hand, keurig verzorgd, zijn nieuw-
ste werk ..Bonte vaart door natuur
en techniek", een ware encyclopedic
voor iedere natuurminnaar, bijge-
werkt tot de laatste tijd, want zelfs
de vervaardiging van plastic-pro-
ducten en nylonkousen ontbreekt
niet.
Meerdere manuscripten van deze
vruchtbare schrijver wachten nog
slechts op een ruimere papiertoe-
wijzing, vooral van kunstdrukpapier,
waarop zijn natuurfoto's beter tot
haar recht kunnen komen.
Het is voor het bestuur der Schola
Publica dan ook een groot genoegen
deze grote bioloog bereid te hebben
gevonden voor onze Schola te ko
men spreken over kwesties, diebij
ons alien vaak opkomen. Wat is
eigenlijk leven? Waaruit bestaat dit
leven? Wat gebeurt er als men
sterft? Wat is een schfjndode? Al
ieen aan die schijndood zitten al
zulke interessante problemen vast!
Dr. Teunissen zal ons op 9 Januari
binnenvoeren in dit rijk van leven
en dood op populair-wetenschappe-
lijke wijze, niet filosofisch, maar
biologisch beschouwd. 't Belooft een
leerzame avond te worden op 9 Jan.;
een echte Schola Publica-avond!
Degenen, die- zich nog willen aan-
melden als donateur of abonne van
onze Schola Publica, doen 't best,
zich schrlftelijk op te geven bij het
secretariaat, Roemer Visscherstraat
la te Alkmaar. Zij kunnen dan hun
kaarten tegen betaling in ontvangst
nemen aan de zaal bij de eerstvol-
gende uitvoering.
J. Dominicus, secretaris.
.Afhalen van kaarten voor de
Kerstavond op 6 Januari in Het
Wapen van Heemskerk. Omdat ve-
len niet in de gelegenheid geweest
zijn, zich tijdig van kaarten te voor-
zien, kunnen er alsnog kaarten af-
gehaald worden op Zaterdagavond
van 78 uur (dus gelijk met het
contributiebetalen), in het Cafe van
de heer Haring, Oudegracht.
CINEMA: „Bij de Marine"
14 jaar.
VICTORIA: ,.De wilde
bloem", volwassenen.
Harmonie: „De gevange-
nen van het verleden", alle
leeftijden.
A.B.T.: „De duivels van
de rode cirkel II", 14 jaar.
STED. MUSEUM: Ten-
toonstelling werk Vincent v.
Gochg.
GULDEN VLIES: 7,30 uur
Alcmariarevue „Je Main-
tiendrai".
APOTHEKEN: Apotheek
Wanna. Ritsevoort 5.
ZONDAG: Gulden Vlies,
8 uur Baron Kneut".
A.F.C.-NIEUWS
Zouaven IAFC I
Hollandia III—AFC III
AFC II—HRC V
AFC V—BERGEN III
AFC-ers, opent het jaar 1948 op
de juiste AFC-manier, door sportief
en vol vuur de wedstrijden te spe-
len. Dus op het veld wordt er niets
gezegd, maar des te meer gc rkt.
Het eerste gaat naar Lutjeu Zek,
om revanche te nemen voor de 2-1
nederlaag. Succes!
AFC II ontvangt de Helderse,
jullie weet je plicht!
Het derde heeft ook wat goed te
maken. Het vijfde krijgt de boven-
ste. Hou je taai! Supporters kun
nen nog mee naar Zouaven. Geeft
u dan op voor hedenavond 8 uur bij
Jac. Smit, Nieuwesloot 97.
De PPC-er
't Is steeds weer een weldaad te
ondervinden, dat het Engelse volk
in de meestdroevige tijd, die het
Britse eiland heeft doorgemaakt,
altijd weer teruggrijpt naar de ech
te onvervalstc humor.
Toneelschrijvers. die uit de aard
van hun gave het dichtst bij het
volk staan, hebben daaraan een
goot aandeel gehad en e6n daarvan
was Esther Mc. Cracken met haar,
..Quiet Weekend", dat op oorspron-
kelijke manier werd vertaald door
Jan Teulings, die er een: „Aan
d'oever van 'n snelle vliet" van
maakte. Dit vrolijk en luchtige stuk
zal de duizenden Engelsen een
paar uur uit hun zorgen hebben
gehaald, zoals het nu de duizenden
Nederlanders een middag of avond
eindelijk weer eens hartgrondig
laat lachen.
Nederlandse toneelschrijvers kun
nen er hun goede voorbeeld aan
nemen, want ook nu hebben we op
de allereerste plaats humor nodig
die alle rompslomp uit het drukke
leven laat vergeten en genoegelijk
spot met al onze eigen onhebbe-
lijkheden, of we nu rechter zijn of
schrijver, zakenman of eenvoudige
tuinier, want onhebbelijkheden
hebben we allemaal maar al te
veel, waar of niet!
Het Vrije Toneel onder Cor Ruys
heeft er iets kostelijks van ge
maakt. Cor Ruys in zijn nog steeds
onovertroffen woordbehandeling
en mimiek en Myra Ward, de won-
derlijke nieuwe ontdekking als 'n
romantische en beweeglljke bakvis
droegen het succes ten voile en
daarachter kwamen de vertaler Jan
Teulings, Wim v. d. Brink, Asta Lee
als het over het paard getilde
Amerikaanse meisje en Lies de
Wiel als een stevige dlenstbode.
Er waren meer spelers, maar hun
weergave ging over het algemeen
niet hoger dan die, welke we van
toneelspelers mogen verwachten.
Zij houden zich dikwljls te veel
terug, wanneer bepaalde figuren
meespelen, die sterk zijn, of ze
kunnen die hoogte niet bereiken.
De hoofdzaak is echter, dat het
Vrije Toneel iets gezonds met dit
frisse stukje meegeeft en dan komt
sterk of minder sterk spel toch op
de tweede plaats. T. v. d. H.
waar ter wereld zij zich ook be-
vinden, krijgen iedere week de bij
onze jongens bercemde „Brief-
krant" van het Nw. Noordhollarids
Dagblad. U moest eens weten hoe
blij men daar mee is! Krijgt uw
jongen, of echtgenoot of verloofde
de briefkrant ook? Als U het nift
zeker weet, informeer dan eens bij
Katholiek Thuisfront. Ook niet-
katholieken kunnen de briefkrant
krijgen.
Kunt U het abonnementsgeld
moeilijk betalen? Praat met Kath.
Thuisfront enhet komt dan in
orde.
Iedere Zaterdag van 78 uur is
er spreekuur in het Militair Te-
huis, Laat no. 221.
TONEEL
BURGERBRUG. De pas opge-
richte R.K. Toneelclub „De Rede-
rijkers" geeft op Zondag a.s. 4 Jan.
haar eerste uitvoering in de zaal
van cafe Delverv Aanvang 7 uur.
Deze eerste avond staat in het te-
ken van een Kerstavond. Opgevoerd
wordt het Kerstspel in drie bedrij-
van van J. Echershorn: „Het ster-
retje van Bethlehem"; er worden
ook enige Kerstliederen gezongen,
o.a. van de Belgische componist
Lodewijk de Voght.
Na de pauze wordt opgevoerd het
vrolijke zangspel in drie bedrijven:
„De ontev.reden wasvrouw".
Na afloop gezellig samenzijn o.l.v.
een bekende band.
Wie deze jonge club van enthou-
siaste Jongeren wil zien spelen en
een mooie gezellige avond wil
meemaken, kome naar hen zien.
Aan de zaal zijn nog kaarlen
verkrijgbaar.
TONEEL
SCHERMERHORN. Zondag a.s.
zal in de zaal van Bontje een to-
neelstuk voor het voetlicht gebracht
worden door de R.K. Gem. Toneel-
vereniging „St Bavo" uit Ursem, ge-
naamd „Rimboe". Velen hebben
reeds meermalen de prestaties van
deze vereniging gezien. Zij weten,
wat „Bavo" biedt, is af. Maar voor
de velen, die dat niet weten, be
staat nu gelegenheid in eigen plaats
te genieten van het mooie spel,
door hen steeds gegeven.
„Rimboe", een stuk Indie, niet
zoals het nu is, maar zoals het was
vele jaren terug, toen stoere pio-
niers daar leefden en werk ten te-
midden van grote moeilijkheden,
onder de. verzengende tropenzon.
Adembenemend van begin tot ein
de. Gezien het enorme succes, dat
bovengenoemde vereniging Tweede
Kerstdag en Zondag 1.1. in Ursem
met ..Rimboe" boekte, twijfelen we
niet of alien die Zondag komen,
wacht een genotvolle avond. Zie
verder de advertenties in de bla-
den;
URSEM Van verschillende kan-
ten ontvingen wij opmerkingen over
het verslag van de uitvoering van
de R.K. Toneelvereniging „St. Bavo"
te Ursem. Sommige critici hebben
zich bij de beoordeling van deze
recensie o.i. laten leiden door een
gevoel van teleurstelling, dat niet
gewettigd schijnt. Anderzijds liet
de verslaggever misschien niet vol
doende het accent vallen op nog
enige goede dingen, welke het stuk
en het spel opleverden. Het publiek
en daaronder verscheidenen, die
ook zeer wel tot oordelen bevoegd
zijn was hoogst tevreden. En dat
tweemaal de zaal vol was totaal
600 man zegt genoeg. Er is dus
geen enkele reden om aan het suc
ces van „St. Bavo" en de „Rimboe
te twijfelen, hetgeen trouwens mor-
gen, Zondag, als de derde opvoering
plaats heeft in Schermerhorn, wel
blijken zal.
OPVOERING „DE RIMBOE"
SCHERMERHORN De R.K. To
neelvereniging „St. Bavo" te Ursem
geeft morgen een uitvoering van „De
Rimboe", Indisch drama door Bob
Bertina, een sterk speelstuk, door
verscheidene clubs in ons gewest
Het was zeer zeker de laatste
raadsvergaderlng die '47 ons kon
aandoen. deze bijeenkomst van
Zijpe's Vroede Vaderen op Oude-
jaarsdag. Het stel was compleet,
en, het mag gezegd. zij namen
hun taak gemoedelijk op.
De heer J. R. Bos uit Alkmaar,
pas benoemd tot gemeente-ontvan-
ger en administrateur van de so-
siale dienst, werd reeds direct na
de opening naar boven getrommeld,
om nauwkeurig volgens de voor-
schriften te worden beSedigd.
Na deze*plechtigheid had hij de
felicitaties van burgemeester Bree-
baart in ontvangst te nemen Deze
zeide o.-m., dat de verwachtingen
omtrent de hr Bos zo hoog gespan-
nen waren, dat hij daaraan alleen
maar zou kunnen voldoen of teleur-
stellen. Overtreffen ware onmoge-
lijk. De heer Bos zou hier veel te
doen krijgen. Sprek'er hoopte, dat
de nieuwe functionaris zich hier
weldra thuis mocht gevoelen en ge
noegen vinden in zijn werk.
Zrs Bakhuis heeft haar benoe
ming tot wijkverpleegster in Nrd-
Zijpe aanvaard. Aan haar zal een
tegemoetkoming worden gegeven in
de verhuiskosten uit Zeeland naar
hier, tot maximaal 10 van haar
jaarwedde.
In e5n adem met dit besluit,
keurde de raad ook het voorstel
goed om de verplaatsingskosten-
regeling op alle ambtenaren van
toepassing te verklaren.
Burgemeester Breebaart is, even
als zijn collega desman uit Beem-
ster, benoemd tot regent van „Cen-
traal" te Alkmaar.
De heer P. Wittebol werd na een
comitevergadering, met algemene
stemmen herbenoemd als regent v.
het Algemeen Weeshuis, en tot le
den van de sqciale commisfcie (Bur-
gerlijk Armbestuur) de heer J. Ke-
men fen mevr. L. VaderHopman.
De gemeenterekening werd vast-
gesteld met in de gewone dienst
een voordelig saldo van f 38741.85,
een nadelig saldo van de kapitaals-
dienst van f 22628.26, idem van B.A.
van f 4590.33 en een voordelig slot
van het Algemeen Weeshuis van
846.35.
In overleg met de gemeente-ar-
chitect, en na toepassing van ver
schillende noodzakelijke bezuini-
gingen, zijn plannen gereed geko
men voor het verbouwen van een
aantal woningen der woningbouw-
vereniging Zijpe". B. en W. stellen
voor om voor de uitvoering de
noodzakelijke credieten aan te vra
gen uit 's Rijks kas. alsmede voor
het bouwen van 2 nieuwe woningen
te Oudesluis.
Het nieuw bouwen van woningen
stagneert ernstig, aldus de voorzit-
ter. De heer Doorn vond, dat Den
Haag in dit opzicht totaal niets
klaar maakt. Hij rekent er niet op,
dat in de eerste jaren wat kan ge-
beuren, maar het is te proberen.
De heer Brouwer vestigde nog
maais de aandacht op het ontstel-
lend woningtekort in Oudesluis,
waar nog tientallen gezinnen in on-
menselijke krotten wonen.
Vervolgens werd de heer W. Bak-
ker te Stolpen in vaste dienst be
noemd als chauffeur-vuilnisophaler
op een salaris van f 2327.— per jaar
plus kindertoelage. Een der leden
stelde voor de man ook een vergoe-
ding te geven voor het stallen der
vuilnisauto in zijn eigen garage.
Te 't Zand bestaat grote behoefte
aan een trottoir. Thans dienen de
voetgangers langs het Kanaal steeds
op het rijwielpad te lopen, en dat
is dlkwijls lang niet zonder gevaar.
Het voorstel om aan dit verzoek van
Plaatselijk Belang te voldoen, ont-
moette weinig tegenstand. De kos-
ten zijn f 3572.— voor het Zuidelijk
deel.
Voorzitter meende, dat de stand
van de gemeentefinancien het uit-
voeren van dergelijke verbeteringen
toelaat. Achtereenvolgens zullen
dan ook de verschillende dorpen
aan de beurt komen.
Alleen de heer Doorn was er te
gen. Hij vond, dat er nog wel nood-
zakelijker werken waren. Tenslotte
deelde de voorzitter nog mede, dat
aan een straatbelasting wordt ge-
dokterd, waaruit dergelijke zaken'
kunnen worden bekostigd.
Het voorstel. om regelen vast te
stellen voor de toepassing van de
artikelen 1 t/m 4 der Woonruimte-
wet. bracht ten tweede male de wo-
ningkwestie ter tafel.
Volgens voorzitter had tot heden
nog geen enkele vordering plaats
gevonden, al zal het er wel van
moeten komen. De oproep tot vrij-
willige samenwoning had wel totaal
geen resultaat opgeleverd, maar na-
dien is de commisie er wel in ge-
slaagd enkele gezinnen door over-
leg onderdak te brengen.
Overigens heeft de commissie een
weinig benijdenswaardig baantje,
omdat zij iedere dag wej ruzie kan
krijgen met personen die zich ver-
ongelijkt gevoelen.
De heer Doorn vond echter dat
Zijpe toch nog bevoordeeld was, ten
opzichte van de grote steden. Hij
vestigde daarbij vooral de aandacht
op talrijke weinig gebruikte schu-
ren, die met betrekkelijk weinig
kosten in prima woningen zijn te
herscheppen.
Zonder stemming werd besloten
tot aansluiting bij het centraal ar-
chief voor maatschappelijk werk,
dat voor een bedrag van 10.per
jaar, alle gewenste inlichtingen geeft
omtrent collecten.
Ook zal de gemeente wederom
strand pachten te Petten, opdat de
V.V.V. aldaar een nieuwe vreemde-
llngen-industrie kan opbouwen.
De heer Kok hoopte evenwel,
dat voor de a.s. zomer de vele le-
vensgevaar opleverende obstakels
verwijderd zouden zijn.
Burgemeester verklaarde reeds
lang met diverse instanties in de
weer te zijn geweest. Men stuurde
hem evenwel van het kastje naar
de muur. Nu staat wel onomstote-
lijk vast, dat de Prov. Waterstaat
deze rommel moet opruimen, maer
het is twijfelachtig of de heren er
aan beginnen. Als ze evenwel in ge-
breke blijven, dan doen we het zelf,
verklaarde spreker resoluut.
Aan de heer H. Jippes werd op
zijn verzoek eervol ontslag verleend
als hoofd der O.L.School te Oude
sluis, onder dankbetuiging voor de
hoogst gewichtige diensten gedu-
rende een ambtsperiode van 37 ja
ren aan het onderwijs bewezen. De
heer Jippes gaat met vervroegd pen-
sioen. Ingeval het B. en W. echter
niet mogelijk blijkt, direct een 'op
volger te vinden, is hij bereid nog
engle tijd aan te blijven. Het is
daarnaast de bedoeling, dat hij
voorlopig tezamen met zijn opvolger
de ambtswoning blijft betrekken.
Zodra de nieuwe woning te Oude
sluis gereed komt, krijgt hij deze
ter zijner beschikking.
Rond vraag
De heer Kramer kreeg op Tijn
desbetreffende vraag ten antwoord,
dat de rattenbestrijding zichtbaar
resultaat heeft opgeleverd. Voorzit
ter geloofde niet dat een directe
herhaling noodzakelijk zal zijn,
doch wachtte eventuele opmerkin
gen van de plantenziektenkundige
dienst af.
De heer Brouwer wist, dat het
herstel van de uitgebrande woning
te St Maartensbrug wordt gesabo-
teerd, en verzocht B. en W. in te
grijpen. Zulks werd onmiddellijk
toegezegd.
Het reorganiseren van de ge-
meentelijke artsendienst gaat vol
gens voorzitter niet van een leien
dakje. De Inspectie van Volksge-
zondheid zond wel een concept*-
instructie (waar geen behoefte aan
was) maar geen advies over de car-
dinale kwestie of 2 dan wel 3 ge-
meenteartsen moeten worden aan-
gesteld. Spr. zou evenwel de zo-
veelste poging wagen om antwoord
te krijgen.
De opmerking van de heer Hop-
man. dat het uitgewoonde caffe van
de Wed. v. d. Oord een schandalig
gezicht oplevert, plaatste de raad
voor de derde maal middeh in de
woningmisfere. Voorzitter erkende,
dat dit gebouw inderdaad gemak-
kelijk voor 3 gezinnen bewoonbaar
was te maken. Maar de gemeente
kan hier geen vat op krijgen, om
dat op dat pand een zake'lijk recht
rust. Zolang de eigenaresse het voor
het zeggen heeft, is er niets aan te
doen. Overigens geeft het bureau v.
oorlogsslachtoffers, dat moreel ver-
plicht is, dit pand te laten opknap-
pen, gewoonweg niet-thuis.
opgevoerd en door ,,St. Bavo" in de
eigen parochie tweemaal voor een
geheel gevulde zaal gespeeld. Wij
twijfelen er niet aan, of ook Scher
merhorn zal dit stuk met enthou-
siasme en een voile zaal ontvangen.
UITSLAGEN DAMLUST
ZUID-SCHARWOUDE. P.
d. Molen kon het niet meer bol-
werken, doordat Joh. Huytema door
een schijfoffer zijn P9sitie zodanig
kon verbeteren, dat winst voor hem
een feit werd.
J. Zijp moest de punten laten aan
P. Boers. Jac. Grootjes die er zijn
zinnen op gezet had Th. de Haas
een puntje afhandig te maken,
slaagde hierin niet.
A. Goudsblom maakte een goede
beurt door zijn partij tegen A. v.
d. Welle tot een goed einde te
brengen. Volgens verwachting ga-
ven P. en C. Schuffelen elkaar
niets toe. Hetgeen leidde tot een
verdeling der punten.
De uitslagen waren:
Joh. HuytemaP. v. d. Molen
2—0; P. Beers—J. Zijp 2—0; Th.
de HaasJac. Grootjes 20; A. v.
d. WelleA. Goudsblom 0—2; C.
SchuffelenP. Schuffelen I1.
2e Klas:
H. Engeringh begon zijn debuut
in de 2e klasse uitstekend door de
pas gedegradeerde W. Hoedjes td
verrassen. De tweede verrassing
was wel de overwinning v.an A.
Floris, die er zowaar in slaagde
N. Jol een nederlaag toe te bren
gen.
G. Vroling en J. Pluister voelden
er weinig voor om de 2e competii-
tie met een nul in te zetten en zfj
speelden remise. Na een foutieve
zet kon J. Weel het niet meer tot
een goed einde brengen en moest
de punten aan P. Balder laten.
Hier waren de uitslagen:
W. HoedjesH. Engeringh 02;
N. JolA. Floris 02; G. Vroling
—J. Pluister 1—1; J. Weel—P. Bal
der 02.
3e Klas:
Ons nieuwe lid Jac. Berkhout
begon zijn intrede niet slecht door
W. Glas een gelijk spel af te dwln-
|?n. W. de Jager slaagde er in om
K. Buur er onder te houden, ter
wijl J. Engeringh er in slaagde P.
Bekker een nul te bezorgen.
De uitslagen waren:
W. Glas—Jb. Berkhout 1—1; W.
de Jager—K. Buur 2—0; P. Bekker
—J- Engeringh 0—2; C. Zijp—P.
Kramer uitgesteld.
Maandag 5 Januari speelt Dam-
lust 2 thuis tegen Schagen 1 voor
de clubcompetitie.
V OETBALFILM
HEILOO. Vrijdagavond 9 Ja
nuari a.s. draait in het Brunogeb.
de bekende instructieve voetbalfilm
van de Engelse voetbalbond. Diver
se Engelse voetbalgrootheden de-
monstreren in deze film de onder-
delen van het voetbalspel.
De toegangsprijs bedraagt voor
volwassenen 40 cent, voor junioren
en adspiranten 30 cent per persoon.
De verkoop van plaatskaarten heeft
u Zonc'ag 4 Januari a.s. in
net bibliotheekgebouw bij de R.K.
Kerk na de H.H. Missen van 8 uur
en 9.15 uur. Toegang voor iedere
belangstellende. De aanvang van de
filmvoorstelling is om 19.45 uur.
Voor leden van „De Foresters"
zijn plaatsen verkrijgbaar aan de
bekende adressen.
den HELDER: ,de Witte: Twee
Yankee's met verlof, 14 jaar
De stenen bloem, alle leeftijden.
Tivoli: Onbewezen Misdaad, 18
l?ar- °at is Amerika: alle leef
tijden. De scherpschutter, 14
Nu of nooit, 14 jaar
HOORN: Winston-Theater: Het Ge-
heim van Stamboel, t. m. Zon
dag. keunng onbekend. Victoria
Bascomb, 14 jaar. Casa Blanca,
volwassenen.
ENKHUIZEN: Munt: De Dictator
18 jaar.
WIERINGEN: de Haan: Every thing
on Ice, onbekend. De Wentel-
trap, 18 jaar.
LUTJEBROEK: City Bioscoop: De
Bittere Waarheid, 14 jaar Op
Hoop van Zegen, 18 jaar.
ZWAAGDIJK: Zaal Vijn: 't Gebeur
de morgen, 14 jaar.
ENKHUIZEN. 2 Jan. Aangev
door 34 vaartuigen: 3097 pnd snoek-
baars 42—73, 5427 pnd blei 17—23
cent per pond.
BEVERWIJK, 2 Jan. Andijvle
70105, bloemkool 3650, waspeen
1 2032, witlof 4155, tomaten 80
185, spruiten (gesch.) 55—85, idem
ongesch.) 35—66, prei I 35—43, knol-
len I 2035, groene kool 24—31,
gele kool 7—13, rode kool 10—20,
boerenkool 10—21, breekpeen 6—10,
kroten 711, uien 15—19.
BLOKKER, 3 Jan. Uien 923.20
witlof 31—52, spruit 38—46, peen
8.3010, rode kool 10.7013.10, gr.
kool 13.80—15.70, gele kool 6—6.40,
bloemkool 2268, andijvie 24—36,
blauwe druiven 1.752.19. Present
v. Engeland 3867, Goudreinetten
2963, Comptesse de Paris 3768,
Gieser Wildeman 2840. Winter-
jan 2540, Winterlouw 2742, Dik-
kers Glorie 3554, Provisie peer 26
—40.
ALKMAARSE EXPORTVEILING,
2 Januari. Andijvie 4286, win-
terpeen 89,40, boerenkool 1426,
worteltjes 624, groene kool 2128,
spruitkool 1276, rode kool 615,
gele kool 69, prei 16, uien 1224,
bieten 67, witlof I 4053, witlof
II 20—35, bloemkool IA 70—75, I
40—46, II 20—32, knolselderie 13—14
selderie 68, selie 1315, peren
2040, appelen 2262.
WOGNUM, 2 Januari. Witlof I
43—50, II 34—40, III 9—23, aanvoer
14.500 kg, spruitkool 4265, afw.
431, aanvoer 9200 kg., bieten 3.80
7.50, prei 1326, uien 1021.50,
groene kool 16.1016.40, gele kool
47.50, rode kool 9.701250, Com-
tesse de Paris 44—63, knolseldery 10
bosseldery 8.40, breekpeen 8.50.
ZWAAG, 2 Jan. Uien 15—23.80,
prei 2—24, Chinese kool 5.2012.60,
Savoye kool 10.1021, gele bew.kool
6.307.40, boerenkool 1923, spruit
kool 3260, witlof 847, breekpeen
7920, waspeen 10, andijvie 5060,
bloemkool 1154, knolselderie A 8,
B 5, Goudreinetten 23—64, Present
v. Engeland 2163, Cox Oranje
23—1.16. Groninger Kroon 2139,
Jac. Lubel 10—27, Jonathan 2558,
Schellinkhouters 3345. Present v.
Holland 2759, Comptesse 2259,
CMference 5169, Legypont 6367,
Gieser Wildeman 2145, Winterjan
1738, Westlandse Louw 1529.
ZUIDERKOGGE, 2 Jan. Bloem
kool 347, groene kool 1424, uien
2223.40, rode kool 1214.30, witte
kool 15.10, witlof 13—47, Winterjan
1637, Goudreinetten 58, Jonathan
21—58.
WARMENHUIZEN, 2 Januari.
4100 kg rode kool 12.70—15.80; 4600
kg witte kool 9—1718200 kg gele
kool 6—7.20.
