OM ERIC'S LIEFDE
RADIO
DE MARINE-BEGROTING
SPORT-
SPROKKELS
Eenheid van het Koninkrijk
VrijbehJ, gelijkwaardigheid en verbonden-
heid voor aHe Staatsdelen
DE LITURGIE
VAN DE DAG
Zei U iets?
Naar wij vernemen:
De bonnenlijst
Nsl£,UW NQOROHOLLAKDS DACBLAD - Donderdog 12 Februori 1946
PAG. 3
EEND VERSLAG RONDETAFELCONFERENTIE
Router komt 1 April
aan de beurt
PROGRAMMA
Vrijdag 13 Februari:
Griekenland roept
reservist-en op
Sterk stukje
mm*-.
In Engeland is men ertoe overgegaan om de wegranden te be-
nutten voor het zaaien van koren, om op deze manier het voed-
seltekort te boven te komen. Tractoren ploegen de randen van
de weg open waar straks het koren zal groeien.
GANDHI's AS NAAR DE
GANGES VERVOERD
FILM-
TENTOONSTELLmC
in het Stedelijk Museum
Positie Nederlandse
passagiersschepen
Vijf melkventers
gearresteerd
Anoniem telefoontje
hielp politie
Tweede Recital
Franz Jozef Hirt
Vier autobusongevallen
in het Gooi
Fort Erfprins at vlees
zonder bon
RETRAITE
FEUILLETON
door HARRIS BURLAND
MET EBfDVERSLAG der Ronde Talel-Conferentie met Suriname
en Curacao is thans gepubliceerd. Het stuk draagt dit zii
na het rumoerige optreden van de Curacaose delegatie vastge-
steld een rustig karakter. Het verslag knoopt aan bij Harer
Matesteits rede van 6 December 1942 en de interpretatie Beel,
welke naging hoe het nieuwe koninkrijk, omvattende Suriname.
de Antillen en Nederland, kon worden gevormd. Met instemming
begroeten aUen deze redevoeringen en alien kunnen zich ver-
emgen met de drie ..zuilen" waarop het nieuwe koninkrijk dan
komt te rusten: vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid
van alle staatsdelen.
De gebieds- of staatsdelen Surina
me. Antillen, Nederland vormen
tezamen met de Verenigde Staten
van Indonesie £6n Unie.
Over het algemeen wenst men de
verhoudingen ten aanzien van Indo
nesie zelf nog niet vast te leggen.
onzeker als de ontwikkeling wordt
geacht. Het wordt betreurd. dat
Curacao noch Suriname waarnemers
konden zenden bij de behandeling
van Linggadjati.
Ter behartiging van de gemeen-
schappelijke belangen in het nieuwe
koninkrijk denkt men aan de Kroon,
een Rijkskabinet en een Rijks-wet-
gevend lichaam, waaraan de rijks-
minister verantwoording schuldig is
(het woord „rijk" wordt hier ge-
bruikt in de betekenis van staat,
dus omvattende alle delen van het
koninkrijk, m. a. w. niet naar de
grondwettelijke betekenis van dit
woord, dat allien Europees Neder
land omvat.)
Verschil van mening bestaat over
wat dit rijks-wetgevend lichaam zal
zijn, a. een rijksparlement, bestaan-
de uit de afzonderlijke vertegen-
woordigende lichamen der samen-
stellende delen, waarbij colleges ter
dagelijkse uitoefening der bevoegd-
heden van de vertegenwoordigcnde
lichamen zouden zijn in te stel-
len: of b. een rijkscollegc, waarin
gedelegeerden zitten, die door de
volksvertegenwoordigingen der sa-
menstellende delen al dan niet uit
haar midden worden aangewezen.
De structuur van het nieuwe ko
ninkrijk en de nieuwe staatsrechte.
Hjke verhouding tussen de delen
wordt geregeld in een statuut. Er
bestaat nog geen overeenstemming
hoe dit statuut tot stand moet ko-
men (door het rijksparlement, de
rijksministers enz.)
Over de vraag hoe de grondwet
wordt herzien, bestaat nog geen
overeenstemming. wel is men het
er over eens, dat het een ongrond-
wettige en ontoelaatbare misken-
ning van de verantwoordelijkheid
der Staten-Generaal, der Staten
van Suriname en Curacao en der
Nederlandse regering zou zijn wan-
neer de Ronde Tafel-Conferentie als
een constituante zou worden be-
schouwd. Het Eindverslag ontkent
dat de Conferentie een constituante
is.
Nog geen overeenstemming is
bereikt over de vraag of Aruba
zelfstandig (dns als deel van het
vierdelig koninkrijk) dan wel fe-
deratief wordt georganiseerd, n.I.
met een zo ver mogelijk doorge-
voerde decentralisatie, maar ver-
bonden met Curacao onder een-
zelfde gouvernenr.
Aldus de voornaamste lijnen. die
door het zojuist verschenen Eind
verslag lopen en waarin voor wie
hun publicaties kent duidelijk de
hand van dr. Da Costa Gomez en
vaak ook die van dr. Pos is te be-
speuren. Naar verluidt zal minister
Jonkman overleg plegen met en ad-
vies vragen aan de Surinaamse en
Curacaose delegaties alvorens hij
antwoordt op het voorlopig verslag
op de wijziging van de Staatsrege-
ling van Curacao en Suriname, wel
ke momenteel door de Kamer gaat!
Met name de Staten van Suriname
zijn het met het gewijzigde ont-
werp het eerste hebben zij in-
dertijd terstond afgewezen hog
op tal van punten niet eens. De
Surinaamse afvaardiging zal haar
bezwaren op het nieuwe ontwerp
nog deze week in een bespreking
met de regering ter tafel brengen.
Naar wij vernemen zal de straf-
zaak tegen generaal Rauter, die tij-
dens de bezetting van ons land de
functie van „Hohere SS und polizei-
fiihrer" vervulde, op Donderdag 1
April en volgende dagen door het
bijzonder gerechtshof te 's Graven-
hage worden behandeld. De zitting
vangt 1 April des voormiddags te
tien uur aan.
De zittingen zuilen worden ge-
presideerd door jhr. mr. P. G. M.
van Meeuwen; als procureur-fiscaal
treedt op mr. J. Zaayer.
VRIJDAG 13 FEBRUARI
HILVERSUM I (301 M.) NCRV
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.;
8 00 Nieuws; 9.15 Ochtenziekenbez.;
11.00 Cello recital; 12.15 Orgelcon-
cert; 12.30 Weeroverzicht; 13.00
Nieuws; 13.15 Mandolinata; 13.45
Symphonie-orkest; 14.10 Van oude
en nieuwe schrijvers; 14.40 Ancora-
trio; 15.00 Andre de Raaff, piano en
Jacques Schutte, orgel; 15.30 Ensem
ble „Extase"; 16.00 Voordracht; 17.15
Nederlands Kamerkoor; 18.30 Ned.
Strijdkr.: 19.00 Nieuws; 19.15 Gees-
telijke liederen; 19.45 Lezing; 20.00
Nieuws; 20.05 Programma-proloog;
20.15 Ensemble ..Donau-klanken";
20.45 De goede strijd, hoorspel; 21.30
Stafmuziekcorps A'dam. politie;
22.30 Harp-recital; 23.00 Nieuws;
23.35 gr.pl., sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM II (415 M.) VARA
7.00 Nieuws; 8.00 Nieuws gr.pl.;
8.50 Voor de huisvrouw; 9.00 Wer-
ken van Gab. Faure; 10.20 gr.pl.;
10.30 Voor de vrouw; 11.00 ..Schep-
pende handen". verhaal; 11.15 gr.pl.;
AVRO 12.00 ..Rusland in het leed";
12.30 Weerpraatje; 12.33 Sport-
agenda; 13.00 Nieuws; 13.15 The Ro
mancers; 13.45 Orgel; 14.00 „Kook-
kunst"; 14.20 Omroep Kamerorkest;
VARA 16.00 Dansmuziek; 16.30 Tus
sen 12 en 16; 17.20 Wouter Paap
over; Dvorak in de muziek; 18.00
Nieuws; 18.15 Jan Vogel en zijn
accordeon-orkast; 19.15 Regerings-
uitzending; VPRO 20.00 Nieuws;
20.05 Sonate voor fluit; VARA 21.3(1
Vara-lekenrechtbank; 22.00 Buiten-
lands weekoverzicht; 22.15 Swingi
and Sweet; 23.00 Nieuws; 23.15
Ssmvphomsch Vrijdagavondconcert.
Ondanks de alarmerende berich-
ten dbt enkele Curacaose leden de-
finitief zouden willen weten hoe
of wat en anders vertrekken, bleef
de nadere bespreking met minis
ter Jonkman zeer rustig. Er was een
memorandum over de instelling van
een college van gecommiteerden,
dat met de gouverneur het bestuur
zou voeren. Minister Jonkman zal
zo mogelijk met gouverneur Kasteel
in overleg treden, hoe men tot de
instelling van een college van ge-
committeerden zou kunnen komen.
Dit zal voorlopig voldoen aan de
eis van het Statenmandaat.
Da Costa Gomez zeide, dat Aru
ba tevreden is wanneer de moge-
lijkheid, het principiele recht dus
om zich af te scheiden, wordt er-
kend. Beide punten betekenen dus
een zekere teruggang bij de oor-
spronkelijke eisen.
De stemming is in zoverre ver-
beterd, dat men niet meer over ver
trekken spreekt. Vrijdag wordt de
bespreking voortgezet.
St. Amandus O.S.B. Geloofspre-
diker in Vlaanderen en Friesland
(West-strook der Nederlanden)
Bisschop van Maastricht, Grote
Kerk te Gheel, plm. 636.
Griekenland zal binnenkort 6000
nieuwe reservisten oproepen voor
het nationale verdedigingscorps, dat
in September j.l. werd gevon.V om
het leger vrij te maken voor zuiver
offensieve operaties, aldus wordt of-
ficieel te Athene bekend gemaakt.
Tezamen met de 6000 man, die de
vorige maand werden opgeroepen,
zal de sterkte van het corps thans
komen op 33.000 man. In September
j.l. deelde de regering mede, dat al
le Griekse mannen tussen 24 en 35
jaar voor het corps zouden worden
opgeroepen en dat dit in de lente
50.000 man sterk zou zijn.
Als cijfer voor de sterkte voor 't
geregelde leger werd toen opgegeven
150.000.
Toen de tenor Joseph Lock voor
het BBC Home-programma het lied
„Hear my song Violette" zong. viel
hij, voordat de laatste'twee strofen
gezongen waren, flauw. Iemand uit
een koor, dat juist voor de omroep
had gezongen, had de tegenwoor-
digheid van geest onmiddellijk voor
Lock in te vallen, zodat er zich
geen hiaat voordeed. Sterkfr nog,
tot dusverre heeft geen enkele luis-
teraar aan de BBC over het gebeur-
de getelefoneerd of geschreven.
Opmerkelijk is nog dat de inval-
ler later verklaard heeft slechts de
laatste regels van het lied te ken-
nen.
V'
IN DE AVONDVERGADERING heeft de Kamer de begroting van
Marine in behandeling genomen. De Jantjes waren vertegen-
woordigd op de publieke tribune en in de gereserveerde loges
zag men de kragen van officiereg, die kwamen luisteren naar
wat de Kamer te zeggen had aan het adres van de minister ad
interim, Fievez, die nog steeds de taak overneemt van mr. Scha-
gen van Leeuwen, die destijds vanwege de Indie-politiek uit het
kabinet is getreden. Onder de opmerkingen zijn er zeker geweest,
die de mannen van de Marine met trots hebben vernomen.
Bijna alle afgevaardigden heb
ben o.m. hulde gebracht aan het
voortreffelijke werk van het be-
roemde corps Mariniers, dat de
meeste slachtoffers telt van onze
gehele strijdmacht in Indie en
waarvan de discipline en plichts-
betrachting, de bewegelijkheid en
de training, onder Amerikaans
toezicht, alom bekend zijn. Een
onderdeel, dat, om met Jhr. Ruys
de Beerenbrouck te spreken, zijns
gelijke in materieel en moreel
opzicht in het gehele leger niet
vindt.
Maar er waren er toch ook nog,
die het met de tiercering van het
corps, wanneer de omstandigheden
dat straks zuilen toelaten, eens
waren, zoals de heer Vorrink, die
de formatie en uitrusting van het
corps onder Amerikaanse supervisie
terugbracht tot een bijdrage van
ons land aan de oorlogvoering in
de Pacific, die thans achter de rug
lijkt te zijn, zodat de landmacht de
taak van dit corps zal kunnen over-
nemen. De wapenstilstand in Indo
nesia was volgens deze spreker een
rechtvaardiging om alle maatrege-
len van demobilisatie en troepen-
uitzending opnieuw te overwegen.
Hij knoopte daaraan de theorie vast,
dat voor de toekomst onze strijd-
krachten als zelfstandig optredende
macht geen doel meer hebben. Zij
zuilen zich slechts kunnen voegen
in internationaal verband. 't Gaat
er nu maar om, vast te stellen met
welke bondgenoten wij zuilen moe-
ten samenwerken. Dit vaststellen en
tevens uiterst voorzichtig financie-
ren zij voor ons land het voorlopig
strategisch doel, zodat ook de term
„afbraak-politiek", die hij in het
voorlopig verslag op het ingediende
begrotingswetsontwerp was tegen-
gekomen, hem volkomen onjuist
voorkwam. De verhoging van de
begroting met f 47 millioen, waar-
toe minister Fievez is overgegaan
alvorens de verdediging op zich te
nemen, was dan ook in het oog van
de P.v.d.A. een doorn, die er zelfs
door de meest overtuigende woor-
den van militante sprekers als de
heer Tilanus (C.H.) en Korthals
(Vrijheid en Democratic) niet uit
kon worden gerukt. Nederland mag
niet onvoorbereid blijven, klonk het
uit de mond van deze laatste afge-
vaardigde, die nu een goed afgerond
vlootplan op tafel wilde zien, waar
in ook de koopvaardij betrokken
zou worden, zoals de deskundigen,
na hetgeen de laatste oorlog ons ge-
leerd heeft, alien nuttig oordelen.
De heer Tilanus nam vooral het plan
om drie smaldelen te bouwen voor
zijn rekening en deze ook van krui-
sers te voorzien. Het kabinet Scher-
merhorn-Drees heeft destijds, nog
diep onder de indruk van de jaren
waarin de vloot zulke enorme dien-
sten bewezen had, deze kruisers en
deze smaldelen geprojecteerd en nu
wil men er om allerlei redenen weer
af! Omdat zij teveel personeel ver-
gen en omdat de taak van de vloot
vooral het beschermen van onze
koopvaardij zou zijn. Of omdat wij
straks toch onze marine in inter
nationaal verband zuilen moeten
brengen? De heer Tilanus kon dit
alles niet inzien en wilde veeleer
voorop stellen, dat wanneer wij ons
straks in een internationale strijd-
kracht zuilen moeten voegen, wij
toch met iets behoorlijks op marine-
gebied voor de dag zuilen moeten
komen.
V[el wilde deze laatste afgevaar-
digde gaarne weten hoe de verhou
dingen straks zuilen zijn, wanneer
onze vloot in de Indische wateren
zal opereren, wanneer de Uniestaat
een feit zal zijn. Zal dan Soekarno
het opperbev.el gaan voeren??
In het algemeen was de Kamer
ook van oordeel, aan aan het beheer
van de marine-portefeuille ad inte
rim door minister Fievez zo spoedig
mogelijk een eind moet komen. Ma
rine en Oorlog zijn twee heel af
zonderlijke taken. Dat bewijzen al-
leen reeds de omvangrijke begro-
tingen, die wat Marine betreft juist
een krachtig en doeltreffend beleid
nodig heeft, waar thans wel het een
en ander aan mankeert. De heer
Roosjen sprak van een millioenen-
dans in cijfers, die inderdaad wel
bewezen, dat hij gelijk had. Wan
neer een begroting het ene jaar 303
millioen bedraagt, om dan tot 178
millioen in te zakken en het jaar
daarna weer tot 202 te stijgen, dan
brengt dit ieder verantwoordelijk
marineman tot wanhoop en kan er
van serieuze plannen geen sprake
meer zijn.
De minister sprak nog enkele
treffende woorden van hulde aan
al degenen, die het uiterste van hun
krachten hebben gegeven in marine-
dienst en voegde daaraan een kort
in memoriam toe voor de gevalle-
nen. Voor de gedetailleerde beant-
woording van de sprekers kreeg hij
respijt tot Donderdagavond.
Meer dan 30.000 rouwenden be-
vonden zich Woensdagochtend aan
het station te New Delhi, vanwaar
Gandhi's as in een speciale trein
naar Alahabad vervoerd zou wor
den om op het punt van samen-
vloeiing van de heilige rivieren
Ganges en Djoemna ondergedom-
peld te worden. Reeds in de nacht
wachtten honderden om langs de
middelste wagon te mogen gaan,
waarin zich de urn, versierd met
kransen en bloemen, bevond. De
wagon was met schijnwerpers ver-
licht en aan beide zijden waren zes
landsvlaggen halfstok opgesteld.
Pandit Nehroe, de ministers en
een menigte waaronder invaliden
en vluchtelingen, zagen toe, toen
de urn in het rijtuig gebracht werd.
Toen het sein van vertrek gegeven
werd ontstak men heilige lampen
en verzen uit de heilige Hindoe-
geschriften werden gelezen.
Volgens het Hindoese ritueel be-
tekent het onderdompelen van de
as de reiniging van de ziel.
(Van onze eigen redacteur)
AMSTERDAM, 10 Febr. Ten-
toonstellingen zijn gecondenseerdc
wereldjes. De kunst, de nyver-
heidsproducten van een volk, van
een tijdvak worden bijeenge-
bracht binnen de wanden van een
gebouw of de omheining van een
terrein. De bezoeker heeft een
unieke kans zich veel moeiten,
kostcn en t(jd te sparen, omdat
anderen voor hem deze kosten ge
maakt hebben en zich deze moei
ten hebben getroost.
Amsterdam biedt veel van deze
gelegenheden. De schilders zijn er
thuis, het Rijksmuseum had met de
Weense Kunstschatten zijn drukste
zomer. Zo heeft nu ook de film haar
tenten in de hoofdstad opgeslagen
en wel in het Stedelijk Museum. De
Bioscoopbond bestaat 30 jaar en om
dat dit merkwaardig feit niet onge-
merkt voorbij mag gaan, heeft men
een enigszins feestelijke expositie
in elkaar gezet, die tevens zoveel
als het rendez-vous der film-mensen
moet zijn.
Tegen half vijf opende het Stede
lijk Museum zijn poorten, maar wij
hadden in de middaguren reeds een
kijkje kunnen nemen in het vijftal
expositie-ruimten, waar ijverige
werklieden nog de laatste hand aan
het sobere tentoonstellings-materiaal
legden.
Naast enkele vitrines met film-
litteratuur, vormen platen met op-
schriften en verklaringen, aan de
muren een groot deel der wandbe-
kleding. „De roman is een zelfstan
dig kunstwerk en hij wordt gelg?
zen, staat er. Het drama wordt bo-
vendien nog opgevoerd. En het re-
gieboek is geen zelfstandig kunst
werk, en het wordt niet gelezen.
Het staat tussen het drama en de
opvoering in. De opvoering is een
secundair zelfstandig kunstwerk, het
is een artistieke interpretatie van
het Drama. Het draaiboek is geen
zelfstandig kunstwerk, wordt niet
gelezen en is de laatste trap naar de
film."
Dergelijke teksten en wijsheden
zijn er met tientallen over de wan
den verspreid, en men betreurt al-
leen maar, dat een hier en daar op-
geplakte foto er het enige spectacu-
laire van vormt. Overigens worden
er kernachtige dingen gezegd over
beeld-, dialoog- en geluids-partituur,
over het draaiboek in de geschiede-
nis van de film, over de regisseur,
de filmspeler in de tijd van de
stomme film, over Chaplin, de eer
ste echte filmacteur, die niet van
het theater kwam, doch van het Va-
riete, van de straat; over de decors,
het licht, de beweging. de montage,
de trucks en de abstracte film.
Natuurlijk is er meer te zien,
dan deze op platen geplakte film-
wijsheden in de Duitse taal, waar
van wij echter nota moeten nemen,
dat het geen Duits is, maar Zwit-
sers, omdat de tentoonstelling met
medewerking van het Franse en
Zwltserse filmarchief tot stand
kwam. Daar zijn de toverlantaarns,
de plaatjeskasten, de draaiende
beeldjes, de transparanten, de to-
neeldoorkijkjes van uitgeknipt pa
pier, alles reeds met het stof der
oudheid overdekt. Er zijn affiches
en foto's van reizende Kermis-bios-
copen. En tenslotte geeft ook het
moderne Philips projectie-apparaat
acte de presence.
Een tentoonstelling met aardige
details, die echter in haar geheel
geen grootse indruk maakte.
Woensdag, 11 Februari. Aalsdijk,
10-2 van Antwerpen te New York;
Abbekerk, Sydney-Rotterdam, 10-2
te Marseille; Alaabi, Rotterdam-Rio
de Janeiro, 10-2 dwars van Pernam-
buco; Amstelkerk, 11-2 van Accra te
Lagos vqrw.; Arkeldijk, Rotterdam
—Vera Cruz. pass. 10-2 San Miguel;
Boissevain, 7-2 van Buenos Aires te
Sanoos; Boschfontein, 10-2 van Mo
zambique naar Beira; Groote Beer,
AmsterdamJava, 10-2 te Aden;
Groote Kerk, 10-2 van Brisbana naar
Sydney; Java, AmsterdamJava,
10-2 dwars van Malta; Kelbergen,
Gibraltar—Pernis, pass 10-2 3 uur
kaap Finisterre; Laurenskerk, Rot
terdamCalcutta, 10-2 van Marseille
naar Genua; Meiskerk, 10-2 van
Freetown naar Takoradi; Manoeran,
6-2 van Durban naar Buenos Aires;
Modjokerto, RotterdamJava, 11-2
van Marseille; Nieuw Amsterdam,
11-2 van New York te Rotterdam;
Ophir, 11-2 van Soerabaja te Batavia
verwacht; Oranje, 10-2 van Batayia
te Singapore; Prins Alexander, Rot
terdamAlexandria, pass 10-2 Finis
terre; Radja, 11-2 van Suez te Pe-
nang verwacht; Randkerk, 10-2 van
Lorenzo Marquez naar Durban; Roe-
pat, SingaporeSoerabaja, 10-2 nog
te Panaroekan; Rijnkerk, Amster
damOost Afrika, 10-2 van Antwer
pen naar Marseille; Tawali, Batavia
—Amsterdam, pass 10-2 Gibraltar;
Tegelberg, 11-2 van Shanghai te
Hongkong verwacht; Van't Hoff, 8-2
van New Orleans naar Kaapstad;
Zeeland, New YorkBatavia, 10-2 6
uur van Aden; Zeeman, Singapore
Rotterdam, 10-2 van Aden; Zuider-
kruis, pass 10-2 22 uur Pantellaria,
wordt 17-2 n.m. te Rotterdam ver
wacht.
Even een paar zinnetjes uit
het Kamerverslag: de commu
nist Haken betoogt bij de begro
ting van Economische Zaken,
dat de C.P.N, tegen het Mars
hall-plan is omdat wij
vrije meesters, niemands knecht
zijn". Mot je nou nog peultjes!
En dan in de Eerste Kamer be-
weert meneer van Santen van
de communisten, dat de ontbin-
ding van de democratic op-
treedt, omdat de communisten
niet in de regering zitten! Alle
gelovige arb eiders kunnen in
principe tot de C.P.N, toetreden,
zegt hij, maar dat kunnen ze nu
net niet. Lees maar wat Kardi-
naal de Jong pas schreef in zijn
vastenbrief. Het schijnt me toe,
dat het purper van de kardinaal
voor ons meer betekenis heeft,
dan het rood van Moskou. Wie
tegen het communisme strijdt,
strijdt „tegen de emancipatie"
der arbeiders. Ja, als je tenmin-
ste het likwidercn van mannen
als Petkof en Maniu en Micko-
laczjec e.d. en de moord op de
12.000 Polen in Katijn en het
laten werken van honderden
vrouwelijke religieuzen in de
zoutmijnen van Polen eman-
cip atie noemt! En als je de
stroom van lectuur over Rusland
die schreeuwt over de daar
heersende armoede en de
bevoordeling van de daar
heersende partijbonzen en over
het ontbreken van ieder spoor
van persoonlijke vrijheid als
je, zeg ik, al die lectuur, die nog
nooit weerlegd is, ongelezen
laat. Maar als je dat wel leest,
dan zou je lachen om de onzin,
die onze C.P.N.-vrier.den in de
Kamer kunnen beweren, lachen,
als het niet zo in-treurig was
Vijf employe's van een grote Am-
sterdamse Melkfabriek hebben na
een langdurig verhoor door de re
cherche bekend, dat zij maanden-
lang melk hebben verkocht, waar
van zij de baten in eigen zak staken.
Eigen controleurs van het bedrijf
ondekten de fraude, maar de vijf
verdachten hielden hun onschuid
vol. De politie werd tenslotte in de
zaak gemengd. Thans zijn de vijf
verdachten mgesloten.
Iemand, die zich niet bekend
wenste te maken. beldc Dinsdag-
avond om half elf het politiebu-
reau aan de Pieter Aertzstraat
te Amsterdam op met de haastige
meaeaeiing, aat er „ingeoroKen
werd in de Haringvlietstraat".
Twee agenten in burger en twee
in uniform reden even later in 'n
wagen door deze straat en par-
keerden de auto op een hoek. De
geuiutormde agenten verscnolen
zich in een bosje van het Beatrix-
park, de twee anderen wandelden
zo achteloos mogelijk door de Ha
ringvlietstraat. Bij de woning van
een zenuwarts zagen zij twee
mannen in het portiek staan.
Omzichtig slopen de twee recher-
cheurs enkele minuten later terug
en hoorden krakende geluiden, die
de twee inbrekers bij het forceren
van een raam niet konden voorko-
men. Of het raam taaier was, dan
de heren verwacht hadden, dan wel
of zij de twee burgeragenten op-
merkten, is niet bekend. Zij lieten
het raam echter in de steek en
wandelden weg. Nog voor ze de
straat uit waren, werden ze door de
geuniformde agenten in samenwer-
king met de twee rechercheurs
aangehouden en naar het politie-
bureau overgebracht. Een van de
twee inbrekers bleek een breekijzer
in zijn mouw bij zich te dragen.
Dit was de 28-jarige artist T. V. uit
Amsterdam, een goede bekende van
de politie. Zijn kameraad is de 25-
jarige kleermaker H. D., wiens
strafregister nog blank is. Beiden
werden aan de tand gevoeld en be-
kenden de poging tot braak.
Daar er de laatste tijd in de om-
geving van de Haringvlietstraat vrij
veel soortgelijke inbraken zijn ge-
lpeegd, meent de politie met deze
vangst een goede slag te hebben
geslagen.
Franz Josef Hirt, die j.l. Zondag-
middag met Debussy. Ravel en Cou-
perin in het Concertgebouw te Am
sterdam opzienbarend succes had,
zal op Zondagavond 22 Februari 'n
tweede recital geven en dan 12
preludes band II van Debussy en
voorts werken van Ravel, Schubert,
Liszt en Brahms uitvoeren. Zater-
dag 14 dezer speelt hij tezamen met
Rosmarie Rtucki werken van Mo
zart, Busoni, Saint Saens, Debussy,
Strawinsky en Milhaud.
Sport, kort, en zonder commpntaar!
Gisele Farkas (Hong.) behield
haar titel van wereldkampioene
tafeltennis door mevr. v. Thomas
(Eng.) in de finale dames-enkel-
spel met 18—21, 21—16, 21—18, 16
21, 2112 te verslaan.
In de halve finale van het he-
ren-enkelspel versloeg Vana (Ts.-
Sl.) Amouretti (Fr.) met 1621, 21
—12, 21—12. 21—15, en Bergmann
(Eng.) versloeg Andreadis (Ts.Sl.)
met 17—21, 18—21, 21—, 25—23, 21
—16.
Gisterenavond werd de ijshockey-
wedstrjjd HHHYC (Den Haag)
Mora gespeeld, die door de Zwe-
den met 30 gewonnen werd (0
0, 2—0, 1—0).
Davos is na Sankt Moritz cen
trum van wintersport geworden.
De wereldkampioenschappen schoon
rijden worden er thans verreden.
Micheline Lannoy en Pierre Baug-
niet (Belgie) behaalden de titel
kunstrijden voor paren.
De eer~*e rnnd" vn. d"
den om de Davis-Cup zal volgens
het reglement gcenidigd n
zijn op of voor 4 Mei, de tweede
op 18 Mei en de derde op 15 Juni,
de halve eindgtrijden moeten op
13 Juli gespeeld zijn en de finale
op 27 Juli.
De interzone finale moet afge-
lopen zijn op 23 Augustus, terwijl
de partijen van de Challenge round
van 46 September te Forest Hills
gespeeld zuilen worden.
Vier autobussen van de Neder
landse Buurtspoorwegen zijn in de
laatste 20 uur betrokken geweest bij
ongelukken.
Gisterenmiddag omtreeks 12.30
uur ontmoetten twee bussen van de
lijn HilversumVreeland elkaar op
de smalle dorpsweg te Kortenhoef.
Een der bussen kwam daarbij te ver
op de zachte berm, welke wegzak-
te, waardoor de bus in de Korten-
hoefse Vaart kantelde. De 15 inzit-
tenden wisten zich door een nood-
raam in veiligheid te stellen en
kwamen er met een nat pak, enkele
builen en de schrik af.
Omstreeks 9 uur gistermorgen
brak op de Rijksweg ter hoogte van
de Hakkelaarsbrug van de bus van
de lijn Hilversum—Amsterdam de
stuurstang. waardoor de in voile
snelheid rijdende bus over de weg
slingerde in de richting van de
langs de weg gelegen vaart. De
chauffeur remde uit alle macht en
wist de bus, geen 10 c.m. van de
vaart verwijderd, tot stilstand te
brengen, daardoor een ramp voor-
komend, aangezien de bus geheel
gevuld was met passagiers.
Bovendien kwamen gisteravond
in Laren en Blaricum nog twee
bussen in aanrijding met andere
auto's, waarbij enige materiele
schade ontstond.
vernemen thans meer dan 900.000
personen de stem van de radio. Om
precies te zijn: op 1 Januari waren
er 959.646 aangegeven radiotoestel-
len;
heeft in Almelo een vrouw haar
man vermoord door middel van
rattenkruid in de koffie. Waarom ze
het nu eigenlijk gedaan heeft, wist
ze zelf niet;
heeft Prins Bernhard om zijn ver-
dienstelijk werk in de Tweede We-
reldoorlog het Tsjechische oorlogs-
kruis ontvangen;
is er in de Noorse wateren een
geheimzinnige onderzeeboot gezien
van onbekende nationaliteit. Toen
een vliegtuig uit de wolken naar
omlaag dook, dook de boot onder
de golven;
is er in Utrecht een centraal auto-
herstelbedrijf opgericht. Er zijn 1000
aandelen van f 1000 en met 4000
aandelen van f 1000 is opgericht een
N.V. Porcelein- en Tegelfabriek
„Mosa" te Maastricht. Houdt het
nog niet op?
is te Vroomshoop (Ov.) een N.V.
Speelgoedindustrie S.I.O. opgericht
met 400 aandelen van f 1000;
wordt bij de Rijksmunt een ge-
denkpenning in brons geslagen naar
aanleiding van het 900-jarig bestaan
van Utrecht;
is te Amsterdam in bedrijf gesteld
de „Acoliet"-fabriek voor vervaar-
diging van kunstledematen. Wie
behoefte heeft aan nieuwe armen of
benen. dat hij schrijve. Een pracht-
collectie armen en benen en voeten
van 't prachtigste hout! Men zou er
zijn hoofd bij verliezen.
is 't nog onzeker of je met de
„keuzebon" nu brood, koek, ver
micelli, dan wel ruzietjes tussen
huismoeders en bakkers, of een
regering-met-een-lang-gezicht krijgt.
Maar de bakkers moeten zoete
broodjes bakken, want 't is lang
niet alles koek en ei! (Tussen twee
haakjes: naar wij vernemen krijgt
een ieder weer twee eieren.)
opereren twee heren in Amster
dam als pseudo-rechercheurs. ,.Net
echt" nemen ze alles in beslag,
schrijven, maken processen-verbaal,
kortom: ze verdienen goed.
voor het tijdvak van 15 t.m.
28 Februari 1948.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 802
181 melk
183 melk
186 vlees
187 vlees
188, 189 boter
209 algemeen
4 liter melk
7 liter melk
100 gram vlees
300 gram vlees
250 gram boter
of margarine of
200 gram vet
150 gram kaas
of 187Vi gr. korstloze kaas
208 algemeen 2 eieren
206 algemeen 400 gram brood
of 1 rantsoen vermicelli e.d.
(geldig t.m. 21 Februari)
204 algemeen 1600 gram brood
(geldig t.m. 21 Februari)
199 algemeen 500 gr. sinaasappelen
voorinle vering
192 reserve 125 gram citroenen
(voorinlevering)
193 reserve 200 gram kaas
of 250 gr. korstloze kaas
195 reserve 800 gram brood
(geldig t.m. 21 Februari)
198 reserve 400 gram brood
(geldig t.m. 21 Februari)
BONKAARTEN KD, KE 802
Gr-3 melk
G86, G87 vices
688 boter
689 boter
708 algemeen
706 algemeen
12 liter melk
100 gram vlees
250 gram boter
of margarine of
200 gram vet
125 gram boter
of margarine of
100 gram vet
2 eieren
400 gram brood
of 1 rantsoen vermicelli e.d.
(geldig t.m. 21 Februari)
704 algemeen 400 gram brood
(geldig t.m. 21 Februari)
699 algemeen 1 kg sinaasappelen
(voorinlevering)
693 reserve 100 gram kaas
of 125 gram korstloze kaas
695 reserve 400 gram brood
(geldig t.m. 21 Februari)
BONKAARTEN MA, MB, MC, MD,
MF, MG, MH 803 (bijz. arbeid,
a.s. moeders en zieken)
1063 brood
1068 boter
1062 margarine
1064 kaas
800 gram brood
250 gram boter
of margarine of
200 gram vet
250 gram boter
of margarine of
200 gram vet
200 gram kaas
of 250 gram korstloze kaas
1069 eieren 5 eieren
1067 melk 5 liter melk
1061 vlees 300 gram vlees
1086 vlees 200 gram vlees
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 13 Febr. worden
gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk, waarop eerst op
Maandag 16 Februari a.s. mag wor
den gekocht.
De bonnen 199 en 699 algemeen
(sinaasappelen) en 192 reserve (ci
troenen) moeten uiterlijk op 21 Febr.
bij een handelaar in groente en/of
fruit worden ingeleverd.
Begijpelijk is het, dat de inten-
danten van de diverse internerings-
kampen zorgen voor voldoende
voedsel, maar niet begrijpelijk is,
dat zij soms voedsel zonder de ver-
eiste bonnen kopen. Zo was het ge-
schied in het interneringskamp
Fort Erfprins te Den Helder en
daarvoor moest J. C. de M. voor de
bijzondere politierechter terecht
staan.
Het bleek, dat op een gegeven
moment 1580 gei'nterneerden aan-
wezig waren, waarvoor vleescoupu-
res werden aangevraagd.
Onverwacht echter werd het be-
volkingsaantal met rqim duizend
personen uitgebreid, met het gevolg
dat veel meer rantsoenen nodig
bleken, als tenminste de bezoekers
hun portie vlees moest worden op-
gediend. Een slager werd gevonden,
die voorschotten wilde geven en zo
werd het rantsoen aangevuld. Maar
door die voorschotten kwam de sla
ger er zo slecht voor te staan, dat
hij bijna genoodzaakt was zijn win-
kel te sluiten en dat vond de Offi-
cier niet erg fraai. Het ging hier
om 1430 rantsoenen.
Met een wisselende bevolking is
het tamelijk moeilijk de juiste aan-
vragen in te vullen, daar was de
Politierechter het wel met de verd.
over eens. maar zonder bon mag nu
eenmaal niets worden gekocht noch
verkocht. De intendant werd der-
halve veroordeeld tot f 25.of 10
dagen, conform de eis.
Onze Bisschoppen schreven: eigen
lijk moesten wij alien eens een
echte retraite houden.
Heeft U dat al gedaan?
In de volgende retraiten is nog
plaats:
2427 Februari: Meisjes.
25 Maart: Militieplichtigen.
6— 9 Maart: Heren Middenstanders
912 Maart: Verloofde meisjes.
16—19 Maart: Meisjes.
2427 Maart Heren onderwijzers.
1013 April: Heren K.A.
1316 April: Ong. dames bov. 30 jr
2023 April: Gehuwde dames.
2427 April: Verl. jonge mannen.
2730 April: Gehuwde dames.
32.
HOOFDSTUK XII
De landtong
Tregat liep in, de richting van
Gartuche, zo vlug als de rotsen en
zeewier hem toelieten. Daarop be-
klom hij de rotsen en keerde in
zuidelijke richting terug. Toen hij
de plek voorbijkwam, waar hij Jean
Vallon had achtergelaten, keek hij
over de rand heen en zag. dat deze
nog steeds onbeweeglijk lag. Vijftig
meter verder lag het lijk van de
vreemdeling.
Hij was nu het hoogste punt der
klippen voorbij en daalde langs een
flauwe helling af naar een kleine
baai. Die stak hij over en begon de
volgende heuvelring te beklimmen.
lets meer het land in stond een
witte hoeve, duidelijk in het maan-
licht zichtbaar. Hij keek er naar,
stond een ogenblik stil na te den-
ken en liep toen brutaalweg naar
het hek. Een herdershond begon te
blaffen en aan zijn ketting te ruk-
ken. Tregat wierp zich op het dier
en worgde het. Het had het gevoel
als of hij een vriend vermoord had,
want hij was een grote hondenlief-
hebber. Maar hij had nu geen tijd
voor overgevoeligheden. Wat die
nacht hem in de weg kwam. moest
voor goed tot zwijgen worden ge
bracht. Vijf minuten later had hij
zich toegang tot het huis verschaft
en zich alle mogelijke voedsel toe-
geeigend, dat hij vinden kon, ne-
vens een oude jas en een flanellen
hemd. Met een zak vol levensmid-
delen op de rug vluchtte hij weg,
de heuvel op. Hij had reeds be-
sloten, waar hij zijn schuilplaats
zou vestigen. Twtee kilometer ten
zuiden van Gartuche bevond zich
een klein hoi in de voorzijde van
de klippen. Het was ongeveer acht-
tien meter boven de grond en niet
meer dan ruim een meter in door-
snee. Twintig jaar vroeger had een
mijningenieur uit Parijs zijn zo-
mervacantie in Gartuche doorge-
bracht. Op een zijner wandelingen
langs 't strand had hij een stuk
goudkwarts gevonden. Hij vroeg
terstond een concessie aan, onder-
nam de exploitatie van een mijn,
met behulp van enige vennoten en
kwam tenslotte tot de droevige on-
dervinding, dat de kosten lang niet
door opbrengsten werden gedekt.
Een mijngang van enkele honder
den meters lengte was nog de stille
getuige van die mislukking.
Daarheen richtte Tregat zijn
schreden. Als jongen was hij er
vaak geweest en had heel wat klap-
pen en standjes opgelopen, als hij
met natte of gehavende kleren thuis
kwam. Maar dit voordeel hadden
die speurtochten hem nu toch be-
zorgd. dat hij wist, dat ergens in
die mijn een kleine bron stond,
waaraan hij in geval men hem
kwam belegeren, zijn dorst zou
kunnen lessen. Hij klom over de
heuvels en daalde af naar een klei
ne vallei bij het strand. Daarna
keerde hij weer op Gartuche terug,
totdat hij de monding van de
schacht bereikt had. In het maan-
licht zag die er bijzonder zwart en
somber uit. Met moeite sleepte hij
zijn proviand er heen en toen hij
de nauwe ingang binnen kroop,
voelde hij, dat zijn knieen nat wer
den van het water, dat van de wan
den afgedropen was.
Na de tunnel enige meters diep
binnengedrongen te zijn, stak hij 'n
lucifer aan. De muren waren groen
uitgeslagen en dropen van vocht.
Met behulp van telkens weer aan-
gestoken lucifers vond hij zijn weg
naar het einde van de gang. Hier
was een viersprong ,die naar alle
zijden een meter of dertig in de
rots drong. Deze gangen waren
even boven de bodem van de tun
nel aangelegd en zodoende vrijwel
droog. Hij legde er zijn zak met
levensmiddelen neer en keerde
naar de ingang terug. Over de ber-
gen in het Oosten begon de dag te
gloren en de rimpelloze zee glans-
de in de koele schemering.
Het was laag water en een lange
strook kiezel strekte zich meer dan
een halve kilometer ver in het wa
ter uit. Het was de befaamde land
tong van Garfui. Volgens de over-
levering was dit gedeelte in oer-
oude tijden met een verzonken land
verbonden geweest en deze land
tong het laatste overblijfsel van die
verbinding. Tot op vijfien kilome
ter buiten de kust is die bank onder
water nog zichtbaar. ofschoon het
water aan beide zijden op slechts
vijftig meter afstand meer dan
achttien vademen diep is. De vis-
sers beweren, dat bij laag water
aan het uiteinde van de landtong
de rui'ne van een stad te zien is.
En de verhalen ook van vreemde,
vage gedaanten, die in het groene
water heen en weer zweven, van
zachte geestesmuziek en het lui-
den van klokken in de verre diep-
ten.
Tregat had al die verhalen in zijn
jeugd gehoord en hij herinnerde
zich nu al die legenden, terwijl hij
over de zee stond te staren. Het
scheen hem zelfs, dat hij die stem-
men kon horen, die hem aanrieden
uit het land weg te vluchten, maar
als hij dan naar de heuvels van Li-
nonvaux keek, wist hij. dal dat
gaan voor hem onmogelijk was, zo
lang hij over Solange kon waken,
opdat zij niet aan het gruwelijk
monster ten prooi zou vallen.
Toen de gehele baai door de stra-
len der opgaande zon in een stroom
van goud scheen veranderd, ging
hij naar binnen en legde zich te
rusten. Want 's nachts moest hij er
op uit, om te jagen naar het mon
ster. Hij lag te luisteren naar het
eentonig gedruppel van het water,
totdat hij ten laatste in slaap viel.
Zo leefde Tregat een dag of veer-
tien in zijn hoi, waarbuiten hij zich
bij dag nooit waagde, maar waar-
uit hij in de nacht te voorschijn
kwam om in de bossen rond te
dwalen. Nog enkele malen kwam
hij zo dicht bij Solange, dat hij haar
had kunnen spreken. maar na hun
afscheid wilde hij dat niet eerder
doen. dan wanneer zijn naam van
alle blaam gezuiverd zou zijn.
(Wordt vervolgd)
