FEBRUARI-OPROER
einde van't Franse Koningschao
Andere tactiek voor hetzelfde doel?
HET BOEK ALS VRIEND
EN TROUW METGEZEL
ERIC'S LIEFDE
Hoe het revolutie-jaar
begon
,ar„fi"S» °ss£i
De brand in het St. Vincentius-
gesticht te Harreveld
m
m
m
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zaterdag 28 Februari 1948
Rusland wil opbouw van positieve
Europa-politiek verhinderen
Luisteren
en bewaren
PAC. 3
Vorming voor ieder mens
Belangrijk opvoedingswerk hierdoor
ernstig belemmerd
Verzending van zeepost
F E U I L L ETON
door HARRIS BURLAND
DE STOOT, tot de revolutionnaire bewegingen. die het jaar
1848 zijn bijzondere betekenis zouden geven, ging uit van
een land, waar niemand een revolutie had verwacht; was gericht
tegen een koning, die oppervlakkig -bezien, in vele opzichten als
een ideaal vorst werd beschouwd. Dat er in Italie, Duitsland,
Oostenrijk, Hongarije, Polen, Nederland en zelis in Engeland
grote ontevredenheid heerste over de regeringen die geen her-
vormingen in democratische zin wensten te bevorderen, was
bekend, maar dat Frankrijk, dat een periode van materiele wel-
vaart beleefde, het eerst met de rode fakkel zwaaide, was voor
de meesten een volkomen verrassing. Wie toch zat vaster op
zijn troon dan Loins Philippe: een constitutioneel vorst, gesteund
door hoogst bekwame en welsprekende ministers, verzekerd van
een aanzienlijke meerderheid in het Parlement!
act
De koning van Pruisen had hem
nog in 1847 geschreven: „Sire, gij
zjjt het schild der Europese Monar-
chieen", zelf had Louis Philippe
op Nieuwjaarsdag 1848 verklaard:
..Frankrijk heeft de beste regering,
die voor dit land mogelijk is". Nog
geen twee maanden later ging van-
uit datzelfde Frankrijk de revolutie
uit, die tronen omver wierp, geheel
Europa in vlam dreigde te zetten.
En de „allerbeste" koning zat be
gin Maart reeds als balling in En
geland. „Als Frankrijk verkouden
is niest Europa" heeft Mettermch
eens gezegd, het Frarikrijk van be
gin 1848 was verkouden, al leek het
kerngezond.
Het Burger-koningschap
Door de Juli-revolutie van 1830
was Louis Philippe, zoon van de
bekende Philippe Egalite uit de
Franse Revolutie, op de troon ge-
komen. „Barricaden-koning" schol-
<jen de Bourbons, die de Graaf v.
Chambosd als wettig vorst erken-
den- „le roi-citoyen" smaalden de
Bon'apartisten, die -droomden van
nieuwe glorie, vooral sinds I04U,
toen de as van de grote Napoleon
rustte aan de oever van de Seine.
Dat deze twee groepen nooit vre-
de met zijn koningschap zouden
hebben, wist Louis Philippe en hij
berustte er in. Maar voor Frank
rijk wilde hij zijn als een „bon
p£re de famille", een braaf en een
deugdzaam huisvader, een echte
Burgerkoning, met zijn paraplu
door de straten wandelend, een-
voudige lieden aansprekend, of een
borrel drinkend. Onder die eenvou-
dige allures van de roi-citoyen
verborg zich eehter een geduldig
maar hardnekkig streyen naar een
doel dat slechts weinigen hebben
vermoed. De vorst, die op de troon
was geroepen door de volkswil, of
wat daarvoor gold, koesterde de
vurige wens de oorsprong van zy
macht te doen vergeten enzichals
-een koning bij de gratie^Coda
te doen beschouwen. Steunden de
Bourbons op adel en gecstehjkheid
hij baseerde zijn macht op rijke
industrie- en handelsknngen, j
worden goede zaken doen, was de
alles b'eheersende gedachte door
Guizot in een rede te Lisiepx me
zijn befaamd „Enrichissez-vous als
algemeen levensprogram afgekon
-died Rijkdom en verveling gaan
vaak hand in hand en tegenover
Blanc en zeven andesen zouden een
voorlopige regering vormen.
De gevolgen
Isdac da Costa heeft de Februari-
revolutie en haar gevolgen mees-
terlijk getekend:
„In d'orkaan van Februari werd
geblust de Juli zon!
En daar rezen nieuwe tijden en
een nieuw Europa begon!"
Voor een groot deel van Europa
begon er een nieuwe tijd: de pe
riode der democratic. In verschil-
lende landen was het eehter een
voorlopige overwinning want de
party van het behoud werd weer
sterker, zodat de voiksinvloed zich
opnieuw teruggedrongen zag. Maar
berusten deea de amssa met meer
en zo werd 1848 het uitgangspunt
voor de strija om volkssouveroim-
teit en vnjheid. Niet onmiddellijk
na de Februan-dagen te Parijs be
gon de storm, een kleine adempau-
ze was merkbdar, evenais Franx-
rijk zelf, scheen Europa verrast door
de val der Juli-monarchic. In Maart
kwam de lawine los: in Wenen waar
Metternich moest afdanken en
vluchtte, keizer Ferdinand IV zijn
kroon moest overdragen aan zijn
neef Frans Jozef; in Berlijn, in
Praag, in Noord-Italie, in Hongarije,
in Rome zelfs waar de mini* er
van Pius IX, Graaf Rossi werd ver-
moord en de Paus zelf naar Gaeta
moest vluchten en nog eens te Pa
rijs in Juni toen er opnieuw barri-
caden verrezen en bloedige straat-
gevechten de macht van het gepeu-
pel braken. Vodr de felle Maart-
stroom de fluwelen Februari-op-
stand deed vergeten, had in ons
land de latere bisschop van Haar
lem mgr. van Vree een zeer be-
langrijk artikel geschreven „®e
jongste Franse Revolutie" gepubli-
ceerd in ,,De Katholiek" van April
1848 en ook afzonderlijk uitgegeven.
Van Vree achtte het mogelijk dat
er zeer veel goeds uit voort kwam,
prees de gematigdheid der verzets-
leiders in Parijs, maar waarschuw-
de voor de communistische tenden-
zen, als men deze niet meester
blijft, is er gevaar voor grote ex-
C6SS6I1
Voor Nederland is eendracht
van alien nodig, ontbreekt deze dan
is Nederland verloren. Liefde, ware
De Stichting voor Culturele samenwerking tussen Nederland,
Indonesie en de Ned. Antillen is geinstalleerd. Tijdens de rede
van Minister Jonkman.
liefde in alles, hulp-
en voorkomendheid
Christelijke
vaardigheid
jegens alles".
Van harte hoopt de schnjver dat
de gelegenheid zal worden benut
om de grieven der natie weg te ne-
men en de eensgezindheid te her-
stellen. „Daarom is het nodig, dat
in de grondwet vrijheid van gods-
dienst wordt vastgesteld, geen be-
voorrechte kerk meer te dulden,
de slavernij van de Katholieke
Kerk in ons vaderland te beeindi-
gen".
Kort daarna bleek dat Koning
Willem II de woorden van de War-
mondse president had .begrepen
ons land ten zegen. De grondwets-
herziening van 1848 behoedde Ne-
derland voor de revolutiestorm die
Centraal- en Zuid-Europa teister-
(je. W. v. d. Pas.
r maS welvaart van betrek-
re^Trfe
Louis Philippe met bbna o*be^
te macht, Guizot was zijn ^r0,l=
minister door de omkopenj en de
Hnfies waren alle verkiezingen ten
van het regime uitgevallen
oppositie was, vermoedde
Aanslagen op zijn
(Van onze bijzondere medewerker)
HARDNEKKIGE GERUCHTEN duiken de laatste tijd op over
geheime Amerikaans-Russische besprekingen over Duitsland
in Berlijn. Zij worden wel tegengesproken, daar niet van. Bij die
diplomatieke tegenspraken moet men eehter goed opletten, want
zij hebben wel eens een dubbele bodem. Ten eerste wil het
voorkomen, dat dingen die wel waar zijn, toch diplomabek wor
den tegdngesproken. Verder dient men goed te lezen wat men
tegenspreekt. Als het Londense ministerie van buitenlandse
zaken zegt, dat geen enkel initiatiel is genomen tot een nieuwe
bijeenkomst van de Grote Vier, betekent dat helemaal met, dat
er geen geheim Amerikaans-Russisch overleg aan de gang zou
zijn. Zo zou men nog wat door kunnen gaan.
leven
hij niet.
kwamen
nipt meer voor, de enige waren die,
welke vermaarde cancatunstcn^s
Honore Daummr op hem pleegd
Maar verzet was er, van liberal
Thiers, die zich bedrogen acht-
ten van socialisten die met Foune
pn St Simon droomden van een
commune, van adelengeestelu-
heid. die de rechten der Kerk voon
en hield zijn koning onkundig, aan
een revolutie dacht hij met, zoals
trouwens bijna niemand.
De Februari-revolutie
Kort voor 1848 brak zich onder
de leuze van kiesrechthervormmg.
een stroom van ontevredenheid
baan, ontspringend aan de mees^
heterogene elementen; aan _B°"
bons en Bonapartisten, aian radica
len en socialisten die slechts ne*
zagen in een democratische repu-
bliek met algemeen stemrecht e
staatszorg voor de arbeide
dat deel van Frankrijk ook, „dat
zich, vol gens Lamartine, verveel-
deSinds de zomer van 1847 werden
er grote maaltijden aangencht
formbanketten" waar poht'ehe re
devoeringen tegen Guizot gehou
den werden. Te Parijs zou op 22
Februari 1848 zo'n reformbanket
nlaats vinden, de regering verbood
het; op zich zelf onbeduidend, werd
deze maatregel aanleiding tot een
bedenkelijk verzet, daarna tot een
revolutie. De aanleggers van het
verboden festijn wilden hun P'a
toch uitvoeren en door een optocht
hun tegenstand yog wit hracht by
te zetten. De regering nep de na
tionale garde in het geweer, een
conflict vlak voor het huis van
Guizot leidde tot een schietpartij,
vijftig doden en gewonden werden
in optocht rondgedragen. Ontzag
liike benden trokken door Parijs,
het schuim kwam in actie. Werklie-
den kleine burgers en studenten,
dfe oorspronkelijk het verzet vorm-
den deden met mee en verwacni
ten een krachtig ingrijpen. Dit
bleef uit, de nationale garde, ver-
moeid en balorig, gaf de stnjdoP
en de koning deed in een momen
van onbegrijpelijke zwakheid af
stand van de troon tenbehoevevan
ziin 9-jarige kleinzoor^ Hij veriiev
de hoofdstad, ontsnapte in een on-
koninklijke vermomming van ai
geschoren bakkebaarden, pet en
donkere bril, stak de Seine over,
bereikte Le Havre en kwam in de
eerste dagen van Maart als berooide
vluchteling in Engeland aam Nu op
de dag der vlucht (24 Februari)
vierde het grauw een wild festijn
in de zalen der Tuilerieen Toch
kregen de bezadigde elementeft de
overhand, Lamartine Louis Blanc,
Montalembert «.a. slaagden er in
verdere excessen te voorkomen.
Wel ging de monarchie verloren,
want de proclamatie van Louis
Philippe's kleinzoon tot koning
werd overstemd door het uitroepen
der repwbftek. Lamartine, Louis
Vaststaande feiten
Al staat het niet vast, dat zulke
besprekingen gehouden zijn, of min-
stens zijn of worden beproefd
het tegendeel staat al evenmin vast.
Maar enige andere feiten staan wel
vast..
Feit edn: de plaatsvervangers del
Grote Vier gaan door met aan de
toestand in Oostenrijk te knutselen,
hoewel de Verenigde Staten de
laatste „gematigde'' Sovjet-eisen
zeggen af te wijzen.
Feit twee; Rusland heeft formeel
en scherp geprotesteerd in Washing
ton, Londen en Parijs tegen elke
..Westerse" conferentie over Duits
land.
Feit drie: de besprekmg over
Duitsland tussen Amerika, Enge
land en Frankrijk, waaraan ook
Benelux wil meedoen, maakt een
wel erg stotterend begin. Op het
ogenblik, waarop wij dit schnjven
is dat begin al tweemaal verschoven
en wij weten nu nog niet, of het
wellicht niet een derde maal zal
worden opgeschort.
Nieuwe tactiek
Het zou ons niet verbazen, als
hier het oude doel middels een
nieuwe tactiek weer werd nage-
streefd. Helaas eehter het oude
Sovjet-doel met een nieuwe Sovjet-
tactiek.
De ..Westerse" mogendheden heb
ben niet een ..Europese politiek
Rusland wel. Ruslands Europa-poli-
tiek is „nood, ellende, chaos en
sovjetisering''. De „westelijken zijn
het er allemaal over eens. dat zij
dat beslist niet willen. Maar dat is
negatief. Positief, wat zij wel wil-
lep, staat nog niet eenstemmig tus-
sen hen vast. Daarom zeiden wij: zij
hebben niet een Europese politiek.
En de Sovjet-Unie heeft er natuur-
lijk alle belang bij te voorkomen,
dat zij er in slagen, met elkaar een
positief beleid op te bouwen Want
de afwezigheid van een, Westelijke,
opbouwende Europa-politiek, is
voorwaarde van het slagen van het
Russische afbraak- en ruine-beleid
in ons werelddeel. Daarom hebben
de Sovjets het aasje Oostenrijk voor
de westerse neuzen gehangen. door
„gematigde" eisen in te dienen voor
de ontruiming van dit land. En,
nietwaar, over die matige voor-
waarden valt toch misschien ook
nog wel te praten.
Frankrijk is al begonnen er een
compromis over vQQr te stellen,
waarbij de 200 millioen dollar die
de Russen onder me<§r, veel meer
eisen, worden gehalveerd. Stel
nu eens, dat men het t6ch eens werd
over Oostenrijk.
Dan zo fluit de Sovjet-voge-
laar zouden de Russen binnen 90
dagen Hongarije en de gehele Bal
kan moeten ontruimen. Hoe aan-
trekkelijk zou dat niet zijn! Na-
tuurlijk moet men dan niet terzelf-
der tijd zo'n westerse Duitsland-
conferentie gaan houden, want daar
zou het Kremlin zo boos over wor
den, dat men het misschien wel
weer niet meer over Oostenrijk
eens zou worden en ja dan zou
de ontruiming van de Balkan en
Hongarije ook weer verkeken zijn.
Dus
Sirenenzang
Beluistert men deze sirenenzang
van het Sovjet-koor athter heel
scherp, dan ontdekt men al gauw
een paar ijselijk valse tonen. De
Russische bezetting op de Balkan en
in Hongarije heeft nl. al zo lang ge-
duurd, dat daar overal communisti
sche dictaturen zijn gevormd, die
het ook zonder officiele Russische
bezettingstroepen best verder uit
kunnen houden. Ja, het terugtrek-
ken dier troepen zou een aardige
reclame zijn voor die communisti
sche dictaturen. Zij zouden een
warm nationaal geluid laten weer-
klinken en zeggen: ziet, hebben wij
niet keurig de Hongaarse, Roemeen-
se of Bulgaarse belangen gediend,
en gezorgd, dat de bezettingslegers
der Sovjets wegtrekken? En door
zich zo met fraaie nationale kleuren
uit te dossen zouden zij weer eens
kunnen verdoezelen het feit. dat zij
de handlangers zijn van het Inter
nationale communisme.
Oostenrijk
En Oostenrijk zelf? Ook als de
Russen het vrij gaven, dan nog was
het ^en muis in de val. Economisch
zou het aan Sovjetbanden gelegd
zijn, door de zware greep die de
Russen als- voorwaarde voor hun
wegtrekken leggen op de Oosten-
rijkse olie-, industrie- en transport-
middelen. En verder zou 't land zijn
omsloten dqor het Joego-Slavie van
Tito en het in hoofdzaak commums-
tisch geregeerde Hongarije en.
door Tsjecho-Slowakije. Eft daar
zijn „planmatig" de regeringscnsis
en de klaargemaakte ..samenzwe-
ring'' in uitvoering die wij enige tijd
geleden. tegen Maart van dit jaar,
prompt voorspeld hebben!....
Afzien van een westerse Duits-
landconferentie, of het uitstellen, of
voorlopig onbeslist, of zuiver voor-
bereidend laten daarvan zou, ge-
loven wij veel gelijken- op de koop
van een kat' in de zak. Het zou
zwichten kunnen zijn voor een
nieuwe tactiek der Sovjets, die niets
anders dient dan het oude doel. Wij
willen nog niet zeggen: het zou een
tweede Miinchen betekenen, maar
zo iets zou het toch wel eens kun-
nen worden. En dat niet meer.
mensen
DE TIP, dat het boek als een edelsteen in 'n glazen kastje
werd geborgen, is al lang voorbij. Nu geen monniken meer,
die in eindeloos geduld streep voor streftp neerzetten en geen
perkament-snijders, om het kostbare voorwerp te omwikkelen
met een. zeldzame omslag. Het boek is nu geworden tot een ge-
bruiksvoorwerp voor iedereen en het hoort in het huisgezin, net
zo goed als wat voor nuttig artikel ook. De romantische sfeer
van de letter op papier is geworden tot een gewoon teken op 'n
lichte ondergrond om de mens de ganse dag bezig te houden
en te vullen.
|y| A AR heel weinig
verstaan de kunst (want
dat is het inderdaad) om te luis
teren, om belangstelling te heb
ben voor wat anderen zeggen,
om ze te laten uitpraten zonder
ze te onderbreken. Gewoonlijk
is men geneigd, iemand in de
rede te vallen en hem geen tijd
en gelegenheid te geven, zich
volledig te uiten. God spreekt
ook. Hij spreekt tot ons in Zijn
Zoon, in Christus. Hij is het
Woord van God, zelfstandig, in
Persoon. Van Hem getuigt de
Vader bij het Doopsel in de
Jordaan: „Dit is Mijn welbemin-
de Zoon, luistert naar Hem!"
Christus is altijd midden onder
ons. Hij is het, die spreekt door
de mond van al wie Zijn woord
verkondigen, of het nu de Paus
is of de Bisschop of een priester
op de preekstoel, in de biecht-
stoel of aan het ziekbed. Chris
tus spreekt -En morgen zegt Hij
in het Evangelie dat waarlijk
gelukkig zij zijn, die naar Hem,
naar dit woord van God luiste
ren en het bewaren!
MARCUS
De veranderde omstandigheid,
dat het boek onder ieders bereik
gekomen is, heeft de nodige zorg
en kennis met zich meegebracht en
dat alles maakt de verantwoorde-
lijkheid van het menselijk wezen
natuurlijk ook veel groter. Daarom
vooral hebben de kerkelijke auto-
riteiten voorzorgen genomen, die
ieder verstandig individu tot eigen
nut ter harte zal nemen. Bonafide
boekhandelaren zorgen voor goede
lectuur, goede bibliotheken waken
over alles wat aan de zorg der be-
heerders is toevertrouwd en dag-
bladwezen, recensenten, keurings-
commissie's e.d. achten het hun
plicht om het lezend publiek gron-
dig op de hoogte te houden. Ge
lukkig is er een sterk verschijnsel
merkbaar, dat dit lezend publiek
prijs stelt op een juiste en onpar-
tijdige voorlichting.
Behalve de jenoemde instellingen
en personen, hebben de ouderen
onder ons een idealistische taak,
om te zorgen, dat, te beginnen met
de jeugd, de kennis en de keuze
van de litteratuur wordt ontwik-
keld, zodat met het groeien van de
jaren ook de boekenkast zich lang-
zaam maar zeker gaat aanpassen
aan de bezitters.
Het kind gelooft in sprookjes en
luistert gespannen naar de verha-
len en gebeurtenissen uit Ander-
sens' wonderboek en uit Gullivers
reizen. Maar zo gauw hij gehoora
heeft, dat er indianen, negers, zuid-
Afrikaners, vliegtuigen en soldatfen
bestaan, hebben de sprookjes hun
werkelijkheid verloren en gaat hij
andere spanningen zoeken, om zijn
geest bezig te houden. Dan moet
de eerste stoot gegeven worden aan
de juiste lectuur en vraagt de keu
ze voor het groeiende kind de bij
zondere aandacht van de ouderen,
opvoeders en ouders. Het kind
komt met zijn liefhebberijen te
voorschijn en begint te zoeken naar
iets wat het persoonlijk het meest
interesseert, maar het zal er bij ge-
holpeji moeten worden.
Geleidelijk groeit zijn belangstel-
ling voor zijn boeken en zijn spe-
ciale voorkeur en steeds meer zal
hij zelf gaan zoeken naar kennis,
lectuur en eigen bezit voor z n zelt
getimmerde boekenplank of haar
persoonlijk versierd kastje.
JiTist door een voorzichtige en
oordeelkundige leiding zal de lief
de voor het boek als bezit, vnend
Zeepost kan verzonden worden
naar Nederlands Oost-Indie met het
m.s. „Tabian", dat op 9 Maart a.s.
vertrekt
Naar Curacao en de ovenge over
zeese gebiedsdelen in de West kan
dit geschieden met het s.s. „Stuyve-
sant", dat op 2 Maart en met het
m.s. „Hestia", dat op 9 Maart a.s.
vertrekt.
Het verdient aanbeVeling, de
stukken tenminste 2 dagen voor
het vertrek der schepen te posten.
,Wij begonnen juist weer goed op
gang te komen sinds de moeilijkhe-
den van de oorlog, maar na de
brand van de" afgelopen maand zul-
len wij zonder krachtige hulp van
de Nederlandse katholieken met m
staat zijn ons werk voor de rege-
rings- en voogdijjongens op behoor-
lijke wijze voort te zetten. Met
deze woorden schilderde Mr. A. O.
H. Tellegen, president van Harre
veld, het gesticht voor regerings- en
voogdijjongens, de gevolgen van de
brand, die de rechtervleugel vin de
oude havezate Harreveld, gelegen
tussen Varseveld en Lichtenvoorde,
in puin legde. Geregeld verblijven
in dit opvoedingsgesticht een 200-
tal jongens van tien tot twintig jaar,
die tot de zwaar verwaarloosde of
misdadige jeugd gerekend moeten
worsen en door de Broeders van
O. L. Vrouw van Zeven Smarten tot
bruikbare en voor het maatschap-
pelijk leven weer geschikte jonge-
mannen moeftn worden gevoripd.
Het gesticht heeft zijn eigen scho-
len, eigen werkplaatsen, waar de
jongens een vak leren, een grote
boerderij, zodat onder normale om-
standigheden het gesticht vooree"
groot deel ih zijn eigen onderhoud
voorzag
In de oorlog moest het werk. on
der druk van de bezetter, worden
stopgezet. Ondanks alle pogingen de
beslissing der Duitsers tegen te wer-
ken. moest men in September1944
het gebouw verlaten. Men heeft het
"huis toen aangeboden aan het Rode
Kruis, als ziekenhuis. Er werden 700
zieken in ondergebracht met het
verplegend personeel totaal onge-
veer 1000 man. Door deze overbe-
volking was het gebouw totaal uit-
geleefd. Na de oorlog moest alles
geheel hersteld worden, de riolenng
moest vernieuwd. Terwijl het
hele onderhoud van het Gesticht
vroeger door de bewoners zelf ge-
schiedde, kostte het verven thans
alleen al 112.000.
De brand heeft veel van dit werk
ongedaan gemaakt en stelt het be-
stuur voor nieuwe dubbele kosten.
Kleding. schoeisel enz. zijn ver-
brand. De kosten om de jongens
weer behoorlijk gekl^ed te krijgen,
vragen alleen reeds een directe uit-
gave van f5.000—Om een enkel
ander voorbeeld te noemen:
Voor vier .van de acht eetzalen
moet Qgenblikkelijk nieuw eetgerei
worden aangeschaft. En dit juist op
het moment, dat de veremging ten-
gevolge van de bijzondere na-oor-
logse herstelwerkzaamheden finan-
cieel feitelijk geheel aan de grond
Z3Om direct dit werk te kunnen
voortzetten is reeds een bedrag van
f50.000 noodzakelijk, terwijl voor
volledig herstel van het behouden
gedeelte van de installaties, zwaar
gehavend door het overmatig ge-
bruik in oorlogstijd, een bedrag van
een a twee ton gemoeid zou zijn.
Als noodvoorziening zijn tijdelijk
een 100-tal jongens ondergebracht
in het militaire kamp bij Eibergen,
door de Minister van Oorlog wel-
willend ter beschikking gesteld.
Deze dubbele huysvesting brengt
uiteraard een duurdere exploitable
met zich mede. Hoe zeer de jongens
het werk wat voor hen gedaan
wordt, waarderen, blijkt wel hier"
uit, dat geen hunner van de brand
gebruik gemaakt heeft om weg te
lopen. Trouwens hiertoe zouden zij
anders reeds, gelegenheid genoeg
gehad hebben, want Harreveld is
een opvoedingsgesticht zonder ge-
sloten deuren. De jongens worden
opgevoed tot zelfstandigheid en
kunnen vrij in het dorp voor het
gesticht boodschappen doen en der-
gelijke.
Dit belangrij"ke opvoedingswerk
mag niet stagneren. Hoewel het °e-
stuur van Harreveld liever zijn
gewoonte getrouw zijn werk in
alle stilte zou voortzetten, is het nu
gedwongen de grote trom te roeren
en een beroep te doen op de mede-
werking van de katholieken in Ne
derland.
Het is een grootscheepsa actie tot
hulpverlening begonnen, waarover
een advertentie elders in dit blad
nadere bijzonderheden geeft en
waaraan nuttige en aantrekkelijke
geschenken zijn verbonden.
%n metgezel groter gaan worden
en zal de geest van dit menselijk
wezen, rijper en zelfstandiger ge
worden, zich gaan bezig houden
met alles. wat de litteratuur aan
schoonheid te bieden heeft. En die
schoonheid is A> diep en groot. dat
men iedere keer weer opnieuw er
door wordt »v»;dst, ontroerd of ge-
troffen, na»» gelang stemming en
aanleg.
Wanneer die liefde voorhet
goede boek is gegroeid en aange-
kweekt zal er een geweldige rijk
dom voor de lezer te vinden zijn in
onze gehele Nederlandse letterkun-
de van Hadewijck tot Dick Ouwen-
dijk of Marsman, Aafjes en nog
jongere schrijvers en dichters. De
jonge mensen, die op de scholen
geleerd hebben, dat onze Middel-
eeuwen diep en vol zijn van men-
selijke ontroering en dat behalve
Vondel. Hooft. Huygens, Starter,
Brederode, Bilderdijk nog vele an
deren hun inspiratie's op papier
hebben gezet, zullen hun leven
lang dankbaar zijn voor die ont-
dekkingen en hun boekenkast zal er
het sprekend voorbeeld van zijn.
En waarom zouden ze behalve
van A. den Doolaard, J. J. Klant,
Ant. van Duinkerken, Jan Engel-
man. Anton Coolen, de Man niet
lezen wat H. van Alphen, Lange-
dijk. Staring, van Lennep, Huyde-
cooper. Jac. Perk en Kloos hebben
geschrevin?
Behalve voor deze categorie is
ook voor de anders ingestelde na-
turen een schat van goede lectuur
te vinden van Nederlandse en ver-
taalde schrijvers. Want wie k:ent
tegenwoordig niet „De Citadel" en
De sleutels van het koninkrijk
van A. J. Cronin, of. ..Muizen en
mannen", „De druiven der gram-
schap" van John Steinbeek. Pearl
S. Buck, de prachtige boeken van
Daniel Rops en de werken van de
vele moderne Nederlandse schrij
vers en dichters zoa^s „Het geschon-
den gelaat", ..Maria en haar tim-
merman". ..Kinderen van ons
volk". „De blijde voleinding". ..De
goede moordenaar", ..Lentestorm
..Orient-expresse", ..Bruiloft der
z£ven zigeuners", „Dp grote verwil-
dering", ..Het leven is een avon-
tuur", ..Memoires van Pieter Has".
..De avonturen van Bill Clifford
en vele. vele anderen.
Men zegt. dat slechts dertig pro-
cent Nederlanders werkeliike boe-
kenliefhebbers zijn, wii achten dit
cijfer veel te laag. gezien de grote.
be'langstelling van alle categorieen
en lagen der bevolking voor het
goede boek. Niet om het als rijke I
parvenu's in pracht band en ver-
guld op snee in een kast te zetten.
maar om het te lezen en -weer te
lezen. Het is een wonderlijk mid-
del om deze hyper-nerveuze tijd.
door te kunnen komen zonder er
op achteruit te gaan.
Men kan van mening verschil-
len over een schrijver, een boek. oi
een verhaal. maar men kan nooi'
ontkennen. dat in alle tijden, waar-
in het boek zeldzaam of publiek
bezit werd, het een vriend en trouw
metgezel was, tot vormine van eer
ieder mens. T. v. d. H
Zoals de jongens van Harrevelc
vertrouwen op bestuur en broeder; I
om hen tot goede leden van dt
maatschappij -te maken, zo reken:
Harreveld op de steun van Katho
liek Nederland om zijn zo onmis
baar werk te kunnen voortzetten.
>4--
In het Vredespaleis te Den Haag is voor het Internationale Ge-
rechtshof een begin gemaakt met de behandeling van het ge-
schil tussen Engeland en Albanie. Overzicht tijdens het verhoor
in de Engelse vertegenwoordiger Sir Hartley Shawcross. De
Engelse juristen hebben naar traditie alle nog een pruik op.
van
Om zijn mond en op zijn voorhoofd
vertoonden zich diepe groeven. H
Her, met gebalde vuistcn en hij
hid het voorkomen van iem
dfe in doodsangst verkeert en die
nipt soed weet. wat hem verder
doen sfaat. Toch nam het tegen-
woordige zijn gedachten nmt in he-
slag. Hii dacht met over de vrese
liike gebeurtenis. die zich Zoeven
had afgespeeld. Al die tijd vertoef-
de hij met zijn overdenkingen in
het verleden en dat verleden wa
de hem niet loslaten.
Thuis gekomen vond hij net ge
hele vrouwelijke personeel totaal
overstuur en niet in staat, hem
antwoord te geven op zijn vragen.
De huisknecht en de tuinman wa
ren er met de andere mannen van
het dorp op uit gegaan. Hij liet een
stalknecht komen en opd£rYr<?ef
hem Van hem hoorde hij, dat hel
lichaam van Margau om een uur
of twaalf in een grcppel bij, het
pad, dat door het moeras ,heem
gaat, gevonden was. vlak bij de
zoom van het Tregat-bos. Toen
men hem vond, was hij nog in le
ven en men had hem naar Huize
Tregat gebracht, omdat dit het
naastbijzijnde huis was. De dokter
had de verantwomdelijkheid voor
dit vervoer op zich genomen. Hij
had zijn best gedaan, om de onge-
lukkige tot het bewustzijn terug te
brensln maar was daann met ge-
slaagd en een uur later was myn
heer Margau gestorven
..En juffrouw Margau.
Va E^ werd terstond een bode Jiaar
Linonvaux gezonden", antwoordde
de man. ..Maar ze was de vonge
avond niet thuis gekomen. De
dienstbode dacht, dat zy en ha
vader hier nog een nacht ianger
gebleven waren. Ik geloof, daf
men tot nog toe geen er -el spoor
van haar gevonden heeft. myn
heer, maar men zoekt heel de oto-
trek af en men zal ongetwyfeld
hethaar wel vinden."
„Haal een geweer", beval Val-
lon. „en wacht dan op m.e. Je kunt
immers schieten?"
„Jawel, mijnheer..- zowat ten
minste."
„Uitstekend. Zorg dan, dat je
over een uur aan de poort op me
te wachten staat. Hebben ze de
bossen om het huis al doorzocht?"
„Het allereerste. mijnheer; maar
hoogstens een stuk of zes man heb
ben' zich daar aan willen wagen.
..Zulke sufferds!" riep Vallon ge-
ergerd. „We zullen ze samen nog
eens doorzoeken. Jij bent^ immers
niet bang, wel?"
De man begon ta lacben.
„Ik ben niet bang, mijnheer
zeker niet voor spefcen!"
„Je hoeft nergens bang voor te
zijn, als je je kop maar bij elkaa*
houdt en op tijd schietl.Goed raak,
hoor!"
Vallon ging naar de rookkamer
en schelde. Een doodsbleek dienst-
meisje kwam binnen. „Stuur juf
frouw Berthe bij me", _zei hij, „en
zeg, dat ze vlug komt."
Enige minuten later kwam de
huishoudster binnen. Ze had riffle
ogen, alsof ze gehuild had.
„Waar is mijnheer Margau?
vroeg Vallon.
„Op de grote rode kamer, mijn
heer", antwoordde ze flauwtjes.
„Dank u, juffrouw Berthe", zei
Vallon, ..dat is alles, wat ik van u
weten wilde. Ik zal even naar boven
gaan kijken."
„Het dejeuner is klaar, mijnheer.
U zult het me niet kwalijk nemen,
dat het eten een beetje mislukt is.
we waren allemaal zo zenuwachtig,
ziet u?"
Met die woorden verliet ze de ka
mer en Vallon begaf zich naar bo
ven. Maar opeens veranderde hij
van plan en gjng naar de eetkamer
waar hij om zijn maaltijd belde. Hij
was een uitermate praktisch aange-
legd man en hij wilde het er niet op
wagen, d^t zijn trek bedorven zou
worden, door wat hij in die rode
kamer te zien zou krijgen. Na ge-
geten te hebben stak hij 'n sigaar
op en ging naar boven. Vallon had
lang in een streek geleefd, waar het
mensenleven zoo g<5ed als niet ge-
teld wordt en het kwam niet bij
hem op, dat 't minder passend was,
met een sigaar in de mond- bij een
dode te komen.
De kamer lag in half-duister, toen
hij er binnenkwam. De rode gordij-
nen. waren dichtgetrokken en het
licht dat er dooorheen viel, vei
hoogde nog slechts de somberhei
van het vertrek. Vallon zag iets ot
der een laken op het bed liggei
liep naar de ramen en trok de goi
dijnen open. "Het zonlicht stroomc
naar binnen. Daarop ging hij na;
het bed terug en trok het lake
weg. De ogen waren dichtgedruk
maar zelfs cdoor de gesloten oogli
den heen, scheen het hem toe d;
hij de uitdrukking van ontzettir
nog zien kon, die ook over het g'
hele lichaam van de dode schec
uitgespreid. Vallon raakte het voo
hoofd aan het was ijskoud. Daa
na onderzocht hij hals en schoude
zorgvuldig. Op het witte vel v;
de hals waren vijf blauwe plekkf
en een klein stukje vlees was uitg
scheurd.
Hij bedekte het gelaat, trok c
gofdijnen dicht en ging naar ben
den. De stalknecht stond reeds
hem te wachten, Hij ging naar zi
werkkamer, keek de revolver, d
hij in die dagen steeds bij ziil
droeg nog eens voor alle zekerhe I
na, nam nog een dozijn patronil
uit 'n doosj§ en voegde zich bij <1
knecht. Deze droeg een dubbelloop I
jachtgeweer. I
Ze gingen het grasveld voor h
huis over en door een klaphekje h
bos in. Door het dichtgeblader
scheen het zonlicht, zodat het go<
licht was in het bos. Naar alle ka J
ten hadden ze een vrij uitzicht tu
sen de eikenstammen door. In h J
begin keek Vallon zorgvuldig na j
de grond, of hij geen sporen k<
ontdekken van iemand, die door
woud gegaan was.
(Wordt vervolgc
