„De wereld is gesteld
voor een grote bedreiging
L
OM ERICS LIEFDE
Cripps laat de Engelsen vasten
CANADA, HET LAND VAN
DE TOEKOMST
GEESTELIJKE VERARMING
DER FILMPROGRAMMA'S
Wij hebben de plicht,
de vrijheid te verdedigen!
r
r~
Het bewijs
PAG. 3
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Dinsdag 16 Maart 1948
Strenger dan Episcopaat!
Moeilijkheden, teleurstelling,
doch ook vele kansen wachten
de Nederlandse emigrant
WERELD VAN DE FILM
Bijwerk van het doek verdwenen
Verklaringen van
Kardinaal Griffin
N
Katholieke Actualia
J
V.
J
Katholieke leraren
vergaderen in Alkmaar
Nachtpatrouille
RONDE-TAFEL-
CONFERENTIE
Donderdag laatste
vergadering
- -
i
i(gs»
n
FEUILLETON
Op het vliegveld Gilze-Rijen zijn door de commandant Zeemacht
Nederland, Schout bij nacht J. J. L. Willinge, een aantal adel-
borsten-vlieger der eerste klasse bij de Kon. Marine Reserve,
beedigd. Schout bij nacht J. J. L. Willinge neemt de eed af.
(Van onze medewerker Graaf M. de la Bedoyere)
BIJ HET BEGIN van de Vasten schreef een katholieke krant,
dat nu eens een minister van de Kroon de Bisschoppen in
hun Vastenbrieven had overtroefd. De Bisschoppen hadden hun
kudde herinnerd aan de plicht van boete en offer gedurende de
H. Vastentijd, maar Sir Stafford Cripps had het hele volk mede-
gedeeld, dat, tenzij de mensen zich een zeer grote gestrengheid
gingen opleggen en harder en longer werkten en niet bleven
aandringen op hogere lonen en winsten, het hele land spoedig
aan de grand zou zitten.
Jammer genoeg verkeerde Sir
Stafford Cripps niet bepaald in een
situatie waarin hij een beroep kon
doen op de geestelijke motieven,
welke de gelovigen de aanmanin-
gen van hun Bisschoppen doen be-
antwoorden.
Jammer genoeg ook beseffen de
mensen, ondanks zijn waarschu-
wingen en die van andere Ministers
nog lang niet voldoende de ernst
van de toestand. Dit ligt gedeelte-
lijk aan de Regering, omdat ze er
weinig blijk van geeft, dat het haar
werkelijk menens is wat het ge-
vaar van een bankroet betreft. Zo
stonden bijv. een dag of twee na
de waarschuwingen van Cripps de
couranten vol nieuws over bijv.
hoe wonderlijk de genationali-
seerde Spoorwegen zullen worden,
hoe de stations zullen worden op-
getuigd en nieuwe artistieke naam-
borden zullen krijgen, hoe helder
de locomotieven zullen worden ge-
schilderd, hoe vacantietreinen van
de zomer weer zullen worden inge-
voerd.
Geen wonder dat de gewone man
de ernst van de toestand- niet kan
beseffen wanneer wij binnen on-
geveer zes maanden volledig zon-
der goud en dollars zitten om onze
voedsel- en grondstoffeninvoer te
betalen.
Actie van gebed en boete
Van de andere kant bieden de
slechte wereld-situatie en de eco-
nomische gevaren van ons eigen
land de katholieken tenminste de
gelegenheid tot werkelijke actie
over te gaan. Zo vemamen wij nog
deze week, dat er van de zomer
een geweldige bedevaart van ge
bed en boete zal worden georgani-
seerd.
Als model is genomen de grote
bedevaart naar Vezelay in 1946.
toen bedevaartgangers yan vele
landen te voet zware kruisen droe-
gen naar Vezelay. Daar werden 14
kruisen opgericht en er werd ruim-
schoots publiciteit aan de gebeurte-
nis gegeven.
De Engelse bedevaart. die voor
deze zomer wordt georganiseerd,
zal plaats hebben bij de historische
schrijn van Walsingham in het
Graafschap Norfolk. Walsingham
was de beroemdste van de schrij-
nen van O.L. Vrouw voor de her-
vorming en werd, honderden jaren
lang na haar verwoesting door
Hendrik de Achtste, verge ten. Maar
de devotie voor de schriin is in de
ze eeuw weer opgeleefd en is he-
den ten dage verreweg de popu-
lairste bedevaartsplaats in het land.
Veertien groepen bedevaartsgan-
gers. die van alle delen van het
land optrekken, zullen het kruis te
voet ongeveer 300 km. meedragen
en te Walsingham bij elkaar komen.
waar deze kruiswegstaties blijvend
zullen worden opgericht. Men ver-
wacht dat te Walsingham zelf dui-
zenden bedevaartgangers bij een
zullen komen om de kruisen in ont-
vangst te nemen en er zal de hele
nacht door gewaakt en gebeden
worden.
Bedevaart naar oude tram
In de moderne kerk hebben na-
tuurlijk verschillende soorten be-
devaarten bestaan, waarvan vele
van luxueuze soort waren en nau-
welijks verschillend van een ge-
woon vacantietochtje. De bede
vaart naar Vezelay gaf nieuwe nof-
men aan. Dat was een werkelijke
bedevaart zoals in vroeger dagen.
De bedevaartgangers deden de he
le reis te voet. Om beurten droegej
zij een zwaar kruis. 's Nachts slie-
pen zij waar ze konden. Nu en dan
ontmoetten zij een spottende me-
nigte. Zij baden onophoudelijk en
luisterden de hele weg door naar
conferenties van hun geestelijken
en hielden diensten om de tussen-
komst van de hemel af te smeken.
De meest-enthousiaste en vurige
Engelse bedevaartgangers was een
oud 'soldaat Charles Osborne, en
aan zijn werk en initiatief is deze
grote bedevaart van deze zomer te
danken. Hij werd bijzonder getrof-
fen door het onderscheid tussen 'n
bedevaart van echt gebed en boete
en de gewone plezier-bedevaarten.
We kunnen gerust aannemen dat de
komende pelgrimage het ideaal
dicht zal benaderen en het is te
hopen dat dit voorbeeld in andere
landen navolging vindt. Want de
wereld heeft erg behoefte aan, een
openbaar gebed en boete van vu
rige katholieken.
Ik geloof dat de voorgenomen
pelgrimstocht diep indruk zal ma-
ken op mijn landgenoten. De En
gelsen zijn in de grond godsdien-
stig en zijn gemakkelijk vatbaar
voor werkelijke godsdienstige geest-
drift. Misschien hebben wij de laat-
ste jaren ons er wel wat te veel op
geconcentreerd de godsdienst uiter-
lijk beschaafd, gemakkelijk en ver-
standelijk te maken en vergeten
dat wat de mensen werkelijk m
beweging brengt, niet argumente-
ring is maar het voorbeeld van de
godsdienstbeleving, bovennatuurlu-
ke liefde en zelfopoffering. Men
herinnert zich de woorden van
Newman toen hij nog protectant
was: ..Als gij Engeland wilt beke-
ren moet gij barrevoets naar de ta-
briekssteden gaan, moet gu tot het
volk prediken zoals St. Franciscus
Xaverius, moet gij U laten gooien
en trappen en ik zal erkennen
dat gij kunt wat wij niet kunnen'
De emigratie van Nederlanders
naar Canada lijkt bij oppervlakkige
beschouwing veel op een massale
landverhuizing. Dit vindt zijn oor-
zaak in het feit, dat door het be-
staande tekort aan transportgele-
genheid bij de regelmatige lijndien-
sten, de Nederlandse regering de
helpende hand heeft geboden en
enige schepen ter beschikking heeft
gesteld, die de emigranten in grote
getale tegelijk naar hun nieuwe va-
derland vervoeren. Op 12 Maart ver-
trekken de eerste honderden van
de 10.000 per Kota Inten uit Rotter
dam. In werkelijkheid echter is het
voor elke emigrant een individuele
onderneming. Hoewel de meesten
hunner voor ogen hebben zich zo
spoedig mogelijk zelfstandig als
boer te vestigen, is dit niet direct
mogelijk, aangezien zij door de gel-
dende restricties daartoe niet vol
doende geldmiddelen uit Nederland
kunnen overbrengen. Zij moeten
dus als landarbeider begfVinen, het-
geen althans dit voordeelbierit, dat
zij nu gedwongen zijn vomoende er-
varing op te doen alvorens de grote
risico's van het zich zelfstandig
vestigen in een vreemd land op zich
te nemen. Doch voor zij als landar
beider toegelaten worden, moeten
zij over een werkgever beschikken
die bereid is de aanvraag tot hun
toelating in Canada bij de Canadese
regering in te dienen. Voor elke
emigrant persoonlijk moet dus door
de toekomstige werkgever een aan-
vrage worden ingediend, welke al
of niet wojrdt goedgekeurd door de
Canadese regering; volgt een goed-
keuring dan begeeft de Nederlandse
emigrant zich op eigen kosten naar
het adfes van zijn werkgever, welk
adres dus bekend is voor hij Neder.
land verlaat.
Voor hen die niet over connecties
beschikken, wordt op andere wijze
gezorgd, en wel door de Nederland
se landbouwattach^ verbonden aan
de Nederlandse ambassade te Otta
wa. De emigratieattache ontvangt
van de Stichting de noodzakelijke
gegevens en rapporten omtrent alle
emigranten en tratht voor elk van
hen een geschikte werkgever te vin-
den".
Dit is in een land als Canada, dat
zich uitstrekt over een afstand van
3000 mijl en een zeer gedecentrali-
seerd bestuur heeft, een ontzaglijke
taak en de organisatie zal steeds
moeilijk blijven, omdat deze in de
ver van elkander liggende gedeel-
ten van Canada sterk verschilt van
opzet.
Van elke emigrant is dus bekend
naar welk adres hij zich begeven
moet, en direct na aankomst van
een boot worden de emigranten, ria
vervulling van fie formaliteiten met
bussen naar het station vervoerd,
teneinde zich nog dienzelfde dag
met de trein naar het voor hem be-
stemde adres te begeven.
Na de eerste ..wittebroodsweken"
komen de moeilijkheden de emi
grant bestormen. Moeilijkheden met
de taal heimwee, kleine en grote
teleurstellingen van allerlei aard.
In de regel blijkt dat ondanks alle
waarschuwingen de toekomst toch
te licht is ingezien. Ongetwijfeld
biedt Canada met zijn oyervloed
van land, de. landbouwer meer mo-
gelijkheden dan het dichtbevolkte,
Nederland. Doch in het bijzonder de
eerste jaren zijn hard en moeilijk
en het vereist een sterke wil en een
gezond lichaam om zich tot het
ideaal „de zelfstandige boer" op te
werken.
Pogingen worden aangewend om
de Canadese regering een voorlich-
tingsdienst en zo mogelijk een fi-
nancieringssysteem tot stand te
doen brengen voor emigranten die
zich na voldoende ervaring te heb
ben opgedaan, zelfstandig willen
vestigen.
Zoals reeds eerder werd opge-
merkt: de enorme uitgestrektheid
van het land Canada, zijn dunne be-
volking, het gedecentraliseerde be
stuur en verder het feit, dat de pro-
blemen van onze emigranten voor
hen en ons.wel zeer belangrijk zijn.
doch in Canadees verband gezien
slechts de problemen van een klei
ne groep zijn, maken dat de uit-
voering van het bovenomschreven
werkprogramma zich betrekkelijk
langzaam voltrekt. Grote steun
wordt ondervonden van Harer Ma-
jesteits ambassadeur in Canada, die
ondanks1 zijn drukke ambtsbezighe-
den geen gelegenheid voorbij laat
gaan om voor de belangen der Ne-
derlanders in de bres te springen.
DE PERIODE NA DE OORLOG heeft een opvailende verande-
ring gebracht in de programma's van de filmtheaters. Deze
verandering betekent in feite een beperking van de variatie,
waarmede een belangrijk deel van het publiek echter niet is
ingenomen. Het komt herhaaldelijk voor, dat men zich tevreden
moet stellen met een kort binnen- en buitenlands joumaal en
vijf minuten reclame, gevolgd door een hoofdfilm, die dikwijls
een lengte heeft van meer dan drie uur. Het soms zo belangrijke
kleine werk in de vorm van documentaire- of tekenfilm krijgt in
zo'n programma geen kans.
Wij menen deze waarschijnlijk
door de lengte def Amerikaaftise
films opgedrongen wijziging in het
programma te moeten betreuren,
omdat om redenen van sociaal en
cultureel-paedagogische aard vooral
in Nederland alles pleit voor een
grotere variatie.
Het is een niet te loochenen ver-
schijnsel, dat de grote speelfilm
over het algemeen een ontspannend
karakter draagt en is afgestemd
op het amusement van de massa. Al
moge dan de Rijkskeuring en K.F.C.
Dr. Jan Papanek, de Tsjechische vertegenwoordiger bij de Ver.
Naties, die een protest 'heeft ingediend tegen de gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije, tijdens een persconferentie in Lake Success
NAAR aanleiding van de jongste
gebeurtenissen in Tsjecho Slowakije
heeft de Aartsbisschop van West
minster. Kardinaal Griffin ver-
klaard; Men mag niet vergeten, dat
de communistische controle in
Tsjecho Slotvakije een nieuwe stap
betekent in de communistische
agressie tegen de wereld.
De publicatie van de
plannen der Tsjecho.
slowaakse regering
voor de nationalisatie
van het onderwijs is
aanleiding geworden
tot de stichting van
een „Unie der Bijz.
Scholen" met het
doel de vrijheid van
het bijzonder onder
wijs in Bohem^n en
Moravie ,te handha-
ven en te verdedi
gen. Een der eerste
daden dezer Unie was
de overhandiging van
een uitvoerig memo
randum aan de mi
nister vSn onderwijs
Stranski. Dit memo
randum brengt o.m.
in herinnering de
vervolgingen. waar-
aan de bijzondere
scholen blootstonden
van de zijde der na-
zi's en de beloften,
die de voorlopige
regering heeft ge-
daan aan de voor-
avond van de bevrij-
ding vait het land. A
De grootste film, wel
ke sinds het einde
van de oorlog in Chi
na - geproduceerd
wordt, draagt de ti-
tel „De Heilige Stad"
en beschrijft het le-
ven van een Ameri-
kgans missionaris, die
tijdens de oorlog zijn
gelovigen beschermde.
In Argentinie wordt
een film vervaardigd
over het Ieven van
de eerste Zuid-Ame-
rikaanse Heilige. Rp-
sa da Lima (1586
1617). Het Katho
lieke college van de
H. Familie te Cairo
mag zich in een grote
belangstelling der
Egyptenaren verheu-
met 16 leerlingen
bftgonnen. 9 Onder
de titel: „Cijfers. die
te denken geven" be-
richt het diocesane
„St. Petrusblatt". dat
van Mei 1942 tot Sep
tember 1947. de Ber-
lijnse Justitie 52.362
zaken van eehtelijke
onenigheden te be.
handelen kreeg. Vol-
gens een Berlijns
dagblad, zouden er 8
gen. Van de 1680
leerlingen zijn 1447
Egyptenaren. De 233
overigen behortn tot
19 verschillende na-
tionaliteiten. Onder
de studenten zijn de
Katholieken in de
minderheid n.l. 698.
Zij behoren tot de
Armeense, Chal-
deeuwse, Koptische
Griekse, Latijnse. Ma-
ronitische of Syri-
sche ritus. Het ove-
rige aantal leerlingen
is niet-katholiek. On
der hen zijn 263 mu-
zelmannen. Het col
lege werd in 1879
nieuwe tribunalen
moeten worden opge
richt om de lopende
zaken sneller te kun
nen afhandelen.
De katholieke vrou-
wen in Tokio hebben
een literaire vereni-
ging in het leven ge-
rOepen, die het Ja-
panse publiek van
katholieke publicaties
zal voorzien. De li
teraire afdeling houdt
zich voornamelijk be-
zig met vertalingen.
terwijl de culturele
sectie de geestelijke
orientering van jeug-
dige meisjes beoogt.
Daaraan is voorafgegaan het bin-
nendringen in Estland, Letland en
Litauen. waar de vrijheid dezer
volkeren met het Russische regime
werd weggenomen.
Polen, dat in de laatste oorlog
dapper vopr zijn vrijheid vocht,
kan nu geen vrije verkiezingen
meer houden om zijn eigen rege
ring te kiezen, andere landen is 't
evenzo vergaan, Albanie, Bulgarije,
Joegoslavie, Hongarije en Roemenie.
Overal worden dezelfde methoden
toegepast en worden de rechten van
de mens en de vrijheid en de onaf-
hankelijkheid der volkeren zonder
meer terzijde geschoven.
In Frankrijk en Italie, zo vervolg-
de de Kardinaal. stellen de commu-
nisten alles in het werk om het na-
tionale leven te verstoren en het
land in onrust te brengen. En in
het Verre Oosten, met name in
China, verhinderen de communisten
een normaal en vredig leven.
Europa en de gehele wereld zijn
heden gesteld voor een grote be
dreiging. Dit stelt ons voor de
vraag of wij in de toekomst voor
of tegen God zullen willen strid
den. Van het antwoord op deze
vraag zal het ook afhangen of wij
voor of tegen de mensheid zullen
willen handelen. Ofwel wij zullen
ons moeten inspannen de rechten
van God en daarmede ook .de
rechten van de menselijke persoon
te verdedigen of door ons aan 'n
systeem te onderwerpen, dat in
naam van de democratic ds
mensheid tot slaven maakt.
Wie de rechten van God loochent
en ze bestrijdt, bestrijdt ook de
mensenrechten en maakt zich tot
een willoos werktuig in de handen
van gewetenloze dictatoren, die
zich in geen enkel opzicht bekom-
meren om het welzijn van hun aan-
hangers.
De Kardinaal besloot met de vol-
gende worden:
Als Christenen hebben wij de
plicht ons erfdeel onyefminderd te
haridhaven en de vrijheid te ver
dedigen. Wij moeten echter ook nog
meer doen. Wij moeten zorgen dat
sociale liefde en gerechtigheid in-
gang vinden en daardoor aan de
mensheid bewijzen. dat het Chris
tendom aan de mensheid vrede,
vrijheid en een rechtvaardige orde
I brengt.
DIE HONDENPOOT TOCH
Een Nederlandse automobi-
list ontdekte jn Brussel, dat
zijn wagen spoorloos was
verdwenen. Later bleek, dat
de auto door de Brusselse po-
litie was weggehaald, omdat
een Belg meende, dat het zlJn
wagen zou kunnen zijn.
A.N.W.B., consulaat, ge-
zantschap en nog meer in
stance's hebben er zich, zon
der resultaat. mee bemoeid.
De wagen blijft weg, om
dater een teervlek op
een van de kussens zit en de
Belg zegt, dat dit een afdruk
is van een hondenpoot, die
zijn hond er jaren geleden in
gezetheeft.
Zoek het maar uit!
President Trpjnan zal Woensdag
voor een verenigde vergadering
van het congres verschijnen om de
critieke buitehlandse toestand te
bespreken.
keuring tot op zekere hoogte een
garantie bieden voor al te ontbin-
dende be'invloeding, men kan toch
niet zeggen. dat dergelijke rolpren-
ten elementen bevatten, die bijdra-
gen tot de culturele en geestelijke
verheffing.
De bioscoopbezoeker heeft het
recht die hoofdfilms te gaan zien,
waarin hij behagen schept. Doch ln-
dien het programma voorts ruimte
biedt voor het inlassen van kleine
films, die wetenschappelijk, cultu
red of artistiek iets betekenen, dan
wordt hierdoor aan dergelijke pro
gramma's een bepaalde waarde ge-
schonken. die wij er thans veelal in
missen. Indien er tijd overblijft,
plaatst men liever een variete
nummer op het toneel. Met alle
waardering voor de verrichtingen
dezer artisten. achten wij in een
bioscooptheater het ^vertonen van
een bijzondere film toch belang-
rijker.
Nederlandse cineasten
Ten aanzien van Nederland klemt
bovendien nogde noodzaak, dat
onze cineasten zich in verband met
de geringe afzetmogelijkheden en,
verdere belemmerende omstandig-
heden moeten beperken tot het ma
ken van kleine films. Indien men in
onze theaters en dit geldt vooral
in de grote steden voor het ver_
tonen van dit werk geen tijd be-
schikbaar stelt, zal het Nederlandse
volk slechts sporadisch kennis kun
nen nemen van de prestaties der
eigen filmkunstenaars
De Ned. Bioscoop'/nd heeft ook
in dit verband haar leden bepaalde
verplichtingen opgelegd. Bij de door
de Regering geuite nadrukkelijke
wens, dat de gemeenten de verma-
kelijkheidsbelasting zullen verho-
gen tot minstens 45%, is de moge-
lijkheid tot een lager percentage
voor de bioscopen open gelaten,
mits het programma deels wordt
gewijd aan films, die een cultureel
karakter dragen.
De ervaring leert echter, dat het
publiek hiervan blijft verstoken. In
tegenstelling met de voor-oorlogse
periode is de vertoning van een
Walt Disney tekenfilm in een ge-
woon theater een uitzondering. En
I documentaires, die ons op boeiende
wijze in aanraking brengen met de
zeden, gewoonten en de natuur van
andere landen, vormen eveneens
een zeldzaamheid.
Wij kunnen dit verschijnsel in
artistiek en cultureel verband
slechts zien als een gemis, dat nood-
zakelijk moet worden aangevuld.
Pieter van der Valk
Op 31 Maart, 10 uur, houdt de
Kath. Lerarenvereniging „St. Bopa-
ventura" (seer. Johan de Wittstraat
35, Leiden) haar algemene vergade
ring in het Victory-hotel, te Alk
maar. Besproken 4al worden het
rapport van de Commissie ter be-
studering van de instelling van een
lichaam met verordenende bevoegd-
heid op onderwijsgebied. Inleider is
de Z.Eerw. Pater drs. A. Wessels S.J.
In verschillende gebieden in
Oost-Java is de rust volkomen
weergekeerd. Daar, waar zich geen
republikeinse strijdkrachten meer
bevinden is de patrouille-actie spe-
ciaal gericht tegen rampokkers, die
het begrepen hebben op de bezit-
tingen van de bevolking en voor
een rji°or(i niet terug deinzen. Reeds
werd een aantal van deze misdadi-
gers gearresteerd, doch enkele ro
vers maken deze streken nog onvei-
lig
Op een afgelegen militaire post,
ergens in de voorlopers van het ge-
bergte, komt een patrouillebevel
binnen. Een kort bevel, gesteld in
nuchtere zinnen. Nachtpatrouille.
Eerst naar punt zoveel, dan via
punt x naar punt y en vervolgens
weer terug naar de basis. Vertrek
te' 22.00 uur. Opdracht: controleren
of er mensen buiten zijn met min
der goede bedoelingen, gewapende
en verdachte personen arresteren!
Om tien uur treedt de patrouille
aan. Een Javaan van de desa politie
gaat mee. Korp. Tj. Steensma uit
Leeuwarden is patrouillecomman-
dant. Het is donker want tie maan
komt pas in de nanacht op. We gaan
door de versperring die de post
omringt, slaan een kampongpad in.
Door de regen die in de vooravond
viel is het kleiachtige paadje glad.
We dalen af in een ravijn. Het valt
niet mee want het glibberige klei-
pad, de helling en de losse stenen
die op het paadje liggen, maken het
lopen niet gemakkelijk. Een doffe
bons, gevolgd door een onderdrukt
gemompel, bewijst dat een der man-
nen zijn evenwicht niet wist te be-
waren. Glibberend en glijdend gaan
we verder. Af en toe wordt de,
stilte onderbToken door een val,
waarop direct met gedempte stem
enige krachttermen volgen en ge-
grinnik. De lachers hebben echter
zelf moeite genoeg om op de been
te blijven. Na drie ravijntjes wordt
de weg wat vlakker. In het struik-
gewas klinken de geluiden van de-
nachtinsecten, bomen silhouetteren
inktzwart tegen de dofdonkere
lucht. Al zijn onze ogen aan het
duister gewend, toch zien we niet
veel, vooral niet als na een uurtje
de sterren achter een dik wolken-
dek verdwijnen en een mals regen-
tje neer begint te tikken. De paad-
jes worden nog gladder en de en
kele dingen die we met het blote
oog waar konden nemen, verdwij
nen in de duisternis van de regen-
achtige tropennacht.
We rusten bij een kamponghutje.
Rampokkers zijn er niet te zien.
Misschien is het weer te slecht voor
hun vuig bedrijf. Er worden geen
onregelmatigheden waargenomen.
We aanvaarden de terugtocht en
na een lange glibberpartij komen
we op ons uitgangspunt aan. Diep
in de nanacht zoeken we onze tam-
patjes op.
Het patrouille-rapport zal erg
eenvoudig «jn: „Geen bizonder-
heden". De wevolking is echter ge
rust, want zij heeft de zekerheid dat
de belofte ..het brengen van orde,
rust en veiligheid", geen holle phra
se is. Dat kleine stukje 4-5 R.I.. daar
op die afgelegen post, heeft van-
nacht haar steentje weer bijgedra-
gen tot het inlossen van deze
belofte.
HET
WERELD-
GEBEUREN
Ofschoon het weer reeds een paar
dagen geleden is dat herdacht werd
hoe een jaar geleden de Trumanleer
ontstond, achten wij deze als voor-
loper van het Marshall-plan toch te
belangrijk en de conclusies, die we
uit de behaalde resultaten kunnen
trekken, te verstrekkend om in het
kader van deze rubriek het - stil-
zwijgen te mogen bewaren.
Zoals we Zaterdag j.l. reeds in
ons weekoverzicht schreven was de
rede van Truman op 12 Maart 1947,
waarbij hij het Congres verzocht om
300 millioen dollar voor Grieken-
land en 100 millioen,voor Turkije,
een oorlogsverklaring aan het com-
munisme, waar- dit ook buiten de
grenzen van Rusland de kop mocht
opsteken. De President verklaarde
zelf: ..Het is een gevaarlijke koers,
die wij gaan varen. Ik zou haar niet
aanbevelen, indien het alternatief
niet nog gevaarlijker was."
Thans, een jaar later, kunnen we
zeggen. dat het voornaamste doel
werd bereikt. Beide landen zijn nog
onafhankelijk en niet commnistisch
De ..Trumanleer", begonnen in
Griekenland en Turkije, was door
haar eigen strenge logica in een we-
reldpolitiek veranderd. West-Europa
wacht nog op de Marshall-milliar-
den voor zijn
herstel, maar
Amerikaanse
goederen zijn in
zodanige om-
vang naar Grie
kenland en Tur
kije gevloeid,
dat de gevolgen van 't Amerikaanse
besluit om het communisme te stui-
ten, reeds kunnen worden bevroed.
Gedurende een jaar van guerilla-
strijd tegen de communisten heeft
Griekenland zijn regering weten te
behouden. Het economisch herstel is
door de burgeroorlog echter ernstig
vertraagd.
Het Griekse leger werd opnieuw
bevoorraad en de resultaten kwa-
men in December aan de dag, toen
de numeriek zwakkere regenngs-
troepen te Komtza de rebellen van
Generaal Markos versloegen. Ook
de kleine Griekse vloot werd met
Amerikaanse hulp hersteld en uit-
gebreid.
I
Door de oorlog en de droogte van
het afgelopen jaar zijn 420.000 uit-
gewekenen naar de steden gekomen
en de levensmiddelen zeer beperkt.
Hierdoor moesten veel dollars aan
Amerikaanse voedingsmiddelen wor
den besteed.
Op advies van Amerika besnoeide
de Griekse regering op haar uitga-
ven en verhoogde de belastingen,
zodat de begroting voor 1949 in re-
delijke mate het evenwicht nadert.
Invoer wordt beperkt en export
gestimuleerd.
De productie van de industrie
stijgt. kanaal van Korinthe wordt
binnenkort opengesteld, havens en
vliegvelden worden weer bruikbaar
gemaakt en een goede tarwe-oogst
verwacht.
Naar het ANP verneemt zal op
Donderdag a.s. wederom een open-
bare vergadering van de Conferen
ce Nederland - Suriname - Curacao
worden gehouden. Het ligt in de
bedoeling, dat op deze vergadering
het tweede centrale rapport wordt
besproken, en voorts, dat aan de
vergadering een aantal resoluties
zal worden voorgelegd, welke door
de redactie-commissie zijn opge-
steld. Deze openbare vergadering
zal tevens het einde vormen van de
conferentie, zodat de gedelegeerd<#i
uit de West in de gelegenheid wor
den gesteld het Paasfeest thuis te
vieren.
Voor Turkije was de zaak veel
eenvoudiger. Alleen het leger be-
hoefde een .moderne aanvulling.
Veel oorlogs-surplus werd overge-
bracht van Engeland naar Turkije.
De leveringen zullen deze maand
op peil komen en in Juni worden
beeindigd.
-Voor hun economische moeilijk
heden blijven Griekenland en Tur
kije hulp nodig hebben. Het plan-
Marshall zal hierin voorzien. Daar
echter dit plan militaire Steun uit-
sluit, zullen aan het Congres extra
bedragen worden gevraagd voor de
legers van beide landen.'
Het voorbeeld van de bovenge-
noemde twee Balkanstaten mogen
de verschillende sceptici inzake de
doelmatigheid van de Marshall hulp
ervan overtuigen, dat het inderdaad
het enige antwoord is, dat op de
Russisch-communistische eypansie-
politiek gevonden kan worden.
Sic transit
door HARRIS BURLAND
60. Ik hoef hem
niet verder te beschrijven, omdat u
zelf de ene helft er van in uw bezit
hebt, al begrijp ik niet, hoe u er
aan komt. We kochten hem voor
iets meer, dan zijn gewicht in goud,
maar mijn broer, die veel belang
stelde in oudheden, rustte niet,
voordat hij iemand gevonden had,
die ons de betekenis van wat er op
stond, kon ontcijferen."
„Waar had die varensgezel die
penning vandaan?" onderbrak hem
Tregat.
„Dat heeft hij niet gezegd; maar
hij was een Spanjaard en kwam,
voor zover ik weet, uit Peru. Zelf
konden we er geen touwen aan
vastknopen, wat er op die penning
stond. Maar eindelijk ontmoette hij
een geleerde, -die studie van oude.
vergeten talen gemaakt had. Die
man, die aan lager vial geraakt
was, herkende het schrift onmiddel-
lijk. Hij bood aan, het opschrift
voor honderd gulden te vertalen en
verzekerde ons, dat werkelijk de
moeite heel groot zou zijn, omdat
dat bepaalde dialect hem onbekend
was. Wel kon hij ongeveer de be
tekenis gissen, maar het zou hem
dagenlange studie kosten, de juiste
zin te achterhalen. Mijn broer Char
les stemde er in toe en na enige tijd
kwam hij bij ons met een vertaling,
die, voor zover ik me herinner, al-
dus luidde. Op de ene zijde stond:
„God is de adem des levens, maar
dit is de cirkel van dood en zorg.
Ieder deel er van zal dood en zorg
brengen aan zijn eigenaar. Maar het
geheel is het leven in zijn voile vrij
heid."
„Dat komt me vrijwel als onzin
voor", meende Tregat.
..Misschien geef ik het wel niet
precies genoeg weer, maar het is een
feit. dat de twee helften van die
penning nooit anders dan ongeluk
gebracht hebben aan hen, die er
mee in aanraking kwamen. De an
dere zijde bevatte een minder raad-
selachtig opschrift. Het was zo: „De
schat van Temare, aan wien de zee
hare doden opgaf. Chiqualpo, waar
zijn laatste priester stierf. De rots is
in de vallei van de stroom van goud
en de rots is zijn graftombe. En
daar is het graf van Dyfyde en het
graf van de schat van Temare."
,.Heel belangwekkend", zei .Tregat
„maar toch heel vaag."
„Het kostte ons een heel jaar, om
te bepalen, waar die plaats was",
vervolgde Vallon. De naam zelf
van Chiqualpo bestond niet meer en
we vonden hem slechts met behulp
van een geleerde der Azteken, die
we bij ons onderzoek te hulp geroe-
pen hadden. De rivier en de vallei
bevonden zich daar nog. maar wa
ren erg arm aan goud. Maar de rots
gaf ons meer moeite en een half
jaar lang bleven we aan het opgra-
ven en lieten rotsen springen en
zochten naar goud, totdat we de
tombe van Dyfyde vonden, de laat
ste priester van Temare. Daar von
den we in de rots gehouwen een in-
schrift in dezelfde letters, als die
op de penning stonden. Dyfyde zelf
had het er waarschijnlijk ingekrast.
We lieten de oude talenkenner over-
komen en betaalden al zijn onkos-
ten en gaven hem f 250.voorr de
moeite van het ontcijferen".
„Leeft hij nog?" vroeg Tregat, die
er benieuwd naar was, hoe de arme
man nog wel geleefd zou hebben,
nadat hij het geheim van de schat
ontcijferd had.
..Neen", antwoordde Vallon, „hij
stierf een korte tijd later aan de
koorts, en werd in Peru begraven en
wij betaalden het geld uit aan zijn
enige dochter, die er erg blij mee
was. Mkar om met mijn verhaal
door te gaan; het opschrift was heel
belangwekkend en opende een
ruim veld voor onderzoekingen om
trent de relaties der Azteken uit
Peru en een klein gezelschap van
priesters die Temare als hun leider
erkenden en hier aan de kust leef-
den.
- Het schijnt, dat in de derde eeuw
van onze jaartelling er een vrij be
langrijke stad heeft bestaan op de
plaats, waar nu de landtong is.
Reeds toentertijd was de zee bezig,
het land te ondergraven en af te
brokkelen. Temare was de priester
van een secte, die half christelijk
was en half zonaanbidder en hij
schijnt zowel godsdienstige, als po-
litieke invloed van belang bezeten
te hebben. Zijn tempel, of klooster,
of hoe u het noemen wilt, was on-
dergronds aangelegd en daarin be-
Nauwelijks begint het weer iets beter te worden of overal begin-
nen de bootliefhebbers hun bootje op te kalafateren en weer
bedrijfsklgar te maken voor een hopelijk spoedige start. Op vele
werven en werfjes kan men Zaterdagsmiddags een drukte van
belang waarnemen.
vinden we ons op het ogenblik. Nie-
mand mocht er binnengaan behalve
dan de ordeleden, die tot eeuwige
geheimhouding verplicht waren. Het
lag enige kilometers meer land-
inwaarts. dan de stad en de onder-
grondse ingangen zijn nu door de
zee overspeeld."
„En die schat? Hoe kon een pries
ter van een of andere halfwilde
stam zulk een schat bijeengaren?
vj-oeg Tregat ongelovig.
„Dat zal ik u vertellen, voor zo
ver ik het zelf weet. Honderd me
ter ten zuiden van de landtong ligt
een diep kanaal, uitgesleten door de
stromingen, dat op het ogenblik nog
bestaat. Het is nu een gedeelte van
de zee, maar in die tijd drong het
als een soort zeearm het land in.
Deze geul zou men het beste de
monding kunnen noemen van een
onderzeese stroming. waarvan de
oorsprong ergens bij de equator te
zoeken is en die eeuwen achtereen i
naar dit punt van de kust gericht is
geweest. Hoe dan ook, die stroming
voerde met zich mee alle wrakstuk-
ken, die op de bodem der zee
terecht kwamen en al de lijken. die
in zee waren neergelaten, als in hun
laatste rustplaats. Temare kwam bij
het uitgraven van zijn tempel in 'n
grote spelpnk terecht, waarin het
zeewater met grOot geweld binnen-
stroomde. Hier werd de prooi der
zee eeuwenlang heengespoeld door
de onderzeese stroom. Hij vond er
de lijken van duizenden, die er wa
ren aangespoeld. Temare, die een
practisch man schijnt geweest te
zijn, kwam op de gedachte. die lij
ken een eervolle begrafenis te ge
ven, in ruil voor de kostbaarheden,
die- hij op hen vond.
(Wordt vervolgd)
a
