KATHOLICISME BIEDT MEER
DAN COMMUNISTEN VRAGEN
Missietaak van de intellectueei
HOUD-OE!" DER BRABANTERS
HET „HORAS!" DER BATAKS
HET
IS
IL POVERELLO
'TayLefy
tk sprak met Douglas Hyde
Wereldcongres „Pax Romana
Een Mexicaanse Franciscus-filn
DE SPEURHOND
Katholieke stem uit Engeland
Voor beetd
Logboek van een Troepenschip
Het land dat ook een Thylenspiegel bezit
NhEUW NQORDHOLLANDS DACBLAD - Zaterdog 10 April 1948
PAC. 3
Hyde teleurgesteld in
communisme.
Invloed van Chesterton
Communisten hebben
geen alternatief.
Vreemde houding der
regering.
Vriendelijke bezoeker
Truman vraagt 725 mil-
lioen voor luchtmacht
Engelse maatkleding
VERKEER MET
DUITSLAND
Voordeliger over R'dam
en Antwerpen
Aan boord van de „Vo-
lendcrm".In de Indische
Oceaan. De jongens
krijgen aan boord reeds
anti-malariapillen te
slikken.
(Van M. de la Bedoyere, hoofd-
redacteur van de Cath. Herald)
Het uittreden van Douglas Hyde,
chef-redacteur van de Londense
„Daily Worker" uit de Communis-
tische Partij en het bericht, dat hij
zich in de katholieke leer laat on-
derrichten hebben in Engeland heel
wat sensatie verwekt. Alle popu-
laire kranten gaven het verhaal 'n
opvallende plaats met foto's van
Hyde en zijn gezin. Zelfs de bios-
copen hadden de gewezen commu
nist in hun journaal.
Het is natuurlijk een feit, dat dit
besluit van een vooraanstaand par-
tijlid Douglas Hyde was immers
een van de voornaamste commu-
nistische autoriteiten op het gebied
van fascistische en crypto-fascisti-
sche organisaties samen viel met
een zeer sterke afkeer van het na-
tionale gevoel tegen Sovjet-Rusland
en haar vijfde coloyne in dit land.
Slechts een dergelijke afkeer ver-
klaart de communistische heksen-
jagerij, zoals men het noemt, in op-
dracht van de regering, die weet
dat reeds veel geheime inlichtingen
uit de Ministeries zijn uitgelekt
door communistische ambtenaren.
De stap van Douglas Hyde echter
heeft weinig of niets te maken met
de huidige crisis of gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije. Reeds vele
maanden lang piekerde hij erover,
dat het moderne communisme er
niet in geslaagd was het oorspron-
kelijke socialistische vuur te behou-
den volgens hetwelk ieder land zijn
eigen idealistische revolutie zou
hebben verwezenlijkt In plaats
daarvan is het wereld-communisme
naar zijn mening verworden louter
tot instrument van imperialistische
en tyrannieke Kremlin-meesters.
Tegelijkertijd heeft Hyde in zijn
lectuur schrijvers als Chesterton en
Belloc leren kennen en op zekere
dag ging hij zichzelf afvragen, ofde
ijver voor sociale rechtvaardigheid,
die hem als jongeman in het com
munisme cfreef, niet intelligenter
werd uitgedrukt door dergelijke
katholieke schrijvers. Bovenal vroeg
hij zich af of het katholieke ideaai
van bezitspreiding niet een beter
antwoord was op de vraag naar so
ciale rechtvaardigheid dan staats-
kapitalisme.
Hij las steeds meer en begon m te
zien, ctet het katholicisme in alle
opzichtenhet werkelijke antwoord
op zijn problemen was. Zodoende
ging hij op een avond met zijn
vrouw nederig naar de parochie-
geestelijke ter plaatse, verzocht zijn
kinderen te dopen en hemzelf te
onderwijzen in het Geloof. Ongeveer
8 weken later had hij een aanleiding
om op het kantoor van de ..Catholic
Herald" te komen en daar ontmoette
ik hem. We hebben twee of drie
keer met elkaar gepraat en zowat
14 dagdn grna diende hij zijn ontslag
in bij de Party en de krant.
Een van de boodschappen, die hij
uit het communisme heeft meege-
bracht voor de katholieken om te
bestuderen en te waarderen, is dat
het merendeel van de doodgewone
communisten werkelijk goede kerels
zijn. bezield met oprechte idealen
en juist omdat. hij hier zo zeker
van is, verwachtte hij grote afval-
ligheid in de Partij onder de indruk
van wat thans in de wereld gebeurt.
"Maar de werkelijke moeilijkheid
voor hen, zo blijft hij volhouden, is
dat er geen werkelijk alternatief
voor hen is. Ze zijn erin getraind,
de ..huichelachtige" socialisten te
haten. Zij kunnen moeilijk liberaal
of conservatief worden en de chris-
telijke gemeenschappen schijnen
zeer ver van hen verwijderd. Dou
glas Hyde dringt er daarom by de
katholieken op aan, dat zij zichzelf
en hun leer veel beter bekend moe-
ten maken in communistische krin-
gen. „Het katholicisme heeft alles
wat zij wensen en nog veel meer".
zegt hij, „maar het moet leren de
waarheidiuit te drukken in termen
en op een wijze, die buitenstaanders
welke van iedere godsdienst jaren-
lang afgesneden zijn geweest, kun
nen begrijpen. Als dat bereikt kan
worden, zullen er vele van het com
munisme bekeren."
Ik hoop, dat Douglas Hyde deze
dubbele les door geschriften en le-
zingen zal kunnen overbrengen aan
de katholieken.
Het eerste punt is, dat vele com
munisten oprechte en edele mensen
zijn, het tweede punt is, dat behoor-
lijk moet worden uitgelegd en aan-
getoond, dat het katholicisme op
sociaal terrein actief is.
In mijn vorige brief sprak ik over
de plannen voor een <grote bedevaart
naar de oude schrijn van Walsingham
gedurende welke de bedevaartgan-
gers boete doen en een zwaar kruis
dragen. Maar de katholieke studen-
ten van de Londense Universiteit
zijn deze godvruchtige daad v6or
geweest en hebben reeds een kruis
naar Walsingham gedragen, waarby
ze op Goede Vrijdag daar aankwa-
men en de laatste mijl barrevoets
aflegden.
Ik vermeld dit, omdat de roep
om werkelijke boete en gebed, die
Yl/E MOETEN ALTUD goed
opletten, wanneer 's Zon-
dags onder de H. Mis het Epistel
en Evangelie worden voorgele-
zen. Want dit wordt gedaan, op-
dat we er iets van mee zouden
nemen, het leven van de komen-
de week in, waar we aan kun
nen denken en waar we op moe-
ten teren. Let nu morgen eens
op: „Christus heeft voor ons ge-
leden en ons een voorbeeld na-
gelaten opdat wij Zijn voetstap-
pen zouden volgen." Nemen we
voor deze week nu eens dit ene
puntje: „Toen Hij gehoond werd,
hoonde Hij niet terug." Het
overkomt ons ook wel eens, dat
ons iets gezegd wordt dat min
der prettig is. Wees dan geen
vaatje buskruit, spuw geen vuur
en vlam. Draai uw tong eens om
alvorens iets te zeggen. Wat zou
er veel minder ruzie en onaan-
genaamheden zijn! Als Christen
moeten we doen zoals Christus.
En tn Zijn kracht.
MARCUS
katholiek Engeland begint te karak-
teriseren, zo scherp afsteekt tegen
het vreemde gedrag van de rege
ring. Terwijl ons in een week wordt
gezegd, dat we snel naar het einde
van onze financiele bronnen gaan,
bemerkt het publiek, een aanzien-
lijke verlichting van zijn economi-
sche positie. De winkels schijnen vol
goederen, die we sinds de vroege
oorlogsdagen in geen enkele hoe-
veelheid meer gezien hebben en nu
zegt men ons, dat de benzine weer
zal terugkeren tezamen met honden-
races.
Mogelijk oordeelt de regering, dat
deze verlichtingen de products zul
len bevorderen, maar het kan ook
zijn, dat de beslissende overwinning
van de conservatieven bij een be-
langrijke nevenverkiezing onlangs
de«regering de noodzaak heeft doen
gevoelen om tot iedere prijs een be-
roep te doen op het kiezerscorps.
Een jongeman stapte een kruide-
nierswinkel te Amsterdam binnen
en maakte een praatje met de 65-
jarige eigenaresse. Hij vertelde ge-
hoord te hebben, dat het zaakje te
koop was en wilde eens een kijkje
nemen. Hoewel de bejaarde dame
geenszins van plan was haar winkel
van de hand te doen, ontving zij de
jongeman zeer vriendelijk en leidde
ze hem in de zaak rond.
De jongeman voelde zich dadelijk
in de zaak thuis, want toen hij weg-
ging nam hij honderden rantsoen-
bonnen suiker, meel, boter, snoep en
zeep, die in een lade waren °P£e"
borgen, mee. De politie zoekt thans
naar deze jongeman.
Aan boord s.s. „Volendam
DE ,.TROEP VAN TRUUS" is aan wal gegaan in het schone
Insulinde, maar Truus was ey niet bij. Niets is veranderlijker
dan de mens. Tnius, die „haar jongens'' beloofd had mee te
gaan, heeft hen in de steek gelaten voor „haar jongen". Maar
wie zal het haar kwalijk nemen? Want Truus heeft het beste
deel verkozen: .onlangs bracht de scheepskrant van de „Volen-
dam" de heuglijke aankondiging van de verloving van Truuske
met een ferme Nederlandse marechaussee.
In het sprookjesachtige vacantie-
oord Prapat, aan het Tobameer,
waar wij via de hoofdplaats van
dit gebied. Siantar. heenreden wa
ren de jongens van de ..Volendam
die ochtend van Paaszaterdag al ge-
arriveerd. Op een verrukkelyk
plekje aan de oever van het meer
was een verlofcentrum voor mili-
tairen ingericht en men bood ons
daar het beste wat men ons bieden
kon: een duikje in het Tobameer.
Een sergeant bood me met gul
gebaar, zijn kamer aan om in myn
badpak te schieten en toen ik op
koffer wilde gaan zitten
WASHINGTON, 8 April (A.P.).
President Truman heeft het con-
gres verzocht onmiddellijk 725 mill,
•dollar beschikbaar te stellen voor
uitbreiding van de Amerikaanse
lochtmacht.
Het Huis van Afgevaardigden
heeft Donderdagavond laat een spe-
ciale zitting belegd, om over Tru
man's verzoek te beraadslagen.
De president had de vorige week
het'congres ervan in kennis gesteld,
dat hij dit zou vragen als een ge-
deelte van de extra 3 milliard dollaT
voor verdedigingsdoeleinden in net
volgende belastingjaar voor alle
wapenen.
De eerste groep van vrienden,
waarmee wij nu zowat een maand
lang hier op de „Volendam" in een
soort zilte bloedsbroederschap heb
ben geleefd, heeft ons verlaten. Zij
hebben hun bestemming bereikt. Op
Goede Vrijdag hebben plompe lan-
dingsboten met brede neuzen hen
voor de rede van Belawan naar de
wal gevoerd, een uur lang dwars
door de branding, langs de fuiken,
die listige inlandse vissers in de
zee hadden uitgezet voor de on-
voorzichtige naneven van de vis, die
ons in Medan bij de rijsttafel ge-
serveerd werd. In de trillende hitte,
die van de loodsen op de kaai naar
het water terugkaatste, zijn zij met
hun barang zo hebben zij schie-
lijk onder invloed van het Indische
kiimaat hun plunjezak omgedoopt
aan de wal geklauterd.
Deli wachtte hen en het ganse
gebied van Sumatra's Oostkust Deli,
heel dit wonderbaarlijk rijke gebied,
dat in driekwart eeuw zich op een
ongeevenaarde wijze ontwikkelde
van ondoordringbare rimboe tot
cultuurlaird, waar de keboms en^
velden met tabak, rubber, thee en
palmolie zich aaneenrijen en waar
v66r de oorlog de export de waarde
van een half millioen gulden per
etmaal bereikte.
Heel dit gebied, met het ondanks
oorlog en verwaarlozing nog prach-
tige, sneeuwwitte en roomgele Me
dan als middelpunt. En de onwaar-
schijnlijk mooie Bataklanden, het
hoogland in het machtige Barisan-
gebergte, dat de ruggegraat vormt
van het schone eialnd Sumatra, en
dat 't onvergelijkelijk schone Toba
meer als een juweel omvat houdt
Wij hebben, terwijl de landings
boten de mannen en hun bagage,
de ene groep na de andere. aan wal
brachten en de nieuwe passagiers
mee terug aan boord namen, een
tocht van 450 km gemaakt door het
gebied, om dit land te zien, een der
mooiste streken van de ganse Archi-
pel, waar deze tochtgenoten
hoofdzakelijk Limburgers en Bra-
banders hun taak zullen vinden.
Langs pra<?htige autowegen, waar
alle sporen van verwaarlozing en
vernieling door Jappen en extre-
misten nog lang niet uitgewist
waren daarvoor is er in dit land
nog te kort slechts rust en orde
reden wij in de vroegte westwaarts
door de laagvlakte, het bergland
tegemoet.
Het is nog koel in de prille och
tend, waarin inheemse vrouwen, op
weg naar de pasars in de dorpjes,
wat koopwaar op het hoofd balan-
cerend, ops in lange rijen tegemoet
komen. Langzaam voert de weg,
dwars door de machtige tropische
plantenweelde heen, ons de laag
vlakte uit, en slingert zich als een
neergevallen serpentine, in talloze
haarspeldbochten, langs ravijnen en
afgronden het gebergte in, omhoog
naar het koele hoogland, naar het
heerlijke Brastiga, het eertijds zo
beroemde vacantie-oord, waar vo6r
de oorlog de Delianen, die de
broeierige hitte van de laagvlakte
wilden ontvluchten, weldadige koel-
te vonden in de talloze fraaie bun
galows.
De Jap en de extremist hadden
hier hun Somme vernielingswoede
botgevierd. Toen onze troepen hier
terugkeerden, was het gebied als
uitgestorven. Onder bedreiging had
den de extremistenbenden de be-
volking geevacueerd naar ravijnen
en bossen. Doch toen de „Kompe-
nie" weer verscheen keerden, de
moedigsten voorop, de bewoners,
uitgeplunderd en in lompen gehuld,
terug, de een na de ander. En nu
lopen de vrouwen rond in hun veel-
kleurige nieuwe sarongs, als bonte
bloemen in het landschap.
De pasar de markt de eerste
die wij in Indie zagen, openbaarde
ons duidelijker dan welk acade-
misch betoog ook, welk een gewich-
tige taak de mannen uit Nederland
hier onder de evenaar verrichten.
En wanneer zij zien, hoe niet alleen
de orde en de rust, maar ook
de welvaart terugkeert, dan
moet dit ook voor hen een
aanmoediging zijn en een
ruggesteun.
Majoor Geelkerken ver
telde me, terwijl hij me de
machtige vulkaan, de Sina-
boeng, met haar top in een
krans van wolken, wees,
over het prachtige werk, dat
onze troepen hier verricht
hebben.
m'n schoenen uit te" trekken, las ik
zijn naam. Het was sergeant Kees
Maatjens uit Roosendaal. Hij zat er
nog maar drie dagen het is er
wel vlak bij de demarcatielijn. maar
volmaakt rustig en hij vond, dat
hij enorm geboft had.
Zij zullen zich hier thuis voelen,
de troepen van de „Volendam". die
hier achterblijven en die bijna ge-
heel uit Limburgers en Brabanders
bestaan. Want speciaal de Braban
ders onder hen zullen zich geestelyk
verwant voeleip met deze Batak-
volken, die deze koele, heerlijke
hoogvlakte bewonen. En dit met
alleen omdat dit volk ook een Tyl
Uylenspiegel voortbracht, een aarts-
sc'helm. die in hun vertelsels rond-
wandelt onder de naam van Si
Djonaha en al evenveel streken op
zijn rekening heeft als zijn Bra-
bantse evenknie, maar evenzeer
omdat de geliefde Batak-groet ,,Ho-
raS!" verband houdend met het
Maleise woord ..Keras", dat „sterk
betekent dus verwantschap ver-
toont met het Brabantse ..Houd-oe!
waarmee men elkaar immers ook
sterkte" toewenst. Zouden de zonen
van het edele Brabant onder zulk
een volk niet aarden? Onmogelijk
(Van een bijzondere medewerker)
VAN 31 MAART TOT 4 APRIL
werd aan de Katholieke Uni
versiteit ..van Leuven het Missie-
congres van Pax Romana gel\ou-
den. waar de missietaak van de
intellectueei uitvoerig behandeld
werd.
Mgr. H. van Waeyenbergh, rec
tor magnificus, opende het con-
gres, dat bezocht werd door onge
veer 240 afgevaardigden uit 24
landen, waarby Nederland en het
Britse Rijk sterk vertegenwoor-
digd waren. resp. door 45 en 21
afgevaardigden.
Hij sprak er zijn vreugde over
uit, hier in de universiteitsgebou-
wen het middelpunt van het
'vormen van intellectuelen men-
sen uit zo velerleManden en van
zulke verschillende rassen bij el-
kaar te zien, die in een geest van
eenheid willen samenwerken. Hy
hoopte als een van de gevolgen van
het Congres te kunnen zien een
betere verstandhouding onder de
belijders van hetzelfde geloof. Door
voor anderen te werken, heiligen
wij ons zelf!
Pater Masson S.J., directeur van
het Missie-bureau van Pax Romana,
trad als congresleider op. Als volgt
schetste hij de indeling van het
Congres: I. het leven binnen de Uni-
versitaire missie-organisaties; II. de
taak, die deze organisaties hebben,
ten behoeve van studenten van
vreemde landen of volkeren; III. de
taak van genoemde organisaties
voor de Missiegebieden zelf. I
Het Congres. aldus spreker. heeft i
slechts tot doel het uitwisselen van
gedachten en werkmethoden. yer-
der wees hij op de fouten, die kolo-
nisatie en imperialisme m&t zich
kunnen brengen. Ten slotte wees hij
er op, dat de leken missionaris, als
medicus, leraar, sociaal werker spe-
caal zijn aandacht dient te vestigen
op de stoffelijke behoefte van de
mens, om daardoor voor de pries-
ter-missionaris de weg voor de ves-
tiging van het Gods Rijk te banen.
Voor de behandeling van ieder van
de bovengenoemde punten werd een
dag in beslag genomen.
De eerste dag bracht aan het
licht, dat vele organisaties tengevol-
ge van de oorlogsomstandigheden*
hun activiteit hadden moeten sta-
ken of althans een sterke belem-
mering in hun werk hadden onder-
vonden. Bij de wederopbouw bleek
het werken in z.g. kerngroepen het
meeste succes op te leveren. Ook
bleek het duidelijke voordeel, dat
verschillende landen een Katholie
ke Universiteit hebben. De Duitser,
de Pool, de Oostenrijker en de Let
gaven een schrijnend beeld van de
toestand in hun eigen land, waar
door de materiele nood een geeste-
lijke bovenbouw bijna niet mogelyk
is. De Spanjaard, als directeur van
de Mariacongregaties in zijn land,
gaf een kort. maar duidelijk beeld
van de belangrijke plaats, die
Spanje op het terrein van de Missie
inneemt. Zeer uitgebreid documen-
tatie-materiaal werd ter tafel ge-
bracht o.m. zeer vele boekwerken,
alle zeer goed uitgevoerd, zelfs voor
de jeugd!
Deze dag werd besloten door een 1
speech van pater Charles, stichter
van de eerste Ieken-missiebeweging
in de 20e eeuw, waarin hij er op
wees, dat niet zozeer plicht op de
voorgrond dient te staan als wel de
liefde voor de evenmens. Het gaat
om het volledig geven van zichzelf.
De tweede dag gaf te zien, hoe
vreemde studenten in diverse lan
den ontvangen worden door organi
saties van confessionele en politieke
groeperingen. Door middel van het
Algemeen Studenten Comite Over-
zee poogt Nederland zijn taak op dit
terrein te vervullen. Over enige da
gen zullen in ons land te Woudscho-
ten hierover nadere besprekingen
gevoerd worden. Het gaat niet al
leen om een goede ontvangst van de
vreemdelingen, maar ook over het
leggen van blijvende contacten en
speciaal voor de huisvesting gedu
rende vacantietyden. De afgevaar-
digde uit Vietnam wist de zaken
zeer duidelijk uiteen te zetten. Hy
zei o.m. het gaat niet om de verwel-
koming, maar om de be'invloeding.
De Oosterling is godsdienstig inge-
steld. In Europa vindt hij veel mate-
rialisme en een doorgaans niet even
hoogstaande publleke moraal in de
grote steden. De Oosterling gaat
veelal gedesillusioneerd naar zyn
geboorteland terug. Ook in politiek
opzicht brengt dit verstrekkende
gevolgen met zich mee. 's Middags
vond een bijeenkomst plaats in het
Koloniaal Museum in Tervueren.
De derde dag bracht de lekenuit-
zending naar de Missie op de voor
grond. opgeboitwd op de versprei-
ding en verdieping van de missie-
gedachte. De bedoeling is dus leken-
actie in de Missie door intellec
tuelen. 'n Apostolaat, niet zozeer
door het woord als wel door het
voorbeeld en door de daad, om in
de praktijk te laten zien wat het
Christendom is: het Katholieke ge-
zinsleven. Het eist van de leek een
grote offervaardigheid, zelfverloo-
chening, geduld en Godsvertrouwen
in echt apostolische geest; fm bo-
vendien een uitgebreide vakkennis.
Reeds zijn instellingen op dit terrein
werkzaam o.a. in Duitsland. Frank-
rijk, Belgie. Ierland en momenteel
ook in ons land (de Alma en de
Missieschool te Heemstede). In Bel
gie zijn talrijke instellingen werk
zaam.
De Hoogeerw. Heer Glorieux, ka-
nunnik en hoogleraar te Lyon liet
de waarschuwing horen tegen de
grote fout: de Oosterling tot Wes"
terling te willen maken; we moeten
hem evenmin blijvend in een Wes
ters milieu wensen te plaatsen.
Gedurende het Congres arriveer-
de de Dauselijke internuntius Mgr.
Cento, als speciaal afgevaardigde
van Z. H. de Paus. Hij zeide, dat
vele intellectuelen het woord van
Christus: „sitio ik heb dorst
goed begrepen hebben. Het is geen
lichamelijke dorst, maar v66r alles
een geestelijke dorst, die Hem
brandde. De dorst naar de bekermg
van de heidenen; de dorst naar de
zielen. Wij moeten m£t Paulus uit;
roepen: „Christus moet heersen
want Hi' alleen heeft de weg, de
waarheid en het leven".
Het Congres heeft op buitenge-
wone wijze het zijne er toe bijge-
dragen tot het leggen van persoon-
lijke contacten tussen vele personen
en organisaties in en buiten Euro-
pa. Tijdens de slotzitting werd een
telegram naar Z. H. de Paus gezoty
den.
Met hernieuwd en verjongd en-
thousiasme keerden de afgevaardig
den weer huiswaarts. De Wes-t
Europese organisaties hielden gedu
rende het weekend daaropvblgend
een Congres te Brussel, ter bespre-
king van de technische uitwerking
van het besprokene op de derde
Congresdag.
A.
V.
Kolonel F. M. Schaffroth van de Zwitserse Generale Staf brenq
op het oqenblik een bezoek aan Nederland. Met generaal Kru
woonde hij manoeuvres bij in de nabijheid van Oldebroel
Kolonel Schaffroth (met kepi) in bewondering voor een stuk luch
doelgeschut.
ons
der
Het zal in de loop van dit jaar
weer mogelijk zijn, om in beperkte
mate Engelse maatkleding te be-
trekken. Daarmee wardt voor het
eerst na de oorlog (dit onderdeel
van de kledinghandel met Engeland
weer gecontinueerd.
Het dit jaar tussen Engeland en
Nederland gesloten handelsverdrag
houdt namelijk een bepaling in, dat
ons land voor een zeker bedrag, dat
op ongeveer 10.000 pond sterling kan
geschat worden, Engelse maatcos
tuums zal betrekken.
LUXEMBURG, 8 April (A.P.).
De commissie voor scheepsaangele-
genheden van de Internationale Fe-
deratie v. Transportarbeidnrs heeft
Donderdag met algemene stemmen
een resolutie aangenomen over de
noodzakelijkheid om het scheeps-
verkeer met Duitsland over Neder
landse en Belgische havens te
lpiden.
De Nederlandse gedelegeerde, M.
T Smeding. heeft verzekerd, oat er
door het gebruik maken van Ne
derlandse en Belgische havens in
plaats van Hamburg, Bremen en
Emden 8.000 spoorwagens kunnen
worden uitgespaard, die nu ge-
bruikt worden voor het transpo
van de Duitse havens naar het Ryn
land en het Ruhrgebied.
DEZER DAGEN werden wij in
de gelegenheid gesteld de Mexi
caanse Franciscus-film, die in
land door de Missie-procure
Paters Minderbroeders vertoond zal
worden onder de titel „H Poverel-
lo" te zien. Met een korte inleiding
presenteerde de Hoogeerwaarde
Pater Prudentius van Leusden, Pro-
vinciaal der Nederlandse Minder
broeders, de film, die, hetzij mis-
schien tot geruststelling van de bi-
oscoop-exploitanten gezegd, slechts
vertoond zal worden voor hen, die
de Franciscaanse Missien steunen
en voorts aan degenen, die bij de
Procure te Weert een vertoning van
deze film aanvragen.
Zoals het met practisch de mges-
te films over heiligenlevens het ge-
val is geweest, geldt ook hier weer
dat, zou men af moeten gaan op de
indruk van de Franciscus-film, het
beeld dat men van de populaire
heilige zou krijgen, zou op zyn
minst genomen wat vreemd zyn,
Het is derhalve een geluk dat wij
onze kennis van de levens der hei
ligen niet behoeven te putten uit
de producten, die ondernemende
filmers ons voor gelieven te zetten.
De Mexicaanse Franciscus-film,
die kennelijk met de beste bedoe-
lingen is samengesteld en die aan-
vankelijk, gezien de faam die byv.
van een ..Maria Candelaria is uit-
gegaan, nogal enige verwachtingen
verwekte, heeft ons dan ook met
geheel kunnen bevredigen. Hoewel
men hier minder dan gebruikelyk
historische feiten uit dit heiligenle-
ven heeft verward, ontkomt men
niet aan de indruk, dat er hier«en
daar wel eens een klein offeree
gebracht is ter wille van het set
nario. Storend zijn deze echter nie
De film maakt zeker een ware ii
druk t.a.v. van de geschfedenis. I
figuur van St. Franciscus nadde
wij gaarne wat bescheidener zie
uitgebeeld. In het eerste deel. waai
in wij kennis maken met de rijk
koopmanszoon, lijkt ons de Frar
ciscus-figuur dan ook beter ve)
tolkt dan in het tweede deel, h<
monnikenleven.
De romantische en ietwat conse:
vatief aandoende feest-scenes zij
nogal langgerekt en komen nergei
boven het gemiddelde uit. Bet<
gelukt zijn een aantal opnamen ve
Franciscus als monnik. Het bezwa:
is hier echter dat, zoals wij ree<
zeiden, Franciscus hier te veel
de voorgrond treedt.
Gaarne hadden wij iets meer g
zien van de ontwikkeling der me'
we orde waarvan men de gegevei
echter zeer spaarzaam heeft uitg
werkt.
Wat ons4n deze Franciscus-fil
wel goed geslaagd voorkomt is
uitbeelding van de sfeer uit di
tijd. Een tijd, die weinig verschil
met de onze. Oorlog en dreiging v
oorlog, verwarring der geesten. t
is alles aanvaardbaar voorgeste
Voorts heeft de film de verdiens
de figuur van St. Frans ons nog et
helder voor de geest te halen en ci
te doen beseffen dat al ons we
op aarde, zo het niet gericht is
de eeuwigheid, van generlei waar
is. Als een mens in zijn leven 1
gebod van Christus: „Hebt elks
der lief" heeft verstaan. dan is 1
zeker wel „broeder Frans" gewec
Ook oyze tijd heeft behoefte a
deze Franciscaanse geest. Zo bez:
kan men uit de Franciscus-fi
nog wel iets leren. L.
Oorspronkelijke roman
Hti heeft het zelf voorgesteld,
wii iets bij me laten drukken, om
dat hij weet. dat ik 'n handpers heb
Goed. De straat is afgezet. Ik
zal hem 'n positie aanbieden, n
goed-betaalde betrekking. Als le
geen argwaan heeft, zal ie me vol-
len, als ie weigert en vluchten wil
laat ik hem arresteren. Roep ]e be-
diende. Wij gaan samen naar de
zolder, waar de pers staat. Daar
moet de jongeman ons komen op-
zoeken. Als ie eenmaal binnen is
moet je bediende de deur achter
hem grendelen pn hem boven ko-
men aandienen."
Peter Puschkin gehoorzaamde
ogenblikkelijk, maar 't sloeg tien
uur, en geen enkele klant had zich
nog in 't boekwinkeltje vertoond.
De mijnheer met de dure pels en
de gouden bril zat onbeweeglyk op
z'n tabouret en wachtte tevergeefs.
Niemand liet naar mijnheer Pusch
kin vragen. Tegleff zat zoetjes te
glimlachen. en dat maakte Pusch
kin z6 van streek, dat z n knieen
er van knikten.
„'t Is half elf", zei Tegleff en
lachte toen plots hardop: ..Verma-
kelijk is dat, heel vermakelyk!"
„Om Godswil, mijnheer Tegleff,
uit het Russische spionnenleven
doe dat niet", smeekte Puschkin als
n Tegleff. Tegleff, wie bedoel je
met Tegleff? Kunnen doden lachen.
Tegleff is al lang dood, dat heeft
verleden jaar toch in alle kranten
gestaan! Ik heb gisterenmorgen om
zeven uur aan de Minister van
Justitie getelefoneerd, dat hy binnen
tweemaal vier en twinUg uur te-
genover die pamfletten-fabrikant
zou staan. Ik deed dat, omdat myn
heer Peter Puschkin de Wigorgse
bakkerij had opgebeld en zo triom-
phantelijk zei: ..Matwp] Ha, ha
ha, 't is vermakelijk! Puschkin, tot
vertwijfeling gebracht, liet zich op
•n stoel valien, sloeg de handen aan
't hoofd en klaagde: ,,'k Heb half
werk gedaan, ik beken het, maar
u hebt toch 'n hart, u moet toch
beseffen, wat het voor iemand be
tekent als z'n vrouw plotseling zo
ziek wordt. als ze sterft, zonder dat
hij er bij kan zijn."
..Zeker, zeker, dood gaan is erg
voor diegene, die er niet tegen kan..
ha, ha, ah, vermakelijk! Dood gaan
is niets, beste vriend! De mensen
zijn daar nu al eeuwen mee bezig
en nog zijn ze d'r niet aan gewend.
Als ze iemand zien sterven. gapen
ze hem aan, of ie iets buitengewoon
belangrijks aan 't doen is. Dood
gaan is dagelijks werk, dat begint
te vervelen! Ha, ha, ha! Ik vind, dat
iemand, die niet weet te sterven,
ook niet weet te leven. Moet ik je
nou ook nog vertellen, hoe ik
iemand vind, die niet kan zien, dat
iemand sterft?"
„Ze is m'n vrouw", sprak Pusch
kin tegen.
„Dat was ze. Zodra ze de laatste
adem uitgeblazen heeft, is ze dat
niet meer." En toen met 'n donde-
rende stem: ..Je bent drie minuten
te laat, Puschkin!"
Deze zweeg, en liet 't hoofd han-
gen.
Tegleff was in 'n woedende stem
ming, omdat ie voor *t eerst in z n
leven als 'n verlegen jongetje zou
moeten staan tegenover Krylow,
voor wie hij overigens enkel min-
achting koesterde. Hij stond bruusk
op, greep zijn bontmuts en wilde
heengaan. Op dit ogenblik werd er
op de zolderdeur geklopt: ..Mijn
heer", meldde de suffige bediende,
„er is 'n heer, die u wenst te spre-
ken."
„Laat mijnheer dadelijk binnen
zei Puschkin, hoopvol en blij, dat
de vurig-verwachte toch nog geko-
men was. Maar al dadelijk sloeg z'n
blijde verwachting naar teleurstel-
ling neer. 't Was 'n vreemde, maar
er lag iets in het uiterlijk van die
heer, wat Puschkin met stomme
verbazing sloeg. Heel het voorkomen
van die vreemdeling was als dat
van Tegleff, toen hij deze voor het
eerst ontmoette, om zijn trouw aan
de geheime dienst te zweren. Dat
blonde haar. die bijna witte wenk-
brauwen, die bolle rode wangen, die
groenige ogen met dat halfgesloten
lid, dat lage voorhoofd! zelfs die
lange armen, die zo bijzonder de
figuur van Tegleff karakteriseer
i den, had ook hij.
.-.Excuseer me", zei de dubbelg:
ger. „Ik wenste graag mem
Puschkin even te spreken."
„Die ben ik", zei Peter, „v
wenst u?"
,Ik zou u graag alleen wil
spreken."
Puschkin keek z'n meester a
Deze reageerde niet, maar staa
op zijn beurt met de grootste v
bazing naar de nieuw aangekome
Plotseling. als rukte hij zich r
geweld uit die verwondering, zei
..Pardon, ik stond op het P
heen te gaan."
Na een korte, beleefde buig
verliet ie de zolder, daalde vlug
wankele trap af. ging een kamei
door, waar nu mannen bezig wa
met het plaatsen van een zwart I
dakijn en verdween door een kle
gang- naar 't winkeltje. Hier was
deur gesloten.
..Ezel!" schreeuwde hy naar
bediende, „zie je niet, dat ik
het slot sta te wurmen? Help
eendP'
De suffige jongen kwam beda
van achter z'n toonbank:
„Ik doe alleen wat m'n patr
me commandeert."
Tegleff bezag hem nors, met
fronste wenkbrauwen, 'n teken
het antwoord hem beviel.
Langzaam ontgrendelde de jon
de deur, liet de klant uit.
Tegleff stak de straat over. I
hield 'n heer hem staande, re
hem de hand en Tegleff zei: ,.Er
uit de winkel van Puschkin 'n 1
komen met 'n pels aan en
zwarte slappe hoed op, 'n pels
tressen. Hij draagt glimmende
laarzen. Laat hem schaduwen.
wil weten: z'n naam, adres en
roep.
(Wordt vervol
I
