Nederland moet zijn verlanglijst
te Washington indienen
-
T«}Hb
Behoefte aan tarwe het groQtst
in de komende dagen
TWINTIG JAAR
tegen roofmoordenaars geeist
UIT DE KERMIS DER WERELD
Koninginne-offer bracht Euwe
in verloren stelling
Meer deviezen
DE SPEURHOND
DE AMERIKAANSE HULP Q.
StaaHeverantie
nog niet zeker
Zei U iets?
mm
Bezwarende verklaringen van celgenoten
Prinses Elisabeth
Palestina-commissie verwijt Engeland
gebrek aan samenwerking
Voor de Kerk
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD- Woensdag 14 April 1948
PAG. 3
HET DRAMA VAN
BONDOWOSO
Mariniers voor de
Krijgsraad
Het rapport over
het Rode Kruis
Zaanse wielrenner pleegde
suikerdiefstal
Telegrammen voor
Columbia
mmm
Nieuw conserveringsmiddel voor eieren. Op het ogenblik worden
proeven genomen met een eierconserveermachine met een capa-
citert van'10.000 eieren per uur. Door dit procede wordt de houd-
baarheid van dien aard, dat zij na opslag in koelhuizeri^of vene
transporten niet van verse eieren te onderscheiden zijn
eieren worden „even" geconserveerd.
3.000.000
In de Betuwe is men thans be-
zig met het enten der vrucht-
bomen. Tussen de bast der af-
gezaagde takken worden stuk-
jes hout gestoken, met bindstro
wordt het entje stevig vastge-
bonden en tenslotte smeert
men het geheel met was in om
het voor indrogen te behoeden.
STEMMINGSBERICHT
UIT
TSJECHO-SLOWAKIJE
600 pantserwagens
stonden gereed
ONTVANGJ EEN ZEILJACHT
HET BELCISCHE ELFTAL
Meer uniforme
burgemeesterssalorissen?
Zionisten proclameren
Joodse stoat
Belgische sigoren-
fobrikonten tegen import
„Van Oldenbarneveldt"
te Priok
Chaos en burgeroorlog
in het H. Land
WERELDKAMPIOENSCHAP SCHAKEN
Koningin naar het- Loo
Prof. Dr. W. Ropke naar
ons land
WEEKSTAAT NED. BANK
MINDER
BANKBILJETTEN
Belastingopbrengsten
gestegen
Nog niet alle
mijnarbeiders werken
De Jaarbeurs-barometer
Von. Papen wordt
nog niet uitgeleverd
FEUILLETON
WASHINGTON, 13 April (ANP
-Aneta) Het speciale fonds van
21 millioen - dollars, dat door de
Amerikaanse regering beschik-
baar is gesteld ter financiering
van de leveranties aan Frankrijk,
Italie, Oostenrijk. Griekpnland en
Nederland in het kader van het
plan Marshall, zal hoofdzaAelyk
besteed worden voor de aankoop
van voedsel, brandstoffen, kunst-
meststoffen, zaden, medicijnen,
midffHen ter bestrijding van plan-
tenziekten en vezels.
Het is de bedoeling, dat met deze
le^ranties de periode wordt over-
brugd, die verstrijken zal tot de
Amerikaanse regerlng de ..Letters
of Intent" van de aan het' plan'*
Marshall deelnemende landen zal
hebben ontvangen. Vervolgens zul-
len deze documenten dienen als
voorlopige overeenkomsten voor een
periode van 90 dagen, gedurende
welke de eigenlijke leveranties op
grote schaal zullen beginnen. Aan
het einde van deze periodemoeten
tussen de V.S. an de afzonderlijke
landen, die Amerikaanse hulp ont
vangen, bilaterale overeenkomsten
zijn getekend.
Op verzoek van de V.S. heeft de
Nederlandse Ambassade te Was
hington onlangs een lijst ingediend
van de Nederlandse behoeften ge
durende de eerste 30 dagen na het
goedkeuren van de E.R.P.-wet door
het Congres, doch deze lijst kon
liiteraard geen juilte gegqvens be-
vatten, aangezien de datum, waarop
het Congres zijn uiteindelijke goed-
Mr. J. A. Jonkman. Minister van
Overzeese Gebiedsdelen, heeft ten
vervolge i op de beantwoording van
vragen van Tweede Kamerlid De
Groot betreffende een gevangenen-
transport in goederenwagens uit
Bondowoso (Oost-Java) geantwoord,
dat volgens nader van de Indische
regering ontvangen inlichtingen ter
zake van dit transport wegens geza-
menlijke deelneming aan het delict
„dood door schuld" naar de Krijgs
raad zijn verwezen: A. R. J. Zant-
man. Kapitein van de mariniers, J.
van den Dorpe, le Luitenant van de
mariniers, H. J. C. Gits, lste Luite
nant van de mariniers, A. D. Jippes,
sergeant-majoor van de mariniers,
B. J. van Lier, sergeant-majoor van
de mariniers, C. M. Leytens, korpo
raal -van de mariniers, C. Grimberg,
marinier 2e kl., E. P. Kaspers, ma-
rinier le klasse, J. Huizer, marinier
2e klasse, v. Amersfoort, korporaal
van de mariniers, P. C. van Esch,
marinier le klasse, A. J. Mensink,
korporaal van de mariniers, F. J.
Schleiper, korporaal van de mari
niers, J. Donse, korporaal van de
mariniers.
Het rapport van de commissie
van onderzoek inzake het verstrelf-
ken van pakketten door het Rode
Kruis en andere instanties aan Ne
derlandse politieke gevangenen in
het buitenland gedurende de be-
zettingstijd alsmede inzake het eva-
cueren van Nederlandse gevangenen
kort voor en na het einde van de
oorlog, is in druk verschenen bij de
N.V. Drukkerij ,,'t Koggeschip" te
Amsterdam. Het is verkrijgbaar bij
de boekhandel.
Dit rapfcort het z.g. „Pakket-
ten-rapport" werd samengesteld
op verzoek van het huidige hoofd-
bestuur van het Nederlandse Rode
Kruis door een commissie, bestaan-
de uit vier leden aangewezen door
en een lid aangewezen door het Ne
derlandse Rode Kruis. t
Bij een te Purmerend gepleegde
suikerdiefstal waren naast zes Pur-
merenders, twee Zaandammers be-
trokken en wel de bekende Zaan-
damse wielrenner J. L. en de ban-
ketbakker T. P. L. had tien baaltjes
suiker gekocht en opgeslagen in de
kelder van zijn cafe op de Zuiddijk.
Toen de Purmerender politie een
inval deed, vond men nog twee baal
tjes. Later werd P. gearresteerd, die
de suiker had gekocht van L. De
400 kg waren echter reeds in gebak
verwerkt. Beiqen zijn op transport
gesteld naar Haarlem.
keuring aan het wetsontwerp zou
hechten, van tevoren niet bekend
was.
Tussen de Nederlandse Ambas
sade en de Amerikaanse regering
Zijn thans besprekingen gaande
ter vaststelling van een mepr
nauwkeurige lijst van de Neder
landse behoeften in de eerste pe
riode, doch het is reeds zeker, dat
tarwe genoemd zal worden als het
artikel, waaraan de behoefte het
grootst is.
Nederland hoopt krachtens deze
regeling ook bepaalde hoeveelheden
staal te ontvangen, doch de Ameri
kaanse functionarissen zijn er met
het oog op de strenge export-con-
trole op staal. die door de recente
mijnwerkersstaking nog moest wor
den verscherpt, niet zeker van of
aan deze behoefte zal kunnen wor
den voldaan. De Amerikaanse func
tionarissen verklaren de noodzake-
lijkheid te hebben ingezien, om Ne
derland op te nemen onder de lan
den, die in aanmerking komen voor
onmiddellijke hulpverlening, nadat
zij vernomen hadden, dat de Neder
landse regering anders genoodzaakt
zou zijn geweest de Nederlandse in-
voer in nog grotere mate te beper-
ken, dan de laatste tijd reeds is ge-
schied.
De eerste leverantie in het kader
van de Marshall-hulp. aan Nederland
zal bestaan uit een scheepslading
van 10.000 ton tarwe, die met
het s.s, „Prins Willem 2" vervoerd
zal worden. Dinsdag, de eerste ddg
van de uitvoering van het plan-
Marshall, is men met de lading te
Galveston begonnen. Het schip ver-
trekt heden.
De Rijkstelegraafdienst deelt mede
dat telegrammen voor Columbia
alleen worden aangenomen op nsico
van de afzender.
QAAR dacht ik, afgezien van
alles, dat de manier van Bo
gota, om aan conferenties een
einde te maken nog zo gek niet
was. Er wordt over het aige-
meen veel te veel gepraat op
conferenties en de wereld wordt
steeds slechter ondanks al dat
confereren. Nu sloegen bepaalde
lieden de Pan-Amerikaanse con-
ferentie uit elkaar, het was een
hele pan, de meubels stuk, de
schrijfmachines vernield, de do
cumenten vemietigd, alles voor
niets. En als er geen schrijfma-
chines meer zijn, wordt er geen
verslag gemaakt en dus heeft
praten geen zin. Maar nu hoor
ik, dat hedaar weer een spel-
letje'van mijn vrienden ui% Mos-
kou is, dat er allemaal politiek
achter zit en dus laten de Ame-
rikanen het niet op zich zitten.
Zij beginnen epnieuw te confe
reren, schrijfmachines zijn er
genoeg in Amerika. Ik houd het
wel bij mijn Remington „re-
bililt" van 1930. Intussen is de
wacht op de volgende zet van
Moskou. Koude oorlog, noemen
ze dat
TEGEN IEDER der drie verdachten van de V/i jaar geleden in
een pension aan de Warmoesstraat 99 te Amsterdam ge
pleegde roofmoord op de 61-jarjpe „Moeke" Marsman. de 25-
jarige L. H. van der Helm uit- Amsterdam, de 25-jarige C. Hoo-
genboom en tegen diens 23-jarige broer J. Hoogenboom, beiden
uit Delft, heeft de officier van justitie bij de Amsterdamse Arron-
dissementsrechtbank, mr. L. H. Feitsma, na een langdurige zit-
ting een gevangenisstraf voor de tijd van 20 jaar geeist
doch niet
..v....
Maandenlang zijn deze drie ver
dachten door de rechter-commissaris
aan* kruisverhoren onderworpen,
maandenlang ontkenden twee van't
drietal en slechts Cornelis, die in de
wandeling Kees wordt genoemd,
legde een gedeeltelijke bekentems
af waarin hij Van der Helm van
medeplithtigheid beschuldigde. doch
zijn jongere broer Jaap buiten de
zaak trachtte te houden.
Het resultaat van een schriftkun-
dig onderzoek, dat door de heer
Van Ledden Hulsebosch is ingesteld
leverde een verrassing op: niet Jaap
Hoogeboom, noch diens broer of
Vafi der Helm had de valse in blok-
letters geschreven naam „Van der
Wal", onder welke naam een der
verdachten in het pension van
Moeke werd ingtschreven, op het
formulier geplaatst, doch een jonge-
dame, een zeke/e Tonny van der
Kraan, die steeds alle formulieren
inuulde en die trouw van valse
handtekeningen voorzag, waarschijn-
lijk ten gerieve van de klanten, die
men niet met dergelijke fultiliteiten
wilde- lastig vallen.
Medegedeeld werd, dat Tonny van
der Kraan als getuige was opgeroe-
pen, omdat zij de figuur is, die kan
vertellen wie haar de opdracht heeft
gegeven deze naam te noteren, al of
niet in blokletters. Tonny van der
Kraan is echter onvindbaar. De po
litie heeft in het gehele land naar
haar laten speuren zonder enig re
sultaat.
Bezwarende verklaringen.
Toch leverde deze rechtszaak
nieuw bewijsmateriaal op.
De 26-jarige Hilversumse wever
J. H. Erkamps, die wegens heling
was gearresteerd, werd begin van
dit jaar 8 weken lang opgesloten in
de eel van de Amsterdamse gevan-
genis, waarin zich toen reeds Kees
Hoogenboom bevond. Erkamps werd
als getuige gehoord. Volgens hem
had Kees verteld, dat Leo, Jaap en
Kees gedrieen de oude vrouw had-
I den vastgeboncjen. overmeesterd en
beroofd. De buit zou meer dan
i f 4500.— hebben bedragen. Een dag
j later zouden Kees en Jaap de wen-
selijkheid besproken hebben om Van
der Helm, die blijkbaar erg over-
stuur was, te verdrinken, ..zodat er
geen enkele getuige over zou blij-
ven". -
Op vragen van de President ver-
klaarde deze getuige voorts, dat hij
uit eigen beweging zijn kennis aan
de politie zou hebben medegedeeld.
De raadsman van Kees, mr. E.
Emmering, vroeg daarop aan de ge
tuige of hij niet met opzet door de
politie bij Kees in de eel was ge-
stopt,, teneinde de waarheid over de
moord te weten te komen en cjeze
over te brieven. Getuige ontkende
dit.
Er was nog een tweede gevangene
de 27-jarige Amsterdammer A. A.
Knol, die bij Jaap in de eel had ge-
zeten. Deze Knol deelde, als getuige
gehoord, mpde, dat Kees hem diverse
malen briefjes overhandigde aan zijn
broer Jaap, welke briefjes hij echter
aan adjudant Versteeg der Amster
damse politie overhandigde. Volgens
Knol had Jaap gezegd, dat zij slechts
de bedoeling hadden gehad Moeke
te binden en te beroven,
te vermoorden.
Jaap op zijn beurt beschuldigde er
de politie van een val te hebben
opgezet. Knol werd bij mij in de
eel gezet met cigarett en en chocola,
zo zei hij, terwijl er vele andere
cellen leeg waren.
Mr. Feitsma concludeerde m zijn
requisitoir, dat van diefstal met ge-
weldpleging geen sprake kan zijn,
omdat dit geen domme jongens zijn.
Veflgens de openbare aanklager heb
ben zij Moeke willens en wetens
vermoord. Zij zouden zeker niet het
risico hebben willen lopen later met
haar geconfronteerd te worden,
want Moeke kende hen alle drie
zeer goed. Mr. Feitsma achtte alle
drie verdachten voor de moord
aansprakelijk en haalde ter staving
talloze verklaringen van getuigen
en verdachten tegen elkaar aan.
MuNCHEN, 13 April (KNP*
.Terwijl de nieuwe communistische
ministers in Tsjecho-Slowakije ver-
klaarden, dat zij een goede ver-
standhouding1 met de Kerk zouden
nastreven, kan het actie-comite van
ieder dorp de daar aanwezige pries-
ter binnen weinige uren uitwijzen",
aldus verklaarde een zo juist uit
Tsjecho-SloWakije naar Miinchen
gevluchte geestelijke. Geuniformeer-
de of geheime politie controleert de
preken; de post van de kerkelijke
overheid wordt gecensureerd.
Hiervan zijn gehele series arres-
taties het gevolg. De aartsbisschop-
pelijke zetel Olomuc (Olmiitz) heeft
zijn grondbezit van 40.000 hectaren
door onteigening zien slinken tot
250 ha. Van de opbrengst van deze
goederen moesten in het Aartsbis-
dom alle kerkelijke gebouwen, scho-
len en liefdadigheidsinstellingen
worden onderhouden. Andere ker
kelijke instellingen hadden reeds
eerder hun gehele bezit verloren.
De katholieke gymnastiekbond
..Orel" (de Arend) is ingelijfd bij
de semi-militaire „Sokols" (de Val-
ken).
In Slowakjje treden de nieuwe
bewindhebbers met grotere omzich-
tigheid op. Terwijl in het Tsjechi-
sche land de kruisbeelden door por-
tretten van Stalin vervangen wer-
den, kan men in Slowakije zelfs
nog in de postkantoren het kruis-
beeld zien.
„In Tsjecho-Slowakije zijn", aldus
bovengenoemde zegsman, „het leger,
de jpoeren en de studenten anti-
communistisch. Kort voor de com
munistische staatsgreep wachtte de
uit 600 pantserwagens bestaande
divisie Milowitz slechts op 't bevel
van president Benesj, om de leden
van de regering-Gottwald te arres-
.teren. Dit bevel is echter tegen alle
verwachting in niet gegeven. Thans
ligt het lot van Tsjecho-Slowakije
in handen van de Westerse mogend-
heden''.
Prinses Elizabeth en de Hertog
van Edinburgh hebben als huwe-
lijksgeschenk van de leden van de
Island Sailing Club te Cowes een,
jacht van de drakcnklasse aanvaard,
dat in de Koninklijke kleuren blauw
en rood geschilderd zal worden en
dezelfde wedstrijdvlag voeren. zal
als die welke Koning George V op
de vermaarde Brittannia gevoerd
heeft, namelijk met twee vertikale
rode en blauwe banen en in het
midden de drie ats-uisveren van de
Prins van Wales*fnet het motto ,,Ick
dien". Prinses Elizabeth en de Her
tog van Edinburgh zijn van plan
daarin aan verschillende Mjpdstrij-
den deel te nemen, vermoedelijk
onder leiding, van generaal Sir Fre
derick Browning, die als admini-
strateur aan de hofhouding van
H. K. H. verbonden en commodore
van de Royal Fowey Yacht Club, is,
als stuurman. Hij zou dan tot Royal
Sailing Master worden benoemd.
Het Belgische elftal. dat Zondag
18 April in het Feijenoord-stadion
te Rotterdam tegen Nederland speelt
is als volgt samengesteld:
Doel: Meert Anderlecht)
Achter: Aernaudts (Berchem
Sport) en Anoul (F.C. Luik).
Midden: de Buck (Eendracht
Aalst). Erroelen (Anderlecht) en
Henriet (Charleroi S.C.).
Voor: Lemberechts (F.C. Meche-
len), van Steelant (St. Nicolaas),
Mermans (Anderlecht), van den
Audenaerde (F.C. Antwerpen) en
Thirifays (Charleroi S.C.).
Reserves: Daenen (F.C. Tilleur),
Andries (F.C. Mechelen), Coppens
(F.C. Mechelen) en Govard (F.C.
Luik)
Chaves, die wegens een vferwon-
ding niet kan spelen, is dus op de
linksbinnenplaats vervangen door
Desire .van den Audenaerde.
Anders zijn er geen wijzigmgen
gekomen in de ploeg, die qp 14
Maart jl. te Antwerpen met 1—1
tegen Nederland gelijk speelde.
De samenstelling van het Ant-
werps voetbalelftal, dat Zaterdag
17 April a.s. te Rotterdam in de
traditionele wedstrijd tegen het
Rotterdams elftal uitkomt, is als
volgt:
Doel: Gedopt (Antwerp F.C.):
achter: van Boven (Beerschot) en
Reyn (Antwerp); midden: van Be-
neden (Beerschot), Mees (Antwerp
F.C.) eq de Groote (Berchem); voor:
Thijs (Beerschot). Mercie (Berchem
Sport 1, Geuns (Antwerp F.C.), A.
de Herdt (Berchem) en Bastin (Ant
werp F.C.). Reservfes: de Coster
(Beerschot), M. Arnaudt (Berchem)
Segers (Beerschot) en C. de Herdt
(Berchem).
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wijziging
van de Gemeentewet, teneinde meer
eenheid te brengen in de bezoldiging
der burgemeesters, welke door Ged.
Staten onder gpedkeuring van de
Kroon vastgesteld, in de verschil
lende provincien zeer uiteenliep. By
vergelijking van de bezoldiging der
burgemeesters in de onderscheidene
provincien bleek in vele gevallen
een verschil van 25 tot 30 pet., bij
enkele groepen van gemeenten zelfs
een nog grotere divergentie te be
staan, zonder dat daarvoor een rede-
lijke grond aanwezig was.
Door het treffen van een uniforme
regeling wil men aan deze onge-
wenste toestand, welke door hante-
ring van het goedkeuringsrecht met
kon worden voorkomen, een einde.
TEL AVIV. 12 April (AP) De
Algemene Zionistische Raad heeit
Maandag in voltallige zitting beslo-
ten de onafhankelijkheid van de
Joodse staat met ingangvan 16 Mei
te proclameren onmiddeuijk na
het expireren van het Bntse man-
daat en tot alle staten een ver
zoek om erkenning te nchten.
Het besluit is Maandagmorgen
genomen. nadat er de hele nacht
vergaderd was.
De discussies werden Maandag de
hele dag voortgezet over het instel-
Ten van een ..gezaghebbende orgaan
ter behandeling van de best""r®
aangelegenheden wan het |?°odse
gebied tot dien datum, welk orgaan
later de voorlopige regering zou
vormen van de Joodse staat.
t
De Belgische Minister van Buiten-
landse Handel. Baron van der Stra-
ten-Waillet, heeft een afvaardiging
ontvangen van het Belgische Ver-
bond van Sigarenfabrikantep die er
zich over beklaagde. dat het afzet-
gebied der Belgische sigaren-
WEET U DIT AL?
King Abdullah van
Yemen geloofde. dat hij
door een slangenbeet
zou sterven. Hij liet een
,.slangen-proof" kasteel
bouwen. In 1839 werd
het kasteel dpor een
stam Hanash verOverd
en de koning werd ver
moord. In het Arabisch
betekent Hanash slang.
Reeds 548 jaar moeten
Koreaanse bruidjes op
hun trouwdag doen als-
of ze doofstom zijn. Deze
bepaling werd door ko
ning Hetai Jony ge
maakt, wiens dochte^
doofstom was.
John Gaunt (1340
1399) was vader. zoon,
schoonzoon, grootvader,
oom, kleinzoon en
schoonbroer van een
koning, doch was zelf
geen koning.
HET VIEL TEGEN
De 19-jarige Hanne-
lore Knauff uit Diissel-
dorf werd in Duitsland
verliefd op een Engels
soldaat, ging naar Enge-
land om hem te trou-
wen, doch vond de le-
vensvoorwaarden in dat
land niet best. Ze-
trouwde niet, vergat de
liefde en ging naar de
Heimat terug.
ZIEKENBEZOEK
Sylvia Flynn reisde
9900 kilometer o»n haar
zieke broer in Hongkong
te bezoejsen. De dokto-
ren hadden voorspeld,
dat het bezoek van een
familielid de zieke goed
zou doen.
GROEN EN ROOD
In Dayton, Ohio, viel
groene rege». Alle para-
pluies en kleren werden
er. door ontkleurd. In
Maart viel in de Riviera
rode regen. „De heme!
schreide bloed" schreef
een vacantiegariger poe-
tisch aan Spulbaas.
SPULBAAS.
Industrie steeds kleiner wordt en
daarentegen de invoer van Neder
landse sigaren in Belgie begunstigd
jvordt door het afschaffen van de
Techten. De Minister zegde toe. te
zullen trachten voor het iweede
dienstjaar van het Nederlands-Bel-
gische handelsaccoord een mvoer-
contingent van Belgische sigaren
naar Nederland te verknjgen.
De „Johan van Oldenbarneveldt"
is te Priok aan gekomen. Het schip
vertrok op 17 Maart in het kader
der versnelde gezinshereniging uit
Nederland met 1.292 passagiers, van
wie 825 volwassenen en 467 kinderen
De commissie der V. N. voor
Palestina oefent in haar rapport
aan de algemene vergadering
critiek op Engeland wegens zijn
„gebrek aan samenwerking en
verklaart, dat tenzij onmiddelliik
krachtige maatregelen genomen
worden, Palestina in een chaos
gestort zal worden.
De commissie verwijt de Britse
autoriteiten vooral, dat zij
1. Do commissie geweigerd hebben
eerder dan 1 Mei naar Palestina- te
gaan;
2. Geweigerd hebben een geleide-
lijke overdracht van het gezag toe
te staan;
3 Het d? commissie onmogenjK
gemaakt hebben de Arabische en
Joodse milities van te voren te
organiseren.
4. Financiele en economische
maatregelen genomen hebben zon
der overleg met -de commissie.
Het Arabischp verzet en de af-
wezigheid van een internationale
legermacht ter ondersteuning van
de commissie zijn eveneens facto
red die de uitvoering van het ver-
delingsbesluit onmogelijk gemaakt
hebben.
Het rapport schetst de toestand
als volgt:
De georganiseerde pogingen van
Arabische elementen om de verde-
ling te verhindergn. en de vastbe-
sloten pogingen der joden om de
oprichting van een joodse staat te
verzekeren, alsmede het felt, dat
H.M. de Koningin is voornemens
15 April a.s. naar het Loo te ver-
trekken voor haar zomerverblijf.
De vermaarde econoom Prof. dr.
W. Ropke, emigrant en statenloos,
die in Zwitserland een gastvrij on-
derkomen heeft gevonden, zal in de
week van 10Id Mei a.s. ons lsp^
bezoeken, als gast van het Comite
Burgerrecht,de Federatie van Ne
derlandse bedrijven en enige andere
organisaties, die voor deze. dagen n
speciaal programma hebben opge-
steld.
Op Dinsdag 11 Mei spreekt prof.
Ropke in de grote Aula van het In-
disch Instituut te Amsterdam. Voor
de volgende dagen staan nog andere
spreekbeurten op het programma.j
Voor de partijen van <?e twaalfde
ronde was de belangstelling weder-
om overweldigend, wat ook ver-
klaarbaar was, aangezien Botwinnik,
die door de. Russen als hun sterkste
meester wordt beschouwd, zijn eer
ste partij speelde in het tweede ge-
deelte van het tournooi. Hij kwam
uit tegen Euwe, en reeds de ope
ning kondigde een buitengewoon
felle en verbeten kamp aan. Geko-
zen werd de Meran-variatie van het
koninginne-gambiet, waarin zowel
wit als zwaft streven naar een aan-
val op de koningsvleugel. Na de
dertiende zet dacht Euwe lang na,
want Botwinnik had de gewone,
door de schaaktheoretici aangera-
den, voortzetting vermeden en een
zet gedaan, die tot dusver als niet
al te best werd aajigemerkt. Spoe-
dig bleek echter, dat de Russische
grootmeester een diepgaand en fijn-
berekend aanvalsspel tot uitvoering
bracht en aangezien Euwe zijn ko
ning niet tijdig genoeg uit het cen
trum terugtrok, werd zijn positie.
critiek. Met een raadsheer-offer bij
de 22e zet verwierf Botwinnik een
beslissend--yoordeel. De witte konin
gin en een toren braken door tot
op de zevende lijn en teneinde mat
te vermijden moest Euwe zijn ko
ningin voor een toren offeren. Dit
kon voor hem de partij wel rekken,
maar niet redden, en .na de 35e zet
gaf de Nederlander op, Botwinnik
met zijn fraaie zege geluk wensend.
De partij Keres-Smyslof bracht
minder opwinding onder d t toe
schouwers teweeg. Toch was ook
hier de opening hoogst interessant
Smyslof koos andermaal in de
Gruenfeld-verdediging de ongewone
voortzetting, die hij tijdens de laat
ste tournooien met eep wonderlijke
hardnekkigheid heeft toegepast en
in weerwil van al zijn pogingen kon
Keres hem in zijn eigenaardige stra
tegic niet dwarsbomen. Nadat tal
van stukken waren aigeruild bij
felle aanvallen en tegenaanvallen
werden de kansen ongeveep geli)k
geacht. Toen wist Keres met een
serie fijn berekende zetten een mi-
niem voordeel te behalen, waarna
de partij werd afgebroken in een
voor wit iets betere stelling.
De stand is nu:
Botwinnik 7 uit 9.
Keres en Smyslof ieder 5 en 1
afgebroken partij uit 10.
Reshevsky 4i/j uit 9.
4 Euwe l'/t uit 10.
De weekstaat van de Ned. Bank
vermeldt een verbetering van onze
deviezenportefeuilleDe totale vor-
deringen ,op het buitenland zijn
namelijk met 38 millioen opgelo-
pen en deze stijging valt uitsluitend
onder de post ..papier op het bui
tenland" die is aangegroeid van
269.2 tot 315 millioen gulden, terwijl
de post ..correspondenten in het bui
tenland" met 9 millioen gulden is
afgenomen. Bovendien kan onze
deviezenportefeuille nog versterkt
zijn door de vermeerdering van de
diverse rekeningen debetzijde. die
gestegen zijn van 185.9 op 197„5 mil.
lioen gulden.
Een opmerkelijke wijziging in
de. bankstaat is voorts de belang-
rjjke toeneming van het rekening
courant saldo schatkist, hetgeen
men ten dele met ruime belasting-
ontvangsten in verband meent te
kunnen brengen. Dit saldo is met
niet minder dan 106 millioen gul
den opgelopen tot 986,3 millioen,
een peil dat ook bereikt werd op
S Maart j.I.
De circulatie der nieuwe bankbil-
jetten is met niet minder dan bij-
na 32 millioen gulden afgenomen,
waarmede nu reeds de door de
maand-overgang ontstane aanwas
is verdwenene en weer het peil van
22 Maart is bereikt.
het de mandaatmogendheid, die be-
zig is met de liquidatie van zijn
bestuur en de ontruiming van Pa
lestina, onmogelijk.is gebleken het
conflict volledig te beheersen, heb.
ben tot een feitelijke burgeroorlog
in Palestina geleid, tot een voort-
durende verslechtering van de vei-
ligheid en het bestuur en tot een
dreigende algemene chaos, hon-
gersnood. strijd en bloedvergieten
van ongekende afmetingen
De commissie, zo gaat het rap
port verder, is tot de conelusie
gekomen, dat de algemene poli
tiek van de mandaatmogendheid t
was geen maatregelen te nemen,
die de schijn zouden kunnen wek-
ken, dat zij bij de uitvoering van
het verdelingsbesluit betrokken
wenste te worden.
Ongeveer 3000 mijnwerkers van
4 grote mijnen in Pennsylvanie zijn
Dinsdag niet op het werk versche
nen, ondanks de bijlegging van het
pensioengeschil. Men acht het mo-
gelijk ,dat deze arbeiders de uitslag
van de rechtbank afwachten, die
vandaag tegen hun vakverenigings-
leider Lewis aanhangig gemaakt
zal worden.
De drukte, die Maandag op de
Jaarbeurs heerste, wordt gelllu-
streed dbor het aantal op die dag te
Utrecht ingenomen spoorkaartjes,
dat 54.550 bedroeg tegen vorig jaar
op diezelfde dag 31.765 stuks.
Ook Dinsdag was het zeer druk.
De standhouders konden zich met
hun assistenten slechts met grote
moeite door de enorme menigte >be-
zoekers wringen, die vo6r 9 uur gis-
terenmorgen voor de vier ingangen
stonden om te worden binnengelaten
Ook het aantal buitenlandse be-
zoekers, dat zich Dinsdag aan de
buitenlandse dienst meldde, sloeg
alle bestaande records.
Volgens radio Wenen is het ver
zoek van de Oostenrjikse regenng
om uitlevering van Franz von Pa-
pen, Hitler's gezant in Oostenrijk
ten tijde van de anschluss. van de
hand gewezen. Als reden is opge-
geven. dat eerst na verstrijken van
de acht jaren, die von Papen vol
gens veroordeling door een Duits
gerecht in gevangenschap moet
doorbrengen, de kwestie van even-
tuele uitlevering in behandeling
genomen kan worden.
[}E KERK, de Pa us wordt op
grove, onrechtvaardige wijze
aangevallen. Dat horen en lezen
we zo maar niet zonder meer.
Daar blijven we niet nuchter en
passief onder. Het is onmogelijk,
dit over ons heen te laten glij-
den en daar niet op te reageren.
Er leeft ook in ons nog wel iets
van de geest, die in de vorige
eeuw duizenden en duizenden
jongemannen als zouaaf deed
gaan strijden voor de zaak van
de Paus. Wij, Noord-Hollanders,
zijn van het ras van Pieter Jong
van Lutjebroek, de held die zijn
leven gaf voor de Paus. Ook wij
komen op voor onze H. Vader.
Hoe? Door gehoor te geven aan
de oproep van onze Bisschoppen
die vragen, dat wij alien, mas-
saal, Dneedoen aan de gebeds-
actie vandaag, op deze Sint Jo-
sephdag, en onder dit octaaf.
Bidt de rozenkrans mee in uw
kerken en gezinnen! Het is voor
de Paus!
MARCUS
Oorspronkelijke roman uit het Russische spionnenleven
„Het is ten strengste verboden te
spreken met de andere verpleegden"
Michael knikte gelaten.
Ze moesten er wat hem betrof
maar zo gauw mogelijk een eind aan
maken.
De deur der ziekenzaal ging open.
Tegleff., met de handen op de rug,
wandelde doodbedaard langs de
bedden, bleef voor Michael Goro-
cha stil staan. Hij keek rond. Geen
der verpleegden kon hem horen. Hij
nam 't kleine tabouretje, dat bij 't
voeteneind stond en nam plaats.
„Uw naam alstublieft?"
..Michael Gorocha."
„Hoe komt ge hier zo verzeild?"
„Ik ben gekwetst tijdens een
charge op gearresteerde boeren."
„Als ik u was, zou ik daar schade-
vergoedin^ voor eisen."
„Ik?" vroeg Michael verbaasd.
niet in het minst vermoedend, dat
ie voor de gek gehouden werd.
„Welja, natuurlijk, een rustig bur
ger, die niets kwaads in de zin heeft
is me daar omver gereden, wel foei!
Ha. ha, ha!"
Tegleff barstte in lachen uit en
Michael doorzag nu het wrede spel
dat men met hem speelde.
..Wel", ging Tegleff verder, „ge
kijkt zo verwonderd. Hebt ge niets
meer te antwoorden?"
„Ik dacht", zei Michael, „dat een
10.
Hoe had ie zich z6 kunnen laten
meeslepen, dat ie zonder zich een
ogenblik te bedenken, z'n revolver
had getrokken en 'n mens had neer-
geschoten? Of had ie dat ge-
droomd?
Waar was z'n handkoffer?
Hij dnrfde er aan de verpleeg-
sters of oppassers niet om vragen.
Hij zou kunnen ontkennen, dat die
koffer zijn eigendom was.
Er waren immers tijdens die
charge duizenden mensen op de
been. Hij had al dadelijk opgemerkt
dat al diegenen, die bij het oproer
gekwetst waren, in deze ziekenzaal
streng bewaakt werden. Vannacht
had ie de schildwacht tweemaal
zien aflossen. Hij voelde nog steeds
een hevig stekende pijn tussen z'n
sehouderbladen.
Daar was de kolfslag neergeko-
men.
„Ik hoef me niet veel lllusies
hieer van het leven te maken",
mompelde hij bij zichzelf.
't Zal wel met de genadige kogel
eindigen, en dat is misschien nog
de beste oplossing.
Verbanning naar de kwik- of
zoutmijnen zou een veel te langzame
dood betekenen."
Zodra hij bij kennis was, kwam
een oppasser liem zeggen:
hoge persoonlijkheid want dat
zult ge wel zijn ernstige zaken
ook ernstig besprak."
..Ooooh, dus ge vindt de zaak dan
toch ook ernstig?"
„Natuurlijk, en ik verzoek u deze
omgeving niet als een operette-
theater te beschouwen. Wie bent u?
En wat wilt u eigenlijk?"
„Ik ben een eenvoudig politie-
mannetje, kijk maar eens hier."
Tegleff toonde Sijn zilveren penning
en ik wil weten, waarom men u zo
onbeleefd behandeld heeft."
„Ik heb een kozak die chargeerde
doodgeschoten."
„Ei, *eikozakken zijn duur
tegenwoordig. Dat zul je moeten be-
talen. Ja vriend, dat mag je tegen
woordig zo maar niet doen. Je mag
niet eens meer met een handkof-
fertje lopen, ha, ha, ha!
Michael heet zich op de lippen.
■be man, die hier zat te grinniken,
was 'n politie-spion.
De vrouw uit het volk die hem
voor de werkloze letterzetter uit 't
boekwinkeltje had gewaarschuwd,
sprak dus de waarheid.
Die Peter Puschkin scheen z'n
maatregelen al genomen te hebben.
Er viel niets meer te hopen.
't Eind was toch nog spoediger
gekomen dan hij verwacht had. De
zucht tot zelfbehoud deed hem ech
ter nog.zwijgen. Wie weet wilde die
vreemdeling niet ook nog vissen
naar medeplichtigen. Jewssje hoef-
de niet verraden te worden.
„Vertel me eens", ging Tegleff
verder, „wat doe je voor de kost?"
„Ik ben leraar in 't Frans."
..In 't Frans? Aardig is dat! En is
dat alles?"
„Ik heb ook examen in de staat-
huishoudkunde en in 't Engels ge
daan."
„Neem me niet kwalijk", zei plots
Tegleff, met een slag op z'n dijbeen,
„maar dan ben jij met al die ge-
leerdheid een reuze stommeling!
Wie gaat er nou examens doen om
acten te halen, die hij. vooruit weet,
toch nooit nodig te hebben, acten
om wormen te onderwijzen."
„Wormen?"
„Welja, morgenavond lig jij op je
rug, met je tien tenen stijf in de
hoogte in 'n schoollokaaltje van
twee meter lang en een meter
breed!"
Michael voelde zich verbleken:
de dood wachtte hem dus a reeds
morgenavond.
„En dan", zei Tegleff ..iemand
met z6'n stijl". Hij haalde 'n papier
uit z'n zak met rode letters bedrukt
en las hardop: „Hier st'a ik, op-
nieuw verheven en vrij, mijn trots
hoofd opgericht. Ik ben "n Rus, en
't zal 'n Rus zijn, die Rusland redt....
van u!"... Aardig is dat! Mah jij
had 'n wereldgenie kunnen worden
en je bent.... 'n misdruk van Pope
Gapoen. Maar ik zal jou eens laten
zien, hoe deerlijk jij je in je hoge
vijanden yergist. Ik wil je laten
zien, hoe wij waarachtige talenten
weten te waarderen."
Hij stond op, liep naar het midden
van de ziekenzaal. Aan het einde
bij het hoog en betraliede venster
stond 'n oppasser, die 'n riem om
het middel droeg. waaraan 'n pistool
in holster hing. Tegleff wenkte de
man. Deze kwam onmiddellijk eer-
biedig nader: ..Laat de dienstdoen-
de geneesheer hierheen komen", zei
Tegleff. En toen tot Michael: „Kun
je al lopen?"
„Moeilijk. ik heb nog veel pijn."
„Dan zullen we je laten dragen.
Je gaat met mij 'n visite maken."
(Wordt vervolgd.)
