Het dilemma voor de Europese socialisten
DE
NATIONALE BETOGING
voor de Koninklijke jubilaresse
Een unieke tentoonstelling
rond de gouden Kathedrool
7
Nieuwe stuwkracht zoeken het Christendom
of opgeslorpt worden door het communisme.
Merkwaardige en belangrijke
expositie
H'
Morgen is de groslijststemming!
DE SPEURHOND
De zin van de
Zondag
Werkloosheid
loopt terug
„BLOEMENIN BERG EN BOS"
De democratic in de Partij viert hoogtij!
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zaterdag 8 Mei 1948
PAG. 3
Nabij Parijs reed tengevolge van een defect aan de seininstalla-
tie een personentrein op een stilstaande goederentrein. De ravage
was groot; er werden 67 gewonden geborgen.
it
Palestine is het land van schrille tegenstellinqen. Temidden van
de stiHe bezonkenheid van wijde woestijnen flitst het woeste ge-
weld van een meedogenloze strijd tussen de volken, die sinds
eeuwen Palestina bewonen. Een karavaan, gelijk acm die van
voder Abraham, tr-ekt langs een modem flatqebouw in het ge-
teieterde Jaffa.
De sfeekparfij
te Sliedrecht
Het Lichtbaken
hedenavond 9 uur
S.D.-agent krijgt
levenslang
Britse Communistische
leider wordt Katholiek
FEUILLETON
(Van e«n speciale correspondent in Rome)
Rome, 5 Mei
EEN VAN MIJN VRIENDEN in Vaticacmstad, een bekend pries-
tar, onderscheidt zich in het bijzonder door zijn doctrinaire
gestzengheid in zaken van de meest practische aard. Ik was dus
zeer verwonderd over zijn antwoord op mijn vraag, of de nieuwe
eocialistische partij van Saragat, welke versterkt uit de Italiaanse
verkiezingen kwam, niet met een zekere achterdocht beschouwd
moest worden omwille van de marxistische tradltie, die zelfs bij
de anti-communistische socialisten bestaat Door mijn vraag op
die manier te stellen, wilde ik zijn orthodoxe geest zoveel moge-
lijk uit de tent lokken. Zijn helder en beslist antwoord beschouw
Ik dan ook als kenmerkend: „Zeg geen kwaad van de nieuwe
eocialisten, het zijn onze vrienden".
Het nienwe socialisme als
felt
De Italiaanse verkiezingen zijn
het begin van de beslissende, hoge
vlucht van twee nieuwe, na-oorlogse
krachten in Europa: een Christen
dom, dat zich duidelijker als sociaal
en democratisch openbaart, en een
socialisme, dat duidelijk heeft geko-
zen tussen het totalitarisme en de
democratic. Het socialisme van
Nenni, dat gehoopt had de politieke
overwinning weg te dragen t,en
koste van een verbond met de com-
munisten. heeft de hoop op die
overwinning en het grootste deel
van zijn aanhangers verloren. In
1946 hadden de socialisten in de
Kamer 119 zetels en de communis-
ten 104. In 1948 tellen de Nenni-so-
cialisten 37 kamerleden tegen 141
van de communisten en 33 van de
Saragat-socialisten. Het is dus niet
verbazend, dat het reeds nu zeker
lijkt, dat een aanmerkelijk deel van
de Italiaanse fusie-socialisten zich
zullen ontdoen van hun politieke
banden met het communisme om
zich, op eigen benen staande, een
nieuwe toekomst te bouwen.
In Frankrijk is hetzelfde ver-
schijnsel voorgekomen: de socialis
ten hebben him aanzien bij de
massa's verloren tijdens de periode
van hun verbond met de communis
ten. In Belgid hebben de socialisten
tamelijk vlug het gevaar gezien van
een alliantie met de communisten
en de liberalen tegen de Christelijk
Sociale Partij; verleden jaar hebben*
2ij zich met deze laatste verbonden,
om een representatieve regering te
vormen, ofschoon zij hun politieke
autonomie handhaven. In Neder-
land vormt de Partij van de Arbeid
tezamen met de Katholieke Volks-
partij de regering, zonder zich druk
te maken over het demagogische ge-
doe der communisten. In Duitsland
hebben op 25 April j.l. in Beieren
en Hessen de sociaal-democraten
een grote vooruitgang geboekt ten
koste van de communisten en on-
danks de communistische propa
ganda, die de socialisten voor-
stelde als bondgenoten van de
christelijke bourgeoisie. Het meest
betekenisvolle politieke feit in het
huidige West-Europa is dus wel,
dat het nieuwe socialisme niet be-
vreesd is om zich te verbinden met
de christelijke democratic en daar.
bij geen leden verliest, tenzij uiterst
links georienteerden.
De nieuwe sociale stuwkracht
De woorden van Spaak, uitgespro-
ken bij de vqrming van de thans
afgetreden Belgische regering, heb
ben sinds een jaar de ronde van de
wereld gedaan: ,.De toekomst van
Europa ligt in de verbondenheid
tussen het Christendom en het socia
lisme." Dit woord is te meer van
betekenls, omdat Spaak zijn car-
rifere is begonnen bij de pro-com-
munistische, uiterst linkse vleugel,
die in' zijn tijd de reputatie genoot,
dat de daarbij aangesloten jongeren
niet veel ruiten heel lieten in zekere
conservatieve lokalen. De woorden
van Spaak krijgen een nog diepere
zin, indien men er aan toevoegt wat
Saragat mij zeide, toen hij zijn con-
clusies samenvatte op het ogenblik,
dat hij overwoog een nieuwe socia-
listische partij te stichten: „Er zijn
slechts twee levensbeschouwingen,
die een politiek in deze na-oorlogse
tijd kunnen bezielen: het Christen
dom en het communisme".
Dit woord gaat zeer diep, want
een politiek programme, dat nood-
zakelijkerwijze een systeem van
toevallige middelen is, verschilt
zeer vail een levensbeschouwing,
welke de oorzaak en vooral het
einddoel van het menselijk leven
omvat en alle deden beziet als mid-'
delen tot een doel. Het communisme
is waarlijk de levensbeschouwing
van het godloze materialisme, dat
in de mens een middel ziet om op
aarde een maatschappij te verwe-
zenlijken, welke' geen rekening kan
hiouden met de menselijke vrijheid,
een eigenschap van de geest, die on-
afhankelijk van de stof is.
Iedereen, die ten bate van de vrije
mens aan politiek wil doen, heeft
een godsdienstige levensbeschou
wing nodig. welke zich inspireert op
de geestelijke natuur van de mens
en op de goddelijke sanctie voor
ieder, die zou weigeren om de on-
vervreemdbare menselijke rechten
te eerbiedigen.
Het socialisme begint zich van
deze waarheid bewust te worden.
Indien het zich uitsluitend bepaalt
tot een sociaal hervormingsprogram-
ma en voortgaat zich te inspireren
op het godloze en materialistische
marxisme, zal het socialisme het
eerste verpletterd worden in de
geweldige vijzel van het totalitaris
me, dat zijn vernietigingswerk aan
de mens voltrekt in de helft van
Europa en Azie, waar het aan de
macht is. Indien echter het socia
lisme zich opwerkt naar de begin-
selen, welke de volmaaktheid van
de mens als uiteindelijk doel van
iedere politiek in het licht stellen,
zal het eindelijk een gemeenschap-
pelijke stuwkracht vinden, die toe-
staat, in een rechtvaardige wedijver,
een werkelijk democratische en so
ciale maatschappij te vormen.
Juist omdat een partij uitgaat van
een programma van dingen die. te
doen staan, zal zij nooit de mogelijk-
heden kunneri uitputten van een op
het geestelijke ingestelde levensbe
schouwing. St. Thomas van Aquino,
die grote realist, had wel degelijk
gelijk, toen hij zeide, dat de over-
eenstemming tussen alle mensen in
bijeenkomstige zaken slechts be-
reikt kan worden door een dwang
van buiten, omdat de menselijke
geest zich noodzake'lijkerwijze ver-
schillende meningen moet vormen
overeenkomstig de verschillende
aspecten der werkelijkheid, zoals
die hem door zijn omgeving, zijn
werk, zijn opvoeding etc. worden
geboden. De absolute eenheid, wel
ke het communisme eist op alle ge-
bieden van het daden- en gedach-
tenleven, is dus wel degelijk een
rechtstreeks uitvloeisel van de god-
loos-materialistische levensbeschou
wing, welke de aard van de mens
en het bestaan van de geest miskent.
De verscheldenheid aan partij-
en, een normaal feit in het demo
cratische regime, vindt haar be-
zieling en haar ware dynamiek in
de christelijke opvatting van het
leven, welke Ht aanzijn heeft ge.
geven aan de Westerse bescha-
ving.. Dit is dan het dilemma voor
alle socialisten in Europa: of een
nieuwe stuwkracht in het Chris
tendom zoeken of, opgeslorpj, door
het communisme, eindigen.
|S HET NIET WAAR, dat ook
onder ons, zelfs onder de
besten, het begrip van de Zon
dag schade heeft geleden? On-
gemerkt dringt het heidendom,
de godloosheid zich binnen en
tracht op sluwe wijze ons te be-
roven van het aanvoelen van
de eigenwaarde, die onze chris
telijke beschavingsgoederen be-
zitten. Wat zegt u de Zondag?
Welke betekenis heeft de Zon
dag voor u? U bent toch chris
ten, katholiek. Beseft u nog dat
de Zondag, iedere Zondag op-
nieuw, de wekelijkse viering is
van het Paasfeest, van de Ver-
rijzenis van Onze HeerDe
Zondag is zowel de gedachtenis
aan het Lijden van Jezus Chris-
tus als de blijde herinnering aan
Zijn glorievol opstaan uit de do-
den. Hij geeft het bewustzijn
dat Christus onder ons tegen-
woordig is in het mysterie van
de H. Mis en dat wij Zijn terug-
keer in majesteit verwachtert.
Dat is de diepe, christelijke zin
van elke Zondag: de „dag des
Heren".. MARCUS
Het aantal door de gewestelijke
arbeidsbureaux geregistreerde werk-
loze mannen liep gedurende Maart
aanmerkelijk terug.
De volgende fcijfers geven een
specificatie naar provincies, resp. op
29 Februari en 31 Maart 1948:
Groningen (6016) 3035; Friesland
(5970) 3316; Drente (4247) 1201;
Overijsel (2124) 1405; Gelderland
(5995) 3658; Utrecht (2233) 1797;
Noord-Holland (9504) 7692; Zuid-
Holland (12280) 9950; Zeeland (2244)
1563; Noord-Brabant (6351) 5296;
Limburg (1680) 1496. Totaal (58644)
40409.
De voornaamste oorzaak van de
daling der werkloosheid was de rui*
mere seizoenwerkgelegenheid. Het
sterkst deed zich dit gevoelen in de
steen- en aardewerkindustrie (van
1378 op 179), de bouwvakken (van
6973 op 3995), de veenderijen (van
1267 op 153), de land- en tuinbouw
(van 15086 op 7485) en in de groep
losse ongeschoolde arbeiders (van
10706 op 7957).
Onder de 40409 geregistreerde
werklozen bevonden zich 23378 ge-
heel werklozen, 16305 bij D.U.W.-
objecten tewerkgestelden en 726
wachtgeldtrekkenden.
Het aantal ingeschreven werkloze
vrouwen daalde van 3793 tot 3408.
ET INITIATIEF van de 70-jarige doorgewinterde organisator
Hughes om de Koninklijke jubilaresse, van 5 Juli tot 21
Augustus met een massale bloemenpracht te omringen, heeft
niet alleen weerklank gevonden in de harten van haar plaats-
genoten, de inwoners van Apeldoorn, maar in het gehele land.
De uit dien hoofde opgezette manifestatie „bloemen in Berg en
Bos" belooft dan ook niet minder dan een nationale betoging
voor de jubilerende vorstin te worden. Als geen plekje in ons
vaderland, leent het imponerende natuurmonument Berg en Bos
zich voor iets dat zo groots van opzet is als het onderhavige,
en waarvoor zich zovelen belangeloos tot medewerking bereid
hebben verklaard.
„Berg en Bos"
ontleent haar, ook in ..normale tij-
den" bestaande faam aan de prach-
tige vijver en 't omringende land-
schap, dat in de vooroorlogse jaren,
in dit voor van water verstoken
verklaarde Veluwe-terrein, door
angelegd
gantisch'
werkloze handen werd aa
De uitvoerihg van dit gigantiscl
werk, met schop en kruiwagen,
stelde de eenvoudige voorwerker
die het plan ontwierp, in het gt-
lijk. Er was water in overvloed, 't
zuiverste water dat onophoudelijk
vloeiende onderaardse bronnen
maar kunnen aanvoeren, zodat niet
alleen het basin gevuld werd, maar
ook de omgeving opbloeide in haast
paradijselijke pracht.
Bloemen, bloemen, bloemen
De valleien rond de vijver en
Iangs de beek die het water gf-
voert, met hellingen van soms meer
dan 20 meter hoog, doorsneden met
lommerrijke wandelpaden, worden
bekleed met verrukkelijke bloem-
tapijten, samengesteld uit alle soor-
ten die onze vaderlandse sierteelt
kent. De Oranje-vallei bijv. zal niet
anders dan Oranjekleurige bloemen
onder de statige coniferen, de rij-
zige dennen, ritselende popels en
knoestige berken zien opbloeien.
Aan de voet van de 6-voudige
waterval, ligt de uit 700 inzendin-
gen als eerste gekozen modeltuin.
Grote witte, speciaal uit Luxem
burg ingevoerde rotsen en grillig
geplaatste andere steensoorten mar-
keren de verschillende ineenvloei-
ende bloemterrassen. De hoogste
heuvel 'draagt de 2de modeltuin,
goudvissenvijvers en kunstzinnige
banken, lommerrijke plekjes temid
den van bloemtapijten, beelden-
groepen enz. Maar boven alles rijst
het grootse concept van de Jubi-
leumlaan, van ingang tot congres-
zaal, door drie Enkhuizer zaad-
kwekers van a tot z verzorgd. Drie-
maal door wonderbaarlijke bloemen
torsende bouwsels onderbroken,
reien hier de bloemtapijten zich
aaneen, tot duizendkleurige linten.
En overal staan in deze lusthof de
banierstandaards, 120 in totaal, met
telkens elkaar contrasterende dun-
doeken, zoals ook overal verspreid,
in passende entourages beelden-
groepen van de Nederl. Kunste-
naars-vereniging zijn opgesteld.
Gebouwen in Berg en Bos
Architect de Goo had de uiterst
lastige opgave, om uitsluitend met
behulp van het in de bossen aan-
wezige hout; zijn bouwsels op te
trekken, en dan nog zo, dat het na
afloop onmiddellijk beschikbaar
komt voor het wederopbouwwerk;
Elk gebouw, hetzij klein ,of groot
werd dan ook van dit ruwe hout
vervaardigd. Maar in de hier uitge-
voerde vormen geeft dat een zeld-
zaam harmonieus effect. Alles is
even zuiver aangepast aan deze op-
dracht. Of het nu de monumentale
ingang, als twee ultgestrekte ar-
men, waarvan de handen bestaan
uit 5 ticket-loketten, de politie en
brandweerposten, het postkantoor,
de directie en administratiegebou-
wen, het theater, de congreszaal,
bloemenhal (een verbijsterend sim-
pele en toch ingenieuse vinding) of
een der 20 theehuisjes, de toilet-
ten, of het aan 2000 personen plaats
biedend restaurant betreft, het is
allemaal even eenvoudig en toch
verantwoord.
Een pikante bijzonderheid is nog,
dat de organisatoren alles hebben
..geleend", Het hout uit de bossen,
de vensters (een-ruiters) uit 't ho-
veniersbedrijf, de vloerbedekking
(tegels) uit de nieuwe straten,
waar misschien over 10 jaren toch
pas de huizen komen, de wandbe-
kleding (papier) van een verpak-
kingsbedrijf enz. De enigste versie-
ring bestaat, hoe kan het anders,
rdtshiitend uit bloemen, maar dan
in zulk een overdaad, dat in walk
gebouw de bezoeker zich ook be-
geeft, hij zich voortdurend, zowel
boven zich als aan alle zijdep, om-
ringt ziet door florakinderen.
De congreszaal is stellig niet het
onbelangrijkste in de gebouwen-
reeks. Hier toch zullen tenminste 40
organisaties, hun congressen hou-
den. Uit dien hoofde is het gebouw
plaats biedend aan 700 personen,
reeds tenminste voor de eerste helft
der tentoonstelling volgeboekt. En
dat nog voor enige reclame was
gemaakt.
Reeds 80.000
bezoekers meldden zich vooraf aan.
Hieronder is een groep van 15.000.
Maar B.B.B. rekent tenminste op
een half millioen. Doch daarom al
leen is het nog geen betoging. Dat
wordt het pas. wanneer de belang-
loze medewerking van lO.OOOden in
het land, van bloemkwekers, zaad-
telers. hoveniers. controleurs en
ordediensten, E.H.B.O.-ers, tolken,
bioscoop-exploitanten en musici,
garderobe-meisjes, serveersters en
ticket-verkoopsters, het mogelijk
maakt, dat voor het neertellen van
een luttel bedragje, al dit schoons
voor iedere Nederlander, zonder
verdere bijbetaling, te genieten
valt. Door dit bewijs van eensge-
zindheid enthousiast geworden, zal
een ieder dan zijn handtekening
zetten in het felicitatieboek voor
H.M. de Koningin. En zijn of haar
bezoek zal te onvergetelijker wor
den, wanneer, zoals is toegezegd.
Hare Majesteit zelve, meerdere
malen dit haar bereide festijn, me-
de komt bezoeken. Dat ..Bloemen
in Berg en Bos" op deze wijze aan
het gestelde doel zal beantwoorden,
behoeft niet meer te worden be-
twijfeld.
HET KLINKT alsof het een feest is: morgen is de groslijststem
ming! Of het een feest is? Voor sommige doorgewinterde
politieke tinnengieters weL En ook voor de activisten, die werken
met kiescomites. En dan voor de duizenden partijfunctionarissen,
die in de twaalfhonderd afdelingen in het gehele land besognes
met deze stemming hebben. In 1200 K.V.P.-afdelingen hebben ze
morgen enige uren zitting, terwijl anderen gaan wandelen en
Moederdag vieren! Maar er zijn nu eenmaal van die dmgen,
die moeten gebeuren.
Sinds jaren bestaat in de K.V.P.
de gewoonte, de Partijleden langs
deze weg te laten meespreken over
de vaststelling van de officiele can-
didatenlijst en wat nog voornamer
is, over de volgorde van de ge-
wenste candidaten. Er zijn dikwijls
heel wat moeilijkheden geweest,
maar het is altijd weer terecht ge-
komen. De thans zo veel besproken
democratic in de partij kwam er
altijd weer bovenop."
Wat gebeurt er nu morgen? Alle
leden van de Partij het zijn er,
tussen twee haakjes weer bijna
400.000 op het ogenblik zijn in
de afgelopen week opgeroepen,
maar deze „Partijstembus" te ko
men. (O u daar, lid van de K.V.P.
hebt u zo een oproep niet gehad,
en weet u, dat utoch lid is? Gaat
u dan toch even naar het stembu-
reau in uw parochie, dan zal men
u daar wel terecht helpen).
De Partijleden gaan dus, met hun
oproepingskaart bij zich, anders
komen er weer moeilijkheden, naar
het stembureau. Niet op het nip-
pertje a.u.b. Kom een beetje op
tijd. Dat kan als regel gemakkelijk
na de kerk, want de stemming heeft
als regel plaats in een lokaal dicht
in de buurt van het kerkgebouw.
Ieder lid krijgt dan, tegen over-
gave van zijn oproepingskaart, een
stembiljet.
Dat stembiljet bevat deze keer
geen 2 rijen namen, maar slechts
een rij namen van candidaten. Zij
hebben vdor en achter hun naam
een hokje, dat moet worden inge-
vuld. Voor de naam, als u een be-
paalde candidaat als candidaat voor
de lijst wilt stemmen, achter de
naam, voor de plaatsvervangende
candidaten.
Op onze lijst in de kringen Den
Helder enz. komen straks 18 na
men. En toch blijkt uit de oproep
en uit het stembiljet, dat er in het
geheel maar veertien hokjes mogen
worden ingevuld. (Niet meer en
niet minder).
Dat zit zo. De Verkiezingsraad
heeft, ingevolge het reglement, 2
plaatsen op de officiele lijst defini-
tief aangewezen aan zgn. deskun-
digen, dat zijn dr. Kortenhorst en
mej Nolte, en ook twee plaatsver-
vangers voor dezen resp. de heer
mr. P. J. M. Aalberse Jr. en mej.
mr. van Lanschot. Dat zijn dus bij
elkaar 4 candidaten, die op de lijst
komen, wier plaats al is bepaald en
waarover de kiezers niksniemendal
meer te zeggen hebben.
Dat is de democratie in de Par
tij, bromt er een, maar ik zeg: dat
is het zeker, want democratie sluit
goede leiding en vertrouwen in de
aangewezen instanties voor de uit-
voering van het reglement, niet uit,
maar in!
Mij dunkt, dat het al mooi ge-
noeg is, dat de democratie de kie
zers en de kiezeressen a.u.b.!
zo vlot de gelegenheid geeft, het
lot te werpen over de andere candi
daten en mee te beslissen, welke
van hen de veertien ere-plaatsen
zullen innemen.
Nu moet er wel goed worden op-
gelet. Iedereen moet eerst vier
hokjes invullen aan de linkerhelft
van het stembiljet, dus daar, waar
de hokjes v6or de namen staan, en
daarna tien hokjes invullen aan de
rechterhelft, dus daar waar de hok
jes achter de namen staan.
Aan de ene kant vier, aan de an
dere kant tien, niet meer en niet
minder, anders Is de stem ongeldig.
Wie moet men stemmen? Ja, maar
dat moet u ons niet vragen. Er is
een advies, en de namen van de ge-
adviseerde candidaten zijn op het
stembiljet onderstreept. Wilt u dat
advies volgen, dan vult u de hok
jes in voor en achter de onder-
streepte candidaten. Maar de scho-
ne dame, die democratie genoemd
wordt ze heeft ook wel eens le-
lijke streken heeft al waarschu-
wend haar vinger opgeheven en
bedoelt te zeggen, dat wij op deze
wijze niet mogen voortgaan. De
Partijleden zijn vrij om te kiezen
wie te willen. Als ze zich maar
houden aan het voorschrift: vier
hokjes invullen aan de kant, waar
ze v66r de namen staan en tien aan
de kant, waar ze achter de namen
staan. En dan, er moeten alleen
maar hokjes worden ingevuld, niet
nummeren, geen cijfers zetten. De
besturen v. d. pi. Partijafd. moe
ten de uitslag, met alle paperassen
die er bij horen dat staat alle
maal op het formulier van het pro-
ces-verbaal vermeld per omme-
gaand opzenden naar de seeretaris
van de samengevoegde kringen, de
heer van Mil in Zoeterwoude; dus
niet naar de kringsecretaris van
de kring Den Helder.
Daar gaat Maandag en Dinsdag
een stembureau, waarin de verschil
lende kringvoorzitters zitting heb
ben, de uitslag van ongeveer 240
afdelingen ook geen peuleschil-
letje! opmaken, al de cijfers van
die ruim 200 afdelingen worden bij
elkaar geteld en dan zal blijken, of
er inderdaad aan het Politiek Ad
vies nog iets veranderd is. Wij zul
len het afwachten. Dat samenge-
voegde-kringbureau zend zijn uit
slag naar het Partijbestuur. dat op
grond van de uitslag van de stem
ming de candidatenlijsten definitief
vaststelt.
Wie de meeste stemmen heeft,
komt nummer een en zo vervol-
gens. En voor het beoordelen van
de plaats der reserve-candidaten
telt het aafital stemmen, dat zij
'eventueel aan de linkerkant hebben
behaald, mee. Zes gekozenen wor
den in onze Kring verwacht. Dat
zijn dus de twee deskundigen en
verderde vier. die morgen als
de vier met 't hoogste aantal stem-
men uit de Groslijstbus komen!
H. N. S.
NAAST 't nu niet bepaald fraaie
Gerechtshof in de Jansstraat te
Haarlem staat een deftig huis uit
de zestiende eeuw, waarvan de de-
coratie boven de ingang en de zo
mooie verdeiing der ramen onmid
dellijk opvalt. Men voelt een soort
heimwee, als men zulk een huis
bekijkt, zo statig en zo eenvoudig
bouwt men niet meer.
Het is het Bisschoppelijk Museum
van Haarlem en daar opende Z.
Hoogwaardige Excellence Mgr. J.
P. Huibers de tentoonstelling, die
tot 17 Mei gehouden wordt.
Door de kleine tuin, groen en
fleurig in de voorjaarszon, met de
mooie spitse geveltjes op de achter-
grond, komt men in de zaal, waar
een kleine, maar met zorg gekozen
verzameling gerangschikt is, om het
vijftigjarig bestaan van de Kathe-
draal en tevens haar patroop-heilige
Sint Bavo te herdenken.
Er hangen schilderijen en er lig-
gen in de vitrine's gravure's, die
meer van historisch dan van artis-
tiek belang zijn, maar een penteke-
ning, Sint Bavo met zijn valk, van
L. van der Googhen, is toch niet
zonder bekoring.
Een groot schilderij van Jan de
Bray, pompeus, toont ons Sint Bavo
aalmoezen uitdelend, Pieter de
Grebber, een Haarlemmer. laat ons
de bekering van Bavo doorSint
Amandus zien en deze zelfde Pieter
de Grebber heeft ook een van de
..klopjes" van Haarlem geschilderd,
niet zonder gevoel en sober van
kleur.
Het mooiste der schilderijen is het
portret van Kanunnik Nico van
Steen van Frans Hals, breed en vlot
geschilderd als altijd, maar zeld-
zaam ingetogen en in eenzelfde be-
zonken, donkere toon gehouden.
Van de portretten der Bisschop-
pen van de laatste vijftig jaren,
boeit dat van Mgr. Callier van
Toorop het meest om de prachtig
doorwerkte kop; Mgr. Aengenent
door Matthieu Wiegman en 't weel-
derige schilderij van Mgr. Huibers
door Herman Moerkerk, zijn' meer
typisch en uiterlijk gezien.
Er is echter nog veel meer te be-
zichtigen op de tentoonstelling.
Overal staan ter versiering de hou-
Voor de Arrondissementsrecht. *en beelden onzer vijftiende eeuw
1 mzat Ho nlftnionval niinnor rtaufinnn
bank te Dordrecht stond terecht de
25-jarige P. Breedveld, die op Twee-
de Kerstdag van het vorige jaar te
Sliedrecht de 63-jarige cafehouder
L. Meijer met een mes had gesto-
ken waardoor M. enige minuten
later is overleden. Er werden negen
getuigen gehoord, onder wie dr. van
Ledden Hulsebosch als getuige des-
kundige en enige zenuwartsen. Na
een uitvoerig requisitoir eiste de
Officier van Justitie, mr. Kronen-
berg, tegen verdachte drie jaren ge-
vangenisstraf met aftrek en onvoor-
waardelijke onder toezichtstelling
van de regering voor de tijd van
drie jaren. De verdediger mej. mr.
Koster. pleitte clementie. Uitspraak
over 14 dagen.
Het Lichtbaken van Henri de
Greeve, dat gewoonlijk om tien
voor half negen wordt uitgezonden
zal hedenavond ca. 9 uur worden
uitgezonden n.l. in de pauze van
het jubileumconcert dat de K.R.O.
die avond uitzendt in verband met
het 50-jarig jubileum van het Con-
certgebouw.
met de plooienval hunner gewaden
en hun expressieve gezicht en hou-
ding. Er staat een zeer fraaie koor-
kap uit .dezelfde tijd met een af-
beelding van de Verrijzenis: er is
een rijk bewerkte bisschopsstaf uit
de 14e eeuw en een 16e eeuws wie-
rookvat in zilver, vast en bewonde-
renswaardig van rhythme. Daarnaast
vindt men er het mooie moderne
werk van Jan Eloy en Jan en Leo
Brom.
En natuurlijk zijn er ook tal van
foto's en documenten; een afbeel-
ding van de Sint Bavo met de to-
renspitsen, die er niet gekomen zijn,
oude boeken en handschriften, een
bulle van Paus Bonifatius IX, die
in 1397 de Portiuncula aflaat ver-
leende aan de Sint Baaf. een bulle
van Paus Pius IV, het Bisdom Haar
lem omschrijvend, tot aan de laatste
oorkonde van 2 Mei 1948 toe, waar-
bij de Aartsbroederschap van de H.
Het Bijzonder Gorechtshof te
Amsterdam veroordeelde de voor-
malige agent van politie Jan Kui-
per uit Amsterdam conform de eis
tot levenslange gevangenisstraf
Familie een geldgeschenk aanbiedt
aan de Hoogeerwaarde Heer Ple-
baan Mgr. E. F. J, M. Filbry voor
een passende versiering van de
Kathedraal.
Het is een unieke tentoonstelling,
die op bescheiden, maar waardige
wijze luister' bijzet aan de Kathe-
draalfeesten en een bezoek over-
waard is.
INa Louis 1. Budenz, directeur
van het communistische dagblad
..Daily Worker", in Amerika en
Douglas Hyde, redacteur van de
Britse „Daily Worker", die uit de
communistische partij zijn getre-
den en tot het katholicisme zijn
overgegaan, heeft weer een ande
re Marxistische leider, Fred Cop-
man, seeretaris van de communis
tische partij in Engeland en lid
van het uitvoerend bestuur van
de Vakbond der Britse Burger-
lijke Ingenieurs, dezelfde stap ge
daan.
Copeman uitte zich als volgt over
de redenen, die hem van het athe-
istisch communisme tot het katho
licisme hebben doen overgaan:
„Het leven is hard voor mij ge-
'"vest. Ik ben mijn moeilijke weg
onder de arbeiders begonnen. Ik
werd opgevoed in een instelling van
liefdadigheid, omdat mijn moeder
door mijn vader verlaten was. En
daarna kwam ik in een weeshuis,
dat ik verliet om dienst te nemen
bij de Britse Oorlogsmarine.
Later bekleedde ik de hoogste
functie in de Britse communisti
sche partij en werd afgevaardigd
naar de Komintern. Tijdens de
Spaanse burgeroorlog commandeer-
de ik achtereen.volgens het 16e en
57ste bataljon van de internationale
brigade. Thans ben ik lid van het
uitvoerend bestuur van mijn vak
bond en geniet het vertrouwen van
de Labour Party. Het harde leven
heeft mij geleerd, nooit lichtvaardig
een besluit te nemen. Ik weet, dat
het woord van een leider alle ar
beiders aangaat.
De communistische partij vraagt
van de mens het beste wat hij in
zich heeft. Laten wij ons niet be-
driegen; haar oproep dringt door tot
het diepst van de harten. Doch zo
vlug zij de absolute trouw van een
lid heeft verworven, maakt deze
partij er misbruik van: dat is het
drama.
Om een macht te overwinnen, die
zo vermogend is en zulke diepe
wortels heeft als de communistische
partij is een bovenmenselijke kracht
en een bovenmenselijk geloof no-
dig.
Ik heb mij dan ook al afgevraagd
of er een kracht bestond, welke in
de loop der eeuwen nooit verslagen
of overWonnen werd, en ik heb
moeten erkennen, dat deze enige
macht het Christendom is. Een van
de hoofdpunten in de leer van
Christus wordt gevormd door de
noodzaak, om eerst nederig te zijn
alvorens groot te kunnen worden.
Ik heb nooit de keuze miskend, die
Christus gemaakt heeft toen Hij
op aarde kwam: Hij is gekomen als
de zoon van een timmerman en ik
geloof, dat God hierdoor de arbei
ders wilde zegenen.
Nu ik de eer heb, om in de ka
tholieke kerk te worden opgenomen
volg ik loyaal de leer der kerk op.
God moge mij kracht en moed
geven en het geloof, dat noodzake-
lijk is om te kunnen strijden!
Oorspronkelijke roman uit het Russische spionnenleven
30.
Klokslag negen werd hij wakker,
trok de kleren aan van de gearre-
steerde «Fransman en verliet langs
de brandweer-wenteltrap de toren-
kamer. 't Ging hem buitengewoon
naar de zin. Die Fransman zou hij
eens laten voelen. wat hij misdaan
had. De dood door worging was 'n
veel te lichte straf. Hij zou eens
voelen wat honger lijden was.
Immers: een van de titels boven
de laatste geheime inlichtingen,
luidde: Honger! En dan werd er
met buitengewone juistheid gespro-
ken over de opstand der graanboe-
ren, die zo bloedig onderdrukt was.
Er werd gesproken over ..stijfsel"
die door de mensen van de stads-
aanplakblljetten werd gelikt.
Welnu, hij zou stijfsel te slikken
krijgen, die George Rimond, acht
dagen lang, maar hij mocht niet
door de honger bezwijken. Zijn me
dewerking en zijn zuiver Frans wa-
ren goed te gebruiken. Hij kon ook
nog 'n handje helpen op het veld.
De Peter en Paulsgevangenis had
terrein genoeg dat bewerkt kon
worden. 'n Uur of tien per dag spit-
ten zou heilzaam op zijn spleren
werken. Was er welnig brood, dan
zuur, zwart, brood laten kauwen,
d?t was niet meer dan billijk. Maar
Tegieff's woede keerde zich niet
minder heftig tegen die vaderlan-
ders, die als ambtenaren, de eed
van trouw hadden afgelegd en die
ze daar ginds stof in overvloed ga-
ven om te grinneken over dat heil-
zame beleid, dat het volk een hemel
op aarde voorspiegelde. Die club
van veertien zou hij even de les le-
zen. Ze meenden vannacht natuur
lijk weer 'n extra bijverdienste te
kunnen maken. Hij zou ze die uit
betalen.
In het kantoor van de Wiborgse
bakkerij lag alles stil. De arbeiders
waren naar huis en ook Gleboff's
stoel stond leeg. Tegleff keek rond,
opende met enkele sleutels alle la
den en deuren en liet zijn blikken
over alle papieren glijden. Zo'n in-
val deed hem goed. Dat had hij no-
dig. Dat onverwacht inspecteren was
hem 'n hartstocht geworden. Hij
moest iets vinden, wat verboden
was. hij moest angst aanjagen, doen
straffen of zelf straffen, anders be-
schouwde hij de dag als verloren.
De nachtportier der bakkerij
meldde de komst van de onderoffi-
cier. Tegleff monsterde deze van
kop tot teen: ..Kameraad, we moe
ten vannacht, tussen twaalf en half
een, veertien mannen alrresteren.
Hoe sterk is je sectie?"
„Twee en vijftig man infanterie".
„Goed, dat kan er mee door. Het
voormalig gezantschapsgebouw, je
weet wel, moet om elf uur omsin-
geld zijn, zonder dat ik een van jul-
lie zie. Hier is de platte grond van
het gebouw. Er is hier, waar dit
kruisje staat, 'n deur, die komt uit
in de Pauwlonasteeg. Het is de deur
van een klein koffiehuis. Door die
deur zullen die dertien heren bin
nen gaan, de herbergier is de veer-
tiende. De herbergen moeten om elf
uur gesloten zijn. Wie dus, na dat
uur binnen gaat, is geen gewone
klant. We stellen ons samen ver-
dekt op tegenover de ingang en je
mannen laten niemand, na twaalf
uur buiten de ring der bezetting. Ik
wil veertien vliegen in e£n klap
slaan. Een detective heeft graag 'n
pluimpje van z'n chefs. Ik zou ze
veel gemakkelijker e£n voor een
van hun bed kunnen laten lichten,
want *hun namen zijn me bekend,
maar, ik vind dat geen aardigheid
en geen kunst. Dat maakt geen in-
druk. £5ovendien, als de gelegen
heid zich daartoe voordoet, stel ik
graag 'n waarschuwend voorbeeld.
Laten we elkaar dus goed begrijpen
Ga er bij zitten, steek een sigaret
op en bestudeer de platte grond.
Kent ge dat gebouw?"
„Zeer goed, ik heb er verschei-
dene mannen op post gebracht, toen
het nog beschermd moest worden
en het cafG van Janowski ken ik
ook".
„Dat treft dan al bijzonder. Ga
dan terug naar de kazerne, licht je
manschappen in en zorg dat ge
klokslag elf uur op uw post zijt, te
genover de herberg van Janowski..
ge zult er mij vinden."
Die nacht vierde Tegleff weer
een van z'n grootste triomfen. Het
net, waarin Arthur d'Artillac alle
kostbare gegevens opving en dat hij
na jarenlang arbeiden en ten koste
van ontzaglijk veel geld, moeite en
gevaar had gespannen, zou door
Tegleff's vuist, in een minuut stuk
gereten en vernietigd worden.
De avond vorderde, de buitenwij-
ken, waarin ook het oude gezants-
schapsgebouw gelegen was, werden
stiller en stiller.
Men zag er nog slechts weinig
voorbijgangers en onder deze wa-
ren'de verspreide manschappen der
sectie, die het gebouw omsingelde,
onopgemerkt en bedachtzaam, zon
der dat men iets bijzonders uit hun
houding kon opmaken. Om klokslag
elf naderde de sergeant de kleine
herberg van Janowski in de Pauw
lonasteeg. Hij wandelde enige ma
len op en neer, stak toen over naar
een donkere gevel met als uitbouw
de achterzijde van een of ander pak-
pakhuis. Hij stond er nauwelijks
toen hij 'n zacht gekraak achter
zich hoorde en 'n stem fluisterde:
..Sergeant, loop naar nummer 510 in
de Lidwinastraat, de deur staat
daar op 'n kier. Volg de gang, ge
kunt niet missen." Het was Tegleff.
die aan de bewoners van dat huis
eenvoudig bevel had gegeven, zich
op het Bureau van Politie te mel-
den en hem hun huis voor die nacht
disponibel te stellen.
De sergeant gehoorzaamde ogen-
blikkelijk en toen hij de aangedulde
weg gevolgd was, zag hij in 'n soort
stapelplaats, een donkere gestalte.
Het was wederom Tegleff, die hem
zwijgend bij de hand nam en hem
achter de kier van z'n vensterluik
plaatste: ..Ziehier, niemand zal ons
hier kunnen verrassen. We hebben
hier een prachtige kijk op de her
berg.
(Wordt vervolgd.)
