I
De toekomst van de veredelings-
landbouw in Nederland
Komt de verplichte veelevering
te vervallen?
Landwachtcommandant en
trawanten voor het Hof
z'n
Republikeinse „voorlichting
in de Verenigde Staten
Nederlandse Zuivelproducten
naar Belgie
Het roer om
RADIO
Zuivelorganisatie staat voor belangrijke
problemen
Toch toenadering
Amerika-Rusland?
Zei U iets?
Varkensstapel zeer gunstig
Zv/are straff en geeist
Grote export-mogelijkheden
rDe oorlog kan
vermeden worden
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Dinsdag 1 Juni 1948
PAG. 5
VLOOTAALMOEZENIER
F. VAN DE VLIET
viert zilveren priesterfeest
te Soerabaja
Oude dame uit de trein
gevallen
PRINS BERNHARD
CAST DER ZWEDEN
Het Friese stadje Hindeloopen telt een aantal oude woningen,
die historische waarden hebben. Staande op het erf geheel vrij
van de eigenlijke woningen en met de voorgevel in het water,
hebben deze woningen met laat achttiende of vroeg negentiende
eeuwse gevels, volgens de overlevering gediend tot huisvesting
van de eigenaren der woningen meest zeekapiteins des
zomers of tijdenS hun verloftijd. De gemeenteraad van Hindeloo
pen heeft besloten, teneinde althans e6n dezer historische ge-
bouwtjes voor het nageslacht te bewaren, het op de foto afge-
beelde huisje aan te kopen. Links ervan ziet men een ander
dergelijk huis, dat reeds gedeeltelijk ingestort is.
Tunnel door de
Mont-Blanc?
Brand weertentoonstelling
gesloten
Luchtpostpakketten
EEN MOOIE TAAK
VOOR DE VROUW
Films over de West
gereed
Prinses-Regentes ontving
ministers
PROGRAMMA
DE NEDERLANDSE MELKVEEHOUDERIJ staat met haar zuivel-
taken in een labyrinth van vragen, waarvan de hoofdzaak
deze is, welke positie het Nederlandse volk kan en wil geven
aan het apparaat, dat in moeizaam werk sinds het laatst der
▼orige eeuw is opgebouwd: zijn veredelingslandbouw. Er zijn
vraagstukken van algemene organisatie in de bond zeli het
vraagstuk van de blndende besluiten en dat van de publiek-
rechtelijke bedrijfsorganisatie en dan zijn er de drie grote com-
plexen, welke rechtstreeks de positie van de Nederlandse land-
bouw en de Nederlandse zuivelbereiding raken: de Benelux, het
Vilflanden-pact, en de samenwerking der zestien landen inzake
het Marshall-plan.
Deze en dergelijke zaken
roerde de heer mr. dr. J. Lint-
horst Homan uit Groningen
aan in zijn rede, waarmee hij
de algemene vergadering van
de Algemene Nederlandse Zui-
velbond (F.N.Z.) gisteren in
„Krasnapolsky" te Amsterdam
opende.
Over de veredelingslandbouw be-
staan thans onzekerheden. V66r de
oorlog leverde de veredelingsland
bouw bijna de helft van de totale
Nederlandse export en daarin le
verde de zuivelindustrie weer onge-
veer een derde deel. Uiteraard was
dit alleen te bereiken doordat vaste
werkregels waren gevormd en be-
paalde overheids-maatregelen in de
loop der tijden waren tot stand ge-
komen. Thans is heel de wereld in
verandering. Onze oude markten
gingen df rechtstreeks door de oor-
logshandelingen verloren, gelijk
voorlopig met Duitsland het geval
Is, 6f zij werden door andere lan
den veroverd, en die andere landen,
met name de z.g. „nieuwe" landen,
beschikken over z6 grote mogelijk-
heden, dat wij de concurrentie al
leen aan kunnen. wanneer wij ons
daar welbewust en doelbewust toe
zetten.
Daarin bestaat nog ntet een zo
grote duidelijkheid, dai onze ver
edelingslandbouw het besluit kan
nemen zijn beleid te rlchten op de
veranderde omstandigheden en in
zeer grote investeringen in de
zuivel gaat het om tientallen mil-
lioenen over elk der eerstkomen-
de jaren zich te rationallseren
en te modernlseren.
In verschillende internationale
vraagstukken ligt de®tendens. de
Nederlandse veredelingslandbouw
te doen opgaan in een groot'inter-
nationaal complex, dat uit zijn aard
dan een grootste gemene deler zou
moeten gaan vormen en daarin zou
onze zuivelindustrie dan onont-
koombaar moeten dalen tot een
heel wat lager niveau dan zij thans
lnneemt. Het antwoord op deze
vragen is nog niet z6 duidelijk ge-
geven, dat er voldoende houvast is
voor een omschakeling in moderne
geest.
Wij zijn naarstig doende. veelal in
samenwerking met anderen, deze
In welingelichte kringen te Was
hington gelooft men steeds meer,
dat de V.S. het niet willen laten
xitten by de huidige spanning in
de verhouding met de Sowjet-
TJnie, doch spoedlg zullen pogen
tat onderhandelingen te komen
over enkele aangelegenheden van
minder belang teneinde de mo-
gelijkheid van „grotere dingen'
te peilen.
Dit vertrouwen is gegrond op de
verklaring van Marshall, dat „zeer
goede vooruitgang is gemaakt" wat
betreft het stabiliseren van de we-
reld naar Amerikaanse opvattin-
gen, met andere woorden, dat de
V.S de „koude oorlog" met de
Sowjet-Unie aan het winnen zijn.
Een eerste aanwijzing van teen
politiek, gericht op het vestigen
van betere betrekkingen tussen
Moskou en Washington op een
fundament van overeenstemming
over kleinere aangelegenheden,
ziet men in het vorige week door
Marshall gedane voorstel tot het
houden van een driemogendheden-
conferentie over de Donauscheep-
vaart. Men wijst er op, dat in een
aangelegenheid als deze, hoewel
van minder belang ten opzichte
van andere hangende kwesties, de
Sowjet-Russische medewerking zou
kunnen verwacht worden. Een ra-
tionele regeling voor de Donau is
tenslotte meer van belang voor de
landen ten oosten van het ijzeren
Sordijn dan voor de westerse lan-
en. van welke slechts een Oos-
tenrijk rechtstreeks profijt van
een dergelijke regeling zou trekken.
SOERABAJA (KNP). Aalmoe-
zenier F. van de Vliet van de Ko
ninklijke Marine heeft Woensdag 26
Mei in Soerabaja zijn zilveren pries
terfeest gevierd. Des morgens te 9
uur droeg de aalmoezenier een
plechtige H. Mis van dankzegging
op in de H. Hartkerk. waarbij aal-
moeziener Kwaaitaal C. M. de feest-
predikatie hield. Het was voor de
eerste maal dat een H. Mis in Soe
rabaja vergezeid ging van militair
eerbetoon. Aalmoezenier van de
Vliet is ook buiten de kringen der
Koninklijke Marine in Soerabaja en
de gehele Oosthoek bekend om zijn
bijzonder verdienstelijk werk en
zijn grote priesterlijke ijver voor 't
welzijn van de hem toevertrouwde
katholieken in de Mariniersbrigade
Aalmoezenier van de Vliet, die af-
komstig is uit het diocpes Haarlem,
was na zijn priesterwijding achter-
eenvolgens werkzaam als kapelaan
te Middelharnis, Voorburg, Rotter
dam en Amsterdam. In 1939 werd
hij gemobiliseerd als aalmoezenier.
Nadat hij in 1942 was benoemd tot
•pastoor te Heinkenszand, gaf hij
zich als vrijwilliger op voor de
geestelijke verzorging der krijgsge-
vangenen. Deze taak vervulde hij
van 1943 tot het einde van de oor
log in het kamp van Stuttgart. In
Juli 1945 werd hij aangesteld als
aalmoezenier van de Koninklijke
Marine.
vraagstukken in heel hun diepe in-
vloed te bestuderen en de mogelijk-
heden na te gaan. Daarbij is wel
reeds komen vast te staan. dat wij
in e 1 k geval, hoe dan ook, heb-
ben te rekenen met de noodzaak
ons tot het uiterste in te spannen
om onze historische taak te blijven
vervullen.
Elke gedachte, ,.dat het wel gaan
zal" is op dit moment voor onze zui
velindustrie levensgevaarlijk, omdat
nu eenmaal de wereld op ons werk-
terrein volkomen in omwenteling is.
Hierin de weg te vinden is ook
d a a r o m moeilijk. omdat w'i he-
seffen. dat enerzijds de absolute
vrijheid in de wereld niet bestaat
en op ons terrein niet meer kan be-
staan, doch anderzijds wij graag zo-
veel mogelijk z e 1 f de dingen ver-
riehten, binnen de in overleg met
de overheid getrokken grote lijnen,
en omdat wij niet graag onze zaken
aan de overheid zlen overgaan. Ook
dit belangrijke punt 's zowel bij
Benelux als bij andere grote boven-
nationale vragen over en weer drln-
gend aan de orde.
4
De C.P.N, tartte het platte
land. Daar zouden ze wel eens
even een invasie beginnen, heb-
ben ze enige maanden geleden
aangekondigd. Bedankt voor de
belangstelling, zei rector Kraak-
man op de Westfriese.Landdag.
Maar nu is de candidatenlijst
van de C.P.N, voor de Tweede
Kamer bekend geworden en de
eerste tien leden zijn in alle
kieskringen dezelfde. Ze komen
bijna allemaal uit de grote ste-
den, en de meesten uit Amster
dam. Er is er dan nog een uit
Vaals, maar die staat nummer
acht en een uit Friesland, en die
staat nummer tien. De laatste
heeft natuurlijk geen kans, de
eerste zeer twijfelachtig. De
liefde voor het platteland is er
bU de C.P.N, blijkbaar alweer
bij ingeschoten. Het verdriet ons
daarom het meest, omdat de
Moscovietse partij blijkbaar nog
het meest op de grote steden
teert. Ons platteland zal zijn
taak kennen, ook om de C.P.N,
daardoor in de grote stad terug
te dringen!
Dezer dagen is ter hoogte van 't
Naardermeer een 70-jarige dame
uit Apeldoorn uit de trein gevallen.
Zij werd in bewusteloze toestand
opgenomen en naar het Diacones-
sen-ziekenhuis te Naarden overge-
bracht.
Het ongeval werd ontdekt door
personeel van het seinhuis, dat de
dame uit de trein zag vallen.
Omtrent de oorzaak tast men in
het duister, daar zij zich alleen in
de coupf bevond.
Inmiddels is de oude dame aan
de bekomen verwondingen over-
leden.
Smorgasbrod, knakkebrod en nog
talloze specifiek Zweedse gerech-
ten dekten de tafel, waaraan Z.K.H.
Prins Bernhard de lunch gebruikte.
Aan boord vkn de Zweedse kruiser
„Fylgia". Thans ligt deze oorlogs-
bodem, die inmiddels is omgebouwd
tot opleidingsschip voor adelborsten,
in de Amsterdgmse haven, tezamen
met twee nieuwere torpeaoboot-
jagers. Deze drie schepen maken een
goodwill-reis naar Schotland, Ne
derland en Noorwegen en zetten in
elke haven hun loopplanken „wijd
open" voor een ieder, die de boten
maar wil bekijken.
Om half een arriveerde Prins
Bernhard, vergezeid door zijn adju-
dant, de Lt. ter Zee le klasse, Stein-
metz, aan het Stenen hoofd en be-
gaf zich aan boord, inspecteerde een
erewacht van Zweedse mariniers en
ging samen met de Zweedse Gezant
de heer M. J. Lagerberg, de Zweed
se Consul-generaal en de consul, de
Kapt. lt. ter Zee D. J. A. Westerveld
als vertegenwoordiger van de Com
mandant Zeemacht, de smaldeel-
commandant S. A. Forshell en de
drie commandanten van de schepen
aan tafel.
REEDS ENIGE TIJD wordt nagegaan, of de verplichte vlees-
levering kcm worden afgeschaft in die zin, dat de veehou-
ders niet meer, zoals in voorgaande jaren, en dit jaar, een aan-
slag zullen krijgen om ditmaal voor de periode 1948/1949 een
voorgeschreven hoeveelheid vlees te leveren. Veehouders moes-
ten verleden jaar nog een gewicht aan vlees per rund, ouder
dan een jaar, gebaseerd op de voorafgaande December-inven-
tarisatie, verplicht leveren. Men gaat thans de mogelijkheden na
om deze aanslag te laten vervallen. Dit jaar is, wegens geregel-
de gewillige leveranties een vordering vriiwel niet nodig ge-
weest. Hierdoor zullen de veehouders geheel vrij zijn wanneer
en hoeveel runderen zij voor de slacht willen leveren.
Mocht deze regeling een feit wor
den besprekingen hierover wor
den door het bedrijfschap voor vee
en vlees nog gevoerd met de mi
nister van landbouw, visserij en
voedselvoorziening dan wil dit
Het Indonesische Voorlichtings-
bureau te New York publiceerde
het afgelopen weekend het eerste
nummer van het bulletin „Merde-
ka", de stem van vrij Indonesie, een
gestencild nieuwsbulletin. In een
artikel op de voorpagina wordt ge-
zegd:
De Nederlandse blokkade in de
lucht en ter zee verstikt het econo-
mische leven van de natie. Om te
im- en exporteren moet de repu-
bliek de blokkade doorbreken. De
in de republiek aanwezige voorra-
den vertegenwoordigen een waar-
de van 200 millioen dollars. Deze
bestaan uit rubber, suiker, peper,
copra, koffie, sago, meel en andere
goederen. De Nederlandse blokkade
onttrekt deze voorraden aan de
Amerikaanse industrie en aan het
Amerikaanse volk.
Hetzelfde bureau deelde Zondag
mede, dat de Nederlandse regering
de Renville-overeenkomst geschon-
den had door de republikeinse ver-
tegenwoordigers van de federale
conferentie te Bandoeng uit te slui-
ten. De republikeinse zegsman zei-
de: „De Hollanders hebben nu de
laatste stukjes van de Renville-
overeenkomst begraven. Mocht er
ooit enige twijfel hebben bestaan,
dat zij deze schonden, dan kan die
twijfel er nu toch' niet meer zijn."
J"
Volgens de Zwitserse Radio zijn
te Rome Zwitserse vertegenwoor-
digers aangekomen om besprekin
gen te voeren over het boren van
een tunnel door de Mont-Blanc.
Het was een mieserig klein plat
kantoorbediendetje. dat gister in
het verdachtenbankje van het Bil-
zonder Hof terecht stond, om
verantwoording af te leggen van
zijn beleid als landwachtcomma,n-
darnt te Alkmaar, welke functic
hU van Sept. '44 tot April '45 uit-
oefende, gedurende de tijd dus,
dat er tussen de Landwacht en de
illegaliteit In Hollands Noorder-
kwartier een s'rijd op leven en
dood werd gevoerd.
Verschlllende episoden uit deze
strljd passeerden tijdens het ver-
hoor van verdachte en getuigen de
revue en hoewel hij persoonlijk
geen gewelddaden op zijn geweten
had, als commandant en als mede-
werker van de S.D. stelde de of f r-
cier-fiscaal. mr. Keune, hem toch
verantwoordelijk voor de wandaden
van zijn ondergeschikten; zo kwam
de ofifcier-fiscaal tot een eis van
14 jaar gevangenisstraf met aftrek.
De president, mr. F. v. d. Goot,
deed, alvorens het getuigenverhoor
te beginnen, een poging om de men.
taliteit van verdachte te peilen en
enig schuldbesef bij hem w'akker
te roepen, doch het bleef bij een
met veel omhaal van woorden ult-
gebrachte schuldbekentenis met de
verklaring, dat hij alles goed wil
maken, door in de mijnen te wer-
ken.
Na in '33 lid van de NSB te zijn
geworden. gaf hij zich na een 17-
jarige loopbaan als kantoorbedlende
op voor de hulppolitie. Zo kwam
hij met een heel stel Amsterdamse
landwachters na Dolle Dinsdag naar
Alkmaar. hetgeen hij liever deed
dan naar Duitsland gestuurd te
worden. Het was onder zijn com
mando, dat de landwachter Meijer
zich in de illegaliteit wist in te
dringen: volgens verdachte ging dit
buiten hem om. Er was echter een
verklaring, dat hij tegen andere
landwachters had gezegd, dat Meijer
elk ogenblik verwacht kon worden
met belangrijke mededelingen.
Nauwelijks had hij dat gezegd. of
er klonk een schot en Meijer lag
met een kogel in z'n hart voor het
Landwachtgebouw aan de Kenne-
mersingel: de illegaliteit had hem
op het laatste moment geelimineerd.
Verdachte ontkende de bewuste
verklaring te hebben gedaan. Zo
ontkende hij ook de arrestant G.
Zwienenberg een onderduiker uit
de Schermer bij het verhoor te
hebben geslagen of te laten slaan.
De getuige verklaarde echter perti
nent. dat verd. hem geslagen had
Verd. zei. zich alleen maar te herin-
neren, dat hij iets gedaan had wat
niet goed was.
Drama in de Schermer
Dan komt een der drama's uit de
Schermer in herinnering. De daders
van een overval op een transport
arrestanten hadden hun fietsen op
het erf van de boerderij van de fam.
Koning neergezet. Dit was aan de
Landwacht overgebriefd. die met de
Duitsers hufszoeking kwam doen;
ook verd. was daarbij. Daar er be-
zwarend materiaal, als stafkaarten
van de Duitsers enz., werd gevon-
den, werd Piet Koning meegenomen.
die later in Limmen werd gefusil-
leerd; op 24 Mrt. werd de boerderij
door de Duitsers in brand gestoken.
Nadat een andere arrestant van
de Landwacht. W. Jonker, verklaard
Gisteravond heeft de Brandweer-
tentoonstelling 1948, die van 1431
Mei was ondergebracht in de Hout-
rusthallen te 's Gravenhage, haar
poorten gesloten.
De tentoonstelling is bezocht
door meer dan 30.000 bezoekers van
wie 2500 kinderen. Onder de bezoe
kers waren zeer vele leden van
vrijwiliige brandweefrcorpsen als-
mede talrijkc burgemefs^ers van
grotere en kleinere plaatsen. De
belangstelling van het publiek ging
vooral uit naar het nieuwe mate
riaal, de historische afdeling en de
statistiekenstand. Aan de prijsvraag
verbonden aan de brandoorzaken-
stand, hebben velen meegedaan.
Een deel van de tentoonstelling zal
worden ondergebracht op de land-
bouwtentoonstelling, die binnenkort
te Groningen gehouden wordt.
De noodzaak van goede voor-
lichting wordt het duidelijkst bena-
drukt door de branden die via het
telexnet geregistreerd zijn. In 18
dagen werden 392 branden geno-
teerd De schade bedroeg in die
tijd f 2.100.000.
Met ingang van heden zullen de
luchtpostpakketten tot een gewicht
van kg. verzonden kunnen wor
den naar Argentinie, Canada, Co
lumbia, Costarica, Curacao, Suri-
name, Trinidad, Unie van Zuid-
Afrika. Uruguay, Venezuela en de
Ver. Staten van Amerika, tegen 'n
afzonderlijk verlaagd tarief.
Te Amsterdam werd de algemene
vergadering van de Algemene Ned
Zuivelbond gehouden onder voor-
zitterschap van de heer J. Linthorst
Homan. Deze vergadering werd bij-
gewoond door een viertal Belgische
zuiveldeskundigen, t.w. de heren J.
Mercelis, hoofd van het Zuivel-
consulentschap van de Belgische
Boerenbond. W. Brinkman, zuivel-
consulent bij de Belgische Boeren
bond, L. Martens, directeur van de
„Lilac" te Zonhoven en J. B. Mees-
ter, directeur van de „Inza" te Ant.
werpen.
De heer Brinkman, de Belgische
afgevaardigde, deed enige medede
lingen over de opheffing van de
zuiveldistributie in Belgie (met uit-
zondering van margarine en import-
boter) en de gevolgen daarvan.
De heer Brinkman zeide, dat sinds
1 Mei, tie datum, waarop in Belgie
practisch voile vrijheid in de zui-
velsector is ontstaan, de toestand
zich op dit gebied in Belgie treurig
heeft ontwikkeld.
Er zijn geweldige schommelingen
in de prijs (van de binnenlandse
boter) geweest, de veilingprijzen
varieerden van 120 francs tot 67
francs per kilo. De prijzen werden
aldus de heer Brinkman sterk
beinvloed door de vanwege de rege
ring op 80 francs consumenten-ver-
koopsprijs vastgestelde importboter,
waarvoor van tijd tot tijd een bon
werd aangewezen.
De Nederlandse boter
In Maart jl. leverde Nederland
1 millioen kilo boter aan Belgie.
Dit was koelhulsboter en bleek
een zeer onaangename smaak te
bezitten. De boter kreeg in Belgie
al spoedlg de naam ..haringboter"
en vond welnig aftrek. Op het
ogenblik aldus de heer Brink-
man is de situafie aldus, dat de
uit Nederland geimporteerde bo
ter van uitstekende kwaliteit is,
doch dat de kopers resoluut in
dozen verpakte Nederlandse boter
weigeren en alleen vatenboter
willen accepteren.
Belgen willen Nederlandse
kaas
Amerika en Argentinie exporte
ren massa's kaas naar Belgie. De
Belg is hierop echter niet belust.
Hij wil Hollandse kaas. De Neder-
landers kunnen rekenen op een
goede kaasexport naar Belgie. Onder
alle omstandigheden wil het land
echter vasthouden aan een minimum
eigen productie van harde kaas,
Hollands type, een minimum van
5 millioen kilo per jaar.
De heer Brinkman merkte in dit
verband in kleine kring nog op, dat
zijns inziens de Nederlanders hun
kaasimport naar Belgie kunnen op-
voeren met enige millioenen kilo's
boven het vooroorlogs peil, omdat
het verbruik in Belgie van kaas,
mede in verband met de hoge vlees-
prijzen, aanzienlijk is gestegen.
De afzet van producten
In de mededelingen, die ter ver
gadering werden gedaan, werd er
de nadruk op gelegd, dat de boter-
had. dat hij bij zijn verhoor door
verd. mishandeld was, hetgeen door
verd. orompt weer werd ontkend.
komt de arrestatie van A. Frans en
Jb. Wagenaar ter snrake oo Oude-
jaarsavond '44: verd. was bij deze
arrestatie aanwezig en hgd de reeds
bij zijn arrestatie gewonde Waee-
naar een klan gegeven: even later
schoot een zijner ondergeschikten
de heer Frans ter nlaatse (in het
Landwachthuisl dood. Wagenaar
werd later in Naarden gefusilleerd.
Verd. was op het spoor van Wage
naar gekomen door een gesprek met
de NSB'er K. de Geus. die in de
kapperswinkel te St. Pancras een
gesprek had opgevangen over de
slag bij Ursem. waarbij Wagenaar
aan z'n duim gewond was.
Volgens verd- was de Geus uit
vrije beweging bij hem gekomen.
doch get. de Geus verklaarde, dat
verd. hem een foto van Wagenaar
had getoond- en gevraagd had. of
dit de bewuste was. 'n Andere mede-
deling van get. de Geus over de
fabriek van Verburg had verdachte
Schoenmaker plichtsgetrouw in zijn
dagrapport geschreven, met het ge-
volg. dat er kort daarop huiszoeking
werd gedaan.
Tenslotte had verd. een aandeel
in de arrestatie van de Alkmaarders
F. Blom en S. Middelhof. welke
laatste later ook gefusilleerd is. Hij
had nog enkele getuigen h decharge.
een collega-landwachter en de SD-
er Viehbahn gecharterd. die moes-
ten verklaren, wat Ixii allemaal voor
goeds had gedaan. Daar stond hij
echter niet voor terecht en de offi-
cier-fiscaal kon er geen aandacht
aan schenken.
De landwachter J. W. Mijnarends
die uit een NSB-milieu kwam, op
13-jarige leeftijd bij de Jeugdstorm
en vervolgens via WA bij de Land
wacht verzeild raakte. stond ver
volgens terecht: hij had op de vluch-
tende arrestant F. Blom geschoten
en in Mrt. '45 te Westwoud deelge-
nomen aan de achtervolging van
een aantal personen, die aan het
bomen zagen waren en op de vlucht
gingen bij het naderen van een
patrouille landwachters: ook in dit
geval had hij geschoten en enkele
personen verwond.
Rekening houdend met de leugd
van verdachte. eiste de procureur-
fiscaal 6 jaar gevangenisstraf.
In de middagzitting stond de
landwachter P. v. d. Meer terecht,
die op 10 Nov. '44 in verband met
de eliminatie van de landwachter
Meijer een persoon had aangehou-
den. waarop hij, toen deze de vlucht
nam. had geschoten. Te Groot-
Schermer had hij op 5 Mrt. '45 btl
J. Kieft de Joodse onderduiker J.
Italiaander gearreSteerd: op 1 Mrt.
'45 had hij de stakende spoorweg-
arbeider S Tellegen tijdens een ver
hoor ernstig mishandeld.
Desgevraagd verklaarde verdachte.
dat hij NSB-er en landwachter werd
om het Nederlandse volk te dienen.
Kort nadat op 10 Nov. '44 de land
wachter Meijer was doodgeschoten.
bevond verd. zich met ziin collega-
landwachter Haije op patrouille in
de Doorbraak: daar hielden zij get.
J. Asjes aan. op wie een revolver
werd gevonden; het wapen werd in
beslag genomen en Asjes moest te
gen de muur staan. bewaakt door
Haije: Toen Asjes z'n kans schoon
zag. nam hij de benen. doch al spoe-
dig werden hem schoten achterna
gezonden. Verd v. d. Meer bekende
geschoten te hebben en zei. dat get.
Haije ook had geschoten: deze ont
kende dat echter en zei. dat hii zijn
geweer. dat bovendien niet geladen
was. aan v. d. Meer had gegeven.
Hoewel Asjes getroffen werd. wist
hij te ontkomen.
In Groot-Schermer assisteerde v.
d. Meer e.s. de Duitsers, die bii Kieft
op zoek waren naar een Indian.
Daar troffen ze de Joodse onder
duiker en de Alkmaarder C. Out-
hoff. volgens wiens verklaringen v.
d Meer schoftig optrad. Mevr. Kieft
verklaarde. dat de landwacht alles
wat eetbaar was meenam.
De mishandeling van Tellegen
was hoofdzakeliik het werk van v.
i Meer. die echter een en ander
weer probeert te verkleinen. Na een
uitvoerig verhoor nam mr. Keune
requisitoir; hij herinnerde eraan,
dat verd. v6dr zijn landwachters-
loopbaan reeds in allerlei functies
de NSB gediend had: de schuldbe
kentenis, \yaar hij nu mee komt. is
maar camouflage: hij ontkent te
veel. De offieier eiste in dit geval
15 jaar gevangenisstraf met aftrek.
Uitspraak 14 Junl.
geenszins zeggen, dat van een voor-
oorlogse toestand gesproken kan
worden. Verkoop van slachtvee van
veehouder aan slager zal zeker niet
kunnen en mogen plaats vinden,
omdat ook, wanneer de aanslag
voor de verplichte veelevering ver-
valt, de veehouders hun slachtvee
alleen kwijt kunnen aan het be
drijfschap voor vee en vlees, welk
bedrijfschap op zijn beurt het ge-
leverde vee overdraagt aan de
plaatselijke toewijzingscommissies
iPTC), die op haar beurt zorgen,
dat de slagers regelmatig van vlees
worden voorzien.
Mocht de aanslag vervallen, dan
zal men van overheidswege onge-
twijfeld maatregelen nemen, om
vooral in het najaar de grote uit-
stoot op de leveringsmarkten te
kunnen opvangen. Dit in tegenstel-
ling met verleden jaar, toen de
veehouders, naar bedrijfsurgentie,
hun vee konden afzetten.
De varkensstapel
Onze vleespositie blijft groten-
deels afhankelijk van de varkens
stapel, die op zyn beurt weer op-
gevoerd kan worden indien de vee-
voederpositie normaler vormen
gaat aannemen. Daar de veevoeder-
positie en speciaal ook de aardap-
pelteelt een wat gunstiger beeld
gaat vertonen, zal wellicht een ver
ruiming in de varkensstapel moge
lijk zijn. Op advies van het be-
stuur van de stichting voor de land
bouw, waarin de boeren-werkge-
vers- en -werknemersorganisaties
samenwerken, wordt het toewijzin-
gen-stelsel voor fokzeugen ingetrok-
ken. Hierdoor zal dus iedere akker-
bouwer, in tegenstelling met de af
gelopen jaren, een fokzeug op zijn
bedrijf mogen aanhouden en biggen
telen.
Met nadruk heeft de regering er
op gewezen, dat bij het vervallen
van de fokzeugentoewijzingen alle
risico's door de varkenshouders die
nen genomen te worden.
In een verleden week gehouden
vergadering van varkensfokkers in
de Beemster zijn echter reeds pro-
testen tegen deze maatregel geuit,
omdat deze bonafide varkensfok
kers beunhazerij op grote schaal
verwachten en het niet denkbeeldig
achten, dat de biggenprijzen zo
scherp dalen, dat de varkensfokke-
rij in een noodtoestand zal komen
te verkeren, zoals men die gekend
heeft in de dertiger jaren. Het los-
laten van de fokzeugentoewijzingen
wil echter in geen geval zeggen,
dat iedereen nu maar een fokzeug
kan aanhouden.
De vleespositie in ons land blijft
goeddeels afhankelijk van voeder-
aanvoer uit het buitenland en dus
van de deviezen, die onze regering
beschikbaar kan stellen voor aan-
koop daarvan en die van graan
voor menselijke consumptie. Komt
dit laatste in voldoende mate, dan
HET
VVERELD-
GEBEUREN
n
REN I
Veldmaarschalk Smuts, een staats-
man van groot formaat, is door zijn
land Zuid-Afrika. dat hij door zo-
vele gevaren heeft geleid en voor
de onafhankelijkheid waarvan hij in
het verleden met zulk een grote
moed heeft gestreden, ten val ge-
bracht. Hij zal niet verder kunnen
werken aan bet herstel van Zuid-
Afrika. dat hij door zijn jarenlanr
zwoegen een reputatie en invloe-
op de wereldpolitiek heeft bezorgd
zoals v66r hem nog nooit werd ge-
presteerd.
Generaal Smuts trekt terug naa?
zijn boerderij en zoals Winston
Churchill het tijdens de ..Scottisl
Unionist" conferentie uitdrukte
..Zijn naam zal evenals die van Louir
Botha gerespecteerd worden niet
alleen door het Britse Koninkriik
doch door alle vrije volkeren tei
wereld".
Smuts is verslagen door zijn voor-
uitziende politiek. die rekening
hield met de 9 millioen kleurlinger,
in Mjn land, waar nog immer van
een sterke rassen-discriminatie spra-
ke is en in de negerreservaten
mensonwaardige toestanden heersen.
De blanken.
die zich door
deze pol'^k in
hun best- n be-
dreigd zagen,
hebben van het
stemrecht, dat
zij alleen bezit
ten. gretig gebruik gemaakt om een
omwenteling in de Zuid-Afrikaanse
nolitieke geschiedenis te veroorza-
ken.
Bovendien was de regering-Smuts
reeds sedert 1939 aan het bewind en
de ecopomische moeilijkheden, die
in alle landen van de tweede oorlog
een geduchte terugslag op de bevol-
kingsmentaliteit hebben veroorzaakt
verschaffen in Zuid-Afrika. evenals
in Engeland en Ierland. aan de op-
nositiepartii gemakkeliik propagan
da materiaal en gaven dr. Malan. de
nationalistenleider. de gelegenheid
aan zijn kiezers de verzekertng te
geven, dat het beter kan.
Intussen is Malan de nieuwe ka-
binetsformateur en de wereld, met
het Engelse gemenebest in het bij
zonder. vraagt zich af welke poli-
tieke koers Zuid-Afrika nu zal gaan
vol gen.
Doordat de rassenpolitiek Malan
de over winning bracht. zal deze zich
er waarschijnlijk voor wachten een
grondwetsherziening tot stand te
brengen. zoals het programma van
zijn oartij, waarin een verlating van
het Britse gemenebest en de oprich-
ting van een onafhankelijke Zuid-
Afrikaanse republiek als doelstel-
ling wordt genoemd. het eist
Afgezien van het feit, dat Malan
geen meerderheid van tweederde
bezit om een grondwetsherziening
goedgekeurd te krijgen en de leider
van de Malan steunende Afrikaner
Partij. Havenga. gematigd is, zal in
Zuid-Afrika, evenals in zovele an
dere landen het geval was. de op-
oositie blijken meer beloften te
kunnen doen dan in te lossen.
Malan stelde voor met betrekking
tot het rassenvraagstuk de negers
in kleine reservaten onder te bren
gen en de Brits-Indiers uit het land
te zetten. Hoe deze belofte ook van
doorslaande invloed op de uitslag
der verkiezingen bleek te zijn. het
is zelfs voor de buitenstaander dui-
deliik. dat een dergeliik plan (god-
dank) niet uitvoerbaar is in een
democratische wereld.
Malan zal voorzlchtig te werk
gaan. Zijn economisehe politiek zal
orthodox ziinv ofschoon politieke
druk de hulp aan emigranten en
hiermee het binnenkomend kapitaal
kan ook de veevoederpositie'gun- j kan reduceren. Evenah generaal
stiger worden.
If'
II
productie de binnenlandse con
sumptie oversehreed, zoda* afzet
naar het buitenland noodzakeliik
is, wil men niet te veel boter in
de koelhuizen opgeslagen houden.
Er wordt overigens niet aan ge-
twijfeld, dat deze afzetmogelijk-
heden gevonden zullen worden.
Overigens blijkt ook weer, dat de
afzetmogelijkheid in het binnenland
^eer beperkt en door de vaste prij-
zenverhoudingen weinig elastisch is.
In de export van kaas, geconden-
seerde melk en melkpoeder begint
steeds meer opgang te komen, zodat
verwacht mag worden. dat deze een
belangrijk groter deel van de ex
port zal uitmaken dan dit vorig jaar
het geval was.
TIJDENS een bidstonde voor de
vrede, gehouden door dp katho-
lieke vrouwen van Keulen, ver
klaarde Hardinaal Frings, dat reeds
na de eerste wereldoorlog de vrou
wen terecht „Oorlog aan de Oorlog"
verkondigden. ..Thans is het de taak
van de vjouw, in het openbare le
ven op te treden tegen de opvatting,
dat de oorlog een of andere verbe-
tering in het leven zou kunnen roe-
pen", aldus de Kardinaal-Aartsbis-
schop van Keulen. ..Integendeel een
derde wereldoorlog zal voor Europa
en Duitsland de volkomen onder-
gang betekenen.
Doch mede door diepgaande ge-
sprekken met talrijke persooniyk-
heden In binnen- en buitenland,
ben ik tot de overtuiging gekomen,
dat op het ogenblik geen gevaar
voor een nieuwe oorlog bestaat,
want de enen zUn nog niet bewa-
pend en de anderen hebben ken-
nis gemaakt met de verschrik-
kingen van de oorlog en vrezen
deze voor hun land.
Het is de taak van de vrouw om
in dit uur te zorgen voor een ge-
zindheid tot vrede in de kring van
het gezin, en van het gezin deze
gezindheid in een atmosfeer van
liefde te laten uitstralen tot een
vrede in het eigen volk en tussen
de volkeren."
Kardinaal Frings richtte aan de
overwinnaars van deze oorlog het
verzoek, voor Duitsland een einde
te maken aan de zwevende toestand
tussen oorlog en vrede, een toestand
die de moeizame wederopbouw aan
banden legt. Voorts verzocht hij om
vrijlating van de krijgsgevangenen
en verklaarde, dat h'J Italie zelf
had kunnen zien. hoe een volk dat
in een dragelijke vrede leeft, de toe
komst hoopvoller inziet. Doch de
vrede is zinloos zonder de vrede
van God en de zielevrede. De stad
Keulen, het Domkapittel en de
Aartsbisschop bereiden, aldus de
Kardinaal, een feest van de vrede
voor: de viering van het 700-jarig
bestaan van de Keulse Dom en het
herstel van dit bouwwerk. „Moge
dit jaar", zo besloot hij, „een fees-
telijk vredesjaar voor Duitsland en
het christelijke Avondland worden.
Dat het eerste gelui van de Dom-
klokken de vrede verkondige!"
De Filmstichting ..West-Indie"
heeft in de loop van 1947 opdracht
verleend aan de filmfabriek „Pro-
filti", om een aantal korte films te
vervaardigen over ,J3e West". Deze
opdracht werd gegeven met de be-
doeling om alle lagen der Neder
landse bevolking in de voorpro-
gramma's der bioscopen op brede
schaal actuele en boeiende voorlich-
ting te verschaffen. De films zijn
voor vertoning gereed gekomen.
Hertzog zal waarschiinliik ook dr.
Malan zich nu vriendelijker tonen
tegenover het Britse gemenebest dan
hij tijdens zijn oppositietijd wel
voorgaf te zijn. Malan zal ongetwij-
feld wel, evenals Hertzog kost wat
kost zijn standpunt handhaven. dat
het in het belang van Zuid-Afrika
is. buiten elk conflict te blijven. dat
niet op eigen bodem ontbrandt.
Daar de blanke Zuid-Afrikanen
van alle voornaamste partijen de
gemeensehappeliike vrees voor het
communisme delen. is het niet ult-
gesloten. dat Malan dit standpunt
misschien moet laten varen.
Ook al werd Smuts verslagen. 't
feit ligt er dat op Smuts partij
524.239 stemmeri werden uitgebracht
en op die van Malan 401.834. Dat
ondanks deze totale stemmenmeer-
derheid Smuts minder zetels dan
zijn tegenstander verwierf. ligt aan
het stelsel van kiesdistricten.
Deze minderheid echter zal Malan
wel een gematigder politiek doen
voeren dan zijn partij-programma
wel zou doen verrtToeden.
Nieuwe verkiezingen immers
door een nederlaag in het parlement
veroorzaakt zijn voor Malan te ge-
vaarlijk en Jan Smuts al gaat hij
weer boeren blijft. ongetwiifeld als
goed militair en strateeg op de loer
liggen.
Sic taansit.
De Prinses-Regentes ontving j l.
Vrijdag de minister van oorlog. lt.
kol. A.- H. J. L. Fievez. Zaterdag de
minister van verkeer en waterstaat
ir. H. Vos en Maandagmorgen de
minister van economisehe zaken
prof. dr. J. R, M, van den Brink.
WOENSDAG 2 JUNI
HILVERSUM II: 7.15 Reveille:
8.30 Klanken van overal; 9.00 Och-
tendbezoek bij jonge zieken; 9.35
Tsjech. Philh. orkest; 10.30 Morgen-
dienst; 12.15 Harmoniemuziek; 12.33
Cello en orgel; 13.15 Van Rameau
tot Ravel; 13.50 Gram, muziek;
15.45 Geurende tuinplanten; 16.15
Voor de schooljeugd; 17.30 Piano-
duetten; 18.00 Nederlandse koren en
korpsen; 19.15 Nieuws uit Indie;
19.45 Nederlands kamerkoor; 21.20
Racjjp Philh. orkest; 22.45 Avond-
overdenking; 23.15 Orgelmuziek;
23.45 Tsjechische dansen en liede-
ren. I
HILVERSUM I: 7.15 Ochtendgym-
nastiek; 7.30 Gram, platen; 8.18
Lichte morgenklanken; 9.00 Operet-
te-programma; 9.30 Kwartet; 10.20
Onze keuken; 10.30 Als de stofzui-
ger zwijgt: 12.00 Omroeporkest.
12.33 Voor het platteland; 13.20 Jan
Corduwener; 13.40 Gram, platen:
14.15 Omroep kamerorkest; 15.00
Hoorspel; 15.30 De Regenboog; 16.15
Het stond in de krant; 17.15 Gram,
platen; 17.35 Orgelspel: 18.80 Walt
Disney selectie; 18.30 Voor de Ned.
Strijdkrachten; 19.15 Silvestri-kwar-
tet: 20.20 Residentieorkest; 21.25
Hoorspel; 22.10 The Ramblers; 23.IS
Graag gehoorde platen.
