In Philadelphia wordt wellicht op 21 Juni
de strijd om het Witte Huis beslist
l
m
De lijsttrekker in de Kring den Helder
aan het woord
DWAZE ANNE
m
BIJ HET „WEER" THUIS
Fen spannende race met geduchte outsiders
IS VANDENBERGH DE GROTE MAN?
m
JRv*'
Ogenblikkelijke zorgen van boeren en tuinders
zijn nog groot
Wie zal zich met Truman's scalp kunnen tooien?
Una
Weerschepen - Koud en nat geeft altijd wat
Arme dames - Brrbrr, brr!
Niet het minst door de belastingen
Ze stompen me duf
Merkwaardige
oproep van Spaak
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zoterdog 19 Juni 1948
PAG. 3
Post voor militairen
(Van onze eigen verslaggever) III (slot)
I
Italie kent ook thans nog kunstenaars, dig hun vak terdege ver-
staan. Dat bewijst wel deze nieuwe deur voor de Dom van Mi-
laan. Van enige moderniteit is bij dit fraaie werkstuk weliswaar
geen sprake, doch men moet niettemin bewondering koesteren
voor de minutieuse en indrukwekkende wijze waarop hier de
klassieke stijl werd gehanteerd_, welke zich zozeer aanpast bij
de omgeving. De beroemde from is een imposant kunstwerk
rijker geworden, waaraan door de uitvoerders niet minder dan
tien jaar werd gearbeid. Kardinaal Schuster, de aartsbisschop
van Milaan, wijdde de deur dezer dagen in.
Groen is de kundige en
warme behartiger der agra
rische belangen, maar
daarnaast.is hij ook voor
algemener onderwerpen de
man met het gewaardeer-
de oordeel, de man, die
dus in de fractie en in de
Kamer de typische eigen-
schappen van zijn gewest
tot gelding brengt: Een
nuchter man, maar hel
der, bezonnen en vast-
houdend!
Frits Schuurman
wordt 50 jaar
„TOEKOMST VAN EUROPA
AAN CHRISTENDOM EN
SOCIALISTISCHE GEDACHTE"
Het Kamerlid Jac. Groen Azn.,
door onze parlementaire redac-
teur geinterviewd in verband
met de a.s. verkiezingen.
Ff UILLETON
DOOR A. DUNCAN
WORDT OP 21 JUNI DE STRIJD OM'HET AMERIKAANSE PRESI-
DENTSCHAP BESLIST? Wanneer men zich kan verlaten op het-
geen opinie-onderzoek,, slatistieken en Jan Publlek op de dag
van vandaag irvde V.S. weten te vertellen, dan is het inderdaad
een uitgemaakte zaak, dat de man die bl) het ontwaken van de
zomer door de Republikeinse conventie in Philadelphia als pre
sident in sp4 zal worden aangewexen, ook in November zege.
vierend de scalp van Truman aan zijn gordel zal blnden. De
slotscene van het eerste bedriji in de Amerikaanse verkiezingen
sou dan aklus wel eens tevens de ontknoping kunnen brengen.
zal een candidatuur van Arthur op
de democraten niet als een rode
lap op de stler werken.
Vandenbergh is de man, die voor-
al wanneer het de buitenlandse po-
litiek betreft, de richtlijnen van
Truman en Mkrshall steeds warm
aanbeveelt, ja hen zelfs meermalen
nog geschikter voor de praktijk
weet te maken. Zo vies het aan
hem te danken, dat het beroemde
wetsvoorstel inzake de Mashallhulp
zonder tijdverlies de eindstreep be-
reikte; in tegenstelling met de
meer conservatieve Taft is hij dan
ook het tegenovergestelde van een
star isolationist. (Tver Vandenbergh
kan men zeggen, dat hij geen vij-
anden heeft en dat is meermalen
nog meer waard dan een heel le-
gioen van verknochte vrienden.
Daarom staan de papieren van
de grijze. mpar vitale senator op de
verkiezingsbeurs best. En meer dan
6en insider heeft verzekerd, dat de
combinatte .Vandenbergh - presi-
dentscandidaat en Dewey nummer
een voor het vice-presidentsschap"
het meest effectleve wapen zou zijn.
waarmede de republikeinen kunnen
aantreden voor
November.
de grote strijd In
D
De tweede acte wie wordt de
democratische candidaat mist,
zolang Truman daar de enige „jeu-
ne premier" is, alle spanning en
voor het derde en laatste bedrijf is
geen verrassende ontknoping meer
mogelijk. Want wie ook van de re
publikeinen het tegen de democra
ten zal moeten opnemen, het Witte
Huis is voor Truman verloren. Zo
geloven tenminste zeer vele Afne-
rikanen, op wie overigens de scho-
ne spreuk wel eens van toepassing
zou kunnen worden: „de wens is
de vader'der gedachte".
Het wordt in elk geval in Phila
delphia een fenomenale wedren
tussen de republikeinse kanspaar-
den. spannender nog dan de Derby
of de strijd om de grote prijs van
Parijs. De fav'orieten, de 46-jarige
:ouverneur van New York Thomas
ewey, de 41-jarige benjamin en
runner-up uit Minnesota Harold E.
Stassen en de energieke senator Ro
bert Taft, oud zestig jaar, onge-
kroonde koning in Ohio, hebben
een zware* training achter de rug.
Minder in touw waren tot nog toe
gouverneur Warren van California
en de voorzitter van het Huis van
Afgevaardigden Joseph W. Martin:
zij wachten hun kans af voor geval
het leidende drietal in zijn adem-
benemende ren over de hindernis-
sen struikelt en de baan vrij komt
voor de outsiders. En achter hen
alien staat dan nog de grote onbe-
kende Arthur H. vandenbergh, de
nestor van 64 jaar. De man, die
wacht tot men hem met verenigde
krachten uit de stal komt trekken.
En .dat zal dan pas zijn, wanneer
alle andere kansenhebbers amech-
tig door de grote rivaliteit naar
adem liggen te snakken.
Er is inderdaad in de Nieuwe
Wereld het een en ander veranderd
seert November 1947, het tijdstip,
waarop de Arfterikaanse pers zich
voor het eerst serieus met de ver
kiezingen begon te bemoeien. Tru
man's kansen stonden toen nog
best; slechts Eisenhower en Mac-
Arthur beschouwde men als een se-
rieuze tegenpartij. Maar Roosevelt's
opvolger heeft om zo te zeggen zijn
eigen ruiten ingegooid; verbetering
van de positie der negers moge dan
misschien in de Oude Wereld eei)
heroische daad toeschijnen, het
heeffkTruman in de zuidelijke staten
duizenden stemmen gekost. Daarbij
kwam nog de wisselvallige politiek
van het Witte Huis inzake de Pa-
lestijnse kwestie. Neen, ook voor de
millioenen joden in de V.S. is Tru
man niet langer de tweede Josue.
En de opmerking, dat zo er geen
Marshall was de democraten wel
helemaal bij de pakken konden
gaan neerzitten. is misschien niet
zo heel ver bezijden de waarheid.
Thomas, Robert, Harold
Serieus gevochten is er tot op he-
den feitelijk slechts door drie man-
nen: Thomas Dewey, Robert Taft
en Harold Stassen. Zij hebben in
hun verkiezinjjscampaghe gesmeten
met tienduizenden dollars, hun va-
cantiedagen opgeofferd aan het zich
hees praten voor de republikeinse
kiescomite's. U kent het systeem,
waarop de republikeinen in Phila
delphia te werk gaan? Elke staat
stuurt, naar gelang de sterkte der
partijgenoten, een aantal kiesman-
nen naar de conventie en deze kie-
zen de landelijke candidaat. Zo zul-
len er 1094 gedelegeerden in de
stad van Stokovsky's beroemde Or-
chester komen en van hen moet
Truman's toekomstige tegenpartij
er minstens 548 op zijn hand zien
te krijgen.
En fheen nu niet, dat dit zo ge-
makkelijk zal gaan. want volgens
de voorlopige berekening kan De
wey pas op 273 afgevaardigden re-
kenen, en hij staat er dan van de
kanspaardjes «nog het beste voor.
Het is dan ook opmerkelijk, dat
mannen, die in de Amerikaanse po
litiek ingeworteld zijn. de beste
kansen geven aan Vandenbergh.
Zij beweren, dat het politiek beeld,
dat deze kundige diplomaat voor-
staat, zo ongeveer de grootste ge-
rtene deler is van de programs van
Dewey, Taft, Stassen en bovendien
De opvarenden van het s.s. ,.Zui-
derkruis", die Vrijdag van Batavia
naar Rotterdam op thuisreis ver-
trekken. kunnen in Port Said post
ontvangen, mits de stukken uiterlijk
op 25 Juni a.s. ter post bezorgd wor
den.
Het m.s. „De Grote Beer" vertrok
Vrijdag van Amsterdam naar Ba
tavia met militairen aan boord. Wil
men de opvarenden in Port-Said
post doen toekomen. dan moet de
correspondentie uiterlijk 21 Juni ge-
post zijn. Voor post in Batavia is de
datum uiterlijk 1 Juli a.s.
Wie benadeelt Wallace?
Wij hebben er al eerder op ge-
wezen, de verkiezingsstrijd is dit-
maal ingewikkelder geworden dan
anders, door het verschijnen van
Wallace's derde partij. De aanvan-
kelijke conclusie was, dat dit de
doodsteek zou zijn voor Truman en
zijn democraten. Immers, zo werd
er geredeneerd. Wallace is 't meest
in trek bij de arbeiders en die moet
men op de eerste plaats bij de de
mocraten zoeken. De laatste maan-
den is men daar echter toch wel
enigszins anders over gaan denken.
Zo heeft een opinie-onderzoek,
dat de New York Herald Tribune
oniangs publiceerde, uitgewezen,
dat Wallace zijn aanhang bijna
evenzeer uit het republikeinse
kamp betrekt, als uit de schaar
van Roosevelt- en Truman-enthou-
siasten. 38 pet. van de aanhangers
van Wallace, aan wie men de vraag
stelde ,of zij bij gebrek aan een
derde partij, op Truman of op de
republikeinen zouden stemmen, ant-
woordde ..Truman" en meer dan
31 verklaarden zich bereid dan re-
publikein te zijn. Hieruit blijkt wel,
dat Wallace's actie ook gevoerd
wordt ten nadele van het republi
keinse front.
Dat* wil niet zeggen, dat Truman's
positie rooskleurig zou zijn, inte-
gendeel! Maar wanneer de demo
craten inderdaad de nederlaag zou
den lijden, dan is dat niet alleen te
dankenaan Wallace. De republi
keinse aantrekkingskracht is defcr-
slaggevende factor en deze wordt
voor een zeer groot deel beslist
door het antwoord op de vraag:
..Wie wordt er op 21 Juni in Phila
delphia gekozen?"
R. U.
(Eigen reportage)
WENSEN, DIE MET STEEDS MEER KLEM in de kringen van
land- en tuinbouw werden uitgesproken, zijn enige tijd ge-
leden Widens een uitvoerig Kamerdebat aan de regering voorge-
legd. En het was tenslotte ons Kamerlid Groen, dat hierbij uit de
lange vertogen de practische conclusie trok: De eenstemmig aan-
vaarde motie-Groen nodigde de regering uit om de toen gehoorde
wensen niet naast zich neer te leggen. Deze aanmaning heeft
origetwljield succes gehad, want de regering heeft zich thans
reeds bereid verklaard om vijf en tachtig millioen op tafel te leg
gen. Jac. Groen Azn., de geziene figuur in agrarische kringen,
zo gezien dat zijn kiezers hem zelfs spontaan tot lijsttrekker uit-
riepen, is over dit resultaat verheugd, ofschoon niet geheel te-
vreden.
Hijbetreurt het vooral. dat de
regering niet bereid is gebleken om
alsnog een toeslag uit te keren op
de tuinbouwproducten, die in 1947
de minimumpriji niet konden ha-
len. Deze toeslag was door de rege
ring beloofd en het is heel jammer,
dat zij deze belofte ook nu ni?t
heeft willen nakomen. De heer
Groen heeft echter een gegrond
vertrouwen, dat vobr dit jaar in
elk geval een betere regeling zal
gelden.
De tuinbouwproducten
zullen dan niet meer tot elke prijs
verkocht wordqp, doch. op een be-
paalde prijs worden opgehouden.
Een fonds, dat de tuinbouw zelf.bij-
eenbrengt, draagt de kosten van dit
ophouden en de verwachting is, dat
de regering hieraan het hare zal
bijdragen. Dat verschillende tuin
bouwproducten het vorig jaar de
minimumprijs niet konden halen,
wreekt zich nu nog in verschillen
de tuindersgezinnen.
Wat de agrarische sector betreft,
aldus de heer Groen, bestaat overi
gens ook al te zeer de neiging, om
te -veel waarde te hechten aan op
zichzelf niet ongunstige cijfers. In
het algemeen blljft het altijd zo,
dat men in de goede jaren ook bij
voorbaat de risico's van de kwade
moet tgrdisconteren. Soms zijn de
cijfers echter zelfs uitgesproken ge-
flatteerd. De overheid legt dan cij
fers van veilingomzetten op tafel,
waarbij veronachtzaamd wordt, dat
de omgezette producten voor de
helft uit het goedbetaalde fruit be-
stonden. De doorsnee-tuinder heeft
echter 'geen fruit. Verdubbeling van
veilingomzet zegt verder nog minder
als men bedenkt, dat arbeidslonen
en materialen dikwijls met meer dan
het dubbele stegen.
Zorgen van het ogenblik
De gewassen staan er goed voor.
het weer Hfeeft voor verschillende
meevallers gezorgd en de heer
Groen acht de vooruitzichten dan
ook niet ongunstig. Door de nauwe
afstemming op de prodtictiefcosten
zal de winstmarge echter altijd zeer
beperkt blijven. De boterham komt
er uit, maar daarnaast zou er ook
nog wat moeten overblijvenvoor
de aanschaffing van nieuw mate-
riaal. Hier komt de prijspolitiek
van de regering in botsing met de
wens van die zelfde regering, dat
de land- en tuinbouw meer aan
rationalisatie moet gaan doen.
En dan de belastingen! In het
algemeen ondervindt ook de boer
en tuinder de hinder vafc de verlate
vorderingen. Er zijn maar weinig
mensen in staat om van 'te vorera
uit te rekenen wat zij moeten be-
talen. Het leven op het bedrijf gaat
door, totdat plots het aanslagbiljet
een spaak in het wiel steekt. In het
bij zonder roert de heer Groen de
vermogens aanwasbelasting aan. De
tuinbouw heeft in de voor-oorlogse
periode zeer slechte jaren gekend,
jaren waarin een met stukjes en
lioenen Is vermeerderd, zodat ook
de afzetmogeHjkheden in 't eigen
land reeds vergroot zijn.
Niet iedere boeren- of tuinders-
zoon zal intussen het vak der va-
deren kunnen kiezen, ook in aan-
verwante beroepen liggen echter
imogelijkheden. Voor land- zowel
als tuinbouw blijft verder het pa-
rool: Zorgt voor een zo goed moge-
lijk product. Ons fruit is bijvoor-
beeld vaak beter dan het buiten
landse, toch werd dat buitenlandse
fruit voor de oorlog veel verkocht
omdat het er zo aantrekkelijk uit-
zag. Voor dat aantrekkelijke uiter
lijk kunnen wij ook echter zorgen.
Wat de boterproductie betreft zal
omschakeling op kaas en geconden-
seerde melk voor een deel nood-
zakelijk zijn. voor deze producten
is gemakkelijker een afzetgebied te
vinden.
Jac. Groen is al vanaf '33 Kamer
lid. Practisch tuinder van origine
en - politicus van aanleg (in 1911
was hij reeds propagandist in het
Kamerdistrict Alkmaar) heeft hij
de agrarische problemen zowel let-
terl'jk als figuurlijk in zijn vingers.
Bij de groslijststemming hebben de
kiezers hem reeds oveiduidelijk be-
wiizen van vertrouwen gegeven en
dit teiecht.
Ja, geachte abonnS van dit Noord-
hollands Dagblad, zover is het ge-
komen met een lezer van de Indie-
editie: men heeft gedreigd hem duf
te stompen, toen de Indiekrant hem
in Madja of daar ergens in de buurt
bereikte.
Hij zit er, schrijft hij ons in een
lange brief van zes kantjes, met
een heel koppel, alles bij elkaar 30
man. En hij is de enige, die n krant
krijgt. Wanneer die krant dan komt
dromt het koppel samen. De sport,
mijne heren, de sport.. Bijna een
hele pagina is aan de sport gewijd.
Ach, onze Indische lezer wil wel
•rustig „kranten", maar hij krijgt er
de kans niet voor. Dertig tierende
kerels eisen de sportpagina. Hem
interesseert die sport maar half
maar hij moet en hij zal! Anders
gebeurt 't; dan stompen ze hem
„duf"
U kent die krant natuurlijk niet.
Iedere avond komt uw eigen krant
de gang inglijden. U hebt 'm nodig;
niemapd is er, die 'txbuiten z'n krant
kan stellen. Maar eerlijk: u hebt
'm lang zo hard niet nodig als die
soldaat in Indie. En hij verdient 'm
zeker, voor 't werk dat hij doet.
Ja zeker, weer wordt er daarginder
iets groots verricht.
„Het Nieuw Noordhollands Dag
blad" ontvang ik wel degelijk en
ik vind het zelfs een m a c h t i g
blaadje. Want veel nieuwtjes staan
er voor ons in en allemaal echt
m a c h t i g geschreven
Vindt u 't dan niet tijd worden
om hier eens „echt machtig" in de
bus te blazen
Een bekende figuur in het Haagse
muziekleven, Frit^ Schuurman, eer
ste dirigent van 't Residentieorkest,
zal 25 Juni 50 jaar worden.
Frits Hans Erich Schuurman werd
te Nijmegen geboren. Zijn- eerste
muziekonderricht ontving hij van
Hendrik Andriessen. Later ging hij
naar het Amsterdems Conservato-
rium, waar Sem Dresden hem 9p-
leidde in compositie en directie. Na-
dat de heer Schuurman in 1921 cum
laude geslaagd was voor^ het eind-
examen, studeerde hij 'te Parijs
verder onder leiding van Albert
Roussel. In 1926 in ons land terug-
gekeerd. trad hij tot 1931 op als
adjunct-directeur van de Muziek-
school van het Amsterdams Con-
servatorium. Ip 1938 kwam hij naar
's Gravenhage. waar hij, als opvol
ger van Peter van Anrooy, dirigent
van het Residentieorkest werd.
Weerschepen
Een nadeel van water is onge-
twijfeld, dat er zo lastig op te bou-
wen valt. Weersveranderingen ko
men echter even veelvuldig voor
boven zee als water. En om nu het
snoer van observatoria bij "Europa's
West- en Amerika's Oostkust niet
te onderbreken, hebben de ver
schillende staten in gezamenlijk
overleg besloten, weerschepen op
de Atlantische Oceaan te statione-
ren. Het ligt voor de hand, dat het
ontstaan van de transatlantische
luchtdiensten, afhankelijk als die
zijn van weerberichten, dit besluit
nog ietwat hebben verhaast. In to-
taal zijn er 13 van die weersche
pen, waarvan Nederland en Belgie
samen er een %oor hun rekefiing
nemen. Dat wil zeggen: de ene
maand vaart er een Nederlands, de
andere maand een Belgisch schip
uit met een volledige bemanning.
De opdracht van dat speciaal inge-
richt, en met diverse deskundigen
gecompleteerde vaartuig is geen
andere dan waarnemingen te doen
met alle ten dienste staande midde-
len. Daartoe behoren loodsballon en
radiosonde, regen- en windmeters,
temperaturen van water en lucht
enz. Vanzelfsprekend worden hier
ook speciale nautische waarnemin
gen verricht, doch deze vallen bui-
ten dit bestek.
Koud en nat geeft altijd wat
Tenminste hier. Dp Bilt is voor-
zien van regenmeters in soorten.
De oudst bekende is wel de blikken
trechter van 400 cm2, zoals ook
door verschillende polderbesturen
gebruikt. Deze hebben weer het
nadeel, dat er water uit kan ver-
dampen £n dat niet de regenval van
uur tot uur kan worden vastgelegd.
Het eerste is nu verholpen door
d« trechterbodem een constante
lage warmte te geven, genoeg om
's winters sneeuw of hagel te smel-
ten, maar te weinig om water te
verdampen. Het voortdurend re-
gistreren is nu ook mogelijk. Het
regenwater laat men in een klein
driehoekig bakje vallen, tiat naar
mate er meer valt. de wijzer op
een eenmaal per 24 uur ronddraai-
ende cylinder meer naar beneden
drukt. Is het bakje vol, dan kiept
het om, en op hetzelfde moment
wordt een ander zelfde bakje weer
gevuld. Het water uit de omgekiepte
bakjes vloeit weer tesamen voor
het totaal.
Anne dames
-Vroeger waren de apparaten voor
het meten van het vochtgehalte der
lucht gebouwd op het principe van
het krimpen/uitzetten van mensen-
haar. Regelmatig togen de heren
technici die een kapotte of nieuwe
meter onder handen hadden dan
ook naar boven en verzochten de
daar werkende dames enkele
'hoofdharen af te staan voor het
goede doel. Goed geprepareerd gin-
gen die»dan een dag of wat, of een
paar weken mee, en dan bison het
lieve leven opnieuw. Dat De Bilt
■niettemin geen kaalhoofdig dames-
personeel telt, komt eenvoudig
doordat op een door het zwakke
geslacht gezegende dag, iemand on-
derzocht en vond dat verschillende
d i e r e n haren fliet alleen duurza-
mer, maar uit meetoogpunt ook
veel zuiverder waten!
Diezelfde mijnheer fabriekte aan
dat meetapparaatje een rotgrende
cylinder die per etmaal eenmaal
rond draait, deed daar een papier-
strook omheen, en een inktstift aan
de wijzer, en ziedaar, de registre-
rende vochtigheidmeter was ont
staan. De registrerende barometer
werkt op vrijwel gelijke wijze, met
dien verstande dat inplaats van een
haar nu een luchtledig doosje
wordt gebruikt, en bij de registre
rende thermometer twee aan elkaar
gelaste edele metalen. Al deze baro-
thermo- en hydro meters zijn te De
Bilt onder een afdakje geplaatst,
dat min of meer doet denkerl aan
een kleine pagode. Die dubbele da-
ken zijn echter nodig om de zonne-
warmte geen kans te geven direct
noch indirect enige invloed op de
metingen uit te oefenen.
Behalve de thermometers op plm.
2 meter hoogte, zijn er andere op
10,5 en 2 cm. boven de grond, en
10, 20, 35 en 75 cm. onder de grond
geplaatst. Die laag bij de grondse
hebben tot taak, aan te geven of al
dan geen nachtvorst is opgetreden.
Nu heeft zich meermalen het typi
sche geval voorgedaan, dat op 2
cm boven de grond geen en op 10
cm wel nachtvorst voorkwam,
maar ook weer omgekeerd. Daar
naast kwam nachtvorst'voor bij en
kele graden boven het nulpunt. Hoe
dat mogelijk is wordt nu serieus
onderzocht. al menen de K.N.M.I.
mensen, dat het gehele nachtvorst-
probleem, tot ergernis en schade
van de landbouiyers, stellig niet
binnen enkele jaren wordt opgelost.
De op diverse diepten in de grond
gestoken thermometers diemen o.a.
om de grondwarmte, die meestal
geheel afwijkt van de luchttempe-
ratuur, te meten, en de verhouding
van de verschillende lagen als wel
de (mogelijke) verhouding van de
grond tot de hichtlagen te bestude-
ren.
Brr, Brr, Brr
Er is niet zoveel verbeeldings-
kracht voor nodig, om u voor te
stellen wat het betekent' „waarne-
mer" te zijn, indien wij onze erva-
ringen vertellen. Weer: miserabel.
regen stortbuien, windstoten bijna
tot maximum. Te beklimmen een
toren ongeveer iets hoger dan beide
Schager torens, maar geheel van
betonnen palen zonder enige be-
schutting. Zeven treden omhoog
met storm en regen tegen. een
platform van 1 stap, zeven treden
met storm en regen opzij, platform
enz. enz. bijna tot in- het oneindige.
Boven giert en rukt een orkaan aan
alles. De windwijzej staande op een
lange as van 10 cm dik trilt als een
riet. De windkrachtmeter, een rpn-
de schijf achter op de staart van de
windwijzer, schiet af en toe tot het
uiterste. De waarnemer vertelt.
Iedere beweging van de windwijzer
wordt automatisch van seconde tot
seconde opgetekend, evenals de
winddruk, maar komt buitendien
regelrecht in de tekenkamer en In
de telexkamer, waar die afdelingen
er beiden op hun tijd een nuttig
gebruik van kunnen maken. De
hoeveelheid langsgestroomde lucht
wordt keurig geboekt door de vier
horizontale schepenradjes op elk
der hoeken. Voorts worden hier di
verse optische waarnemingen ge-
daan, nu een vrij beroerd, zo niet
onmogelijk, karweitje. En over het
uitzicht kan ik urenlang vertellen".
Maar hij doet het niet, krijgt er de
kans trouwens niet voor, want in
minder dan geen tijd zijn er enkele
b'ljna doorgewaaide en geregende
ledematen bezig zich in het inwen-
dige van het KNMI te vermense-
lijken. En zulks dag in, dag uit, in
continu-bedrijf. Spanning en avon-
tuur is te De Bilt ver te zoeken.
Daar werken slechts mannen en
vrouwen met uiterste toewijding en
vbrmep alzo een radje in het mon-
steruurwerk dat weerdienst heet.
J. L.
IK WEET, dat ik de gevoaiens
van sommigen mijner socialis-
tische vrienden zou kwetsen,
wanneer ik verklaar, dat de toe-
komst van Europa het gemeen-
schappelijk resultaat zal zijn van
de socialistische gedachte en de
christelijke beschaving", ver-
klaarde de Belgische minister-
president Paul Spaak in een toe-
spraak voor soctalisten in de pro-
vincie Namen.
,.De opvattingen, die wij socialis-
ten gedurende 50 jaren er op na-
gehouden hebben over Kerk en
godsdienst, kunnen op dit ogenblik
niet meer gehanjhaafd worden. We
kunnen ook niet met de communis-
ten samengaan. omdat het onmoge
lijk is samen met hen een econo-
misch en sociaal program door te
voeren, zonder de waardigheid van
de menselijke persoon prijs te ge
ven". De socialisten van BelgiS en
van geheel Europa moeten hun
houding tegenover het Christendom
herzien, de laatste resten van een
doctrinair marxisme laten varen en
hun politiek orienteren naar het
voorbeeld van de Britse Labour
Party. Tenslotte sprak Spaak zich
uit voor een ..uitgesproken gezins-
politiek" omdat „een land slechts
kan leven en zich verder kan ont-
wikkelen, wanneer het kinderen
heeft".
(Die erkenning is al veel gewon-
nen, al geeft ze n°R g®en blijk van
een hogere opvatting van het
huwelijk! Red.).
In Belgische politieke kringen
wijst men er op, dat de opvattingen
,van de minister-president niet in
alle opzichten door de meerderheld
van de Belgische socialisten ge-
deeld .worden. Er kan Achter geen
twijfel over-bestaan dat hij heden
de meest invloedrijke figuur in de
Socialistische Partij is en dat zi)n
menlng grote invloed zal hebben op
die van de socialisten in Belgie en
ook ^an andere landen.
beetjes ^>ijeengegaard bezit verloren l
ging. Vele tuinders waren na jaren
van hard werken weer even ver als
zij begonnen. Hun bedrijven wer
den soms nagenoeg geheel verhy-
pothekeerd. Toen kwam de laatste
oorlog. Wij spreken niet van on-
oirbare winsten, maar voor de tuin
der was het een zegen, dat de con-
junctuur opleefde. Eindelijk lareeg
hij weer de wind in de zeilen, hij
zal er dikwijls in geslaagd zijn om
zijn bedrijf opnieuw voor een meer
of minder groot deel vrij te krijgen.
Thans komt echter de fiscus en ont-
neemt hem opnieuw de helft van
het gespaarde. En vanuit de grond
van zijn tuindershart zegt de heer
Groen, dat dit een hard gelag is,
temeer als men bedenkt, dat zo'n
tuinder inmiddels weer een tiontal
jaren ouder is geworden. Zou de
wens van minister Lieftinck wer-
kelijkheid worden, dan gsmt straks
ook de ondernemingsbelasting nog
weer de hoogte in. Mede op deze
wijze wordt immers de op tafel ge-
legde 85 millioen verkregen. Hier
betaalt dan echter ook de agrarier
weer mede aan de voor hem uit-
getrokken gelden.
Perspectieven
De heer Groen heeft goede hoop,
dat de afzet van onze tuinbouw
producten naar Du it si and thans
eindelijk In orde zal komen.
Duitsland blijft ons natuurlijk
achterland en zonder dat blijft
onze tuinbouw met overschott.en
zitten. Intussen is het wel zo,
dat niet de beteelde grond, maar
wel het aantal monden in de
laatste jaren met ettelijke mil-
6.
Het harde, stuurse gelaat
van mevrouw gaf haar weinig hoop
op een gunstig gehoor en hulp. Maar
toch, nu Arthur er niet was. moest
zij haar helpen. Mevr. Pritbre zou
haar toch de bijstand. die ze vragen
kwam, niet weigeren? Ze had haar
immers drie jaren trouw en vlijtig
gediend?
Anne wist niet hoe ze haar ver-
zoek onder woorden moest brengen.
Mevr. Pritbre fronste de wenkbrau-
wen. Uit 't bleke, angstige gelaat
van het meisje maakte ze op. dat er
wel iets heel ernstigs aan de hand
moest zijn. Arthur had haar toch
niet gezegd. dat hij niet *net haar
kon trouwen? Was dat meisje wel
licht gekomen, om voor het laatst
nog eens met hem te spreken?
„Ik veronderstel, dat mijn zoon je
verteld heeft over het onderhoud,
dat ik vanavond met hem gehad
heb," zei mevrouw Pritbre koeltjes.
„En hij heeft Je ongetwijfeld ge
zegd. dat ik je onder geen omstan-
digheden" als schoondochter kan
aanvaarden. niet waar?"
„Ja, dat heeft hij me gezegd", zei
Anne bedaard. „Ik houd van Arthur
en, hij van mij en ik had gehoopt,
dat u getracht zoudt hebben, te be-
grijpen. wat wij voor elkaar bete-
kenen."
„0. mevrouw, wat is dat goed van
u. Ik zal er u nooit genoeg voor
„Zeg je. dat hij nog altijd van je
houdt? Heeft hij dit dit dwaze
engagement dan niet verbroken?"
vroeg mevrouw Pritdre.
Anne schudde het hoofd en keek
heel verbaasd.
..Welneen, flievrouw. Waarom zou
hij dat gedaan hebben?"
..Maar waarom kom je dan van
avond hierheen? Ikik dacht dat
mijn zoon verstandig was geweest
en dat je was gekomen, om hem te
overreden.
Anne lachte verdrietig.
„Ik ben hier gekomen. omdat ik
in grote moeilijkheden verkeer.
mevrouw", zei ze. ..Ik had Arthur's
hulp willen inroepen.
Glalr^ Pritere keek haar nors aan
en nam zich vijor. met alle geweld
er achter te komen, wat dit voor
moeilijkheden waren.
..Misschien kan ik je helpen". zei
ze ietwat vriendelijker van toon.
..Arthur komt vooreerst nog niet
thuis. Ik geloof dat je wel weet, dat
.hij zijn vrije tiid grotendeels in
cafe's doorbrengt."
Ze zei dit om Anne tegen haar
zoon in te nemen, maar daarin
slaagde ze niet. Anne scheen haar
niet eens verstaan te hebben.
„U zoudt me best kunnen helpen,
mevrouw," zei Anne, „ik ben in
grote moeilijkheden. Het gaat over
mijn broer. Hij heeft schulden ge-
maakten.... moet het .geld
morgenochtend op zijn laatst terug-
betalen.
„Je broer?" vroeg mevrouw Pri
tere nog steeds even rustig.
„Ja, mijn broer Pierre. Hij is een
paar jaar jonger dan ik en hij
werkt bij mijnheer Presson, de ad-
vocaat. Hij is zo dwaas geweest,
zich op de verkeerde weg te laten
brengen. Hij heeft gegokt en., en.,
wel hij heeft geld gebruikt, dat
morgenochtend vroeg terug moet
zijn."
..Hoeveel was dat?" vroeg Claire
Pritfere.
..Driedluizend francs," antwoord-
de Anne. ,.Hij nam het af van hem
toevertrouwde fondsen. Het geld
schijnt van een client te zijn, die
zijn gelden zo goed als nimmer con-
troleerde. Maar nu komt hij onver-
wachts morgenochtend bij mijnheer
Presson en als 't geld niet vo6r die
tijd teruggegeven is, zal hij het na
tuurlijk missen."
Anne kreeg een kleur en keek
mevrouw Pritere wanhopig aan.
„Ik begrijp ijet geval", zei deze,
in het vuur starend. En nu wilde je
drieduizend francs van mijn zoon te-
leen vragen. h£?"
„Ik hoopte tenminste...."
..Maar je begreep toch wel. dat hij
daarvoor bij mij moest zijn. BTij
heeft zelf geen duit."
„Dat. dat wist ik niet, me
vrouw!" zei Anne. „Ik dacht. dat hij
misschien wel wat gespaard had."
..Gespaard!" De oude dame lachte
smalend. ..Arthur heeft in zijn hele
leven nog geen cent gespaard. Maar
vooruit, ik zal dat geld dus zelf wel
moeten lenen."
Anne's gezichtje klaarde op.
kunnen bedanken. Zodra Ik kan, zal
ik het u terug betalen.
Mevrouw Prit&re knikte. Ze
dacht er over na, hoe Anne zich ge
heel aan haar overgeleverd had.
„Ik kan dat geld vanavond niet
meer verschaffen", zei ze. ,.Kom
morgenochtend maar wat yroager
in de winkel. Dan zal ik je het geld
geven en kun je naar het kantoor
van je broer gaan en het hem ter
hand stellen...."
Anne wilde haar nogmaals be
danken, maar ze stond op en gaf, te
kennen, dat het onderhoud geein-
digd was.
„Ga nu maar gauw heen. voordat
mijn zoon terugkomt", zei ze. ,.Ik
heb liever niet, dat hij er iets van
afweet. Hij zou misschien minder
goed over je denken, als hij wist
dat je broer.... een dief was.
Anne bloosde van schaamte en
ging naar de deur. Ze keek nog eens
naar mevrouw Pritere en stond ver
baasd over de hatelijke uitdrukking
op haar gelaat.
„Goedenavond, mevrouw", zei ze
en de oude dame dwong zich tot 'n
glimlachje.
..Goedenavond!"
Maar toen Anne weg was, liep
mevr. Pritere naar haar schrijfbu-
reautje en greep een pen. En ze
schreef:
De WelEdelgestrenge Heer
Mr. P. Presson
Advocaat. Hoofdstr. Damville.
Geachte Heer Presson,
Toevallig ben ik te weten geko
men, glat een uwer bedienden, een
zekere Hebler, de gelden van .een
uwer clienten tot eigen gebrtyk heeft
aangewend. Hij schijnt drieduizend
francs gestolen te hebben. van geld,
dat u hem had. toevertrouwd en dat
u morgenochtend aan een uwer
clienten moet overhandigen. Als
werkgeefster acht ik me verplicht,
u hiervan op de hoogte te brengen,
in het vertrouwen. dat iemand an
ders ditzelfde eventueel ook voor
mij zou doen.
Uw dw. Claire Pritere.
(wordt vervolgdl
0
