Overwichtvan Nederland in Unie
betekent breuk met Indonesie
Nieuwe ondernemingsraden moeten zijn
organen van gezamenlijk over leg
m
i
HET VRAAGSTUK VAN
DE BEZITSSPREIDING
Ingrijpende verbetering
van het ontslagrecht
h:
Voor Alkmaar omgeving
Wie de belofte van 1942 breekt, doet Indie
voor ons onherroepelijk verloren gaan
r
In beginsel verplicht als minstens 25 werknemers
in dienst zijn
r
P.v.d.A.
De bevindingen van Romme op zijn laatste
Indische reis
Waarheid"-
leugen
Waartoe de raden bevoegd zijn
raakt de gehele grondslag van het
maatschappelijk I even
Ned. vrachtauto
met groenten
J
Overeenkomst met
de V.S. getekend
Verlenging opzeggingstermijn,
voorkoming lichtvaardig ontslag
ZATERDAG 3 JUL! 1948
44e JAARGANG - NUMMER 11302
BUREAUX:
6,1 6
Missietentoonstelling
te Haarlem
Radioberichten
voor Land- en Tuinbouw
Engels zeiljacht
verkeerde in nood
Voedsel uit Nederland
voor West-Duitsland
Op Schiphol arriveerde Vrijdag
de nieuw-benoemde gouver-
neur van Curacao, ir. L. A. H.
Peters. Links de heer Peters.
Zeeliedenstaking in
Frankrijk
.MEDEZEGGENSCHAP WORDT GEREGELD
smi
Z.K.H. Prins Bernhard heeft als voorzitter van de Nationale De-
mobilisatieraad een bezoek gebracht aan het demobilisatiecen-
trum van het Koninklijk Ned.-Indisch Leger in de kazemes van
het K^.I.L. te Nijmegen. De Prins onderhoudt zich in het hospi-
taal met de gewonde militairen.
door de Russen in hun
zone toegelaten
De Marshall-hulp
Vier gesneuvelden
in Indonesie
Ceen ontslag tijdens
ziekte of militaire dienst
Nieuuu
HoofdredacteurH. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
DirecteurIE. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
18 e. p. iwra.; minimum f 2 50;
in alle edities 26 ct. per mm.;
minimum 4.-; Fam.ber. 20 c.
p. mm.; in alle edities 30 ct.
Noordhollands
Buiten God is 't
nergens veilig
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGEN Molenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
De KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ
werkt in de afgelopen jaren in
het regeringskasteel samen met de
Partij van de Arbeid. Ondanks het
felt, dat de beginselen van die
partij met de onze verschillen. Ver-
schil van beginsel was er ook met
partijen, waarmee wij vroeger sa-
menwerkten. Met de anti-revolu-
tionnairen, met de christelijk-his-
torischen, met de liberalen, vroeger
en later, in de extra-parlementaire
kabinetten, en met de S.D.A.P. in
1939!
Ondanks dat verschil kon er sa-
menwerking .zijn. Wij kunnen nog
zulk een goed program maken
en dat doen we maar als we wat
bereiken willen en bovendien de
hijzondere omstandigheden van een
bepaald ogenblik laten meetellen,
dan moeten we, als minderheid in
den lande, samenwerking zoeken
met anderen.
Men weet nu zo onder de hand
wel. dat cle politieke kaart van
Nederland ons in 1946 drong tot
samenwerking met de Partij van de
Arbeid, die zich toen in elk geval
heel anders dan als de oude SDAP
liet aanzien. En de politieke en
sociale omstandigheden van die da-
gen en van de laatste twee jaar
dwongen ons, samenwerking te
zoeken met een partij, die bereid
was het maximum van ons voor-
uitstrevend program te helpen ver-
wezenlijken.
Dat alles neemt niet weg, dat er
scherp onderscheid bleef en blijft
bestaan tussen de beginselgrondslag,
en ook wel, op belangrijke punten,
met het program van ons en van
de P.v.d.A. Er is ook verschil in
beleid. De P.v.d.A. hangt nog altijd
in principe aan de orakelspraak van
Schermerhorn, dat zij het monopo-
lie der vooruitstrevendheid bezit.
En wij ondervonden en ondervinden
vaak moeilijkheden van de zo hete-
rogene samenstelling van de PvdA.
Dit laatste houdt met name ook
een waarschuwing in voor de ka-
tholieken, die menen, dat zij zonder
bezwaar de Partij van de Arbeid
kunnen aanhangen. Voor een poli
tieke partij is het voornaamste de
beginselbasis. In dit opzicht is de
P.v.d.A. een in zichzelf verdeeld
huis. Daarnaast en als gevolg daar-
van is er ook verschil van practisch
inzicht. Men kan aan de K.V.P. haar
„vleugels" verwijten, de P.v.d.A.
heeft ze evengoed. In elke partij
zijn er verschillende opvattingen
over punten van practische politiek.
Maar men kpmt altijd in alle par
tijen tot een compromis, zeker als
het vereist is. dat de partij als een-
heid naar buiten treedt. Minder ge-
makkelijk, om niet te zeggen on-
mogelijk. is dat compromis, als het
over principiele dingen gaat. Men
kan dan berusten, of schipperen,-
maar eenheid van diepste, wezen-
lijke grondslag, is er in een partij
als de Partij van de Arbeid nooit.
In de Katholieke Volkspartij, on
danks verschil van practisch aspect
soms, altijd. Dat is een voordeel,
een uitgesproken voordeel, een be-
slissend voordeel ten gunste van de
Katholieke Partij.
Een klein, maar niettemin be
langrijk voorbeeld: Ontegenzegge-
lijk is op dit ogenblik, naast de
Indische kwestie, de internationale
samenwerking van enorm belang
voor onze Nederlandse politiek. De
practijk juist van de laatste maan-
den heeft geleerd. tot welke conse-
quenties het leidt, dat de P.v.d.A.
met haar duidelijke herinneringen
aan de oude socialistische partij,
verbindingen onderhoudt met be-
kende buitenlandse socialistische
partijen. met haar sterk dogmatisch,
meer Marxistisch karakter.
Tegenover de drang van Labour
en andere, om de West-Europese
Unie b.v. te maken tot een instru
ment van internationale socialisti
sche politiek, konden wij, met de
Katholieke Volkspartij, stellen onze
verbindingen met de katholieke of
overwegend katholieke partijen, in
Belgie, in Luxemburg, in Frankrijk
enz. Internationaal bleek er weinig
of niets van de hier tegen de feiten
in als geslaagd aangeprezen „door-
braak".
Zo zou er meer te noemen zijn,
dat de practische noodzaak in de
huidige verhoudingen bewijst van
een eigen, op een uitgesproken, on-
gereserveerde principiele grondslag
rustende en werkende Katholieke
Partij, die d e s w e g e aanspraak
maken mag op de steun en de
medewerking van alle katholieken,
die tot de kiesgerechtigde leeftijd
gekomen zijn.
In dit verband herhalen wij, wat
wij vroeger meermalen hebben ge-
zegd en geschreven: bij een partij-
verband komt het er niet op aan,
wat enkele goedwillende elemen-
ten op principieel terrein wel graag
zouden willen bereiken, om toch
maar zoveel mogelijk met de echte
katholieke partij te concurreren.
Maar het gaat er om, wat in de
grote kwesties en problemen van
de politiek het principiele stand-
punt van de p a r t ij is. Dat stand-
punt is voor een kathoilek, in de
grote beginselkwesties waar het
dikwijls om gaat, in de Partij van
de Arbeid onvoldoende. En daar-
om is het naar ons inzien rede-
lijk te zeggen, dat een katholiek
thuis hoort in de Katholieke Partij,
waar hij in eerste aanleg zijn staat-
kundige beginselen naar katholieke
opvatting het best en het veiligst,
volwaardig, kan uitleven!
Hedenmiddag wordt te Haarlem
een Missietentoonstelling, die door
het Diocesaan Missiebureau van het
Bisdom Haaarlem is georganiseerd,
door de Bisschop van Haarlem, Z.H.
Ex. Mgr. J. P. Huibers.
Tegelijk met deze tentoonstelling
zal een Missie-actie worden gevoerd
waarvoor voetbalwedstrijden, eol-
lectes en een loterij zull<en worden
gehouden. Er zullen lezingen en
fllmvoorstellingen over het Missie-
werk plaats hebben.
PROFESSOR ROMME heeft Donderdagavond, in een drukbe-
zochte vergadering van de Katholieke Volksgartij te Deven-
ter, gesproken over zijn bevindingen tijdens zijn pas geeindigde
reis naar Indonesie. Hij stelde vast, dat de Kamermeerderheid
de grondgedachte huldigt, dat de nieuwe rechtsorde de gebieds-
delen van ons land in en buiten Europa als gelijkberechtigden
wil beschouwen. De tegenstanders achten dit onaanvaardbaar.
Zij willen het in 1942 vanuit Londen door H.M. de Koningin ge-
geven woord doen breken. Romme wilde met klem vaststellen,
dat daardoor Indonesie voor Nederland onherroepelijk verloren
zal gaan.
Allen in Indonesie, die als Indo
nesiers denken, willen vrijheid als
staat, eenzelfde vrijheid als in Ne
derland wordt genoten. Het vrij-
heidsideaal beheerst het staatkundig
denken van alle Indonesiers. Daar-
mede is in de Indonesische zaak
niet alles in kannen en kruiken,
doch wie het zou wagen, vol te
houden, dat Nederland in de te ver-
krijgen Unie een overwicht zou
moeten behouden, stuurt aan op het
doorsnijden van de band van Ne
derland met Indonesie, zelfs al zou
men dat overwicht willen doordrij-
ven op de punt der bajonetten.
Er is, aldus prof. Romme, een op-
lossing mogelijk, dank zij ook de tot
dusver gevoerde regeringspolitiek.
Onze regering dient vast te houden
aan het beginsel van Linggadjati:
een federatie, op te bouwen met de
Indonesische deelstaten, verenigd
onder het koninklijk gezag.
Ook spr's ervaring in Bandoeng
leidt er opnieuw toe, te menen, dat
men de in Indonesie heersende ver-
trouwen-crisis moet wegwerken, die
men daar overal om zich heen voelt
waren. Men vraagt zich daar af, of
men hier in Nederland een blijvende
of slechts een tijdelijke band met
Indonesie wil. En of Nederland een
Unie wil bouwen met de republiek
of met wie anders.,
Deze twijfel moet verdwjjnen.
De Indonesiers moeten weten, dat
Nederland een blijvende band wil.
Dat laatste dient te gebeuren, als
het moet ook zonder de republiek.
Men moet de Indonesische vrij-
heidsstrijd begrijpen. Het belang van
Nederland zowel als dat van Indo
nesie ligt in de beveiliging der vrij
heid van beiden en in de vergro-
ting van beider welvaart. Dat be
tekent het bevorderen van een duur-
zaam, reeel belang, door beiden vrij-
willig in te zien. Wordt dat niet
gedaan, dan is voor spreker verder
onderhandelen niets waard. Neder
land en Indonesia zijn op elkander
aangewezen in een groeiende we-
reldhuishouding. Daarover moet en
kan worden gesproken met Indo
nesiers, die dit willen begrijpen.
In ander verband verklaarde prof.
Romme, dat de nieuwe rechtsorde
Met ingang van 4 Juli a.s. zullen
naast de radioberichtgevingen, wel
ke op werkdagen te 12.30 te beluis-
teren zijn, ook des Zondags mede-
delingeri voor land- en tuinbouw
worden gedaan. Deze mededelingen
zullen niet op de gebruikelijke tijd
worden uitgezonden, maar volgen
onmiddellijk op de nieuwsuitzendin-
gen van 13 uur.
Het Engelse pleizierjacht „Lady
Audrey", met aan boord de eigenaar
de heer Redgrave en twee vrien-
den, dat, op weg van Ramsgate naar
Bergen in Noorwegen, water maak-
te, werd in de afgelopen nacht door
de kotter „IJmuiden 23" op de
Noordzee opgepikt en in de haven
van IJmuiden binnengebracht. De
drie onfortuinlijke zeilers zijn in 'n
hotel ondergebracht.
moet steunen op voldoende Neder
landse krachten, die zich voor In
donesie beschikbaar blijven stellen
en die, in onderling verkeer met de
Indonesiers, het vertrouwen van
dezen kunnen winnen. Welvaarts-
vergroting moet daarbij het doel
zijn. Het moet komen tot een duur-
zaam verband met Indonesie, dat
aan de wereld ten voorbeeld ge-
steld kan worden.
Met betrekking tot hem gestelde
vragen uit de vergadering ver
klaarde prof. Romme o.a., dat om
standigheden er toe zouden kunnen
leiden, te eniger tijd opnieuw over
te gaan tot een politionele actie, die
evenwel dan opnieuw niet-revolu-
tionnaire Indonesiers van ons ver-
vreemden zou.
Prof. Romme meende tenslotte,
dat het communisme in het alge-
meen geenszins vat heeft op de In
donesiers, doch het communisme is
in Oost-Azie begonnen te stoken en
het is de taak der Nederlands-Indi-
sche regering, daartegen op te tre-
den.
Het A.N.P. verneemt te bevoeg-
der plaatse, dat Nederland aan de
Britse regering te kennen heeft
gegeven, zo nodig enig voedsel
voor de bevolking van West-Ber-
lijn ter beschikking te zullen
stellen.
Te Marseille is een staking uitge-
roepen door het Vakverbond van
zeelieden, dat aangesloten is bij het
Algemeen Frans Vakverbond. De
staking dient ter ondersteuning van
de bemanningen van vier schepen,
die Maandag in staking zijn gegaan
uit protest tegen hun levensomstan-
digheden aan boord en de inkrim-
ping van personeel.
Men vreest, dat de zeeliedensta
king te Marseille ten gevolge zal
hebben, dat de verbindingen met
Noord-Afrika en Corsica volledig
verbroken zullen worden. Geen en-
kel schip heeft Vrijdag de haven
verlaten. De stakers hielden een
protestvergadering en eisten 20 pet.
loonsverhoging.
Zeelieden te St. Nazaire legden 't
werk neer in solidariteit met de
stakers, evenals te Sete.
te
„r\E WAARHEID" had een nieuwe
leugen verzonnen: een buiten-
gewone geheime zitting van de
Partijraad van de KVP zou, na de
terugkomst van prof. Romme uit
Indonesie, hervatting van de mili-
taire actie in Indonesie als nood-
zakelijk hebben aanvaard!
Daar is geen woord van waar.
Er is geen Partijraad geweest, zelfs
geen vergadering van het Partijbe-
stuur, noch zelfs maar een bijeen-
komst van het Dagelijks Bestuur
der Partij of van welke instantie
ook. Het is pure verkiezingszwendel,
met het doel de beide regerings-
partijen, in dit geval in het bijzon
der de P.v.d.A., in opspraak
brengen.
De CPN wordt blijkbaar, hoe
sneller de verkiezingsdag nadert,
steeds zenuwachtiger. Men ziet daar
aankomen ,dat de „good-will" voor
de Communisten, gelijk deze in ze-
kere kringen in Mei 1946 aanwezig
was, voor een groot deel verloren
is gegaan en nu moet de leugen,
zeg maar de schandaligste verkie
zingszwendel, te hulp worden ge-
roepen, om zekere instincten in be-
paalde kringen wakker te roepen.
Die vlieger zal niet opgaan. Niet
tevreden met deze leugen, gaat de
CPN nog verder, door in een pro-
clamatie te beweren, dat leidende
kringen in Batavia en Nederland
besloten zouden hebben tot een
nieuwe militaire actie In Indonesie.
De minister-president, dr. Beel,
heeft het nog nodig gevonden, deze
bewering officieel tegen te spreken,
door te verklaren, dat deze publi-
catie in flagrante strijd is
met de werkelijkheid. Hij
ziet er niets anders in dan een
bedenkelijke verkiezings-
manoeuvre.
En nu wachten we op de volgende
„Waarheid"leugen. De heren daar
is nog steeds niets te dol. Het moet
daar bij die CPN toch wel een gam-
mel politiek zaakje zijn, als men
met dergelijke middelen moet pro-
beren zijn standje op te houden.
Weldenkend Nederland moge in
deze nieuwe communistische leugens
een reden te meer zien, om de he
ren van de CPN op 7 Juli a.s. een
geduchte rekening te presenteren.
Hen aan de stembus een vernieti-
gende nederlaag toe te brengen, is
een van de voornaamste doeleinden
van de a.s. verkiezing. En daar
naast deze positieve daad: Stemt de
lijst van de KVP. Zorgt dat deze
constructieve partij de grootste
fractie in de Tweede Kamer wordt!
BIJ DE TWEEDE KAMER is ingediend het reeds aangekondigde
wetsontwerp, houdende regelen omtrent ondernemingsraden.
De commissie tot voorbereiding van de publiekrechtelijke be-
drijfsorganisatie had het voorontwerp ondernemingsraden ge-
incorporeerd in haar wetsvoorstel, waarna, aldus de Toelichtlng,
„om technische en practische redenen" besloten is, een afzon-
derlijk wetsontwerp in te dienen betreifende de ondernemings
raden.
De regering is zich, aldus de
Toelichting, ervan bewust, dat er
een zeker verband niettemin tus
sen de publiekrechtelijke organi-
satie van het bedrijfsleven en de
ondernemingsraden bestaat.
De grondslag
Grondslag van het onderhavige
ontwerp van wet is de overtuiging,
dat een orgaan van samenwerking
in de onderneming slechts aan zijn
'X
doel kan beantwoorden, indien de
ze samenwerking zich afspeelt tus
sen de ondernemer en zijn perso
neel,
Vandaar, dat het ontwerp ook
spreekt van ondernemingsraden en
niet van kernen, fabriekscommis-
sies en dergelijke, om daarmede aan
te geven, dat hier geen sprake is
van een< vertegenwoordiging van
het personeel tegenover de onder
nemer, doch integendeel van een
orgaan van gezamenlijk overleg
met het accent op gezamenlijk
waarvan het hoofd van de onder
neming samen met zijn personeel
deel uitmaakt. Hieruit volgt on
middellijk, dat in de ondernemings-
raad geen buitenstaanders zitting
kunnen hebben. Het komt de rege
ring gewenst voor, wat de samen
stelling der ondernemingsraden be-
treft, aan het georganiseerde be
drijfsleven een zekere bevoegdheid
toe te kennen in die zin, dat het
recht tot candidaatstelling in eer
ste instantie toekomt aan de door
de bedrijfscommissie aangewezen
organisaties van werknemers.
De functie van de ondernemings-
raad brengt mede, dat zijn terrein
beperkt blijft tot de sfeer der zui-
vere ondernemingsaangelegenhe-
den.
Onder ondernemingen wordt in
het onderhavige ontwerp van wet
niet verstaan de natuurlijke of
rechtspersonen, die een functie in
het bedrijfsleven vervullen, maar
heden, bijv. de fabriek of de han-
delszaak, die. of het ambachtsbe-
drijf, dat door hen bij het vervul
len van die functie wordt geexploi-
teerd.
De regering meent, dat overleg in
alle ondernemingen geboden is,
en dat in beginsel de verplichting
moet worden vastgesteld tot het
instellen van ondernemlmgsraden
in alle ondernemingen, waarin
vijf en twintig of meer werkne
mers werkzaam zijn.
De bevoegdheden van de raad
De bevoegdheden van de onder-
Dezer dagen heeft de minister
van sociale zaken in de verga-
derzaal van zqn departement de
commissie ge'installeerd, welke tot
taak heeft op een aantal princi
piele punten advies uit te bren
gen inzake „het vraagstuk in hoe-
verre door wettelijke maatregelen
de spreiding van het bezit over
de grote massa des volks en een
redelfjke verdeling van het inko-
men over de verschillende groe-
pen der bevolking dient te wor
den bevorderd"
Deze commissie, kortweg Com
missie bezitsspreiding geheten, staat
zoals bekend onder leiding van de
zeereerw. heer dr. M J. H Cobben-
hagen, hoogleraar aan de Katholie
ke Economische Hogeschool te Til-
burg.
Minister Drees, die er bij de in-
stallatie aan herinnerde, dat Prof.
Romme indertijd bij algemene be-
scbouwingen over de staatsbegro-
ting vroeg om de instelling ener
commjssie, inzake winstdeling,
mede ter bevordering van het ver-
krijgen van duurzaam bezit, wees
er op, dat dit een van de belang
rijke onderdelen zal zijn van het
probleem, dat aan de commissie is
voorgelegd. Hij dankte de leden
voor hun bereidwilligheid om over
dit vraagstuk, dat de grondslag van
het gehele sociaal-economische le-
ven raakt, te willen adviseren. De
minister ontveinsde zich niet', dat
het probleem van bezitsspreiding
en van een betere inkomensverde-
ling naast uitermate belangrijk, ook
uitermate ingewikkeld is.
Wellicht zal de commissie aanlei-
ding vinden allereerst het vraagstuk
der winstdeling ter hand te nemen
en daarover afzonderlijk en zo con-
creet mogelijk te rapporteren_
Vroeger dacht men zich winstde-.
ling meestal toegepast voor afzon-
Een Nederlandse vrachtauto was
Vrijdagmiddag het eerste geallieer-
de transport, dat door de Sowjet-
grenspost te Helmstedt werd door-
gelaten sedert Zondag 20 Juni De
wagen behoorde aan een groente-
exportbedrijf te Hillegom en ver-
voerde groente, die ten dele be-
stemd was voor de restaurants van
de Sowjet-onderneming intourist te
Berlijn. Van Britse zijde werd Vrij
dag officieel bekend gemaakt, dat
vage berichten als zouden nadien
nog meer wagens Berlijn gepasseerd
zijn, niet bevestigd zijn geworden.
Tot nog toe worden, voorzover hier
officieel bekend, door de Sowjet-
autoriteiten alleen Duitse voetgan-
gers doorgelaten. Men neemt aan
dat de Sowjet-Unie, wanneer zij de
autobaan weer open zou stellen,
hiervan niet officieel kennis zullen
geven aan de andere bezettings-
machten.
„Welvaart is als mest, zij
is niet goed als zij niet
gespreid is".
derlijke ondernemingen. Daarna is
opgekomen de gedachte aan winst
deling per bedrijfstak. Er is echter
grote ongelijkheid ook tussen de
bedrijfstakken, terwijl ook de over-
heid als werkgever en instellingen
zonder winstdoel in dit systeem
geen plaats kunnen vinden. De
commissie zal stellig Se vraag hoe
hiervoor een- oplossing te vinden in
haar onderzoek willen betrekken.
Prof. Cobbenhagen legde er In
zijn antwoord de nadruk op, dat de
commissie bezitsspreiding een stu-
diecommfssie is, waarvan het eind-
resultaat, dat) voorshands een groot
vraagteken is, critisch zal worden
ontvangen, bezien en bestudeerd
Wij zouden onze tijd echter niet
begrijpen als wij dit vraagstuk niet
aan een onderzoek durfden te on-
derwerpen, aldus Prof. Cobbenha
gen, die zijn rede begonnen was
met een uitspraak van de Engelse
philosoof Francis Bacon: welvaart
is als mest, zij is niet goed als zij
niet gespreid is.
Vrijdagavond om 6 uur hebben de
minister van buitenlandse zaken,
mr. G. W. C. H. Baron van Boetze-
laer van Oosterhout en de ambas-
sadeur der Verenigde Staten, dr.
Herman Baruch, de bilaterale over-
eenkomst tussen Nederland en de
Verenigde Staten getekend, welke
betrekking heeft op het plan Mar
shall. De ondertekening, welke in
de grote zaal van het ministerie van
buitenlandse zaken werd gedaan,
werd o.a. bijgewoond door prof. mr.
P. Lieftinck, minister van financien,
prof. dr. J. R. M. van den Brink,
minister van economische zaken en
dr. H J. Hirschfeld.
De Regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd:
Koninklijke landmacht:
Sold. M. M. B. Arts, uit Mill (NB)
gesneuveld 18 Juni 1948.
Sold. J. de Hamer uit gemeentA
's Heer Arendskerke. Gesneuveld
24 Juni 1948.
Sold. N. Hendriks uit Roggel (L.)
Gesneuveld 18 Juni 1948.
Sold, le kl. J. A. Jacobs, uit
Weert. Gesneuveld 18 Juni 1948.
Kon. Marine en Kon. Ned.-Indisch
leger: Geen verliezen gerapporteerd
nemingsraad worden als volgt om-
schreven:
a. het behandelen van uit het
personeel ter kennis van de onder-
nemingsraad gebrachte wensen,
bezwaren en opmerkingen, voor
zover deze van belang zijn voor de
positie van de werknemers in de
onderneming.
b. het plegen van overleg inzake
het vaststellen van vacantietijden.
werkroosters, ploegendiensten en
schafttijden, voor zover dit over-
leg en deze vaststelling niet be-
drijfstakgewijs plaats vindt.
c. het houden van toezicht op
de naleving van de wettelijke
voorschriften ter bescherming van
de werknemers in de onderneming.
alsmede op de inrichtingen in het
belang van de veiligheid, gezond-
heid en hygiene en op de schaft- en
kleedgelegenheden.
e. het deelnemen in het beheer
van instellingen ten behoeve van
de werknemers aan de onderneming
verbonden, indien en voor zover
daarin niet bij of krachtens de wet
op andere wijze is voorzien.
f. het adviseren en het doen van
voorstellen omtrent maatregelen,
die tot verbetering van de techni
sche en economische gang van za
ken in de ondrneming kunnen bij-
dragen.
Het volgende is bepaald omtrent
de samenstelling van de raad:
ongerekend de voorzitter of diens
plaatsvervanger telt de onderne-
mingsraad in een onderneming met
25 tot 50 werknemers 3 leden, met
51 tot 99 werknemers 5 leden, met
100 en 199 werknemers 7 leden, met
200 tot 399 werknemers 9 leden, met
400 tot 599 werknemers 11 leden,
met 600 tot 999 werknemers 13 le
den. en vervolgens voor elke 1000
werknemers meer telkens 2 leden,
tot een- maximum van 25.
Omdat het vermoedelijk vrlj ge-
ruime tijd zal duren, voordat over
de gehele lijn van het bedrijfsleven
publiekrechtelijke bedriifsorganen
tot stand zijn gekomen, die de goe-
de functionering van de onderne
mingsraden kunnen bevorderen.
wordt voorzien in de instelling van
bedrijfscommissies. welke de taak
van de publiekrechtelijke bedriifs
organen op zich nemen, zolang de
ze laatste er in het betrokken deel
van het bedrijfsleven (nog) niet
zijn. De bedrijfscommissies worden
bedrijfstaksgewijze ingesteld door
de sociaal-economische raad. Deze
raad regelt verder de samenstel
ling en de werkwijze der bedrijfs-
1 commissies.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een belangrijk wetsontwerp
inzake „wijziging van de bepalin-
gen omtrent het ontslag bij arbeids-
overeenkomsten".
Ket wetsontwerp bevat in de
eerste plaats bepalingen omtrent
de volgende onderwerpen, weike
ook in het rapport, door de Stichr-
ting van de Arbeid ter zake uit-
gebracht, worden aangeroerd:
Verlenging van de opzeggings
termijn bij langdurig dienstver-
band; ontslagen, welke kenneljjk
onredelijk zijn; herplaatsing; ont
slag bij ziekte en bij militaire
dienst; en het concurrentiebeding.
Voorts is van deze gelegenheid
gebruik gemaakt nog enkele an
dere, technische verbeteringen in
de bepalingen nopens de beeindi-
ging der dienstbeitrekking aan te
brengen.
De minister heeft gemeend nog
niet te moeten overgaan tot het
voorstellen van wijzigingen om
trent de rechtspraak in arbeidsza-
ken, waaromtrent de stichting van
de arbeid een aantal wensen heeft
geuit.
De reden der verlenging van de
opzegtermijn ligt in de omstandig-
heid, dat een arbeidsovereenkomst
meer inhoudt dan de enkele ver
plichting tot werken van de arbei-
der en tot betaling van loon door
de werkgever. Hoe langer de dienst
betrekking duurt des te nauwer
worden arbeider en patroon aan
elkaar verbonden. Dit geldt even
goed bij hand- als bij hoofdarbeid.
Het ontwerp maakt hier dan ook
geen onderscheid.
Voorgesteld wordt de termijn van
opzegging, voor de werkgever te
doen stijgen met een week voor
ieder jaar, voor de arbeider met
een week voor iedere twee jaar,
dat de dienstbetrekking na de
meerderjarigheid van de arbeider
heeft geduurd, met dien verstande,
dat het maximum voor de werkge
ver 26 weken, doch voor de arbei
der 13 weken zal bedragen.
Het in achtnemen van een lange-
re termijn behoort niet het enige
middel te zijn om lichtvaardige
ontslagen te voorkomen. De werk
gever, die zijn arbeider zonder een
goede reden ontslaat, en de arbei
der, die wegens een gril de dienst
opzegt, handelen naar de huidige
opvatting niet behoorlijk. Ook al
neme zij de opzeggingstermijnen in
acht. Het ontwerp streeft er naar
om deze gedachte te verwezenlij-
ken, en wel op twee wijzen.
In de eerste plaats worden bepa
lingen voorgesteld met betrekking
tot de redelijkheid van het ontslag.
In de twpede plaats wil het ont
werp accentueren, dat verbreking
vande band, die de dienstbetrek
king heeft geschapen, niet behoort
te staan ter uitsluitende beoorde-
ling van een der partijen.
In het rapport van de stichting
van de' arbeid wordt de wens uit
gesproken. ontslag tijdens ziekte of
militaire dienst uit te sluiten, Het
ontwerp geeft in hoofdzaak aan
deze wens gevolg. doch is bij de
uitwerking in enkele opzichten
van het rapport afgeweken.
Het ontslagverbod wordt, behal-
ve voor arbeiders in militaire
dienst, ook ingevoerd voor arbei
ders, die lid zijn van de reserve-
politie, de nationale reserve of
soortgelijke overheidsinstitutdn. en
voor het geval zij door die dienst
verhinderd zijn hun arbeid te ver-
richten.
Verder wordt voorgesteld een re-
geling te treffen, waardoor het mo
gelijk wordt om aan een arbeider,
die onvrijwillig en anders dan we
gens een dringende reden wordt
ontslagen en voor wie een concur
rentiebeding geldt. een schadever-
goeding toe te kennen.