ONS GEZIN
GOLVEN GAAN OP EN NEER...
11
R&D Behang
"X11
r
RADIO
Voorkomen is beter dan genezen
Die „goede" oude tijd..*
s
m
n
s
ANTWERPEN
het tweede Chicago
H. Land weer in vuur en vlammen - Climax in Berlijn
IJzeren Gordijn schuift verder
Een week buitenland
WmW
Dammen
u
PAG. 4
NIEUW NGORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdag 10 Juli 1948
VOOR DE VROUW
OM DE VOLKSGEZONDHEID
Nationaal Oogstfeest
te Sevenum
AMERIKA ALS
VOORBEELD
VOOR DUITSCHLAND?
Apostolisch Delegaat in
Duitsland over Amerik.
schoolkwesfie
Hoofdprijzen Staatsloterij
VERNIELERS
van natuurschoon,
krijgen een lesje
k
-IBM
I
Zouden wij die „weerom" wensen? De tijd van
borstwering en kantelen? Vroegere geslachten
hadden blijkbaar hun eigen opvatting van rustig
wonen. Doch ons verlangen naar rust is inders
gericht: meer naar binnen. Huiselijkheid en har-
monie om ons heen; rustig leven binnen de
warme, behaaglijke wanden zoals R D ze onze
eeuw heeft gebracht. Vraag Uw behanger maar
eens het nieuwe R&D-boek No. 495.
Maak van Uw huis Uw kasteel met
Ratb &Doodeheefver,fabrikanten van behangselpapier.
Op elk R& D-stalenboek
staat dit bekende lettermerk
&lot jfttjenrobe
H. M. de Koningin
ontvangt oorkonde
uit Zuid-Afrika
PnOGRAMMA
mm m
1
H
IS
Si
3 B ftf
H
J§
18 S
8
1
ft
8 US
H
H S
I
OVER 'T GEZIN wordt in de
laatste tijd veel geschreven en
gesproken. Het gezin is het leven
van vader, moeder en de kinderen,
het familieleven dus, dat als een-
heid naar buiten moet uitstralen.
Die eenheid wordt bedreigd door
allerlei omstandigheden en we zien
het leven van ons gezin dikwijls
uiteenvallen. Dikwijls wordt de
vraag gesteld: „Is onze tijd nu zo-
veel slechter als vroeger? „Dit be-
twijfel ik, ondanks de verwarrende
stromingen op zo menig gebied, on
danks de twijfelachtige moraal.
waardoor met groter brutaliteit het
moderne leven, door woord en ge-
schrift openbaar wordt gemaakt.
Neen, onze tijd is niet slechter
dan vroeger, maar wij constateren
in onze moderne tijd een zedeloos-
heid, een stuurloosheid, juist daar,
waar we het niet zouden verwach-
ten. In onze tijd heeft men steeds
brutaler de wetten van God verge-
ten waardoor bij velen het zuiver
onderscheidingsvermogen en het
godsdienstig leven jammerlijk is
vertroebeld, zelfs bij velen is het
verantwoordelijkheidsgevoel verlo.
ren gegaan.
Men moet met zijn tijd
meegaan.
Zeker, maar men kan toch niet
de wetten van God loslaten; doen
we dit wel, dan wordt het gezin
een prooi van winden en stromen.
De communisten strijden met alle
geweld tegen de Kerk, maar ook
tegen het gezin, dat is voor hen een
struikelblok voor de doorwerking
van hun beginselen. Er zijn zeer
te brengen en op te voeden uit de
onzelfstandigheid van hun jonge
jaren tot flinke katholieke mannen
en vrouwen voor onze Kerk en
maatschappij, waar de goede ver-
standhouding tussen vader en moe
der, broers en zusters onderling
wordt aangekweekt, waar een ver-
langen wordt gewekt om zelf een
persoonlijkheid te worden en
vreugde te lepen scheppen in de
strijd van het leven en een geloof
te verwerven dat bergen kan ver-
zetten, ziedaar de roeping van de
vrouw in haar gezin.
Wanneer in het gezin liefdeloos-
heid heerst, dan kan men onmoge-
lijk zijn kinderen de juiste weg door
het leven wijzen. De moeder in het
gezin staat inderdaad voor een
zware taak. Steeds feller wordt de
strijd voor ons en de kinderen, v66r
of tegen Chrlstus wordt de leus die
't leven beheersen gaat. De moeder
in het gezin kan van haar huis jna-
ken een paleis van Roomse blijheid.
Ook hebben we mensen nodig, die
ons ter zijde staan bij de opvoeding
vooral bij de opgroeiende jeugd. De
rijpere jeugd „Sturm und drang",
geen servet, geen tafellaken, inder
daad de moeilijkste tijd van het
leven. Hoe dikwijls wordt de zelf-
standigheid van die grote kinderen
overschat; men begrijpt niet, dat
die kinderen nog niet opgewassen
zijn tegen de chaos van gedachten
en gevoelens, die op hen losstormen.
Einddoel van de opvoeding moet
zijn: eerbied voor de ouders; het
meest doeltreffende opvoedingsmid-
del tot die eerbied in het gezin, is
het voorbeeld thuis.
Laten wij moeders vooral eerbied
koesteren voor het zieleleven van
onze kinderen, hen steunen door
ons medeleven, onze kinderen be-
schermen door onze moederliefde.
M. E. STEIJGER-ASPERSLAGH
Leiden, Juni 1948.
De meeste opstellen in deze ru-
briek hebben zich bezig gehouden
met voorkoming van ziekten en van
de gevolgen van ziekten, meer dan
met genezen en geneeswijzen. Dat
is in overeenstemming met het mo
derne streven in de geneeskunde,
zoals dat ook tot uiting komt in het
werk van het Wit-Gele Kruis en
andere Kruisverenigingen, waarvan
men wel kan zeggen, dat zij het
gehele volk omvatten. sterker nog,
dat zij liet gehele volk zijn.
Dat is een streven, dat op andere
veel moeilijkheden, die ons gezin I gebieden reeds volop ingang heeft
bedreigen, slechte woontoestanden,
ziekte enz. enz., maar ook gebrek
aan echte godsdienstzin, dit vooral
is mede oorzaak, dat men in onze
tijd het gezin niet meer kan hand-
haven.
Is het niet opvallend, dat moei
lijkheden in het gezin, b.v. l9stige
of zieke kinderen in een omgeving
van een normaal gezin, waar men
het lot van iedere dag met blijde
berusting draagt, en de moeilijk
heden worden te boven gekomen
op een wijze, die de diepste eerbied
afdwingt vooral voor de moeder,
die dikwijls alleen staat voor de
opvoeding van de kinderen. De
moeders van grote gezinnen zijn de
mensen in onze samenleving, die
ondanks de ongelooflijke zorgen, 't
hoofd boven water weten te houden
en aan de maatschappij kinderen
bezorgen, die gestaald zijn er» echte
mensen worden, waaraan onze tijd
zo'n geweldige behoefte heeft. Een
bekend psychiater werd eens ge-
raadpleegd door een ontwikkelde
vrouw over de opvoeding van haar
dochtertje. „Wat uw kind nodig
heeft is: een veilige en rustige sfeer
thuis, een sfeer waarin het kind
zich veilig voelt en rust vindt.
„Ieder kind heeft dus recht op een
tehuis waar liefde woont en geen
tweedracht die de ziel van het kind
vernielt en onherstelbare wonden
daarin kan achterlaten. Het tempo
onzer cultuur verlangzamen kunnen
we niet, maar wat we wfel kunnen
is: dat we ons gezin handhaven, ons
gezin, de plek waar veiligheid en
rust voor de kinderen te vinden is,
waar oprechte godsdienstzin heerst
ajs onafwijsbare voorwaarde voor
de zelfbeheersing van vader en
moeder zelf. Onze kinderen groot
Het Oogstfeestcomite te Sevenum
heeft in verband met het 50-jarig
regeringsjubileum en de a.s. Kro-
ningsfeesten besloten om dit jaar de
oogstfeesten, die op 25 en 26 Juli a.s.
gevierd zullen worden, een na-
tionaal karakter te geven. De oogst-
idee zal op de voorgrond blijven
staan en meer nog dan in vroegere
jaren zal het gehele dorp door ver-
siering van de huizen e.d. in het
teken van de oogst komen te staan.
Maar daarnaast kunnen ook wagens
en groepen, die meer op de natio-
nale feestelijkheden zijn afgestemd,
aan de optocht deelnemen. Ook
niet-ingezetenen van Sevenum kun
nen dit jaar hieraan meedoen. De
belangstelling voor de feesten blijkt
dit jaar vooral in Zuid-Limburg
groot te zijn. Complete fanfarege-
zelschappen met honderden suppor
ters zullen de feestelijkheden klank
en kleur bijzetten.
gevonden. Niemand vindt't vreemd,
dat er verkeersregelen zijn om ver-
keersongevallen te voorkomen. Nie
mand vindt het vreemd, dat een
fabrieksinstallatie aan voorschriften
van veiligheid is gebonden en geen
zecman vindt het zonderling, dat
zijn schuit, voordat ze kan gaan
varen, een zeewaardigheidscertifi-
caat nodig heeft. Maar wanneer men
gaat praten over geneeskundige
zorg voor gezonden. dan kijken vele
mensen raar op. Geneeskunde en
geneeskundige zorg is voor de aller-
meesten het raadplegen van een
arts wanneer men ziek is, wanneer
dus al het verkeersongeval is ge-
beurd en het schip buiten de haven
averij heeft opgelopen. Geneeskun
de is voor het gevoelen van vele
mensen nog steeds de wederojrbouw
van de gezondheid, maar het op-
bouwen, versterken, verfraaien zou
men kunnen zeggen van het ge-
bouw der gezondheid, dat doet men
niet of te weinig. Het gevolg daar-
van is: lijden, pijn, last, moeite,
arbeidsverlet, winstderving, zorg, en
nu kan men alle materiele nadelen
zo mooi verzekeren als men wil, de
morele en sociale nadelen van een
ziekte zijn niet in geld uit te druk-
ken en niet te vergoeden.
Nu is men wetenschappelijk een
heel eind gevorderd in de voor
koming van ziekten, en naarmate
men vorderde werd het duidelijk,
dat niet alleen strikt geneeskundige
factoren een rol spelen bij die voor
koming. Wanneer men denkt aan
de leuzen der tuberculosebestrijding:
licht en lucht in woon- en slaap-
vertrek, dan blijkt daaruit al, dat
de woninginrichting en de gehele
levenswijze betrokken zijn bij het
welzijn van de mens.
Voeding, kleding, huisraad, keu-
keninrichting, schoeisel, levensge-
woonten als rusttijd, drinkgewoon-
ten, roken en ontspanning dragen
alle het hunne bij tot gezondheid
en ziekte. En het is dan wel duide
lijk dat men nooit door voorschrif
ten, hetzij van arts hetzij van wet-
telijke overheid, al deze dingen kan
regelen. De preventieve, voorkomen-
de geneeskunde, zoals dat heet, of
ruimer nog, de gezondheidszorg in
haar ruimste betekenis kan alleen
goed werken, wanneer iedereen
medewerkt en er op let, dat zijn
naaste omgeving medewerkt.
Wat ieder nu, op eigen initiatief,
moet doen, wordt door de nog ge-
brekkige propaganda voor gezond
heidszorg min of meer duidelijk
gemaakt. Maar er is meer. De
meeste mensen weten heel precies
wat hun buurman op dit gebied
verkeerd doet, maar ze zijn niet
eerlijk of niet flink genoeg. om op
dit gebied eens hun geweten te
onderzoeken. Doen ze dat wel, dan
komen min of meer duidelijke twij-
fels boven, die soms aangroeien tot
zekerheid. Maar om dan hun leven
te beteren, dat komt niet bij hen
op, want „ze voelen zich best", al
„heeft iedereen wel eens hoofdpijn"
of „is iedereen wel eens verkouden".
Het zwakste argument om voort te
gaan is steeds: dat zal wel niet zo
erg zijn, maar onderzoeken of het
soms wel erg is, navragen bij dege-
nen die het weten, dat laat men na,
namelijk omdat er dan wel eens
onaangename wijzigingen moeten
gebracht worden in aangename ge-
woonten en gebruiken.
En nu is het* merkwaardige, dat
dergelijke verbeteringen in de leef-
wijze doorgaans nogal meevallen,
zolang geen directe bedreiging van
de gezondheid aanwezig is. Maar
stelt men uit, totdat de wijzigingen
als middel ter genezing worden
noodzakelijk geacht, dan zijn de be-
moeiingen des mensen vrijheid
doorgaans veel en veel drastischer
en onaangenamer.
Met geringe moeite kan leder
ziekten voorkomen, die moeilijk te
genezen zijn. Eerlijkheid tegenover
zichzelve en deskundige raad in-
winnen zijn df> middelen.
De Apostolisch Delegaat voor
Duitsland, de Amerikaanse bisschop
mgr A. Munch, schrijft in het mede-
delingenblad van zijn diocees Fargo
over de dubbelzinnige indruk, wel-
ke de jongste Amerikaanse maat-
regelen tegen de bijzondere scholen
in de Verenigde Staten op de poli-
tiek gei'nteresseerde kringen in
Duitsland hebben gemaakt.
„Het is moeilijk. om zulke dingen
aan de Duitsers uit te leggen, nadat
wij gekomen zijn om de Duitsers
democratisch op te voeden. Men
heeft de Duitsers de laatste jaren
steeds opnieuw verklaard, hoezeer
de erkenning van de ouderlijke
rechten tot de grondbeginselen van
de democratie behoort. Dit recht in
verband met de opvoeding der kin
deren is dan ook in alle nieuwe
Duitse grondwetten (der verschil-
lende „Lander" red. KNP) vast-
gelegd. Men heeft de Duitsers na-
drukkeiijk geleerd, hoe de rechten
van de godsdienst ook op het op-
voedkundig gebied beschermd moe
ten worden en dat men minderhe-
den nooit door meerderheden ge
weld mag aandoen, hetgeen totali-
tarisme en geen democratie zou
zijn.
Het Amerikaanse militaire bestuur
in Duitsland beklemtoont steeds
weer, hoe dringend de karaktervor-
ming en opvoeding tot zelfstandig-
heid. alsmede de zedelijk en gods
dienstig hoogstaande geest voor de
jeugd nodig zijn. Ook wordt steeds
weer beklemtoond, dat de Ameri
kaanse. scheiding tussen Kerk en
Staat geen scheiding tussen Gods
dienst en Staat betekent. Wat zich
in ons eigen land heeft voorgedaan,
dwingt ons tot ernstig zelfonder-
zoek."
In de trekking van gisteren van
de 504de Staatsloterij, 4e klasse, 2e
lijst, viel de prijs van f 25.000.op
nr. 13431.
Onlangs kondigde de burgemees-
ter van Wageningen een bijzondere
straf aan voor vernielers van na
tuurschoon, zoals men zich zal her-
inneren. In plaats van een dagvaar-
ding van de kantonrechter zouden
zij een oproep ontvangen, om in het
Arboretum te komen, waar zij on-
der deskundige leiding nader zou
den worden gebracht tot de schoon-
heid van de natuur.
Woensdagmiddag moesten negen.
tien jeugdige personen in de Hoge-
schooltuin verschijnen, om zich te
verantwoorden voor hun euveldaden
en te worden geconfronteerd met
de natuur. Het was de eerste
rechtspleging op natuur-historisch
gebied. De burgemeester, optreden-
de als deurwaarder, moest bij het
raadplegen van de rol vaststellen, dat
drie delinquenten verstek hadden
laten gaan. Van de overige zestien
werden er vier met een reprimande
naar huis gestuurd met het oog op
hun ontoerekeningsvatbaarheid we-
gens te jeugdige leeftijd.
Twaalf jongens en meisjes van
acht tot veertien jaar werden onder
politietoezicht aan het wieden ge-
zet. Deze „dwangarbeid" duurde
ruim anderhalf uur en bleek funest
voor de reinheid der natuurschen-
ners, maar de tuinbaas stond hen
toe, zich onder de pomp te gaan
reinigen en toen waren zij gereed
voor het ondergaaan van hun eigen-
lijke straf. Het werd een zeer onge-
wone strafexpeditie. Prof. Venema
en tuinbaas Kreuzel leidden de zon-
daren rond, de professor legde bij-
zonderheden uit van het vele moois,
dat in deze tuin te zien is en de
tuinbaas leverde populaire com-
mentaren als „en zo iets prachtigs,
dat gaan jyllie vernielen". Eerst
waren de kinderen schuw en ver-
legen, maar gaandeweg werd bij de
meesten de belangstelling wakker.
„Wat is dit, wat is dat?" klonk het
al spoedig en dan toonde de profes
sor hen de wonderlijke teerheid
van de pruikeboom, liet hen de
sponzige stam betasten van de Cali-
fornische reuzenboom. of gaf hen
solutionachtige blaadjes van de
rubberboom. Het was tenslotte al-
Ierminst een strafkolonie, maar
veeleer een opgewekt schoolklasje,
dat zelfs als toegift in de kas mocht
kijken hoe de bananen, de pinda-
nootjes en de koffiebonen groeien.
Er waren een paar delinquenten
bij, die tot het einde toe onverschil-
lig bleven en kennelijk blij waren,
dat de straf erop zat.
BRUSSEL. 8 Juli (A.N.P.) Met
betrekking tot de onthullingen, die
een Nederlands blad dezer dagen
over de Belgische diamantsmokkel
heeft gedaan, merkt de „Gazet van
Antwerpen" van hedenmorgen op,
dat de Sinjorenstad blijkbaar aardig
op weg is het paradijs der buiten-
Iandse gangsters te worden. Het
blad wijst er op, dat de havenstad
vol vreemdeilngen zonder papieren
zit en dat vooral in de omgeving van
I het middenstation een bloeiende
bandel in buitenlandse deviezen en
diamant wordt onderhouden. De
..Gazet van Antwerpen" vindt het
geen eer voor Antwerpen, dat
Oost-Europese agenten er hun ten-
ten hebben opgeslagen en acht het
bedroevend, dat het buitenland
hierover is ingelicht, terwijl men
bij de officiele Belgische instanties
beweert niets te weten. „Over de
viezen- en mensensmokkel, in de
haven, het drukken van valse le-
vensmiddelenbonnen, veesmokkel-
complotten op grote schaal en
zwendel in diamanten met Antwer
pen als- centrum, kan men wel in
de buitenlandse bladen lezen, doch
in Belgie wordt over deze misstan-
den door de officiele instanties met
geen woord gerept en worden ze
in de doofpot gestopt."
Hef blad betoogt tenslotte, dat
indien de Nedeflandse Opsporings-
dienst in staat is te zeggen, wat
zich te Antwerpen afspeelt, de be-
voegde diensten in Belgie dit toch
zeker ook moeten kunnen. De Gazet
dringt er bij de autoriteiten op aan
de dagbladpers voortaan op de
hoogte te stellen van hetgeen zich
in de onderwereld van Antwerpen
met zijn internationale gangsters
afspeelt en wat gedaan wordt om
aan hun kwade practijken een
einde te maken.
Waarvoor we een week geleden reeds be-
vreesd waren, is thans gebeurd. De voorstellen
van Bernadotte werden dpor beide partijen der
Palestijnse kwestie afgewezen, verlenging van
de wapenstilstand lyvam niet tot stand en
gisteren ontbrandde de strijd in het H. land in
voile omgang, Ongetwijfeld komt een groot ge-
deelte van dit fiasco op rekening van de grote
mogendheden in het algemeen en de Veiligheids-
raad in het bijzonder. De vier weken wapen-
stilstand zijn gebruikt voor het vormen van
commissies en subcommissies, terwijl de voor
stellen van graaf Bernadotte te jong en onvol-
komen waren om veel levensvatbaarheid in
zich te bergen. De enige manier om verlenging
van de wapenstilstand te garanderen was een
leger van de U.N.O., waarvoor de respectieve-
lijke landen manschappen hadden kunnen leve-
ren, naar Palestina te zenden, dat zowel de Jo-
den als d? militair even zwakke Arabieren in
bedwang kon houden en eventueel kracht kon
bijzetten aan een verdelingsplan, waartoe uit-
eindelijk toch zal moeten worden besloten.
Dat men deze kans voorbij heeft laten gaan is
in hoofdzaak te wijten aan de onderlinge on-
enigheid tussen de vier grote mogendheden. die
zo langzamerhand in de Berlijnse toestand haar
climax nadert. In de Veiligheidsraad heeft men
geen kans gezien een oplossing te vinden en de
voorzitter Manoeilski (Oekraine) heeft zijn Mos-
kouse opleiding niet verloochend en de recrute-
ringspogingen van Trygve Lie. de secretaris.
generaal van de Uno, getorpedeerd. De Joden
bevinden, als militaire zwakkeren. zich in een
netelige positie, welk een morele kracht zij tot
nu toe mogen getoond hebben. Van Amerika
hebben ze, al zag het er aanvankelijk anders uit
geen hulp te verwachten. evenmin als van
Engeland. dat nog steeds de Arabische Liga
steunt, alhoewel er van een wending in de
Britse Palestina-politiek sprake is. Zo zullen de
Joden, noodgedwongen de handen, vragend naar
wapens, moeten uitstrekken naar Rusland, wil-
len zij een definitieve vernietiging van hun jonge
staat Israel nog afwenden.
Dat naast het bloedvergieten ook een afglij-
den van Israel naar het communisme een grote
fout zal zijn die de grote mogendheden (behalve
Rusland natuurlijk) zwaar op de maag zal ko
men te liggen, kan vandaag onomstootbaar wor
den geconstateerd. Palestina brandt weer en de
vrede in het H. Land lijkt meer verwijderd
dan ooit.
De toestand in Berlijn nadert, zoals we hier-
boven al schreven een climax. De geallieerden
moeten met een luchtarmada hun Berlijnse
zones van voedsel voorzien en hoewel deze
„droppings" in het Olympische stadion reeds
groter zijn dan de consumptie, blijkt men toch
niet in staat te zijn de minimum behoefte aan
steenkolen met aanvoer door de lucht te dekken.
De pogingen van Robertson om met Sokolovs-
ky tot een vergelijk te komen zijn gefaald, al
mocht soms de schijn worden gewekt, dat de
Russen bereid waren te onderhandelen. Meer
en meer zijn we geneigd aan te nemen, dat Rus
land op deze manier tegen het West-Duitse plan
wil protesteren, temeer daar het plan, dat te
Warschau voor Oost-Duitsland werd opgesteld
niet ten uitvoer kan worden gebracht, zonder
dat de Westelijke geallieerden op hun uitkijk-
post te Berlijn zich van de diverse maatregelen
op de hoogte kunnen stellen. Gezamenlijke nota's
zijn nu aan Moskou gezonden, de publicatie er-
van is tot op heden nog niet geschied. De in-
houd zal ongetwijfeld scherp zijn gesteld en vqn
Moskou zeker onmiddellijke opheffing van de
verkeersblokkade eisen. Een antwoord, hoogst
waarschijnlijk negatief, is nog niet van het
Kremlin ontvangen.
Intussen zijn in Koblenz de minister-presiden-
ten van de West-Duitse „laender" bijeengeko-
men. Uit de aanwezigheid van de afgevaardigden
uit de Franse zone zou geconcludeerd kunnen
worden, dat een fusie van de drie Westelijke
zones aanstaande is. Berichten uit Parijs recht-
vaardigen deze conclusie en spreken de verwach-
tingen uit, dat generaal Koenig de fusie op 1
Aug. zal aankondigen. Van de conferentie te
Koblenz zullen voorstellen aan de geallieerde
militaire besturen worden overhandigd.
Mochten we vorige week melden, dat door de
twist KominformTito het IJzeren Gordijn op
een kier was komen te staan, thans is de ope
ning nog groter geworden door de nederlaag
der Finse communisten tijdens de verkiezingen
in Finland en de demonstraties voor Benesj tij
dens het Praagse Sokol-congre*.
-e* -
v v.-t- - -
i «|i
tig en vecora/tf
JBrenkfltn
teds in de vroege middel-
een wen bebeerst ,,'t buys
N(enrode" de Vecht „Een
csfire uytnemend swaer gebouw
en derselver muuragie wel om-
trent drie voeten dtcfe" werd het
kasteel niettemin herhaaldeltjk door
oorlogsbenden platgebrand, het
laatst in het Rampjaar 1672. On
der de nieuwe slotheer Johan Ortt
herrijst het dan in 1675 als een
feniks uit de as. Dank xtf de smauk
en piiteit der opvolgende bewoners
is bet Sticht nog heden een eultuur-
monument rijk van bijzondere be
tekenis.
Gtnrt'Zrqm]
van Johan
Ortt, Heer
van Nienrod*
Braukelen
1675-1701
Ter gelegenheid van haar gou-
den regeringsjubileum zal H. M.
Koningin Wilhelmina een oorkon
de van Zuid-Afrikanen ontvangen
De oorkonde zal aan jhr. Van
Karnebeek, de Nederlandse zaak-
gelastigde worden overhandigd
door de heer N. J. Dewett, die
voordat de heer G. B. van Zyl
tot gouverneur generaal benoemd
werd, het hoogste regeringsgezag
uitoefende.
In een verklaring van het comite
werd gezegd, dat koningin Wilhel
mina tijdens de afgelopen 50 jaar
veel voor het Zuid-Afrikaanse volk
betekend had.
„Heden herinnert het Zuid Afri-
kaanse volk zich, hoe koningin Wil
helmina bewondering voor en be
langstelling in de avonturen van
ons volk toonde, toen zij besloot de
president van de Zuid-Afrikaanse
republiek (Paul Kruger) in bescher-
ming te nemen, terwijl zijn volk in
een bittere strijd was gewikkeld.
De achting die ons volk koningin
Wilhelmina toedraagt, heeft het
volk van Zuid Afrika haar deze eer
doen brengen."
Tito blijft zich handhaven en van actie uit
Moskou is nog weinig te bemerken. Hoezeer de
Westelijke geallieerden met Amerika aan het
hoofd de breuk tussen Tito en de Kominform
toejuichen, het dient niet uit het oog te worden
verloren, dat de populaire maarschalk in geen
geval zijn communistische ideologie over boord
zal gooien, al kan zijn invloed worden aange-
wend om het eerdet door hem voorgestelde
Balkan-bloc tot stand te brengen. Dit als een
soort buffer-Unie tussen West-Europa en Rus
land. Dan krijgt men de zonderlinge situatie te
zien, dat communistische staten ontdaan van
hun satellistisch karakter, aaneengesloten paal
en perk stellen aan de agressie politiek van hun
eigen leermeester en tevens in een eventueel
conflict de eerste stoot opvangen.
Hoewel we nog lang niet zover zijn is het
toch zeker, dat Rusland met grote moeilijkheden
op de Balkan te kampen heeft, moeilijkheden
waar Griekenland van moet profiteren door de
niet langer geholpen rebellen voo goed weg te
vagen. De eerste successen op deZe weg worden
en zijn reeds gemeld.
Het is niet uitgesloten. dat Moskou maatrege
len „ter zuivering" van de Balkan zal onderne-
men en boze tongen beweren reeds dat o.m.
Gottwald op de wipplank zit.
Zoals we reeds meldden hebben de Finse
communisten een zware nederlaag geleden en
12 zetels verloren. Dit heeft de democratie in
dit kleine land binnen de greep van de Russi-
sche beer aanzienlijk versterkt en het zal onge
twijfeld de sympathie bij de Ver. Staten voor
Finland vergroot hebben, een sympathie echter,
die niet bij woorden moet blijven, doch ook in
daden dient te worden uitgedrukt.
In Malakka blijft het onrustig en de Britse
commissaris-generaal heeft in een radio-rede
verklaard, dat de communisten een hevige re-
volutie beramen, die tot doel heeft de macfit in
handen te nemen. De maatregelen worden
steeds scherper en de reservisten zijn opgeroe-
pen. Het zal zaak zijn de controle in handen te
houden, wil men Malakka van een communisti
sche overheersing, met alle gevolgen van dien,
redden.
Tot slot willen we nog even de aandacht
vestigen op een bericht, dat Dinsdag j.l. werd
gepubliceerd en wawrin de verwachting werd
uitgesproken, dat er in Washington door de Ver.
Staten. Canada en de vijf landen van de Wester-
se Unie ongetwijfeld voortdurend van gedach
ten gewisseld zal worden over de plannen, die
er bestaan, voor militaire samenwerking tussen
de Ver. Staten en de landen van de Westerse
Unie. Reeds eerder werd de wenselijkheid van
een dergelijke samenwerking belicht en de eer
ste symptomen worden door ons dan ook ten
zeerste toegejuicht. De kwestie zal in de toe-
komst zeer zeker deel van bespreking uitmaken.
SIC TRANSIT
HEDEN 10 JULI
HILVERSUM I
18.15 Journalistiek weekoverzicht,
19.15 Kamjfvuren langs de evenaar,
20.12 „Midzomernachtdroom", 20.20
Lichtbaken, 20.50 Radio Philh. Or-
kest, 21.25 Pluvier knapt het op,
22.00 Weekend-serenade, 22.45
Avondgebed, 23.20 Utrechts Stede-
lijk Orkest.
HILVERSUM II
16.45 uur Sportpraatje, 17.00 uur
Nieuws van de platenmarkt, 17.50
Dag van de jeugd, 18.15 Orgelspel
19.00 Artistieke staalkaart, 20.15
Walsen van Strausz, 21.30 Weense
melodieen, 22.00 Hoorspel, 22.35
Musette-klanken, 23.15 Graag ge-
hoorde platen.
ZONDAG 11 JULI
HILVERSUM I
8.30 Hoogmis vanuit de Parochie-
kerk te Raalte; 9.45 Nederlands Ka-
merkoor; 11.30 Na de kerkdienst,
12.15 Apologie, 12.35 Lunchconcert,
13.00 Kath. Nieuws; 13.40 Spineuza,
14.00 Viool en piano, 14.20 „Na de
strijd" door Dr. Albering, 14.30 „Die
Hohe Messe" van Joh. Seb. Bach,
18.30 Voor de Ned. Strijdkrachten,
19.45 Muziek van en door Arthur
Rubinstein, 20.00 Uitwisseling met
de Belgische Omroep, 20.40 Luister-
spel, 21.30 Omroeporkest, 22.07 Zo-
merbouquet, 22.45 Avondgebed, 23.15
Avondconcert.
HILVERSUM II
8.18 Gram.pl., 8.40 ..Intermezzo",
9.15 Men vraagt en wij draaien,
10.00 Utrechts Stedelijk Orkest,
10.40 Voordracht, 11.00 Omroep
orkest, 12.00 Metropole-orkest, 12.40
„De Minnestreelen" van Hubert
Cuypers, 13.15 Lunchmuziek, 14.05
Boekenhalfuur, 14.30 Kamerorkest,
16.00 „The Skymasters", 16.30 Sport-
flitsen, 17.00 Dames-zangkoor, 17.30
Kwartet Jan Corduwener, 17.45 Ge
zamenlijke Sportuitzending, 18.15 In
gesprek met lezers, 19.00 Studio-
dienst, 20.15 Weens programma,
21.00 Zang, piano, 21.30 Hoorspel,
22.15 Non-stop-programma, 23.15
Bekende melodieen.
MAANDAG 12 JULI
HILVERSUM I
7.15 Ochtendgymnastiek, 7.45 Een
woord voor de dag, 9.00 Pianower-
ken van R. Schumann, 9.15 Bij onze
jonge zieken, 9.30 Gramofoonplaten,
10.30 Morgendienst, 11.00 Londens
Philharmonisch orkest, 11.35 Zang-
recital, 12.00 B.B.C. Symphonie-or-
kest, 13.15 Mandolinata, 14.00 Voor
de scholen, 14.35 Pianorecital, 15.30
Oude Nederlandse muziek, 17.00
Het kleuterklokje, 18.00 Gram.pla-
ten, 18.30 Voor de Ned. Strijdkrach
ten, 20.15 Zomeravond-concert, 21.05
Sweelinck-kwartet, 21.40 Populaire
orgelbespeling, 22.10 Met band en
plaat, 23.15 Symphonic van Proko-
fieff.
HILVERSUM II
7.15 Muziek bij het ontbijt, 8.18
Lichte morgenklanken, 9.35 Schu-
bert-programma, 10.00 Morgenwij-
ding, 10.20 Operette-muziek, 10.30
Voor de vrouw, 11.15 Liederen van
Mozart en Rossini, 12.00 Stradiva-
sextet, 12.38 Zwitserse chansons en
muziek, 13.20 Vaudeville-orkest,
14.00 Cello en piano, 14.40 Residen-
tie-orkest, 15.20 Dramatische ie-
gende, 16.15 Franse opera's. 17.00
Voor de jeugd, 18.20 Radio-orkest
van Beromiinster, 19.30 Meester-
trio, 20.20 Residentie-orkest, 21.20
Hoorspel. 21.40 Kleinkunst-cabaret.
22.25 Metropole-orkest, 23.15 Ern-
stige avondklanken.
ZATERDAG 10 JULI 1948
Correspondence en oplossing on
der motto „Damrubriek" in te zen
den aan het bureau van dit blad.
Oplossingen van de problemen
No. 188 tot en met No. 195 kunnen
worden ingezonden tot uiterlijk 9
Augustus a.s.
Van de problemen no. 186 en 187
waren de diagramstanden juist.
PROBLEEM NO. 188
van F. Bethenod te Parijs
Stand:
Zwart 9 schijven op 7, 8, 9, 11, 13,
14, 17, 19, 25 en 1 dam op 47.
Wit 12 schijven op 18, 22, 23, 24,
26, 28, 30, 31, 34, 40, 44 en 48.
Wit speelt en wint.
BIJ DE PROBLEMEN
PROBLEEM NO. 188
In tal van opzichten kan dit pro-
bleem als een meesterwerk van de
problematiek worden beschouwd.
Omtrent het hierin voorkomende
winstsysteem, maken we hierbij
kennis met een van de mooiste be-
werkingen die totdusverre in dit
genre gecomponeerd zijn. Men zie
verder elders nog in de rubriek een
artikel omtrent dit probleem, geti-
teld: „Problemisten-leerschool".
Probleem no. 189:
Dit is no. 2 uit de serie van e6n-
zetters, waar we in onze voorgaande
rubriek reeds melding van hebben
gemaakt. Ook met dit probleem be-
hoeft slechts een goed gekozen zet
te worden opgespeeld, om de gehele
afwikkeling automatisch te doen
uiteenrafelen. Maar.... ook dit pro
bleem is allesbehalve gemakkeljjk
om op te lossen. Men zie alsnog
hieromtrent de beschouwingen uit
de voorgaande rubriek,
Probleemoplossfngen.
Probleem no. 152 van Ren6 Ortige
(Frankrijk).
Zwart 9 schijven op 1, 3, 5, 6, 8,
9, 16, 26, 27 en 4 dammen op 7, 14,
36 en 49.
Wit 17 schijven op 17, 18, 20, 21,
23, 24, 25, 28, 32, 34, 35, 38. 40 tot 44
en 1 dam op 46.
Originele auteursoplossing: Wit:
23—19! 20—15! 28—22! 32—28! 34—29,
38—33, 44—40, 25 14! 15 31! en 46
27!! gewonnen.
De tweede oplossing, die voor een
klein gedeelte iets afweek met de
auteursoplossing en iets minder ra-
dicaal was, was als volgt: Wit: 23
19! 24—19! 28—22, 32—28, 19—14, 43
—39, 20—15, 15—31! 46 47 of 15 of
30!! gewonnen.
Over dit verwonderlijk moeilijke
probleem een ruwe diamant ge-
lijk, maar vol van inherlijke schoon-
heid zijn talrijke oplossers ge-
struikeld. Vofgens mededeling is t
slechts aan enkele oplossers na 50 a
60,uren zoekens gelukt om de op
lossing te vinden, terwijl zoveel an-
deren na eveneens tientallen uren
van zoeken, hierin niet geslaagd
zijn. Dat het probleem buitenge-
woon moeilijk was blijkt wel uit het
feit, dat men enkel al met het uit-
zoeken van de tekstzet een keuze
had uit niet minder dan 16 zetten,
n.l. 1. 17—11, 2. 17—12, 3. 18—12, 4.
18—13, 5. 20—15, 6. 23—19, 7. 24—19,
8. 28—22, 9. 34—29, 10. 34—30, 11.
35—30, 12. 38—33, 13. 41—37, 14. 42
—37, 15. 43—39 en 16. 44—39. Vooral
wat de beginzetten betrof, was het
dan ook een volslagen in het duister
tasten, en tot vrijwel aan het ein
de van de opjossingsdraad zette de
moeilijkheid zich steeds maar voort.
PROBLEMISTEN LEERSCHOOL
De compostie-leer
Bekijken we de opstelling van
probleem no. 188 van Bethenod, dan
bemerken we, dat wit meer schijven
op het bord heeft staan als zwart.
Nu zal men wel weten dat in een
goed geconstrueerd probleem, de
stand van Wit vooral niet sterker
mag zijn dan die van Zwart. Anders
zou Wit het spel zonder oplossing
al kunnen winnen. En dit mag niet.
Buiten dit voorschrift had de stand
nu echter bok alleen uit schijven be
staan, en wel op de volgende fraaie
wijze, Men haalt hierbij de Zwarte
dam van het bord, en plaatst hierbij
nog een Zwarte schijf op 27. (Deze
staat dus op slag) en nog 2 Witte
schijven op 37 en 42. Op 38 en 42
kan ook. maar op 37 en'42 verkrijgt
het probleem volgens de aestjietiek
van de compositieleer, wegens het
aanwezig zijn van een lijnenpers-
pectief. een sierlijker aanzien. Men
vergelijkt dit maar eens! Wit speelt
nu 3732. Meerslagspel door 27 47
volgt, en we kunnen verder gaan.
Maar in dit geval heeft Wit 4 schij
ven meer op het bord staan dan
Zwart. Dus voor het nodige tegen-
wicht zou Zwart er 2 dammen bij
kunnen krijgen op de velden 9 en
11 b.v. Maar deze zouden dan meer
passief dan actief een rol krijgen
te vervullen. De schaduwkant wordt
hierdoor feitelijk iets groter dan de
lichtzijde. Door de ingewikkeldheid
van de oplossing van het winstsy
steem, zijn er in dit probleem meer
witte schijven op het bord nodig dan
voor Zwart. Bijgevolg is aldus de
componeermethode van Bethenod
om een Zwarte dam op 47 te plaat-
sen wel de meest juiste en logisch
geweest. Logisch, doordat veronder-
steld kap worden, dat een Zwarte
dam doorgeslipt is naar veld 41 en
dat toen de zet 4147 gespeeld
werd.
PROBLEEM No. 189
van C. J. Ridder te Wognum
'k k
Stand:
Zwart 15 schijven op 8, 10, 14 tot
17, 20, 21, 22, 25, 28. 36! 37, 41 en 45.
Wit 12 schijven op 19, 24, 29, 30,
34, 38, 39, 40, 46 tot 49.
Wit speelt en wint.
De oplosdiepte van dit £6nzetter-
probleem telt acht zetten.
