I
Christiansen herinnert zich weinig meer
van het Puttense drama
1
DWAZE ANNE
Aanslag op Ned. militairen
in centrum van Batavia
RADIO
Roemeense Katholieken
gedwongen tot Orthodoxe Kerk
over te gaan
Rauter: Neuengamwas
een „mild" kamp
Climax
Tien soldaten en burgers gewond
Nationale
motor-weg-races
Houten scholen
uit Finland
De nieuwe wet
op de eredienst
Zei U iets?
DE L1TURG1E
VAN DE DAG
Wat bent u voor
een officier"?
Dc bonnenlijst
De dagtaak
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Donderdag 22 Juli 1948PAG. 3
Rotterdam krijgt zijn nieuw carillon voor de Stadhuistoren.
Binsdagmiddag zijn de 48 nieuwe klokken, in Aarle-Rixtel ver-
vaardigd, in de tylaasstad aangekomen.
Zware gevangenisstraffen
voor directeuren van
Rath en Doodeheefver
Liberate h-der vlucht uit
Sovjet-zone
Lid Tweede Kamer
PROGRAMMA
Prov. Staten Nrd.-Holland
Kindje in wasket;el
verdronken
CIRCUIT TE TUBBERGEN
GEMODERNISEERD
Dijkdoorbraak te
Zaandam
Hevige hagelbui doodt
vogels
Militaire vliegers zijn
roekeloos en overmoedig
Officier vrijgesproken van
vervalsing
Lid van de Eerste Kamer
Nieuwe secretaris aan
de Nuntiatuur
In Breda is Dinsdagmiddag een tentoonstelling van poppen van
H.K.H. Prinses-Regentes Juliana geopend ten bate van de her-
bouw van de Prinses Julianaschool. Een der inzendingen op de
tentoonstelling.
Brood in, Engeland
zonder bon
Vertegenwoordigers Deel-
staten naar Batavia
FEU ILLETON
DOOR A. DUNCAN
twee burgers wer^en zwaar ge
wond. De handgranaat werd om
tien uur 's avonds door de be-
stuurder van een passerende
betja (fietstaxi) geworpen en ge-
richt op militairen, die in een
koffiehuis zaten. Volgens een
der gewonde militairen werd de
handgranaat door de betjabestuur-
der op een tafeltje geworpen en
kwam deze daarna tot ontploffing
VUf Nederlandse militairen en
vtff burgers, onder wie 'n Euro-
peaan, werden Dinsdagavond btj
een aanslag met een handgranaat
in het centrum van Batavia, in
de directe omgeving van de in
de directe omgeving van de in
een volksbuurt gelegen Rexbips-
coop gewond. Twee militairen en
Gisteren heeft de economische
politierechter in de zaak tegen vijf
directeuren en twee personeelsle-
den van (je N.V. Rath en Doode
heefver uitspraak gedaan. Zij wer
den ervan beschuldigd diverse de-
viezenbepalingen te hebben over-
treden, door grote bedragen Belgi-
sche francs in Brussel uit te laten
staan. die reeds lang aan de Ned.
Bank hadden voldaan moeten wor-
den. De volgende straffen werden
uitgedeeld:
F. Chr. Doodeheefver werd ver-
nordeeld tot 5 maanden en een
geldboete van f 100.000 subs 6 maan
den en verbeurdverklaring van
twee vorderlngen van resp. f 182.000
en f 31.000.
H. P. Doodeheefver tot 4 maan
den en f 40.000 subs. 4 maanden.
J. Chr. Doodeheefver tot 3 maan
den en f 20.000 subs 2 maanden.
P. J. Doodeheefver tot 5 maanden
en f 50.000 subs. 5 maanden.
Tegen de vier gebroeders vaar-
digde mr. Meihuizen bovendien
conform de eis een bevel tot on-
niiddellijke gevangenneming uit.
Zij werden gevieren geboeid weg-
geleid.
De vonnissen tegen de overige vier
verdachten luidden: Joh. Sprangers,
chef inkoop afd. tevens belast met
exportzaken, f 500 boete subs 2
maanden.
H. Munnik, accountant der firma
2 x f 1000 boete subs 2 4 maand
rechtenis.
P. Ouwehand, adm. directeur der
firma f 10.000 boete subs 2 maanden
Th. A. Brink, personeelslid, vrij-
gesproken.
Deze vonnissen zullen ingevolge
de uitspraak gepubliceerd worden
in de vakpers. alsmede in drie Ne
derlandse dagbladen. v
De veroordeelden hebben een
termijn van 14 dagen om hoger be-
roep aan te tekenen.
Alfcms Gaertner, president vande
Thuringse centrale bank en candi-
daat voor het voorzitterschap van
de liberaal-democratische partij in
de Sovjetzone, is naar de westelijke
zones van Duitsland gevlucht, „om
nooit weer in de Sovjetzone terug
te keren", aldus heeft Karl Schwen
nike, leader der afdeling Berlijn
van deze partij, medegedeeld.
Als reden voor zijn vlucht gaf
Schwennicke op, dat ..onafhankelij-
ke politieke activiteit in de Sovjet-
russische bezettingszone niet langer
mogelijk is".
Minister Lieftinck (PvdA.) te
Rotterdam heeft zijn benoeming tot
lid van de Tweede Kamer niet aan-
vaard. In zijn plaats is thans be-
noemd verklaard de heer H. J van
den Born te Amsterdam, welke ook
zitting had in de aftredende Tweede
Kamer.
VRIJDAG 23 JULI
HILVERSUM I: 7.30 Gram, mu-
ziek; 7.45 Morgengebed; 8.15 Pluk
de dag; 9.00 Pianowerken van Mo
zart en Liszt; 9.35 Schoolradio;
10 20 Muziek houdt fit; 11.00 De
Zonnebloem; 11.45 Liederen van
Grieg en Tschaikowsky; 12.03
Pianorecital; 12.33 Lunchconcert;
13,00 Kath. nieuws; 13,50 Van man
tot man; 14.00 Faust-opera; 15.15
Bekende orkestwerken; 16.20 Me-
lodieen uit oude films; 17.15 Piano-
duetten; 18.00 Vaudeville-orkest;
18.30 Nederl. Strijdkrachten; 19.45
Europese federalisten; 20.05 Piano;
20 12 Residentieorkest; 22.00 Klank
beeld; 22.37 Actualiteiten; 22.45
Avondgebed; 23.15 Gram, muziek!
HILVERSUM II; 7.15 Muziek bij
het ontbijt;; 8.18 Operette program-
ma; 8.50 Voor de huisvrouw; 9.00
Gram, muziek; 9.35 Ravel-pro-
gramma; 10.00 Morgenwijding; 10.20
Schotse melodieen: 10.45 Mozart en
Beethoven; 11.15 Voordracht; 11.3Q
Licht orkestconcert; 12.00 Gram,
platen; J2.33 Sportagenda; 12.38
Cinema-orgel; 13.45 Gram, platen;
14.20 De 'Kwintetspelers; 15.00 Ons
volk in zijn dichters; 16.00 The
Rambler^; 16.30 Vacantietijd; 17,20
Wij en de muziek; 18,40 Kwartet
Jan Corduwener; 20,05 Liederen
van Ned. componisten; 21,00 Men
vraagt en wij draaien; 21,50 Op
vleug'len van muziek; 22 00 Buiten-
lands weekoverzicht; 22,15 Swing
and Sweet; 23,15 Symphonisch
Vrijdagavond concert
Door de eerste verbijstering en
in de grote verkeersdrukte in deze
stadswijk wist de dader te ontko-
men. Militairen en militaire politie
hlelden een razzia onder personen
die zich in de nabijheid bevonden.
32 personen werden gearresteerd.
Bij huiszoeking werden op aanwij-
zing van een der arrestanten twee
handgranaten gevonden. Mills 36
met detonator, welke van hetzelfde
fabrikaat bleken als de bij de aan
slag gebruikte. Het vermoeden be-
staat, aldus deelde de politie aan
Aneta mede. dat deze afkomstig
zijn van een grotere partij, waar-
naar thans een onderzoek wordt
ingesteld. De politie verklaarde nog
dat zij er reeds op voorbereid was,
dat er iets zou gebeuren, deswege
had zij voorzorgsmaatregelen ge-
nomen. De zekerheid bestaat, dat
het hier activiteit van een geor^
ganiseerde bende betreft en niet
een op zlchzelf staande aanslag.
Hedenmorgen bekende een van
de 32 ^-restanten. dat hij de aan
slag met de handgranaat had ge-
pleegd. De politie heeft de naam
van de dader nog niet bekend ge-
maakt.
Bij K. B. is de commissaris in de
prcwincie Noordholland machtiging
verleend de Staten dier provincie
op 2 September 1948 in buitenge-
wone zitting bijeen te roepen,
Toen mevr. Bor te Bussum gister-
morgen werkzaamheden moest ver-
richten op de bovenverdieping van
haar woning, had zij veiligheidshal-
ve haar 2-jarig dochtertje naar
grootmoeder aan de overkant ge-
brach^
In een onbewaakt ogenblik is het
meisje naar de ouderlijke woning
teruggekeerd en gaan spelen bij een
wasketel met chloorwater. Het kind
je is in de ketel gevallen en door
verdrinking om het leven gekomen.
Op Zaterdag 14 Augustus a.s.
worden op het circuit van Tub-
bergen de nationale motorwegra-
ces gehouden om het kamploen-
schap van Nederland en het zil-
veren paard van Twenthe.
Het circuit van Tubbergen, dat
gevormd wordt door de pl.m. If)
km. lange wegendriehoek Albergen
TubbergenFleringep, in het hart
van Twenthe, is over de gehele
lengte nog verbeterd en verkeert
thans in een uitstekende conditie.
Er zijn hoge_ snelheden mogelijk
en het bochtenverloop stelt zware
eisen aan de rijtechniek van de
renners.
Na de tragische gebeurtenissep in
Assen en mede met het oog op het
rijden van supersnelle fabrieksra-
cers, waarover verschillende Ne
derlandse cracks thans be§phikken,
is besloten het wegdek bij de start-
plants bij Albergen nog aanzienlijk
te verbreden, hetgeen over een
lengte van meer dan 180 meter is
geschied. Ook de luchtbrug aldaar
heeft plaats moeten maken voor een
constructie van zeer grote span-
breedte over de baan en alle voor
zorgsmaatregelen zijn getroffen om
de massastarts zo veilig mogelijk
te doen geschieden.
De sportcommissie van de KNMV
heeft de baan dezer dagen goedge-
keurd.
De outillage op het middenterrein
bij de startplaats Albergen wordt
aanmerkelijk uitgebreid, er zullen
ten behoeve van de renners o.m.
speciale servicewagens komen, waar
experts hun tevens voorzover no-
dig adviezen kunnen geven en be-
hulpzaam zullen zijn.
Speciale aandacht is dit jaar ge-
schonken aan de Fleringer s-boch-
ten, waar evenals op andere plaat-
sen langs het circuit het aantal zit-
en staanplaatsen voor de bezoekers
aanzienlijk is uitgebreid. Bij de
Fleringerbochten zal aan de kant
van het middenterrein een grote
tribune verrijzen, welke via een
luchtbrug over de baan te berei-
ken is.
Door de Departementen van On-
derwijs, Kunsten en Wetenschappen
en van Wederopbouw en Volkshuis-
vesting worden met gemeenten en
schoolbesturen onderhandeiingen
gevoerd over de plaatsing van een
vijftigtal houten scholen, die uit
Finland zullen worden ingevoerd.
Deze scholen zullen vijf tot acht
lo^alen bevatten. Met inbegrip van
de gasverwarmingsinstallatie komen
de kosten op ongeveer f 15.000 per
lokaal. De scholen zullen ook ter
beschikking kunnen worden gesteld
van gemeenten, welke geen plaats
op de urgentielijst 1948 hebben ver-
kregen, met dien verstande echter,
dat zij tenminste een maand voor
de aankomst bouwrijpe grond voor
de plaatsing beschikbaar heboen.
Het betreft hier scholen, die in
definieve houtbouw worden gecon-
strueerd en aan alle eisen voldoen
en waarvan de levensduur zekcr op
vijftig jaar kan worden gesteld.
Men is bezig bagger uit de oude
zeehaven te spuien op het bospiant-
terrein achter de Heyermansstraat
te Zaandam De Oostelijke dijk .van
dit opspuitingsterrein is Dinsdag
avond over een breedte van 50 me
ter bezweken. De bagger vloeide
in het achter het terrein liggende
vaarwater, de Gouw, en overstroom-
de zelfs een deel van het weiland
aan de overzijde. De schade wordt
op enige tienduizenden guldens ge-
raamd.
i i
Roemenie telt ongeveer 3.000.000
katholieken, waarvan 1.750.000 tot
de Roemeense en 1.250.000 tot de
Latijnse ritus behoren.
Dezelfd'e kringen zijn van mening
dat de nieuwe wet van kracht zal
worden na afloop van het Pan-
Orthodoxe Congres te Moskou, dat
op het ogenblik gehouden wordt op
initiatief van de Russisch Ortho
doxe Kerk en waaraan ook een de-
legatie van de Roemeense Ortho
doxe Kerk deelneemt, met Patriarch
Justinian aan het hoofd. Naar men
weet, kondigde de Patriarch in een
rede te Moskou aan, dat er krach-
tige maatregelen genomen zouden
worden, om „de bevolking van
Transsylvanie tot de Orthodoxe
Moederkerk te doen terugkeren."
Roemeense dagbladen drukken
hun voile vertrouwen uit, dat de
Roemenen van de Oosterse ritus (de
katholieken) zich tot de Orthodoxy
Kerk zujlen „bekeren" en wijzen op
de ..terugkeer" van de Roetheense
katholieken in de geannexeerde
gebieden van de USSR in 1946,
waarbij de vraag gesteld wordt:
„Zal ons volk ook deze vreugde
kennen?"
Hierbij dient opgemerkt te wor
den, dat het Vaticaan deze over-
gang tot de Orthodoxe Kerk be-
stempelde met „gedwongen bekerin-
gen" die onwettig zijn. De Roethe-
nen vormen de grootste groep van
de Oosterse ritus. De Byzanthijnse
Gistermiddag ontlastte zich boven
Enter (O) een hevige slagregen,
welke later overging in een hagel
bui tVaarvan de korrels zo groot
waren als duiveneieren. Vele ge-
wassen hebben zeer geleden, vooral
de haver. Ook de aardappelen
brachten het er minder goed af,
terwijl tuingewassen als bonen gro-
tendeels vernield zijm
Hoe hevig de hagelbui was be-
wijst wel het feit, dat verschillende
kleine vogels na de bui dood ge
vonden werden.
Roemenen komen op de tweede
plaats.
De bladen zouden echter die mas-
sa-bekering wensen te zien op 7 Oc
tober, datum van de verjaardag van
de Akte*van Hereniging van Blaj,
Transsylvanie, in 1697, waardoor
de Byzantijnse Roemenen in dc
schoot der Rooms Katholieke Kerk
werden opgenomen.
In de katholieke kerkelijke krin
gen vrqest men, dat er druk zal
worden uitgeoefend op de gelovigen,
zich aan te sluiten bij de Orthodoxie
en zo er al geen rechtstreekse actie
tegen de Kerk en haar instellingen
ondernomen wordt, zullen degenen
die weigeren. beschouwd worden
als ..onvriendschappelijk tegenover
de Rqpmeense Volksrepubliek" en
daarnaar behandeld worden.
De commissie, belast met het on
derzoek naar de oorzaken van de
ongevallen met militaire vliegtui-
gen, heeft rapport uitgebracht, waar-
in zij .tot de conclusie komt, dat de
ongevallen bij Katwijk aan Zee (25
Maart), Sterksel (12 April) en St.
Niklaas (3 Mei) hun oorzaak von-
den in het overtreden van vlieg-
orders, en dat de eerste twee duiden
op roekeloosheid, het laatste meer
op overmoed. Het ongeval bij Nien-
borg (9 April) staat op zichzelf en
is te wijten aan een samenloop van
omstandigheden, waarbij van roe
keloosheid noch van overtreding
der voorschriften sprake is.
De drie ongevallen waartussen
oorzakelijk verband bestaat, wijzen
volgens de commissie op het voort-
bestaan van een oorlogsmentaliteit,
waardoor de neiging aanwezig is
lichtvaardig van veiligheidsorders
af te wijken.
De commissie meent, dat nog ster-
ker dan tot dusver instructeurs en
hogere chefs doordrongen dienen te
worden van de noodzakelijkheid de
mentaliteit van leerlingen en jonge
vliegers te verbeteren, teneinde het
verantwoordelijkheidsgevoel te ver-
sterken, terwijl verder een strenge
vliegdiscipline gehandhaafd dient te
worden, alsmede een straffe propa
ganda voor veilig vliegen.
Het voedselprobleem nadert
zijn oplossing. Londense studen-
ten gaan vijf dagen op zes voed-
seltabletten per dag leven. Dag
en nacht, staat er in de krant.
Maar wij eten's nachts al nooit.
En aangezien studenten gewoon
zijn, van de njacht een dag te
maken, is zes per dag nog rijke-
lijk veel! Het ergste is, dat de
heren ook niet mogen drinken,
maar ook daarin voorzien de ta-
bletten, want ze gaan het gevoel
van dorst tegen. Dat wordt dus,
als 't experiment lukt, een hele
ommekeer in de studenten-
wereld, met als gevc^g droog-
gelegde lustrumfeesten en dies-
meringen en droge Varsity's.
Wij nemen d'r nog eentje, zeg-
gen ze straks op de soos, en dan
pikken ze bedachtzaam een pil-
letje uit een doosje. Eten en
drinken tegelijk. Een prachtig
wetenschapyflijk element, dat
nieuwe onrust teweeg brengt in
de kringen der distributie-
ambtenavpn en nieuwe zakelijk-
heid betekent in de wereld der
atoomsplitsing. Maar de roman-
tiek gaat er weer een beetje
verder af
De eerste Untenant der L.S.K., F.
H. uit Utrecht is door de krijgsraad
te veide vrijgesproken van de be-
schuidiging van het vervalsen of
verduisteren van cheques, die toe-
behoord hadden aan gevallen stnjd-
makkers Dit zou geschied zijn in
de jaren 1944/45 te Londen.
De auditeurmilitair is tegen dit
vrijsprekehd vonnis in beroep ge-
gaan bij het Hoog Militair Ge-
rechtshof.
De heer A. W Biewenga (A.R.)
te Garsthuizen, heeft zijn benoe
ming tot lid der Eerste Kamer niet
aanvaard. In zijn plaats is thans
benoemd verklaard de heer J. Tjal-
ma te Hoogeveen.
Z H. de Paus heeft gistermorgen
Mgr. Pietro Pavani ontvangen, die
benoemd is tot secretaris aan de
Apostolische Nuntiatuur in 's Gra-
venhage.
Nader vernemen wij, dat Mgr.
Pietro Pavani zijn nieuwe functie
in September zal aanvaarden. Mgr.
O. Rossi, de tegenwoordige auditeur
blijft voorlopig aan dg Nuntiatuur
in 's Gravenhage verbonden.
St. Maria Magdalena. Maria van
Magdalena werd door Christus van
een zware bezetenheid genezen,
bleef sindsdien door zijn genade
beheerst. Sinds Leo de Grote (Ve
eeuw) steeds meer verwarring tus-
sen 1. Maria Magdalena, 2. Maria
van Bethanie (zuster van Lazarus)
en 3 de grote zondares uit het
Evarigelie van Lucas. Alle voorstel-
lingen in de kunst ten spijt was
Maria Magdalena niet de bekende
zondares.
Het tweede punt van de tenlaste-
legging in het proces van Christian
sen, waarmee gisteren voor het Bijz.
Gerechtshof te Arnhem een begin
werd gemaakt, betrof een repre-
saillemaatregel na het doodschieten
van een Duitse soldaat (een z.g.
Sanitaeter) op 30 Januari 1943. Twee
dagen later werden tien krijgsge-
vangenen gefusilieerd. Deze maat-
regel was gebaseerd op het bevel
van het Duitse oppercommando, dat
voor elk lid van de „Wehrmacht",
dat werd doodgeschoten, tien bur
gers moesten worden terechtgesteld.
Rauter,- hierover gehoord, schuift
niet alle schuld direct op Christian
sen, doch verdedigt met klem het
recht om represaillemaatregelen te
nemen. In dit verband wijst hij op
gelijkluidende bepalingen in de
Britse en Amerikaanse militaire
strafrechten en vraagt onomwonden
of het Hof wel beseft in welke
moeilijke toestand de Duitse officier
zich gedurende de oorlog bevond.
De volgende getuige a charge, de
vroeger zo gevreesde SD-chef W.
Lages, beantwoordt met zachte, bij-
na onverstaanbare stem de vragen
van de president. Zijn mening is,
dat het doodschieten van 10 gijze-
laars te Haarlem een aangelegen-
heid van de Wehrmacht is geweest.
Overigens is hij bijna alles verge-
ten. Fluisterend, haast verontschul-
digend, gaat zijn stem door de recht-
zaal. Ook Christiansen herinnert
zich van dit geval maar weinig. Hij
heeft er iets van gehoord, maar hij
is vrijwel overal buiten gelaten. Het
is zijn staf, die de maatregelen heeft
genomen. Het bevel tot represaille
maatregelen was afkomstig van het
OKW. Hij is veel vergeten en de
tails herinnert hij zich ook niet
meer.
Als derde punt van de dagvaar-
ding, kwam na de pauze de zaak-
Putten aan de orde. Als eerste ge
tuige verscheen de man, wiens naam
onafscheidelijk met de Puttense
ranjp is verbonden, oberst Fullriede.
Hij verklaarde, dat hij de opdracht
voor de represaillemaatregelen met
grote tegenzin en sleghts ten dele
had uitgevoerd. Von Wuhlisch had
bevel gegeven, maar 6f hij of Chris
tiansen het bevel had ondertekend,
wist Fullriede niet meer. Persoon-
lijk contact met Christiansen had hij
nimmer gehad, wel had hij hiernaar
gijstreefd. Uit fragnienten, voorge-
lezen uit het bekende dagboek van
Fullriede, blijkt, hoe deze wehr-
machtsofficier over de opdracht
dacht.
Otten, de gewezen opperluitenant
van de staatspolitie, vertelde hierna
over de ramp van Putten talrijke
bijzonderheden.
Rauter nam hierna de gelegen-
heid te baat om, als getuige over
Putten gehoord, zijn verantwoorde-
lijkheid ter zake zover mogelijk van
zich af te schuiven. De Wehrmacht
zou in deze volstrekt zelfstandig
hebben gehandeld, wel had hij
(Rauter) zich bemoeid met het lot
van de gevangen genomen Rjutte-
naren. Hij was er voor, dat zij voor
de arbeitseinsatz in Duitsland bij de
Nederlandse grens zouden worden
tewerk gesteld. Maar de Wehrmacht,
incasu von Wuhlisch, vond dit een
te geringe straf en sprak zich uit
voor Neuengamme, dat overigens
volgens Rauter een „mild" kamp
zou zijn.
De procureur-fiscaal: „Zo mild,
dat van de 400 mensen er 300 niet
terugkeerden". Volgens Rauter was
de tragische afloop van het drama-
Putten volkomen aan von Wuhlisch
te wijten, wat echter in tegenspraak
is met de inhoud van een rapport,
dat Rauter eens aan Himmler zond
en waarin hij von Wuhlisch afschil-
derde als een ..zachtaardige laf-
aard", een „salonmens", die te pas
en te onpas met het landoorlogs-
reglement kwam aandragen. Rau
ter zeide nog. dat toen hij hoorde
dat Putten met de grond gelijk zou
worden gemaakt, zou hebben voor-
gesteld slechts tien of twintig hui-
zen te verbranden.
Rauter ontkende tenslotte zo hef-
tig i.ets met de essentiele oorzaken
van de ramp-Putten te maken te
hebben, dat de procureur-fiscaal
hem toevoegde; „U staat hier niet
als verdaphte".
De geest van von Wuhlisch kwam
steeds de gang van zaken beinvloe-
den wanneer schriftelijke getuigen-
verklaringen van wijlen deze gene-
raal werden voorgelezen. Zo ver
klaarde hij ergens, dat Christiansen
na ontvangst van het bericht over
de aanslag bij Putten had gezegd;
„Das ganze .nest soil angestochen
wdrden, und die manner gegen die
wand gestellt". Hij zou echter de
volgende dag kalmer over de zaak
hebben gesproken.
Tenslotte werd Christiansen ovej
dit derde punt gehoord. Hij beves-
tigde de verklaring van von Wuh
lisch aangaande deze actie, die zijn
instemming had, maar van het be
vel zelf herinnerde hij zich vrijwel
niets meer, al zeide hij er van over-
tuigd te zijn. dat de procedure een
normaal verloop heeft gehad.
Er waren twee scherp gescheiden
zaken. aldus Christiansen, de re-
presaille-maatregelen en de Ar
beitseinsatz van de mannelijke be
volking. Breedvoerig weidde Chris
tiansen utt over de tot standko-
ming van het fatale bevel. Hij zei
de niets van concentijatiekampen in
Duitsland te weten, niets van Neu
engamme en niets van het verdere
lot van de Puttenaren. Hij ontkent
iedere verantwoordeli.ikheid voor
Putten, in ieder geval voor de weg-
voering van de Puttenaren en hij
heeft slechts een twintigtal huizen
laten afbranden. Dat is alles, aldus
Christiansen.
..Wat bent u toch voor een of
ficier?" vroeg op een gegeven mo
ment de raadsheer prof. dr. van
Eck, ..wanneer u zelfs de belang-
rijkste berichten of bevelen niet
kent of daar buiten gehouden
wordt?" ..Daarop kan ik geen ant-
woord geven". zeide Christian vn.
„Het zwaartepunt lag bij de staf"
verklaart Rauter op een vraag van
de president, -hoe of het mogelijk
is. dat Christiansen buiten alle be-
langriike zaken kon worden ge
houden.
Een lid van de Wim-groep. hier
na gehoord, die door het Kriegs-
gericht ter dood veroordeeld was,
verklaarde. dat hij en 48 medele-
den dezer groep het leven zouden
hebben te danken aan het ingrijpen
van Christiansen. De zaak werd
verdaagd tot vanmorgen half tien.
De broodrantsoenering zal in En
gland met ingang van Zondag 25
Juli a.s. worden afgeschaft, zo heeft
de minister van voedselvoorziening
in het Lagerbuis verklaard.
De broodrantsoenering zal wor
den vervangen door een controle-
systeem van de omvang van de le
vering van bloem van de maalde-
rijen aan de bakkerijen, zodat het
verbruik op ongeveer dezelfde mate
als gedurende het afgelopen jaar zal
\%orden gehouden.
BATAVIA, 21 Juli (Aneta) De
staatshoofden en premiers van fe
derate gebiedsdelen, die in Ban
doeng confereerden over de staat-
kundige hervqj-mingen in Indonesie,
zullen, voor zover zij thans niet op
Java zijij, wederom naar Java ko
men om-Maandag te Batavia be-
sprekingen te voeren met leden
van de voorlopige federale regering.
In deze bijeenkomst zal de beteke-
nis van de verschillende punten van
de resolutie van Bandoeng worden
besproken.
•S-GRAVENHAGE, 21 Juli.
Voor het tijdvak van 25 Juli t.Tn.
7 Augustus 1948 geeft elk der vol
gende bonnen recht op het kopen
van:
0472 Bnood 800 gram brood
(geldig t.m. 31 Juli a.s.)
0482 Brood 200 gram brood
(geldig t.m. 31 Juli a.s.)
049 Brood 400 gram brood
(geldig t.m. 31 Juli a.s.)
AUe Bonkaarten 808:
054 Algemeen 400 gram brood
of 1 rantsoen gebak
Tabaks- en Versnaperingenkaarten
enz. QA, QB, QC 808
79, 83 Tabak 2 rants, cigaretten
of kerftabak
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 23 Juli worden
gebruikt.
De niet aangewezen bonnen van
strook 1 kunnen worden vernietigd.
c
HET
WERELD-
GEBEUREN
is niemand te zwaar met Mijnbardtjes.
Zij nemen moeheid enJoomheid_we^.
De laatste berichten uit Washing
ton over de houding, die de Ameri
kaanse regering zal aannemen in de
Beriijnse kwestie, klinken ongetwij-
feld paradoxaal. Het State Depart
ment" wil een vreedzame oplossing
door geweld van de zijde der Sov-
jet-Unie met gev)eld te beantwoor-
deri.
Zoals reeds zo vaak is betoogd
kan krachtige taal alleen nog een
conflict voorkomen De Russen
immers zijn zover met hun „intimi-
datie-politiek" gegaan, dat er van
een terugkomen op genomen beslis-
singen zonder meer weinig sprake
kan zijn. Stalin moet door de vast-
beradenheid van Amerika, aan wie
de Westerse Uni£ als resultaat van
de Haagse bijeenkomst de ieiding
overlaat, overtuigd worden, dat
weigeren om de blokkade in Ber
lijn op te heffen, zonder meer oor
log betekent. Dfe propaganda-stunt
van het Kremlin om de ravitaille-
ring van g e h e e 1 Berlijn op zich
te nemen is voor tweeerlm uitleg
vatbaar. Of Stalin wil tracnten de
Beriijnse bevolking voor ziclf in te
nemen of hij wil de Westerse geal-
lieerden het motief ontnemen van
hun eis tot opheffing der blokkade.
Dit laatste zou
erop wijzen,
dat Stalin wel
bereid is de
Westerse mo-
gendheden in
Berlijn te dui
den, doch zon
der verbindingsweg met de Weste
lijke zones van Duitsland, waardoor
de positie dusdanig geispleerd is,
dat van een strategisch belang in
een eventueel conflict niet meer
gesproken kan worden.
Inmiddels houdt Amerika de deur
voor vreedzame besprekingen met
de Sowjet-Unie wijd open. Zal Sta
lin van deze openstaande deur no-
titie nemen? Als hij niet in de fou-
ten van Hiti.er wil vervailen, zal hij
de Amerikaanse maatregelen, die
de vastberadenheid van Washington
kracht bij zetten, niet kunnen ne-
geren. Deze zyn immers te duide-
"lijk om te worden misverstaan.
Ruim negen en half millioen dienst-
piichtigen worden in Amerika in-
geschreven; de Amerikaanse lucht-
mqjjjit in Europa wordt verdubbeld;
militaire uitrustingen woolen naar
Europa verscheept; Clay is voor be
sprekingen naar Washington ont-
boden en Amerika zal deelnemen
aan het defensieplan van de Euro
pese Unie. Wie kan dergelijke
maatregelen anders uitleggen dan
als voorbereidingen op een drei-
gend conflict? Niemand, ook Stalin
met! Zeker niet, nu we de laatste
weken door een kier van het IJze-
ren Gordijn hebben kunnen gluren
en hebben kunnen constateren, dat
de z.g. communistische solidariteit
op de Balkan schijn en de z.g. bin-
nenlandse welvaart in Rusland be-
driegelijk is.
Ondanks het besluit van de Wes
terse Unie om de onafhankelijkheid
van West-Europa eensgezind te ver-
dedigen is het nu duidelijker dan
ooit, dat de wereldvrede slechts
afhangt van de twee grote opponen-
ten: de Ver. Staten en de Sovjet-
Unie, die op het ogenblik elkaars
krachten meten.
De climax in' de internationale
toestand is ongetwijfeld bereikt. Het
woord is aan Stalin. Dat hij beseffe.
dat zijn woord niet het laatste is.
Sic transit
34.
Door de verklaringen van Arthur
was haar schuld meer dan duidelijk
gebleken. Ook al werd er geen
rechtsvervolging tegen haar inge
steld, dan zou ze toch nimmer meer
met opgericht hoofd door Damme-
ville kunnen gaan. Ze zou haar
zaak moeten verkopen en voorgoed
uit de stad verdwijnen.
Anne trof George aan in zijn
kleine zitkamer. Hij was van zijn
ongeval bij de brand hersteld, maar
had niet met haar naar de rechts-
zitting gewild. Toen ze binnenkwam
glimlachte hij, maar toch stond zijn
gelaat bezorgd.
„En?" vroeg hij.
„Hij zal voor de jury moeten ver-
verschijnen. Iemand vertelde me,
dat hij vast en zeker drie jaar
dwangarbeid krijgt".
George stopte zijn pijp, zonder
haar aan te zien. Ze keek naar zijn
gebruinde handen en vroeg zich af,
hoe het kwam, dat ze niet de min-
ste vbldoening van haar overwin-
ning genoot.
Ze had de Prit&res overwonnen.
Ze moest zich toch eigenlijk bui-
tengewoon opgetogen gevoelen!
„Ik veronderstel, dat je nu tevre-
den bent", zei hij bedaard, terwijl
hij een lucifer aanstreek en die bo
ven zijn pijp hield.
„Ik heb.... ik heb gewonnen!"
zei ze en trachtte, het juichend te
zeggqn. „Als de politie mevrouw
Pritere al niet arresteert, dan zal
ze toch nooit meer in staat zijn, met
opgeheven hoofd door Dammeville
te gaan. Vanmorgen waren alle ra-
men voor haar winkel gesloten. Ik
denk niet, dat ze ooit weer de gor-
dijnen zal ophalen. Dat zal niet ge
beuren, zolang zij aan het hoofd
van die zaak staat!"
Ze zag, hoe hij rustig aan zijn
pijp bleef zitten trekken.
„George, wat moedig van je, in
dat brandende gebouw te gaan om
Motton te redden!" zei ze zachtjes.
Hij schudde het hoofd.
„Ik heb niets anders gedaan. dan
wat iedereen gedaan zou hebben.
Als ik Motton rustig had laten
.vluchten, had ik hem een grotere
dienst bewezen. Nu heb ik niet an
ders gedaan."dan hem opjagen naar
het gevaarlijkste plekje van het ge
hele gebouw. Geen wonder, dat hij
me aanviel!"
Ze aarzelde even, voordat ze er
iets op zei. Hij keek haar vragend
aan.
„George", zei ze ten slotte. ..Ik
zou je graag nog een gunst vragen.
Heus, het zal de laatste zijn".
„En wat is dat?"
„Als de zaak van Pritfere te koop
wordt aangeboden.zou jij die
dan willen kopen? Het zou, daar ben
ik zeker van, een meer dan uitste
kende geldbelegging voor je zijn."
„Is dat soms ook een onderdeel
van je wraak?" vroeg hij. „Wil je
mevr. Pritere nog dLeper vernede-
ren, door het hoofd •flan haar zaak
te worden?"
Anne werd vuurrood.
„Dat was helemaal mijn bedoe-
ling niet!" verv^erde ze zich. „Ik
vroeg het alleen maar, omdat ik het
als mijn schuld voel, dat zo veel
mensen nu door de brand van mijn
winkel werkloos geworden zijn. Ik
wil met de nieuwe firma niets te
maken hebben. Maar ik zou graag
zien, dat mijnheer Morier de zaak
voor jou ging drijven en dat het
gehele personeel van de twee wih-
kels weer in goede harmonie aan
het werk kon gaan."
George's blik werd zachter. Hij
stond op en kwam naast haar zit
ten. „Dat lijkt meer op Anne, zoals
ik haar vroeger gekend heb." zei
hij zacht. „Vergeef het me, dat ik
daar net zo over je gedaeht heb."
„Na al wat er voorgevallen is,
was dat anders heel gewoon!"
Hij vatte haar bij de hand. v
„Zeg 'ns, Anne, als je in de nieu
we zaak van Pritere geen belang
stelt, wat ben je dan van plan te
gaan doen?"
Ze keek hem' recht in de ogen.
„Zul je de zaak dus kopen, als
die in veiling komt?"
..Natuurlijk!"
Een grote dankbaarheid straalde
uit haar ogen.
..Dan kan ik tevreden heengaan."
zei ze. ..Ik ben niet van plan, in
Dammeville te blijven. Nu Ik een-
maal mijn wraak heb gehad,
smaakt die me niet zo zoet, als ik
verwacht had. Je hebt gelijk gehad
met me te minachten. Ik wil er
gens heen gaan, waar ik mezelf
weer kan worden."
„En je vaderje stiefmoeder?"
„Die blij\jen hieren ik zal
hen, zoveel ik kan, steunen," zei ze.
Hij drukte haar de hand.
„Anne, je weet, dat ik je liefheb
Ik heb je altijd liefgehad.en zal
je blijven liefhebbenaltijd. Zou
je, nu al die narigheden voorbij
zijn, heus niet met me kunnen trou-
wen? Beschouw 't desnoods als 'n
levenspositie. Misschien zou je in
een andere stad geen betere positie
kunnen krijgen."
Haar ogen vulden zich met tra-
nen. „Je bent veel te goed voor me,
George! Maar vergeet je op het
ogenblik niet, dat je eens.... toen
ik je voorstelde, met me te trou-
wen gezegd heb, dat
„Dat ik weigerde je aan te ne
men als een soort betaling voor
wat ik voor je gedaan had? Neen.
dat ben ik niet vergeten, maar ik
heb je lief, Anne en ik geloof, dat
nu die grote haat uit je hart is
weggestorven er kans bestaat.
dat je mettertijd harteli.iker over
me kunt gaan denken. Als je me
de ge.legenheid slechts wilt geven.
je te dienen...."
Ze keek hem in zijn vriendelijke
ogen, zag hoeveel liefde daaruit
sprak en wist, dat ze zich in een
veilige haven zou bevinden. Ze
voelde zich doodop na de zenuw-
slopende spanning en opwinding
der laatste weken. Nu werd haar
rust aangeboden door iemand, die
hartelijk en goed voor haar zou zijn
(Wordt vervolgd.)
