Materiele oorlogsschade en de verdelende en sociale rechtvaardigheid a Djogja breekt politieke onderhandelingen met Nederland af Truman heeft vertrouwen NU DR. BEEL NIET IS GESLAAGD Voor Alkmaar en Principieel betoog over de rechtsgrond van de regeling iVf'V- ft Alleen nog besprekingen over Bestandsovereenkomst dat wereldvrede wordt bereikt Voorzichtig met de termen en „extra-parlementair" kabinet Mislukt Sommige leden achten het ontwerp niet te aanvaarden B&SL - Henri de Greeve Politieke delinquent Beel heeft opdracht teruggegeven Brits-Amerikaanse overeenstemming H1 Na de vliegramp in Schotland Clay confereert op het Witte Huis Hoofdredacteur: H. N. Smits, rayonredacteur: Fr. Otten. Directeur: E. J. M. Stumpel. Abonnementsprijs 3.75 per kwartaal; 1.30 per maand. Advertentie-prijs per editie 16 ct p. mm.; minimum 2.50; in alle edities 26 ct. per mm.; minimum 4.Fam.ber. 20 c. per mm.; in alle edities 30 ct. VRIJDAG 23 JULI 1928 44e JAARGANG - NUMMER 11319 BUREAUX: Alle mogelijkheden, om op 4* Reeds zijn verscheidene nieuwe gebouwen op Schiphol geheel of gedeeltelijk in gebruik genomen. Daardoor is het mogelijk geworden binnenkort een aantal houten noodgebouwen af te breken. Gezicht op Schiphol van de verkeerstoren uit. OP 15 AUGUSTUS 25 JAAR PRIESTER BIJ VLUCHT NEERGESCHOTEN BATAVIA, 23 Jul! (Reuter). De Republikeinse regering van Indonesie heeft besloten de on derhandelingen met de Neder- landers over de toekomstige status der Republiek af te bre ken, aldus meldt volgens Reu ter het Republikeinse persbu- reau Antara. De regering is bereid de overeenkomstige besprekingen met de Nederlandse autoritei- ten over het tot stand brengen van een bestandsovereenkomst voort te zetten. Volgens Antara zullen de leden van het lichaam, dat hierover onderhandelt, in de Republikeinse hoofdstad Djog- jakarta blijven. Een eskader P 80 (Shooting Star) jet-gevechtsvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht is op het R.A.F.-vliegveld te Odiham in Engeland aangekomen na over de Noord-Atlantische Oceaan te zijn gevlogen op cfe eerste West-Oost vlucht. De Amerikaanse ..Shooting Stars" op het Odiham-vliegveld. STOFFELIJK OVERSCHOT BEMANNING HEDEN TE DEN HELDER Doodstraf blijft in Engeland Jhr. Ruys uit de Prov. Staten. Noordhollands Buiten God is 't nergews veilig (Vondel) ALKMAAR: Langestraat 42 A, Tel. 2046 (adm.) 2047 (red.) K 2200. HOORN: Draafsingel 59, Tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen. DEN HELDER: Keizerstraat 89 Tel. 2800 (K 2230). SCHAGENMolenstraat 52, Tel. 459 (K 2240). Bank: Noorderbank het fundament van de om- schreven opdracht tot de formatie van een parlementair kabinet te komen, zijn aan dr. Beel mislukt. Ook de laatst-gedachte, wel zeer gewrongen oplossing van het twee- slachtige kabinet, dat voor 't Indie- beleid wel, maar voor het overige beleid geen parlementaire meerder- heid zou hebben! Het is inderdaad zoals prof. Rojnme hedenmorgen in de „Volkskrant" betoogt te vroeg, om een definitief oordeel te geven over de gang van zaken en over de vast te stellen verantwoor- delijkheid. Maar daarom schijnt het ook wel wat voorbarig en dus een- zijdig, dat Jhr. mr. v. d. Goes van Naters reeds hedenmorgen in een soort interview in het „Vrije Volk" een gedeeltelijke opening van za ken geeft, waarbij hij verschillende dingen suggereert, die een onvol- ledige en dus onjuiste indruk van de stand van zaken geven. Men zou bijna geneigd zijn te zeggen, dat de overhaaste wijze, waarop de heer v. d. Goes tracht het straatje van de Partij van de Arbeid schoon te vegen, gelijkt op de bekende positie van: wie zich verontschuldigt, beschuldigt zich. Wij zijn gaarne bereid, nadere feitelijke gegevens over de gevolgde gang van zaken af te wachten, al- vorens tot een definitief oordeel te komen, maar wij mogen ons toch afvragen, of de starre houding van de Nederlandse socialisten want door hun houding is de vervulling van de opdracht van dr. Beel mis lukt! verband houdt met een internationaal socialistisch verschijn- sel, nu blijkt, dat o.a. £n in Frank- rijk £n in Belgie de socialistische partijen.een agressieve houding aan- nemen, die in Frankrijk op een on- gelegen ogenblik een crisis heeft veroorzaakt en in Belgie op het punt staat dit te doen. Bovendien is het, om verkeerde gevolgtrekkingen te voorkomen, nuttig, reeds aanstonds in verweer te komen tegen de suggesties wij zouden bijna zeggen insinuaties van jhr v. d. Goes in het „Vrije Volk" van heden, dat dr Beel te- veel zekerheid wenste (in verband met de noodzaak tot voltooiing van de Grondwetsherziening) en er niet voor terugschrok daarvoor als prijs te betalen „een definitieve ombui- ging van de koers in Indonesie en algeheel afstand doen van de finan ciele en economische politiek van de Partij van de Arbeid," waardoor, zo vervolgt de fractieleider van de PvdA „elke principiele ontwikkeling in de maatschappelijke structuur onmogelijk zou worden gemaakt, de krachten van het behoud hun zin zouden krijgen en Nederland rijp gemaakt zou worden voor een sterk groeiend communisme." Hierop valt nogal een en ander aan te merken. Dat het regerings- program van dr Beel een dergelijke inhoud en strekking zou hebben. wil er bij ons niet in. Dat de PvdA sommige dingen anders ziet, is heel goed mogelijk en wij betwisten niet het recht van jhr v. d. Goes, om zijn eigen visie op bepaalde proble- men te geven, maar is er niet van alle kanten gezegd en geschreven, dat alle vier geraadpleegde partijen, dus ook d e P. v. d. A., zich in grote lijn met het regeringsprogram van dr. Beel konden verenigen? Dr Beel kan eenvoudig geen ..de finitieve ombuiging" van het Indie- beleid bedoelen. al zal er wel enige matiging in zekere „progressieve" wensen nodig zijn. gedwongen ook door de harde feiten, welke nu pas weer uit Indonesie bekend gewor- den zijn! Van een ..algehele afstand van de financiele en economische politiek van de PvdA" kan geen sprake zijn, wel van een matiging in de socialistische verlangens van een partij. die niet alleen niet in de meerderheid is. maar bovendien bij de verkiezingen enige veren heeft moeten laten en aan wie dus parlementair en democratisch enige reserve in haar eisen niet zou misstaan! Het lijdt geen twijfel, dat dr. Beel niet bereid is, een program te maken, dat het communisme in de kaart zou spelen, evenmin echter zal dr. Beel zich laten leiden door vrees voor de communisten! Het zou voor de hand liggen, dat nu aan een man van de P.v.d.A. die immers voor de mislukki'ng van deze opdracht verantwoordelijk is opdracht werd gegeven, een ka binet, op smalle basis dan, te vor- men. Ook het „Vrije Volk" echter acht het wel zeker, dat een derge lijke opdracht geen succes zou heb ben, en dus zal deze fase wel wor den overgeslagen. Men schijnt ih politieke kringen algemeen te ver- wachten, dat een opdracht zal wor den verstrekt aan mr. van Schaik. Of deze zal slagen, zal allereerst van de formulering yan de op dracht afhangen Inderdaad zou het te betreuren zijri, indien het tot een „extra-parlementair" kabinet zou moeten komen. Als dat gebeurt, zou de Partij van de Arbeid zich het meest op de verantwoordelijk- heid daarvoor hebben te bezinnen! EINDELIJK DAN, na vele maanden, Is het nodeloos opgehouden Voor- lopig Verslag van de Tweede Kamer over het wetsontwerp op de materiele oorlogsschade thans verschenen. Sommige leden betoogden, dat het lange uitblijven van het ontwerp grote economische nadelen heeft teweeggebracht, andere vonden de bewering, dat er op dit punt getraineerd is, onjuist. Vele leden kennelijk van de katholieke fractie hielden een principieel betoog over de rechtsgrond, waarop een regeling van de oorlogsschade gebaseerd moet zijn. Zij wijzen daarbij op het uitgangspunt, dat de Regering reeds eerder bleek te aanvaarden, volgens haar uiteenzetting in haar nota omtrent een aantal punten van het regeringsbeleid. omdat deze een zware last °P de gemeenschap zou leggen en voor 's lands herstel fnuikend zou zijn. In dit geval zouden zij daarvoor moeten wijken en als consequentie moeten aanvaarden een zekere mate van differentiatie in de thans in dit wetsontwerp neer te leggen vergoe- dingregeling, een differentiatie, waarbij de draagkracht een rol zou moeten spelen. Verscheidene leden konden niet nalaten bij het begin van hun be- schouwingen uiting te geven aan hun ernstige teleurstelling over de inhoud van het ontwerp. Huns in- ziens is er maar G6n regeling, welke tot een aanvaardbare oplossing kan leiden, nl. een zodanige, waarbij aan alle getroffenen een recht op integrate vergoeding van de door hen geleden materiele oorlogsscha- den gegeven wordt Elke andere regeling blijft onrechtvaarcfig. Sommige dezer leden zouden zich intussen niet willen verzetten tegen kleine afwijkingen, die het beginsel niet aantasten. Wat de motivering van hun standpunt betreft, konden deze leden zich in hoofdzaak aansluiten bij het betoog van de vele leden, wier standpunt hiervoor is weerge- geven. Op grond van verschillende over- wegingen kwamen deze leden tot de conclusie, dat het ontwerp in deze vorm voor hen onaanvaardbaar was. Sommige dezer leden wilden in verband met het vraagstuk van de al dan niet integrate schadever- goeding speciaal de aandacht vesti- gen op het eiland Walcheren Waar dergelijke schade geleden is en nog geleden wordt, is een scha- aevergoeding, zoals dit wetsontwerp voorstelt, naar de overtuiging dezer leden bijna belachelijk in haar on- toereikendheid. Walcheren zal door een speciale regeling geholpen moeten worden. Vele andere leden konden zich op vele punten niet met de voor- Dit betoog van deze leden komt neer op het volgende, dat ook het betoog van de Regering was: „Het algemene uitgangspunt van waaruit het vraagstuk van de te- gemoetkoming wegens materiele oorlogsschade wordt bezien, is de overtuiging, die in brede kringen leeft, dat de schade, welke aan de economische goederen van eendeel van het Nederlandse volk door de oorlog is toegebracht, door de ge troffenen ten behoeve van het ge- hele volk is geleden. Het Neder landse volk heeft, door verzet te bieden collectief have en goed in de waagschaal gesteld. Het besef, dat men de schade, die daaruit voortvloeit, ook collectief moet dragen. verdient In een daad van het gehele volk te worden omge- zet." Brengt, zo wordt dan verder door deze „vele leden" betoogd, de verdelende rechtvaardigheid mee. dat de staatsoverheid als ex ponent der volksgemeenschap zorg draagt voor een billijke verdeling der geleden oorlogsschade over de gehele Nederlandse volksgemeen schap, een andere vraag is, in hoeverre bij het herstel de eisen van het algemeen belang „hic et nunc" van bepalende betekenis zullen zijn en tot een zekere ma tiging van het recht der getroffe nen zullen behoren te leiden. Hier treedt naar voren de sociale rechtvaardigheid, die de vraag doet stellen, of de uit de verdelende rechtvaardigheid voortvloeiende rechten ten voile en over de gehele Jijn mogen worden verwezenlijkt. Naar de mening dezer leden kan de benarde economische toestand der Nederlandse Volksgemeenschap. voortvloeiende uit de na-oorlogse moeilijkheden (goederenschaarste, Indonesisch probleem, verlies van het Duitse achterland e.d.) het mo- tief en de rechtsgrond tevens zijn om de uit het beginsel der verde lende rechtvaardigheid voortvloei ende aanspraken der getroffenen te matigen, te beperken Op dit punt dachten deze leden b!v. aan de ver goeding van luxe-goederen, aan de noodzakelijkheid van een sober, mits redelijk herstel. Blijkbaar heeft de regering in de Memorie van Toelichting ook als argument tegen het beginsel der in tegrate vergoeding willen plaatsen het argument, dat de economisch zwakkeren niet op gelijke wijze be- hoeven te staan voor de sterkeren als de sterkeren voor de zwakkeren moeten staan. Dit argument werd door de hier aan het woord zijnde leden met de meeste stelligheid af- gewezen. Uit het ontwikkelde beginsel vloeide voor deze leden voort, dat zij bereid waren mede te werken aan een beperking op dit ogenblik van de aanspraken op herstel van de getroffenen, wanneer inderdaad juist zou zijn, dat aan een matiging niet te ontkomen valt in Verband met 's lands economische toestand, gaande beschouwingen verenigen. Deze leden wezen af een rechts- plicht tot integraal herstel; zij wa ren niettemin van mening, dat als gevolg van de oorlogsschade een ongelijkheid ontstaat, welke een maatschappelijk ongewenste toe stand veroorzaakt. De persoonlijke verliezen kunnen de bestaansmoge- lijkheid der getroffenen in gevaar brengen en het herstel van de volkswelvaart belemmeren Als rechtsgrond Voor schadevergoeding namen zij derhalve aan: 1. ten aanzien van het herstel en vervanging van die goederen, welke voor het herstel der algemene wel- vaart noodzakelijk zijn, de plicht van de staat om voor het algemeen welzijn zorg te dragen; 2. ten aanzien van alle overige schade, welke een direct gevolg is van de oorlogshandelingen, de so ciale plicht van de gemeens'chap om zorg te dragen voor de bestaansmo- gelijkheid harer leden. Aan deze plicht zal op redelijke wijze wor den voldaan, als de schade-uitkering de getroffenen in staat stelt zich te herstellen of te handhaven in hun sociaal ifiilieu. Deze leden konden zich geheel verenigen met het argument, dat de economisch zwakken niet op gelijke wijze voor de sterken behoeven in te staan als dezen voor de zwakken. Het streven om alle door de oor log getroffenen volkomen tevreden te stellen, achtten deze leden op zich zelf een onmogelijkheid. Tegen de vele critiek, welke op de beperkte vergoeding, als door de regering voorgesteld, van de zijde der getroffenen en van die van andere leden wordt geleverd, stelden deze leden als hun uitgangs punt: wat is voor Nederland moge lijk om te doen? Wat kan door het Nederlandse volk voor deze vergoe ding worden opgebracht en in de vorm van belastingen worden op- gelegd? Op 15 Augustus a.s. is het 25 jaar geleden, dat de bekende radiospre- ker, Pater Henri de Greeve, tot priester werd gewijd. Pater de Greeve heeft de wens te kennen gegeven, zich deze dag terug te trekken. Hij wenst niet het voorwerp te worden van een huldiging, die en- kele zijner vrienden hadden voor- bereid, «doch hij heeft er in toege- stemd, dat hem in plaats van bloe- men of geschenken een som geld wordt overhandigd, die door hem besteed zal worden voor 't sociale en geestelijke werk, waar hij zich mee bezig houdt. De vrienden en luisteraars van de Nederlandse radio-priester wor den in de gelegenheid gesteld hun gelukwensen met hun naam te doen opnemen in een aan hem te over- handigen „zilveren boek der naas- tenliefde", als zij ten name van de penningmeester van het Henri de Greeve-fonds (postgiro nr. 8025) het bedrag storten, dat zij anders besteed zouden hebben om Pater de Greeve op zijn jubileumdag bloemen of een cadeau te geven. Een gedetineerde uit het kamp voor politieke delinquenten te La- ren, die gisterenavond probeerde uit te breken, is door een lid van de buitenwacht neergeschoten. De bewaker zag in het half duister de man bij de prikkeldraadversperring bezig deze door te knippen. On- middellijk loste hij een waarschu- wingsschot waardoor de gedeti neerde echter dusdanig werd ge- wond dat hij vrijwel op slag over- leed. De gemeentepolitie uit Bus- sum en Laren verrichten thans in samenwerking met de kampleiding waarvan de plv. kampcommandant niets aan de pers wilde mededelen, het onderzoek. DR. L. J. M. BEEL heeft Don- derdagmorgen ter kennis van H. K. H. de Regentes gebracht, dat hq tot zijn leedwezen niet geslaagd is in de samenstelling van een parlementair kabinet. Htf heeft verzoeht van de hem gegeven opdracht te mogen wor den ontheven. Truman heeft op een persconfe- rentie uitdrukking gegeven aan zijn vertrouwen, dat de wereld vrede bereikt zou worden. De kansen voor wereldvrede waren „uitstekend". De President be- vestigde de verklaring van Mar shall van Woensdag, dat de V.S. alle diplomatieke middelen zou den aangrijpen om een oplossing voor de Berlijnse crisis te vinden zonder oorlog. In zijn boodschap voor de speciale zitting van het Congres, die 26 Juli zal beginnen, zou de president niet de crisis van Berlijn noch enig an der aspect der internationale situa- tie bespreken. De boodschap zou slechts de bin'nenlandse aangelegen- heden betreffen waarnaar hij in zijn toespraak te Philadelphia had ver- wezen. Het was aan het Congres om uit te maken of het over de inter nationale toestand wilde discussie- ren. Naar Reuter verneemt is algehele overeenstemming bereikt tussen de Britse en Amerikaanse functiona- rissen, die de tekst opstellen van de komende nota der Westelijke geal- lieerden aan Moskou inzake de Ber lijnse blokkade. Deze overeenstem ming betreft mede de voorstellen voor besprekingen met de Sowjets over het gehele Duitse probleem en andere hangende geschillen tussen de Sowjet-Unie en het Westen. Het eerste ontwerp voor de nieu we nota, aldus werd te Washington medegedeeld, was afkomstig van Britse zijde Het voorstel om de eventuele besprekingen met de Sowjet-Unie uit te breiden tot pro- blemen buiten de Berlijnse crisis was echter van de Westelijke geal- lieerden gezamenlijk afkomstig; ook wat betreft de voorwaarde van op- heffing van de Berlijnse blokkade. In een communique, waarin de republikeinse regering haar besluit bekend maakt, verklaari zij, dat „vijf weken geleden de voorstellen van de Australische en Amerikaan se leden der Commissie van Goede Diensten om tot een oplossing te komen „zonder toelichting door de Nederlandse werden afgewezen" Nederland had ook geen andere me thodes voorgesteld om een impasse in de politieke besprekingen te voorkomen, aldus het communique. „Daardoor zijn de onderhandelingen over een politieke regeling tot stii- stand gekomen en zij kunnen op het ogenblik onmogelijk worden her- vat". „Het heeft geen zin voor de poli tieke sectie van de republikeinse delegatie, bijeenkomsten voort te zetten, waar niets zal besproken worden. De regering heeft besloten, dat het voor de politieke sectie der republikeinse delegatie niet nodig is na de huidige besprekingen te Kalioerang bij Djogja naar Batavia te gaan. Alleen de commissies der delegatie die over de totstandko- ming van een bestandsovereenkomst besprekingen voeren, zullen voort- gaan met haar werk", aldus het communique. In regeringskringen te 's Gra- venhage was men hedenmorgen niet geneigd het bericht, dat de ET BERICHT, dat Dr. Beel niet is geslaagd in de vorming van een parlementair kabinet, dat een zo groot mogelijk vertrouwen ge- niet van de Tweede Kamer, zal bij weinigen verrassing hebben ge- wekt. Voor velen echter geldt thans de vraag: Wat nu? Voor beantwoording van deze vraag moet ons echter eerst van het hart, dat er in deze dagen van ka- binetscrisis, in pers en politieke kringen weer heel wat staatsrechte- lijke nonsens wordt verkocht. Voor- al de verwachting die gisteren en eergisteren en misschien ook nog vandaag werd gelanceerd, n.l. de mogelijke vorming van een „breed kabinet ten aanzien van 't Indie- beleid met een figuur uit de C.H.U. en de partij voor Vrijheid en De mocratic, een kabinet, dat echter geen verantwoordelijkheid zou dra gen voor het overige, met name het sociaal-economische en financiele beleid, moet naar het rijk der fabe- len worden verwezen. Afgezien nog van de vraag of een zodanig samengesteld kabinet ooit het ver trouwen van de Staten-Generaal zou genieten, zou zulk een hetero- geen kabinet lijnrecht in strijd zijn met ons Staatsrecht, dat de Rege ring Koning en Ministers als een ednheid ziet. Dit betekent, dat de Ministers niet alleen individueel maar ook collectief verantwoorde lijk zijn voor het regeringsbeleid. Vervolgens bepaalt nog het Kegle- ment van Orde voor de Minister- raad, dat geen Minister mag hande- len tegen het besluit van de Raad, waarbij naar zijn (de Raad) oordeel de .eenheid in de toepassing der Regeringsbeginselen is betrokken. Welnu eenheid, homogeniteit in een kabinet alsmede collectieve verant woordelijkheid zijn onbestaanbaar, wanneer een kabinet zou kunnen worden samengesteld als hierboven werd aangegeven. EEN tweede staatsrechtelijke fout die men thans weer in pers en politieke kringen waarneemt is de tegenstelling tussen parlementair en extra-parlementair kabinet. Vooral Het Vrije Volk maakte zich gisteren in een hoofdartikel hieraan schul- dig. Het zou geen kwaad kunnen indien de redactie van dit b!ad van de P.v.d.A eens goed ter harte nam hetgeen een eerste rangs figuur in ons Staatsrecht, haar partijgenoot Prof. Kranenburg, voorzitter van de Eerste Kamer, terecht over deze tegenstelling naar voren brengt m zijn boeken over ons Staatsrecht. Onze Grondwet kent niet de on- derscheiding parlementair en extra- parlementair kabinet. Vorming van een extra-parlementair kabinet betekent niet anders dan het Vrije Volk meent een opheffing, een verlaten van het parlementaire steisel. leder Kabinet behoeft het vertrouwen van de Volksvertegen- woordiging. Wanneer deze laatste op duidelijke wijze, b.v. door het verwerpen van de begrotlng of het aarnemen van een motie, te Ken nen geeft, dat het Kabinet geen vertrouwen meer geniet, dan gaat zo'n Kabinet sinds 1868, het )aar, waarin bij ons het parlementaire steisel werd gevestigd, behou- dens het geval vaTi Kamerontbin- ding van het politieke forum heen. Staatsrechtelijk gezien is dan ook ieder Kabinet parlementair In staatsrechtelijke zin kan men de Kabinetten onderscheiden in Ko- ninklijke en Parlementaire. De eer- sten voeren de regering enkeldoor het vertrouwen van de Koning, de iaatsten regeren door het vertrou wen van het Parlement. Men kan alleen dan de term extra-parlemen tair kabinet gebruiken, inclien de formateur, bij de opstelling van zijn program, geen overleg heeft ge- pleegd met de verschillende par tijen in het Parlement. Is dit wel 't geval geweest en hebben bepaal de politieke groepen uit de Twee de Kamer van te voren ingestemd met het program van het gevormde Kabinet, dan spreekt men hoe- wel staatsrechtelijk dus ten on- rechte van parlementair Kabinet. Er is hier dus alleen verschil in de methode der vorming Van het Kabinet, dat echter toch het vertrouwen nodig heeft van Volksvertegenwoordiging. OVERGAANDE tot beantwoording van de vraag: Wat nu?, moet worden opgemerkt, dat men de Ka binetten, die dus altijd sinds 1868 ten onzent parlementair zijn, toch kan verdelen en wel naar gelang hun verschillend karakter Zo spreekt men van Partij- kabinet, wanneer een Kabinet de regering wil voeren naar ae opvat- tingen van de partij of groep van partijen, die de meerderheid vor- men in het Parlement. Is een der gelijke duidelijke meerderheid met aanwezig, dan kan een Zaken- kabinet worden gevormd. dat een meer n e u t r a a 1 bewind zal voeren. In tijden van bijzonder ern stige aard kan er aanleiding zijn een Nationaal Kabine't te doen optreden, dat uit alle groepen is samengesteld. Tenslotte spreekt men van Program-kabinet, indien een Kabinet een program heeft te verwezenlijken, waarop een meerderheid in de Kamers zich verenigt. Naar onze mening benaderde de opdracht aan dr. Beel het meest de vorming van eeh. Program-kabinet. Nu gebleken is, dat vorming van een dergelijk breed kabinet, dat zo gewenst is met het oog op de twee- derde meerderheid, vereist voor de slotfase van de procedure van- de Grondwetsherziening, niet mogelijk is, zou de Prinses-Regentes opnieuw aan Dr. Beel de opdracht kunnen geven, echter nu van een meer be perkte strekking, n.l. de vorming van een Kabinet op smaller basis, waarop ook het demissionaire Kabi net was gevestigd. Dit zou natuur- lijk een risico betekenen t.a.v. de houding van C.H.U. en V.V.D inza ke de Grondwetsherziening Een andere mogelijkheid is, dat aan Dr. Beel of aan een andere staatsman de opdracht zou worden gegeven tot vbrming van een zgn. extra-parlementair kabinet wij spreken liever van zaken-kabinet dat zo spoedig mogelijk moettracht- ten de Indonesische kwestie binnen de Grondwet op te lossen. Natuur- iijk ook weer met het risico: welke houding zullen de partijen en dan niet alleen de C.H.U. en de V.V.D. aannemen. Eenzelfde' toestand heeft bestaan, toen in 1926 Jhr de Geer een kabinet vormde, dat politieke strijdvragen ter zijde stelde en dan ook het karakter had van een za ken-kabinet. Ook Jhr. Ruys de Bee- renbrouck slaagde in 1929 niet tot vorming van een parlementair ka binet en kreeg daarop de opdracht tot vorming van een extra-parle mentair kabinet, wat hem wel ge- lukte. Een dergelijke oplossing zou thans. naar men kan aanngmen, voorlopig een punt zetten achter het progres- sieve beleid, wat K.V.P. en P.v.d.A, willen zien gevoeru. Het niet-slagen van Dr. Beel moet dan ook zeer betreurenswaar- dig worden genoemd, te meer waar de internationale toestand zeer ge- spannen is en de Indonesische kwestie een nieuw hoogtepunt he den heeft bereikt door het afbreken der politieke onderhandelingen door Djogja Een 'kabinet op smaller basis dus van gelijke samenstelling als het thans aftredende, zou thans mis schien nog de beste oplossing zijn. Men moet maar wat risico nemen, want er is haast bij. En wie niet waagt, die niet wint. M. P JANSSEN republiek de politieke onderhan delingen zou hebben afgebroken, anders dan zeer rustig te beoor- delen. Hoewel men nog geen beschik- king had over Qfficiele gegevens, veronderstelde men voorshands, dat het woord „afbreken" dient te wor den begrepen in de zin van „onder- breken", evenals zulks het geval is geweest, toen op 16 Juni j.l. onzer- zijds de politieke besprekingen wer den geschorst. Zulk een onderbre- king, zo medhde men, heeft op dit tijdstip zeer zeker hare objectieve merites Ten eerste immers is de Nederlandse regering demissionnair en kan het optreden van een nieu we regering nog niet in de eerstko- merrde dagen worden verwacht. Voorts vertoeft Jhr. van Vreden- burch nog in Nederland, zodat de Nederlandse onderhandeiingsdele- gatie bezwaarlijk tot beslissingen kan geraken. En ten derde heeft de vervanging van Coert Dubois in de C.V.G.D. nog met haar feitelijk beslag gehad. Tenslotte wees men er met vol- doening op, dat blijkens het pers- bericht, intussen, de republiek thans ook een duidelijke onderscheiding heeft gemaakt tussen de politieke onderhandelingen en de besprekin gen over het bestand: een onder scheiding, waaraan ae Nederlandse regering steeds zeer principieel heeft vastgehouden. Naar Aneta mededeelt zal de conferentie volgens het normale schema a.s. Maandag wederom voor de volgende drie weken naar Bata via worden verplaatst. Het stoffelijk overschot van de 6 leden van de bemanning van de m Schotland verongelukte marine-Mit- chell is Donderdag te Aberdeen aan boord van H.M.'s Van Kmsbergen gebracht, tezamen met de gevonden persoonlijke bezittingen van de overledenen. De lichamen werden per auto van de plaats van de ramp naar de haven vervoerd. De Van Kinsbergen wordt in de loop van heden te Den Helder ver wacht. De militairen van het dicht bij de ramp gelegen vliegveld For- doun, die direct de wacht bij het wrak betrokken, werden gisteren afgelost door personeel van de ma- rine-luchthaven te Lossiemouth, Dit zal blijven tot de uit Nederland ge- zonden commissie van onderzoek haar taak heeft beeindigd. Generaal Clay heeft Donderdag aan Truman verslag uitgebracht over de toestand te Berlijn. Hier- bij waren aanwezig: Marshall en hoge militaire leiders van de na- tionale raad voor de veiligheid. Charles Ross, de secretaris van Truman, heeft tegenover journalis- ten veyklaard, dat de bijeenkomst van de raad niet „het karakter van een crisis-vergadering" had, doch een der regelmatig gehouden zit- tingen was waartoe ook generaal Clay was uitgenodigd. Clay zou heden (Vrijdag) een persconferen- tie houden. Ross verklaarde, dat Clay slechts over de toestand in Berlijn gespro- ken had. De vergadering duidde niet op een verandering der poli tiek ten opzichte van Berlijn. Generaal Clay zeide Vrijdag weer naar Berlijn te zullen vliegen. Hij wenste niet in te gaan op de vraag of hij „een politiek richt- snoer" van de raad ontvangen had. Gezien de oppositie van het Ho- gerhuis heeft de Britse regering be sloten van de afschaffing der dood straf, zelfs partieel, af te zien. Jhr. mr. G. Ruys de Beerenbrouc! heeft wegens zijn benoeming tot lit van de Eerste Kamer ontslag geno men als lid van Prov. Staten van Limburg. Jhr. Ruys was sedert en- kele jaren voorzitter van de katho lieke fractie in de Prov. Staten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 1