Materiele oorlogsschade en de verdelende
en sociale rechtvaardigheid
a
Djogja breekt politieke onderhandelingen
met Nederland af
Truman heeft vertrouwen
NU DR. BEEL NIET IS GESLAAGD
Voor Alkmaar en
Principieel betoog over de rechtsgrond
van de regeling
iVf'V- ft
Alleen nog besprekingen over
Bestandsovereenkomst
dat wereldvrede wordt bereikt
Voorzichtig met de termen
en „extra-parlementair" kabinet
Mislukt
Sommige leden achten het ontwerp
niet te aanvaarden
B&SL -
Henri de Greeve
Politieke delinquent
Beel heeft opdracht
teruggegeven
Brits-Amerikaanse overeenstemming
H1
Na de vliegramp
in Schotland
Clay confereert
op het Witte Huis
Hoofdredacteur: H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Directeur: E. J. M. Stumpel.
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
16 ct p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct. per mm.;
minimum 4.Fam.ber. 20 c.
per mm.; in alle edities 30 ct.
VRIJDAG 23 JULI 1928
44e JAARGANG - NUMMER 11319
BUREAUX:
Alle mogelijkheden, om op
4*
Reeds zijn verscheidene nieuwe gebouwen op Schiphol geheel
of gedeeltelijk in gebruik genomen. Daardoor is het mogelijk
geworden binnenkort een aantal houten noodgebouwen af te
breken. Gezicht op Schiphol van de verkeerstoren uit.
OP 15 AUGUSTUS
25 JAAR PRIESTER
BIJ VLUCHT NEERGESCHOTEN
BATAVIA, 23 Jul! (Reuter). De
Republikeinse regering van
Indonesie heeft besloten de on
derhandelingen met de Neder-
landers over de toekomstige
status der Republiek af te bre
ken, aldus meldt volgens Reu
ter het Republikeinse persbu-
reau Antara.
De regering is bereid de
overeenkomstige besprekingen
met de Nederlandse autoritei-
ten over het tot stand brengen
van een bestandsovereenkomst
voort te zetten.
Volgens Antara zullen de
leden van het lichaam, dat
hierover onderhandelt, in de
Republikeinse hoofdstad Djog-
jakarta blijven.
Een eskader P 80 (Shooting Star) jet-gevechtsvliegtuigen van de
Amerikaanse luchtmacht is op het R.A.F.-vliegveld te Odiham
in Engeland aangekomen na over de Noord-Atlantische Oceaan
te zijn gevlogen op cfe eerste West-Oost vlucht. De Amerikaanse
..Shooting Stars" op het Odiham-vliegveld.
STOFFELIJK OVERSCHOT
BEMANNING HEDEN
TE DEN HELDER
Doodstraf blijft in
Engeland
Jhr. Ruys uit de
Prov. Staten.
Noordhollands
Buiten God is 't
nergews veilig
(Vondel)
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.) 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
het fundament van de om-
schreven opdracht tot de formatie
van een parlementair kabinet te
komen, zijn aan dr. Beel mislukt.
Ook de laatst-gedachte, wel zeer
gewrongen oplossing van het twee-
slachtige kabinet, dat voor 't Indie-
beleid wel, maar voor het overige
beleid geen parlementaire meerder-
heid zou hebben! Het is inderdaad
zoals prof. Rojnme hedenmorgen
in de „Volkskrant" betoogt te
vroeg, om een definitief oordeel te
geven over de gang van zaken en
over de vast te stellen verantwoor-
delijkheid. Maar daarom schijnt het
ook wel wat voorbarig en dus een-
zijdig, dat Jhr. mr. v. d. Goes van
Naters reeds hedenmorgen in een
soort interview in het „Vrije Volk"
een gedeeltelijke opening van za
ken geeft, waarbij hij verschillende
dingen suggereert, die een onvol-
ledige en dus onjuiste indruk van
de stand van zaken geven.
Men zou bijna geneigd zijn te
zeggen, dat de overhaaste wijze,
waarop de heer v. d. Goes tracht
het straatje van de Partij van de
Arbeid schoon te vegen, gelijkt op
de bekende positie van: wie zich
verontschuldigt, beschuldigt zich.
Wij zijn gaarne bereid, nadere
feitelijke gegevens over de gevolgde
gang van zaken af te wachten, al-
vorens tot een definitief oordeel te
komen, maar wij mogen ons toch
afvragen, of de starre houding van
de Nederlandse socialisten want
door hun houding is de vervulling
van de opdracht van dr. Beel mis
lukt! verband houdt met een
internationaal socialistisch verschijn-
sel, nu blijkt, dat o.a. £n in Frank-
rijk £n in Belgie de socialistische
partijen.een agressieve houding aan-
nemen, die in Frankrijk op een on-
gelegen ogenblik een crisis heeft
veroorzaakt en in Belgie op het
punt staat dit te doen.
Bovendien is het, om verkeerde
gevolgtrekkingen te voorkomen,
nuttig, reeds aanstonds in verweer
te komen tegen de suggesties wij
zouden bijna zeggen insinuaties
van jhr v. d. Goes in het „Vrije
Volk" van heden, dat dr Beel te-
veel zekerheid wenste (in verband
met de noodzaak tot voltooiing van
de Grondwetsherziening) en er niet
voor terugschrok daarvoor als prijs
te betalen „een definitieve ombui-
ging van de koers in Indonesie en
algeheel afstand doen van de finan
ciele en economische politiek van
de Partij van de Arbeid," waardoor,
zo vervolgt de fractieleider van de
PvdA „elke principiele ontwikkeling
in de maatschappelijke structuur
onmogelijk zou worden gemaakt, de
krachten van het behoud hun zin
zouden krijgen en Nederland rijp
gemaakt zou worden voor een sterk
groeiend communisme."
Hierop valt nogal een en ander
aan te merken. Dat het regerings-
program van dr Beel een dergelijke
inhoud en strekking zou hebben. wil
er bij ons niet in. Dat de PvdA
sommige dingen anders ziet, is heel
goed mogelijk en wij betwisten niet
het recht van jhr v. d. Goes, om
zijn eigen visie op bepaalde proble-
men te geven, maar is er niet van
alle kanten gezegd en geschreven,
dat alle vier geraadpleegde partijen,
dus ook d e P. v. d. A., zich in
grote lijn met het regeringsprogram
van dr. Beel konden verenigen?
Dr Beel kan eenvoudig geen ..de
finitieve ombuiging" van het Indie-
beleid bedoelen. al zal er wel enige
matiging in zekere „progressieve"
wensen nodig zijn. gedwongen ook
door de harde feiten, welke nu pas
weer uit Indonesie bekend gewor-
den zijn! Van een ..algehele afstand
van de financiele en economische
politiek van de PvdA" kan geen
sprake zijn, wel van een matiging
in de socialistische verlangens van
een partij. die niet alleen niet in de
meerderheid is. maar bovendien
bij de verkiezingen enige veren
heeft moeten laten en aan wie dus
parlementair en democratisch
enige reserve in haar eisen niet
zou misstaan!
Het lijdt geen twijfel, dat dr.
Beel niet bereid is, een program te
maken, dat het communisme in de
kaart zou spelen, evenmin echter
zal dr. Beel zich laten leiden door
vrees voor de communisten!
Het zou voor de hand liggen, dat
nu aan een man van de P.v.d.A.
die immers voor de mislukki'ng van
deze opdracht verantwoordelijk is
opdracht werd gegeven, een ka
binet, op smalle basis dan, te vor-
men. Ook het „Vrije Volk" echter
acht het wel zeker, dat een derge
lijke opdracht geen succes zou heb
ben, en dus zal deze fase wel wor
den overgeslagen. Men schijnt ih
politieke kringen algemeen te ver-
wachten, dat een opdracht zal wor
den verstrekt aan mr. van Schaik.
Of deze zal slagen, zal allereerst
van de formulering yan de op
dracht afhangen Inderdaad zou het
te betreuren zijri, indien het tot een
„extra-parlementair" kabinet zou
moeten komen. Als dat gebeurt,
zou de Partij van de Arbeid zich
het meest op de verantwoordelijk-
heid daarvoor hebben te bezinnen!
EINDELIJK DAN, na vele maanden, Is het nodeloos opgehouden Voor-
lopig Verslag van de Tweede Kamer over het wetsontwerp op de
materiele oorlogsschade thans verschenen. Sommige leden betoogden,
dat het lange uitblijven van het ontwerp grote economische nadelen
heeft teweeggebracht, andere vonden de bewering, dat er op dit punt
getraineerd is, onjuist. Vele leden kennelijk van de katholieke fractie
hielden een principieel betoog over de rechtsgrond, waarop een
regeling van de oorlogsschade gebaseerd moet zijn. Zij wijzen daarbij
op het uitgangspunt, dat de Regering reeds eerder bleek te aanvaarden,
volgens haar uiteenzetting in haar nota omtrent een aantal punten van
het regeringsbeleid.
omdat deze een zware last °P de
gemeenschap zou leggen en voor
's lands herstel fnuikend zou zijn.
In dit geval zouden zij daarvoor
moeten wijken en als consequentie
moeten aanvaarden een zekere mate
van differentiatie in de thans in dit
wetsontwerp neer te leggen vergoe-
dingregeling, een differentiatie,
waarbij de draagkracht een rol zou
moeten spelen.
Verscheidene leden konden niet
nalaten bij het begin van hun be-
schouwingen uiting te geven aan
hun ernstige teleurstelling over de
inhoud van het ontwerp. Huns in-
ziens is er maar G6n regeling, welke
tot een aanvaardbare oplossing kan
leiden, nl. een zodanige, waarbij
aan alle getroffenen een recht op
integrate vergoeding van de door
hen geleden materiele oorlogsscha-
den gegeven wordt Elke andere
regeling blijft onrechtvaarcfig.
Sommige dezer leden zouden zich
intussen niet willen verzetten tegen
kleine afwijkingen, die het beginsel
niet aantasten.
Wat de motivering van hun
standpunt betreft, konden deze
leden zich in hoofdzaak aansluiten
bij het betoog van de vele leden,
wier standpunt hiervoor is weerge-
geven.
Op grond van verschillende over-
wegingen kwamen deze leden tot
de conclusie, dat het ontwerp in
deze vorm voor hen onaanvaardbaar
was. Sommige dezer leden wilden
in verband met het vraagstuk van
de al dan niet integrate schadever-
goeding speciaal de aandacht vesti-
gen op het eiland Walcheren
Waar dergelijke schade geleden is
en nog geleden wordt, is een scha-
aevergoeding, zoals dit wetsontwerp
voorstelt, naar de overtuiging dezer
leden bijna belachelijk in haar on-
toereikendheid. Walcheren zal door
een speciale regeling geholpen
moeten worden.
Vele andere leden konden zich
op vele punten niet met de voor-
Dit betoog van deze leden komt
neer op het volgende, dat ook het
betoog van de Regering was:
„Het algemene uitgangspunt van
waaruit het vraagstuk van de te-
gemoetkoming wegens materiele
oorlogsschade wordt bezien, is de
overtuiging, die in brede kringen
leeft, dat de schade, welke aan de
economische goederen van eendeel
van het Nederlandse volk door de
oorlog is toegebracht, door de ge
troffenen ten behoeve van het ge-
hele volk is geleden. Het Neder
landse volk heeft, door verzet te
bieden collectief have en goed in
de waagschaal gesteld. Het besef,
dat men de schade, die daaruit
voortvloeit, ook collectief moet
dragen. verdient In een daad van
het gehele volk te worden omge-
zet."
Brengt, zo wordt dan verder door
deze „vele leden" betoogd, de
verdelende rechtvaardigheid
mee. dat de staatsoverheid als ex
ponent der volksgemeenschap zorg
draagt voor een billijke verdeling
der geleden oorlogsschade over de
gehele Nederlandse volksgemeen
schap, een andere vraag is, in
hoeverre bij het herstel de eisen
van het algemeen belang „hic et
nunc" van bepalende betekenis
zullen zijn en tot een zekere ma
tiging van het recht der getroffe
nen zullen behoren te leiden. Hier
treedt naar voren de sociale
rechtvaardigheid, die de vraag doet
stellen, of de uit de verdelende
rechtvaardigheid voortvloeiende
rechten ten voile en over de gehele
Jijn mogen worden verwezenlijkt.
Naar de mening dezer leden kan
de benarde economische toestand
der Nederlandse Volksgemeenschap.
voortvloeiende uit de na-oorlogse
moeilijkheden (goederenschaarste,
Indonesisch probleem, verlies van
het Duitse achterland e.d.) het mo-
tief en de rechtsgrond tevens zijn
om de uit het beginsel der verde
lende rechtvaardigheid voortvloei
ende aanspraken der getroffenen te
matigen, te beperken Op dit punt
dachten deze leden b!v. aan de ver
goeding van luxe-goederen, aan de
noodzakelijkheid van een sober,
mits redelijk herstel.
Blijkbaar heeft de regering in de
Memorie van Toelichting ook als
argument tegen het beginsel der in
tegrate vergoeding willen plaatsen
het argument, dat de economisch
zwakkeren niet op gelijke wijze be-
hoeven te staan voor de sterkeren
als de sterkeren voor de zwakkeren
moeten staan. Dit argument werd
door de hier aan het woord zijnde
leden met de meeste stelligheid af-
gewezen.
Uit het ontwikkelde beginsel
vloeide voor deze leden voort, dat
zij bereid waren mede te werken
aan een beperking op dit ogenblik
van de aanspraken op herstel van
de getroffenen, wanneer inderdaad
juist zou zijn, dat aan een matiging
niet te ontkomen valt in Verband
met 's lands economische toestand,
gaande beschouwingen verenigen.
Deze leden wezen af een rechts-
plicht tot integraal herstel; zij wa
ren niettemin van mening, dat als
gevolg van de oorlogsschade een
ongelijkheid ontstaat, welke een
maatschappelijk ongewenste toe
stand veroorzaakt. De persoonlijke
verliezen kunnen de bestaansmoge-
lijkheid der getroffenen in gevaar
brengen en het herstel van de
volkswelvaart belemmeren Als
rechtsgrond Voor schadevergoeding
namen zij derhalve aan:
1. ten aanzien van het herstel en
vervanging van die goederen, welke
voor het herstel der algemene wel-
vaart noodzakelijk zijn, de plicht
van de staat om voor het algemeen
welzijn zorg te dragen;
2. ten aanzien van alle overige
schade, welke een direct gevolg is
van de oorlogshandelingen, de so
ciale plicht van de gemeens'chap om
zorg te dragen voor de bestaansmo-
gelijkheid harer leden. Aan deze
plicht zal op redelijke wijze wor
den voldaan, als de schade-uitkering
de getroffenen in staat stelt zich te
herstellen of te handhaven in hun
sociaal ifiilieu.
Deze leden konden zich geheel
verenigen met het argument, dat de
economisch zwakken niet op gelijke
wijze voor de sterken behoeven in
te staan als dezen voor de zwakken.
Het streven om alle door de oor
log getroffenen volkomen tevreden
te stellen, achtten deze leden op
zich zelf een onmogelijkheid.
Tegen de vele critiek, welke op
de beperkte vergoeding, als door
de regering voorgesteld, van de
zijde der getroffenen en van die
van andere leden wordt geleverd,
stelden deze leden als hun uitgangs
punt: wat is voor Nederland moge
lijk om te doen? Wat kan door het
Nederlandse volk voor deze vergoe
ding worden opgebracht en in de
vorm van belastingen worden op-
gelegd?
Op 15 Augustus a.s. is het 25 jaar
geleden, dat de bekende radiospre-
ker, Pater Henri de Greeve, tot
priester werd gewijd.
Pater de Greeve heeft de wens
te kennen gegeven, zich deze dag
terug te trekken.
Hij wenst niet het voorwerp te
worden van een huldiging, die en-
kele zijner vrienden hadden voor-
bereid, «doch hij heeft er in toege-
stemd, dat hem in plaats van bloe-
men of geschenken een som geld
wordt overhandigd, die door hem
besteed zal worden voor 't sociale
en geestelijke werk, waar hij zich
mee bezig houdt.
De vrienden en luisteraars van
de Nederlandse radio-priester wor
den in de gelegenheid gesteld hun
gelukwensen met hun naam te doen
opnemen in een aan hem te over-
handigen „zilveren boek der naas-
tenliefde", als zij ten name van de
penningmeester van het Henri de
Greeve-fonds (postgiro nr. 8025)
het bedrag storten, dat zij anders
besteed zouden hebben om Pater
de Greeve op zijn jubileumdag
bloemen of een cadeau te geven.
Een gedetineerde uit het kamp
voor politieke delinquenten te La-
ren, die gisterenavond probeerde
uit te breken, is door een lid van
de buitenwacht neergeschoten. De
bewaker zag in het half duister de
man bij de prikkeldraadversperring
bezig deze door te knippen. On-
middellijk loste hij een waarschu-
wingsschot waardoor de gedeti
neerde echter dusdanig werd ge-
wond dat hij vrijwel op slag over-
leed. De gemeentepolitie uit Bus-
sum en Laren verrichten thans in
samenwerking met de kampleiding
waarvan de plv. kampcommandant
niets aan de pers wilde mededelen,
het onderzoek.
DR. L. J. M. BEEL heeft Don-
derdagmorgen ter kennis van
H. K. H. de Regentes gebracht,
dat hq tot zijn leedwezen niet
geslaagd is in de samenstelling
van een parlementair kabinet.
Htf heeft verzoeht van de hem
gegeven opdracht te mogen wor
den ontheven.
Truman heeft op een persconfe-
rentie uitdrukking gegeven aan
zijn vertrouwen, dat de wereld
vrede bereikt zou worden. De
kansen voor wereldvrede waren
„uitstekend". De President be-
vestigde de verklaring van Mar
shall van Woensdag, dat de V.S.
alle diplomatieke middelen zou
den aangrijpen om een oplossing
voor de Berlijnse crisis te vinden
zonder oorlog.
In zijn boodschap voor de speciale
zitting van het Congres, die 26 Juli
zal beginnen, zou de president niet
de crisis van Berlijn noch enig an
der aspect der internationale situa-
tie bespreken. De boodschap zou
slechts de bin'nenlandse aangelegen-
heden betreffen waarnaar hij in zijn
toespraak te Philadelphia had ver-
wezen. Het was aan het Congres om
uit te maken of het over de inter
nationale toestand wilde discussie-
ren.
Naar Reuter verneemt is algehele
overeenstemming bereikt tussen de
Britse en Amerikaanse functiona-
rissen, die de tekst opstellen van de
komende nota der Westelijke geal-
lieerden aan Moskou inzake de Ber
lijnse blokkade. Deze overeenstem
ming betreft mede de voorstellen
voor besprekingen met de Sowjets
over het gehele Duitse probleem en
andere hangende geschillen tussen
de Sowjet-Unie en het Westen.
Het eerste ontwerp voor de nieu
we nota, aldus werd te Washington
medegedeeld, was afkomstig van
Britse zijde Het voorstel om de
eventuele besprekingen met de
Sowjet-Unie uit te breiden tot pro-
blemen buiten de Berlijnse crisis
was echter van de Westelijke geal-
lieerden gezamenlijk afkomstig; ook
wat betreft de voorwaarde van op-
heffing van de Berlijnse blokkade.
In een communique, waarin de
republikeinse regering haar besluit
bekend maakt, verklaari zij, dat
„vijf weken geleden de voorstellen
van de Australische en Amerikaan
se leden der Commissie van Goede
Diensten om tot een oplossing te
komen „zonder toelichting door de
Nederlandse werden afgewezen"
Nederland had ook geen andere me
thodes voorgesteld om een impasse
in de politieke besprekingen te
voorkomen, aldus het communique.
„Daardoor zijn de onderhandelingen
over een politieke regeling tot stii-
stand gekomen en zij kunnen op het
ogenblik onmogelijk worden her-
vat".
„Het heeft geen zin voor de poli
tieke sectie van de republikeinse
delegatie, bijeenkomsten voort te
zetten, waar niets zal besproken
worden. De regering heeft besloten,
dat het voor de politieke sectie der
republikeinse delegatie niet nodig
is na de huidige besprekingen te
Kalioerang bij Djogja naar Batavia
te gaan. Alleen de commissies der
delegatie die over de totstandko-
ming van een bestandsovereenkomst
besprekingen voeren, zullen voort-
gaan met haar werk", aldus het
communique.
In regeringskringen te 's Gra-
venhage was men hedenmorgen
niet geneigd het bericht, dat de
ET BERICHT, dat Dr. Beel niet
is geslaagd in de vorming van
een parlementair kabinet, dat een
zo groot mogelijk vertrouwen ge-
niet van de Tweede Kamer, zal bij
weinigen verrassing hebben ge-
wekt. Voor velen echter geldt thans
de vraag: Wat nu?
Voor beantwoording van deze
vraag moet ons echter eerst van het
hart, dat er in deze dagen van ka-
binetscrisis, in pers en politieke
kringen weer heel wat staatsrechte-
lijke nonsens wordt verkocht. Voor-
al de verwachting die gisteren en
eergisteren en misschien ook nog
vandaag werd gelanceerd, n.l. de
mogelijke vorming van een „breed
kabinet ten aanzien van 't Indie-
beleid met een figuur uit de C.H.U.
en de partij voor Vrijheid en De
mocratic, een kabinet, dat echter
geen verantwoordelijkheid zou dra
gen voor het overige, met name het
sociaal-economische en financiele
beleid, moet naar het rijk der fabe-
len worden verwezen. Afgezien
nog van de vraag of een zodanig
samengesteld kabinet ooit het ver
trouwen van de Staten-Generaal
zou genieten, zou zulk een hetero-
geen kabinet lijnrecht in strijd zijn
met ons Staatsrecht, dat de Rege
ring Koning en Ministers als
een ednheid ziet. Dit betekent, dat
de Ministers niet alleen individueel
maar ook collectief verantwoorde
lijk zijn voor het regeringsbeleid.
Vervolgens bepaalt nog het Kegle-
ment van Orde voor de Minister-
raad, dat geen Minister mag hande-
len tegen het besluit van de Raad,
waarbij naar zijn (de Raad) oordeel
de .eenheid in de toepassing der
Regeringsbeginselen is betrokken.
Welnu eenheid, homogeniteit in een
kabinet alsmede collectieve verant
woordelijkheid zijn onbestaanbaar,
wanneer een kabinet zou kunnen
worden samengesteld als hierboven
werd aangegeven.
EEN tweede staatsrechtelijke fout
die men thans weer in pers en
politieke kringen waarneemt is de
tegenstelling tussen parlementair en
extra-parlementair kabinet. Vooral
Het Vrije Volk maakte zich gisteren
in een hoofdartikel hieraan schul-
dig. Het zou geen kwaad kunnen
indien de redactie van dit b!ad van
de P.v.d.A eens goed ter harte nam
hetgeen een eerste rangs figuur in
ons Staatsrecht, haar partijgenoot
Prof. Kranenburg, voorzitter van
de Eerste Kamer, terecht over deze
tegenstelling naar voren brengt m
zijn boeken over ons Staatsrecht.
Onze Grondwet kent niet de on-
derscheiding parlementair en extra-
parlementair kabinet. Vorming van
een extra-parlementair kabinet
betekent niet anders dan het
Vrije Volk meent een opheffing,
een verlaten van het parlementaire
steisel. leder Kabinet behoeft het
vertrouwen van de Volksvertegen-
woordiging. Wanneer deze laatste
op duidelijke wijze, b.v. door het
verwerpen van de begrotlng of het
aarnemen van een motie, te Ken
nen geeft, dat het Kabinet geen
vertrouwen meer geniet, dan gaat
zo'n Kabinet sinds 1868, het )aar,
waarin bij ons het parlementaire
steisel werd gevestigd, behou-
dens het geval vaTi Kamerontbin-
ding van het politieke forum
heen. Staatsrechtelijk gezien is dan
ook ieder Kabinet parlementair
In staatsrechtelijke zin kan men
de Kabinetten onderscheiden in Ko-
ninklijke en Parlementaire. De eer-
sten voeren de regering enkeldoor
het vertrouwen van de Koning, de
iaatsten regeren door het vertrou
wen van het Parlement. Men kan
alleen dan de term extra-parlemen
tair kabinet gebruiken, inclien de
formateur, bij de opstelling van zijn
program, geen overleg heeft ge-
pleegd met de verschillende par
tijen in het Parlement. Is dit wel
't geval geweest en hebben bepaal
de politieke groepen uit de Twee
de Kamer van te voren ingestemd
met het program van het gevormde
Kabinet, dan spreekt men hoe-
wel staatsrechtelijk dus ten on-
rechte van parlementair Kabinet.
Er is hier dus alleen verschil in
de methode der vorming
Van het Kabinet, dat echter toch
het vertrouwen nodig heeft van
Volksvertegenwoordiging.
OVERGAANDE tot beantwoording
van de vraag: Wat nu?, moet
worden opgemerkt, dat men de Ka
binetten, die dus altijd sinds 1868
ten onzent parlementair zijn, toch
kan verdelen en wel naar gelang
hun verschillend karakter
Zo spreekt men van Partij-
kabinet, wanneer een Kabinet de
regering wil voeren naar ae opvat-
tingen van de partij of groep van
partijen, die de meerderheid vor-
men in het Parlement. Is een der
gelijke duidelijke meerderheid met
aanwezig, dan kan een Zaken-
kabinet worden gevormd. dat
een meer n e u t r a a 1 bewind zal
voeren. In tijden van bijzonder ern
stige aard kan er aanleiding zijn
een Nationaal Kabine't te
doen optreden, dat uit alle groepen
is samengesteld. Tenslotte spreekt
men van Program-kabinet,
indien een Kabinet een program
heeft te verwezenlijken, waarop
een meerderheid in de Kamers zich
verenigt.
Naar onze mening benaderde de
opdracht aan dr. Beel het meest de
vorming van eeh. Program-kabinet.
Nu gebleken is, dat vorming van
een dergelijk breed kabinet, dat zo
gewenst is met het oog op de twee-
derde meerderheid, vereist voor de
slotfase van de procedure van- de
Grondwetsherziening, niet mogelijk
is, zou de Prinses-Regentes opnieuw
aan Dr. Beel de opdracht kunnen
geven, echter nu van een meer be
perkte strekking, n.l. de vorming
van een Kabinet op smaller basis,
waarop ook het demissionaire Kabi
net was gevestigd. Dit zou natuur-
lijk een risico betekenen t.a.v. de
houding van C.H.U. en V.V.D inza
ke de Grondwetsherziening
Een andere mogelijkheid is, dat
aan Dr. Beel of aan een andere
staatsman de opdracht zou worden
gegeven tot vbrming van een zgn.
extra-parlementair kabinet wij
spreken liever van zaken-kabinet
dat zo spoedig mogelijk moettracht-
ten de Indonesische kwestie binnen
de Grondwet op te lossen. Natuur-
iijk ook weer met het risico: welke
houding zullen de partijen en dan
niet alleen de C.H.U. en de V.V.D.
aannemen. Eenzelfde' toestand heeft
bestaan, toen in 1926 Jhr de Geer
een kabinet vormde, dat politieke
strijdvragen ter zijde stelde en dan
ook het karakter had van een za
ken-kabinet. Ook Jhr. Ruys de Bee-
renbrouck slaagde in 1929 niet tot
vorming van een parlementair ka
binet en kreeg daarop de opdracht
tot vorming van een extra-parle
mentair kabinet, wat hem wel ge-
lukte.
Een dergelijke oplossing zou thans.
naar men kan aanngmen, voorlopig
een punt zetten achter het progres-
sieve beleid, wat K.V.P. en P.v.d.A,
willen zien gevoeru.
Het niet-slagen van Dr. Beel
moet dan ook zeer betreurenswaar-
dig worden genoemd, te meer waar
de internationale toestand zeer ge-
spannen is en de Indonesische
kwestie een nieuw hoogtepunt he
den heeft bereikt door het afbreken
der politieke onderhandelingen door
Djogja
Een 'kabinet op smaller basis
dus van gelijke samenstelling als
het thans aftredende, zou thans mis
schien nog de beste oplossing zijn.
Men moet maar wat risico nemen,
want er is haast bij. En wie niet
waagt, die niet wint.
M. P JANSSEN
republiek de politieke onderhan
delingen zou hebben afgebroken,
anders dan zeer rustig te beoor-
delen.
Hoewel men nog geen beschik-
king had over Qfficiele gegevens,
veronderstelde men voorshands, dat
het woord „afbreken" dient te wor
den begrepen in de zin van „onder-
breken", evenals zulks het geval is
geweest, toen op 16 Juni j.l. onzer-
zijds de politieke besprekingen wer
den geschorst. Zulk een onderbre-
king, zo medhde men, heeft op dit
tijdstip zeer zeker hare objectieve
merites Ten eerste immers is de
Nederlandse regering demissionnair
en kan het optreden van een nieu
we regering nog niet in de eerstko-
merrde dagen worden verwacht.
Voorts vertoeft Jhr. van Vreden-
burch nog in Nederland, zodat de
Nederlandse onderhandeiingsdele-
gatie bezwaarlijk tot beslissingen
kan geraken.
En ten derde heeft de vervanging
van Coert Dubois in de C.V.G.D.
nog met haar feitelijk beslag gehad.
Tenslotte wees men er met vol-
doening op, dat blijkens het pers-
bericht, intussen, de republiek thans
ook een duidelijke onderscheiding
heeft gemaakt tussen de politieke
onderhandelingen en de besprekin
gen over het bestand: een onder
scheiding, waaraan ae Nederlandse
regering steeds zeer principieel
heeft vastgehouden.
Naar Aneta mededeelt zal de
conferentie volgens het normale
schema a.s. Maandag wederom voor
de volgende drie weken naar Bata
via worden verplaatst.
Het stoffelijk overschot van de 6
leden van de bemanning van de m
Schotland verongelukte marine-Mit-
chell is Donderdag te Aberdeen aan
boord van H.M.'s Van Kmsbergen
gebracht, tezamen met de gevonden
persoonlijke bezittingen van de
overledenen. De lichamen werden
per auto van de plaats van de ramp
naar de haven vervoerd.
De Van Kinsbergen wordt in de
loop van heden te Den Helder ver
wacht. De militairen van het dicht
bij de ramp gelegen vliegveld For-
doun, die direct de wacht bij het
wrak betrokken, werden gisteren
afgelost door personeel van de ma-
rine-luchthaven te Lossiemouth, Dit
zal blijven tot de uit Nederland ge-
zonden commissie van onderzoek
haar taak heeft beeindigd.
Generaal Clay heeft Donderdag
aan Truman verslag uitgebracht
over de toestand te Berlijn. Hier-
bij waren aanwezig: Marshall en
hoge militaire leiders van de na-
tionale raad voor de veiligheid.
Charles Ross, de secretaris van
Truman, heeft tegenover journalis-
ten veyklaard, dat de bijeenkomst
van de raad niet „het karakter van
een crisis-vergadering" had, doch
een der regelmatig gehouden zit-
tingen was waartoe ook generaal
Clay was uitgenodigd. Clay zou
heden (Vrijdag) een persconferen-
tie houden.
Ross verklaarde, dat Clay slechts
over de toestand in Berlijn gespro-
ken had. De vergadering duidde
niet op een verandering der poli
tiek ten opzichte van Berlijn.
Generaal Clay zeide Vrijdag
weer naar Berlijn te zullen vliegen.
Hij wenste niet in te gaan op de
vraag of hij „een politiek richt-
snoer" van de raad ontvangen had.
Gezien de oppositie van het Ho-
gerhuis heeft de Britse regering be
sloten van de afschaffing der dood
straf, zelfs partieel, af te zien.
Jhr. mr. G. Ruys de Beerenbrouc!
heeft wegens zijn benoeming tot lit
van de Eerste Kamer ontslag geno
men als lid van Prov. Staten van
Limburg. Jhr. Ruys was sedert en-
kele jaren voorzitter van de katho
lieke fractie in de Prov. Staten.