Waar gaan de Franse katholieken been?
Krachtmeting zal vooral gaan tussen
de sociaal-democraten en de burgerpartijen
mm i
Het ongeloof van de „intellectuelenin Frankrijk
en de activiteit van de Franse katholieken
Alle partijen willen handhaving
van de neutraliteit
Schiphol, symbool van bouwend
Nederland
DERODEPAARDEN
Voor de verdediging van de katholieke
gedachte
J
K.L.M. werkt voor de toekomst
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Vrijdag 20 Augustus 1948
PAG. 3
Speciale K.N.P.-correspondentie
SPREKEND over het buitenge-
wone medeleven van de
Franse katholieke intellectuelen
met de moeilijkheden van hun
niet-gelovige tegenpartij(en),
waarschuwt Gemelli voor het,
klakkeloos overnemen van zulk
een geesteshouding door an-
ders ingestelde volken, zoals
de Italianen.
„Niet ontkend kan worden,
dat de breedheid der Franse
opvattingen en de Gallische
geloofs- en apostolaatsijver ook
voordelen hebben". Hij durft
weliswaar niet zo maar aan te
geven, waar die Franse men-
taliteit door ontstaat, doch
vraagt zich af, of hij en de
Italianen geestelijk misschien
niet bekrompener zijn. In ieder
geval kunnen de uitingen van
die mentaliteit slechts begre-
pen worden in de „brandende
atmosfeer van het Franse on
geloof. Niet, dat er twee waar-
heden zouden zijn", zo zegt hij,
maar de geestelijke eisen en
maatstaven zijn heel verschil-
lenci in beide landen.
V.
Felle aanvallen der Hon.-
gaarse communistische
pers op de Katholieke
Actie
H® 'tfcrSt
in II i 'f:
Ml l
i "ih-;. f* a ilp t
y.,-,
V i m
Leerstoel parlementaire
gescheidenis
nm
VERKIEZINGEN IN ZWEDEN
Boerderij afgebrand
De slijfersmarge voor
vaste brandstoffen
De ,,Vliegende Hollander" op het platform van de w ereldluchthaven Schiphol
ALKMAARSE DAG OP LUCHTHAVEN f
Prinses Margaret Rose wordt
18 jaar. Op Zaterdag 21 Aug.
wordt Prinses Margaret Rose
van England 18 jaar en be-
reikt daarmee de meerderjari-
ge leeftijd van vorstinnen. De
Prinses zal op 6 September
aanwezig zijn bij de inhuldi-
ging van H.M. Koningin Iuliana
in de Nieuwe Kerk te Amster
dam.
Vs
Soekawati op reis
door Oost-lndonesie
Misplaatste aardigheid
Extra suiker voor
consumptie-ijs
CEU I LLETON
F AMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Toneeluitvoering in het
Colosseum voor het eerst
sinds vele eeuwen
Uit het Deens vertaald
„De huidige problemen in de
huidige experimentele wetenschap-
pen b.v. doen de Franse niet-gelo-
vigen zich afvragen, of het katho
lieke geloof nog reden van bestaan
heeft." In Italie wordt in de expe
rimentele wetenschappen slechts
uitzonderlijk de vraag gesteld, of de
Kerk in verval dan wel in voile
ontwikkeling is. Dit komt, omdat
de Italiaanse cultuur zich a. h. w.
van de Europese heeft los gemaakt:
de Italiaanse geleerden stellen zich
geheel andere problemen. Zij wen-
den niet voor. dat de experimen
tele wetenschappen en het geloof
elkander zouden tegenspreken. In-
dien in Italie de culturele milieu's
aan de katholieken ontzeggen, om
in de moderne wereld een gezag-
hebbend woord te verkondigen, is
dit voornamelijk op een totaal ver-
schillend wetenschappeli.ik gebied:
,.Sinds het begin dezer eeuw wordt
de Italiaanse cultuur dan ook door
het idealism'e beheerst Alle be-
schuldigingen tegen de kerk zijn
het resultaat van een ideologisch
stelling nemen der filosofen dan
wel van de culturele orientatie. ver-
oorzaakt door dit idealisme op de
gebieden der geschiedenis. letter-
kunde en kunst. De katholieken
worden in Italie als minderwaardig
beschouwd. omdat zij het ..histori-
cisme" niet aanbangen. want zij
stellen zich niet oh critisch stand-
punt, zijn de slaven der dogmatisyHe
go-dgeleerdheid en hun eigen filo-
sofisch traditionalisme. Ieder volk
is op eigen wijze ongelovig
DE FRANSE GODIN DER
REDE
De huidige Franse wereld wordt
beheerst door een bijzonder en ken-
merkend rationalisme, welbekend
aan een ieder. die te maken heeft
gehad met Franse politici, mensen
van de wetenschap, geneesheren.
advocaten en universiteitsprofesso-
ren. Hier is geen sprake van een
precieze filosofische orientatie, of-
schoon erkend moet worden. dat de
laatste jaren de voorkeur uitgaat
naar een neo-materialisme. of ten-
minse naar een positivisme, dat
voor de Italianen reeds verouderd
is De bloei van verscheidene
existentialistische stromingen moet
ons niet misleiden: indien er al een
christelijk idealisme Gabriel Mar-
cell bestaat, openbaart het existen-
tialisme van Sartre heel wat ver-
wantschap met het meest verouder-
de positivisme, dat wellicht door de
zeef van een gemoderniseerd mar-
xisme is gegaan. Meer nog. in de
Franse universitaire. medische en
tecbniscbe wereld komen de ge-
loofsproblemen niet meer aan de
orde, zii bestaan er niet meer. Het
rationalisme heeft ons van de ge-
lovigheden bevrijd (zo redeneert
men)7
De existentialisten uit de school
van Sartre „wanhopen" door uit te
gaan van dit algemeen aanvaard
rationalisme. Voor deze geestesge-
steldheid hebben zij alle reden: het
rationalisme, dat de algemene voor-
uitgang en de almacht van ons
verstand aanneemt, is niet in staat
te cynderwijzen, hoe onze samenle-
ving georganiseerd kan worden.
Wie dit proces wil volgen, leze
„La Pensee, revue du rationalisme
moderne" onder redactie o.m. van
prof. Joliot-Curie, F. Jourdinen, G.
Tessier.
Engelsen als Huxley en Haldane
werken er samen met de Franse
geestelijke „elite", die naar zij
zegt de „essentieel Franse tra-
ditie der vrije geesten voortzet, om
de eeuwenoude bijzondere strijd
van de menselijke rede tegen de
notie, van het gewijde in al zijn
vormen te voeren."
DE FRANSE KATHOLIEKEN
BUIGEN NIET.
Het puik der Franse katholieke
geesten weigert te buigen voor die
agressieve godin der rede. Het &e-
vechtsterrein heeft zich echter ver-
plaatst van het louter godsdiensti-
ge naar het domein der positieve
wetenschappen, waar de rationalis-
ten thans bij voorkeur optreden.
Dus niet meer op het terrein der
gewijde wetenschappen, de geschie
denis. de wijsbegeerte of de letteren
zoals nog twintig jaar geleden het
geval was.
P. Gemelli OFM, President
van de Pauselijke Academie
van Wetenschappen, Rector
Magnificus van de katholie
ke universiteit van Milaan,
heeft in het juist versche-
nen nummer van „Clerge-
Informations", het mede-
dellngenblad voor de Franse
clerus, een glashelder, ultra
modern document gepubli-
ceerd onder de titel: Waar
gaan de Franse katholieken
heen?
BOEDAPEST, 17 Augustus (KNP)
De Hongaarse communistische pers
nchtte opnieuw felle aanvallen te
gen de katholieke kerk in dit land.
Zij beschuldigt de katholieke actie
ervan onderhandelingen te voeren
met Zwitserland en de Ver. Staten
en beweert, dat de katholieke actie
met behulp van geld uit deze landen
de vlucht van verschillende kaplta-
listen uit Hongarije mogelijk te
hebben gemaakt. Zo zou ook de lei-
der der Katholieke Actie, Mgr. Mi-
hailovics, die tot 10 jaar gevangenis-
straf Is veroordeeld, hebben kun-
nen ontkomen. De communistische
j bladen beschuldigen verder de ka
tholieke actie dat zii door allerlei
speculaties, aan Kardinaal Minds-
zenty geld verschaft om de tegen-
stand der Kataholieken tegen het
communisme te kunnen versterken.
Een bewijs hiervoor is te vinden
in de katholieken en hun niet-ka-
tholieke vrienden, die talrijke ra-
tionalisten hebben opgevolgd, die
in de niet-positieve wetenschappen
universitair onderricht gaven dan
wel vat hadden op het grote pu-
bliek als publicisten en schrijvers.
Ook verhaalt Gemelli, hoe het
aldus kon gebeuren, dat de Encv-
cliek van Z H. Pius XII over de
Biibelstudien voornamelijk in
Frankrijk tal van niet-katholieke
geleerden vond. die klaar stonden
om de Bijbelteksten te verdedigen:
..De rationalisten weten dan ook, dat
de tijd van Penan voorhij is en het
Pauselijk Tnstituut alsmede de
..Revue bibliaue" rljk ziin aan be-
wonderenswaardige studien en kost-
baar materiaal, dat verschaft wordt
door geleerden met een diep"aande
kennis van de oude talen De ra
tionalisten. die desopdanks nog on
dit opgeeeven terrein willen strii-
den vinden tegenover zich de Ka
tholieke Universiteit van Pariis met
een keur van wijsgeren en godge-
leerden.
Krachtens Kon. Besluit, waarbij
de stichting „Leids Universiteits-
fonds" te leiden aangewezen is, om
bij de faculteit der rechtsgeleerdheid
te Leiden een bijzondere leerstoel
te vestigen in de parlementaire ge
schiedenis, heeft de Universiteits-
raad van dit fonds benoemd tot bij
zonder hoogleraar in de parlemen
taire geschiedenis mr. L. W. G.
Scholten te Utrecht.
De benoemde volbracht zijn stu-
die aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht. Hij promoveerde bij de
hoogleraar Jhr. mr. B. C. de Savor-
nin Lohman in 1928 op een proef-
schriftf fgetiteld: Thorbecke en de
vrljheid van onderwijs tot 1848.
Hij was werkzaam bij verschillen
de takken van onderwijs, fungeerde
als secretaris van het hoge college
voor de rechterlijke macht en is
raadsheer in het bijzonder gerechts-
hof te Amsterdam.
'.Lv'v--
Stockholm, 16 Augustus
IN SEPTEMBER zullen in Zweden de nieuwe verkiezingen wor
den gehouden. Reeds nu staat het gehele land in het teken
van de verkiezingsstrijd. De partijen in Zweden beschikken over
krachtige propagandamiddelen en hebben alle krachten, die
haar ter beschikking staan pers, partijorganen, provinciale en
plaatselijke afdelingen gemobiliseerd om de beste resultaten
te bereiken. In Zweden zal de eigenlijke krachtmeting voorna
melijk gaan tussen de sociaal democraten en de z.g. burger
partijen. De sociaal-democraten, die bij de laatste verkiezingen
de volstrekte meerderheid hebben behaald, moeten thans hun
krachten meten met de boerenpartij, met de Zweedse volkspartij
en met de partij Hoger..
Internationaal springconcours
in Londen. Z.K.H. Prins Bern-
hard en de Hertog de Beaufort
bekijken de plattegrond van
het parcours voor de King
George V Challengs Cup, die
Woensdag in het White City
Stadion te Londen zijn gehou
den. De wedstrijd werd gewon-
nen door de Engelse lt.-kol.
Llawellyn op Rox Hunter, ter-
wijl Spanje, Frankrijk en de
Verenigde Staten samen de
tweede plaats bezetten.
Deze laatste drie partijen zijn de
oppositiepartijen en vormen aldus
een beiangrijk blok in de Zweedse
binnenlandse politiek. De kracht-
proef zal des te belangrijker zijn,
daar de oppositiepartijen geen zgn.
„reactionnaire" partijen zijn. Zij
hebben immers alien in hun pro
gram staan: de sociale ontwikkeling
van het land, verhoging van de le-
vensstandaard, bescherming van het
recnt en van de vrijheid op alle
gebieden van het menselijk leven.
wat de buitenlandse politiek be-
trett, staan alle poiitieke partijen
op netzeitde standpunt: Zweden
moet zijn neutraliteit bewaren,
:maar de regering moet alles in het
werk stellen om eventueel die neu
traliteit met de wapens te kunnen
verdedigen.
De oppositiepartijen
De partij Hoger is de partij van
de nandeiaars, de industneien en
groot-grondbezitters. Deze partij
neeft zich uitgesproken tegen de
nationalisatie en tegen de coopera-
ties, die door de sociaal-democra
ten in het leven werden geroepen.
uaarooor wordt concurrentie ver-
oorzaakt voor de handelaars. Deze
partij is de mening toegedaan dat
het lot van Zweden absoluut afhan-
kelijk is van de industrie en in
overeenstemming hiermede wenst
zij internationale overeenkomsten
die de wereldberoemde positie van
Sweden op industnegebied in het
iicht blijven stellen.
De Zweedse Boerenpartij heeft 'n
ongeveer gelijkluidend programma.
Daarnaast worden de belangen van
de k|eine landbouwers als be-
langrljkste punt gesteld. Speciaal in
het prijzenvraagstuk van de land-
bouwproducten verdedigt zij het
recht van de kleine boeren krach-
tig.
Naast deze twee partijen is er de
voikspartij een belangrijke poiitie
ke eenheidspartij in Zweden. In
haar programme verdedigt zij de
oeiangen en van de arbeiders en
van de boeren. Zij vormt derhalve
een sterke nationale, individualis-
tische bewegmg, die een grote te-
genhanger vormt voor de sociaal-
democraten.
Standpunten der oppositie
Tussen de verscheidene partijen
bestaat er dus geen overdreven
groot onderscheid, afgezien natuur-
iijk van de principiele stellingen.
Zo blijft bijv. het materialisme de
grondpijler van de sociaal-democra-
tische partij. In de verkiezingsstrijd
is de wereidbeschouwing van de
partijen echter niet de voornaamste
inzet. Het is integendeel de econo-
mische situatie van het land, die 't
grote probleem vormt. De oppositie
stelt de regering verantwoordelijk
voor de Sovjet-handeislening van
twee milliard Zweedse kronen. Zij
eist dat men die overeenkomst een-
voudig zou laten „inslapen" en an-
aerzijds de producten van de
Zweedse industrie in het buitenland
tegen ,,stevige valuta" zou omzetten.
Omdat de Zweedse Nationale Bank
reeds grotere verliezen heeft gele
den door de passiviteit van de han-
aeisoaians, verlangt de oppositie
oat men een grotere buitenlandse
lenmg zou aangaan. Daardoor, en
door de uitschakeling van de over
eenkomst met de Sovjet-Unie, zou
het mogelijk worden de buiten
landse handel weer te organiseren.
In de lijn hlervan is het sterkste
wapen Van de oppositie het resul
taat v»d de buitenlandse handel In
het la&tste halljaar. Er werd im
mers een passief geboekt van 600
milhoen Zweedse kronen. Daar er
slechts 60 millioen „stevige valuta"
voor het tweede semester ter be-
scnikklng staan, werden er aan de
buitenlandse handel strenge beper-
kingen opgelegd en werd de import-
stop voor de Industrie en voor de
voornaamste waren reeds aigekon-
digd. Om maar 66n voorbeeld te
noemen: voor machines uit het dol-
largebied waren tot dusverre 44
miiliden ter beschikking. Dit
thans gebracht op 15 millioen. De
som voor de cfDrflTcalien werd van
9 op 2.8 millioen gebracht en voor
andere producten wordt de ImpoiT-
stop verwacht, zoals voor koffie,
nylonkousen enz. Deze beperkingen
zijn niet alleen in de industrie, maar
vooral in het dagelijks leven van
de Zweedse burger, die aan een
hoge levensstandaard gewend is,
merkbaar. Als hij straks zijn koffie
zal missen of zal moeten afzien van
iruit, dat in Zweden slechts door
invoer te verkrijgen is, zal hij na-
tuurlijk gaan denken aan de „fou-
ten" van de regering. De situatie bij
de oppositie is dus zo, dat zoffder
veel moeite de absolute meerder
heid van sociaal-democraten kan
verkleind worden. De sociaal-demo-
cratische partij werpt evenwel ook
van haar kant zulke sterke argu-
menten in de strijd, dat het erg
moeilijk wordt, voorspellingen te
doen omtrent de uitslag.
Argumenten der regering.
De regering verklaart dat, we.
gens de geographische ligging van't
land, de beste betrekkingen met
Sovjet-Rusiand moeten worden on-
derhouden. De handeisovereenkomst
met Kusland is, steeds volgens de
regering, niet de oorzaak van de
economische moeilijkheden. Wel
zijn het de invoerfurie van de in-
dustrielen en de handelaars, die na
het einde van de oorlog in alle we-
relddelen allerhande nutteloze za-
ken hebben aangekocht, en de pre-
tenties van burgers, die bij de
nieuwe economische inrichting van
het land, vele beperkingen op zich
moesten nemen. De regering wei
gert nieuwe leningen aan te gaan
en is van mening, dat de handels-
balans weer in evenwicht kan wor
den gebracht door spaarzaamheid
en door het verhogen van de uit-
voer. Daar Zweden zijn waren in
de Verenigde Staten slechts tegen
gennge prijzen kan afzetten, moet
er uitgezien worden naar andere
markten, vooral in Zuid-Amerika.
In eigen land moet men er bovenop
kunnen komen door een sober en
spaarzaam leven.
De Zweedse openbare mening zal
natuurlijk" zelf de twee argumenten-
groepen beoordelen en zal haar me
ning doen kennen bij de verkiezin
gen in September. Alle partijen
hebben reeds het zware geschut in
het veld gebracht. De dagbladen
van de oppositie delen bijna dage
lijks de cijfers mee, die een bewijs
moeten vormen voor het steeds da-
iende ievensniveau. De strijd is
scherp en hevife, doch wordt ge-
voerd met de bekende Zweedse
..fairness". Men zegt slechts de
waarheid en de politici discuteren
in het openbaar. Wanneer b.v. de
Zweedse minister-president Tage
Er lander en Ohlin, de leider van de
oppositie, op een volksvergadering
een debat-duel hebben gehad, wordt
dit in de kranten van de beide kam-
pen uitvoerig van commentaar
voorzien. Het publiek volgt derge-
lijke verkiezingsduels met grote op-
merkzaamheid en met ernst. De
politiek- en economisch geschoolden
nemen slechts de feiten aan, en re-
deneren verder nuchter en zakelijk.
En de communisten?
Dit zijn in korte trekken de ver-
schijnse'len die een beeld kunnen
vormen van de verkiezingsstrijd in
Zweden. En de communisten zou
men kunnen vragen.... De commu
nisten spelen geen rol in Zweden.
Sedert de voorvallen in Finland en
Centraal en Zuid-Oost-Europa wor
den zij veel meer als een „vljfde
coionne" beschouwd, dan als een
poiitieke partij. Dp Zweedse pa-
triotten zullen nooit bereid zijn die
vreemde macht in het poiitieke le
ven binnen te laten. Het lot van
deze communisten is derhalve beze-
geld.
Woensdag is brand uitgebroken
in de hooibergplaats op de boerderij
van de landbouwer Chr. Cuijpers
te Schinnen. De boer was met zijn
echtgenote en negen zijner kinde-
ren op het land aan het werk en
had niets van de brand gemerkt. De
twee kinderen, die thuis waren, za-
ten rustig koffie te drinken, toen
een voorbijgangster alarm maakte.
Woonhuis en stallen zijn een prooi
der vlammen geworden. Een klein
deel van de inboedel kon worden
gered alsmede een deel van de
schuur, waarin de oogst van dit
jaar was geborgen.
De marge voor de slijters van
vaste brandstoffen was tot op he-
den in bijzonderheden geregeld
wanneer meer dan een handelaar
was ingeschakeld. Met ingang van
19 Augustus 1948 wordt de verde-
ling van de marge aan de betrok-
ken handelaren en slijters zelf
overgelaten. De verbruikersprijs
zal hiervan geen invloed ondervin-
den, zo deelt de persdienst van het
min'isterie van Economische Zaken
mede.
IEDERE BEZOEKER, die, hetzij
via de lucht, hetzij op een andere
wijze, Schiphol aandoet, staat ,ver-
baasd over het drukke wegverkeer
van en naar de luchthaven. De toe-
gangswegen zijn het vorig jaar dan
ook aanmerkelijk verbreed moeten
worden om dat intense verkeer te
kunnen verwerken. Bij aankomst op
het vliegveld valt direct het grote
aantal houten barakken op, die bij
de ingang liggen en langzamerhand
een geheel dorp vormden In deze
barakken zijn de verschillende bu
reaux gevestigd van de Haven-
dienst, de Rijksluchtvaartdienst, de
K.L.M. natuurlijk en van de Doua-
ne. Al deze diensten zullen binnen-
kort worden ondergebracht in een
groot stationsgebouw. -dat spoedig
gereed zal zijn en dat maar liefst
220 bij 40 M. meet.
Dit gebouw is in de eerste plaats
bestemd voor het internationaal
verkeer, vpor het binnenlands ver
keer zal nog een apart stations
gebouw worden neergezet. Dan Is
ook de tijd gekomen om de houten
barakken te laten verdwijnen zodat
Schiphol weer het aanzien zal krij-
gen van een goed geoutilleerde
luchthaven, Zoals we dat van voor
de oorlog gewend waren
Veiligheid v56r alles
De meeste belangstelling van de
bezoeker zal echter uitgaan naar de
hangars, de grote loodsen voor stal
ling en reparatie van de reuzenvo-
gels. De K.L.M.Fokker en ook de
Havendienst, hebben er een aantal,
dat steeds nog vergroot wordt, langs
de randen van het veld liggen. Ze
zijn alle genoemd naar de grote
iE K.L.M. ORGANISEERT
buitenlandse vliegvelden zoals Le
Bourget, Croydon, Kastrup, enz.
Hier worden de vliegtuigen, ook
die van buitenlandse maatschappij-
en als dat nodig is, door het grond-
personeel onderhanden genomen en
na iedere vlucht nagezien om ze
weer reisvaardig te maken voor
volgende reizen. Het zijn deze tech-
nici die, door hun grote vakkennis
en hun onvermoeide ijver en -toe-
wijding, oorzaak zijn van het feit.
dat onze luchtvloot zo uitermate
betrouwbaar is waardoor niet al
leen de Nederlander, maar ook het
merendeel der buitenlandse lucht-
reizigers, de K.L.M. verkiezen bo-
ven andere maatschappijen.
Druk luchtverkeer
Op het grote platform is er de
dagelijkse bedrijvigheid van dalen-
de en vertrekkende vliegtuigen van
allerlei grootten en typen. Veelal
staan er tientallen toestellen van
velerlei nationaliteit, broederiijk
naast elkaar opgesteld. Er is een
nimmer verflauwende drukte van
gaande en komende reizigers, al of
niet uitgeleide gedaan door familie-
leden of officiele persoonlijkheden.
Reizigers van allerlei aard en land.
Kleine baby's, die door een zorg-
zame stewardess, met of zonder
reiswieg, het vliegtuig worden m-
gedragen, zakenlieden, vacantiegan-
gers, tot de grijze dame, die steu-
nend op haar stok. zonder angst
zich in de leren stoel zet.
Men ziet er de grote, slGrl'J^®
Constellations na een voorspoedige
reis over de betonnen rijbanen gul
den en naar de man met zijn gee -
blauwe vlaggen op het platform
taxieen; even verder de post-en
vrachttoestellen, de sportvliegers
uit binnen- en buitenland een voor
een neerstrijken. Geprojecteerd te
gen de achtergrond van het mooie
Hollandse polderland van de Haar-
lemmermeer vormen deze, zich tei-
kens wisselende beelden, een prach-
tig object voor de vele kijklustigen
die Schiphol, iedere dag opnieuw
weer, telt.
Kijkje achter de schermen
Hoewel de bezoeker er niet veel
van bespeurt, heerst er ook daar,
waar bezoek, uit overwegingen van
dienstbelang, geweerd wordt, een
grote bedrijvigheid. Wij doelen hier
op de verkeerstoren, het har* en
zenuwstelsel van de luchthaven. die
voorlopig nog is ondergebracht in
een klein gebouw op het veld. Van
hieruit wordt door ambtenaren van
de luchtverkeersbeveiliging het ge
hele verkeer boven de luchthaven
en ook dat in het overige Neder-
landse gebied geregeld. Geen enkele
manoeuvre mag worden uitgevoerd
zonder de toestemming van de
dienstdoende verkeersambtenaar,
die in de verkeerstoren zit en in
voortdurend radio-telefonisch con
tact staat met de startende en lan-
dende vliegtuigen. De radio speelt
namelijk een zeer grote rol in het
luchtverkeer. Radio-Schiphol staat
met twintig verschillende zenders,
in verbinding met Nederlandse en
buitenlandse vliegtuigen die zich in
het Nederlandse verkeersgebied be-
vinden en voorts met alle K.L.M.-
toestellen, waar ter wereld zij zich
ook bevinden. Ook bij het binnen-
loodsen van de vliegtuigen bij
slecht weer heeft de radio enorme
D Zaterdag op Schiphol een
speciale Alkmaarse dag waar
door de luchtreiziger op ver
schillende aantrekkelijke ma-
nieren met de Kaas-stad be-
kend zal raken. Aan de an
dere kant verdient onze na
tionale luchthaven, die in de
laatste jaren een geweldige
verandering heeft ondergaan
en van verwoest oorlogster-
rein weer een wereldlucht-
haven werd, zeker onze be
langstelling.
betekenis. Men bedient zich dan
van verscheidene systemen waar
door de veiligheid van de landingen
gewaarborgd wordt.
Het is deze veiligheid. die spreek-
woordelijk geworden bij de K.L.M.,
het bedrijf er toe bracht een grote
motoren-werkplaats te bouwen,
voorzien van de modernste appara-
ten, waarin iedere motor, na een
bepaald aantal vlieguren, geheel
wordt gedemonteerd en tot in de
kleinste onderdelen wordt nagezien.
Zo heeft de K.L.M., in de betrek-
kelijk korte tijd na de oorlog, met
energie haar bedrijf weer weten op
te bouwen tot een symbool van de
kracht van een klein yolk, 1iat m
zijn daden groot kan zijn. Schiphol
is met recht een der gouden poorten
van ons land, en een bezoek over-
waard.
MAKASSAR, 19 Aug. (Aneta)
Soekawati, die een reis door Oost-
Indonesie heeft gemaakt, werd op
vele plaatsen enthousiast begroet.
Soekawati eindigde zijn* reis met n
bezoek te brengen aan Soembawa
en Soemba. Op Soembawa werd hij
ontvangen door de voorzitter van
het Oost-Indonesische parlement,
sultan Baharoedin.
Enige dagen geleden vervoegden
zich twee jongelui aan de boerderij
van de fam. J. v. K. te Stompeto-
ren en beduiden in het Engels, dat
zij graag iets wilden drinken. De
conversatie ging vrij stroef, zoals
begrijpelijk, maar toch wisten zij
duidelijk te maken, dat zij Oxford-
studenten waren, die hier hun va-
cantie mocnten doorbrengen. Hun
gedrag was tamelijk vlot, zoals men
dat van bereisde mensen'kan ver-
wachten, maar die vlotheid ging
toch wel al te ver, toen ze, zonder
toestemming de gehele boerderij
gingen bekijken en zo enige uren
zoek brachten.
Tot hun grote verbazing en erger-
nis ontving de fam. v. K. de volgen
de dag een briefje, waarop te lezen
stond: ,.De twee Engelsen waren
Holanders. Zeer vriendelijk bedankt
voor de lol en het eten". Commen
taar overbodig.
Ten behoeve van de komende
feesten in verband met het rege-
ringsjubileum en de troonswisseling
zal door het Bedrijfschap voor Sui
ker een extra toewijzing grondstof-
fen ter beschikking worden gesteld
voor consumptie-ijsbereiding.
De extra toewijzing zal 10 pet van
het basisjaar bedragen.
Aan de vrees. die aanvankelijk
bestond, dat tijdens de feesten on-
voldoende consumptie-ijs verkrijg-
baar zou zijn, is hiermede tegemoet
gekomen.
Voor het eerst sinds vele eeuwen
zal in het Colosseum te Rome op
nieuw een toneeluitvoering worden
gegeven. Ter gelegenheid van het
internationale jeugdeongres der
Katholieke Actie in begin Septem
ber zal daar worden opgevoerd ,.De
Geheimen der H. Mis" van Calde-
ron de la Barca. De Italiaanse rege
ring heeft haar toestemming gege
ven om dit oude Romeinse theater,
waar zo vele christen-martelaren
in de eerste eeuwen zijn gevallen,
voor dit doel te gebruiken.
10
Het was een ramp; enfin,
later bezorgde de graaf ons deze
goede plaats. Jorgen is een kleine,
kwieke man, vlug en handig, weet
u, en van paarden heeft hij ver
stand. Hij is net de geschikte per-
soon voor zo'n stoeterij. En de graaf
ginds en Munk hier stonden borg
voor ons, zodat we uitstel van be-
taling kregen. Jorgen heeft een goed
loon, onze oudste jongen is ook in
dienst bij Munk, en ons oudste
meisje is bij de schoolmeester, en
ik werk drie dagen op het Huls.
We hebben allemaal hard gewerkt,
en dit seizoen kunnen we het laat
ste van onze schuld aflossen. We
zouden het nu eigenlijk heel erg
goed moeten gaan krijgen; maar ja,
daar zal wel niets van terecht ko
men".
„Waarom denkt u dat?" vroeg Ole.
„Och, dat han ik u wel zeggen,
nu u het me vraagt. Munk ligt op
sterven. Hij is een oud man, zijn
hart is al jaren niet goed meer en
de dokter gelooft 'niet dat hij nog
vele dagen te leven zal hebben. En
als hij sterft, zal de hele #>el wel
over de kop gaan; door de stoeterij,
maar in hoofdzaak door toedoen van
zijn vrouw, die hem geruineerd
heeft".
Ole wilde graag iets meer weten
van' de toestanden op het landgoed;
m'aar eerst wilde hij iets over zich-
zelf zeggen. „Ik ben juist op weg
naar het Huis", verklaarde hij.
„Bent u soms een advocaat of de
deurwaarder?" vroeg de vrouw,
plotseling heel wat minder toeschie-
telijk.
„Nee, ik ben geen advocaat of
deurwaarder, ik kom niet om geld",
zei Ole haastig
„Goddank", zuchtte ze, „Munk
heeft de laatste tijd al ellende ge-
noeg gehad. Hij mag waarachtig wel
in vrede sterven".
„Ik kom hier om Munk te hel-
pen", vervolgde Ole na een kort
zwijgen. „Het is niet mijn bedoe-
ling u uit te horen, u moet met
meer vertellen dan u zelf wilt;
maar ik zou zo graag iets over de
familie willen weten".
„Dan kan ik u zeggen dat er
geen beter man in de hele streek
is dan Munk van Enekaer. Het zal
erg zijn als hij sterft, de mensen
zullen er weet van hebben".
„En de dochter?" vroeg Ole, de
vrouw onderzoekend aanziend.
„Beste Munk", kwam de vrouw
vol geestdrift. „Ik geloof niet dat
je makkelijk iemand zult kunnen
vinden, die iets kwaads van haar zai
zeggen. Maar ze heeft het moeilijk
gehad, en dat zal n0S erger worden
wanneer haar vader dood is. Als
mevrouw iets te zeggen zal hebben,
dan sta God het arme meisje bij".,
„U hebt dus niet veel op met me
vrouw Munk, merk ik wel", zei Ole.
„Ik hou anders^niet van kwaad-
sprek'en, en ik ben niet haat'dragend.
Maar ik durf zeggen dat zij het is,
die Munk kapot heeft gemaakt en
hem de dood in jaagt. Ja, als ik er
nu maar geen nangheid mee krijg,
dat ik dat zo gezegd heb; als me
vrouw Zita er achter zou komen, dan
zij God ons genadig". De vrouw
wierp Ole een angstige blik toe.
„U hoeft niet ban§ te zijn", ant-
woordde Ole. „Ik kom hier als een
vriend van juffrouw Mink, ik wil
naar zoveel als in mijn vermogen is
helpen Maar ik ken de mensen op
het Huis niet, daarom ben ik blij
dat u me iets van ze vertelt, en u
bent goed op de hoogte. Zoudt u
me niet willen zeggen hoe Munk zo
diep in de schulden is geraakt?"
„Als u mijn mening horen wilt,
dan is dat het werk van mevrouw
Zita, van haar en van de rentmees-
ter, die ze over de paardenfokkerij
heeft aangesteld. Hij is een Pool, die
zich Wilier noemt, en ik durf ge-
rust beweren dat hij een doortrapte
schurk is. Hij doet alles wat hij kan
om de paarden te verknoeien. En
Onze Lieve Heer mag weten hoeveel
hij en Zita er dit laatste jaar door-
gejaagd hebben. En ze hebben nog
veel erger dingen gedaan. En nu zeg
ik verder niets meer; als u op het
Huis bent, merkt u zelf wel hoe al
les is. U weet nu hoe mijn man heet
en ik geloof wel dat ik voor Jorgen
kan instaan, Peter, mijn zoon, is nog
maar kneciit; maar hij is eerlijk als
goud, dat durf ik gerust zeggen, al
ben ik zijn moeder. En als u wilt
weten hoe ik heet, ik heet Dorte, ik
hoor ook op het Huis".
Dorte had haar stoel teruggescho-
ven en stond nu recht tegenover
Ole; haar grote imponerende gestal-
te had tijdens het gesprek iets ge-
biedends en resoluuts gekregen.
„Ik zal u ook zeggen, wie ik ben"
zei Ole. „Ik heet Ole Offer, mijn
vader is een vriend van Munk en
ik ben hier gekomen om het bestuur
over het landgoed op me te nemen.
U bent de eerste, die dit weet".
Dorte nam Ole scherp op, daarop
greep ze impulsief zijn hand. „God
zegene u" zei ze spontaan. „Hij ge-
ve dat u juffrouw Bente zult kun
nen helpen, en dan is er ook nog de
oude tante Stance; zij heeft haar ge-
breken, dat zult u vanzelf wel ont-
dekken, maar ze is een best mens.
Maar als u nog met Nils Munk wilt
praten voor hij sterft, dan geloof ik
dat u zich moet haasten, hij ligt heel
slecht".
„Dan ga ik direct naar het Huis,
ik zie dat het niet meer regent". Ole
nam afscheid. Hij gaf de twee klei
ne meisjes ieder een krooa.
(wordt vervolgd)
