„Aan de vooravond
van Mijn troonsaf stand"
Vo or Alkmaar en omgeving
Rangen en standen verdwenen
rond de herwonnen Kroon
KOLONEL-GENERAAL
ZHDANOF OVERLEDEN
Aangrijpende rede van de Koningin
In het eerste rijtuig
De eed op oude
Grondwet
De „keuzebon"
Het volk was een
verdwijnt
STALIN'S NAASTE MEDEWERKER
Het enthousiasme
steeg ten top
Ex-president Benesj
ernstig ziek
Rondevan Zaandam
Hoofdredacteur: H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Directeur: E. J. M. Stumpel.
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1-30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
16 ct p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct. per mm.,;
minimum/ 4.Fam.ber. 20 c.
per mm.; in alle edities 30 ct-
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1948
Buiten God is
nergens veilig
(Vondel)
44e JAARGANG NUMMER 11351
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (*dm.) 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
H.M. DE KONINGIN
IN DE
HOOFDSTAD
VOORDAT DINSDAGMIDDAG in het Stadion het Jubileumspel
begon, hield de Koningin, aan de voor-avond van Haar
troonsafstand, de volgende aangrijpende rede:
„Ik dank alle aanwezigen voor hun tegenwoordigheid alhier
op dit ogenblik. Met vreugde begroet Ik de vertegenwoordigers
uit Indonesie, Suriname en de Nederlandse Antillen, die hierheen
zijn gekomen om Mijn jubileum te herdenken en de inhuldiging
van Mijn dochter bij te wonen.
Dat Ik Mij, vanwege Mijn leeftijd, tot enkele uren feestbetoon
heb moeten beperken, doet Mij leed, maar Ik geef alien die Ik
niet kan ontmoeten de verzekering, dat Ik met hun herdenking
meeleef en met ware belangstelling volg al hetgeen zij hebben
ondernomen om Mijn jubileum te vieren.
In het bijzonder waardeer Ik daarbij het streven om niet al-
leen een feest te vieren zonder meer, maar om dingen tot s'and
te brengen van blijvende waarde voor onze toekomst. Een kleine
vergoeding voor hetgeen Mij ontgaat is, dat Ik tahns door de
microfoon tot u kan spreken en zo in persoonlijke aanraking met
u kan zijn.
Ik zal u niet vermoeien met een opsomming van al wat ge-
schiedde in deze vijftig jaren; slechts wil Ik een enkel woord
zeggen over het alles beheersende gebeuren van de jongste tijd,
het verzet hier en in Indonesie, onze vrijheidsstrijd.
In het bijzonder richt Ik een woord tot alien, die in die strijd,
op welke wijze ook, hebben meegestreden.
Ik wend Mij tot hen, die nog dagelijks offers brengen in het
leed, dat zij hebben te dragen.
Ik gedenk de duizenden die hun leven hebben gegeven. E
alien, de levenden en hen die zijn heengegaan dank Ik voor hun
vaderlandsliefde en voor wat zij Mij gegeven hebben m hun
samenwerking.
Het is voor Mij een vreugde te weten, dat ook Mijn beide
kinderen, ieder op verschillende wijze, hun uiterste krachten
hebben gegeven in de grote strijd voor de bevnjding van het
vaderland en met u alien Mijn actieve medewerkers zijn geweest
Zij kennen als gij het jongste verleden; als Ikzelf hebben zij met
u medegeleefd en begrijpen zij u.
Thans loopt dit tijdperk voor Mij ten einde. De strijdende taak,
die Wij alien tezamen gehad hebben, die Wi] zovele jaren
tezamen hebben vervuld, ga Ik neerleggen.
Veei is er in de oorlogsjaren gedroomd en verwacht van de
toekomst. Voor velen is de werkelijkheid na de bevrijdmg een
teleurstelling geworden. Ik vertrouw dat gij sterk zult zijn en veel
zult verwezenlijken van wat toen als toekomstdromen in
alien leefde en thans nog leeft.
Aan de vooravond van Mijn troonsafstand bind Ik u dit op het
hart. Met erkentelijkheid denk ik voorts aan velen, hetzi] hoogof
laag geplaatst, die gedurende deze lange jaren Mi] bij het v
vullen van Mijn taak hebben bijgestaan.
En thans gaan Mijn gedachten terug naar het verre verleden
naar Mijn kinderjaren en de liefde van Mijn onvergetehjke gr jze
vader. Ik denk aan Mijn moeder, aan wie Ik zo onuitsprekeh]
veel verschuldigd ben, aan haar, de wijze regentes, die Mi] op-
voedde en met haar moederlijke liefde en zorg omnngde, aan
haar wier hart steeds uitging naar de lijdenden in ons volk.
Ik denk ana Mijn innigbetreurde man, die Mij bij het vervuHen
van Mijn taak tot grote steun is geweest en wiens na9e^acl|2™
bij ons volk steeds in het teken zal staan van dienende liefde.
Nu wend Ik Mijn blik naar de naaste toekomst, naar de troons-
bestijging van Mijn dochter. Het is voor Mij als Moeder een aan-
grijpend ogenblik, nu Mijn kind een stap zet als deze.
Zij aanvaardt haar taak in een moeilijke en mgewikkelde tijd
een tijd die vraagt om sterke mensen. Als vanzelf njst nu voor
Mij op het beeld van onze stammoeder, wier naam zi] draagt.
Groot was het geloof,
groot waren de taaie volharding en offervaardigheid
groot was het verstand, de bezieling en het moederlijk hart
van Juliana, de moeder van de Vader des Vaderlands.
Ik kan Mijn dochter geen betere wens medegeven, dan dat zij,
geheel als kind van haar eigen tijd, bezieling moge pu ten u t
deze lichtende gestalte, voor wie - als voor veel Nederlanders
van vroeger en latere tijd geldt.
ik heb de goede strijd gestreden
ik heb de loop geeindigd
s ik heb het geloof behouden".
BEATRIX zat met de Ko
ningin en het Prinselijk Paar
in het eerste rijtuig, zo werd
ons verteld. Maar het bleek
niet waar te zijn. Wij zagen het
anders: in het eerste rijtuig, dat
Dinsdagmiddag van de Dam
langs de mensenzee, naar het
Stadion vertrok, zat de Ko
ningin met Prinses Juliana en
Prins Bernhard. In het tweede
rijtuig zaten de beide oudste
Prinsesjes met mevrouw Pen-
nink. Juichkreten klonken bij
het vertrek .van het Pale is,
waarboven juist de ballon van
Boesman verscheen. Na het
Stadionspel was er weer een
zegetocht. Nu zaten Beatrix en
Irene naast hun vader in het
eerste rijtuig en Margriet in het
tweede. De honderdduizenden
vormden langs de weg een
dichte, bonte ere-wacht en de
kleine Margriet keek haar ogen
uit.
H.M. de Koningin is
Maandagmiddag in
de hoofdstad aange-
komen. In de hal van
het Amstel Station be
groet burgemeester
d'Ailly de Lands-
vrouwe.
DAT ZAGEN, WE in het Sta
dion Dinsdagmiddag: weer,
zoals zovele malen tevoren,
triomfeerde Oranje. De band
tussen Oranje en volk was
sterker gebieken dan de po-
gingen van de overheerser om
hem te breken. De Kroon
keerde weer. Het symbool van
de Vrijheid was weer in Ne-
derland. Schallend, als een
juichkreet, klonken de tonen
van „Death and Glorie", tonen,
die ons tijdens de sombere
op en droegen hem tot voor
de Koningin.
Een afscheid aan de rege-
rende Vorstin, een welkom
aan de Prinses, die over wei-
nige dagen zal heersen. Schet-
terende bazuins'toten rolden
tegerr de tribunes. Honderden
ruiters, het rood, wit en blauw
aan de top van hun lansen,
stroomden binnen. En de
ouden van dagen gaven hun
boodschap aan de jeugd. Her-
inner je je leven lang, wat
geschonken om door te vech-
ten. De beschermers van volk
en vrijheid, de landmacht, de
luchtmacht, de zeemacht, mar-
cheerden binnen. Met forse
hand werd de floers rond de
Kroon weggetrokken. De
rouw was verscheurd. Een ge-
marteld volk werd de vreugde
weergegeven. Donkere tijden
waren voorbij. Zij, die ons
volk in de meest benauwde
ogenblikken hadden bijge
staan, traden naar voren. Pa
ters met hun witte habijten
en wereldgeestelijken. Comi-
te's in hun streng-zwarte kle-
ding. Nu was Neerlands be-
volking compleet. Rangen en
standen waren verdwenen, t
volk van Nederland was over-
gebleven, een geheel, ge-
schaard om Oranje. Stoere
schouders hieven de Kroon
bare malen ook ons heeft
voorgehouden: weest een-
drachtig. Eendracht en nog
eens eendracht is het enige
wat ons volk groot kan ma-
ken. Klaroenen schalden. De
ruiters verspreidden zich rond
het grasveld. Met vlaggen en
vaandels kwam het Neder
landse volk in al zijn geledin-
gen binnen. Het grote terrein
was geheel gevuld. Door de
luidsprekers klonken de eer
ste tonen van het Wilhelmus.
Maar zij werden overstemd
door de tienduizenden, die
door het zingen van 't volks-
lied hun hulde, trouw en dank
aan de Vorstin betuigden.
DREES HULDICT
DE KONINGIN
Minister-president Drees
heeft Dinsdagmiddag een ra-
diorede uitgesproken, waarin
hij er op wees, dat toen H.M.
Koningin Wilhelmina vijftig
jaar geleden werd ingehuldigd
het scheen alsof een weg van
vreedzame ontwikkeling in
het vooruitzictot was voor
Haar en voor het Koninkrijk
der Nederlanden. Koningin
Wilhelmina heeft echter voor
een geheel andere taak ge-
staan dan toen kon worden
voorzien. Wereldoorlogen, cri
ses en revoluties hebben tij
dens Haar bewind Europa, ja
de wereld, uit haar voegen
gelicht. Nederland zelf was 5
jaar lang in de macht van
vreemde overweldigers. En in
de Overzeese Gebiedsdelen
liet de oorlog een nasleep
achter van moeilijkheden als
waarvoor 't Koninkrijk nooit
tevoren heeft gestaan.
Minister-president Drees
zei vervolgens, dat de Kroon
nieuwe glans heeft gewonnen
door de wijze waarop zij door
Koningin Wilhelmina werd
gedragen. Hij besloot met de
wens, dat na een halve eeuw
een lichtend voorbeeld te zijn
geweest van onbegrensde
plichtsvervulling en toewij-
ding, aan de Koningin een
rijk gezegende levensavond
zal zijn toebedeeld.
Voor de uitgang van 't Amstel Station luistert H.M. de Koningin
naar een zanghulde van Amsterdamse mannenzangveremgmgen
DR. L. J. M. BEEL
ONDERSCHEIDEN
Ex-president benesj van
Kinderen door bessen
vergiftigd
Kolonel-generaal Alexandro-
wiets Zhdanof, de secretaris
van het Hoofdbestuur der Rus-
sische communistische partij,
is, naar Radio Moskou mede-
deelt, op 52-jarige leeftijd over-
leden. Zhdanof was de hoofd-
verdediger van Leningrad en
werd somtijds „de logische op-
volger" van Stalin genoemd.
Rupsen-invasie op
Walcheren
JUBILEUMSPEL
„IN NEERLANDS
TUIN"
Bij de aanvang van
het Jubileumspel „In
Neerlands tuin", dat
Dinsdagmiddag in het
Olympisch Stadion te
Amsterdam werd ge
geven als hulde en
afscheid van H. M.
Koningin Wilhelmina,
werd een grote kroon
als symbool van de
eenheid des volks,
het Stadion binnen
gedragen.
"•-Tyx,
Nieuuj
Noordhollands
Het lag aanvankelijk in de be-
doeling, dat de plechtige afkondiging
van de veranderingen in de Grond
wet welke veranderingen deze
week nog in de veragdering der
Eerste Kamer behandeld moeten
worden nog vo6r 4 September
a.s. zou geschieden. Dit is echter
niet mogelijk gebieken. Zo mogelijk
zullen de veranderingen voor de
nieuwe zitting der Staten-Generaal,
welke op de derde Dinsdag van
September wordt geopend, worden
afgekondigd. Koningin Juliana zal
dus op Maandag a.s. de eed afleg-
gen op de Grondwet in de thans
vigerende tekst.
Naar het ANP verneemt is door
de minister van landbouw, visserij
en voedselvoorziening in principe
besloten om tot afschaffing van
de zogenaamde keuzebon voor
brood- en bloemprodncten oyer te
gaan. De datum, waarop dit zal
plaats hebben, is nog niet defi-
nitief vastgesteld, doch zal zeer
spoedig worden bekend gemaakt.
De opheffing zal tot gevolg heb
ben, dat biscuits, beschuit, gebak,
koekjes, vermicelli, spaghetti en
maccaroni dus zonder bon verkrijg-
baar zullen zijn. Het broodrantsoen
wordt dan verhoogd tot 2000 gram
per persoon per week.
„IN NEERLANDS TUIN"
werden de perken van banket-
bakkers en schoolkinderen,
ouden van dagen en mijnwer-
kers, domine's en verpleegsters,
Philipsmannen, B. P. M.-ers,
K.L.M.-ers en paters plotseling
vertreden. Alles was zo mooi
geweest bij het jubileumspel in
het Amsterdamse stadion, maar
toen Koningin Wilhelmina,
Prinses Juliana, Prins Bern-
hard en de drie kleine prinses
jes ten afscheid over de sintel-
baan reden om onder de Mara-
thontribune door de terugtocht
1 naar het paleis op de Dam aan
te vangen, vergaten de „bloe-
1 men" hun functies. In lange en
dichte rijen omzoomden zij het
groene veld. Een golf van ge-
juich ging er langs met het
passeren van de caleche. Van
de tribunes klaterde het ap-
plaus als een waterval. Daar
ging een koksmuts omhoog, de
kinderen werden op de schou
ders getild, gehele perken ver-
plaatsten zich. Het spel was uit.
Alleen nog de KONINGINdie
daar heen ging. Uitbundig be-
jvbeld. Een feestelijk enthou-
siasnle ten top.
Bij Kon. Besluit van 27 Augustus
is dr. L. J. M. Beel benoemd tot
Groot-Officier in de Orde van
Oranje Nassau. Gistermiddag is de
ze onderscheiding aan de oud-
minister-president uitgereikt in de
vergadering van de ministerraad.
Tsjecho-Slowakije is, volgens
een gisterenavond uitgegeven com
munique ernstig ziek. De zieke
heeft gisterenmorgen het bewust-
zijn verloren en gaat snel achter-
uit. „Een dergelvjke ernstige ach-
teruitgang moet elke hoop doen
verdwijnen, dat hij weer zal her-
stellen", aldus het bulletin.
Naar verluidt lijdt Benesj aan
aderverkalking. Voor zijn instorting
werkte Benesj kalm aan zijn me-
moires. Hij heeft het eerste deel,
dat over Munchen handelt, gecorn-
geerd en het tweede deel is reeds
uitgegeven.
Het landhuis van Benesj te Sezi-
movov Usti wordt bewaakt door
politiemannen in burger en bezoe-
kers moeten een formulier invullen
en zich legitimeren.
Vier kinderen uit Apeldoorn
moesten Donderdag j.l. na£v het
Juliana-ziekenhuis te Apeldoorn
worden overgebracht, omdat bij ben
\cigiftigingsverschijnselen waren
opge'riden In het ziekenhuis bleek
dat de kinderen bessen van oe
nachtschade hadden gegeten en dat
zij, hoewel deze bessen slechts wei-
nig gevaarlijk zijn, waarscnijnlijK
door een te grote hoeveelheid te
eten ziek zijn geworden. Een der
patientjes is inmiddels overleden.
In de officiele bekendmaking van
het hoofdbestuur der Communisti
sche Partij in de Sowjet-Unie en
van de Ministerraad wordt gezegd:
..Zhdanof was een vooraanstaand
'leider van onze partij en van de
Sowjetstaat, lid van het politiek
bureau van het hoofdbestuur der
communistische partij in de Sowjet-
Unie, secretaris van het hoofdbe
stuur der partij, afgevaardigde van
de Opperste Sowjet der USSR." In
1 het communique wordt zijn dood
genoemd „een zeer groot verlies
voor de pSrtij en voor het gehele
Sowjetrussische volk".
Zhdanof was £en van de voor-
mannen bij de oprichting van de
Kominform Zhdanof was Stalin s
naaste medewerker en werd be-
schouwd als het meest doortastende
lid van het Sowjetrussische polit-
bureau.
Voor September 1947 (oprichting
van de Kominform te Belgrado)
was hij lid van het hoofdbestuur
van de oorspronkelijke communis
tische Internationale (Comintern)
totdat deze ontbonden werd.
Als hoofdverdediger van Lenin
grad tijdens de oorlog vuurde hij de
bevolking aan, het Duitse beleg te
doorstaan. Hij was leider van °e
geallieerde bestuurscommissie voor
Finland en mede-ondertekenaar van
het Fins verdrag.
De begrafenis zal te Moskou
plaats hebben aan de voet van de
muur van het Kremlin.
Zhdanof werd 2 Februari 1896 ge-
boren als zoon van een schoolin-
specteuf. Op 19-jarige leeftijd werd
hij reeds lid van de communistische
partij, waarna hij onder de Russl-
sche soldaten aan het front bolsje-
wistische propaganda begon te voe-
ren. In 1934 werd hij secretaris van
de communistische partij te Lenin
grad. In 1938 werd hij voorzitter
van de commissie voor buitenlandse
aangelegenheden van het Sowjet-
congres. Zijn promotie tot kolonel-
generaal volgde in 1944. In 1943 ont-
ving hij de orde van Lenin, het vol-
gend jaar die van Suvorof. In
Maart 1946 werd hij benoemd tot
secretaris van de communistische
partij ddr Sowjet-Unie en tot voor.
zitter van de Opperste Sowjet. We.
gens drukke werkzaamheden werd
hij in Februari 1947 van de laatst-
genoemde functie ontheven.
Volgens het Franse persbureau
AFP is Zhdanof na een lange en
pijnlijke ziekte overleden.
Walcheren schijnt het land van
de plagen te zijn Na de colorado-
kevers en de torren is er thans een
rupsen-invasie. De rupsen brengen
grote schade aan de koolgewassen
toe door de kool tot op de nerven
af te vreten. Ook kruipen zij de
woningen binnen. Men tracht het
kwaad door besproeii'ng te bezwe-
ren.
Gisteren organiseerde de Zaan-
landse wielerclub DRS, een Ronde
van Zaandam over 125 Km. De uit-
slag luidt:
1 Gerrit Peters, Haarlem 3 uur
18 min. 10 sec.; 2. Vooren, Bever-
wijk op 3 meter; 3. De Best, Haar
lem op 4 meter; 4. Lakeman, Am
sterdam; 5. Loos, Amsterdam; 6.
Steenbakker, St. Michels Gestel; 7.
Schellingerhout, Zaandam; 8. Mot-
ke, Amsterdam; 9. C. Bakker,
Zaandam.
