ER LIGT EEN SCHAT VERBORGEN...
Door Beemster en Schermer
RADIO
Historische Kroningsmantel
wordt in gereedheid gebracht
Abdoel Hamid Daeng Magassing
Amerika wil internationalisatie
van het Zuidpoolgebied
DERODEPAARDEN
Burgemeester van Makassar bezoekt
Warmenhuizen
Kinderbijslag
voor zelfstandigen
Het publiek in de
Nieuwe Kerk
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD
WOENSDAC 1 SEPTEMBER
PROGRAMMA
Voetbal
DISTRICT I K.N.V.B.
VERCADERDE
Maarten Kuijper
gefusilleerd
UTRECHTSE FIRMA VOERT
OPDRACHT UIT
RUSSEN MOGEN EEN
EIGEN HUIS HEBBEN
Lesvliegtuig over de kop
CATASTROFALE POSITIE
der charitatieve
organisaties in Duitsland
Nieuwe vorm van Kath.
Actie in Italie
Katholieke Actie in
West-Duitsland
FEUILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
Wanneer de zon schijnt op dit
wijde polderland kunt ge waarlijk
geen echter Hollands landschap
voorstellen dan de Beemster en de
Schermer Groene landerijen, grijs-
blauwe wateren, rechte sloten, boer-
derijen genesteld achter hoge en
lage dljken. Ook bij somber weer,
wanneer de wolken zich hoog op-
stapelen aan de horizon en ge door
dit land gaaj onder de dreiging, dat
elk ogenblik de natuurkrachten hun
boos spel zullen beginnen, heeft dit
landschap zijn eigen bekoorlijkheid.
Wij willen op onze vacantietrip ook
even door dit wijde land fietsen en
iets vertellen over het moois dat we
gezien hebben.
Het geheim van de Rijp
Een van de ipeest typische plaats-
jes in dit land is het langgerekte De
Rijp. Het plaatsje, dat midden in
het land ligt, heeft als wapen een
blauw schild met twee haringen. Ge
voelt de overeenkomst van dit wa
pen met dat van Enkhuizen, maar
ge kunt U niet indenken wat deze
plaatsen met elkaar gemeen heb
ben.
Het geheim is gauw opgelost.
Vroeger lag de Rijp aan het woeste
water en voeren er schniten van de
Rijp uit over de Zuiderzee ter ha-
ringvangst. Ook waren er rijke ree-
ders, die schuiten uitrusten om naar
Spitsbergen en nog Noordelijker te,
varen om met de harpoen te jagen
op walvissen. In het kleine dorpje
Jisp, wat oolt aan het water lag,
werd traan gekookt_
Leeghwater
Maar in de 17e eeuw kwam in De
Rijp een man, die van mening was
dat men land kon winnen uit het
water. Hij was een geniaal man, die
de mensen van zijn tijd versteld
deed staan op velerlei gebied. Hij
maakte berekeningen, liet dijken
aanleggen en bouwde molens, die
het woeste water deden wijken
voor vreedzaam polderland. A1
heeft de moderne zakelijkheid ook
in deze streek molens vervangen
door electrische motoren, toch kan
men daar nog de meeste molens
aantreffen, die met hun ratelende
wieken heden ten dage nog de lof
verkondigen van Jan Adriaanszoon
Leeghwater.
Er zijn echter ook nog andere
herinneringen aan deze grote man,
n.l. de karakteristieke raadhuisjes
van de Rijp, Schermer en Graft,
door hem ontworpen Ze zijn opge-
trokken uit prachtige rode baksteen
met wapens in blauw en goud met
een deftig trapje, ter weerszijden
omhoog. Dit alles herinnert sterk
aan de man die deze streek groot
heeft gemaakt.
In de Rijp wordt over hem nog
het volgende verteld: Leeghwater
was zo vertrouwd met de zee dat
hij onder water dook, daar drie
kwartier bleef, onderwijl een do-
zijn peren at en nog een psalm af-
schreef. Of dit allemaal iets met de
waarheid te maken heeft, weten we
niet maar vast staat, dat hij ook op
het gebied van duiken proeven ge-
nomen heeft.
De Beemster heeft. bij de viering
van haar 325 jarig bestaan in 1936
hulde gebracht aan deze schepper
van de polder. De poldergemeen-
schap heeft toen als blijvende her-
innering aan het jubileum een mu
seum gesticht, waar vele interes-
sante herinneringen zijn bijeenge-
bracht uit het leven van die dor-
pen. Om dit museum in stand te
houden, was het nodig, dat er een
historische vereniging werd opge-
richt, die belangstelling voor al dit
oude kon verwekken Dit gebeurde
en de vereniging werd gedoopt
het historisch genootschap Jan
Adriaensz Leeghwater.
Gebouwen in de Rjjp
Op de dam wordt men ook getrof-
fen door de oude kerktoren met
houten spitsje. Deze toren is al in
1469 gebouwd voor de katholieke
St. Bavo en bleef gespaard bij de
grote brand in 1654. Het kerkge-
bouw, een oude katholieke kruis-
kerk, werd vrijwel in dezeifde
vorm weer opgebouwd en het is de
moeite waard om een kijkje te ne-
men in dit stijlvolle, maar echt
koude gebouw met z'n witte pila-
ren en wanden, waarop de kleurige
wapenborden schoon afsteken.
Langs de tuingracht, een van de
meest sprekende grachtjes in onze
DONDERDAG 2 SEPTEMBER
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws en Ochtendgymn., 7.30
Gramofoonmuziek, 7.45 Morgen-
gebed, 8.00 Nieuws, 8.15 Pluk de
dag, 9.00 Voor d'e vrouw, 9.05 Gra
mofoonmuziek, 10.45 Orgei, 11.00
Op ziekenbezoek, 11.45 Russische
koren, 12.00 Angelus, 12.03 Klaas v.
Beeck's orkest, 12.30 Weeroverzicht,
13.00 Nieuws, 13.20 Tenor en orgel,
13.54 Hors d'oeuvre, 14.00 Mandoli-
nata, 14.30 Gramofoonmuziek, 14.40
Voor de vrouw, 15.00 Gramofoonmu
ziek, 15.30 Piano, 16.45 Koor, 17.00
Jeugdjournaal, 17.30 Blaaskwintet,
17.50 Gramofoonmuziek, 18.30 Voor
Ned. Strijdkrachten, 19.00 Nieuws,
19.15 Leger des Heils, 19.30 Actuali-
teiten, 20.00 Nieuws, 20.15 Omroep-
orkest en koor, 21.15 Spreker, 21.30
Paderewskl (piano), 21.35 Strijkor-
kest, 22.00 Spreker, 22.15 Vocaal en
semble en orgel, 23.00 Nieuws, 23.15
Symphonisch avondconcert.
HIGVERSUM II, 415 M.
7,00 Nieuws, 7.15 Gramofoonmuziek,
8.00 Nieuws, 8.15 Gramofoonmuziek,
9.35 Arbeidsvitaminen, J0.30 Voor
de vrouw, 10.50 Voor kleuters, 11.00
Orgelconcert m.m.v bas-bariton,
11.45 Actualiteit. 12.00 Gramofoon
muziek, 12.30 Weerpraatje. 12.33 In
't spionnetje, 12.38 Pianoduo, 13.00
Nieuws, 13.20 Metropole-orkest, 13.50
Voordracht, 14.20 Solistenconcert,
15.00 Voor zieken en gezonden, 16.00
Woorden en accoorden, 17.00 Kalei-
doscoop, 17.20 Welk dier?, 17.30 Or
gel, 18.00 Nieuws, 18.20 Militair or
kest, 18.45 Sportpraatje, 19.00 Spre
ker, 19.10 Gramofoonmuziek, 19.25
Nieuws, 19.30 Beethoven-recital
door Yehudi Menuhin. viool en
Louis Kentner, piano, 20.20 Klank-
beeld, 20.55 Gramofoonmuziek, 21.30
Majoor W. G. de Bas b. d spreekt,
21.45 „Beelden uit mijn kinderjaren"
23.00 Nieuws, 23.15 Gramofoonmu
ziek.
Hollandse plaatsen is een oud huis
met een oude houten puntgevel.
Hier is het museum onder gebracht,
wat door het oudffefdkundig ge
nootschap De Rijp werd ingericht.
De burgers zagen, dat verschillende
herinneringen aan vroeger dagen
hoe langer hoe meer uit het dorp
verdwenen en door allerlei opko-
pers, die langs de huizen kwamen
leuren, voor g£6n geld werden mee-
genomen. Het werk van dit genoot
schap stellen wij zeer op prijs en
wij hopen. dat ZU °°k eens de kans
zullen krijgen aan de schone oude
gebouwen in het dorp weer een
fleurig aanzien te geven. Want het
valt iedere bezoeker op, dat het
dorp er zo armelijk uit ziet: verve-
loos zijn de huizen, slecht onder-
houden de straten, rommelig zijn
de tuintjes. Hier is voor het histo
risch genootschap De Rijp nog veel
te doen.
Knikkersport in Groot-
Schermer
Wanneer men na het bezoek aan
de Ri.jp naar de Schermer fietst en
men komt in het schilderachtige
dorp Groot Schermer, dan zal men
daar iets heel bijzonders zien. Iede
re Zondagmiddag in de zomertijd
wordt daar in het dorpje geknik-
kerd, door jong en oud, en speciaal
de volwassenen strijden met een
enthousiasme, dat zijn weerga niet
heeft. De ouden vooral hebben efen
heel speciaal spel, Ze steken een
paar centen in de' grond en probe-
ren met een stuiter de centen van
de tegenpartij te raken. Men schiet
de stuiter weg op een heel eigenaar-
i dige manier, waarbij de rechter-
duim een belangri.ike rol speelt.
De centen. die men raakt, zijn ge-
wonnen. Het gebeurt in de regel op
het looppaadje langs de huizen, dat
altijd netjes schoongeveegd is. Het
dorp is te afgelegen en het is niet
zo gemakkelijk te bereiken, daarom
is dit nog weinig bekend, maar
wanneer dit beter was, dan geloof
ik dat dit aardige gebruik wat aan
vroegere tijden herinnert, ook vele
bezoekers zal trekken, evenals de
Alkmaarse kaasmarkt.
De legende van Platte Tijs
Heel merkwaardig is het verhaal
wat U in deze streken wordt verteld
over de rover Platte Tijs. Vroeger
maakte men daar de kinderen mee
bang, nu geloven ze niet meer aan
sprookjes Platte Tijs was een boe-
reknecht in de Schermer, dlfe over-
dag het druk had op de boerderij
en s'nachts op roof uit ging. In een
herbergje in de Schermer dobbelde
hij op een gure najaarsavond met
een onbekende. Hij had reeds alles
wat hij bezat verspeeld en zette
tenslotte zijn ziel en zaligheid in.
Hij wierp toen het hoogste aantal
ogen tlvaalf, maar de vreemdeling
greep de stenen en wierp de duivels-
worp dertien. Op datzeifde ogenblik
zakte Platte Tijs in elkaar en was
dood.
Dit aardig volksverhaal heeft toch
een historische ondergrond. Want
uit de oude stukken kan men opma-
ken, dat in het midden van de 18e
eeuw een misdadiger zich schuil
hield in De Beemster ..Matthijs Wil-
lemsen, alias platte Thijs".
Het einde van een vacantietrip
In De Schermer nemen wij af-
scheiiT van het mooie Noordhoiland-
se land. Inderdaad een vacantieuit-
stapje langs de karakteristieke
plaatsjes in het Noorderkwartier
was ook een waar genot. Wij weten,
dat er nog veel meer te zien is,
maar onze vacantie is nu afgelopen
en de gewone werkweek wacht
weer. Maar wij hebben moeten er-
kennen, dat ook in het zo zeer ge-
smade Noordholland, een kaal en
koud landschap, zo zegt de vreem
deling daar houdt de beschaving
op, zo beweren anderen rijk is
aan verborgen schatten, veel rijker,
dan ge ooit had durven denken. Ge
behoeft niet te denken, dat ge per s£
naar het buitenland moet gaan om
wat moois te zien, neen, een ieder,
die zien wil, kan veel vinden in het
eigen land, zelfs in de eentonige dor-
pen van Noord-Holland.
B. Voets, Kapelaan.
Onder voorzitterschap van de
heer G. Kruyver werd in „Krasna-
polsky" te Amsterdam de jaarver-
gadering van het District I van de
K.N.V.B. gehouden.
Het voornaamste punt van de
agenda was het bespreken van de
voorlopige agenda van de komende
bondsvergadering. VooraL de ama-
teursbepalingen vormden een punt
voor een uitgebreide discussie.
De heer Koolhaas (Ajax) deelde
mede, dat de westelijke eerste klas-
sers tegen het voorstel zijn om een
versteilkste d.igradatie door te voe
ren. Hij motiveerde deze houding
met het feit, dat zoveel jongens in
Indie zijn. waardoor vele verenigin-
gen ernstig gedupeerd werden.
De aftredende leden van Bet dis-
trictsbestuur, <*e heren A. H. W.
Geurts en R. G. v. d. Wal, werden
bij acclamatie herkozen.
Bij K. B. Is afwijzend beschikt
op het gratieverzoek van Maarten
Kuiper, tot de doodstraf veroor-
deeld bij sententie van het Bijzon-
der Gerechtshof te Amsterdam.
Het doodvonnis is Maandagmor-
gen voltrokken. Kuipers was tijdens
de oorlog agent van polltle en ar-
resteerde talloze joden en andere
onderduikers.
EEN AANTAL Nederlandse bladen
heeft een foto gebracht, die
volgens verschillende onderschrif-
ten een afbeelding zou geven van
..Juliana's mantel", van de kro
ningsmantel, die door Koningin Ju
liana bij Hare inhuldiging op 6 Sept.
a.s. gedragen zal worden, of van
een afbeelding van een model daar-
van.
Het gaat hier niet om de histori
sche kroningsmantel, die door de
Oranje-vorsten op de dag hunner
inhuldiging gedragen is, doch om
een imitatie, een symbolische „kro-
ningsmantel", die een gans andere
rol zal spelen, een stuk, dat met het
historische gewaad slechts weinig
punten van overeenkomst bezit.
Er is hier echter een misver-
stand in het spel en, nu allerwege
in den lande de aandacht op de
historische kroningsmantel is ge-
(Van onze eigen verslaggever)
Abdoel Hamid Daeng Magassing,
nauw verwant aan de Inlandse
vorstenhuizen van Celebes, Burge
meester van de hoofdstad van de
Staat Oost-Indonesie en vice-voor-
zitter van het Parlement van die
staat, bezocht op uitnodiging van de
Stichting Culturele uitwisseling Ne-
derlandCuragao, Indonesie en Su-
riname, Noord-Holland. Het hoofd-
doel van zijn missie, zoals hij dat
tijdens het onderhoud, dat een onzer
redacteuren ten huize van de familie
Kraakman te Warmenhuizen met
hem mocht hebben, uiteenzette, be-
staat uit het kennismaken met de
Hollandse cultuur in meest uitge
breide zin, met het doel door we-
derzijds begrip de band tussen Oost-
Indonesie en Nederland te verste-
vigen. Hij stelde het bijzonder op
prijs, het volksleven ten plattelande
te leren kennen, niet in het minst
omdat het hem in aanraking bracht
met de landbouw, die in zijn land
nog in de kinderschoenen staat. Wat
hem hier het meest was opgevallen,
was de enorme bedrijvigheid overal.
..Gerust, uw land werkt zich er weer
bovenop" was zijn, voor ons vlei-
end, oordeel.
Dit is zijn eerste reis naar Neder
land geweest, maar hij hoopt bier
nog vele malen te komen, want dit
volk trekt hem aan. Hier huist een
energie, die in zijn land lang niet
in die mate aanwezig blijkt, en dus
ook moet worden aangekweekt.
Ja, door die landbouw hier is
Z.Ed.Achtb. gei'mponeerd. In Cele
bes wordt wel veel copra verbouwd
maar intensieve cultuur zowel als
grondbewerking met grote mecha-
nische hulpmiddelen is er nog gro-
tendeels onbekend. Daarin te voor-
zien is een eerste vereiste. Trou-
wens, om het volk vooruit te bren-
gen, en dat is het grote streven van
mr. Magassing, moet vooral het
economische leven beter op gang
komen. Daartoe zal het b.v. ook
nodig zijn om niet alleen te onder-
zoeken of het mogelijk is om Hol
landse gewassen, maar ook koeien
en paarden over te brengen. Op 't
ogenblik kent men in Celebes als
rund hoofdzakelijk de Karbouw, die
behalve als trekdier, ook voor de
vleesproductie en de op Indische
wijze bereide zuivel wordt gehou
den. De paarden zijn daar veel klei-
ner, hoofdzakelijk van Australische
oorsprong, en als trekdieren van
ondergeschikt belang.
Of de Hoge gast soms zelf van
vorstelijke bloede was?
Neen, dat hij direct van adel was
roemde hij een te groot woord, maar
dat zijn geslacht nauw aan dat der
Oost-Indonesische vorsten verwant
is, is onlochenbaar. Zijn vader
stamde uit de aanzienlijkste koop-
mansstand, die reeds in voortdurend
contact met de vorsten stond. Zelf
was Abdoel Hamid na zijn studies
in de magistratuur gegaan, om reeds
vroeg, in 1928, gemeenteraadsliJ van
Makassar te wordeti en nadien tot
burgemeester te worden benoemd.
Zijn plaats, een stad van rond
210.000 inwoners, ongerekend de ge-
zinnen van leger en marine-perso-
neel. is de meest vooraanstaande in
de Oost-Indonesische gemeenschap,
waarvan ook de Europese bevolking
snel toeneemt.
Zijns inziens was de positie der
inlandse vorsten door de nieuw ont
worpen staatsregeling aanzienlijk
versterkt. Zij nemen nu actief deel
aan de opbouw van de federatie en
vormen de grote schakels tussen
opper- en binnenlandss bestuur.
De godsdienst in Celebes en het
grootste deel van „Oost" is Maho-
medaans, gelijk mr. Magassing zelf.
Christenen wonen hier en daar ver-
spreid, alleen in het oude christe-
lijke centrum de Minahassa in grote
getale. Slechts op het eiland Bali is
het Boedhisme leidinggevend. Over
kranten gesproken (het bloed
kruipt waar het niet gaan kan), in
Celebes zijn er drie, een Chinese,
een Europese (Nederlands) en een
Inlandse, die in de taal van de Deira
(volksgroep) van Makassar schrijft.
Spr. zou het op zeer hoge prijs stel
len, indien ook een uitwisseling van
Nederlandse en Indonesische jour-
nalisten zou kunnen plaats vinden,
omdat dit tot verbetering van het
wederzijds begrip juist enorm veel
kan bijdragen. Bij voorbaat heette
spr. dan ook Nederlandse kranten-
mensen welkom in zijn land.
Wat hij hier meer ging doen?
Om te beginnen had spr. eerst de
Wieringermeer bezocht en daar ver
steld gestaan over de voortvarend-
heid, waarmede de wederopbouw
was aangevat en over de doelmatig-
heid van de landbouwbedrijven. Ook
in de gebieden rond Warmenhuizen
stond het bezoek aan diverse bedrij-
ven, collega's en instellingen op 't
programma. Daarna vertrekt hij
naar Amsterdam, want hij was tot
zijn groot genoegen uitgenodigd om
als vice-president van het Parle
ment Oost-Indonesie de feestelijk-
heden van ons Vorstenhuis van na-
bij mee te maken. Vervolgens zou
hij het bedrijfsleven van Rotterdam
en de organisaties van Den Haag
bestuderen en o.a. een vergadering
van de Ned. Ver. van Gemeenten
bijwonen. Na een bezoek aan het
Zuiden van ons land, w.o. Philips
te Eindhoven, zou het K.L.M.-vlieg-
tuig hem weder wachten om hem
met bekwame spoed naar Insulinde
terug te voeren. Aangezien over en-
kele weken aldaar het grote con-
gres wordt geopend, en hij daarbij
slechts node zou worden gemist.
Maar hij. beloofde zoveel en zo goed
als hij kon, meerdere malen terug
te komen, om Nederland en de
Nederlanders te leren kennen en
begrijpen.
Radio Moskou maakt bekenfl,
dat bij decreet van de Opperste
Sowjet elke staatsburger der
USSR het recht heeft gekregen
voor zichzelf een huis te bouwen
en dit prive te bezitten.
Het decreet stelt vast, dat man-
nen en vrouwen elk een huis van
een of twee verdiepingen mogen
bezitten, bevattende een tot vijt
kamers, in of buiten de stad. Het
betrokken bouwterrein moet aan be-
langhebbende voor onbepaalde tijd
in pacht worden gegeven. Dit ler"
rein blijft voor altijd onder hun be-
heer. Het decreet is uitgevaardigd
om de uniformiteit der wetgeving
op dit gebied te verzekeren en is de
uitvoering van een bepaling uit ar-
tikel tien van de Grondwet der
USSR, dat het recht der burgers op
een woonhuis, verworven door ar-
beid erkend.
vestigd, verheugt het ons het ge-
rezen misverstand te kunnen op-
helderen.
Een blik op de betreffende foto
maakt wel meteen duidelijk, dat
het daarop afgebeelde gewaad niet
de oude, eerbiedwaardige, histori
sche kroningsmantel der Koningin
uit het Huis Oranje is, die op het
ogenblik bijna anderhalve eeuw
oud is en die zowel door Koning
Willem I, als door Koning Willem
II, Koning Willem III en het laatst,
in 1898, ook door Koningin Wilhel-
mina is gedragen ter gelegenheid
van de plechtige inhuldiging.
Zoals de officiele staatsieportret-
ten uitwijzen heeft dit historische
gewaad zuiver een cape-model en
is het voorzien van een hermelijnen
pelerine met kraag.
De authenti'eke purperkleurige,
fluwelen mantel is versierd met
gouden, zwaard en pijlenbundel
dragende leeuwen en de mantel is
gevoerd met hermelijnbont. Het ge
waad is aan de voorzijde recht ne-
derhangend tot op de grond, met
rechte hoeken.
Dit authentieke kroningsgewaad
is niet in handen van een Amster-
damse bontwerker, doch bevindt
zich op het ogenblik, onder dege-
lijke politiebewaking, In de Dom-
stad, waar het, na een rust van een
halve eeuw, in de ateliers van de
firma Veltman, met het oog op het
gebruik bij de plechtigheden, ,een
bijzondere behandeling ondergaat,
waarbij het gereinigd ig en waar er
nu herstelwerkzaamheden aan wor
den verricht en bepaalde verande-
ringen aangebracht
Het hermelijn was ten gevolge
van de' invloed van de tijd en mede
van de bederfwerende stoffen,
waarin de mantel bewaard gewor-
den is, vergeeld, het fluweel had
zijn schone, frisse glans en kleur
gelukkig slechts tijdelijk verlo-
ren en he.t goud der versieringen
was dof en zwart geworden.
Dit alles was, dank zij de midde-
len der moderne reinigingstechniek,
met heel veel nauwgezette arbeid
volkomen te herstellen.
Daarnaast worden aan de mantel
bepaalde veranderingen uitgevoerd.
Met name is bij de mantel, die, zo
als reeds gezegd, aan de voorzijde
recht afhing tot op de grond, met
rechte hoeken, een bepaald verloop
van lijnen aangebracht, een ronde
lijn, waardoor de rechte hoeken ko
men te vervallen en waardoor 't
staatsiegewaad, dat door Koningin
Juliana bij de inhuldiging onder de
mantel gedragen zal worden, meer
zichtbaar zal zijn, dan bij het oor-
spronkelijke model het geval zou
zijn geweest. Ook de oorspronke-
lijke haaksluiting zal door een spe-
ciale, ingenieus uitgedachte, on-
zichtbare sluiting worden vervan
gen.
Als een merkwaardige 'bijzonder-
heid willen wij hier niet onvermeld
laten, dat de heer Veltman sr., de
stichter van de firma, aan wie nu
voor de komende plechtigheid het
in gereedheid brengen van de kro
ningsmantel is opgedragen. ook v66r
vijftig jaar, in 1898. voor de gele
genheid van de inhuldiging van Ko
ningin Wilhelmina, de kronings
mantel behandeld heeft
Zondagmiddag is een leerling-
vlieger van de Nationale Lucht-
vaartschool op het vliegveld Hil-
versui/i bij de start met zijn toestel
omgeslagen. Het vliegtuig kwam op
zijn rug terecht en liep enige scha
fe op. De leerling-vlieger kwam
ongedeerd van dit avontuur af.
(Van onze parlementaire redacteur)
OP VERZOEK van het Partijbe-
stuur van de Katholieke Volks-
partij is door het Centrum voor
staatkundige vorming enige tijd ge-
leden de commissie-Michielsen inge-
steld, die de mogelijkheid van kin
derbijslag aan zelfstandigen nader
zou hebben te bestuderen. Deze
commissie is inmiddels met haar
arbeid gereed gekomen en het re-
sultaat ligt zelfs als een proeve van
ontwerp voor ons.
Voor de uitbreiding van de kin
derbijslag tot de zelfstandigen voert
de commissie theoretische en prac-
tische gronden aan. Zij stelt htjt te
recht zo, dat wanneer een arbeider
in loondienst recht heeft op een
rechtvaardig loon, waarin de actu-
ele uitvoering van het recht tot ge-
zinsvorming is verdisconteerd, dit-
zelfde geldt voor de zelfstandige,
die zich door arbeid een inkomen
verwerft. Daarnaast nijpt maar al
te zeer de nood. Er zijn groepen van
zelfstandigen, aldus de commissie in
haar toelichting, wier inkomen niet
uitkomt boven 't loon van de minst
betaalde arbeiders en in het bijzon
der word! hier dan gedacht aan de
gezinnen van de kleine boeren.
Deze iioodtoestand doet de com
missie dan ook wensen, dat deze uit
breiding meer urgent zal worden
geacht dan de verbetering van de
reeds bestaande, hoewel de com-,
missie te dien aanzien eveneens
haar wensen heeft. Ook zou zij niet
mogen wachten op de algehele her-
ziening der sociale verzekering,
waarover zoals men weet enige
tijd geleden de daartoe door de
Minister van Sociale Zaken inge-
stelde commissie-van Rhijn reeds
heeft gerapporteerd. Vooral dit
laatste bewijst dat de commissie-
Michielsen de urgentie van de voor-
gestelde uitbreiding groot acht,
want ook hier moet een organisatie-
vorm worden opgebouwd, die men
straks bij de bundeling toch weer
opnieuw onder de loupe zal hebben
te nemen. Overigens maakt de com
missie het niet moeilijker dan no"
dig is.
Ook voor de zelfstandigen schakelt
zij, naar keuze, de Raad van Arbeid
en de erkende bedrijfsverenigingen
in, 'die, zoals bekend, de kinderbij
slag voor de loontrekkenden reeds
onder hun hoede hebben.
De uit te keren bedragen zullen
eveneens dezeifde zijn en men denkt
verder ook hier aan de driemaande-
lijkse uitbetaling.
Toch brengt een kinderbijslagre-
geling voor zelfstandigen al uit de
aard der zaak heel wat meer moei-
lijkheden met zich dan een gelijke
regeling voor loontrekkenden. Er
zijn zelfstandigen, die een dergelijke
bijslag niet nodig hebben, toch zul
len ook hier de sterken voor de
zwakken hebben te staan. De proeve
geeft terecht geen afronding van de
inkomensgrens naar boven en ver-
plicht dus iedereen, die anders dan
krachtens arbeidsovereenkomst een
ambt, beroep of bedrijf uitoefent,
tot premiebetaling. De commissie
ziet zelfs geen reden om r.k. geeste-
lijken hiervan vrij te stellen.
Hoe echter deze verplichting om
zich als verzekerde te laten inschrij-
ven, te controleren? Bij de loon-
trekkende loopt alles via de werk-
gever. de zelfstandige zal zich ech
ter zelf moeten aanmelden. De com
missie-Michielsen wijst er op, dat
de Raden van Arbeid reeds die zelf
standigen geregistreerd hebben, die
over personeel beschikken. Verder
zou dan de registratie van de com-
missie-Woltersom benut moeten
worden, in October '40 verricht.
Laat ons hopen, dat men hier niet
dezeifde moeilijkheden ondervindt,
die bij een gelijke regeling in Bel-
gie werden ondervonden. Overigens
zijn er natuurlijk ook strafbepalin-
gen.
Voorts is nodig, dat de betrokkene
een opgave doet /van de netto-in-
komsten welke hij uit hoofde van
zijn ambt, beroep of bedrijf geniet.
Niet overbodig voegt de proeve hier
aan toe, dat door de minister ter uit
voering van dit artikel nadere re-
gelen zullen worden gesteld. Wat
is immers het netto-inkomen? Wel
ke afschrijvingen, etc. zullen mogen
worden gedaan? In de toelichting
zegt de commissie, dat het wel
wenselijk zal zijn om aansluiting te
zoeken bij de normen van de inko-
mensbelasting. Wij vragen ons af
of dit zelfs niet zonder meer zou
kunnen. Afzonderlijke opgaven vra
gen afzonderlijke administratie, af
zonderlijke controle en brengen de
betrokkenen twee keer in de ver-
leiding om valse opgaven te doen,
ten aanzien waarvan de proeve
overigens eveneens strafbepalingen
stelt.
De opgave van de inkomsten wil
men gebruiken om de premiebeta-
lers in klassen in te delen. De com-
missie-Van Rhijn heeft in het rap-,
port over de herziening van de so
ciale verzekering de vraag gesteld,
of ook de laagste inkomens nog
premie zullen moeten betalen. De
commissie-Michielsen spreekt slechts
van een grote degressie. Ook dit
weinige kan echter voor de minst-
bedeelden nog veel zijn. Bij de loon-
trekkende wordt het afgehouden,
zelf afzonderen blijft in die geval-
len veel moeilijker. De proeve heeft
overigens in zoverre een stok achter
de deur, dat zij het recht geeft om
de premie op de bijslag in minde-
ring te brengen.
En dan tenslotte: Wie betaalt de
premie? Volgens de commissie-Van
Rhijn in het eerder genoemde rap
port zouden dat de zelfstandigen
zelf moeten doen. De heer Michiel-
sen heeft hiertegen indertijd in een
artikel in de „Maasbode" reeds be-
zwaren geopperd en prof. Romme in
„De Volkskrant" eveneens. De laat
ste deed toen de idee aan de hand:
Gedeeltelijk zelf betalen, gedeelte-
lijk doen voortkomen uit de omzet-
en weeldebelasting. Prof. Romme
was adviserend lid van de commis
sie-Michielsen en men vindt zijn
idee nu in de proeve terug. De com
missie-Michielsen schat, dat er in
totaal een millioen kinderen onder
deze regeling zullen vallen. De
kosten zouden dan zijn f 136 mill.
En uit de premies en uit opcenten
op de omzet- en weeldebelasting zou
dus een bedrag van 68 millioen
moeten komen.
De zelfstandigen zelf zullen het
graag met de commissie eens zijn,
dat doorberekening en van de be-
stemmingsheffing en van de premie
in beginsel gewenst is. Voor de con-
sument betekent dit echter, dat de
artikelen weer iets duurder worden.
En hier doet zich dan weer in laat
ste aanleg de spanning voor tussen
sociale wenselijkheden en mogelijk-
heden, waarbij de regering het laat
ste woord heeft te spreken.
Alle Duitse charitatieve orgvnisa-
ties, het Rode Kruis inbegrepen,
zijn door de munthervorming In
dusdanige moeilijkheden gekomen,
dat zij hun taak niet meer uit eigen
kracht aankunnen. Niet slechts ont-
breekt Int aan middeleh om de
noodlijdenden te helpen, doch bo-
vendien hebben deze organisaties
niet genoeg meer om hun eigen in-
richtingen en het daaraan verbon-
den personeel te bekostigen.
In verband met deze noodtoestand
hebben de vertegenwoordigers van
de Katholieke Deutsche Caritasver-
band. de Innere Mission-Evangeli-
sches Hilfswerk, de Arbeiter-^ohl-
fahrt, het Rode Kruis en de Pari-
tatische Wahlfahrtsverband de vol
gende resolutie opgesteld:
,.De onafhankelijke Duitse liefda-
digheidsorganisaties kwamen op 18
Augustus 1948 opnieuw te Frankfort
bijeen, om de gevaarlijke pdsitie te
bespreken, waarin hun inrichtingen
sinds de geldsanering zijn geraakt.
In de wetgeving ten aanzien van de
waardevermindering van het geld is
niet voorzien in overbruggingshulp
voor deze organisaties. In tegenstel-
iing tot het bedrijfsleven kunnen zij
zichzelf niet financieren door het
ten gelde maken van goederenvoor-
radon. De uitbetaling van de door
de Ministers van Financien der ver-
scheidene ..Lander" verleende hulp-
credieten stuit on onvoorziene moei-
"'-heden. De charitatieve organi
saties hebben zich met een memo
randum tot de Militaire Regering
gewend, teneinde haar hun belan-
gen en zorgen kenbaar te maken."
Zoals men weet geschiedt de be-
ediging en inhuldiging van Koningin
Juliana op Maandag 6 September in
de Nieuwe Kerk te Amsterdam in
een openbare en verenigde ver
gadering der Staten-Generaal.
Naar wij vernemen, heeft de voor-
zitter der Verenigde Vergadering
oudergewoonte een aanzienlijk aan
tal plaatsen in de Nieuwe Kerk ter
beschikking van het publielc gesteld
teneinde aan het vereiste van open-
baarheid der bijeenkomst zoveel
mogelijk uitbreiding te geven.
Een zeer groot aantal aanvragen
is reeds bij de Griffie binnenge-
stroomd en zoveel mogelijk is ge-
tracht, aan de onderscheidene ver-
zoeken om plaatsen te voldoen. Juist
met het oog hierop moest het aan
tal genodigden worden beperkt.
De openbare veiligheid vordert,
dat niemand zonder toegangsbewijS
de kerk betreedt, weshalve dege-
nen, op wier verzoek gunstig is be
schikt, een dezer dagen een toe-
gangskaart zal worden toegezonden,
gelijk ook telken jare bij de ver
enigde vergadering in de Ridderzaal
geschiedt. Het is ondoenlijk geble-
ken, alle verzoeken om plaatsbewij-
zen, welke niet of slechts ten dele
konden worden ingewilligd, afzon-
derlijk te beantwoorden.
Naar ons ter ore kwam, zijn thans
geen kaarten meer beschikbaar.
Gelet op de afzettingen en de
andere noodzakelijke verkeersmaat-
regelen rondom de Nieuwe Kerk. is
het gewenst, dat een ieder aanwezig
is op het uur, op de kaart aange-
duid.
Naar VQorts verluidt, zouden ver-
scheidene genodigden van de ver-
onderstelling uitgaan, dat hun ook
toegangskaarten voor hun echtge-
noten worden verstrekt. Men heeft
ons gemachtigd mede te delen, dat
die veronderstelling op een vol-
strekt misverstand berust.
Wel is het Nederlandse Vrouwen-
comite voltallig uitgenodigd.
De bekende Romeinse psychiater,
prof. C. de Sanctis. lieeft een
nieuwe, niet-parochiele vorm van
katholieke actie voor medici, advo-
caten, onderwijzers enz. uitgedac'nt.
Het doel is, dat al deze intellectue-
len Srnn werk geheel iri katholieke
zin verrichten. Zij moeten door in
hun beroep het goede voorbeeld te
geven, de mensen zien te winnen,
en niet zozeer door het katholicisme
rechtstreeks te verkondigen aan
degenen met wie zij in aanraking
komen.
Deze vorm van praCtisch aposto-
iaat staat geheel los van de Itali-
aanse Katholieke Actie. De deelne-
mers komen op gezette tijden bij
een om van gedachteno te wisselen.
Aan een correspondent van het
Britse katholieke weekblad „Catho.
lie Herald" verklaarde prof. De
Sanctis: ,.Wij willed hen overtuigen,
die ten onrechte menen, dat de
dogma't loi ataan van het leven en
dat b.v. het katholieke verbod van
echtscneiding en kinderbeperking
tegen de natuur en niet na te leven
Het Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken heeft
officieel medegedeeld, dat de Ver
enigde Staten plannen overwegen
voor ..internationalisatie in eni-
gerlei vorm" van het Zuidpool
gebied. De V.S. hebben zich hier-
omtrent gewend tot Groot-Brit-
tannie, Argentinie, Australie, Chi
li, Frankrijk, Nieuw-Zeeland en
Noorwegen.
De verklaring zegt, dat het Ame
rikaanse departement van buiten
landse zaken verwacht, dat deze
kwestie een uitgebreide uitwisseling
van meningen zal vereisen, bestu-
dering van voorstellen en waar-
schijnlijk ook verzoening van on-
derling afwijkende inzichten.
Voordat een dergelijke uitwisse
ling van gedachten en de noodzake
lijke nadere bestudering is vol-
tooid, aldus de verklaring, zou, naar
aangenomen wordt, geen enkel doel
gediend zijn met een conference en
daarom wordt op het ogenblik niet
over het houden van een conferen
ce gedacht.
De verklaring vermeldde niets
over de reactie van de onderschei
dene regeringen op de stap van de
V.S. Het is echter bekend, dat Ar
gentinie en Chili, die met Groot-
Britttannie een geschil hebben over
zekere streken in het Zuidpool
gebied, zich hebben verzet tegen
een internationaal bestuur.
Andgrzijds zou Groot-Brittannie,
naar verluidt, het Amerikaanse
voorstel niet ongunstig ontvangen
ofschoon het de Falkland-eilanden
in elk geval buiten het geding zou
willen laten.
De verklaring, dat een conferen
ce op het ogenblik geen nut zou
hebben, wordt beschouwd als een
verwerpen van het Argentijnse
voorstel tot het houden van een
conferentie van de belanghebbende
landen.
De Katholieke Actie in West-
Duitsland heeft richtlijnen voor de
verdeling der levenslasten uitge-
werkt. Zij vraagt onmiddellijk hulp
voor alien, die door de oorlog en
de munthervorming hun middelen
van bestaan hebben verloren. In 't
bijzonder wijst zij erop, dat de ont-
heemden gelegenheid moeten krij
gen om zich te vestigen en voorzien
moeten worden van toereiVende
woonruimte. Voor de financiering
van dit plan zullen voornamelijk
doerr de bTZittnrs van ruime geld-
middelen bedragen moeten worden
afgestaan.
17.
Juffrouw Ellen vroeg wanneer de
bruiloft plaats zou vinden. Oie
kwam door die vraag mm of meer
in verlegenheid, maar voelde dat
hij een antwoord diende te geven
en meteen beslissen moest.
„Munk zal niet kunnen blijven
leven, de dokter meent dat hij het
niet lang meer zal maken. Maar
zelfs als hij sterft, trouwen wij di
rect. dat is de wens van Munk",
zei hij,
„En het is ook het beste voor Ben-
te. Zil is nu enig kind. Ze heeft 'n
halfbrtier gehad. Munk is heel jong
in het huweiijk getreden en is drie
maal getrouwd geweest. Deze half-
broer is vele jaren geleden gestor-
ven, ik geloof dat Munk veel ver-
driet van hem beleefd heeft. In
ieder geval sprak hij niet graag over
zijn zoon. En dan is er mevrouw
Zita; weliswaar is zij genoodzaakt
j geworden, Enekaer te verlaten, maar
als ik haar goed ken, zal zij wel
proberen er terug te komen. U zult
heel wat moeilijkheden moeten
cverwinnen, meneer Offer; maar
kom zo dikwijls als U wilt bij me,
ik zal U helpen zoveel ik kan", be-
sloot de notaris met een vriendelijk
knikje.
„Ja ik moet voortmaken", zei Ole,
plotseling bedenkdnd dat Munk in
angst en spanning op hem lag te
wachten, waarna hij haastig afscheid
nam.
HOOFDSTUK VI
Ole haastte zTfb naar het winkel-
erf, waar Jorgen op hem wachtte.
Jorgen was in druk gesprek gewik-
keid met een paardenkoo^man over
een mooi koetspaard. De paarden-
koopman stelde zich voor als Johan
Vorm. Ole kende hem van naam en
wist dat hij handel dreef in mooie
paarden.
Jorgen Semillie vertelde me dat
U het bestuur over Enekaer zult
overnemen", zei hij.
„Dat is zo", antwoordde Ole, ta-
melijk gereserveerd.
„En ik weet dat U behoefte zult
hebben aan edn of twee lichte paar
den, Als Wilier alle paarden uit de
stoeterij meeneemt, hebt U geen en
kel rijpaard en geen paard voor
licht werk. Ik zou graag willen dat
U eens naar deze zwarte keek". De
paardenkoopman was eep uiterst
vriendelijk, minzaam man, daarom
stond Ole hem beleefd te woord.
Hij zei dat hij nog niet wist of hij
paarden nodig zou hebben.
„Maar waarom denkt U dat Wil
ier de paarden van de stoeterij zal
nemen?" vroeg hij_
„Dat heeft hij me zelf nog geen
week geleden gezegd. Ik heb twee
paarden zo goed als van hem ge-
kocht. Jorgen Semillie weet dat het
waar is", antwoordde de koopman.
„Dat klopt", bevestigde Jorgen.
„Ik hoorde hoe Wilier en Vorm net
vrijwel eens waren over de prijs en
zo." Ole kon hem aanzien dat hij er
het land aan had en dat het hem
ergerde.
„lk vrees dat die koop niet door
zal gaan. In ieder geval krijgt Wil
ier noch de paarden, noch de stoe
terij U kunt mijn woorden gerust
aanriemen," voegde Ole er met na-
druk aan toe, toen hij Vorms ver-
bazing zag.
Even stond Vorm sprakeloos voor
hij van z'n verwondering bekomen
was. „Wat denkt U dat Wilier daar-
van zeggen zal?" vroeg hij ten laat
ste.
„Dat interesseert me absoluut
niet," zei Ole. „Ik heb vandaag Ene
kaer gekocht, en ik heb het iand-
goed gekocht met de stoeterij en
alles, wat er bij behoort. Als Uw
weg U langs Enekaer voert, moet
U eens aankomen; maar ik denk
niet dat U Wilier zult treffen."
„Nou, dat is me wat, dat hebt U
hem dan maar es netjes gezegd,"
vond Jorgen; eenskiaps drong het
tot hem door dat Ole het druk
moest hebben, dus begon hij pogin-
gen aan te wenden, de auto te star-
ten. Ole, die nu reeds wist wat hit
inhield, stapte haastig in,
De winkeiknecht en de paarden
koopman iachten; maar Jorgen deed
of hij het niet merkte, en na de ge
wone sprongen en schokken kwam
de wagen tenslotte op gang en reed
het erf af. Jorgen wierp Oie een
verwonderde blik toe, doch met
langer dan een seconde; in de stad
moest je uitkijken en op je stuur
letten. Eenmaal goed en wel op de
landweg gekomen, kon hij zich ech
ter niet langer inhouden.
„Als U me niet kwalijk neemt zou
ik graag willen zeggen dat ik blij
pen om wat u tegen de paarden
koopman hebt gezegd. Tjonge, wat
zal dat een feest wezen, wanneer
we werkelijk van die duivel ver-
iost zijn. En als het waar is, dat hij
de stoeterij niet KrijgtEven
zag Jorgen Ole van terzijde aan,
daarop wijdde hij zich weer aan de
auto.
„Die krijgt hij in geen geval",
verzekerde Ole hem.
„Hij heeft aan iedereen, die het
maar horen wilde, verteld dat de
stoeterij van hem was, en hij heeft
verder duidelijk lalen doorscheme-
ren, dat het hele landgoed zijn.
eigendom was Ja, U moet het me
met kwalijk nemen dat geen biad-
voor de mond neem, maar het
nogai van belang, weet U, ook voor
mij."
(wordt vervolgd)
