INDRUKWEKKEND NATIONAAL SPEL in een festijn van bloemen en kleuren De militaire bevelhebbers in Duitsland vergaderen te Berlijn op kunstzinnige wijze Invoering Oostmofk in W esteUjke sectoren waarschijnlijk r Sjarifoeddm maokt zich bekend als communist Bedrijf van de Gebrs. Sluis bestaat 80 jaar Nederland huldigtzijn Ko H.M. gaf het sein tot een donderend applaus Wat willen de bouw- spaarkassen t\Ns Jacoba v. Beieren te Warmenhuizen Geallieerde Bestuursraad weer in functie? Besprekingen worden voortgezet Republikeinse socio listen gaan fusie aan met de communisten 1 rawler strandt bij Den Helder T uberculose- bestrijding onder t rundvee Vertrouwen in Schuman DE GOUDEN KROON NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD Amsterdam, 31 Augustus TOEN de Koninklijke stoet het Stadion binnengereden was, reed hij de sintelbaan op en maakte een halve ronde door het bijna volledig gevulde, Stadion naar de ore-tribune. Hier stond de Commissaris der Koningin in de provxncie Noordhol- land, I. E. Baron de Vos van Steenwijk om Hare Maiesteit en haar gasten te begroeten, waarna de Koningin haar zetel °P de ere-tribune innam. Behalve het gevolg van de Koningin hadden hier reeds talrijke vertegenwoordigers van hoge regenngscolle- aes een plaats gevonden. Toen het gejuich vermmderde, ver- hief Hare Maiesteit zich van haar zetel en nchtte zij het woord tot haar volk. (Deze rede leest men elders). BILJART-ACENDA BRON VAN INSPIRATIE Ter gelegenheid van de troonswisseling hield luite- nant-gouverneur-generaal dr. H. v. M o o k een radiorede, waarin hij tot slot zei: ,,De duizenden, die zich hier aan- eengorden, of die uit Neder land kwamen om dit zwaar gehavende land te helpen op- richten, de millioenen, die zich langzaam losworstelen uit de waan en de verwarring der oorlogsjaren, zij alien, met al hun menselijke fouten en zwakheden, putten inspiratie en volharding uit de deugden van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina. Zij heeft, als wei- nigen, gezien, dat ware demo cratie het altijd moet en zal winnen van totalitaire dwang, mits die democratie zal blij- ven een gemeenschapsideaal. Wij willen onze taak met alle kracht en toewijding voortzetten onder leiding Ha- rer Koninklijke Dochter en op Koningin Juliana alle eerbied en liefde overdragen, die Ko ningin Wilhelmina in ons wekte". WOENSDAG 1 SEPTEMBER WEERSVERWACHTING DRIE PRINSESJES WAREN LA AT OP Want zij mochten het vuurwerk zien! MENINGSVORMING EN MENINGSUITING binnen de Katholieke Volkspartij Bij het Palais de Chaillot in Parijs, waar volgende maand de 3de Algemene Vergadering der Verenigde Naties wordt gehou- den, heeft men een 'dependance gebouwd. Deze omvat een res taurant, waar 3000 maaltijden per dag kunnen worden opgediend. een wisselbank, een reis- en informatiebureau en een hospitaal. Wist U.... dat 7 van alle ge- vallen van t uberculose bij de mens veroorzaakt wordt door de runder- tuberkelbacil v dat een reagerend run ten alien tijde open lijder (dus besmettelijk) kan worden Denkt U er dan om dat U 's winters nooit kinderen in de stal moet laten spelen zolang er nog een of meer reageer- ders aanwezig zijn dat U daarom ook geen rauwe melk moet drinken of laten drinken- aldus de directeur van de Pro- vinciale Gezondheidsdienst voor Dieren in N.-Holland Vier soldaten bij overval gedood EEN BALLON BOVEN WESTFRIESLAND Ballonvaarder landde bij den Oever Originele feestrok gedragen door mariniers II II Hierna nam het spel „In Neer- land's Tuin" een aanvang. Links en rechts was de grote grasmat van het Olvmpisch Stadion herschapen m een festijn van bloemen en P'al}ten met aan beide zijden fn grote fon- tein. Tussen deze planten waren schommels en wippen opgesteld, die straks in dit spel een rol zouden spelen. Dit decor was ontworpen door Carel Bruckman in samenwer- king met de federatie van bloemen- kwekers Het spel ving aan met ner zingen door het koor van .Wilt heden" nu reden" en een proloog, bestaande uit langzaam voorgedra- gen gedichten. De teksten w6Tden .gelezen door Claudine Witsen-Elias Henk Schaer en Harry van Os. D muziek is van Max Vredonbur gui gevoerd door het Radio Philharm - nisch Orkest onder leiding van Al bert van Raalte, terwijl de teksten geschreven waren door Ben Sroman naar ideeen van de algemeen ar- tistiek leider van dit spel, Larel Brl6lS- Het Zuiden opent kwamen de vendel- Het eerst zwaaiers" van de diverse gilden uit het Zuiden van ons land ™etstadi beroemde gildevlaggen het btadi hun on binnen om Hare Maiesteit de koningsgroet te brengen. daarn Koninklijke Schutterij Sint bebas tianus uit Voerendaal. gevolgd door deputaties in folkloristische kleder- drErh waren Volendammers, Urkers, Markers, Alkmaarse ka^agers, SDakenburgers, Bunschoters, zen, Zeeuwen, Drentenaren, groepen uit Overijsel, Gelderland Brabant en Limburg, kortom in korte tijd was het grasveld in het midden va het Stadion bezaaid met alle We- derdrachten, die nog in Nederland gedragen worden. Dit boeiende spel van kleuren en licht werd onderbroken door de binnenkomst van de be- zwarte enorme Herhaaldelijk komen wij in kranten en tijdschriften van de laatste tijd de naam ••bo,uwi;P^" kas" tegen Wat wil nu zn bouw- spaarkas 'eigenlijk? Deze V^ zullen wij tr hten hier in het kort te beantwoorden. In de eerste plaats moeten wij even opmerken, dat het bouwspaar- kaswezen feitelijk dient om de w ningbouw te bevorderen, en ais zodanig verdient het m deze tbd van ongekend groot womngtekort ons aller aandacht en sympathie. Het doel van het spaarkaswezen is het bezit van een eigen woning, ook en juist vcoral under de ar- beiders te bevorderen. Duidelijk is toch wel, dat practisch iedereen. en ook de arbeider, gaarne een eigen woning zou wensen te bezitten. Voor 1946 was het bouwspaar- kaswezen uitsluitend In van particuliere instellingen Toen echter is de N V. Bouwkas Drenthe opgericht. later uitgebreid tot de N V Bouwkas Noofdnederlandse gemeenten. Teneinde te voorkomen dat minder solide bouwkassen een nadelige invlced uit zouden oefe- nen zijn de bouwkassen onder toe- zicht van de Rijksverzekermgska- mer geplaatst. Hoe werkt nu zo n spaaikas Men sluit een spaarcontract tot het bedrag van de stichtingskosten van de woning, die men wenst te bezitten. Daarna stort men maan- delijks een spaarbedrag ter grootte van f 2,voor elke f 1000. van het overeengekomen stichtmgskapi- taal Naast deze f2- Per maand kan de bouwspaarder, als hij oat wil en daartoe financieel m staat is, meer storten Na het doorma- ken van een waehttyd, welke voor- heen ongeveer 5—7 jaren beliep en oedurende welke tenmmste 20 pet. der overeengekomen stichtingskos ten moesten worden gestort, ont- vangt de bouwspaarder het bedrag der volledige stichtingskosten. Voor het gedeelte, uitgaande boven het. seeds gestorte bedrag. werd een -erste hypotheek gevest-igd ten be- hoeve van de bouwkas Deze hy- «iotheek is dan onoozegbaar. Na de br«uw van de woning is men een maandeliiks aflossingsbedrag ver- -chuldiRd van f 5.— voor elke f1000 •'an bet overeengekomen stichtmgs- Vapitaal Na verloop van 15—20 iaar heeft men dan de eigendom <*erworven van eon onbelast eigei huis Ook in Brabant wordt het bouw- -naren bevorderd. Er is een zan. Bouwspsarraad opgericht. welke met particuliere bouwsoaarkassen samenwerkt, Ook de Verenismg van Nederlandse Gemeenten bblkt het bouwspaarkaswezen welwillend gezind: 'zij heeft althans alle gf- meentebesturen geadviseerd in daartoe strekkende pevallen zeda- nige garantieverklaring te ver- strekken bij opname van gel den ei ders ter best.rljding v. d niet-ren- dabele bouwkosten, welke bi.l toe- nassing der financierlnasregebng 1945 voor rekening van net m,IK worden genomen en waann bijdra- gen worden verstrekt. Naar wij vernemen. wordt ook in Noordhollandse gemeenten over- wogen of de wenselijkheid bestaat hier iets te doen. kroon, in blauwe gala-uniformen en ge- flankeerd door vrouwen uit de Nederlandse bloemenwereld, die ook de enorme purperen sleep droegen. Na een rondgang door het neie Stadion werd deze kroon ten slotte in het midden van het veld gezet, waar de zon vrij spel had en c talloze witte simili edelstenen deed ^ToerTwerd het Stadion gevuid met honderden weeskindertjes en deputaties van arbeiders Uit grote Nederlandse bedrijven en na- dat deze ook hun groet aan de ju- bilerende Vorstin hadden gebracht. ving het derde tafreel aan, voor- stellende de herfst. de sombere da- gen van ons land in de 50 jaren lange regeringsperiode van H. m. de Koningin. Het platform waarop de troon rustte werd bedekt met een zwart floers ten teken van rouw' zeer spoedig daarna marcheerden met strarhme pas soldaten van de Koninklijke Landmacht het Hon. Indische Leger, de Kon®^e Luchstrijdkrachten en de KomnK- liike Marine het Stadion binnen en zij trokken, ten teken van de p- vrijding van ons land, het floers weg. Toen was het de beurt aan de ouden van dagen en daarna ^wa- men de studenten van de diverse theologische faculteiten en schulen en seminaria der diverse congrega tes het Stadion binnen om met. een dankgebed God te danken voor de zegenrijke regering van H. M. Ko ningin WUhelmina en Zijn zegen op haar verdere levensweg at te smeken. Wederom klonk het Wilt heden nu treden door het Stadion. Daarna betraden weer de deputa ties van Neerlands folklore de gras mat en zij ndmen de kroon op en droegen hem rond, gevolgd door een stoet van wel meer dan ruiters en amazones van de Kon nk liike Nederlandse Federatie van t nndeliike Ruitersverenigingen, ge- tooW met rood-wit-blauwe vlaggen en hun verenigingsvaandels. s Toen zij de ereloge passeeiden verhlef de Koningin zich van haar zetel en gaf het sein voor een don derend applaus. dat uit het he Stadion opkwam. Daarna begaf stoet zich naar buiten en begon he grote zegetocht door de stad Am sterdam. Kort daarna reden weer de koninklijke rijtuigen voor en steeg Hare Majesteit gevolgd door H K H. Prlnses Juliana, Z. K. Prins' Bernhard en ditmaal de Prin- sesjes Beatrix en Ireentfe m het J- tuig Margrietje volgde tezamen me Mevr. M. A. Pennink m het tweede rijtuig. De agenda van de Europese- en wereldkampioensehappen bl?iaiten in de verschillende cadres ziet er voor het seizoen 1948—1949 als volg uit: 9"t.m. 12 December 1948 te Lissa- bon: Kampioensc/.ap van Euiopa Ll6rt.'m. 9 Januari 1949 te Den Haag kampioenschap van Europa 47/2. 27 t.m. 30 Jan. 1949 te Lausanne: kampioenschap v. ®ur°pa drl?ba" 3 t.m. 6 Maart 1949 te Parijs. kampioenschap van Europa 71/2. 3:0 Maart t.m. 3 April 1949 te Am sterdam: wereldkampioenschap 41/1 29 April t.m. 1 Mei 1949 te Cai a- cas: wercldkampioensch, driebanden 26 tm. 29 Mei 1949 te Madrid. wereldkampioenschap Libre 16 t.m 19 Juni 1949 te Antwer- pen: kampioenschap van Europa. Fantaisie classique. Het cadre 45/2 is verandcrd in 47/2 met middenvak niet meer vrij. WARMENHUIZEN. Een stuk, dat geen uitgesproken jubileum- stuk is, maar dat toch uitstekend in de sfeer van deze feestdagen past. Het is een episode uit de stnjd tussen de Hoeken en Kabeljauwen. Een strijd om Holland, en al kun- nen we geen bewondering hebben voor de intriges en slinkse streken van sommige onzer voorvaders- die, zoals zij zelf zeggen, een voorbeeld moesten zijn voor het gewone volk, we hebben wel bewonderjng voor het goede spel, dat wij te zien kre- gen De spelers hadden hun rol uit stekend begrepen, en wisten het publiek de gehele avond te boeien. De duidelijke, min of meer plech- tige uitspraak deed niets af aan het vuur van het sjiel en bracht het grote voordeel mee, dat men overai zonder moeite de spelers woord voor woord kon verstaan. De sier- lijke kleding, de prachtige omge- ving en het goede spel brachten ons naar de middeleeuwen, toen er onder de strijd ook verlangd werd naar vrede en er door de hoofdper sonen zo duidelijk werd gezien, dat deze moest komen door de liefde. Een woord van lof voor de regis- seur de heer Jac. v. Baar, die kans heeft gezien om in betrekkelyk korte tijd het stuk in te studeren en een spel ten tonele te brengen dat een ieder ten voile bevredigt. Medegedeeld door het K.N M.I. te De Bilt. gf/dig tot Donderdagavond OVERWEGEND DROOG WEER lets koudere nacht en ochtend met meest zwakke wind en op enkele plaatsen nevel of mist. Morgenoverdag: toenemende be- wolking, maar overwegend droog weer. Matige, in 't Noor- den van het land nu en dan vru krachtige Westelijke wind. On geveer dezelfde temperatuur als vandaag. ON OP VALLEND begaf het prin- selijk gezin zich Dinsdagavond naar het vuurwerk op het zandter- rein aan de Stadionkade. En terwijl de tienduizenden daar aan de rand van de hoofdstad onbewust van de aanwezigheid der koninklijke gas- ten met bewondering het fraaie schouwspel gadesloegen, uitten de drie prinsesjes kreten van bewon dering bij de hoog opstijgende vuurpijlen. Voor Beatrix, Irene en Margriet vormde deze avond een hoogtepunt van de feestviering. Het was ver na kinderbedtijd. toen zij misschien een tikje vermoeid, maar nog enthousiast pratend over de verblindende vuurwerkwaterval, plaats namen in de gereedstaande wagen. die met gezwinde spoed te- rug reed naar het paleis aan de Dam. Tegcn half elf kropen drie gelukkige prinsesjes na een opwin- dende dag. die in de avonduren zijn bekroning had gevonden, onder de wol. Naar wij vernamen is de Stich- ting ICatholiek Gemeenschapsoord .Drakenburgh" voornemens binnen- kcrt een samenspreking te orgam- seren, waarbij het vraagstuk van de vrije meningsvorming en menings- uiting binnen de Katholieke Volks- partij aan de orde zal worden ge- steld. Het bestuur van de Kath. Volkspartij, alsmede van het Cen trum van Staatkundige Vorming hebben bereids hun voile medewer- king toegezegd. De bijeenkomst zal worden ge- houden op het bekende landgoed van de Sticbtins ..Drakenhurgl.te Baarn. Tele!. 9803 (K2950). r\E Amerikaanse, Britse, Franse en Sovjeiische militaire gou- U verneurs van Duitsland zijn Dinsdagmiddag bijeengekomen in het gebouw van de geallieerde bestuursraad in de Amen- kaan sector. JET DUITSE NIEUWSBUREAU D.P.D. (Britse zone) maakte be ll kend, dat het resultaat van de conferentie is, dat de Geal lieerde Bestuursraad van Dinsdag af weer functionneert. Het Duitse persbureau Dena (in du Amerikaar.se zone) me Lit, dat de geallieerde Uftuurscmd vVocrs- dag bijeenkomt. Daarentegen heeft het Duitse persbureau DPD (Britse zone) zijn bericht, dat de bestuurs raad weer gaat functionneren, in- getrokken, terwijl het Duitse pers bureau ADN, (Sovjetzone) geen melding heeft gemaakt van een weer actief I orden van genoemde raad. De gouverneurs zouden op grond van uit Moskou ontvangen instruc- ties bijeen zijn gekomen Msn meent, dat zij beraadslaagd hebben over het herslel der verbinding met Berlijn ovur land en over de in voering van de Oostelijke mark als emge Berlljrise valuta. Na de bijeenkomst is officieel meegedeeld, dat er nog verdere sa- menkomsten zullen zijn. Volgens Reuter's correspondent vestigden de Gouverneurs bij het verlaten van de conferentiekamer de indruk in een goede stemming te zijn Op de vraag, of de vergadering in vriendschappelijke sfeer was ver. lopen, antwoordde de A i.ierikaanse militaire gouverneur, Clay: ,.Dat nangt af van wat men onder ..vnendschappelijk" verstaat." Volgens D.P.D. (Britse zone) hebben de militaire gouverneurs tu- dens hun bijeenkomst subcommis- sies gevormd ter behandeling van het vraagstuk van het opheffen der Berlijnse blokkade en van het m- voeren van de Qostmark in Berlijn niet zouden onder viermogendhedencontrole. Het bericht van D.P.D., dat een Franse bron aanhaalt, is niet offi cieel in Engelse, Amerikaanse of Sowjet-Russische kringen bevestigd. Volgens D.P.D. is een menings- verschil gerezen tussen de weste lijke militaire gouverneurs en Maar- schalk Sokolofsky, Sokolofsky zou zich tegen controle der vier mo- gendheden over het uitgeven van de mark der Sowjet-zone verzet hebben en slechts een zekere mate van „supervisie" en dan nog alleen over reeds circulerend geld wensen Verdere besprekingen met Molotof. Volgens de onder Sowjet-Russi sche contrble staapde Berlijnse ra dio neemt men in politieke kringen te Moskou aan, dat zeer binnenkort verdere besprekingen tussen Molo tof en de drie westelijke afgevaar- digden zullen worden gehouden. De vier Geallieerde militaire be velhebbers in Duitsland zullen vandaag weer biieenkomen om de besprekingen betreffende een op- lossing van de valuta-kwesties te Berlijn voort te zetlen. Men ver- wacht, dat bet voornaamste on- derwerp zal ziin de intrekking van de westeliike valiuta en de invoering van de Oostmark in de westelijke sertorcn onder een be- paalde rontrole van de vier mo- gendheden of toezicht van de. westerse bezettende mogenubeden. In Russische kringen zou .men ge- zegd hebben, dat de militaire gou verneurs van hun regeringen op- dracht gekregen hebben aanbeve- lingen te doen voor een regelT§ van het valuta-vraagstuk, doch dat zij de kwestie van de Russische blokkade van Berlijn ni aanroeren. Wgprnemers te Londen maken zich geen illusies over de moeilijk- heden. die overwonnen moeten wor den alvorens er sprake zou kunnen zijn van een nievjve poging der be- zettende mogendheden om de gehele Duitse kwestie op te lossen. Volgens geloofwaardige berichten zou premier Stalin tijdens de re- cente besprekingen te Moskou ter- loops de kwestie van de vorming van een regering voor West-Duits- land aangeroerd hebben en te ver staan hebben gegeven, dat hij hier- op wilde terugkomen. Men neemt aan. dat de militaire gouverneurs zich een week tijd zul len gunnen om hun taak te vol- brengen. EATAVIA, 31 Aue. (Reuter) De rppublikeinsc socialistische party, waar van de voormance repubh- keinse minister-president Amir Siarifoeddin voorzitter. is. neeii besloten een fusie aan te gaan met de republikeinse communis- tiscbe partlj, aldus maakt Antara heden bekend... Bij oc aankon- diging dezer fusie vrrklaarde sja- rifoeddin. volgens Antara, dat hij sinds 1938 In het gehcim lid van de communistisehc parti) >s ge- wefst Van de vier partiien, waar. uit de linkervleugel van de Repu- bliek bestaat. hebben er thans twee een fusie met de commuis- ten aangegan. Aneta meldt nader uit Batavia: Amir SjaritoedOin, de oud-pre- mier van de republiek en .yoorzit- ter van de ,.Partai Socialis heeft verklaard, sedert 1938 lid te zijn geweest van de ..Partai Kommunis Indonesia" (de communistische par- tij in de r?publiek), ..hoewel ille- gaal" DeZe bekendmaking had plaats bij de uitgifte ener verkla- nng, dat Sjarifoeddin's Partai So cialis Desloten heeft. een fusie aan te gaan met de Partai Kommunis Indonesia. Sjarifoeddin verklaarde verder, dat de „Gerindo" (een In- donesische volksbeweging, die al voor de oorlog bestond), waarvan hij de leiding had, in werkelijkheid een communistische partij was Uit Djogja meldt Antara, dat, naar Sja rifoeddin uiteenzette, hij ind'ertijd door de Japanners werd gearres- teed, uitsluitend omdat hij commu nist was. Naar Aneta verder seint. voegt ..Antara" hieraan toe, dat drie der uit vier partijen bestaande linker vieugel in de republiek (bet de- mocratische Volksfront) thans zijn opgcr'omen in de Partai Kommunis mc.onesia Het is nog niet bekend. wat het vierde lid. de Pesindo (de republikeinse Jongeren-organisatie) zal beslulten. Antara herlnnert er ten slotte aan, dat de Sobsi (het verbond van republikeinse vakver- enigingen. wayvan bekend is, dat het het Volksfront steunt, kort ge- leden ook in het politieke vaarwa- ter der Partai Kommrnis is geko men. De beruchte kcizersbult, ongev. 5 mijl bewesten de kust van Den Helder, heeft opnieuw zijn tol ge- eist. Bij mistig weer liep gister- middag om 5 uur op deze verra- derlijke plek, waarop kort na de bevrijdif.g het Deense s.s. ..Lilian een heroische strijd van meer dan 10 dagen leverde om Ios te ko men, de ongeveer 350 ton me-, tende trawler „En Avant" der Rederij De Daad uit IJmuiden aan de grond. De bemanning van het bootje telt plus minus 12 koppen. De reddingboot ,,Dorus Rijkers spoedde zich tegen 8 uur de haven dit en de zee op, Ook vertrok in de loop van cte avond de sleepboot „Nestor" naar de plaats des onheils, waar de trawler inmiddels met een roeiboot een anker heeft uitgebracht en ver- volgens pogingen in het work stelde zich aan de ankerketting van de keizersbult af te hleuwen. Om 21,15 uur meldde de ..Dorus Rijkers" radiografisch dat zij langs- zij de trawler lag op de Keizers bult, De ,.En Avant" is de ..IJmui den nr 8". Schipper Bot. van de reddingboot pleegde overleg met de bemanning van de trawler, Het weer was zeer gunstig, zodat er deze avond weinig gevaar dreigde De ..E11 Avant" was op de thuis- reis naar IJmuiden na een tocht over de Noordzee op vlsserij. De ..En avant" is om 5 min. voor e£n op eigen kracht losgekomen, Het schip is opgestoomd naar 'Jmuiden, waar het vanmorgen bin- .lenliep BATAVIA, 1 Sept. (AneVO Hedenmorgen om vier werd door een Chinese millicien-soldaat in de vliegbasis Kali Djati (Noord- Oost Poerwakarta) een aanslag gepleegd op een aantal slapende militairen, aldus meldt de dienst legercontacten. Vier soldaten, van wie twee Ambonnezen, werden gedood, terwijl twee soldaten le-. vensgevaarlijk werden gewond.. De dader is voortvluchtig. Naar alle waarschijnlijkheid was on- derlinge ruzie de reden tot deze aanslag. De Franse Nationale Vergade ring heeft gisteren aan Schuman met 322 tegen 185 de bevoegdheid gegeven een nieuw kabinet te vor- men. Schuman verkreeg 11 stemmen meer dan het vereiste minimum. Er waren ongeveer- 100 onthoudin- gen. De zitting van de Nationale Vergadering is tot heden ver- daagd. Robert Schuman gaf te voren een uiteenzetting over zijn pro- gramma. Hierin verklaarde hij o.m. dat de yrijheid van Frankrijk op het spel stond Voorts wees hij op de ernst van de financiele en eco- nomische toestand in het land, maar naar zijn mening was geen grond voor defaitisme of pamek aanwezig. ..Redt de franc en gij redt de vrijheid" zei hij. De besprekingen te Moskou noemde hij een vooruitgang en hij meende dat Frankrijk zijn traditio- nele buitenlandse politick moest blijven volgen en de banden tussen de volkeren verstevigen. Schumann's eventuele regering zai actieve steun blijven verlenen aan de gedacht.e van een ..Europees parlement" Ter gelegenheid van het afsluiten van de regeringsperiode van onze Vorstin hebben reeds vele herinne- ringsalbums het licht gezien, ver- zorgde uitgaven voor iedere beurs, van kleine brochures tot dikke boekwerken. Een der mooiste gedenkboeken dat wij onder de ogen kregen is echter wel „De Gouden Kroon" ge weest, een uitgave van de Spaarne- stad, waaraan bekende figuren uit het Nederlandse literaire leven van de laatste tientallen jaren mede- werkten. Zo vonden wij er bijdragen van Anton van Duinkerken, Antoon Coolen Dr. P. H. Ritter Jr., Ina Boudier-Bakker en vele anderen. Verlucht met tal van mooie photo's in koperdiepdruk krijgen we uit een aantal harmonisch bij elkaar Dassende fragmenten een beeld van het leven en de daden van Konmgm Wilhelmina vanaf het gedenkwaar- dig jaar 1898 tot de dag van heden. Een rijk boekwerk, dat iedere Ne- derlander. wien de geschiedenis van het Huis Oranje ter harte gaat, gaarne zal bezitten. ENKHUIZEN Een der grote zaadteeltbedrijven, die wereldver- maardheid genieten, bestaat 80 jaar. Dit jubileum trekt zozeer de aan- dacht, dat dit in verschillende vak- bladen wordt gememoreerd Gezien de interessante bijzonderheden voor ons gewest moge hier een uittreksel volgen uit het blad .,De Zaadwereld van 15 Augustus j.l. In 1832 begon een kleine land- bouwer. Pieter Sluis te Andijk, met de teelt van groentezaden en de verhandeling hiervan. Het was een bescheiden bedrijfje, dat zich echter regelmatig ontwikkelde en uit- breidde en, toen Pieter Sluis in 1868 overleed. besloten zijn beide zoons Jacob en Pieter dan ook de zaak onverdeeld voort te zetten. Van dat jaar af kan dus geaproken worden van ..Zaadteelt en Zaadhandel Ge- broeders Sluis". Pieter emigreerde reeds na enkeie jaren naar de Verenigde Staten. zodat de leidmg uitsluitend kwam aan Jacob, die zeer geleidelijk zijn handel wist uit te breicjen en die ook ree<3s enige afzet wist te vinden in het buiten- land, vooral Duitsland. Zodra de spoorlijn Amsterdam— Hoorn doorgetrokken was tot Enk- huizen, werd het wenselijk geacht het bedrijf op te nemen in het zich steeds uitbreidende spoorwegver- keer: de Enkhuizer Courant van 9 October 1878 bevatte dan ook de volgende advertentie: „De ondergetekende bericht met dezen, dat hij verhuisd is van An dijk naar Enkhuizen (Westeinde). verzoekende vanaf heden alle brie- ven en telegrammen voor hem be- stemd aldaar te zenden Mij ook hier tot het leveren van Tuin- en Landbouwzaden in ieders gunst sanbevelende heb ik de eer met Hoogachting te zijn, Uw dw. dienaar Jb, Sluis Pz„ fa. Gebr. Sluis." Zulk een verhuizing was nu niet direct een eenvoudige aangetegen- held, want ook toen schijnt er schaarste aan bouwmaterialen ge- heerst te hebben, Er werd een boe- renplaats, genaamd „De Kooij" te Andijk aangekocht, afgebroken, in schuiten naar Enkhuizen vervoerd en aan het Westeinde aldaar weer opgebouwd! Dit gebouw is sinds. dien en ook heden ten dage nog als opslagruimte van zaad een onder. deel van de bedrijfsgebouwen. Na de dood van Jacob werd de leiding van het bedrijf overgenomen Under gejuich van 500 kinderen en geescorteerd door honderden kieine ballonnetjes steeg comman dant Boesman met twee passagiers met de historische luchtballon van dt Haagse ballonclub gistermiddag te Amsterdam op om een Oranje- tocht te maken boven feestend Ne derland. Na enige tijd dntrolde de heer Boesman een lange Oranje- wimpel, die de verdere tocht aan het mandje onder de ballon wap- perde. Spoedig verdween het ge- vaart in Noordelijke richting en de heer Boesman verwachtte ergens bij Enkhuizen te kunnen landen. In alle plaatsen, die de ballon passeerde werd vol op feest ge- vierd en cfzeral klo/ken via micro- foons en versterkers hartelijke groeten en goede wensen. De da ting geschiedde langs de zoom van de weg Hoorn—Den Qever, op on geveer zes Km, afstaAd Van de Waddenzee. Een motorrijder en vijf automobilisten waren er in ge- slaagd, de ballon op zijn vaart te volgcfi en waren kort na de lan ding ter plaatse. De ontvangst van de bevolking was zeer hartelijk en met vereende krachten werd de kostbare ballon naar Hoorn overge- bracht, vanwaar de terugreis over de begl ne grond kon geschieden. Door mil). J. StapelBras, die o.m. namens de gemeente Sijbekarspel op 2 September a.s. zal deelnemen aan het de file, te houden op het Binnen- hof te Den Haag ter gelegenheid van het Regerings-jubileum van H. M. de Koningin, is voor dat doel een feestrok ont worpen, welke op even kunst zinnige als originele wijze is vervaardigd. Ruim drie maanden is zij met de bewerking ervan bezig geweest en het resultaat ge- tuigt behalve van originaliteit ook van een schier eindeloos geduld, waarbij de rok als een historisch kunstwerk kan wor den bestempeld. De talloze lap- jes, die het geheel vormen, zijn afkomstig uit bijna alle delen der wereld. Om slechts een korte en onvolledige greep uit het kleurrijke geheel te doen, noemen wij de inhuldiging van Koningin Wilhelmina op 6 Sep tember 1898, waarna in bonte rij met verschillende symboli- sche uitwerkingen de vijftig jaren tot 1948 op dikwerf ver- rassende en artistieke wijze tot uitdrukkin g worden gebracht. Speciale aandacht is voorts be- steed aan het eigen familieleven en bezettingsjaren, terwijl de na-oorlogse periode, zowel in Nederland als in de overzeese gebiedsdelen, al even volledig is weergegeven. door zijn zoon Joost, die het, on- danks vele moeilijke jaren, tot grote bloei wist te brengen en die het ini- tiatief nam tot de exporthandel, die nog steeds van geringe betekenis was en die zich tot slechts weinige landen beperkte, uit te breiden tot de landen overzee. Zo werd toen de basis gelegd voor de later zo uitge- breide relaties met vrijwel alle lan den ter wereld, waar zaad gebruikt wordt. De grote vlucht van deze export heeft hij echter niet meer mogen beleven daar Joost reeds in 1917, op 52-jarige leeftijd, overleed. De belangen van de zich ontwik- kelende Amerikaanse export wer den behartigd door zijn oudste zoon Jacob, die reeds sinds 1908 ^in de Verenigde Staten woonachtig was, doch die na de dood van zijn vader in 1919 naar Enkhuizen terugkeerde. De andere zoon, Abraham, die se dert de dood van zijn vader de lei ding te Enkhuizen had, trok zich in 1921 terug om een eigen bedrijf te stichten, zodat sindsdien de directie bestond uit de tegenwoordige di recteur, de heer Jacob J. Sluis en zijn jongere broer, Pieter Sluis. Deze laatste emigreerde in 1935 naar de Verenigde Staten. Het zou ongetwijl|eld belangwek- kend zijn een uitvoerige geschied- beschrijving van dit bedrijf te be zitten, vooral omdat de ontwikke- ling ervan geheei parallel gaat met de ontwikkeling van de Nederlandse tuinzaadhandel, waarvan het een der oudste leden is.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 5