NIET EEN, MAAR TWEE WERELDEN
t
w
Luisterrijk besluit van de feestviering
der Katholieke Actie in Rome
HAAGSE
BRIEVEN
Marshall schiep nieuwe politiek
Nachtwake herschept St. Pietersplein in 'n hchtzee
PARIJS IN
HET NAJAAR
DERCD~PAARDEN
Te Berlijn wordt de toekomst van Europa
beslist
De officiele statiefoto van H.M. Koningin Juliana
Sober maar
smaakvol
Dinsdag 14 September 1948
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD
EEN STANDBEEUD VAN
MGR. POELS
Landarbeiders willen
reen wifrtebrood
Belgische gesneuvelden
herdacht
De vrijheidsfakkel
-
FEUILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
(Van onze parlementaire redacteur)
DE TRIBUNE op het Binnenhof
wordt afgebroken en de laatste
toeristen komen er dit jaar dus nog
vroeg genbeg. 't Uitzicht is nu weer
vrij en de rust is binnen de oude
muren teruggekeerd.
Ook de Volksvertegenwoo'rdiging
komt voor „Prinsjesdag" niet meer
in openbare vergadering bijeen,
maar deze rust is slechts schijn.
Woensdag zijn de Tweede Kamer-
leden al weer in hun afdelingen on-
dergedoken om de behandeling van
niet minder dan vier en dertig wets-
ontwerpen voor te bereiden. Als de
bel straks luidt voor de nieuwe
parlementaire ronde, komt er dus
heel wat werk aan de winkel.
De openbare behandeling van de
„Oorlogsschade", de „Pubilekrechte-
lijke bedrijfsorganisatie", de „On-
dernemingsraden" etc. zal veel tijd
vragen. Het zelfde geldt voor de
wetsontwerpen, die de hervorming
van het Koninkrijk nader zullen
moeten uitwerken. Voeg hierbij de
vele weken vergende begroting, het
hopenlijk eveneens vele, dat de
nieuwe regering nog in petto zal
blijken te hebben en men vraagt
zich nu reeds af hoe dit alles in de
komende zittingsperiode zal kunnen
worden afgedaan.
De volksvertegenwoordigers bij
voorbaat kracht en wijze zelfbeper-
king toewensend, is het nuttig ons
er onderwijl eens op te bezinnen,
dat de zo juist aanvaarde Grond-
wetswijziging, voor wat de hervor
ming van het Koninkrijk betreft,
ook de durende en bezielende mede-
werking van het volk behoeft.
Dit besef werd vooral bij ons
levendig, toen wij tijdens de behan
deling van bedoeld ontwerp in de
Senaat, de vertegenwoordigers van
Oost eii West tegenover ons op de
gereserveerde tribune zagen zitten.
De mannen van de Oost zijn bruin
en behoren tot een ander ras. Tot
nu toe stonden hun volkeren onder
ons bestuur. Zij zaten daar dan ook
nog wat ver en ge'isoleerd. In het-
geen beneden besproken werd hoor-
den zij vooral het grote uur van de
vrijheid slaan. Ook wij willen de
wijzers geenszins meer terug zetten,
maar wij blijven toch ook wensen,
dat tevens een nieuw -tijdperk van
samenwerking zal zijn ingeluid.
Samenwerking, maar hoe? Achter
de regeringstafel mag een jonge,
energieke bewindsman staan, die
het bekoorlijke plan van een nieu
we staatsrechtelijke constructie ont-
vouwt, waarin blank en bruin ge-
lijkberechtigd zullen samenwerken,
het zal moeilijk werkelijkheid kun
nen worden wanneer wij ons niet
alien opmaken om met hem in deze
richting te denken en te geloven.
Dat is een grote en een grootse
opgave. Ons volk, dat in het ver-
leden 'vaak grote mogelijkheden
heeft verspeeld, omdat het te klein
dacht, moet dit wel beseffen. Bij alle
problemen van de dag heeft zich
voor iedereen een nieuwe taak ge-
voegd: Te leren leven in die ge-
durfde constructie, waar de vorige
week de eerste steen voor werd ge-
legd. Onze volksgemeenschap zal
zich nu ook in wezen met de mil-
lioenen van Oost en West moeten
verruimen.
Tot dan toe zijn onze gedachten
altijd uitgegaan naar „de volkeren
overzee". Nu moeten wij onszelf
leren deze volkeren nader te treden
als medeburgers in de Unie. Hadden
wij dit eerder leren doen, verzuchten
wij op dit ogenblik, maar liet is
hopenlijk nog niet te laat.
Deze nieuwe geest moet merk-
baar worden irr de verhouding hier
te lande tussen Nederlanders en
medeburgers uit Oost en West. Zij
moet de soldaat bezielen, 't Marva-
meisje en al degenen, die naar ginds
trekken, niet meer met de bedoe-
ling om er zuchtend hun pensioen
te halen, doch met de wil om er
met en tussen hun medeburgers te
leven en te werken, zoals de besten
vroeger trouwens ook reeds deden.
Wij gaan in Indonesie weer iets
groots doen, heeft de jonge minister
van „Overzeese Gebiedsdelen" ge-
zegd, maar ditmaal sainen. Het ware
te wensen, dat mr." Sassen een ge-
legenheid vond om deze gedachte,
speciaal voor onze jonge mensen
nog eens nader uiteen te zetten en
ook blijvend te propageren. Wij
menen dat de overheid in deze ook
buiten de Kamer een taak heeft.
Maar om tot onszelf terug te ke-
ren, wij denken verder vooral aan
gezin en school. De opgroeiende
generatie zal men zeker niet meer
met koloniale gedachten mogen be-
smetten, haar moeten de nieuwe
verhoudingen nu van meet af aan
worden bijgebracht. Denkt men ook
bij „Onderwijs, Kunsten en Weten-
schappen" hier wel voldoende aan?
De grote vraag waar het bij de
nieuwe constructie om gaat is of het
inderdaad mogelijk zal blijken om
in de Unie de scheidslijn blank en
bruin uit te wissen. Neen, zeggen
de tegenstanders. Zouden zij gelijk
krijgen, dan is een scheiding dus op
de duur onvermijdelijk of blijft
hoogstens gezamenlijke behartiging
van bepaalde belangen door twee
staten over. Wil men de Uniege-
dachte echter een diepere zin geven,
dan moet men geloven dat het
inderdaad mogelijk zal blijken om
deze tegenstelling te overbruggen.
Ook in deze is dan echter nodig,
dat met de meeste spoed begonnen
wordt om in de nieuwe verhoudin
gen te leren denken en werken. Be-
lijders van dezelfde godsdienst hier
en ginds moeten elkaar nader ko
men en hetzelfde geldt voor cultu-
rele, sociale, politieke, jeugd- en
vrouwenverenigingen. Er moeten
onzerzijds uit al deze geledingen
delegaties naar Oost en West en wij
moeten soortgelijke delegaties hier
ontvangen. Wij moeten over en weer
banden leggen en elkanders werk
leren kennen en waarderen. Op onze
vergaderingen moeten Indonesiers,
Curagaoenaars en Surinamers spre-
keri. ook geen grote bijeenkomsten
meer zonder vertegenwoordigers
van Oost en West. Wij moeten leren
werkelijk samen te leven en samen
te streven. Wanneer wij zo zelf de
Uniegeest niet kunnen kweken, dan
zullen de Uniebouwers ongetwijfeld
tevergeefs werken. Wij ontveinzen
ons niet, dat met dit alles grote
bedragen gemoeid zullen zijn, maar
waar eigen middelen onvoldoende
blijken zou de overheid kunnen
helpen.
(Van een bijzondere medewerker).
TOEN DE CANADESE ministerpresident Mackenzie King na 25
jaar de verantwoordelijkheid der regering te hebben gedra-
gen heenging, werd Louis Saint-Laurent zijn opvolger. Met grote
duidelijkheid heeft deze in een redevoeringenreeks tussen 5
Maart en 29 'April van dit jaar zijn politiek ontvouwdL „De
wereld is geworden tot twee werelden herhaalde hij telkens
weer, en niet zonder bitterheid. „Wij moeten de onze handhaven
en stellen tegenover de communistische; derhalve tegenover de
totalitaire en reactionaire maatschappij der communisten een
vrije maatschappij vormerj, welvarend en volgens vooruitstre-
vende ideeen".
Het is op dit door Louis Saint-
Laurent geconstateerde, hoewel be-
treurde, feit, dat ook Washington
zijn buitenlandse politiek heeft ge-
'~>°Roosevelt's bevredigingspolitiek,
die van het „apeasement", was reeds
onder Marshall's voorganger een
mislukking gebleken. Sterker, zij
werd als uiterst gevaarlijk onder -
kend: Stalin, het communisme, zou
nimmer te verzadigen blijken en de
ene concessie zou automatisch de
andere oproepen.
Wat Byrnes als secretaris van,
staat reeds had moeten vaststellen,
werd de grondslag van Marshall's
politiek tegenover d§ chantagepoli-
tiek van Molotof.* Marshall begon
met een reorganisatie van zijn de-
partement. De algemene directie-
ven, die gevolgd moesten worden,
werden door een ..planning staff
onder Kennan en Chip Bohlen op-
gesteld; een derde, Norman Armour,
moest zorgen dat zij gecoordineerd
werden gevolgd.
Marshall's nieuwe politiek
Hoe zag het plan er uit?
Voorlopig moest het feit van Rus-
land's macht, buiten de grenzen ge-
treden door Molotof's eeuwige
„neen's" en zijn reeks staatsgrepen
in de nabuurstaten, worden geaccep-
teerd. Elke uitbreiding buiten het
„ijzeren gordijn" echter moest met
kracht worden bestreden.
Vandaar, dat vanaf Marshall's op-
treden een actieve buitenlandse po
litiek werd gesteld tegenover de
Eussische: in Iran, in Turkije, in
Griekenland, in Triest, enin
Berlijn.
Altijd bereid blijvend tot onder-
handelen, steeds de deur open hou-
dend voor besprekingen, moest men
uitgaan van de stelling, dat de
mooie woorden van Rusland over
vrede en erkenning der nationali-
teiten niets meer waard gebleken
waren dan de talloze beloften van
Hitler, voor wie de apeasementpoli-
tiek van voor de oorlog epkel een
reden was geweest om zover te
gaan, dat de strijd onvermijdelijk
werd. Juist omwille van de vrede
moesten kracht en daadvaardigheid
de buitenlandse politiek der U.S.A.
kenmerken.
Deze ..policy of containment" ech
ter was in haar aard slechts defen-
sief. Er moest meer gebeuren. Dat
meerdere is er ook gekomen; Mar
shall liet zijn staf het groots-opge-
zette hulpverleningsplan ontwerpen,
waardoor de economische herleving
van West-Europa een feit kon wor
den: het beste wapen tegen de com
munistische bedreiging en het beste
middel om een economische zuig-
kracht op de duur althans uit
te oefenen op de landen achter het
„ijzeren gordijn".
zou de rechtstreekse terugslag van
het Marshall-plan ondervinden.
Geen Amerikaanse politiek kan
bedreven worden zonder haar steun
te vinden in de Amerikaanse pu-
blieke opinie. Welnu, geen beter
middel om de noodzakelijkheid de
zer politiek te tonen dan de UNO
te steunen in haar pogingen om-de
vrede te bewaren, c.q. te herstellen.
Daardoor zou aan het Amerikaanse
volk vanaf een wereldforum tel
kens opnieuw kunnen blijken, dat
imperialisme en oorlogszucht aan
de nationale buitenlandse politiek
vreemd en aan de Russiscb-commu'
nistische eigen waren.
Veto-recht wordt niet
gebruikt.
Molotow heeft -dit alles terdege
begrepen. Daarom verbood hij de
Russische satellieten-staten aan het
Marshall-plan mee te werken, ja
moest Tsjecho-Slowakije, dat bij
monde van Jan Masaryk reeds zijn
instemming had betuigd. zelfs het
boetekleed aantrekken. Na een con-
ferentie te Moskou moest het land
van Masaryk en Bepesj zijn betui-
giiig van instemming herroepen. Het
moest steviger in de Russische
greep worden gebracht; daarom
werd Molotows onderminister. Zo-
rin, in Februari 1948 naar Praag
gestuurd teneinde ook daar een
staatsgreep te bewerken.
Het zal nu duidelijk zijn, waarom
de U.S.A. noch Engeland ooit van
hun vetorecht in de Veiligheidsraad
gebruik maakten en Frankrijlc het
slechts eenmaal (te onzen gunste!)
heeft gedaan. De Sovjet-Unie heeft
dit recht al meer dan 25 maal ge-
hanteerd!
Dit. en het eeuwig „neen" van
Molotow, gevoegd bij de ontdek-
king van communistische activitei-
ten in Noord- en Zuid-Amerika zelf,
Amerika moet offers brengen.
Hiermede werd diep ingegrepen
in het Amerikaanse leven. Belang-
rijke offers zouden aan het volk
der U.S.A. worden gevraagd. Een
nadelige terugslag op het wel-
vaartspeil in eigen land en een ver-
traging van de nationale wederop-
bouw zouden het onvermijdelijk ge-
volg zijn. De prijzen zouden nog
sterker omhoog gaan lopen en het
bouwprogramma, waarvoor juist de
oorlogsveteranen zo gevoelig zijn,
Op de Zondag gehouden bonds-
dag van „Credo Pugno" te Kerk-
rade, waar eveneens de; Bisschop
van Roermond. mgr. dr. J. H. G.
Lemmens aanwezig was, heeft de
vergadering op" voorstel van de
secretaris Pater J. Jacobs MSG be-
sloten, er zorg voor te dragen, dat
te Heerlen een standbeeld van mgr.
Poels zal worden opgericht. De
burgemeester van Gunsven. het
hart van de mijnstreek, zegde on-
middellijk steun toe aan de gem.
Heerlen tot oprichting ervan. Te
vens werd op deze bondsdag een
openluchtmeeting gehouden. die
geheel gewijd was aan de herden-
king van mgr. Poels waar o.m.
mgr. Lemmens het woord voerde
De Bond van Land- en Zuivel-
arbeiders heeft zich in brieven ge-
richt tot de minister van landbouw,
visserij en voedselvoorziening en tot
de landarbeidersbonden N.C.L.B.,
St. Deus Dedit en A.N.L.B.
In deze brieven worden bezwaren
geuit tegen de verhoging van de
prijs van het wittebrood, waardoor
de arbeidersklasse het zwaarst zou
worden getroffen.
De bond stelt de genoemde land
arbeidersbonden voor om gezamen-
lijk tegen deze prijsverhoging te
protesteren.
Zondag hebben 145 Belgen te
willemstad bij een tweetal massa-
graven hun landgenoten herdacht,
die in 1940 op het Hollands Diep
naDij Willemstad het leven lieten
toen het schip, waarmee zij als
krijgsgevangenen door de Duitse
weermacnt werden vervoerd, op 'n
mijn Hep. Honderden Belgen lieten
bij deze ramp het leven. De meesten
werden in Willemstad aan de aarde
toevertrouw'd.
Na afloop begaven alien zich naar
de aanlegsteiger aan het Hollands
Diep, waar een tweetal kransen in
het water werd geworpen, om hen
te eren, die destijds door de rivier
niet zijn teruggegeven.
hebben de waarborgen geschapen,
dat inderdaad Marshalls politiek het
volk der U.S.A. achter zich heeft.
En dat zal zb blijven! Want mocht
straks Marshall vervangen worden
door de republikein Foster Dulles
of Arthur Vandenberg, dan zal in
de buitenlandse politiek in dit op-
zicht geen verandering optreden. De
U S A 6ok als volk. is ongetwijfeld
bereid ook de hardste consequenties
van deze politiek te aanvaarden.
Toekomst wordt beslist
te Berlijn.
En Europa?
Ons werelddeel verkeert in de
ongelukkige omstandigheid. dat het
geen enkele grote mogendheid op
zijn vasteland bezit. sterk genoeg
om Rusland het hoofd te bieden.
Slechts Frankrijk zou dit kunnen
zijn. maar Frankrijk biedt in poli
tiek opzicht een beeld van ontstel-
lende verwarring.
Nog heeft Frankrijk zijn kans niet
verloren. Het behoeft slechts zijn
betekenis te begrijpen om weer
naast. en zo nodig tegenover Rus
land de grote mogendheid van
Europa te worden. Ook voor de
kleine landen. die steeds de dupe
ziin geweest van het feit. dat slechts
een grote mogendheid Europa be-
heerste. is het een belang dat
Frankrijk zich herstelt en dat dit
herstel niet te lang uitblijft.
Hierin vindt Frankrijk het com
munisme tegenover zich. De com
munisten zullen in Frankrijk en el
ders hun uiterste best doen om het
herstel te bemoeilijken. zo mogelijk
te belctten. Hun doel is. de Mars
hall-politick te doen mislukken.
En dan denken zij allereerst aan
Duitsland. Het is een oude droom
van Duitsers en Russen om tesamen
Europa te beheersen. En daarna?
Bismarck was er zeker van, dat aan
het eind een Duitse alleenheerschap-
pij zou staan. Stalin weet dat de
kansen op een uitsluitend Russische
macht op het Europese continent
thans groter ziin dan ooit. Tn Ber
lijn wordt de toekomst beslist: de
strijd daar is de beste toetssteen
voor de mogelijkheid van succes der
Marshall-politiek. Daarom wordt hij
ook zo verbeten gevoerd.
Gisteravond is burgemeester Kolf-
schoten van Eindhoven vergezeld
van zijn wethouders in een speciaal
legervliegtuig uit Portsmouth te
ruggekeerd, waar zij de ceremonie
van het ontsteken der bevrijdings-
fakkel door veldmaarschalk Mont
gomery hebben bijgewoond. De bur
gemeester verklaarde dat Montgo
mery hem de verzekering had ge-
geven. dat hij volgend jaar per-
soonlijk naar Eindhoven zal komen
om in deze stad de bevrijdingsfak-
kel in ontvangst te nemen. De bur
gemeester heeft aan Montgomery
een tweetal geschenken gegeven.
het ene was een zilveren sigaren-
doos, op hef deksel waarvan het
wapen van Portsmouth met links
dat van Eindhoven staat gegraveerd
met het opschrift: „In everlasting
remembrance", Waarcfnder een hand
met een brandende fakkel en de
datum 13 September 1948. Het twee
de geschenk was de bronzen plaqu-
ette in edelhouten standaard met
het portret van H.M. Koningin Ju
liana.
Xx':
- t
(Speciale K.N.P.-berichtgeving)
Rome, 12 September
Met een zelfs voor Rome uitzonderlijke luister heeft de Eeuwige
Stad het tachtigjarig bestaan van de Katholieke Actie voor de
mannelijke jeugd gevierd. De afgelopen dagen stonden geheel
in het teken van de Katholieke Actie. Werd het vorige weekeinde
het 20-jarig bestaan der Kath. Actie voor jonge vrouwen besloten
met de grote Pausrede op het St. Pietersplein, Zaterdag en Zon
dag gaven indrukwekkende hoogtepunten van de feestviering
der Katholieke Actie voor jonge mannen. Zaterdagctvond om 21
uur trokken uit verschillende punten van Rome niet tienduizenden
maar honderdduizenden jonge mannen der Katholieke Actie met
brandende fakkels naar het St. Pietersplein, voor de viering van
La Notte Sata, de H. Nacht, de nachtwake der jonge mannen,
gevolgd door de pontificale H. Mis te middernacht.
Om 22 uur ontstoken 320 speciale i zende Via della Conciliazipne tot
I arbeiders met fakkels de feestver-
lichting van de Sint Pieter geheel
de voorgevel van de Sint Pieter en
de geweldige colonnaden van het
St Pietersplein waren met branden-
j de lampen verlicht, terwijl de mach-
tige koepel der basiliek door sterke
schijnwerpers werd beschenen.
Daarbij gevoegd de honderdduizen
den fakkels, die df? deelnemers
meedroegen werd niet alleen het St.
Pietersplein. maar ook de aangren-
ver aan de Tiber herschapen in een
golvende zee van licht en geluid,
waar met de lichtgloed het enthou-
siasme hoog oplaaide, gevolgd door
ogenblikken van indrukwekkende
stilte, zoals op het verheven mo
ment der Gonsecratie.
Men schat het aantal aanwezigen
op ver over de half millioen. Onder
hen bevonden zich behalve de tal-
rijke kerkelijke hoogwaardigheids-
bekleders ook, vele leden der rege
ring o.w. ministerppesident De Gas-
peri en minister Gonella, en talrijke
senatoren en afgevaardigden. Twee'
en vijftig delegaties uit het buiten-
land o.a. ook uit Nederland. namen
aan de nachtwake deel. De nacht
wake begon met het gezamenlijk
zingen der Paushymne, waarna Prof.
Luigi Gedda, president der Katho
lieke Actie voor de mannen en
vroeger president der Katholieke
Actie voor de' mannelijke jeugd, de
deelnemers toesprak. „Indien de vele
standbeelden om ons heen zouden
kunnen spreken", aldus Prof. Ged
da, „dan zouden zij ons toeroepcri:
Deze jonge mannen zijn cys dier-
baarste en kostbaarste bezit. In de
tachtig jaren dat de Katholieke Ac-
tie voor de jeugd bestaat, heeft Ita-
lie thans weer 't karakter gekregen
van een christelijk land
Prof. Carlo Caretto, voorzitter der
K.A. voor de. 'mannelijke jeugd,
bracht dank aan God, die ons dit
wonderbare uur liet beleven. Aan
alle jonge mannen gaf hij dit als
dagorder mede: ,,Optimisme ,,Een
verschrikkelijk erfdeel is ons nage-
laten maar dank zij dit optimisme
zal ook ons een leven van rust en
vrede en van constante arbeid wor
den geschonken".
Aan de regering vroeg Prof. Ca
retto zorg te dragen voor arbeid,
brood en huisvesting en eiste hij de
doorvoering van een waarlijk voor-
uitstrevende sociale politiek. Van
de priesters eiste hij een uitzonder-
lijk voorbeeld van heiligheid. Zich
opnieuw richtende tot de jonge
mannen zeide hij: „Gezamenlijk zul
len wij arbeiden voor de vrede. On
ze jeugdinternationale omvat alle
volkeren'en verenigt hen in liefde,
gepaard met een onwankelbare
trouw van Hem, die wij tot de dood
liefhebben, Pius de Twaalfde".
Te middernacht werd de pontifi
cale H. Mis opgedragen. De fakkels,
die inmiddels gedoofd waren, wer
den bij het gezamenlijk gezongen
Credo opnieuw ontstoken. Tijdens
deze H. Mis naderden de honderd
duizenden jonge mannen alien ter
H. Tafel.
Zondagmiddag om 16 uur begon
de grandioze tocht der honderddui
zenden met vaandels en vlaggen
van het Altaar des Vaderlands op
de Piazza Venezia door de straten
van Rome naar het St Pietersplein
voor de grote Paushulde. Komende
van de Bronzen Deur, werd de H
Vader rondgedragen over het St
Pietensplein. naar alle zijden Zijn
Zegen schenkende te midden van
een orkaan van toejuichingen en
een enthousiasme, waaraan geen
einde scheen te komen en dat zicn
voortplantte door de menigte. dia
opeen gepakt stond. tot aan de Tiber
en de Engelenburcht toe. De geest-
drift en de ontroering, die het ver-
schijnen van de witte bijna door-
schijnende ascetische figuur van de
plaatsbekleder van Qhristus op de
mensenmassa maakte, is niet te be-
schrijven. Van de troon, opgerichf
op de trappen van de Basiliek, hield
de Pads zijn toespraak. die via de
luidsprekers doordrong tot alle om-
liggende -straten en pleinen, en
waarvan de hoofdzaken al vermeld
werden.
De herfst heeft zijn intrede nog
niet gedaan, maar Parijs, de resi-
dentie-stad van alle mode-koningen,
beleeft al geruime tijd de ene na-
jaarsshow op de andere. Deze twee
eenvoudige modellen, een mantel en
een jurk, deden ook onlangs de ron
de op een show, en wel in«het mode-
huis van Alex Maguy. De wollen
redingote links met de dubbele rij
knopen heeft een aardig dessin van
geel met zwarte blokjes. De garne
ring bestaat uit zwart fluweel aan
de manchetten, op de heupen, waar
zakjes gesuggereerd wordep, en op
de revers, die naar achteren door-
lopen in een brede, wijde kraag. De
rok is van achteren wat klokkend
en wijder.
Minder royaal is het herfstjurkje
van rode wol, waarvan de taille met
een gelakte leren ceintuur omsloten
wordt. In het lijfje en de rok zijn
slechts enkele plooitjes of plooien
aangebracht. Dit uiterst sobere, maar
toch smaakvolle toiletje wordt ge-
completeerd met een kort, wollen
kledingstuk in zwart en wit, voor
de eerste koude in de najaarsdagen!
28.
„God geve dat het niet al te
zwaar zal zijn," zei Claus hartelijk.
,.En ook niet te zwaar voor hem,"
voegde ze er aan toe.
„Dat zal het niet worden, daar
zorg ik voor," verzekerde de dok-
ter. Daarom blijf ik hier. Maar nu
is het zover, zijn tijd is gekomen."
Rustig keek dokter Sorensen van
de een naar de ander. ,.Ik heb hem
gedurende de laatste drie dagen in
leven gehouden, meer kan ik niet
doen Nu is zijn tijd gekomen. Hij
is een sterke man, Munk, zijn woede
jegen^Zita en Wilier is sterker ge
weest dan de dood."
„Misschien heeft zijn liefde voor
Bente er wel het meest toe bijge-
dragen," meende Claus ernstig.
waarna ze alien een ,,Wel bekome
het u" toewenste.
.Dokter, we zullen net als an-
de'rs ons kopje koffie drinken. en
reken maar dat ik een fijn likeurtje
heb." Met een uitnodigend kmkje
wendde tante Stance zich tot de
dokter, die direct de invitatis aah-
narm Ze vroeg of Ole hem gezel-
schap hield, maar Ole bedankte.
Mogelijk was zijn „Dank u" wat
heel kortaf het was hem wat al te
luchthartig op deze ernstige dag._
Ole liep met Jorgen, die tijd ge
noeg had, naar buiten. Jorgen zou
met Dorte samen naar huis gaan en
nog een kopje koffie in de keuken
drinken. Weer bracht hij Ole naar
de stoeterij; terwijl hij de dieren
verder voerde, vertelde hij hem al
les, wat er te vertellen viel. Hij
was nu nog vrijmoediger tegenover
Ole dan eerst en deze merkte dat
hij een goed overzicht van de werk-
zaamheden had. Onomwonden sprak
hij over de transacties en gedragin-
gen van Wilier en mevrouw Zita ge-
1 durende de paar laatste jaren, trans
acties. die het daglicht niet konden
velen.
„Munk heeft de mensen altijd te
veel vertrouwd, en mevrouw kon
hem om haar pink winden. Mooi
is ze, die duivelin, en lange tijd
heeft ze hem om de tuin weten te
leiden; Munk is wel een kleine der
tig jaar.ouder dan zij, en dat deugt
niet."
„Hoe oud is Munk?" vroeg Ole.
„Dat zal ik u zeggen, hij wordt
dit najaar vier en zeventig," Ole
keek verwonderd ondanks Munks
grijze haren had hij hem dat toch
niet gegeven.
„Bente en ik en Jens Madsen en
Claus en Tante ontdekten al spoe-
dig hoe de zaken stonden, en Bente
heeft waarachtig alles gedaan wat
ze kon, om haar vader de ogen te
openen; maar er hielp geen lieve
moederen aan, pas toen ze al te bru-
taal hun gang gingen, zag hij het
eindelijk. Maar ik verzeker u dat
hij toen ook kwaad was, en niet
zo'n beetje, en mevrouw Zita moest
er uit."
Ole bracht het gesprek op de kan
sen bij de wedrennen in de naaste
toekomst. waarop Jorgen een be-
denkelijk gezicht trok. Nu Junker,
op wie al hun hoop was gevestigd.
verknoeid was, stonden de zaken
er niet best voor. „Munk is nooit
een goed 'financier geweest, hij
heeft heel wat geld over de balk
gegooid, ook voordat mevrouw Zita
kwam. Zo'n paardenfokkerij en ren-
stal brengen grote kosten mee, en
van 't jaar zal het moeilijk wezen
Jorgen sprak verder over de kan
sen, welke de paarden bij de aan:
staande rennen maakten; maar hij
verborg de bezwaren en de gewel
dige uitgaven evenmin. ..Als Junker
maar in topvorm geweest was," zei
hij. „Die is ingeschreven voor d
Derby en voor de grote Scandinavi
sche wedrennen, maar dat wore
niks."
,.Ik zou Junker graag eens willen
zien," zei Ole, de aanhalige Mostei
op de hals kloppend. Jorgen was d.
rect bereid en terwijl ze het erf af-
liepen, praatte hij onafgebroker.
door. Hij vertelde hoe uitmuntend
Bente de paarden getraind had, nie-
mand kon met ze omgaan als zij.
„Ze werkte van 's morgens vroeg
tot's avonds laat en wist ze in vorm
te brengen voor de wedstrijden. Ze
bracht Junker op 1'22" het beste
dat we hier ooit in ons land gezien
hebben en ze was er van over-
tuigd dat ze hem nog verder bren
gen kon ook."
Ole sprak ook over tante Stanct
en wist niet wat hij te horen kreeg
toen Jorgen over haar begon. „Ze
is een type," verklaarde Jorgen, „de
mensen denken dat ze niet helemaa!
snik is, u begrijpt wel wat ik be-
doel. Af en toe drinkt ze stevig,
maar werken dat ze kan, wel voor
twee tegelijk. Ze is sterker dan de
meeste mannen. ze werkt altijd al
leen en wil met rust gelaten wor
den; maar zij is het, die grotendeels
onze trainingsbanen aangelegd heefi
Ja die zult u pas morgen kunnen
zien. Ze heeft er vele duizenden
kruiwagens steenslag en grind op-
gebracht en is er nog steeds mee
bezig. U moest haar zien als ze aah
het werk is." Hij brak z'n woorden-
vloed af en liep op een lange schuur
toe.
(wordt vervolgd)
