EEN LAATSTE POGING Spaanse monarchisten en socialisten zijn het eens over een democratisch regiem VAN DEN HAAG Het drama van de Bintjes en de Eerstelingen Beroep op de Westelijke Drie hun belofte van 7946 in te lossen Djogja stelt voorwaarden tot lervatting der onderhandelingen Regering treft voorbereidingen om de troepen te requireren De markt is overvoerd, omdat de verlading stokte DE WERELD van vandaag EDITIES VOOR ALKMAAR, HOOR DEN HELDER, SCHAGEN Noeder des Vaderlands werd ridder Een nieuwe zet om Franco te wippen Ontkenning van Robles en protest van Madrid Weer een grote smokkelaffaire op #t spoor gekomen Informele pogingen van de C.v.G.D. Duizendpersonen onthoofd te Madioen Om Indonesische kwestie yreedzaam op te lossen De stakingsgolf in Frankrijk Cooperatie ook wachtwoprd voor de tuinders Voor Duitsland en Oostenrijk Nederland moet militair ingrijpen Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) Pagina 3 Vrijdag 8 October 1948 - 44e jaargang No 11 382 Kantoren: ALKMAAR, Langestraat 42 A, teL adm. 2046. red. 2047 K 2200; HOORN, Draafsingel 59, tel 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; DEN HELDER. Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230. SCHAGEN. M LONDEN, 7 Oct. (A.P. en Reuter) Een woordvoerder van het Britse ministerie van buitenlandse zaken heeft vandaag bekend gemaakt, dat de politieke tegenstanders van Franco in balling schap, de monarchisten en de socialisten, een overeenkomst hebben gesloten, waarbij hun geschillen opgelost zijn en die richtlijnen inhoudt betrefiende hun toekomstige politiek. De woordvoerder deelde tevens mede, dat de gesloten overeen komst „de welwillende steun" van de Britse regering heeft METCROOT VERLOF BALANS VAN TIEN DAGEN - RODE TERREUR Franse regering requireert arbeiders De kachel gaat aan. STAKENDE SPOORWEGMANNEN BEZETTEN STATIONS Nieuwe hoogleraar R. K. Universiteit (Van onze eigen verslaggever) OOK TERWILLE van de deviezen is de teelt van pootaard- appelen het vorig jaar wel met 100 uitgebreid. Het is anders gelopen. Zo bleek de export naar Egypte een strop te worden, omdat de poters in dit ge'irrigeerde land niet kunnen gedijen. De telers kunnen hun poters niet kwijt, er werden veel verliezen geleden en nu.... zijn er voor 1948 toch weer extra- vergunningen gegeven. Hoe zit dat, vaagt men zich in tuinders- kringen af en dus kwam deze kwestie ook ter sprake op de verschillende kringvergaderingen van de actieve Tuindersvak- groep van de L.T.B. en „we waren er zelf bij" toen dat ge- schiedde in ,,het Witte Paard te Hoom. Herfststemming in het bos INZAMELING BIJ KATHOLIEK NEDERLAND In de week van 25 October tot 1 November Hoofd-legeraaimoezenier bezocht Oost-lndonesie Geen audientie EEN PERSSTEM UIT BATAVIA Hoogconjunctuur op de veiling van „de Tuinbouw te Boven- karspel—Grootebroek. Dagelijks passeren honderden schuiten met bloemkool de „klok". De campagne duurt kort, maar hevigl De aanvoer bedraagt thans 200.000 stuks per dag. Hoe riskant dit bedrijf is, blijkt wel hieruit, dat na een korte hausse in de prijzen, door de overvloed de prijs thans snel gedaald is. Hier wachten vele volgeladen punters op het ogenblik, dat ze tot de veiling worden toegelaten. Nieuuu Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f1.45 per maand, inclusief incasso. Advertentie-tarief: per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50; inalie edlties 26 ct. per m.m., minimum f4.familie- berichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Eij contract belangrijke korting. Directeur E. 3. M. Stumpel, Hoofdredacteur H. N. Smits, Rayon- redacteuren Fr. Otten, M. P. lanssen, 3. Toes. Bankreiaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank HET FEIT VAN HEDEN De tekst van de overeenkomst is gelijktijdig te Madrid en te Parijs overhandigd aan de vertegenwoor- digers van de Ver. Staten, Groot- Brittanie, Frankrijk, Nederland, Bel- gie en Luxemburg. De overeenkomst werd, naar uit Parijs wordt gemeld, gesloten door Gil Robles voor de monarchisten en door Prieto voor de socialisten. Het doel van de overeenkomst zou zijn de grote mogemlheden te bewijzen dat de in ballingschap levende tegenstanders van Franco thans gereed zijn aan de eisen van de drie-mogendhedenverklaring van 1946 te voldoen. In deze ver- klaring zeiden de drie grote mo- gendheden, dat zij een democrati- sche regering ter vervanging van Franco zouden steunen. De tegen standers van Franco hebben er nu bji de Westelijke Drie op aange- drongen hun belofte in te lossen. Hoewel te Londen geen bijzonder- heden werden bekend gemaakt over de overeenkomst, werd door wel- ingelichte Spaanse kringen te Parijs verklaard, dat in het accoord over- eenstemrning was bereikt over de samenstelling van een monarchis- tisch-socialistisch interim-kabinet Naar wij van bevoegde zijde ver- nemen, zal een deel van de dienst- plichtige soldaten le klasse en sol- daten van de lichting 1946 per 1 November met groot verlof gezonden worden. Het betreft hier militairen, beho- rende tot de territoriale troepen, die opgekomen zijn vo6r 1 Mei 1947. Voor militairen die in Indie dienst doen geldt deze regeling dus met. Wederom zijn rijkspolitie en dou- ane-recherche er in geslaagd een omvangrijke smokkelaffaire, welke in Amsterdam zijn uitlopers had, te ontdekkert en op te rollen. Ditmaal was het een complot. dat zijn hoofdkwartier in een boerderij nabij Enschede had en dat zich be- zig hield met hqt smokkelen van nagelgarnituren, verschillende soor- ten scharen, schakelaars en derge- lijke zaken uit Duitsland in run voor koffie en levensmiddelen. wel ke eveneens clandestien naar Duits land werden overgebracht. De hoofdman in deze zaak is de landbouwer L. H. Sch. uit Enschede, een oude bekende van de douane- ambtenaren. Voorts zijn reeds gear- resteerd de winkeliers H. M. uit Amsterdam, een commissiormair E. K. en een vijftal zakenlieden uit TV611*®- u Volgens de gevonden bescheiden zou sedert 1946, toen met deze smokkel begonnen werd, voor een bedrag van fl50.000 aan goederen uit Duitsland ons land zijn bmnen gebracht. Het vermoeden bestaat, dat dit bedrag slechts een deel van de goederen dekt en dat er dus voor aanzienlijk meer „geympor- teerd en geexporteerd" is. Het on- derzoek wordt nog voortgezet. voor Spanje. Ook is te Parijs ver klaard, dat de overeenkomst een toestemming inhoudt van de socia listen om accoord te gaan met het herstel van de constitutionele mo narchic, zodra het democratisch re giem het Franco-bewind zou hebben vervangen. Verder schrijft de over eenkomst voor: instelling van vrije democratische instituten zoals een vrije pers. het houden van algemene verkiezingen of een plebisciet om de definitieve toekomstige constitutie vast te stellen. Ook zou besloten zijn tot aanvaarding van het Mar shall-plan en nauwe samenwerking met de West-Europese Unie. Gil Robles, leider der Spaanse monarchisten in ballingschap, heeft tegenover een Spaanse correspon dent te Lissabon ontkend, dat hij een overeenkomst met Prieto heeft getekend. „Ik heb de politiek ge- heel vaarwel gezpgd en wil mlj er niet meer mee bemoeien", aldus Robles. Het Spaanse Ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft zijn zaakge- lastigde te Londen opdracht gege- ven bij het Engelse Ministerie van Buitenlandse Zaken te protesteren tegen de bekendmaking over ,,een verdrag tussen de Spaanse socialis ten en monarchisten". Volgens een woordvoerder van 't Spaanse Ministerie is de „onwaar- heid" van de Engelse verklaring reeds bewezen door het dementi van Robles. BATAVIA, 7 Oct. (Aneta) Een Kepublikeinse woordvoerder heeft aan Aneta medegedeeld, dat de Republikeinen niet gene- gen zijn te spreken over de mo- gelijkheid van hervatting der onderhandelingen, zolang niet de kwestie-Pegansaan en die van het uitleiden der Kepublikeinse ambtenaren is geregeld. Na het incident op 17 Augustus jl. in het republikeinse gebouw op Pegansaan te Batavia, werd dit ge bouw, waar op 17 Augustus 1945 de republiek werd geproclameerd en dat sedertdien diende ais ambtswoning van Sjahrir en Gani, door de Nederlandse autoriteiten gevorderd en later ter beschik- king gesteld als logeergebouw van de leden der republikeinse dele gate. Het besluit tot uitleiding der republikeinse ambtenaren isx in- dertijd door de voorlopige fede- rale regering genomen. Deze republikeinse woordvoer der zeide nog, dat de republiek be- reid zou zijn, besprekingen te voe- ren met betrekking tot een even- tueel deelnemen van de republiek aan de interim-regering op de voorwaarden, vervat in Soekarno s redevoering ter gelegenheid van het driejarig bestaan der repu bliek, waarin o.a. de eis werd ge steld, dat de interim-regering ver- antwoording verschuldigd zou zijn aan een op democratische wijze verkozen volksvertegenwoordiging De eis, dat eerst verkiezingen zou den moeten worden gehouden, zou de republiek echter willen laten vallen, aldus deze officiele republi keinse woordvoerder. De politieke activiteiten van de C.V.G.D. zjjn informeel en hebben nog niet het stadium bereikt, waarop zij openbaar kunnen wor den gemaakt, aldus zeide een woordvoerder der commissie op een persconferentie, met welke conferentie de wekelijkse ontmoe- tingen met de pers, fft sedert vijf weken waren onderbroken, wer den hervat. Desgevraagd verklaarde °e woordvoerder, dat de commissie in formele pogingen doet om de par- tijen tot elkaar te brengen teneinde te komen tot een hervatting der onderhandelingen. Reuter meldt over de activiteit van de C.V.G.D, nog, dat er een geheim mondeling overleg heeft plaats gehad tussen het lid der com missie voor de Ver. Staten, de heer Cochran, en Nederlandse instanties en dat, volgens republikeinse zegs- lieden, de heer Cochran het Neder landse standpunt aan de republi keinse onderhandelingsdelegatie heeft medeggdeeld. Bij dit monde- linge overleg werd van Amerikaan- se en Nederlandse zijde de weder- zijdse visie gegeven op hetgeen een basis zou kunnen vormen voor de toekomstige besprekingen met de republiek. BATAVIA, 7 Oct. (Aneta) Radio Djogja berichtte heden, dat tjjdens de tiendaagse opstand te Madioen meer dan duizend perso- nen door de communisten zijn onthoofd. Te Doengoes zijn zestig personen vermoord, onder wie vier meisjes. De republikeinse minister van Voorlichting Moh. Natsir, heeft ver klaard, dat in Madioen en in de an- dere „bevrijde gebieden" de toe- stand weer normaal is. Hij zeide, dat de rebellen niet over zee kun nen vluchten, omdat Patjitan in re- geringshanden is. Vandaag maakte een trein uit Djogja een proefrit tot Madioen. De gevangengenomen opstandelin gen. militairen zowel als burgers, zullen binnenkort dor het Hoogge- rechtshof te Djogja berecht worden. PARIJS, 8 Oct. (Reuter—A.F.P.) De Franse regering heeft vandaag haar besluit bekend gemaakt ar- beidskrachten te zullep requireren om de cokesovens op gang te hou den in het Noordfranse mijngebied, waar gestaakt wordt. Bij een hedenochterid in de Staats- courant verschenen decreet is het personeel der cokesfabrieken gere- quireerd. BATAVIA, 7 October (A.P.). De Amerikaanse gedelegeerde bij de commissie van goede diensten der Ver. Naties, Merle Cochran, zal zich naar verwacht wordt, deze week nog tot de Republikeinen wenden met informele Nederland se voorstellen tot heropening van de politieke onderhandelingen. Men neemt aan, dat de Nederlan- ders deze jongste voorstellen zien als een laatste poging om tot be- vredigende nplossing te komen. In verband hiermede wordt uit on-officiele, doch betrouwbare krin gen gemeld, dat Cochran twee we ken geleden, toen de commissie v. goede diensten zich in Kalioerang op Republikeins gebied bevond, een compromis-voorstel zou hebben ge- daan voor een algemene regeling. Hij deed dit informeel niet in zijn functie van lid der commissie van goede diensten, doch als individueel lid van een commissie. De Repu bliek zou deze voorstellen onder voorbehoud hebben aanvaard en zou onder meer eisen, dat de Ne- derlanders hun bevel aan de Repu blikeinse inwoners van Batavia om Het Franse kabinet heeft in een speciale bijeenkomst maatregelen voorbereid, om indien nodig, door middel van troepen de werkzaam- heden in 13 grote en vitale hoog- ovenbedrijven in het noordelijk steenkoolgebied „te beveiligen en voortgang te doen vinden". De toestand wordt als gevolg van de stakingen steeds ingewikkelder. Driehonderd-duizend mijnwerkers en nagenoeg honderdduizend me- taalarbeiders in oost-Frankrijk heb ben het werk stopgezet. In een groot aantal havens zijn de havenarbeiders in staking en zij, die Donderdag op het werk zijn ver" schenen, zouden zich Vrijdag, bij de stakers aansluiten, evenals het per soneel van de koopvaardijschepen, die een nationale „eisendag" willen organiseren. Onder het spoorweg-personeel komt een zekere agitatie tot uiting, vooral in noord-Frankrijk, waar de referendums in de loodsen en op de stations er op wijzen, dat de meerderheid de staking voorstaat. De pogingen om een oplossing te vinden voor de mijnwerkersstaking zijn mislukt. Enkele steden in noord-Frankrijk zijn al verstoken van gas vcor licht- en kookdoeleinden. Een ver- mindering van rantsoenen teneinde de kolenvoorraad intact te houden wordt voor mogelijk gehouden. Stakende Franse spoorwegmannen hebben het station te Chalons sur Marne, halfweg ParijsStraatsburg bezet. Op het Parijse eindstation „Gare de L'est", kwamen de treinen twee uur te laat aan. Verdere vertragin- gen werden niet uit de hoofdstad gemeld. De Parijse spoorwegen deelden officieel mee: ..beroering" heerst ook op het station te St. Nazaire in An gers en een aantal andere stations in het westen, maar de treinen lo- pen normaal". Nader wordt bericht, dat in, zes van de hoogovenbedrijven in noord- Frankrijk de productie weer op gang is. In de andere zeven brandt ook reeds vuur in de ovens. Plaatselijke technici verklaarden, dat als hen toestemming gegeven werd de ovens te doven. sommige industrieen, die gas gebruiken, voor maanden zou den zijn lamgelegd. Het bestuur der Sint Radboud- stichting heeft tot gewoon hoogle raar in de staathuishoudkunde en statistiek aan de R.K. Universiteit te Nijmegen benoemd, dr. G. W. Groeneveld te Voorburg. De deskundige heer Groen, die voorzitter is van de Vakgroep Tuin ders, had het al eerder in ander verband gezegd: het is mis met de Bintjes en de Eerstelingen, en later vertelde hij omstandig, dat het een drama was. En een groot Noord- hollands belang! De teelt van deze pootaardappelen kan niet ongelimi- teerd doorgaan, nu een belangrijk kwantum in het buitenland niet kan worden geplaatst. De maat is ver- laagd, maar de afdeling Ursem maakte zich o.a. tot tolk van de afdelingen, die menen, dat de ge- volgen daarvan niet op de tuinders mogen drukken. Hoe zit dat met die maat? Frankrijk wil geen poters hebben boven maat 50, dus moest die maat verlaagd worden. We heb ben een handelsovereenkomst met Frankrijk! En dan de prijs. Die is ook verlaagd, omdat hij voor export soms te hoog is. Kan die verlaging niet betaald worden uit diverse fondsen, vroeg Ursem? De heer Groen zei toen, dat er r i c h t- prijzen zijn. Hoe kunnen we nu de afzet bevorderen en de prijs niet geheel bederven? Men is toen ge komen tot de gedeeltelijke plom- bering en provinciale exportfond- sen, want men wilde de zaak pro- vinciaal regelen. De plomberings- regeling geldt dit jaar niet, inge- volge het advies van de N.AiK. Wat 6r aan Eerstelingen is, zal dit jaar wel worden opgenomen, met de Bintjes is dat niet het geval. En wat de gedupeerde tuinders betreft, zal getracht worden, dezen te hel- pen uit het Exportfonds. En dan zo spoedig mogelijk verladen. Ook de heer Giesen uit de Wie- ringermeer wees er op, dat de markt met poters overvoerd is, door de verschillende tegenslagen bij de ex port, en in dit verband was de waar- schuwing van kringvoorzitter Schipper nog eens ad rem, dat de tuinders niet alles op een kaart moeten zetten. Bovendien is het van belang, ook in dit verband nog eens bijzonder aandacht te schenken aan een regeling van de cooperatie- ve afzet, ook voor consumptie- aardappelen in het binnenland. Wat de afzet over de grens betreft, wer den er klachten gehoord over de B.E.A. II, een apparaat voor cen- trale export. Zulk een apparaat moet er zijn. Is het er niet, dan zou alles weer in particuliere handen komen. De B.E.A. is als uitvoerend orgaan wel degelljk van nut. Maar de tuin ders er zijn er 4000 in West- friesland moeten zich ook voor de afzet van poters cooperatief in- stellen en zelf relaties zoeken in het buitenland. Dat zeggen de L.T.B.-leiders zonder ophouden. Tenslotte is er aan dit drama ook nog een vrolijke noot. die kwam van de heer Bot uit Blokker Hoe zat het met de opgeslagen, inge- kuilde poters? Uit verschillende kuilen heeft er een voor 1000 gld. nieuwe aardappelen gehaald! Het is net als bij het witlof, een kwes tie van broeien! Zit er niet wat in. vrreg de heer Bot en hij bleek het te menen. Als ik geen raad weet met m'n poters en ik gooi er een kluit modder op, en dan maar la- ten broeien? De vergadering leek er wel niet veel fiducie in te hebben. maar Bot vond het niet zo idioot. Er zal wel niet altijd voor 1000 gld. uitkomen, vond men en de risico is nogal groot. Maar er zijn meer uitvindin- gen gedaan, die pas later erkend werden! Intussen, en tot besluit, de po- terskwestie heeft voortdurend de aandacht van het bestuur en van anderen. die er iets aan kunnen doen. Maar dat ordenen van zaken, die zozeer van de natuur en van de buitenlandse klant afhangen, dat bli.ift toch altijd een riskant iets, zou men menen. Met goedkeuring en aanbeve- ling van het Hoogwaardig Episco- paat zal in de week van 25 Oct. tot 1 Nov. in geheel Katholiek Nederland een inzameling worden gehouden ten bate van noodlij- dend Duitsland en Oostenrijk. De georganiseerde katholieke jeugd zal samen met de afdelingen van het R.K. Huisvestingscomite en voor het Bisdom Haarlem met de afdelingen van de Bisschoppelijke Hulpactie deze inzameling verzor- gen. De Ned. Caritasmissie zal er voor zorgdragen, dat de goederen hun juiste bestemming in Duitsland bereiken. De goederen voor Oostenrijk be- stemd, gaan rechtstreeks naar het Caritasverband. De Hoofdlegeraalmoezenier Mgr. H J. J. M. van Straelen is op 19 September van Soerabaja naar Bali vertrokken. Aldaar aangekomen bezocht hij de kazerne Gianjar, en het kampement van Mengroi, ter- wijl hij 's avonds onder het Lof de op Bali gelegerde Katholieke Mili tairen toesprak. Op 20 September vertrok hij naar Makassar, de hoofdstad van Oost Indonesie, waar hij eveneens con tact opnam met de aldaar geleger de militairen. Van Makassar uit werden achtereenvolgens per vlieg- tuig bezoeken gebracht aan Biak, Ambom en Menado. In Biak be zocht de Hoofdlegeraalmoezenier enkele Papoeawoningen en de grote vliegtuigdumps. In de cantine sprak hij de militairen toe. Op Ambon nam hij zijn intrek in de gastvrije pastorie van Pastoor Westerkamp. Hij bezocht de ere-begraafplaatsen van de Nederlanders en Australiers en sprak in het nieuwe Militaire Te- huis de verzamelde Katholieke mi litairen toe. In Menado bracht hij een bezoek aan Mgr Verhoeven in Tomohon, terwijl hij in de Telingkazerne een toespraak hield tot de katholieke militairen. Op 30 September is de Hoofdle geraalmoezenier via Batavia naar Bandoeng vertrokken. Hij zal eni- ge dagen in Bandoeng verblijven om dan weer per Constellation naar Nederland terug te keren Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag 12 en Woensdag 13 Oc tober geen audientie verlenen. de stad te verlaten, zouden intrek- ken- j Inplaats van dit voorbehoud te aanvaarden of te verwerpen kwa men de Nederlanders met een te- genvoorstel. Dit werd onder Co chran's aandacht gebracht als een „laatste poging". Men verwacht thans, dat Cochran een mondelinge nota aan de Republiek zal overbren- gen. BERLIJN. De Russen hebben gisteren de grootste luchtmanoevres gehouden sedert de Britten en Ame- rikanen de ,,Luchtbrug" in gebruik hebben. Britse vliegenaars, die aan de bevoorrading van Berlijn deel nemen, hebben verklaard, dat zij gezien hebben hoe Russische vlieg# tuigen echte bommen hebben laten vallen. De Amerikaanse en Britse autoriteiten hebben bij de Russen geprotesteerd tegen de schendingen van de viermogendhedenbepalingen in zake de luchtveiligheid. LONDEN. Generaal Huebeu de plaatsvervangende Amerikaanse opperbevelhebber in Duitsland, heeft een oproep gedaan aan de Ameri kaanse soldaten in Duitsland, wier diensttijd afloopt. Hij drong er op aan opnieuw dienst te nemen „voor de handhaving van de wereldvrede". HAMBURG. In het West-Duitse stadje Wengern is Donderdag een algemene staking uitgebroken als protest tegen de ontmanteling in deze plaats. LONDEN. Het Politburo van de Griekse communistische partij heeft de plaatselijke communistische lei- ding van Athene afgezet, omdat deze niet in staat is geweest de strijd voor hogere lonen en de gewapende strijd van de Atheense bevolking te organiseren en te leiden. BERLIJN. Generaal Clay, de Amerikaanse bevelhebber in Duits land, heeft tijdens een persconfe rentie medegedeeld, dat de rantsoe nen in West-Berlijn spoedig ver- hoogd zullen worden. FRANKFORT. De aardappelen zijn sinds gisteren van de bon in de Brits-Amerikaanse zone van Duits land. PARIJS. Vandaag zal de Alge mene Vergadering der Ver. Naties een begin maken met het kiezen van drie niet-permanente leden van de Veiligheidsraad. 31 December zullen Belgie, Colombia en Syrie hun zetel in de Raad ter beschik- king moeten stellen. BATAVIA, 7 Oct. (Aneta). Naar aanleiding van het communi que van de dienst legercontacten over de situatie in de republiek en naar aanleiding van de berichten over de branden te Tjepoe, schrijft „Het Dagblad" (Batavia) in een hoofdartikel dat, „wil het begrip „Nederlandse souvereiniteit" niet meer dan een ijdele klank en een inhoudsloze frase zijn door de Ne derlandse overheid zo snel mogelijk dient te worden ingegrepen in de chaos in de republiek, die tenge- volge heeft. dat er voor millioenen aan vreemd kapitaal in rook op- gaan". Het blad besluit: In de fase van de strijd, waarin wij thans zijn gekomen, kan interventie niet lan- ger uitblijven het is een ahsurditeit dat Nederland hier een leger op de been houdt, dat dagelijks drie mil- lioen gulden verslindt en volkomen passief blijft, wanneer in de strijd van revolutionairen tegen revoluti- onairen een der belangrijkste wel- vaartsbronnen van Indonesia met ondergang wordt bedreigd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 1